Toelichting Rampenplan

Transcriptie

1 Toelichting Rampenplan De gemeente Stein heeft tot taak rampen te voorkomen en te bestrijden. Hoe de gemeente Stein dit denkt te doen staat beschreven in het Rampenplan gemeente Stein Het rampenplan bestaat uit 2 gedeelten, namelijk: - Deel A: Algemeen Deel - Deel B: Processen en draaiboeken Deel A: Algemeen Deel Het algemene deel beschrijft het beleid, de organisatie en de uitvoering van de rampenbestrijding en is daarom de basis van de rampenbestrijding in een gemeente. Door de loop der jaren is het besef gegroeid dat de gemeenten bij een grootschalig incident of een ramp hulp nodig hebben van andere gemeenten in Zuid-Limburg. Daarom is besloten het algemene deel in regionaal verband op te stellen en vast te laten stellen door alle 19 gemeenten in Zuid Limburg.. 1. Algemeen Inleiding Het rampenplan beschrijft de organisatie en werkwijze in zowel de beleidsmatige en operationele zin. De beschreven organisatiestructuur kan flexibel opschalen van klein tot groot, over de grenzen van de gemeente en indien nodig over de landsgrenzen. Doel Het doel van het gemeentelijk rampenplan is om bij alle mogelijke crises, rampen en zware ongevallen te kunnen beschikken over een adequate hulpverlening en bestrijding. Werkingssfeer Het gemeentelijk rampenplan geldt voor het hele grondgebied van de gemeente. Het is een plan waarin het beleid t.a.v. risico s, de organisatie en de uitvoering m.b.t. het optreden tijdens een crisis zijn beschreven. De werkzaamheden zijn beschreven in 28 deelprocessen die verdeeld zijn over de operationele diensten en de gemeente. Zie ook de beschrijving van de deelprocessen. Wettelijke kaders Het college van burgemeester en wethouders moeten tenminste eenmaal per 4 jaar en tussentijds als de omstandigheden dier noodzakelijk maken een rampenplan en de daarbij behorende deelprocessen vaststellen. De burgemeester heeft het opperbevel bij een ramp of crisis en degene die werkzaamheden verrichten om de ramp te bestrijden staan onder zijn bevel. Bij het bestrijden van de ramp of crisis wordt de burgemeester bijgestaan door een Gemeentelijk Rampenstaf, waarin de deskundigen van de operationele diensten en de gemeente zitting hebben. Op vertegenwoordigers van bedrijven en organisaties kunnen worden gevraagd om deel te nemen aan de rampenstaf. De gemeentesecretaris is verantwoordelijk voor het beheer en het actueel houden van het rampenplan en de daarbijbehorende deelprocessen.

