BESTEMMING TALENT jaarverslag 2010

Transcriptie

1 BESTEMMING TALENT jaarverslag 2010

2

3 Inhoud Inhoud p 3 voorwoord p 4 DE federatie p 6 Federgon verdedigt haar leden p 7 de federatie in 2010 p 8 de federgon dossiers in 2010 p 9 Memorandum voor de federale verkiezingen p 9 Omzetting van de Dienstenrichtlijn wegvallen van de p 11 Erkenningssystemen, behalve voor uitzendarbeid Terugverdieneffecten van dienstencheques p 11 Strijd tegen discriminatie p 12 NAR-onderhandelingen p 12 De publieke sector en de Federgon-sectoren p 13 KB Veiligheid en gezondheid van de uitzendkrachten p 13 Diensten van algemeen economisch belang p 14 Gelijke behandeling op fiscaal vlak p 14 Sectorconvenanten in vlaanderen p 15 Outplacement en Certo p 16 Opleidingscheques p 17 Tendering p 18 Jongeren en perceptie op de arbeidsmarkt p 18 Profiel van de uitzendkrachten p 20 Lessius en Federgon p 21 Postgraduaat Recruitment, Search & Selectie 3 Projectsourcing bij jongeren p 21 Meer transparantie voor de sector Interim Management p 21 EConomisch verslag p 22 uitzendarbeid p 26 outplacement p 37 projectsourcing p 42 interim management p 44 dienstencheques p 47 opleiding p 51 Recruitment, Search & Selection p 54

4 4 Voorwoord Bestemming talent De juiste match bij een aanwerving, of nog belangrijker, het aan boord houden van de juiste talenten wordt voor bedrijven essentieel. En dat is werk voor specialisten was een overgangsjaar. In het begin van het jaar was de economische en vooral de sociale crisis nog volop aan de gang, maar in de tweede helft stelden we een duidelijke heropleving in onze sectoren vast. Ook 2011 is voor de federgon-sectoren goed gestart. Het is duidelijk dat onze bedrijven de crisis goed hebben doorstaan. Onze leden hebben zich niet alleen aangepast, maar vooral voorbereid om het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen van de arbeidsmarkt: de war for talent, de knelpuntberoepen, de vergrijzing, het verhogen van de werkgelegenheidsgraad, Onze leden zijn erin geslaagd om zich voor te bereiden op de veranderende arbeidsmarkt van morgen: de verwachtingen van de kandidaten, van de werknemers, maar ook de nieuwe behoeften van de ondernemingen. Hoe ga je als bedrijf om met social media? Wat is een verantwoorde work-life balance? Deze uitdagingen werden heel helder verwoord door Jacques Atalli op onze Algemene Vergadering in maart 2010, in zijn betoog over de toekomst van arbeid. De structurele schaarste op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat talent en vooral het juiste talent, cruciaal wordt voor bedrijven. Het is ook dit talent dat op een meetbare manier zal wegen op de bedrijfsresultaten. HR wordt becijferd en gemeten en zal voor de ondernemingen niet langer een kost zijn maar een investering. HR wordt van strategisch belang. Federgon is zich bewust van de belangrijke rol die haar leden, de HRdienstverleners, zullen spelen en van de manier waarop haar leden zullen wegen op de strategische beslissingen van hun klanten. De juiste match bij een aanwerving, of nog belangrijker, het aan boord houden van de juiste talenten wordt voor bedrijven essentieel en is specialistenwerk. Hiervoor moeten bedrijven een beroep kunnen doen op experts.

5 Tien jaar lang hebben de Europese, federale en regionale overheden hun socioeconomisch beleid afgestemd op de doelstellingen van de Lissabon - strategie. We moeten vaststellen dat noch België noch zijn Gewesten er in geslaagd zijn om deze doelstellingen te verwezenlijken. Onze arbeidsmarkten blijven gekenmerkt door een te lage participatiegraad en een te hoge werkloosheid (meer in het bijzonder bij de jongeren en bij de oudere werknemers). De Europese instellingen formuleren in de EU 2020-strategie nieuwe doelstellingen voor de volgende tien jaar. Dit keer mogen België, en de Gewesten, de trein niet missen. Er zijn grote hervormingen van onze arbeidsmarkten nodig met volgende krachtlijnen: Philippe Lacroix de deelname aan de arbeidsmarkt verhogen en zorgen voor meer werkgelegenheid, door de participatiegraad te doen toenemen en door het creëren van arbeidsplaatsen te bevorderen de toegang tot de arbeidsmarkt vergemakkelijken door te streven naar een laagdrempelige arbeidsmarkt flexibiliteit en werkzekerheid verzoenen door een beleid te voeren dat uitgaat van het begrip flexicurity het herwaarderen van de kwalificaties van werknemers door hen nieuwe competenties te geven voor nieuwe jobs Herwig Muyldermans het promoten van beroepsmobiliteit op alle niveaus. 5 Federgon wil zonder enig voorbehoud deelnemen aan deze dynamiek en haar rol als partner van de overheden opnemen, om samen de werking van de arbeidsmarkten te versoepelen. De strategie 2020 is geen blanco cheque. Het gaat hier om duidelijk meetbare doelstellingen, die gecontroleerd en gerapporteerd zullen worden. Tot slot hebben wij, als federatie, van dit overgangsjaar gebruik gemaakt om na te denken over onze positionering, onze strategie en onze interne structuur zodat we een duidelijk antwoord kunnen geven op de evolutie in onze sectoren en de ambities van al onze leden kunnen ondersteunen. Wij zien voor onze leden een uitgesproken rol weggelegd als labour market makers. Onze bedrijven zullen de arbeidsmarkt van morgen mee vormgeven. Onze bestemming: een arbeidsmarkt waar elk talent telt. Philippe Lacroix, Voorzitter Herwig Muyldermans, Algemeen Directeur Onze bedrijven zullen de arbeidsmarkt van morgen mee vormgeven. Onze bestemming: een arbeidsmarkt waar elk talent telt.

