Vegetatie van Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vegetatie van Nederland"

Transcriptie

1 Vegetatie van Nederland

2 Vegetatie van Nederland Met Bosanemoon: Zomereik Gewone es Klimop Eenbes Daslook Bosvergeet-mij-nietje Slanke sleutelbloem Met scherpe boterbloem Grote vossenstaart Gestreepte witbol Pinksterbloem Madeliefje Smalle weegbree Engels raaigras Vaste combinaties van plantensoorten = Vegetatietypen /Plantengemeenschappen

3 Vegetatie van Nederland Vegetatie = massa van planten(soorten), rangschikking spontaan Kenmerken van Vegetatie: 1. De samenstelling van vegetatie is niet willekeurig. 2. Plaats waar planten groeien hangt samen met abiotische en biotische factoren. 3. De vegetatie heeft ruimtelijke en temporele structuur. 4. Een vegetatietype heeft een minimale ruimte nodig om zich te kunnen ontwikkelen: het minimumareaal. 5. Vegetatietypen volgen elkaar op = Successie

4 Vegetatie van Nederland Abiotische factoren Biotische factoren Klimaat Aanwezigheid zaad Bodem (bijv. aanwezigheid leem, veen zand) Water Strooisellaag Aanwezige vegetatie

5 Vegetatie van Nederland Voorbeelden van Interacties tussen Planten Parasitisme (wortelparasiet, stengelparasiet/halfparasiet) Symbiose (voorbeelden: bacterien in wortelknolletjes vlinderbloemigen, Korstmos, Mycorrhiza) Epifyten = groeien op andere planten Lianen = houtige en windend Klimplanten = met hechtranken

6 Vegetatie van Nederland

7 Vegetatie?

8 Vegetatie?

9 Vegetatie?

10 Vegetatie van Nederland Natuur/Wildernis Halfnatuurlijk landschap - Cultuurlandschap

11 Rivierengebied Rivierengebied: vanaf late Middeleeuwen dijkaanleg Langs de rivier Oeverwallen/rivierduinen Verder van de rivier komgronden Vegetaties sterk beïnvloed door overstromingsduur

12 Rivierengebied - Stroomdalgraslanden KENMERKEN STROOMDALGRASLANDEN Bijzondere vegetaties op locaties met grof (kalkhoudend) zand Op rivierduinen/oeverwallen en dijken Hoog gelegen locaties geringe overstromingsduur Verspreiding vanuit gebieden stroomopwaarts (berggebieden) Vrij veel soorten per m 2 Warm microklimaat Slechts 30 ha in Nederland Bij successie ontstaat hardhoutooibos

13 Rivierengebied - Stroomdalgraslanden BEDREIGING STROOMDALGRASLANDEN Onvoldoende sedimentatie van (kalkrijk) zand Verstening van rivieroevers Het rivierwater en het zand is voedselrijker weinig bronnen zaad

14 Rivierengebied - Stroomdalgraslanden

15 Rivierengebied - Stroomdalgrasland

16 Rivierengebied - Stroomdalgrasland

17 Rivierengebied - Kievitsbloemgrasland KENMERKEN KIEVITSBLOEMGRASLAND Bijzondere vegetaties met kievitsbloem Op matig voedselrijke hooilanden langs rivieren Laag gelegen locaties die regelmatig overstromen Grootste populaties in Europa bij Zwolle en het Loiredal

18 Rivierengebied - Kievitsbloemgraslanden BEDREIGING KIEVITSBLOEMGRASLAND Te sterke bemesting Ontwatering Scheuren weilanden Overstromingsduur

19 Rivierengebied - Kievitsbloemgrasland

20 Zuid Limburg

21 Zuid Limburg - Kalkgraslanden KENMERKEN KALKGRASLANDEN Bijzondere vegetaties op locaties met kalk Op hellingen ontstaan door erosie Kalk zorgt voor moeilijke opname IJzer en Nitraat Gespecialiseerde vrij kort levende soorten Ongestoorde ontwikkeling in zomer en herfst Veel soorten per m 2

22 Zuid Limburg

23 Zuid Limburg - Kalkgraslanden

24 Zuid Limburg - Kalkgraslanden BEDREIGING KALKGRASLANDEN sloop St. Pietersberg inspoeling mest verdwijnen functie schapenweiden luchtverontreiniging N-depositie

