Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR"

Transcriptie

1 Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR

2 Onderwerpen voordracht bostypen in Nederland verschillen tussen rijke bossen en arme bossen de rol van de boomsoort variatie binnen de rijke bossen vegetatie-ontwikkeling

3 Bostype = vegetatietype een karakteristieke soortencombinatie relatie met milieu heeft alleen betrekking op spontane vegetatie (dus meestal niet op boomlaag!) namen bostypen ontleend aan boomsoort in natuurlijke referenties (verwarrend!)

4

5

6

7

8

9

10 Kenmerkende soorten Arm bos Rijk bos Heide-klauwtjesmos (61) Gewoon gaffeltandmos (52) Bochtige smele (75) Blauwe bosbes (46) Pijpestrootje (38) Gewoon pluisjesmos (38) Kussentjesmos (30) Klimop (68) Gewone salomonszegel (53) Geel nagelkruid (49) Bosanemoon (48) Speenkruid (46) Drienerfmuur (42) Gele dovenetel (41) Robertskruid (36) Bosandoorn (35) Schaduwgras (32) Bosgierstgras (32) Witte klaverzuring (31) Gevlekte aronskelk (31) Groot heksenkruid (30) Muskuskruid (30) Slanke sleutelbloem (29) Grote muur (26) Bleeksporig bosviooltje (26)

11

12

13 Kenmerkende soorten Arm bos Rijk bos Heide-klauwtjesmos (61) Gewoon gaffeltandmos (52) Bochtige smele (75) Blauwe bosbes (46) Pijpestrootje (38) Gewoon pluisjesmos (38) Kussentjesmos (30) Klimop (68) Gewone salomonszegel (53) Geel nagelkruid (49) Bosanemoon (48) Speenkruid (46) Drienerfmuur (42) Gele dovenetel (41) Robertskruid (36) Bosandoorn (35) Schaduwgras (32) Bosgierstgras (32) Witte klaverzuring (31) Gevlekte aronskelk (31) Groot heksenkruid (30) Muskuskruid (30) Slanke sleutelbloem (29) Grote muur (26) Bleeksporig bosviooltje (26)

14

15

16

17 RIJK BOS ARM BOS Veel soorten Veel bloemen Voorjaarsaspect Veel bosplanten Weinig soorten Weinig bloemen Geen voorjaarsaspect Weinig bosplanten

18 RIJK BOS ARM BOS Voedselijke bodem (meestal) Kalkhoudend tot kalkrijk (altijd) Voedselarme bodem Kalkarm tot kalkloos Minerale bovengrond aan maaiveld Uitwendig humusprofiel

19 5 cm 0 cm ph 3,5 F MODER, MORMODER H Arm bos 4,0 Ah 10 cm 3,8 AE 20 cm blad en takval 30 cm C accumulatie humus trage en onvolledige afbraak door bodemfauna en schimmels 40 cm 4,5 vorming humuszuren en uitspoeling basen beperkte opname basen uit ondergrond

20

21 5 cm 0 cm ph MULL Rijk bos 5,0 10 cm Ah 20 cm blad en takval C 30 cm 40 cm 5,5 uitspoeling basen over geringe diepte snelle ver- en omwerking door bodemfauna opname basen ondergrond

22

23 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer

24 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer Daarom vrijwel geen overgangen

25 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer Daarom vrijwel geen overgangen In overgangsmilieu (matig voedselrijk; verzuring-gevoelig) geldt: DE BOOMSOORT BESLIST!

26 Arm strooisel Rijk strooisel (slecht afbreekbaar) (goed afbreekbaar) Beuk Eik Tamme kastanje Naaldhout Linde Iep Es Esdoorn Wilg Populier Hazelaar

27 Linde Eik 10 cm 0 cm 10 cm ph-veld 4,2 4,3 AB Fa Hr Ahe ph-veld 3,7 3,7 4,0 E Fa Hr Hh Ahe 4,2 Bw 20 cm 4,0 Bw 30 cm BC 4,5 BC 40 cm 4,2 C 4,5 C

28 Geulhem (terrasmateriaal, plateaurand, Zuid-Limburg) 0 ph(kcl) diepte onder maaiveld

29

30

31

32

33 In bossen op rijke bodem wordt de vegetatie-ontwikkeling bepaald door: Grondsoort Grondwaterregime Deze twee factoren bepalen hoofdtype.