6 De federatie 6 Federgon is de federatie van de hr-dienstverleners. Ze vertegenwoordigt de bedrijven die actief zijn op het vlak van arbeidsbemiddeling en hr-dienstverlening in de ruime zin van het woord. Federgon telt 404 leden (status op ), actief in de sectoren werving, search en selectie, outplacement, uitzendarbeid, projectsourcing, opleiding, interim management en dienstencheques. Organisatie De zeven sectoren die door Federgon vertegenwoordigd worden vormen evenveel sectorale commissies. Elke sectorale commissie heeft een zekere autonomie en kan dus in de eigen dossiers een eigen strategie en eigen prioriteiten bepalen. Raad van Beheer (op 1 maart 2011) Philippe Lacroix Voorzitter voorzitter van de regionale commissie Wallonië (Manpower) Annemie Verschetse Uittredend Voorzitter (Konvert Interim) Johan De Meyer voorzitter van de sectorale commissie Opleiding (Kluwer Opleidingen) Eggerik Dockx voorzitter van de sectorale commissie projectsourcing (Talent Planet) Philippe Melis voorzitter van de sectorale commissie Diensten aan particulieren (Tempo-Team) Marleen Smekens Voorzitter van de sectorale commissie recruitment, Search & Selection (Mentorprise) Ingeborgh van Germeersch Voorzitter van de sectorale commissie outplacement (Select Human Resources) Michel Van Hemele Voorzitter van de sectorale commissie Interim Management (Essensys) Hubert Van Hoe voorzitter van de sectorale commissie uitzendarbeid (USG People) Philippe Meysman Voorzitter van de regionale commissie Brussel (Hudson) Herman Nijns voorzitter van de regionale commissie Vlaanderen (Randstad Belgium) Philip Cracco (Accent jobs for people) Mark Desmedt (Adecco Personnel services) Joseph Sadis (B-Management) Marc Theuns (MenT associates) Christophe Velge (Axis) Secretariaat contactpersonen Herwig Muyldermans Algemeen Directeur Ann Cattelain directeur van de Juridische Dienst Paul Verschueren Directeur van de Economische Dienst Arnaud Le Grelle Directeur Wallonië Brussel Sébastien Delfosse Directeur Communicatie en PR Ingrid Geboors verantwoordelijke Secretariaat Ledenlijst De ledenlijst van Federgon is ter beschikking op onze website

7 Federgon vertegenwoordigt haar leden Federgon vertegenwoordigt de belangen van haar leden in een aantal instanties en organisaties. Werkgeversorganisaties 7 BRUSSELS ENTERPRISES COMMERCE AND INDUSTRY Paritaire instanties Federgon zetelt onder meer in volgende paritaire organisaties: Nationale Arbeidsraad (NAR) The Voice for Labour Choice Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) Conseil Economique et Social de la Région Wallonne (CESRW) Economische en Sociale Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (ESRBHG) Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) - Beheerscomité Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) - Beheerscomité Bruxelles Formation - Beheerscomité Paritair Comité voor de Uitzendarbeid Paritair Subcomité voor de erkende ondernemingen die buurtwerken of diensten leveren Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de Bedienden (PC 218)

8 De federatie in betekende voor Federgon een nieuwe interne structuur en positionering. De interne visieoefening van begin 2010, laat toe om voortaan volop de kaart van de toekomst te trekken. De nieuwe interne structuur creëert meer transparantie en meer synergieën tussen de verschillende Federgon-sectoren en biedt de mogelijkheid flexibeler in te spelen op de huidige en toekomstige uitdagingen. Voortaan gaat de federatie van de HR-dienstverleners vooruit als één en spreken de 7 sectoren die ze vertegenwoordigt met één stem. 8 Federgon en haar sectoren hebben een duidelijke rol te vervullen als Labour Market Makers bevestigd door de studie van Bain & Company In de tweede helft van 2010 heeft federgon samen met het Consultancy bedrijf Bain & Company een strategische denkoefening uitgevoerd om de positionering van haar sectoren onder de loep te nemen. De studie bekijkt de situatie over een periode van vijf jaar en bevestigt de relevante rol die voor de HR-dienstverleners is weggelegd. De leden van Federgon zijn partners van de ondernemingen, partners van de werkzoekenden en de werknemers en partners van de overheden. Ze dragen de verantwoordelijkheid om de arbeidsmarkt mee vorm te geven en groei en werkgelegenheid te creëren.

9 Federgon en haar sectoren hebben een duidelijke rol te vervullen als Labour Market Makers en deze rol wordt ook door de studie van Bain & Company expliciet bevestigd. De studie* vermeldt een aantal kerndoelstellingen waar verder op moet ingezet worden om de perceptie van de sectoren nog te verbeteren: positionering als high standard partner de scope van de kernactiviteiten van de Federgon-leden verbreden wegen op arbeidsmarktbehoeftes en gewoontes: sociale media, arbeidsmobiliteit, consequent het essentiële belang van Human Capital benadrukken. * Bain & Company Ook in 2010 bleef Federgon verder inzetten op kwaliteit. Nu de erkenningssystemen voor arbeidsbemiddeling verdwijnen, behalve voor uitzendarbeid, is er meer dan ooit nood aan transparantie. De verschillende commissies houden de vinger aan de pols en waken nauwgezet over het bevorderen en het promoten van de kwaliteit binnen hun sector. In 2010 zijn er verschillende nieuwe initiatieven genomen om de kwaliteit van de dienstverlening verder te consolideren en sinds september is er een sectoroverschrijdend Kwaliteitscharter van kracht. Kwaliteit is echter niet alleen een aandachtspunt voor Waken over kwaliteit is voor Federgon een continu proces. De oprichting van een ad hoc commissie kwaliteit is hier een mooi voorbeeld van. Federgon heeft in 2010 de juiste stappen gezet en verder geïnvesteerd in de toekomst. Er wachten de HR-dienstverleners boeiende uitdagingen. Het is van cruciaal belang dat een sterke federatie kan wegen op de evolutie binnen haar sectoren, haar schouders kan zetten onder de vooropgestelde doelstellingen, en mee het beleid voor de komende jaren kan uittekenen. 9 De Federgon-dossiers van 2010 Memorandum voor de federale verkiezingen In haar memorandum naar aanleiding van de Federale verkiezingen van 13 juni 2010 benadrukte Federgon opnieuw de rol die haar sectoren kunnen spelen m.b.t. het werkgelegenheidsbeleid. Dankzij hun activiteiten en omwille van hun expertise zijn de Federgon-leden bevoorrechte partners van de overheid om samen een beleid uit te stippelen en uit te voeren waarmee een verhoging van de werkzaamheidsgraad wordt nagestreefd. België staat de volgende jaren voor heel wat uitdagingen: uit de crisis raken en de werkloosheid verminderen, zich voorbereiden op de vergrijzing van de bevolking en op het probleem van de financiering van de pensioenen, het concurrentievermogen van de ondernemingen vrijwaren, de begrotingstekorten verminderen, het systeem van de sociale zekerheid in stand houden, enz. Daarbij zal België onder meer zijn werkzaamheidsgraad moeten verhogen. Er is geen ontkomen aan. De nieuwe Europese strategie EU 2020 heeft een werkzaamheidsgraad van 75% als doelstelling vooropgesteld, te bereiken in het jaar Voor België is de uitdaging immens!