25 Heidevegetaties ONTSTAAN HEIDELANDSCHAPPEN Ontstaan door landbouwcultuur Bos > weidegrond > heide Grond wordt armer door ontstaan podzol Door plaggen/branden/begrazing blijft heide in stand Rond 1850 eindeloze heidevelden en stuifzandlandschappen

26 Heidevegetaties

27 Heidevegetaties KENMERKEN HEIDEVEGETATIES Dwergstruiken domineren Dwergstruiken overleven door mycorrhiza Verder stekelbrem, kruipbrem en klein warkruid Heidebremsoorten bezitten wortelknolletjes Op noordhellingen Kraaihei of Bosbessen Op bodems met leem soortenrijker zeldzame soorten vaak langs paden Rijk aan korstmossen

28 Heidevegetaties

29 Heidevegetaties

30 Heidevegetaties BEDREIGING HEIDELANDSCHAPPEN Uitvinding kunstmest - verdwijnen (landbouw) functie Omzetten van heide met lemige bodem naar landbouwgrond Aanplant van bos luchtverontreiniging N-depositie > vergrassing

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4

Grasland en Heide. Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Grasland en Heide Hoofdstuk 2.2 en 2.4 Planning Grasland Voedselweb opdracht Heide Voedselweb opdracht Grasland Grasland is een gebied van enige omvang met een vegetatie die gedomineerd wordt door grassen

Nadere informatie

foto inzet: Staf de Roover

foto inzet: Staf de Roover foto inzet: Staf de Roover 1 2 3 4 Het woord grasland doet veronderstellen dat grassen het grootste aandeel van de vegetatie moeten vormen. Veelal is dit zo, maar er zijn graslanden waarin andere dan grassen

Nadere informatie

Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR

Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem. Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatie-ontwikkeling in bossen op rijke bodem Patrick Hommel en Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Onderwerpen voordracht bostypen in Nederland verschillen tussen rijke bossen en arme bossen de rol

Nadere informatie

module 2 ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES

module 2 ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: Wat is ecologie? Wat is biodiversiteit? Wat is natuurbeheer? Boerennatuur op en rond het erf Wat is ecologie? Wat is ecologie? Wat is ecologie?

Nadere informatie

Kruidenrijk gras voor de veehouderij

Kruidenrijk gras voor de veehouderij Kruidenrijk gras voor de veehouderij Slotsymposium praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij Aanleg en beheer van kruidenrijk grasland Rob Geerts Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van

Nadere informatie

De rol van de beuk in de bosontwikkeling

De rol van de beuk in de bosontwikkeling De rol van de beuk in de bosontwikkeling Patrick Hommel Rein de Waal Alterra; Wageningen-UR Vegetatiekundige invalshoek: Bostypen zijn vaste combinaties van plantensoorten (struiklaag, kruidlaag, moslaag).

Nadere informatie

Voorwoord Sneeuwklokjes

Voorwoord Sneeuwklokjes Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de

Nadere informatie

Stroomdalgraslanden in Nederland

Stroomdalgraslanden in Nederland Stroomdalgraslanden in Nederland Ontwikkeling en beheer in de Vreugderijkerwaard Veldwerkplaats rivierenlandschap Vreugderijkerwaard, 16 mei 2008 Inleiders: Karlè Sýkora (Wageningen Universiteit, Leerstoelgroep

Nadere informatie

VASTE PLANTEN toepassen

VASTE PLANTEN toepassen samenstelling: E.J. Stoffels (ej.stoffels@hetnet.nl) VASTE PLANTEN toepassen deel 1 inleiding begrippen Bij de syllabus: TOEPASSING VAN VASTE PLANTEN E.J. Stoffels Inhoudsopgave type het verwijzingsnummer

Nadere informatie

memo gemeente Lingewaard, Dion Steenbergen , hoofdlijnen mitigatieplan kleine wolfsmelk Houtakker II, Bemmel

memo gemeente Lingewaard, Dion Steenbergen , hoofdlijnen mitigatieplan kleine wolfsmelk Houtakker II, Bemmel memo aan: van: gemeente Lingewaard, Dion Steenbergen SAB, Eric Verkaik c.c.: datum: 15 september 2017 betreft: 160472, hoofdlijnen mitigatieplan kleine wolfsmelk Houtakker II, Bemmel INLEIDING Aan de Houtakker

Nadere informatie

Regionaal Landschap Groene Corridor vzw

Regionaal Landschap Groene Corridor vzw Regionaal Landschap Groene Corridor vzw Geen drempels voor Agrarisch natuurbeheer Wat is RLGC? Gït Geïntegreerde projecten Doelstellingen cursus Waarom dit initiatief? Wat willen we bereiken? Uitgangssituatie