34 Binnen hoofdtypen wordt ontwikkeling bepaald door: * ouderdom bosbodem * voedselrijkdom * boomsoort

35 Rijke bossen op ZAND landschap vocht bostype Beekdalen Nat / vochtig Elzen-Essenbos Rivierengebied (rivierduinen, hoge oeverwallen) Kalkrijke kustduinen Droog Droog Abelen- Iepenbos Abelen- Iepenbos

36

37

38

39

40 Rijke bossen op LEEM landschap vocht bostype Heuvelland (Zuid-Limburg) Keileem-platau (Drenthe) Droog / wisselvochtig (Wissel)vochtig Eiken- Haagbeukenbos Eiken- Haagbeukenbos

41

42

43 Belang boomsoort in bossen op leem Substraat Onder eik Onder es, esdoorn of linde Kalkhoudend Bosanemoon en Witte klaverzuring Idem, plus Eenbes en Slanke sleutelbloem Kalkrijk Bosanemoon, Eenbes en Slanke sleutelbloem Idem, plus Daslook, Bosbingelkruid en Gele Anemoon

44 Rijke bossen op KLEI en ZAVEL landschap vocht bostype Rivierengebied (diepe kommen) Rivierengebied (kommen en lage oeverwallen) Zeeklei-polders Nat Vochtig Vochtig Elzen-Essenbos Essen-Iepenbos Essen-Iepenbos

45

46 Essen-Iepenbos Rijk gestructureerd Weinig goede voorbeelden (vooral landgoederen) Weinig eigen soorten In potentie zeer soortenrijk Maar helaas

47

48 Essen-Iepenbos Veelal te voedselrijk Zeer lang dominantie ruigtesoorten Zeer trage ontwikkeling

49 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Actief bodemleven: binding nutriënten aan stabiele humus + verdunning Voorkom verhoging fosfaatbeschikbaarheid

50 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Boomsoortkeuze: (1) zorg voor goede strooiselkwaliteit Actief bodemleven: binding nutriënten aan stabiele humus + verdunning Verbetering bodemstructuur

51

52

53 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Boomsoortkeuze (1): zorg voor goede strooiselkwaliteit Boomsoortkeuze (2) zorg voor voldoende schaduw in jonge bossen onderdrukt ruigtesoorten

54 Dus: Nuttige soorten in jonge kleibossen: linde, iep, esdoorn en hazelaar (goed strooisel én donker) Later: meer es, weinig eik Geen: naaldhout of beuk

55

De rol van de beuk in de bosontwikkeling

De rol van de beuk in de bosontwikkeling De rol van de beuk in de bosontwikkeling Patrick Hommel Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatiekundige invalshoek: Bostypen zijn vaste combinaties van plantensoorten (struiklaag, kruidlaag, moslaag).

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout. Oerboslandschap op zandgronden. Uitlogen bruine bosgrond

Wat gaan we doen? Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout. Oerboslandschap op zandgronden. Uitlogen bruine bosgrond Wat gaan we doen? Oerboslandschap op zandgronden Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout Bij bosherstel op zandgrond 1. Bosherstel op zand 2. Maatregelen biodiversiteitsherstel 3. Duurzaam verdienmodel onder

Nadere informatie

Starters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding

Starters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding Starters in het bosonderzoek 2011 Veranderingen in bodem- en strooiselkenmerken bij de omvorming van gemengd loofhout naar fijnspar. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen Margot Vanhellemont

Nadere informatie

Bostypes: deel 2 Voedselrijke types. Bosgemeenschappen

Bostypes: deel 2 Voedselrijke types. Bosgemeenschappen Bostypes: deel 2 Voedselrijke types Ga naar www.inverde.be en druk op het slotje Vul hier het sleutelwoord in = eenbes en druk op toon pagina Alle bossen k. = kensoort tr. = transgrediërend zw. = zwak

Nadere informatie

Oudbosplanten in Vlaanderen

Oudbosplanten in Vlaanderen BOSrevue 34 17 Oudbosplanten in Vlaanderen Cornelis et al. (2009) presenteerden recent een nieuwe typologie van bosplantengemeenschappen in Vlaanderen (zie Bosrevue 26). Als afgeleide van deze typologie

Nadere informatie

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten

Nadere informatie

Beheer van duinbossen

Beheer van duinbossen Beheer van duinbossen Verslag veldwerkplaats -- Duin en kust PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, Castricum, 4 juni 2010 Inleiders: Patrick Hommel (Alterra) Henk Siepel (Alterra) Rienk Slings (PWN) Duinen

Nadere informatie

Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen. Leon van den Berg Bart Nyssen

Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen. Leon van den Berg Bart Nyssen Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen Leon van den Berg Bart Nyssen Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen Oerboslandschap op zandgronden Op droge zandgrond: Linden-Eikenbos Bruine bosbodem

Nadere informatie

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994).