10 De federatie in 2010 Federgon stelde in haar memorandum 10 prioriteiten voorop voor een betere werking van de arbeidsmarkt: 1. Federgon vraagt het opheffen van het verbod op uitzendarbeid in de openbare sector. 2. Federgon vraagt de volgende regering om, in overleg met de sociale partners, de reglementering inzake uitzendarbeid aan te passen. 10 Meer mensen aan het werk zetten & houden via een ambitieus arbeidsmarktmodel 3. Federgon vraagt de regering om de Europese richtlijn betreffende uitzendarbeid snel om te zetten en de beperkingen ter zake te schrappen. 4. Federgon pleit voor een verruiming van outplacement. De federatie stelt tevens voor een mechanisme in te voeren waardoor de overheid en de bedrijven het outplacement gezamenlijk zouden financieren, opdat de ontslagkosten van de ondernemingen niet te veel zouden stijgen. 5. Federgon vraagt om de werkgevers de mogelijkheid te bieden dienstencheques toe te kennen aan hun werknemers, naar het voorbeeld van de maaltijdcheques. Federatie van partners voor werk Memorandum regionale verkiezingen Federgon vraagt de volgende regering nieuwe fiscale incentives in te voeren om de opleidingsinspanningen van de bedrijven aan te moedigen. 7. In het kader van het wervingsbeleid en het personeelsmanagement in de overheidsdiensten vraagt Federgon het ruimer inzetten van privé actoren die gespecialiseerd zijn inzake rekrutering, search en selectie van personeel. 8. Federgon vraagt de regering om het voor de overheidsdiensten gemakkelijker te maken om Interim Management bedrijven en Projectsourcingbureaus in te zetten, zodat deze een oplossing kunnen bieden bij tijdelijke nood aan externe expertise. 9. Federgon vraagt de strikte toepassing van het principe van de gelijke behandeling tussen actoren die dezelfde diensten verlenen, of het nu om openbare of om privé-organismen gaat. Het is dus onontbeerlijk dat de verschillende beleidsniveaus in België, en de overheidsdiensten die er van afhangen, dringend nagaan of de bestaande systemen stroken met het Europees recht betreffende de diensten van algemeen economisch belang. 10. Federgon vraagt de regering toe te zien op de toepassing van het principe van de gelijke behandeling van de verschillende soorten actoren, ongeacht hun juridische vorm. Een betere controle van de VZW s die commerciële activiteiten uitoefenen is noodzakelijk. De regeringsvorming bleef in 2010 aanslepen. Deze 10 prioriteiten blijven voor Federgon relevant en de federatie zal bij de volgende regering ijveren voor de realisatie ervan.

11 De federatie in 2010 Omzetting van de Dienstenrichtlijn wegvallen van de Erkenningssystemen, behalve voor uitzendarbeid Waals Gewest en Duitstalige Gemeenschap De eerste regelgevingen die de Dienstenrichtlijn voor arbeidsbemiddeling omzetten, in het bijzonder voor outplacement en werving, search & selectie, uitzendarbeid werd uitgesloten, zijn van kracht geworden op 28 december 2009 en 1 januari 2010: het gaat respectievelijk om reglementeringen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap. Federgon is blij met de goedkeuring van die nieuwe reglementeringen. Ze beogen een vereenvoudiging van de erkenningsregels en van de verplichtingen die wegen op bedrijven die zich met arbeidsbemiddeling bezighouden. Het Waalse Gewest heeft de juiste keuze gemaakt door een soepel systeem van registratie in te voeren voor deze activiteiten. Federgon betreurt echter dat de administratieve verplichtingen die er mee gepaard gaan zwaar blijven, en heel sterk lijken op deze in de vroegere reglementering. De Duitstalige Gemeenschap daarentegen heeft de verplichtingen in dit verband sterk vereenvoudigd. 11 Vlaams Gewest In de Commissie Werk van het Vlaams Parlement werd in oktober 2010 de tekst van het nieuwe decreet voor arbeidsbemiddeling goedgekeurd, ter vervanging van de huidige regelgeving van 13/04/1999. Om de toegang tot de Vlaamse arbeidsmarkt voor buitenlandse actoren te vereenvoudigen wordt de erkenningsregeling volledig afgeschaft ten voordele van een a posteriori controle. Ook de zware administratieve verplichting van de activiteitenverslagen valt weg. Brussels Hoofdstedelijk Gewest Anderzijds wacht Federgon nog op de omzetting van de Richtlijn door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Omdat de termijn voor de omzetting, namelijk 28 december 2009, inmiddels ruim is overschreden, hoopt Federgon dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn reglementeringen inzake arbeidsbemiddeling nu heel snel zal aanpassen en dat de wijzigingen aanleiding zullen geven tot een echte administratieve vereenvoudiging. Deze aanpassingen geven aan de markt van de arbeidsbemiddeling een nieuwe impuls. Terugverdieneffecten van dienstencheques De dienstencheques zijn voor de overheid minder duur dan werd gedacht. Het stelsel van de dienstencheques genereert zowel aanzienlijke rechtstreekse als onrechtstreekse terugverdieneffecten, wat de nettokostprijs van dit stelsel voor de federale overheid vermindert. Dat is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd door PriceWaterhouseCoopers voor rekening van Federgon. Het onderzoek belicht de verschillende terugverdieneffecten en voegt een belangrijk argument toe aan de discussie over de financiering van het stelsel van de dienstencheques. Een terugverdieneffect hoger dan 56 % bevestigt het systeem van de dienstencheques als een betaalbare maatregel die banen creëert.