2 Op basis van de Wet Rampen en Zware Ongevallen wordt voor elke voorzienbare ramp waarvan de gevolgen voorzienbaar zijn een Rampbestrijdingsplan vastgesteld. De burgemeester heeft bevoegdheid tot het vaststellen van een Rambestrijdingsplan. Relatie met de buurgemeenten, regionale organisaties, de provincie en het buitenland. De rampenplannen en rampbestrijdingsplannen moeten worden afgestemd met buurgemeenten, regionale organisaties, de provincie en het buitenland. Dit om te voorkomen dat de plannen van de verschillende organisaties onderling tegenstrijdig zijn. Daarom is in de regio Zuid-Limburg besloten om het rampenplan in een nauwe samenwerking tussen de gemeenten, de operationele diensten en de overige belangrijkste partners te beschrijven. Het algemeen gedeelte van het rampenplan in de gemeenten in Zuid-Limburg is daardoor praktisch identiek. Beleid t.a.v. het oefenen Opleiden en oefenen is een belangrijke schakel in de voorbereiding op de rampbestrijding. In regionaal verband wordt jaarlijks een multidisciplinair opleidings- en oefenplan opgesteld, waarin zowel bestuurlijke als operationele aspecten van de rampenbestrijding worden opgenomen. De gemeente Stein sluit wat betreft het oefenen en opleiden aan bij dit regionale plan. Daarnaast wordt ook jaarlijks aandacht besteed aan de eigen gemeentelijke deelprocessen. 2. Beschrijving van de rampbestrijdingsorganisatie Dit gedeelte van het rampenplan wordt de structuur van de rampbestrijdingsorganisatie beschreven en de coördinatieniveaus van klein tot groot. De praktijk heeft uitgewezen dat deze structuur die inmiddels landelijk wordt gehanteerd duidelijkheid geeft bij alle betrokkenen en de snelheid van handelen te goede komt. De gemeentelijke rampbestrijdingsorganisatie In de maximale opschaling bestaat de gemeentelijke rampbestrijdingsorganisatie uit een Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) onder voorzitterschap van de burgemeester, een regionaal operationeel team (ROT), een Commando Plaats Incident (COPI), een Gemeentelijk Management Team (GMT) en de Gemeentelijke Actiecentra (GAC. Het GBT onder voorzitterschap van de burgemeester is samengesteld uit adviseurs uit gemeentelijke organisatie en uit de operationele diensten. Ook externe adviseurs (b.v. Justitie, Rijkswaterstaat en bedrijven )kunnen deel uitmaken van het beleidsteam. Het ROT functioneert altijd in regionaal verband en wordt geleid door één van de hulpverleningsdiensten. Bij rampen en zware ongevallen leidt de brandweer, bij verstoring van de openbare orde leidt de politie en bij gezondheidszaken de Geneeskundige diensten (GHOR). Het gemeentelijk managementteam (GMT) onder leiding van de gemeentesecretaris is samengesteld uit de procesverantwoordelijken van de gemeentelijke deelprocessen. In extra capaciteit voor gemeentelijke taken kan worden voorzien door collegiale assistentie van andere gemeenten. Als behoefte is aan meer capaciteit en gespecialiseerde kan verdere bijstand (b.v. aan Defensie) worden aangevraagd.

3 De regionale Rampbestrijdingsorganisatie Als sprake is van een gemeentegrensoverstijgende ramp wordt de gemeentelijke rampenbestrijding aangevuld met een Regionaal Beleidsteam (RBT), die de coördinatie tussen de aanpak van de gemeenten gaat coördineren. Deze structuur bevordert de eenheid en effectiviteit van handelen en een evenwichtige verdeling van schaarste aan personeel en middelen. 3. Alarmering en opschaling De Regionale Alarmcentrale (RAC) alarmeert de politie, brandweer en het ambulancevervoer als er sprake is van een incident. Als deze diensten van mening zijn dat ook een of meerdere gemeentelijke processen opgestart moeten worden zullen het bestuur en de uitvoerenden van de gemeente via de Regionale Alarmcentrale worden gealarmeerd. De betrokken leden van het bestuur, de leden van het GMT en de procesverantwoordelijken zijn allen met een pager (apparatuur waarmee de RAC kan alarmeren) en mobiele telefoons uitgerust. Deel B: Deelprocessen Voor de rampenbestrijding zij 28 deelprocessen beschikbaar. Hierin staat beschreven wat concreet gedaan moet worden en wie verantwoordelijk is voor die werkzaamheden. De 28 deelprocessen zijn in hoofdlijnen als volgt beschreven: 1. Alarmering van bestuur en uitvoerenden Brandweer draagt zorg voor de alarmering van bestuur en uitvoerenden. Afhankelijk van de calamiteit wordt of de burgemeester en de Ambtenaar Openbare Orde en Veiligheid, of het hele gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie gealarmeerd. 2. Bron- en effectbestrijding Brandweer draagt zorg voor de bron- en effectbestrijding in de meest brede zin. Hiertoe behoren in elk geval: - redden van mens en dier - voorkomen en/of beperken van uitbreiding van het incident - bestrijden van de bron - beschermen van het milieu - meten van concentraties gevaarlijke stoffen 3. Voorlichting De gemeente draagt zorg voor de voorlichting van de bevolking en de media. De operationele voorlichter van politie, brandweer of gemeente draagt zorg voor de voorlichting op het rampterrein. Voorlichting omvat de volgende aspecten: 1. Voorlichting aan de bevolking (via rampenzender en media). 2. Persvoorlichting en mediawatching. 3. Interne voorlichting. 4. Informatie- en meldpunt voor de bevolking. 5. Operationele voorlichting op het rampterrein.