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994). Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Gemengde oeverformaties met

Nadere informatie

HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014

HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 1 INLEIDING 1) Flora in relatie tot boshistoriek: focus op oud bosplanten 2) Herstel van bos op landbouwgrond:

Nadere informatie

Natuurstreefbeelden bos. Natuurmanagement: natuurstreefbeelden bos

Natuurstreefbeelden bos. Natuurmanagement: natuurstreefbeelden bos Natuurstreefbeelden bos Inhoud 1. Kenmerken van bosnatuurstreefbeelden 2. Types van bosnatuurstreefbeelden en de kenmerkende soorten 3. Bosnatuurstreefbeelden plaatsen in een abiotisch schema 4. Beheer

Nadere informatie

Vegetatie van Nederland

Vegetatie van Nederland Vegetatie van Nederland Vegetatie van Nederland Met Bosanemoon: Zomereik Gewone es Klimop Eenbes Daslook Bosvergeet-mij-nietje Slanke sleutelbloem Met scherpe boterbloem Grote vossenstaart Gestreepte witbol

Nadere informatie

Rob van den Burg Rienk Jan Bijlsma Emiel Brouwer Rein de Waal. Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan

Rob van den Burg Rienk Jan Bijlsma Emiel Brouwer Rein de Waal. Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Rob van den Burg Rienk Jan Bijlsma Emiel Brouwer Rein de Waal Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Nederland (e.o.) heeft geen bos - Oorspronkelijk bos ontgonnen - Actueel: Houtteelt Jong bos (aanplant,

Nadere informatie

Legende: eigenaar. Bestanden. ANB privaat. Uitgebreid bosbeheerplan Hasseltbos. kaart 1.1: Kadastraal plan. Meter. 490a. 491a. 523 2b. 517a.

Legende: eigenaar. Bestanden. ANB privaat. Uitgebreid bosbeheerplan Hasseltbos. kaart 1.1: Kadastraal plan. Meter. 490a. 491a. 523 2b. 517a. 490a 49 484 492 493 524 522 523 521 517a 51 515 57 340a 340b 514 339f 337a 338c 57 336f 240c 239c 336e 240d 24 240b 336d 24 241b 24 333f 576a eigenaar ANB privaat kaart 1.1: Kadastraal plan, AAPD kadaster

Nadere informatie

Rob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan

Rob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Rob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Opzet presentatie Brochure Toelichting op de brochure Wat zijn vochtige bossen Emiel: hydrologische herstel en achterliggende

Nadere informatie

Boomsoorten, bodemvruchtbaarheid en regenwormen: een intrigerend netwerk van interacties

Boomsoorten, bodemvruchtbaarheid en regenwormen: een intrigerend netwerk van interacties 11 Boomsoorten, bodemvruchtbaarheid en regenwormen: een intrigerend netwerk van interacties Regenwormen spelen een grote rol in de strooiselafbraak en werden al door Aristoteles de ingewanden van de aarde

Nadere informatie

6 Het Domeinbos Rodeberg

6 Het Domeinbos Rodeberg 6 Het Domeinbos Rodeberg We starten onze verkenning van het Domeinbos Rodeberg aan herberg "De Nachtegaal" (zie grondplan). We steken er de Rodebergstraat over en komen op de Rodebergwegel die hier hoofdweg

Nadere informatie

Bosplantengemeenschappen in Vlaanderen

Bosplantengemeenschappen in Vlaanderen 7 Bosplantengemeenschappen Een typologie van bossen op basis van de kruidachtige vegetatie Spontaan ontwikkelde vegetaties zijn niet zomaar willekeurig samengesteld. Ze bestaan uit een bepaalde combinatie

Nadere informatie

Veldwerkplaats vochtige bossen

Veldwerkplaats vochtige bossen Veldwerkplaats vochtige bossen Hoe kan hydrologisch herstel (vermesting), verzuring en verdroging tegen gaan? Emiel Brouwer, onderzoekcentrum BWARE Rob van den Burg, Bosgroep Zuid Nederland Bos op de pleistocene

