Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR
|
|
- Erna Simons
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR
2 Onderwerpen voordracht bostypen in Nederland verschillen tussen rijke bossen en arme bossen de rol van de boomsoort variatie binnen de rijke bossen vegetatie-ontwikkeling
3 Bostype = vegetatietype een karakteristieke soortencombinatie relatie met milieu heeft alleen betrekking op spontane vegetatie (dus meestal niet op boomlaag!) namen bostypen ontleend aan boomsoort in natuurlijke referenties (verwarrend!)
4
5
6
7
8
9
10 Kenmerkende soorten Arm bos Rijk bos Heide-klauwtjesmos (61) Gewoon gaffeltandmos (52) Bochtige smele (75) Blauwe bosbes (46) Pijpestrootje (38) Gewoon pluisjesmos (38) Kussentjesmos (30) Klimop (68) Gewone salomonszegel (53) Geel nagelkruid (49) Bosanemoon (48) Speenkruid (46) Drienerfmuur (42) Gele dovenetel (41) Robertskruid (36) Bosandoorn (35) Schaduwgras (32) Bosgierstgras (32) Witte klaverzuring (31) Gevlekte aronskelk (31) Groot heksenkruid (30) Muskuskruid (30) Slanke sleutelbloem (29) Grote muur (26) Bleeksporig bosviooltje (26)
11
12
13 Kenmerkende soorten Arm bos Rijk bos Heide-klauwtjesmos (61) Gewoon gaffeltandmos (52) Bochtige smele (75) Blauwe bosbes (46) Pijpestrootje (38) Gewoon pluisjesmos (38) Kussentjesmos (30) Klimop (68) Gewone salomonszegel (53) Geel nagelkruid (49) Bosanemoon (48) Speenkruid (46) Drienerfmuur (42) Gele dovenetel (41) Robertskruid (36) Bosandoorn (35) Schaduwgras (32) Bosgierstgras (32) Witte klaverzuring (31) Gevlekte aronskelk (31) Groot heksenkruid (30) Muskuskruid (30) Slanke sleutelbloem (29) Grote muur (26) Bleeksporig bosviooltje (26)
14
15
16
17 RIJK BOS ARM BOS Veel soorten Veel bloemen Voorjaarsaspect Veel bosplanten Weinig soorten Weinig bloemen Geen voorjaarsaspect Weinig bosplanten
18 RIJK BOS ARM BOS Voedselijke bodem (meestal) Kalkhoudend tot kalkrijk (altijd) Voedselarme bodem Kalkarm tot kalkloos Minerale bovengrond aan maaiveld Uitwendig humusprofiel
19 5 cm 0 cm ph 3,5 F MODER, MORMODER H Arm bos 4,0 Ah 10 cm 3,8 AE 20 cm blad en takval 30 cm C accumulatie humus trage en onvolledige afbraak door bodemfauna en schimmels 40 cm 4,5 vorming humuszuren en uitspoeling basen beperkte opname basen uit ondergrond
20
21 5 cm 0 cm ph MULL Rijk bos 5,0 10 cm Ah 20 cm blad en takval C 30 cm 40 cm 5,5 uitspoeling basen over geringe diepte snelle ver- en omwerking door bodemfauna opname basen ondergrond
22
23 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer
24 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer Daarom vrijwel geen overgangen
25 Ontwikkeling humusprofiel Zelfversterkend proces: rijk wordt rijker arm wordt armer Daarom vrijwel geen overgangen In overgangsmilieu (matig voedselrijk; verzuring-gevoelig) geldt: DE BOOMSOORT BESLIST!
26 Arm strooisel Rijk strooisel (slecht afbreekbaar) (goed afbreekbaar) Beuk Eik Tamme kastanje Naaldhout Linde Iep Es Esdoorn Wilg Populier Hazelaar
27 Linde Eik 10 cm 0 cm 10 cm ph-veld 4,2 4,3 AB Fa Hr Ahe ph-veld 3,7 3,7 4,0 E Fa Hr Hh Ahe 4,2 Bw 20 cm 4,0 Bw 30 cm BC 4,5 BC 40 cm 4,2 C 4,5 C
28 Geulhem (terrasmateriaal, plateaurand, Zuid-Limburg) 0 ph(kcl) diepte onder maaiveld
29
30
31
32
33 In bossen op rijke bodem wordt de vegetatie-ontwikkeling bepaald door: Grondsoort Grondwaterregime Deze twee factoren bepalen hoofdtype.