12 Federgon zal blijven ijveren om ervoor te zorgen dat het voor de openbare sector gemakkelijker wordt om externe expertise in te zetten. Het toekennen van dienstencheques door de werkgevers (naar analogie met de maaltijdcheques), een betere toepassing van de fiscale regels inzake de vennootschapsbelasting op de VZW en een betere controle op de dienstenchequebedrijven zouden de kost voor de overheid nog kunnen verminderen. Strijd tegen discriminatie 12 In 2010 kwam discriminatie op de arbeidsmarkt weer onder de aandacht toen bleek dat enkele uitzendkantoren ingingen op discriminatoire vragen van bedrijven. Op de huidige arbeidsmarkt kunnen we het ons niet veroorloven om talent onbenut te laten. De leden van Federgon ervaren van heel nabij hoe belangrijk het is dat bedrijven denken vanuit competenties en geen talent verkwisten. Federgon heeft als federatie van de HR-dienstverleners hierrond al heel wat initiatieven genomen. De sector van de uitzendarbeid heeft hier een pioniersrol gespeeld. Zo was het deze sector die als eerste een CAO tegen discriminatie heeft gesloten, consequent geïnvesteerd heeft in de opleiding van consulenten en interne procedures rond discriminerende vragen heeft opgesteld. Maar Federgon vindt dat er nog meer moet gebeuren dan de inspanningen die de federatie en haar leden tot nu toe hebben geleverd. Zo is Federgon einde 2010 met interne mistery shopping gestart om zelf de sector van uitzendarbeid te monitoren. Net omwille van de maatschappelijke relevantie van dit thema is het absoluut noodzakelijk dat alle betrokkenen de krachten bundelen om samen een ambitieus actieplan op te stellen. Federgon heeft alle stakeholders uitgenodigd om dit debat te voeren en samen een breed front te vormen tegen discriminatie. Het staat immers buiten kijf dat we moeten evolueren naar een samenleving waarin elk talent telt. NAR-onderhandelingen De onderhandelingen over uitzendarbeid in de Nationale Arbeidsraad zijn weer opgestart. Na de opschorting, die inging in juli 2009, heeft Federgon een nieuw voorstel geformuleerd: het opbouwen van rechten voor de uitzendkrachten. De ondernemingen hebben, nu meer dan ooit, nood aan flexibiliteit in hun arbeidsorganisatie. Dit is een essentieel gegeven om het concurrentievermogen van de Belgische ondernemingen te vrijwaren. Met uitzendkrachten aan het werk in 2010 is uitzendarbeid het belangrijkste flexibiliteitsinstrument voor de bedrijven. Anderzijds is het billijk dat uitzendkrachten, in de mate dat ze langere opdrachten vervullen, recht verwerven op meer zekerheid in hun arbeidsrelatie. Federgon nodigde alle werkgeversorganisaties en vakbonden uit om samen een nieuw model in die zin uit te werken. De huidige reglementering, opgesteld in 1976, is immers dringend aan herziening toe. De huidige reglementering moet gemoderniseerd worden en er moet dringend werk gemaakt worden van het opheffen van de beperkingen op uitzendarbeid conform de Europese richtlijn over uitzendarbeid.

13 De publieke sector en de Federgon-sectoren Uitzendarbeid in de publieke sector was in 2010 een lobbyprioriteit voor federgon. Dit dossier neemt in de eisenbundel van de federatie al jaren een prominente plaats in. En hoewel er reeds uitzendkrachten actief zijn in de publieke sector, ontbreekt vandaag nog een heel belangrijk deel van het reglementair kader. België is samen met Griekenland, bij de twee laatste Europese landen waar uitzendarbeid in de openbare sector nog zo goed als verboden is. De Europese richtlijn uitzendarbeid van 2008 is nochtans duidelijk en roept de Lidstaten op om de beperkingen en de verbodsbepalingen inzake uitzendarbeid te onderzoeken en te schrappen. Het aanpassen van de reglementering is in 2008 opgenomen in het regeerakkoord van de vorige federale regering, maar kon niet uitgevoerd worden. De federatie zal er ook bij de nieuwe regering opnieuw op aandringen om de verregaande beperkingen van uitzendarbeid in de overheidsdiensten te schrappen om er zo voor te zorgen dat ook de overheid een volwassen HR-beleid kan voeren. Deze richtlijn moet van Europa uiterlijk in december 2011 omgezet zijn in nationale regelgeving. 13 Bovendien stelt Federgon vast dat in België in vergelijking met de andere EUlanden, door de overheid, opmerkelijk minder een beroep wordt gedaan op de externe expertise van Projectsourcingbureaus, Interim Management bureaus of Recruitment, Search en Selectie bureaus. Federgon zal blijven ijveren om ook voor deze HR-dienstverleners het pad naar de publieke sector te effenen en ervoor te zorgen dat het voor de openbare sector gemakkelijker wordt om externe expertise in te zetten. KB Veiligheid en gezondheid van de uitzendkrachten Einde december 2010 werd in het Belgisch Staatsblad een koninklijk besluit over het welzijn van de uitzendkrachten gepubliceerd. In de Codex over het welzijn op het werk heeft dit koninklijk besluit de vroegere bepalingen rond het welzijn van de uitzendkrachten vervangen. De nieuwe tekst neemt in grote mate de vroegere bepalingen over maar verduidelijkt de inhoud van de werkpost fiche en voorziet in de oprichting van een gecentraliseerde gegevensbank met informatie over de medische geschiktheid van de uitzendkrachten. federgon is zeer tevreden met de publicatie van dit nieuwe koninklijk besluit, dat het resultaat is van een eenparig advies van de sociale partners. De nieuwe tekst bevestigt de algemene uitgangspunten, namelijk dat het bedrijf waar de uitzendkracht werkt (de gebruiker) de belangrijkste verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van de uitzendkracht op zijn arbeidsplaats en dat deze uitzendkracht dezelfde mate van bescherming geniet als de andere werknemers van de onderneming. Sommige verplichtingen die voortvloeien uit de eigenheid van het statuut van uitzendarbeid worden overgedragen aan het uitzendbureau, om deze bescherming te kunnen waarborgen. Voor Federgon vormt dit koninklijk besluit een nieuwe en belangrijke stap in het kader van de arbeidsveiligheid van de uitzendkrachten. Het is volledig in lijn met de talrijke inspanningen die de sector al meer dan tien jaar levert om de arbeidsveiligheid van de uitzendkrachten op hun arbeidsplaats te bevorderen. Het spreekt voor zich dat federgon nauw betrokken wordt bij de uitvoering van dit KB.