4 3.1. Voorlichting aan de bevolking Bij een calamiteit is het noodzakelijk dat er aan de bevolking ruime informatie wordt verstrekt in zoveel mogelijk openheid over de situatie en de afwikkeling van de gevolgen. Daartoe worden onder meer de publiciteitsmedia ingeschakeld Persvoorlichting De voorlichting aan de media verloopt over het algemeen via mondelinge informatie van de voorlichter, perscommuniqués, persconferenties, internet en een eventueel bezoek aan het rampterrein. De persvoorlichter bereidt de gegevens voor de informatievoorziening ten behoeve van de berichtgeving aan de media voor. Hij/zij draagt tevens zorg voor het bijhouden van de belangrijkste informatie die door de media worden verspreid, opdat zonodig onjuiste berichtgeving gecorrigeerd kan worden (mediawatching). Ten behoeve van de informatieverstrekking aan de media kan een perscentrum worden ingericht Interne voorlichting Interne voorlichting is noodzakelijk om alle betrokkenen doorlopend op de hoogte te houden van algemene zaken en belangrijke ontwikkelingen. Deze vorm van informatievoorziening vormt een aanvulling op de interne informatievoorziening waarvoor elk team verantwoordelijk is Informatie- en Meldpunt voor de bevolking Het is van groot belang om een Informatie- en Meldpunt in te richten waar de bevolking terecht kan met vragen en meldingen. In het gemeentehuis wordt zonodig een aparte balie ingericht en voor telefonische meldingen wordt een apart telefoonnummer open gesteld. De informatievoorziening over mogelijk door de ramp getroffenen geschiedt door een daartoe ingesteld informatiecentrum. 3.5 Persvoorlichting op het rampterrein De persvoorlichting op plaats incident of rampterrein kan worden verzorgd door de operationele voorlichter van politie, brandweer of door een gemeentevoorlichter. Op het rampterrein wordt alleen pers toegelaten onder begeleiding van een voorlichter en slechts na uitdrukkelijke toestemming van de burgemeester. 4. Waarschuwen van de bevolking Brandweer draagt zorg voor het waarschuwen van de bevolking in het door een zwaar ongeval of ramp getroffen en bedreigde gebied. Hiervoor kunnen sirenes, geluidswagens, de regionale omroep en huis- aan huisberichten worden gebruikt. In het algemeen is grote spoed geboden voor de eerste waarschuwing en de eerste berichtgeving. Bij acuut gevaar is de burgemeester degene die beslist over het al dan niet gebruiken van sirenes, tenzij de tijdsdruk geen raadpleging van hem toelaat. Indien uitstel tot rampzalige gevolgen zou kunnen leiden, is de leidinggevende brandweerofficier ter plekke bevoegd tot het geven van die opdracht. Aansturing van de sirenes gebeurt vanuit de Regionale Brandweer. De beslissing tot waarschuwing van de bevolking bij niet acuut gevaar wordt genomen door de burgemeester. Hij stelt de Commissaris van de Koningin hiervan op de hoogte. Indien het gebied dat gewaarschuwd moet worden gemeentegrensoverschrijdend is vindt afstemming met de buurgemeenten plaats.