Nadere informatie

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Arnout-Jan Rossenaar Foto s: Heukels CD-ROM Opzet lezing Bos in Nederland Bosplanten Bostypen Ontwikkeling bos voedselarme grond Beheer en biodiversiteit (Edese(

Nadere informatie

Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112)

Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112) (4-5) Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112) 20 km 8 uur Deze stevige wandeling begint in Stokhem en gaat langs kalkgraslanden en door mooie Eiken-haagbeukenbossen

Nadere informatie

VELDWERK LANDSCHAP Zwin Natuurcentrum veldwerkboekje. Groepsnaam: Datum:. OPDRACHT: waardering van het landschap. Opdracht 1: bekijk het landschap

VELDWERK LANDSCHAP Zwin Natuurcentrum veldwerkboekje. Groepsnaam: Datum:. OPDRACHT: waardering van het landschap. Opdracht 1: bekijk het landschap VELDWERK LANDSCHAP Zwin Natuurcentrum veldwerkboekje Groepsnaam: Datum:. OPDRACHT: waardering van het landschap Opdracht 1: bekijk het landschap OPDRACHT: waardering van het landschap Opdracht 2: een eigen

Nadere informatie

Bostypes: deel 1 Voedselarme types. Bosgemeenschappen

Bostypes: deel 1 Voedselarme types. Bosgemeenschappen Bostypes: deel 1 Voedselarme types Een lijstje Brede en Smalle stekelvaren, Wijfjesvaren, Mannetjesvaren, Wilde lijsterbes, Zomereik, Geel nagelkruid, Valse salie, Pilzegge, IJle zegge, Ruige veldbies,

Nadere informatie

KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008

KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008 KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus 133 2600 AC DELFT email: afd.regiodelft@knnv.nl www.knnv.nl/afd.regiodelft

Nadere informatie

Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud

Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Het boomsoorteffect op regenwormpopulaties in Deense en Vlaamse bossen Stephanie Schelfhout An De Schrijver, Jan Mertens, Lars Vesterdal, Kris Verheyen

Nadere informatie

Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal

Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal 1953 Nieuwe functies vragen om nieuwe beheermethoden Evenwicht tussen hei en gras wanneer ontwikkeling ongestoord verloopt

Nadere informatie

Presentatie voor de ledenvergaderingen van de Bosgroepen Midden en Noord-Oost Nederland, november 2014 en 2015.

Presentatie voor de ledenvergaderingen van de Bosgroepen Midden en Noord-Oost Nederland, november 2014 en 2015. Presentatie voor de ledenvergaderingen van de Bosgroepen Midden en Noord-Oost Nederland, november 2014 en 2015. Ik ben velen verschuldigd voor de gebruikte figuren. Jan den Ouden Wageningen Universiteit

Nadere informatie

Rucphen. Achtmaalsebaan 22. Inrichtingsplan ir. J.J. van den Berg. auteur(s):

Rucphen. Achtmaalsebaan 22. Inrichtingsplan ir. J.J. van den Berg. auteur(s): Rucphen Achtmaalsebaan 22 Inrichtingsplan identificatie planstatus projectnummer: datum: 401144.20160583 03-02-2017 projectleider: ing. J.A. van Broekhoven opdrachtgever: PO Schijf v.o.f. auteur(s): ir.

Nadere informatie

Aandachtssoorten voor de natuursurvey Dilbeek

Aandachtssoorten voor de natuursurvey Dilbeek Aandachtssoorten voor de natuursurvey Dilbeek Deze soorten zijn goed te herkennen en zijn in min of meerdere mate representatief voor een bepaald soort biotoop. Deze soorten kunnen ons dus helpen om tot

Nadere informatie

Cursus Natuur-in-zicht

Cursus Natuur-in-zicht Planten (deel 1) Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud van de les Deel 1 Bouw van een plant Hoe leven (bloeiende) planten? Beknopte indeling van het plantenrijk Deel 2 6 grote plantenfamilies Planten 1 Cursus

Nadere informatie

De landbouwer als landschapsbouwer

De landbouwer als landschapsbouwer 9A. De bodem (theoretisch) 9A.1 Bodemvorming Door allerlei processen zoals humusvorming, inspoeling, uitspoeling en oxidatie ontwikkelt zich een bodem. Dit is een heel lang proces wat ook nooit stopt.