14 Diensten van algemeen economisch belang Ook het Europese dossier van de diensten van algemeen economisch belang (DAEB) bleef voor Federgon brandend actueel. Het begrip Diensten van algemeen economisch belang omvat alle activiteiten van commerciële dienstverlening, waarbij er taken van algemeen belang worden uitgevoerd en waarvoor er door de overheden specifieke verplichtingen inzake openbare dienstverlening zijn voorgeschreven. 14 Vele domeinen waarop de leden van Federgon actief zijn vallen onder dit begrip, of zouden er kunnen onder vallen. Het is heel erg belangrijk dat diensten die zowel door de openbare sector als door de privésector worden aangeboden, beschouwd worden als diensten van algemeen economisch belang. Dit impliceert immers voor de overheid de verplichting om voor deze vormen van dienstverlening toe te zien op het naleven van de concurrentieregels tussen publieke en privé-actoren. In 2010 zijn veel overheden en door de overheid gesubsidieerde instellingen begonnen met het screenen van hun subsidies en de financiering. Ze gaan na of deze conform de bepalingen m.b.t. de DAEB zijn. In haar strijd tegen alle vormen van oneerlijke concurrentie ijvert Federgon er bij deze instanties voor om dit dossier als prioritair te beschouwen. Naar aanleiding van het Belgische voorzitterschap van de EU, hebben de Sociale diensten van algemeen belang (SDAB) in 2010 bijzondere aandacht gekregen. Sommige actoren hopen op basis van dit dossier, bepaalde activiteiten van sectoren waar ook Federgon-leden actief zijn, uit de regels van de interne markt te halen. Federgon pleit al lang voor de strikte toepassing van het principe van de gelijke behandeling tussen actoren die dezelfde diensten verlenen, of ze nu tot de publieke of tot de privésector behoren. De verschillende overheden in België, alsook de bevoegde overheidsdiensten, moeten dus dringend nagaan of de bestaande systemen stroken met het Europese recht m.b.t. de diensten van algemeen economisch belang. Gelijke behandeling op fiscaal vlak Federgon bindt al een aantal jaar de strijd aan tegen oneerlijke concurrentie. Steeds meer non-profitinstellingen zijn zich de voorbije jaren gaan richten op markten waar ze in concurrentie komen met commerciële ondernemingen. Deze instellingen hebben inderdaad geen winstoogmerk, maar gedragen zich als bedrijven, maken gebruik van dezelfde technieken en begeven zich op dezelfde markten. Er zijn talloze voorbeelden van dergelijke activiteiten die zonder meer als zijnde van algemeen belang kunnen worden bestempeld: beroepsopleiding, begeleiding van ontslagen werknemers via outplacement, wederinschakeling van werklozen op de arbeidsmarkt, buurtdiensten en dienstencheques, winkels voor mensen met een laag inkomen, kringloopwinkels, afvalbeheer en verwerking, De activiteiten van deze instellingen gaan echter

15 gepaard met concurrentievervalsing t.a.v. de privébedrijven, onder meer omdat ze niet onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting. Bovendien factureren ze hun prestaties meestal zonder BTW, wat een groot concurrentievoordeel oplevert bij openbare aanbestedingen of als de klant de BTW niet of niet volledig kan terugtrekken. Deze ongelijke fiscale behandeling is een fundamenteel probleem. Federgon wijst op de absolute noodzaak voor de politieke wereld om dit fenomeen grondig en ernstig te onderzoeken. Het lijdt geen twijfel dat commerciële bedrijven en non-profitinstellingen samen kunnen werken aan een betere maatschappij, elk vanuit hun specifieke kenmerken, maar dit is slechts aanvaardbaar als er met gelijke wapens kan worden gestreden, met duidelijk afgebakende modaliteiten die voor alle spelers dezelfde zijn. 15 Sectorconvenanten in vlaanderen Begin 2010 werden de sectorconvenanten voor de periode van kracht. Deze worden gesloten voor een periode van twee jaar, tussen de vlaamse Regering en de sociale partners. Deze keer werd er niet alleen een sectorconvenant gesloten voor de sector van de uitzendarbeid maar voor de eerste maal is er ook een opgesteld voor de sector van de dienstencheques. Voor de sector van de dienstencheques (PC ) is dit eerste sectorconvenant een echte opsteker. Het is een belangrijk signaal en een bevestiging dat de sector nu echt als volwaardig wordt aanzien. Op basis van de sectorale visie en uitdagingen worden zowel de prioriteiten op korte als op langere termijn vastgelegd: Zicht krijgen op de instroom en de kwaliteit van de instroom om geschikte werknemers naar de sector te leiden. De competenties bij werkzoekenden, werknemers en ondernemers verbeteren en versterken om het beroep verder te professionaliseren. De oorzaken van uitstroom in kaart brengen, acties opzetten om bedrijven te ondersteunen in hun retentiebeleid. Instrumenten ter beschikking stellen aan bedrijven om een specifiek beleid te voeren naar klanten rond gelijke kansen, racismebestrijding en diversiteit.