Nadere informatie

Werkbladen landschapsstudie

Werkbladen landschapsstudie Werkbladen landschapsstudie Naam: Start aan Noteer en duid aan op je kaart: Bos plantage - weide akker bebouwing Op welke hoogte ligt?. Op welke hoogte ligt het kruispunt?. Welk is het verschil tussen

Nadere informatie

Winterwandeling Heimanshof

Winterwandeling Heimanshof wwwdenhaagnl/jaarprogramma Winterwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatiepo@denhaagnl

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

Vraag 1. Geologie en Sedimentatie

Vraag 1. Geologie en Sedimentatie Vraag 1. Geologie en Sedimentatie Geef korte antwoorden op onderstaande vragen (gebruik volgend vel papier), ca. 5 min. per vraag. Noordzee Waddenzee zee niveau zee niveau ca. 1 km 1 m Figuur 1. Schematische

Nadere informatie

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994).

1. Status. 2. Kenschets. 3. Definitie. H91F0 versie 1 sept 2008.doc. Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994). Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Gemengde oeverformaties met

Nadere informatie

Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal

Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling. Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal Heide als landschap: historie, bodem en ontwikkeling Rienk-Jan Bijlsma & Rein de Waal 1953 Nieuwe functies vragen om nieuwe beheermethoden Evenwicht tussen hei en gras wanneer ontwikkeling ongestoord verloopt

Nadere informatie

Bloemenweides rijkdom aan cases

Bloemenweides rijkdom aan cases inhoudstafel Bloemenweides rijkdom aan cases Basics Beheer 17 februari 2015 Groeninnovatieforum Basics < eindbeeld > Basics < communicatie naar burger > Dynamische beplanting met natuurlijke uitstraling

Nadere informatie

Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden

Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels in Drenthe buiten de natuurgebieden Voor meer informatie over ecologisch groenbeheer www.bijenhelpdesk.nl www.bijenbeheer.nl Arie

Nadere informatie

Creëren kruidenrijkgrasland

Creëren kruidenrijkgrasland Creëren kruidenrijkgrasland Nick van Eekeren Jan de Wit Projecten: Winst en Weidevogels, Koeien & Kruiden Partners: Van Hall Larenstein, VIC, PPP-Agro Kruidenrijk grasland op boerenland Vroeger extensieve

Nadere informatie

: Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden. Piet Bremer Provincie Overijssel

: Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden. Piet Bremer Provincie Overijssel : Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden Piet Bremer Provincie Overijssel Geschiedenis lezen aan planten: de eerste gedachte Historische flora: flora gerelateerd aan een

Nadere informatie

Algemeen. Voorwoord

Algemeen. Voorwoord Voorwoord Het voorjaar is het begin van al het nieuwe leven: De bomen lopen weer uit, de vogels beginnen met het maken van hun nesten, de egels ontwaken uit hun winterslaap en de eerste bolgewassen staan

Nadere informatie

DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen

DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen Schaminée - Klassen - n en Lat. naam 01. LEMNETEA MINORIS Eendenkroos 02. RUPPIETEA Ruppia 03. ZOSTERETEA

Nadere informatie

Ontwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Kruiden- en faunarijk grasland

Ontwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Kruiden- en faunarijk grasland Provincie Utrecht, afdeling FLO, team NEL, 5 februari 2015 is het basis-natuurgrasland. Het kan overal voorkomen op alle grondsoorten en bij alle grondwaterstanden, maar ziet er dan wel steeds anders uit.

Nadere informatie

Duurzame landbouw door bodemschimmels

Duurzame landbouw door bodemschimmels Duurzame landbouw door bodemschimmels Omdat er in natuurgebieden over het algemeen veel bodemschimmels leven, wordt vaak gedacht dat de aanwezigheid van schimmels in een akker of in grasland een kenmerk

Nadere informatie

De biologische waarderingskaart en habitatkaart. Natuurmanagement: kaartmateriaal, BWK en Habitatkaart

De biologische waarderingskaart en habitatkaart. Natuurmanagement: kaartmateriaal, BWK en Habitatkaart De biologische waarderingskaart en habitatkaart Hoe zou je dit beschrijven? Hoe beschrijven? Biotische beschrijving: welke plantensoorten staan er? Abiotische beschrijving: wat is het waterregime, bodemtype,