Nadere informatie

Boomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei in loofbossen op verzuringsgevoelige bodem

Boomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei in loofbossen op verzuringsgevoelige bodem Boomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei in loofbossen op verzuringsgevoelige bodem Een verkennend literatuur- en veldonderzoek P.W.F.M. Hommel Th. Spek R.W. de Waal Alterra-rapport 509 Alterra, Research

Nadere informatie

Beheer en behoud cultuurhistorische elementen vs. biodiversiteit

Beheer en behoud cultuurhistorische elementen vs. biodiversiteit Beheer en behoud cultuurhistorische elementen vs. biodiversiteit Symposium Dansende bomen en oude bossen Paul van den Bremt 1 april 2010 1 2 Traditioneel midden- en hakhoutbos 3 Midden- en hakhoutbosbeheer

Nadere informatie

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen

Nadere informatie

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017 Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?

Nadere informatie

Matig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond

Matig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond Winterlinde Tilia cordata Zonnig tot licht beschaduwd Vochtig Matig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond Tillia cordata (Winterlinde) Veengrond PH>4 Matige tot slechte groei

Nadere informatie

WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT?

WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? Inhoud WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? 1. Focus op oud bosplanten 2. Bos op landbouwgrond: waar? 3. Bodem van bos op landbouwgrond 4. Effecten van boomsoort op bodem 5. Effecten

Nadere informatie

Biotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019

Biotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019 Biotoop heide Cursus natuurmanagement, 2019 Natura 2000 Wat doen we vandaag? Heide Heide in Vlaanderen Begin 19 de eeuw Grootste uitbreiding heidelandschap (woeste grond) De mens vecht om er te overleven.

Nadere informatie

Ecologische bosontwikkeling op voormalige landbouw gronden in de praktijk: keuzes voor beheerders

Ecologische bosontwikkeling op voormalige landbouw gronden in de praktijk: keuzes voor beheerders 7 Ecologische bosontwikkeling op voormalige landbouw gronden in de praktijk: keuzes voor beheerders Jonge bossen op voormalig sterk bemeste landbouwgronden worden vaak gekenmerkt door een homogene kruidvegetatie

Nadere informatie

Voorwoord Sneeuwklokjes

Voorwoord Sneeuwklokjes Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de

Nadere informatie

Ecologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Ecologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Ecologische tuin campus Wageningen UR Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Campus Wageningen UR De natuurtuin >kijkrichting foto > Ontstaansgeschiedenis natuurtuin Nieuwbouw Instituut

Nadere informatie

Opzet. Eten en gegeten worden. Waarom is er honger is? Honger is dat erg? Honger, is dat erg. Waarom is er honger?

Opzet. Eten en gegeten worden. Waarom is er honger is? Honger is dat erg? Honger, is dat erg. Waarom is er honger? Opzet Honger, is dat erg Waarom is er honger? Bart Nyssen Over noodhulp en duurzame ontwikkeling 2 Honger is dat erg? Eten en gegeten worden Maar dan moet er wel iets te eten zijn: Basis voedselketen =

Nadere informatie

Beheerplan Bloemendaalsebos

Beheerplan Bloemendaalsebos Bosbeheerplan Bloemendaalsebos Februari 2011 Inleiding Bestaande kwaliteit Uitgangspunten bosbeheer Het beheer Beheermethodiek Noten Bijlagen Inleiding Dit bosbeheerplan is gemaakt door Dik Vonk in samenwerking

Nadere informatie

Winterwandeling Heimanshof

Winterwandeling Heimanshof wwwdenhaagnl/jaarprogramma Winterwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatiepo@denhaagnl

Nadere informatie

Jobeekbosje. natuurpunt. (Wingene) Eerste monitoringrapport. april 2005 dossier. administratie. auteurs: Tom De Beelde Kris Vandekerkhove

Jobeekbosje. natuurpunt. (Wingene) Eerste monitoringrapport. april 2005 dossier. administratie. auteurs: Tom De Beelde Kris Vandekerkhove Jobeekbosje (Wingene) Eerste monitoringrapport april 2005 dossier administratie auteurs: Tom De Beelde Kris Vandekerkhove natuurpunt Kardinaal Mercierplein 1-2800 Mechelen tel: 015-29 72 20 - fax: 015-42