16 De certificering door CERTO vormt een kwaliteitswaarborg voor de dienstverlening van outplacement. Voor de sector van de uitzendarbeid (PC 322) wordt op basis van de sectorale visie en op basis van de sectorspecifieke uitdagingen bepaald waar de prioriteiten liggen, op korte en langere termijn. De uitzendsector speelt een belangrijke rol op de arbeidsmarkt en is vaak de schakel tussen vraag en aanbod. De sector wil in deze positie ook ten volle zijn maatschappelijke rol opnemen. Daarom nemen de sociale partners van de uitzendsector hun engagement op om verder te werken rond de volgende thema s: 16 Diversiteit en kansengroepen: De uitzendsector zorgt voor heel wat dynamiek op de arbeidsmarkt en vormt voor vele kansengroepen een belangrijke opstap naar de arbeidsmarkt. De sector wil graag verder projecten ondersteunen die drempels wegwerken, zodat deze doelgroepen vlotter kunnen instromen op de arbeidsmarkt. Bovendien zal er ook meer aandacht besteed worden aan de mobiliteitsproblematiek. Tot slot wil de sector van uitzendbedrijven verder sensibiliseren rond Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (diversiteitsbeleid is hier een onderdeel van). Competentiebeleid en opleiding: Naast instroom is ook doorstroom belangrijk. Daarom zal de sector bijkomende instrumenten ontwikkelen en maatregelen treffen die de doorstroom van uitzendkrachten zullen bevorderen. Hierbij wordt vooral gedacht aan verdere ontwikkeling van opleidingsinitiatieven en competentiepaspoorten. Onderwijs-Arbeidsmarkt De sector wil graag een structurele samenwerking opbouwen met het secundair onderwijs. De primaire doelstelling moet een betere instroom van jongeren op de arbeidsmarkt zijn. Zowel de jongeren zelf als hun begeleiders moeten uitzendarbeid nog beter leren kennen. Partnership met VDAB De sector wil ook de samenwerking met de VDAB verder uitbouwen. In het vorige convenant had deze samenwerking al een nieuwe dynamiek doen ontstaan. Dit is een partnerschip rond diversiteit, competentiebeleid en aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. Outplacement en Certo In de tweede helft van 2010 kende CERTO (het certificeringsorganisme voor outplacementactiviteiten in Vlaanderen) de eerste certificeringen toe. Op dit ogenblik hebben al 33 (01/03/2011) outplacementbureaus deze certificering verworven. 15 daarvan zijn lid van Federgon. Voor andere outplacement bureaus is de procedure nog aan de gang. De certificering door CERTO vormt een kwaliteitswaarborg voor de dienstverlening van outplacement. CERTO heeft daartoe een aantal instrumenten uitgewerkt, waaronder een klachtenprocedure, tevredenheidsenquêtes en bekwaamheidstesten voor de consulenten met minder dan 3 jaar

17 ervaring. Federgon ligt, in samenwerking met de VDAB, aan de basis van het CERTO - initiatief, en is blij met deze eerste certificeringen, die bijdragen tot de kwaliteit van de begeleiding van ontslagen werknemers. De lijst van de outplacementbureaus die door CERTO gecertificeerd zijn, is beschikbaar op de website van Federgon. Opleidingscheques Federgon is al jaren pleitbezorger voor een vraaggestuurde in plaats van een aanbodgestuurde financiering van de opleidingsmarkt. Dit principe wordt met succes toegepast in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waar Actiris cheques toekent aan werkzoekenden die een opleiding wensen te volgen. In 2010 moest Federgon betreuren dat dit systeem gedeeltelijk geheroriënteerd werd naar partners uit de publieke of semi-publieke sector, die nog andere subsidies ontvangen. De federatie was wel verheugd over de rationalisering en de betere opvolging door Actiris, waardoor het partnership met de dienstverleners en het professionalisme van deze maatregel werden versterkt. 17 In het Waalse Gewest ging de Forem door met projectoproepen met daarin heel wat onderdelen die betrekking hadden op korte opleidingen. Federgon heeft er op aangedrongen dat de tekortkomingen van partners zouden kunnen worden opgevangen dankzij de begeleiding van het systeem, en heeft de Forem aangemoedigd alle middelen in te zetten opdat het toegewezen budget altijd zou worden gebruikt voor het ondersteunen van zoveel mogelijk werkzoekenden die er voor in aanmerking komen. Federgon heeft ook haar deelname aan de werkzaamheden van de Commission Chèques formation voortgezet. De federatie is grote voorstander van dit systeem dat vraaggestuurde opleiding bevordert en ging door met haar pleidooi voor een vereenvoudiging van de administratie in dit systeem. Vlaanderen besliste omwille van budgettaire redenen dat enkel nog arbeidsmarktgerichte opleidingen gefinancierd zouden kunnen worden via het systeem van opleidingscheques. Enkel opleidingen die in aanmerking komen voor betaald educatief verlof zouden nog via de cheques gefinancierd mogen worden. Met andere woorden zou voortaan nagenoeg geen enkele private opleidingsverstrekker nog in aanmerking komen voor het systeem van opleidingscheques. Het spreekt voor zich dat dit voor Federgon onaanvaardbaar is. De federatie heeft dan ook actie ondernomen en ervoor gezorgd dat er voor de private opleidingsverstrekkers een uitbreiding van de toetsing komt zodat ook zij via het systeem van opleidingscheques kunnen blijven werken.