Nadere informatie

Respect voor schoonheid. Oog voor detail

Respect voor schoonheid. Oog voor detail Schoonheid van geheel van vegetatie Respect voor schoonheid Details van landschap & bodem Oog voor detail Optimale omstandigheden > verscheidenheid aan Streven soorten die naar zich langs diversiteit hun

Nadere informatie

15 jaar vegetatieontwikkeling van de Foeperpot

15 jaar vegetatieontwikkeling van de Foeperpot 30 15 jaar vegetatieontwikkeling van de Foeperpot De Werkgroep Milieubeheer heeft de Foeperpot sinds 1988 in beheer. Het ca. 2 ha groot natuurterreintje tussen de Lievensweg, Mansberg en de Gavinstraat

Nadere informatie

Zuidrand Quick Scan 2011

Zuidrand Quick Scan 2011 Zuidrand Quick Scan 2011 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Kwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op?

Kwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op? Kwaliteit van de natuur Hoe spoor je aantastingen op? Ecosystemen en levensgemeenschappen Zoek vergelijkende gebieden (oerbossen, intacte riviersystemen, ongerepte berggebieden, hoogveenmoerassen, etc)

Nadere informatie

Referentiewaarden grondwaterpeilen grondwaterafhankelijke habitats volgens dataset van NICHE

Referentiewaarden grondwaterpeilen grondwaterafhankelijke habitats volgens dataset van NICHE Referentiewaarden grondwaterpeilen grondwaterafhankelijke habitats volgens dataset van NICHE 4010 4010 Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix

Nadere informatie

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Grassen Kruiden Vlinderbloemigen Kamgras Madeliefje Witte klaver Engels raaigras Paardenbloem Rode klaver Beemdlangbloem Scherpe boterbloem Kleine klaver Ruw beemdgras

Nadere informatie

PRESENTATIE / MEDEDELING. voor de PSG

PRESENTATIE / MEDEDELING. voor de PSG PRESENTATIE / MEDEDELING voor de PSG? ONDERWERP TITEL: persoonlijke toets? INHOUD: jouw eigen verhaal verantwoording (PSG) aanleiding: waarneming, natuur-ervaring, beleving... ILLUSTRATIE: foto's, afbeeldingen

Nadere informatie

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek Vegetatieopnamen Kievitsbloem-associatie Polder Stein periode 1992-2012 2003 => Opnamenummer: 66108 Datum (jaar/maand/dag) : 2003/04/25 X-coordinaat : 113.098000 Y-coordinaat : 448.244000 Bloknummer :

Nadere informatie

Herintroductie in de praktijk. Soorten gaan achteruit. Soorten gaan achteruit. Herintroductie. Herintroductie

Herintroductie in de praktijk. Soorten gaan achteruit. Soorten gaan achteruit. Herintroductie. Herintroductie 14-1-216 Herintroductie in de praktijk Soorten gaan achteruit Philippine Vergeer > Planten staan onder stress en worden hierdoor minder vitaal > Populaties worden kleiner > Populaties verjongen niet meer

Nadere informatie

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid is een overblijvende plant. De plant heeft een kantige donkerbruin gekleurde stengel en kan 60-120 cm lang worden. Bloeit met platte schermen, die uit

Nadere informatie

LANGENHOLTE: TOPNATUUR

LANGENHOLTE: TOPNATUUR LANGENHOLTE: TOPNATUUR ROUTE 18 km 20 19 Een prachtige fietstocht langs de uiterwaarden van de Vecht en 'Buitenlanden Langenholten', een nat en ruig natuurgebied waar in het voorjaar wilde kievietsbloemen

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT

ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied

Nadere informatie

Drasland. Groot Wilnis-Vinkeveen

Drasland. Groot Wilnis-Vinkeveen Groot Wilnis-Vinkeveen Drasland in de Zouweboezem, provincie Zuid-Holland Bron: provincie Utrecht Drasland Drasland is niet bemest kruidenrijk hooiland dat maximaal 30 cm boven het oppervlaktewaterpeil

Nadere informatie

Landschapsecologie. Cursus Natuurgids

Landschapsecologie. Cursus Natuurgids Landschapsecologie Cursus Natuurgids 2. Ecologische processen en patronen in het landschap 4. Historische ecologie Deze les is te beschouwen als een basishandleiding voor de biotoopstudie! 2 1 1. Planten