34 Binnen hoofdtypen wordt ontwikkeling bepaald door: * ouderdom bosbodem * voedselrijkdom * boomsoort
35 Rijke bossen op ZAND landschap vocht bostype Beekdalen Nat / vochtig Elzen-Essenbos Rivierengebied (rivierduinen, hoge oeverwallen) Kalkrijke kustduinen Droog Droog Abelen- Iepenbos Abelen- Iepenbos
36
37
38
39
40 Rijke bossen op LEEM landschap vocht bostype Heuvelland (Zuid-Limburg) Keileem-platau (Drenthe) Droog / wisselvochtig (Wissel)vochtig Eiken- Haagbeukenbos Eiken- Haagbeukenbos
41
42
43 Belang boomsoort in bossen op leem Substraat Onder eik Onder es, esdoorn of linde Kalkhoudend Bosanemoon en Witte klaverzuring Idem, plus Eenbes en Slanke sleutelbloem Kalkrijk Bosanemoon, Eenbes en Slanke sleutelbloem Idem, plus Daslook, Bosbingelkruid en Gele Anemoon
44 Rijke bossen op KLEI en ZAVEL landschap vocht bostype Rivierengebied (diepe kommen) Rivierengebied (kommen en lage oeverwallen) Zeeklei-polders Nat Vochtig Vochtig Elzen-Essenbos Essen-Iepenbos Essen-Iepenbos
45
46 Essen-Iepenbos Rijk gestructureerd Weinig goede voorbeelden (vooral landgoederen) Weinig eigen soorten In potentie zeer soortenrijk Maar helaas
47
48 Essen-Iepenbos Veelal te voedselrijk Zeer lang dominantie ruigtesoorten Zeer trage ontwikkeling
49 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Actief bodemleven: binding nutriënten aan stabiele humus + verdunning Voorkom verhoging fosfaatbeschikbaarheid
50 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Boomsoortkeuze: (1) zorg voor goede strooiselkwaliteit Actief bodemleven: binding nutriënten aan stabiele humus + verdunning Verbetering bodemstructuur
51
52
53 Hoe ontwikkeling versnellen? Niet vernatten! Boomsoortkeuze (1): zorg voor goede strooiselkwaliteit Boomsoortkeuze (2) zorg voor voldoende schaduw in jonge bossen onderdrukt ruigtesoorten
54 Dus: Nuttige soorten in jonge kleibossen: linde, iep, esdoorn en hazelaar (goed strooisel én donker) Later: meer es, weinig eik Geen: naaldhout of beuk
55
De rol van de beuk in de bosontwikkeling
De rol van de beuk in de bosontwikkeling Patrick Hommel Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatiekundige invalshoek: Bostypen zijn vaste combinaties van plantensoorten (struiklaag, kruidlaag, moslaag).
Nadere informatieWat gaan we doen? Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout. Oerboslandschap op zandgronden. Uitlogen bruine bosgrond
Wat gaan we doen? Oerboslandschap op zandgronden Biodiversiteit dankzij Kwaliteitshout Bij bosherstel op zandgrond 1. Bosherstel op zand 2. Maatregelen biodiversiteitsherstel 3. Duurzaam verdienmodel onder
Nadere informatieStarters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding
Starters in het bosonderzoek 2011 Veranderingen in bodem- en strooiselkenmerken bij de omvorming van gemengd loofhout naar fijnspar. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen Margot Vanhellemont
Nadere informatieBostypes: deel 2 Voedselrijke types. Bosgemeenschappen
Bostypes: deel 2 Voedselrijke types Ga naar www.inverde.be en druk op het slotje Vul hier het sleutelwoord in = eenbes en druk op toon pagina Alle bossen k. = kensoort tr. = transgrediërend zw. = zwak
Nadere informatieOudbosplanten in Vlaanderen
BOSrevue 34 17 Oudbosplanten in Vlaanderen Cornelis et al. (2009) presenteerden recent een nieuwe typologie van bosplantengemeenschappen in Vlaanderen (zie Bosrevue 26). Als afgeleide van deze typologie
Nadere informatieWat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen
Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten
Nadere informatieBeheer van duinbossen
Beheer van duinbossen Verslag veldwerkplaats -- Duin en kust PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, Castricum, 4 juni 2010 Inleiders: Patrick Hommel (Alterra) Henk Siepel (Alterra) Rienk Slings (PWN) Duinen
Nadere informatieProvinciebrede aanpak kansrijke droge bossen. Leon van den Berg Bart Nyssen
Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen Leon van den Berg Bart Nyssen Provinciebrede aanpak kansrijke droge bossen Oerboslandschap op zandgronden Op droge zandgrond: Linden-Eikenbos Bruine bosbodem
Nadere informatie1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994).