18 Tendering Ook in 2010 wordt het succes van tendering opnieuw bevestigd. Via tendering worden de werkzoekenden door de VDAB, de FOREM of ACTIRIS naar privé-actoren doorverwezen en daar opgevangen. Het is de bedoeling om, door de privésector meer in te zetten, de begeleiding van de werkzoekenden te versnellen en het werk van de overheidsdienst voor arbeidsbemiddeling te verlichten. In 2010 werden op die manier mensen doorverwezen en begeleid. federgon is verheugd over het succes van de formule en benadrukt de belangrijke en positieve rol die de privé-actoren bij de begeleiding van werkzoekenden kunnen vervullen. De federatie hoopt dat net zoals in de buurlanden de inbreng van de privésector aan belang zal blijven winnen. Jongeren en perceptie op de arbeidsmarkt 18 In opdracht van Federgon voerde het onderzoeksbureau IDEA Consult de studie De perceptie van jongeren op de arbeidsmarkt en de rol van uitzendarbeid uit. In het onderzoek werd getracht de situatie van de jongeren op de arbeidsmarkt in België in kaart te brengen en een beeld te geven van hoe zij de arbeidsmarkt percipiëren en wat hun verwachtingen zijn. We merken dat jongeren het vandaag moeilijk hebben op de arbeidsmarkt. Ook de economische crisis speelt hierin een belangrijke rol. Federgon beseft welke impact de crisis heeft op deze jongeren. Daarom wilde de federatie met deze studie aantonen dat er, ook voor de groep jongeren die zich nu op de arbeidsmarkt begeeft of zal begeven, kansen zijn. De inschakeling van jongeren op de arbeidsmarkt is een fundamentele stap voor hun verdere toekomst en voor deze van de rest van de samenleving. De inschakeling van jongeren op de arbeidsmarkt is een fundamentele stap voor hun verdere toekomst en voor deze van de rest van de samenleving. De perceptie van jongeren op de arbeidsmarkt en de rol van uitzendarbeid onderzoeksbureau IDEA Consult.

19 Belangrijkste conclusies uit de resultaten van het onderzoek: De jongeren gaven internet op als meest gebruikte kanaal bij hun zoektocht naar werk. Meer dan 40% van de werkzoekende jongeren gebruikt internet hiervoor op een regelmatige basis. Vooral de laagdrempeligheid van internet verklaart volgens Federgon waarom dit zo n populair zoekkanaal is bij de jongeren. Zoekkanalen verschillen evenwel van vindkanalen. Waar internet het meest populaire zoekkanaal is, blijken de informele kanalen (contacten met familie, vrienden en spontane sollicitaties) en uitzendbureaus het meest effectief voor het vinden van werk. Bij de eindejaarsstudenten en jongeren op zoek naar werk geeft 45,3% aan het kanaal uitzendarbeid te gebruiken omwille van de snelheid waarmee men werk vindt. Bijna de helft van de jongeren maakt gebruik van uitzendarbeid in de fase van kennismaking met de arbeidsmarkt. We stellen een aanzienlijke impact van uitzendarbeid bij de jongeren vast: bijna 7 op 10 jongeren zijn ingeschreven of hebben zich ooit ingeschreven in een uitzendkantoor. 19 Jongeren staan positief t.o.v. werk en zijn tevreden over hun eerste werkervaringen. 94% van de werkende jongeren is tevreden tot zeer tevreden over hun huidige job. De grote meerderheid van de werkende jongeren vindt daarenboven dat zijn job goed overeenstemt met zijn wensen. Jongeren blijken wel een groot vertrouwen te hebben in hun capaciteiten maar zijn enigszins onzeker over de stap van school naar arbeidsmarkt. 8 op 10 jongeren zijn ervan overtuigd dat hun profiel goed overeenstemt met de noden op de arbeidsmarkt. Daarentegen vindt ruim 33% dat ze niet goed voorbereid zijn/waren om na hun studies de stap naar de arbeidsmarkt te zetten. Jongeren zijn optimistischer over hun eigen vooruitzichten dan over de arbeidsmarkt in het algemeen. Hoewel bijna 87% van de jongeren ervan overtuigd is dat de economische crisis een invloed heeft gehad op het aantal beschikbare jobs voor jongeren, denkt 60% dat hij nu of in de toekomst moeilijkheden zal ondervinden om werk te vinden. De economische crisis blijkt zowel een impact te hebben op de verwachtingen van jongeren op de arbeidsmarkt als op hun studietraject. 62% van de jongeren geeft aan bereid te zijn om minder te verwachten van een job als gevolg van de economische crisis. Meer dan de helft van de jongeren heeft er voor gekozen of overweegt om zijn studietijd te verlengen of een bijkomende opleiding te volgen. Over de toekomstige evolutie van de arbeidsmarkt zijn de jongeren eerder verdeeld. Iets meer dan de helft verwacht dat de arbeidsmarkt zal verbeteren in % denkt echter dat dit niet het geval zal zijn.

20 Profiel van de uitzendkrachten Federgon publiceerde in 2010 een onderzoek, uitgevoerd door Idea Consult. In dit tweejaarlijkse onderzoek wordt het profiel van de uitzendkrachten onder de loep genomen, worden de kenmerken van hun tewerkstelling en hun tevredenheid over uitzendarbeid geanalyseerd. Op basis van dit nieuwe rapport stelt Federgon vast dat de uitzendkrachten kunnen worden ingedeeld in 6 profielen: De studenten, die uitzendarbeid verrichten als bijverdienste De opstappers, die uitzendarbeid beschouwen als een opstap naar vast werk De 'young professionals': de enthousiaste jongeren die uitzendarbeid verrichten om ervaring op te doen 20 De 'flex professionals', die niet op zoek zijn naar vast werk maar uitzendarbeid verrichten voor de afwisseling De doorstarters die, na een aarzelend begin in hun carrière (korte of lange periode van werkloosheid), liever uitzendarbeid verrichten dan werkloos te zijn De oudere werknemers, die uitzendarbeid minder waarderen als een opstap naar vast werk maar meer als een bijverdienste. Het volledige rapport kan geraadpleegd worden via onze website. De meeste uitzendkrachten zijn: Alleenstaand zonder personen ten laste (44%) Middengeschoold (42%) Van Belgische nationaliteit (83%) Niet etnisch Europeaan (15,1 %) Het volledige rapport kan geraadpleegd worden via onze website.