Nadere informatie

Natura 2000 gebied Savelsbos

Natura 2000 gebied Savelsbos Natura 2000 gebied 160 - Savelsbos (Zie leeswijzer) Kenschets 160_gebiedendocument_Savelsbos_november 2006 Natura 2000 Landschap: Heuvelland Status: Habitatrichtlijn Site code: NL9801040 Beschermd natuurmonument:

Nadere informatie

Ecologisch herstel van uiterwaarden en de invloed van de stikstofhuishouding op plantengemeenschappen

Ecologisch herstel van uiterwaarden en de invloed van de stikstofhuishouding op plantengemeenschappen Samenvatting Ecologisch herstel van uiterwaarden en de invloed van de stikstofhuishouding op plantengemeenschappen In dit proefschrift worden de effecten van veranderend rivierbeheer en daaraan gekoppelde

Nadere informatie

Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014

Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Inventarisatie van ecologische waarden van het agrarisch natuurbeheer in Zeeland juni 2014 Stichting Landschapsbeheer Zeeland Lucien Calle Sandra Dobbelaar Alex Wieland 15 juli 2014 1 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN

natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer

Nadere informatie

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen De Peelvenen Hoogveenherstel op het randje Gert-Jan van Duinen en vele anderen 1. Op de grens van Brabant en Limburg 2. Ontstaan rondom de Peelrandbreuk De Verheven Peel op de Peelhorst: hoog en nat De

Nadere informatie

Nut en noodzaak fosfaatonderzoek natuurinrichting WaalenBurg

Nut en noodzaak fosfaatonderzoek natuurinrichting WaalenBurg Nut en noodzaak fosfaatonderzoek natuurinrichting WaalenBurg HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. RIVERS, DELTAS & COASTS Aan : Provincie Noord-Holland Van : Joost Rink en Tom van den Broek Datum : 9 januari 2015

Nadere informatie

*Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum (H2140) Verkorte naam: Duinheiden met kraaihei

*Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum (H2140) Verkorte naam: Duinheiden met kraaihei Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. *Vastgelegde ontkalkte duinen

Nadere informatie

Herintroductie van soorten door het opbrengen van maaisel. Marcel Horsthuis.

Herintroductie van soorten door het opbrengen van maaisel. Marcel Horsthuis. Marcel Horsthuis Inhoud - Aanleiding - Visie op herintroductie - Referentiebeelden en -gebieden - Uitvoeringsstrategie - Aan de slag in de terreinen Aanleiding Inrichting nieuwe natuur Herstel waterhuishouding

Nadere informatie

Lentewandeling Heimanshof

Lentewandeling Heimanshof www.denhaag.nl/jaarprogramma Lentewandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatie.po@denhaag.nl

Nadere informatie

Kennisdag 8 juni B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen

Kennisdag 8 juni B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Kennisdag 8 juni 2017 2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Fotogroep ISO 400 Het beheerplan Met dank aan Jens Verwaerde (Natuurpunt) Een goed beheerplan versterkt biodiversiteit werkt

Nadere informatie

Foto s der natuur, biodiversiteit

Foto s der natuur, biodiversiteit Zoals u wellicht heeft gemerkt is 2010 het internationale jaar van de biodiversiteit. Met mijn fotoproject hoop ik het bewustzijn van biodiversiteit te verbeteren, want Biodiversiteit is leven Foto s der

Nadere informatie

de Dijlevallei De vorming van een meanderend ontbossingen en bodemerosie:

de Dijlevallei De vorming van een meanderend ontbossingen en bodemerosie: De vorming van een meanderend rivierlandschap als gevolg van historische ontbossingen en bodemerosie: de Dijlevallei Gert Verstraeten, Nils Broothaerts en Bastiaan Notebaert Afdeling Geografie, KU Leuven

Nadere informatie

Het belang van kruiden en vlinderbloemigen in graslanden

Het belang van kruiden en vlinderbloemigen in graslanden Het belang van kruiden en vlinderbloemigen in graslanden Rob Geerts en Koos Verloop NVWV studiedag 17-4-2007 Landhorst NB Inhoud van deze presentatie Graslanden van vroeger en nu Mineralen en sporen in

Nadere informatie

Beheer en herstel van kievitsbloemlanden

Beheer en herstel van kievitsbloemlanden Beheer en herstel van kievitsbloemlanden Verslag veldwerkplaats ----Rivierenlandschap Rouveen, 19 april 2010 Inleiders: Albert Corporaal (WUR), Loekie van Tweel (Landschap Overijssel), Ruben Kluit (Natuurmonumenten)