Nadere informatie

Aanspreekpunt Privaat Beheer Natuur en Bos. Informatieplatform voor overheid en private terreineigenaar/beheerder

Aanspreekpunt Privaat Beheer Natuur en Bos. Informatieplatform voor overheid en private terreineigenaar/beheerder Aanspreekpunt Privaat Beheer Natuur en Bos Informatieplatform voor overheid en private terreineigenaar/beheerder Opstartfase Sinds April 2014 Financiën van overheid Samenwerking ANB Stichtende leden Medewerkers

Nadere informatie

STUDIEKAMP BLEESBRUCK 6-12 mei 2007

STUDIEKAMP BLEESBRUCK 6-12 mei 2007 STUDIEKAMP BLEESBRUCK 6-12 mei 2007 2 VOORWOORD Ons kamp in Bleesbruck was het eerste studiekamp dat de AKC organiseerde. Al jaren was het was het een punt van bespreking. Maar pas in het laatste jaar

Nadere informatie

Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting

Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Nick van Eekeren DMS Vertrekpunt grondsoort Welke grondsoort zit u? Zie ook bodemdata.nl Losser 101 Veldpodzolen.

Nadere informatie

Bijlagen Aanvulling Plan-MER

Bijlagen Aanvulling Plan-MER Bijlagen Aanvulling Plan-MER Robuuste verbinding Sallandse Heuvelrug-Drents Plateau in Drenthe (zuidelijk deel) Definitief Grontmij Nederland bv Assen, 24 november 2008 Pagina 1 van 15 Bijlage 1 Schema's

Nadere informatie

Monumentale houtopstand

Monumentale houtopstand Boomnummer 549 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 556 Plaats :oosterend Boomsoort wilg Straat:oosterend 14 Boomnummer 587 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 594 Plaats :oosterend Boomsoort els Straat:Lijkweg

Nadere informatie

Bijlage 8 Samenstelling habitatkaarten

Bijlage 8 Samenstelling habitatkaarten Bijlage 8 Samenstelling habitatkaarten Gebruikte bronnen Om vlakdekkende Habitatkaarten op te stellen voor het Natura2000 gebied Geuldal is gebruik gemaakt van verschillende vegetatiekarteringen voor zowel

Nadere informatie

Onderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal

Onderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal Onderzoeksopdracht Bodem en grondstaal Gebruik grondboor 1. Duw en draai gelijktijdig, in wijzerzin, de schroefachtige punt (het boorlichaam) in de bodem. Deze schroef verzamelt en houdt de grond vast.

Nadere informatie

De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub.

De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. Dit document bevat tabellen met soorten bomen en aantallen. Hole 1 Totaal

Nadere informatie

Paddenstoelen, waarzeggers van het bos

Paddenstoelen, waarzeggers van het bos Paddenstoelen, waarzeggers van het bos & Mirjam Veerkamp Nederlandse Mycologische Vereniging Informatie over: Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag

Nadere informatie

Vegetatie van loof- en gemengde bossen,

Vegetatie van loof- en gemengde bossen, Indicator 11 december 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In loofbossen en gemengde bossen

Nadere informatie

Segbroek Heemtuin Informatiemiddag. Welkom!

Segbroek Heemtuin Informatiemiddag. Welkom! Segbroek Heemtuin Informatiemiddag Welkom! Wat is een Heemtuin? Een gebied Een tuin Met inheemse planten Met plaatselijke diertjes Bedoeld voor educatie Natuurlijk beheerd Voorbeelden Rucphen Kampen Vervolg

Nadere informatie

Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders

Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders www.bloembergecologie.com Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders Bakkers, Sanne; Bloemberg, Mark HAS Hogeschool s-hertogenbosch, 26 juni 2015 Bloemberg M.S. 07-05-2017 1 Lang bloeiende

Nadere informatie

Terug naar het lindenwoud?

Terug naar het lindenwoud? " P.W.F.M. Hommel, Th. Spek, R.W. de Waal, Alterra, wageningen-ur, P.C. de Hullu, Staatsbosbeheer afd. Terreinbeheer, J. den Ouden, Wageningen Universiteit, Lsg Bosecologie en Bosbeheer Alternatieve boomsoortkeuze

Nadere informatie

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1 Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf

Nadere informatie

Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland

Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark?

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Plant Goed aanbevelingslijst

Plant Goed aanbevelingslijst Plant Goed aanbevelingslijst Lijst streekeigen groen voor houtelementen De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon plantmateriaal.