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Gemengde oeverformaties met
Nadere informatieHOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN. Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014
HOOGWAARDIGE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGRONDEN Luc De Keersmaeker Eindhoven, 16 maart 2014 1 INLEIDING 1) Flora in relatie tot boshistoriek: focus op oud bosplanten 2) Herstel van bos op landbouwgrond:
Nadere informatieNatuurstreefbeelden bos. Natuurmanagement: natuurstreefbeelden bos
Natuurstreefbeelden bos Inhoud 1. Kenmerken van bosnatuurstreefbeelden 2. Types van bosnatuurstreefbeelden en de kenmerkende soorten 3. Bosnatuurstreefbeelden plaatsen in een abiotisch schema 4. Beheer
Nadere informatieVegetatie van Nederland
Vegetatie van Nederland Vegetatie van Nederland Met Bosanemoon: Zomereik Gewone es Klimop Eenbes Daslook Bosvergeet-mij-nietje Slanke sleutelbloem Met scherpe boterbloem Grote vossenstaart Gestreepte witbol
Nadere informatieRob van den Burg Rienk Jan Bijlsma Emiel Brouwer Rein de Waal. Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan
Rob van den Burg Rienk Jan Bijlsma Emiel Brouwer Rein de Waal Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Nederland (e.o.) heeft geen bos - Oorspronkelijk bos ontgonnen - Actueel: Houtteelt Jong bos (aanplant,
Nadere informatieLegende: eigenaar. Bestanden. ANB privaat. Uitgebreid bosbeheerplan Hasseltbos. kaart 1.1: Kadastraal plan. Meter. 490a. 491a. 523 2b. 517a.
490a 49 484 492 493 524 522 523 521 517a 51 515 57 340a 340b 514 339f 337a 338c 57 336f 240c 239c 336e 240d 24 240b 336d 24 241b 24 333f 576a eigenaar ANB privaat kaart 1.1: Kadastraal plan, AAPD kadaster
Nadere informatieRob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan
Rob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Opzet presentatie Brochure Toelichting op de brochure Wat zijn vochtige bossen Emiel: hydrologische herstel en achterliggende
Nadere informatieBoomsoorten, bodemvruchtbaarheid en regenwormen: een intrigerend netwerk van interacties
11 Boomsoorten, bodemvruchtbaarheid en regenwormen: een intrigerend netwerk van interacties Regenwormen spelen een grote rol in de strooiselafbraak en werden al door Aristoteles de ingewanden van de aarde
Nadere informatie6 Het Domeinbos Rodeberg
6 Het Domeinbos Rodeberg We starten onze verkenning van het Domeinbos Rodeberg aan herberg "De Nachtegaal" (zie grondplan). We steken er de Rodebergstraat over en komen op de Rodebergwegel die hier hoofdweg
Nadere informatieBosplantengemeenschappen in Vlaanderen
7 Bosplantengemeenschappen Een typologie van bossen op basis van de kruidachtige vegetatie Spontaan ontwikkelde vegetaties zijn niet zomaar willekeurig samengesteld. Ze bestaan uit een bepaalde combinatie
Nadere informatieVeldwerkplaats vochtige bossen
Veldwerkplaats vochtige bossen Hoe kan hydrologisch herstel (vermesting), verzuring en verdroging tegen gaan? Emiel Brouwer, onderzoekcentrum BWARE Rob van den Burg, Bosgroep Zuid Nederland Bos op de pleistocene
Nadere informatiePlanten in bossen: beheer en biodiversiteit
Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Arnout-Jan Rossenaar Foto s: Heukels CD-ROM Opzet lezing Bos in Nederland Bosplanten Bostypen Ontwikkeling bos voedselarme grond Beheer en biodiversiteit (Edese(