Nadere informatie

Zomerwandeling Heimanshof

Zomerwandeling Heimanshof www.denhaag.nl/jaarprogramma Zomerwandeling Heimanshof Samenstelling Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Archeologie & natuur- en milieueducatie Prins Hendrikstraat 39 2518 HH Den Haag milieueducatie.po@denhaag.nl

Nadere informatie

Ecologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Ecologische tuin campus Wageningen UR. Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Ecologische tuin campus Wageningen UR Ontwikkeld door Alterra en Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Campus Wageningen UR De natuurtuin >kijkrichting foto > Ontstaansgeschiedenis natuurtuin Nieuwbouw Instituut

Nadere informatie

RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS

RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS RESTANT PRESENTATIES LEERLINGEN SOORTENKENNIS Milieu MO41B 2017-2018 KLEINE ZONNEDAUW (DROSERA INTERMEDIA) KENMERKEN SOORTNAAM Soortgroep/familie Hoofd-biotoop Uiterlijke kenmerken Extra foto s Zonnedauwfamilie

Nadere informatie

Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap milieuaantasting door verdroging optreden en hoe kan dit worden tegengegaan?

Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap milieuaantasting door verdroging optreden en hoe kan dit worden tegengegaan? Praktische-opdracht door een scholier 1523 woorden 16 januari 2006 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Stap 1: De onderzoeksvraag Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense duinen

Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense duinen Werkstuk Aardrijkskunde Loonse en Drunense d Werkstuk door een scholier 1890 woorden 30 oktober 2004 7 79 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De Loonse en Drunense D A. Tot welk landschapstype behoort het

Nadere informatie

Dotterbloemhooilanden

Dotterbloemhooilanden Dotterbloemhooilanden Verslag veldwerkplaats ---Laagveen en zeeklei Woerdense Verlaat, 26 augustus 2010 Inleiders: Bas van de Riet (Landschap Noord-Hollands) Martijn van Schie (Natuurmonumenten) Bij en

Nadere informatie

Oeverplanten in Lelystad

Oeverplanten in Lelystad Oeverplanten in Lelystad Inleiding Lelystad is rijk aan water. Binnen de bebouwde kom is een blauwe dooradering aanwezig van talloze wateren. Om de waterbergingscapaciteit te vergroten en de leefomgeving

Nadere informatie

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083 PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten

Nadere informatie

LANDSCHAPSANALYSE. 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland. Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii. 27 september 2013 Academie van Bouwkunst

LANDSCHAPSANALYSE. 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland. Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii. 27 september 2013 Academie van Bouwkunst LANDSCHAPSANALYSE 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland 27 september 2013 Academie van Bouwkunst Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii Onderwerpen 1. Rivierenlandschap 2. Zandlandschap 3. Krijt-

Nadere informatie

Groenbeheer met oog voor bijen

Groenbeheer met oog voor bijen Groenbeheer met oog voor bijen Voorbeelden van bijenvriendelijk beheer in openbaar groen toepasbaar in Groningen, Friesland en Drenthe Arie Koster Voor meer informatie voor ecologisch groenbeheer voor

Nadere informatie

Paarden in bloemenweiden. Filippien Koornneef

Paarden in bloemenweiden. Filippien Koornneef Paarden in bloemenweiden Filippien Koornneef Subsidie voor natuurbeheer Twee verschillende regelingen Agrarisch natuurbeheer Particulier natuurbeheer Waarvoor subsidie ANLb? Pakketten: Kruidenrijk grasland

Nadere informatie

Stroomdalgraslanden. PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper. Met dank aan Karle Sykora

Stroomdalgraslanden. PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper. Met dank aan Karle Sykora Stroomdalgraslanden PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper Met dank aan Karle Sykora Veel variatie in een klein gebied Van Waterplanten tot Hardhout-Ooibossen Heel veel overgangen Bas Kers Stroomdalgraslanden

Nadere informatie

Effectgerichte maatregelen: vergeet de fauna niet!