Nadere informatie

Ruimte voor water: kansen voor nieuwe natte bossen

Ruimte voor water: kansen voor nieuwe natte bossen foto s Martin Goossen Ruimte voor water: kansen voor nieuwe natte bossen Natte bossen zouden een mooie manier zijn om waterberging met natuurontwikkeling te combineren. Toch denken waterbeheerders niet

Nadere informatie

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid is een overblijvende plant. De plant heeft een kantige donkerbruin gekleurde stengel en kan 60-120 cm lang worden. Bloeit met platte schermen, die uit

Nadere informatie

Paddenstoelen, waarzeggers van het bos. Informatie over: Functies van paddenstoelen:

Paddenstoelen, waarzeggers van het bos. Informatie over: Functies van paddenstoelen: Paddenstoelen, Informatie over: waarzeggers van het bos Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag Ouderdom bos en bomen Mycologische betekenis Wenselijk

Nadere informatie

Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen

Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen Open broek en ruggen Stroomruggen en terrassen Uiterwaarden/kronkelwaarden/komgronden Broekland Es, populier, zwarte els, zomereik, zachte berk, iep

Nadere informatie

WILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels. bloem LEGENDE

WILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels. bloem LEGENDE WILDPLUKKALENDER blaadjes vrucht zaden wortels bloem Gebruiken De planten(delen) in deze kalender kan je zo opeten, ze zijn geschikt om koud en rauw te gebruiken. Kan je er nog iets anders mee bereiden

Nadere informatie

Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1

Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1

Nadere informatie

Contactinfo, paswoord

Contactinfo, paswoord Contactinfo, paswoord Wim Massant, Inverde, tel. 02/658.24.91, e-mail: wim.massant@lne.vlaanderen.be Paswoord website Inverde, www.inverde.be: eenbes algemene info Opdrachtje Schrijf een aantal planten

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland

Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland Deze onderzoeken waren mogelijk dankzij subsidies van de Provincie Limburg, het Ministerie van Economische Zaken en met toestemming

Nadere informatie

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg.

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. 1 Indeling op basis van vegetatie Valse salie, lelietje-van-dale, hengel en dalkruid. Eiken-Beukenbossen op zure bodem. Essen-Eikenbossen

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Klimaatverandering en het Nederlandse bos: geen doemscenario s graag

Klimaatverandering en het Nederlandse bos: geen doemscenario s graag + + + klimaatverandering en het nederlandse bos + + + special klimaat + + + klimaatverandering en he Klimaatverandering en het Nederlandse bos: geen doemscenario s graag Klimaatverandering is niet langer

Nadere informatie

Toediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders

Toediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders Toediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders Wim de Vries Anjo de Jong, Jaap Bloem (WENR) Maaike Weijters, Roland Bobbink (BWARE) Samenvatting resultaten steenmeel in bos Steenmeel

Nadere informatie

Natte en Vochtige bossen. Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er?

Natte en Vochtige bossen. Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er? Natte en Vochtige bossen Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er? Indeling Landschappelijke positie natte en vochtige bossen Verdroging Waar liggen de kansen? Hoe te herkennen

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth

Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth 2 Alterra-rapport 1052 Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth Micromorfologisch

Nadere informatie

Zomerwandeling Heimanshof

Zomerwandeling Heimanshof www.denhaag.nl/jaarprogramma Zomerwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatie.po@denhaag.nl

Nadere informatie

Houtoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk.

Houtoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk. Houtoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk. Anjo de Jong, Wim de Vries, Hans Kros and Joop Spijker 27-02-2019 Inhoud De

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Bladerwerkstuk

Werkstuk Biologie Bladerwerkstuk Werkstuk Biologie Bladerwerkstuk Werkstuk door S. 1142 woorden 21 mei 2016 7,6 2 keer beoordeeld Vak Biologie Tamme Kastanjeboom (Castanea sativa) Gevonden op 20 mei 2015, in gemeente Hoogezand-Sappemeer,

Nadere informatie

ACHTERGRONDDOCUMENT. Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen. Juni 2008

ACHTERGRONDDOCUMENT. Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen. Juni 2008 ACHTERGRONDDOCUMENT Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen Juni 2008 Inhoud deel I BASISGEGEVENS 1. Bodem, grondwater en hydrologie 2. Historie van