Nadere informatieWandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112)
(4-5) Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112) 20 km 8 uur Deze stevige wandeling begint in Stokhem en gaat langs kalkgraslanden en door mooie Eiken-haagbeukenbossen
Nadere informatieVELDWERK LANDSCHAP Zwin Natuurcentrum veldwerkboekje. Groepsnaam: Datum:. OPDRACHT: waardering van het landschap. Opdracht 1: bekijk het landschap
VELDWERK LANDSCHAP Zwin Natuurcentrum veldwerkboekje Groepsnaam: Datum:. OPDRACHT: waardering van het landschap Opdracht 1: bekijk het landschap OPDRACHT: waardering van het landschap Opdracht 2: een eigen
Nadere informatieBostypes: deel 1 Voedselarme types. Bosgemeenschappen
Bostypes: deel 1 Voedselarme types Een lijstje Brede en Smalle stekelvaren, Wijfjesvaren, Mannetjesvaren, Wilde lijsterbes, Zomereik, Geel nagelkruid, Valse salie, Pilzegge, IJle zegge, Ruige veldbies,
Nadere informatieKNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008
KNNV afd. Regio Delft INVENTARISATIE DELFTSE HOUT EN HERTEKAMP 2008 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afd. Regio Delft Postbus 133 2600 AC DELFT email: afd.regiodelft@knnv.nl www.knnv.nl/afd.regiodelft
Nadere informatieStudiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek. Inhoud
Studiedag 17 maart 2011 Starters in het bosonderzoek Het boomsoorteffect op regenwormpopulaties in Deense en Vlaamse bossen Stephanie Schelfhout An De Schrijver, Jan Mertens, Lars Vesterdal, Kris Verheyen
Nadere informatieHeide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal
Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal 1953 Nieuwe functies vragen om nieuwe beheermethoden Evenwicht tussen hei en gras wanneer ontwikkeling ongestoord verloopt
Nadere informatiePresentatie voor de ledenvergaderingen van de Bosgroepen Midden en Noord-Oost Nederland, november 2014 en 2015.
Presentatie voor de ledenvergaderingen van de Bosgroepen Midden en Noord-Oost Nederland, november 2014 en 2015. Ik ben velen verschuldigd voor de gebruikte figuren. Jan den Ouden Wageningen Universiteit
Nadere informatieRucphen. Achtmaalsebaan 22. Inrichtingsplan ir. J.J. van den Berg. auteur(s):
Rucphen Achtmaalsebaan 22 Inrichtingsplan identificatie planstatus projectnummer: datum: 401144.20160583 03-02-2017 projectleider: ing. J.A. van Broekhoven opdrachtgever: PO Schijf v.o.f. auteur(s): ir.
Nadere informatieAandachtssoorten voor de natuursurvey Dilbeek
Aandachtssoorten voor de natuursurvey Dilbeek Deze soorten zijn goed te herkennen en zijn in min of meerdere mate representatief voor een bepaald soort biotoop. Deze soorten kunnen ons dus helpen om tot
Nadere informatieCursus Natuur-in-zicht
Planten (deel 1) Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud van de les Deel 1 Bouw van een plant Hoe leven (bloeiende) planten? Beknopte indeling van het plantenrijk Deel 2 6 grote plantenfamilies Planten 1 Cursus
Nadere informatieDe landbouwer als landschapsbouwer
9A. De bodem (theoretisch) 9A.1 Bodemvorming Door allerlei processen zoals humusvorming, inspoeling, uitspoeling en oxidatie ontwikkelt zich een bodem. Dit is een heel lang proces wat ook nooit stopt.