Effectgerichte maatregelen: vergeet de fauna niet! Effectgerichte maatregelen: vergeet de fauna niet! Ook dieren hebben last van vermesting, verzuring en verdroging. Maar hebben de effectgerichte maatregelen voor de fauna het gewenste effect? Lees verder

Nadere informatie

Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks

Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit

Nadere informatie

Chemisch wateronderzoek 1. klimaatstad. water leeft 2. Abio. klimaatstad

Chemisch wateronderzoek 1. klimaatstad. water leeft 2. Abio. klimaatstad Chemisch wateronderzoek 1 water leeft 2 Abio Chemisch wateronderzoek 2 Chemisch wateronderzoek 3 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren

Nadere informatie

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie 1 Achtergrondinformatie Planten groeien niet willekeurig door elkaar. Afhankelijk van verschillende milieufactoren (grondsoort, waterstand, zon, schaduw, betreding, bemesting, enz.) kunnen we verschillende

Nadere informatie

University of Groningen. Changing land use Verhagen, Hendricus Martinus Christianus

University of Groningen. Changing land use Verhagen, Hendricus Martinus Christianus University of Groningen Changing land use Verhagen, Hendricus Martinus Christianus IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

Ontwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Nat schraalland

Ontwikkeling en beheer van natuurgraslanden in Utrecht: Nat schraalland Provincie Utrecht, afdeling FLO, team NEL, 5 februari 2015 Nat is zeer laagproductief hooiland op natte, onbemeste, basenrijke veen- en zandgrond dat gewoonlijk een keer per jaar worden gemaaid in de nazomer.

Nadere informatie

Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba offcinalis) (H6510) Verkorte naam: glanshaver- en vossenstaarthooilanden

Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba offcinalis) (H6510) Verkorte naam: glanshaver- en vossenstaarthooilanden Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Laaggelegen schraal hooiland

Nadere informatie

Verzuring en vermesting

Verzuring en vermesting Verzuring en vermesting Computer Ondersteund Onderwijs oefen- en zelftoetsmodule bij Ecologie eerste jaar versie 2 - juni 2004 Luchtverontreiniging in Noordwest-Europa 1. Zure regen wordt met name veroorzaakt

Nadere informatie

Wandeling in het Raspaillebos 8.05 km

Wandeling in het Raspaillebos 8.05 km Wandeling in het Raspaillebos 8.05 km 0 9 0 7 m 0 Pittoresk landschap Er ontvouwt zich een pittoresk landschap met golvende weiden, knotwilgen, een meanderende beek en op de achtergrond het 0 ha grote

Nadere informatie

Trosbosbes Effecten op het ecosysteem en mogelijkheden voor bestrijding

Trosbosbes Effecten op het ecosysteem en mogelijkheden voor bestrijding Trosbosbes Trosbosbes Effecten op het ecosysteem en mogelijkheden voor bestrijding GertJan van Duinen Vraagstelling Hoe beïnvloedt Trosbosbes ecosysteem? Peelvenen: veenontwikkeling, biodiversiteit Factoren

Nadere informatie

Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112)

Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112) (4-5) Wandeling door het noordelijke Geuldal samen met Joop Schaminée (pagina's 104-112) 20 km 8 uur Deze stevige wandeling begint in Stokhem en gaat langs kalkgraslanden en door mooie Eiken-haagbeukenbossen

Nadere informatie

De Foeperpot (2) Wanneer en op welke plekken is er gegraven?

De Foeperpot (2) Wanneer en op welke plekken is er gegraven? 18 De Foeperpot (2) In het vorige Milieujournaal hebben we de vegetatieontwikkeling van de graslanden van de Foeperpot van de afgelopen 15 jaar bekeken. Het bleek dat in die periode de verarming van de

Nadere informatie

Realisatie Eckeltse vennen

Realisatie Eckeltse vennen Uitgangssituatie Algemeen Realisatie Eckeltse vennen Projectnummer: 2008_008 Projectnaam: Realisatie Eckeltse vennen PMJP: B1 Inrichting verworven EHS Natuurdoel: Inrichting van 5 voedselarme licht gebufferde

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

Fosfaat en natuurontwikkeling

Fosfaat en natuurontwikkeling Fosfaat en natuurontwikkeling Verslag veldwerkplaats Laagveen- en zeekleilandschap Arcen, 28 augustus 2008 Inleiders: Fons Smolders, B-Ware Nijmegen en Michael van Roosmalen van Stichting Het Limburgs

Nadere informatie

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven

Nadere informatie

Inheems zaaizaad. Gehakkelde aurelia op Knoopkruid

Inheems zaaizaad. Gehakkelde aurelia op Knoopkruid Inheems zaaizaad Inleiding Gebruik van zaaizaad om een bloemrijke flora te verkrijgen en om insecten als vlinders en bijen te bevoordelen is populair en wint steeds meer terrein. Daarbij wordt de ingeschatte

Nadere informatie

Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs

Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Inhoud Inhoud... 2 1. De Melkveehouderij in onze streek... 3 1.1 Onze streek... 3 1.2 Wat is veen?... 3 1.3 Boeren vanaf het begin... 3 1.4 Koeien melken...