5 5. Ontruimen en evacueren Politie draagt zorg voor de ontruiming van een gebied en de evacuatie van mensen en dieren. Ontruiming vindt plaats op advies van brandweer of GHOR. Binnengemeentelijke evacuatie valt onder verantwoordelijkheid van de burgemeester. Hij informeert de Commissaris van de Koningin. Buitengemeentelijke evacuatie vereist toestemming van de CdK. 6. Afzetten/afschermen Politie draagt zorg voor afzetten en afschermen van de plaats incident of het rampterrein en bepaalt wat en hoe er moet worden afgezet. Gemeente draagt zorg voor de fysieke uitvoering. Het kan nodig zijn dat het afgezette gebied permanent moet worden bewaakt. 7. Verkeer regelen Politie draagt zorg voor het regelen van het verkeer. Hiertoe behoren in elk geval: Onderbreken van het verkeer in de richting van het incident. Instellen van omleidingsroutes. Vrijhouden/vrij maken van aan- en afvoerroutes voor hulpverlening. Op afstand houden van ramptoerisme. Dit betekent toeschouwers op zodanige afstand houden dat de hulpverlening niet wordt belemmerd en dat ramptoeristen niet in de bedreigde zone kunnen komen. 8. Handhaven rechtsorde Politie en justitie dragen zorg voor de handhaving van de rechtsorde waarvoor eventueel grootschalige inzet van politie (ME) en/of recherche noodzakelijk kan zijn. Hiertoe behoren in elk geval: Bescherming van mensen en dieren tegen bedreiging en geweld. Bewaking van objecten en gebieden tegen diefstal en vernieling. Opsporing en aanhouding van verdachten. 9. Ontsmetten van mensen en dieren GHOR draagt zorg voor het ontsmetten van mensen. Brandweer draagt zorg voor het ontsmetten van dieren. Wie, wat en hoe ontsmet moet worden wordt bepaald door de aard van het incident. 10. Ontsmetten van voertuigen en infrastructuur Brandweer draagt zorg voor het ontsmetten van voertuigen en infrastructuur. Wat en hoe dat moet gebeuren wordt bepaald door de aard van het incident. 11. Inzamelen van besmette waren Gemeente draagt zorg voor inzamelen van besmette waren. Hiertoe behoren in elk geval: Voedsel. Restanten van het incident.

6 Verontreinigde omgeving. Wat en hoe ingezameld moet worden, wordt bepaald door de aard van het incident. 12. Preventieve volksgezondheid en medisch-hygiënische maatregelen GHOR draagt zorg voor de te treffen maatregelen. Dit kan betrekking hebben op adviezen, het treffen van preventieve maatregelen of het gebruik van medicijnen. Wat er moet gebeuren en hoe, wordt bepaald door de aard van het incident. 13. Geneeskundige hulpverleningsketen GHOR draagt zorg voor de geneeskundige hulpverlening van slachtoffers. Hiertoe behoren in elk geval: Geneeskundige verzorging ter plaatse. Transport van slachtoffers naar ziekenhuizen. 14. Opvangen en verzorgen Gemeente draagt zorg voor opvangen en verzorgen van veiliggestelden in tijdelijke voorzieningen. Hier worden veiliggestelden geregistreerd en wordt zonodig aanvullende medische hulp verleend. Veiliggestelden worden voorzien van voedsel, kleding en eventuele slaapgelegenheid. Voor geestelijke opvang wordt gezorgd. Rekening wordt gehouden met de diversiteit van personen (eventueel tolken). Ook voor de opvang van huisdieren wordt gezorgd. Daarover vindt vooraf overleg plaats met de geëigende instanties. Gemeente draagt ook zorg voor opvangen en verzorgen van dieren in tijdelijke voorzieningen. 15. Centraal Registratie- en Informatie Bureau (CRIB) Gemeente draagt zorg voor het inrichten van een centraal registratie- en informatiebureau. In dit bureau worden gegevens van veiliggestelden, gewonden, overledenen en vermisten verzameld en verwerkt. Het leveren van informatie uit de registratie is aan strikte voorwaarden verbonden die door de burgemeester worden bepaald. Voor de registratie is een regionaal registratiesysteem beschikbaar. 16. Identificatie van overledenen Politie draagt zorg voor identificatie, berging en vervoer van overleden slachtoffers. Bij grotere aantallen slachtoffers die geïdentificeerd moeten worden kan gebruik worden gemaakt van het Rampen Identificatie Team (RIT) van het KLPD. Indien rekening moet worden gehouden met radio-actieve of chemische stoffen of met een besmettelijke ziekte, wordt de overledene niet behandeld zonder speciale toestemming en instructies van medische- of stralingsdeskundigen of van deskundigen gevaarlijke stoffen. 17. Uitvaartverzorging Gemeente draagt zorg voor de uitvaartverzorging in rampsituaties. Dit betekent garanderen dat (grote aantallen) overleden slachtoffers op zorgvuldige wijze ter aarde worden besteld. Op grond van de Wet op de Lijkbezorging vervult de Officier van Justitie een belangrijke rol in de werkwijze. 18. Waarnemen en meten Brandweer draagt zorg voor waarnemen en meten. Hiertoe behoren in elk geval: Het in kaart brengen van het risicogebied.