Nadere informatieBoomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei in loofbossen op verzuringsgevoelige bodem
Boomsoort, strooiselkwaliteit en ondergroei in loofbossen op verzuringsgevoelige bodem Een verkennend literatuur- en veldonderzoek P.W.F.M. Hommel Th. Spek R.W. de Waal Alterra-rapport 509 Alterra, Research
Nadere informatieBeheer en behoud cultuurhistorische elementen vs. biodiversiteit
Beheer en behoud cultuurhistorische elementen vs. biodiversiteit Symposium Dansende bomen en oude bossen Paul van den Bremt 1 april 2010 1 2 Traditioneel midden- en hakhoutbos 3 Midden- en hakhoutbosbeheer
Nadere informatieGrasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4
Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen
Nadere informatieWorkshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017
Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?
Nadere informatieMatig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond
Winterlinde Tilia cordata Zonnig tot licht beschaduwd Vochtig Matig voedselrijk tot voedselrijk Zwak zuur tot neutrale, humeuze grond Tillia cordata (Winterlinde) Veengrond PH>4 Matige tot slechte groei
Nadere informatieWAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT?
Inhoud WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? 1. Focus op oud bosplanten 2. Bos op landbouwgrond: waar? 3. Bodem van bos op landbouwgrond 4. Effecten van boomsoort op bodem 5. Effecten
Nadere informatieBiotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019
Biotoop heide Cursus natuurmanagement, 2019 Natura 2000 Wat doen we vandaag? Heide Heide in Vlaanderen Begin 19 de eeuw Grootste uitbreiding heidelandschap (woeste grond) De mens vecht om er te overleven.
Nadere informatieEcologische bosontwikkeling op voormalige landbouw gronden in de praktijk: keuzes voor beheerders
7 Ecologische bosontwikkeling op voormalige landbouw gronden in de praktijk: keuzes voor beheerders Jonge bossen op voormalig sterk bemeste landbouwgronden worden vaak gekenmerkt door een homogene kruidvegetatie
Nadere informatieVoorwoord Sneeuwklokjes
Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de
Nadere informatieEcologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Ecologische tuin campus Wageningen UR Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Campus Wageningen UR De natuurtuin >kijkrichting foto > Ontstaansgeschiedenis natuurtuin Nieuwbouw Instituut
Nadere informatieOpzet. Eten en gegeten worden. Waarom is er honger is? Honger is dat erg? Honger, is dat erg. Waarom is er honger?
Opzet Honger, is dat erg Waarom is er honger? Bart Nyssen Over noodhulp en duurzame ontwikkeling 2 Honger is dat erg? Eten en gegeten worden Maar dan moet er wel iets te eten zijn: Basis voedselketen =
Nadere informatieBeheerplan Bloemendaalsebos
Bosbeheerplan Bloemendaalsebos Februari 2011 Inleiding Bestaande kwaliteit Uitgangspunten bosbeheer Het beheer Beheermethodiek Noten Bijlagen Inleiding Dit bosbeheerplan is gemaakt door Dik Vonk in samenwerking
Nadere informatieWinterwandeling Heimanshof
wwwdenhaagnl/jaarprogramma Winterwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatiepo@denhaagnl
Nadere informatieJobeekbosje. natuurpunt. (Wingene) Eerste monitoringrapport. april 2005 dossier. administratie. auteurs: Tom De Beelde Kris Vandekerkhove
Jobeekbosje (Wingene) Eerste monitoringrapport april 2005 dossier administratie auteurs: Tom De Beelde Kris Vandekerkhove natuurpunt Kardinaal Mercierplein 1-2800 Mechelen tel: 015-29 72 20 - fax: 015-42
Nadere informatieAanspreekpunt Privaat Beheer Natuur en Bos. Informatieplatform voor overheid en private terreineigenaar/beheerder
Aanspreekpunt Privaat Beheer Natuur en Bos Informatieplatform voor overheid en private terreineigenaar/beheerder Opstartfase Sinds April 2014 Financiën van overheid Samenwerking ANB Stichtende leden Medewerkers
Nadere informatieSTUDIEKAMP BLEESBRUCK 6-12 mei 2007
STUDIEKAMP BLEESBRUCK 6-12 mei 2007 2 VOORWOORD Ons kamp in Bleesbruck was het eerste studiekamp dat de AKC organiseerde. Al jaren was het was het een punt van bespreking. Maar pas in het laatste jaar
Nadere informatieBodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting
Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Nick van Eekeren DMS Vertrekpunt grondsoort Welke grondsoort zit u? Zie ook bodemdata.nl Losser 101 Veldpodzolen.