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Ecologie Thema 3

Samenvatting Biologie Ecologie Thema 3 Samenvatting Biologie Ecologie Thema 3 Samenvatting door P. 1299 woorden 7 januari 2013 6,4 15 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 3 Ecologie Basisstof 1 Invloeden uit het milieu:

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie

IJstijden. Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd

IJstijden. Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd IJstijden Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd IJstijden Glaciaal tijdens het pleistoceen 2.500.000-100.000 jaar geleden 1. ijs duwt de bodem naast en voor zich om hoog en zo ontstonden stuwwalen. 2. ijs

Nadere informatie

Schildbroek, een nieuwe natuurparel in Groesbeek

Schildbroek, een nieuwe natuurparel in Groesbeek 24 Schildbroek, een nieuwe natuurparel in Groesbeek Eind 2010 heeft de Stichting Landschap Ooijpolder-Groesbeek bijna 6 ha grond voor natuur- en landschapsontwikkeling kunnen verwerven in het Schildbroek,

Nadere informatie

Invloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)

Invloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau

Nadere informatie

Deelgebied Kalmthoutse Heide 2009 Biezenkuilen - Drielingvennen

Deelgebied Kalmthoutse Heide 2009 Biezenkuilen - Drielingvennen Klein warkruid Foto: Dré Vansteenvoort Planteninventarisatie Grenspark 2009 Deelgebied Kalmthoutse Heide 2009 Biezenkuilen - Drielingvennen Rapport planteninventarisatie aandachtssoorten Beleidsplan 2

Nadere informatie

Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering :

Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering : Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering : Deze wandeling te midden van het oude dorpsgedeelte van Heyd neemt je mee langs een netwerk van hagen. Deze hagen, waarvan we het nut vergeten zijn,

Nadere informatie

Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba offcinalis) (H6510) Verkorte naam: glanshaver- en vossenstaarthooilanden

Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba offcinalis) (H6510) Verkorte naam: glanshaver- en vossenstaarthooilanden Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba offcinalis) (H6510) Verkorte naam: glanshaver- en vossenstaarthooilanden 1. Status Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding 1994) 2.

Nadere informatie

1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden

1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden Ecologie De wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaalde leefomgeving (milieu) voorkomen en wat de relaties zijn tussen organisme en hun milieu 1. Biotische factoren

Nadere informatie

Bronnen aan de basis van een goede natuurkwaliteit Over herstelbeheer in bronsystemen

Bronnen aan de basis van een goede natuurkwaliteit Over herstelbeheer in bronsystemen Veldwerkplaats 16 mei 2012 Bronnen aan de basis van een goede natuurkwaliteit Over herstelbeheer in bronsystemen Rob van Dongen, Waterschap Regge en Dinkel & Marcel Horsthuis, Unie van Bosgroepen Bronnen

Nadere informatie

Natuurrijke bermen in Vijfheerenlanden. Dick Kerkhof Natuur en Vogelwacht De Vijfheerenlanden

Natuurrijke bermen in Vijfheerenlanden. Dick Kerkhof Natuur en Vogelwacht De Vijfheerenlanden Natuurrijke bermen in Vijfheerenlanden Dick Kerkhof Natuur en Vogelwacht De Vijfheerenlanden Uitgangspunt: herstel biodiversiteit Populatieherstel van streekeigen flora Spontaan gevestigde vegetatie is

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1416 woorden 27 oktober 2004 5,3 30 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 1 Het ontstaan van diversiteit

Nadere informatie

Quickscan. Een. Projectnummer 018. Opdrachtgever. Opdrachtnemer. Scholtenhagenweg 10

Quickscan. Een. Projectnummer 018. Opdrachtgever. Opdrachtnemer. Scholtenhagenweg 10 Quickscan natuuronderzoek ivm bestemmingsplan en ontwikkelingen Bellersweg 13 Hengelo Een inventarisatie van beschermde flora en fauna Haaksbergen 9 juli 2013 Rapportnummer 0128 Projectnummer 018 Opdrachtgever

Nadere informatie