7 Uitvoeren van metingen met mobiele en stationaire apparatuur. Inschakelen van deskundigen. 19. Begidsen Politie draagt zorg voor het begidsen van hulpverleners, bestuurders en deskundigen naar de plaats incident, het rampterrein of elders indien nodig. 20. Toegankelijk/begaanbaar maken Gemeente draagt zorg voor het toegankelijk en/of begaanbaar maken van de plaats incident of het rampterrein. Dit kan betrekking hebben op ruimen van obstakels tot het aanleggen van noodwegen. Tevens dient het beschikbaar maken van voldoende opstelruimte voor voertuigen van hulpverleners tot het deelproces. 21. Verzorging/logistiek rampbestrijdingspotentiëel Brandweer draagt zorg voor de lichamelijke en psychische verzorging van alle hulpverleners op plaats incident, het rampterrein of elders. Hiertoe behoren in elk geval: Voeding. Kleding. Vervoer. Verbindingsmiddelen. Aflossing. Hulpmiddelen voor de uitvoering van werkzaamheden. Sanitaire voorzieningen. 22. Voorzien in primaire levensbehoeften Gemeente draagt zorg voor het voorzien in primaire levensbehoefte van de bevolking. Hiertoe behoren in elk geval: Water. Voeding. Kleding. Vervoer. Verbindingsmiddelen. Aflossing. Hulpmiddelen voor de uitvoering van werkzaamheden. Sanitaire voorzieningen. Voorzieningen voor persoonlijke verzorging.

8 Medicijnen. Geld voor noodzakelijk uitgaven. Voorzieningen voor huisdieren. Huisvesting tijdelijk/langdurig. 23. Strafrechtelijk onderzoek De (hoofd) Officier van Justitie draagt zorg voor strafrechtelijk onderzoek. Dit betekent dat hij mede bepaalt hoe de werkzaamheden van brandweer, politie en GHOR verlopen in verband met de voorwaarden voor strafrechtelijk onderzoek. Wat dit betekent hangt af van de aard van het incident. 24. Psychosociale hulpverlening GHOR draagt zorg voor psychosociale hulpverlening aan slachtoffers en bevolking. Welke hulp nodig is, wordt vastgesteld afhankelijk van de aard van het incident. 25. Centrale Registratie Afhandeling Schade (CRAS) Gemeente draagt zorg voor het inrichten van een bureau voor registratie van schade. Dit bureau inventariseert de omvang van de schade. Het schadebureau fungeert mede als punt waar eenieder die schade heeft geleden deze kan melden. Het schadebureau onthoudt zich van toezeggingen over herstel of vergoeding van geleden schade. 26. Verbindingen Brandweer draagt zorg voor de verbindingen tussen de operationele hulpverleningsdiensten onderling en de verbindingen tussen de openbare hulpverleningsdiensten en de gemeentelijke diensten. In geval de openbare verbindingsmiddelen niet gebruikt kunnen worden draagt de brandweer zorg voor alternatieve voorzieningen. 27. Milieu De regionale Milieudienst draagt zorg voor de advisering van besturen en openbare hulpverleningsdiensten inzake milieu-aspecten van incidenten. 28. Nazorg Gemeente draagt zorg voor de nazorg in het algemeen. De verantwoordelijken van elk deelproces dragen zorg voor de nazorg van alle aspecten van het betreffende deelproces. Er is echter bovendien een algemeen coördinerende nazorg nodig die zich uitstrekt tot het moment dat het dossier kan worden gesloten.