Nadere informatieBijlagen Aanvulling Plan-MER
Bijlagen Aanvulling Plan-MER Robuuste verbinding Sallandse Heuvelrug-Drents Plateau in Drenthe (zuidelijk deel) Definitief Grontmij Nederland bv Assen, 24 november 2008 Pagina 1 van 15 Bijlage 1 Schema's
Nadere informatieMonumentale houtopstand
Boomnummer 549 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 556 Plaats :oosterend Boomsoort wilg Straat:oosterend 14 Boomnummer 587 Opname datum: 1-4-2008 Fotonummer 594 Plaats :oosterend Boomsoort els Straat:Lijkweg
Nadere informatieBijlage 8 Samenstelling habitatkaarten
Bijlage 8 Samenstelling habitatkaarten Gebruikte bronnen Om vlakdekkende Habitatkaarten op te stellen voor het Natura2000 gebied Geuldal is gebruik gemaakt van verschillende vegetatiekarteringen voor zowel
Nadere informatieOnderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal
Onderzoeksopdracht Bodem en grondstaal Gebruik grondboor 1. Duw en draai gelijktijdig, in wijzerzin, de schroefachtige punt (het boorlichaam) in de bodem. Deze schroef verzamelt en houdt de grond vast.
Nadere informatieDe bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub.
De bomen op golfclub Grevelingenhout, overzicht per hole. Geïnventariseerd door Nienke Mulders in 2016, in opdracht van de golfclub. Dit document bevat tabellen met soorten bomen en aantallen. Hole 1 Totaal
Nadere informatiePaddenstoelen, waarzeggers van het bos
Paddenstoelen, waarzeggers van het bos & Mirjam Veerkamp Nederlandse Mycologische Vereniging Informatie over: Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag
Nadere informatieVegetatie van loof- en gemengde bossen,
Indicator 11 december 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In loofbossen en gemengde bossen
Nadere informatieSegbroek Heemtuin Informatiemiddag. Welkom!
Segbroek Heemtuin Informatiemiddag Welkom! Wat is een Heemtuin? Een gebied Een tuin Met inheemse planten Met plaatselijke diertjes Bedoeld voor educatie Natuurlijk beheerd Voorbeelden Rucphen Kampen Vervolg
Nadere informatieLang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders
www.bloembergecologie.com Lang bloeiende inheemse vaste planten voor bijen en vlinders Bakkers, Sanne; Bloemberg, Mark HAS Hogeschool s-hertogenbosch, 26 juni 2015 Bloemberg M.S. 07-05-2017 1 Lang bloeiende
Nadere informatieTerug naar het lindenwoud?
" P.W.F.M. Hommel, Th. Spek, R.W. de Waal, Alterra, wageningen-ur, P.C. de Hullu, Staatsbosbeheer afd. Terreinbeheer, J. den Ouden, Wageningen Universiteit, Lsg Bosecologie en Bosbeheer Alternatieve boomsoortkeuze
Nadere informatieOrganische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1
Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf
Nadere informatieEffecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland
Effecten van steenmeel op de bodemecologie gefinancierd door provincies Noord-Brabant en Gelderland Jaap Bloem 1, Gert-Jan van Duinen 2, Maaike Weijters 3 1 Wageningen Environmental Research 2 Stichting
Nadere informatieWat gaat er gebeuren in het Oosterpark?
Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen
Nadere informatiePlant Goed aanbevelingslijst
Plant Goed aanbevelingslijst Lijst streekeigen groen voor houtelementen De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon plantmateriaal.