Nadere informatie

revue BOS n e r e d n a a l o o o [juli aug sep 2011] DRIEMAANDELIJKS BELGIË PB BC Toelating Gent X Afgiftekantoor gesloten verpakking P208989

revue BOS n e r e d n a a l o o o [juli aug sep 2011] DRIEMAANDELIJKS BELGIË PB BC Toelating Gent X Afgiftekantoor gesloten verpakking P208989 OS BOS n e r e d n a a l n V s i o r B o o Afgiftekantoor Toelating Gent X gesloten revue P208989 verpakking BELGIË PB BC 10594 r i f t v a n d e V e r e n i g s c h i n d j i T g v THEMAnummer Ecologische

Nadere informatie

Mineraalgift als maatregel tegen verzuring. Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE)

Mineraalgift als maatregel tegen verzuring. Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE) Mineraalgift als maatregel tegen verzuring Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE) Inleiding Mineralen Verzuring Wat is er bekend? Onderzoek Resultaten Wat

Nadere informatie

Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag

Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg - Westerslag

Nadere informatie

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek

Nadere informatie

WILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels

WILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels WILDPLUKKALENDER blaadjes vrucht zaden wortels Pluk niet in natuurreservaten, nooit veel van één soort op dezelfde plaats, nooit beschermde planten op openbaar domein. Soorten gemarkeerd met * zijn van

Nadere informatie

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven

Nadere informatie

Inheemse boomsoorten?

Inheemse boomsoorten? R. Peteïs, Vakgroep Bosbouw, Landbouwuniversiteit Wageningen Inheemse boomsoorten? In bosbeheer wordt steeds meer teruggegrepen op inheemse boomsoorten voor de ontwikkeling van meer natuurlijke en stabielere

Nadere informatie

Abiotische typering van bostypen in Nederland

Abiotische typering van bostypen in Nederland Abiotische typering van bostypen in Nederland In opdracht van het Ministerie van LNV (BO - cluster Ecologische hoofdstructuur, thema Abiotische randvoorwaarden; BO - cluster Vitaal landelijk gebied, thema

Nadere informatie

reijrink heijmans Landschappelijke inpassing Fam. Duis, Bladel LAND S CHAPS I N R I C H T I N G

reijrink heijmans Landschappelijke inpassing Fam. Duis, Bladel LAND S CHAPS I N R I C H T I N G Landschappelijke inpassing Fam. Duis, Bladel werkdocument: 0mschakeling van een melkveehouderij naar een vleeskalverenhouderij opdrachtgever: Fam. K.A.C. Duis De Elsten 3 5531 NS Bladel datum: 07-10-2013

Nadere informatie

Cultuurhistorie in Beekdalen

Cultuurhistorie in Beekdalen Cultuurhistorie in Beekdalen Presentatie Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Landschapsherstelplan Anloerdiepje Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Van Dale Geschiedenis van de beschaving CH

Nadere informatie

Organische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel. Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan

Organische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel. Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan Organische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan Persoonlijke introductie Janjo de Haan Onderzoeker Bodem Water Bemesting Akkerbouw

Nadere informatie

Loof-en naaldbomen. Naam :

Loof-en naaldbomen. Naam : Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen

Nadere informatie

Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden

Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden Wim de Vries, Anjo de Jong, Hans Kros and Joop Spijker Inhoud Achtergrond: zorg over verarming van de bodem door oogst tak- en

Nadere informatie

M.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa)

M.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa) M.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa) WAKONA studiedag - paddenstoelen Kaartmateriaal: websites van: WAKONA Waarnemingen.be Natuurpunt Waarnemingen.be KVMV

Nadere informatie

Klimaatslim bosbeheer

Klimaatslim bosbeheer Klimaatslim bosbeheer Bossen leveren een duurzame bijdrage aan het beperken van de klimaatverandering als hun veerkracht tegen de gevolgen daarvan verhoogd wordt. Martijn Boosten & Bart Nyssen 28 september

Nadere informatie

Nominatie Bodem van Gelderland: Door: Toine Jongmans en Gert Peek. Motivatie:

Nominatie Bodem van Gelderland: Door: Toine Jongmans en Gert Peek. Motivatie: Nominatie Bodem van Gelderland: Door: Toine Jongmans en Gert Peek Motivatie: Een Ooivaagrond is een kleigrond (>8% lutum) waarin hydromorfe verschijnselen, de z.g. oranje roestvlekken en grijze reductie

Nadere informatie