Nadere informatieRuimte voor water: kansen voor nieuwe natte bossen
foto s Martin Goossen Ruimte voor water: kansen voor nieuwe natte bossen Natte bossen zouden een mooie manier zijn om waterberging met natuurontwikkeling te combineren. Toch denken waterbeheerders niet
Nadere informatieBoerenwormkruid (Tanacetum vulgare)
Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid is een overblijvende plant. De plant heeft een kantige donkerbruin gekleurde stengel en kan 60-120 cm lang worden. Bloeit met platte schermen, die uit
Nadere informatiePaddenstoelen, waarzeggers van het bos. Informatie over: Functies van paddenstoelen:
Paddenstoelen, Informatie over: waarzeggers van het bos Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag Ouderdom bos en bomen Mycologische betekenis Wenselijk
Nadere informatieBijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen
Bijlage 1 Kenmerken 11 Landschapseenheden en Kernen Open broek en ruggen Stroomruggen en terrassen Uiterwaarden/kronkelwaarden/komgronden Broekland Es, populier, zwarte els, zomereik, zachte berk, iep
Nadere informatieWILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels. bloem LEGENDE
WILDPLUKKALENDER blaadjes vrucht zaden wortels bloem Gebruiken De planten(delen) in deze kalender kan je zo opeten, ze zijn geschikt om koud en rauw te gebruiken. Kan je er nog iets anders mee bereiden
Nadere informatieNatuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1
Nadere informatieContactinfo, paswoord
Contactinfo, paswoord Wim Massant, Inverde, tel. 02/658.24.91, e-mail: wim.massant@lne.vlaanderen.be Paswoord website Inverde, www.inverde.be: eenbes algemene info Opdrachtje Schrijf een aantal planten
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieLaura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland
Laura Kuipers, Janneke Scholten & Maurice La Haye De eikelmuis in Nederland Deze onderzoeken waren mogelijk dankzij subsidies van de Provincie Limburg, het Ministerie van Economische Zaken en met toestemming
Nadere informatieEen kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg.
Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. 1 Indeling op basis van vegetatie Valse salie, lelietje-van-dale, hengel en dalkruid. Eiken-Beukenbossen op zure bodem. Essen-Eikenbossen
Nadere informatieWat is essentaksterfte?
Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig
Nadere informatieKlimaatverandering en het Nederlandse bos: geen doemscenario s graag
+ + + klimaatverandering en het nederlandse bos + + + special klimaat + + + klimaatverandering en he Klimaatverandering en het Nederlandse bos: geen doemscenario s graag Klimaatverandering is niet langer
Nadere informatieToediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders
Toediening van steenmeel: een concept plan van aanpak voor beheerders Wim de Vries Anjo de Jong, Jaap Bloem (WENR) Maaike Weijters, Roland Bobbink (BWARE) Samenvatting resultaten steenmeel in bos Steenmeel
Nadere informatieNatte en Vochtige bossen. Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er?
Natte en Vochtige bossen Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er? Indeling Landschappelijke positie natte en vochtige bossen Verdroging Waar liggen de kansen? Hoe te herkennen
Nadere informatieWat hebben bijen nodig?
Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe
Nadere informatieStrooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth
Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth 2 Alterra-rapport 1052 Strooiselafbraak onder verschillende loofboomsoorten op de stuwwal bij Doorwerth Micromorfologisch
Nadere informatieZomerwandeling Heimanshof
www.denhaag.nl/jaarprogramma Zomerwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatie.po@denhaag.nl
Nadere informatieHoutoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk.
Houtoogst en nutriënten op zandgronden Resultaten van het onderzoek, opzet van het adviessysteem en toepassing in de praktijk. Anjo de Jong, Wim de Vries, Hans Kros and Joop Spijker 27-02-2019 Inhoud De
Nadere informatieWerkstuk Biologie Bladerwerkstuk
Werkstuk Biologie Bladerwerkstuk Werkstuk door S. 1142 woorden 21 mei 2016 7,6 2 keer beoordeeld Vak Biologie Tamme Kastanjeboom (Castanea sativa) Gevonden op 20 mei 2015, in gemeente Hoogezand-Sappemeer,
Nadere informatieACHTERGRONDDOCUMENT. Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen. Juni 2008
ACHTERGRONDDOCUMENT Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen Juni 2008 Inhoud deel I BASISGEGEVENS 1. Bodem, grondwater en hydrologie 2. Historie van
Nadere informatierevue BOS n e r e d n a a l o o o [juli aug sep 2011] DRIEMAANDELIJKS BELGIË PB BC Toelating Gent X Afgiftekantoor gesloten verpakking P208989
OS BOS n e r e d n a a l n V s i o r B o o Afgiftekantoor Toelating Gent X gesloten revue P208989 verpakking BELGIË PB BC 10594 r i f t v a n d e V e r e n i g s c h i n d j i T g v THEMAnummer Ecologische
Nadere informatieMineraalgift als maatregel tegen verzuring. Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE)
Mineraalgift als maatregel tegen verzuring Leon van den Berg (Bosgroep Zuid Nederland) Maaike Weijters (onderzoekcentrum B-WARE) Inleiding Mineralen Verzuring Wat is er bekend? Onderzoek Resultaten Wat
Nadere informatieAddendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag
Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg - Westerslag
Nadere informatieBODEMLEVEN, GROND & BEMESTING
BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek
Nadere informatieWILDPLUKKALENDER. blaadjes. vrucht. zaden. wortels
WILDPLUKKALENDER blaadjes vrucht zaden wortels Pluk niet in natuurreservaten, nooit veel van één soort op dezelfde plaats, nooit beschermde planten op openbaar domein. Soorten gemarkeerd met * zijn van
Nadere informatieInhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling
Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven
Nadere informatieInheemse boomsoorten?
R. Peteïs, Vakgroep Bosbouw, Landbouwuniversiteit Wageningen Inheemse boomsoorten? In bosbeheer wordt steeds meer teruggegrepen op inheemse boomsoorten voor de ontwikkeling van meer natuurlijke en stabielere
Nadere informatieAbiotische typering van bostypen in Nederland
Abiotische typering van bostypen in Nederland In opdracht van het Ministerie van LNV (BO - cluster Ecologische hoofdstructuur, thema Abiotische randvoorwaarden; BO - cluster Vitaal landelijk gebied, thema
Nadere informatiereijrink heijmans Landschappelijke inpassing Fam. Duis, Bladel LAND S CHAPS I N R I C H T I N G
Landschappelijke inpassing Fam. Duis, Bladel werkdocument: 0mschakeling van een melkveehouderij naar een vleeskalverenhouderij opdrachtgever: Fam. K.A.C. Duis De Elsten 3 5531 NS Bladel datum: 07-10-2013
Nadere informatieCultuurhistorie in Beekdalen
Cultuurhistorie in Beekdalen Presentatie Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Landschapsherstelplan Anloerdiepje Natuur Cultuur Wat is cultuurhistorie Van Dale Geschiedenis van de beschaving CH
Nadere informatieOrganische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel. Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan
Organische stof, de kern van bodemkwaliteit voor de aardappel Wageningen Potato Centre 20 september 2017 Janjo de Haan Persoonlijke introductie Janjo de Haan Onderzoeker Bodem Water Bemesting Akkerbouw
Nadere informatieLoof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
Nadere informatieHoutoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden
Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden Wim de Vries, Anjo de Jong, Hans Kros and Joop Spijker Inhoud Achtergrond: zorg over verarming van de bodem door oogst tak- en
Nadere informatieM.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa)
M.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa) WAKONA studiedag - paddenstoelen Kaartmateriaal: websites van: WAKONA Waarnemingen.be Natuurpunt Waarnemingen.be KVMV
Nadere informatieKlimaatslim bosbeheer
Klimaatslim bosbeheer Bossen leveren een duurzame bijdrage aan het beperken van de klimaatverandering als hun veerkracht tegen de gevolgen daarvan verhoogd wordt. Martijn Boosten & Bart Nyssen 28 september
Nadere informatieNominatie Bodem van Gelderland: Door: Toine Jongmans en Gert Peek. Motivatie:
Nominatie Bodem van Gelderland: Door: Toine Jongmans en Gert Peek Motivatie: Een Ooivaagrond is een kleigrond (>8% lutum) waarin hydromorfe verschijnselen, de z.g. oranje roestvlekken en grijze reductie
Nadere informatie