21 GETUIGSCHRIFT Na het behalen van een voldoende score voor elk van de opdrachten verkrijg je het getuigschrift Postgraduaat Recruitment, Search & Selection. Voor Federgon-leden geldt dit getuigschrift als een van de bouwstenen voor een kwalificatie tot certified member. De getuigschriften worden uitgereikt begin juli 2011 tijdens een stijlvolle bijeenkomst gevolgd door een receptie. Wie niet deelneemt aan de examenopdrachten, maar wel de verschillende modules heeft gevolgd, bekomt een officieel aanwezigheidsattest. WANNEER? Het Postgraduaat Recruitment, Search & Selection omvat in totaal 27 sessies en is gespreid over één semester in Sessies op vrijdagavond van tot uur: 11/2, 18/2, 25/2, 4/3, 18/3, 25/3, 1/4, 8/4, 29/4, 6/5, 13/5, 20/5, 27/5 en 3/6. Sessies op zaterdagochtend van tot uur: 12/2, 19/2, 26/2, 5/3, 19/3, 26/3, 2/4, 9/4, 30/4, 7/5, 14/5, 21/5 en 28/5. Er zijn geen colleges tijdens de krokus- en paasvakantie. Bij iedere sessie zijn broodjes en drank voorzien. Postgraduaat Recruitment, Search & Selection Lessius en Federgon Postgraduaat Recruitment, Search & Selectie INSCHRIJVEN Voor deze opleiding dien je minimaal een professionele bacheloropleiding succesvol te hebben afgerond, alsook over enkele jaren praktijkervaring te beschikken. Zonder deze praktijkervaring kan je tot de opleiding worden toegelaten mits voorleggen van je individueel dossier. WAAR? De lessen vinden plaats op Campus Carolus, Korte Nieuwstraat 33, 2000 Antwerpen. Metrostation: Meir of Groenplaats Betaalparking: Meir of Groenplaats MEER INFO Voor vragen i.v.m. het programma en inschrijvingen, kan je Leon Kustermans contacteren: Lessius, met circa studenten één van de grote hoger onderwijs Lessius Antwerpen aanbieders Postgraduaat Recruitment, Search & Selection Korte Nieuwstraat 33, 2000 Antwerpen in Vlaanderen, en Federgon hebben in 2010 de handen in elkaar Tel geslagen Om postgraduaat.rss@lessius.eu gevolg te geven aan de groeiende vraag naar een verdere professionalisering Voor vragen i.v.m. het certified memberschip, kan je Ann Cattelain contacteren: van HR-dienstverlening hebben zij samen de nodige voorbereidingen Federgon getroffen Havenlaan 86c bus 302, 1000 Brussel Tel om vanaf februari 2011 een postgraduaat Recruitment, Search en Selection te ann_cattelain@federgon.be onderwijzen aan de campus Carolus in Antwerpen. De evolutie op de arbeidsmarkt benadrukt de nood aan een specifieke opleiding voor dit 'métier'. De totale prijs van het programma bedraagt Dit bedrag omvat het inschrijvings- en examengeld, het gebruik van alle studentenfaciliteiten van Lessius Antwerpen, de cursusdocumentatie en de catering. Federgon-leden genieten een korting van 10 % en betalen slechts We aanvaarden opleidingscheques en betalingen via de KMO-portefeuille. Wie een beroep wenst te doen op het betaald educatief verlof, wordt verzocht dit bij inschrijving mee te delen. Inschrijven kan online via Omwille van het interactieve karakter van de opleidingen is het aantal deelnemers beperkt. In geval van annulatie vóór 1 7 d e c e m b e r w o r d t h e t i n s c h r i j v i n g s g e l d, v e r m i n d e r d met 10 % administratie kosten, terugbetaald. Lessius Antwerpen i.s.m. Federgon De juiste match bij een aanwerving wordt voor bedrijven cruciaal, ze moeten hiervoor kunnen terugvallen op experts. In de veelheid aan HR-opleidingen ontbrak nog de focus op rekrutering, search en selectie. Deze samenwerking komt niet zomaar uit de lucht vallen. De kwaliteit van de dienstverlening van haar leden is sinds lang een prioriteit voor Federgon. Opleiding en permanente vorming van de rekruteringsmedewerkers van de leden past perfect in het voortdurend streven naar en verbeteren van de kwaliteit. Het postgraduaat recruitment, Search en Selection combineert een praktijkgerichte opleiding met een stevige theoretische onderbouw. Cursisten uit zowel de private, social profit als publieke sector kunnen zich inschrijven voor deze opleiding. Projectsourcing bij jongeren NL-V5-folder3luik.indd 1 22/11/10 14:28 Vanaf maart 2010 nam de activiteit in de sector Projectsourcing opnieuw toe, na vele maanden in de rode cijfers. Federgon zag in de heropleving van de activiteit in deze sector een nieuwe bevestiging van het aantrekken van de economie. Het vaker inzetten van projectsourcing betekent immers dat heel wat ondernemingen weer opstarten met projecten die tijdens de economische crisis waren opgeschort of geschrapt. Net om die reden heeft Federgon in 2010 inspanningen gedaan om projectsourcing bij jongeren te promoten via communicatie naar de belangrijkste universiteiten en hogescholen, alsook via een vernieuwde infobrochure die ter beschikking is op de website van de federatie. 21 Meer transparantie voor de sector Interim Management De Commissie Interim Management van Federgon wil meer transparantie op de markt van het interim management in België. Er werd dan ook belangrijk werk verricht om een evaluatiesysteem uit te werken m.b.t. de werking van de bureaus voor interim management. De resultaten zullen volgen in De doelstelling is om de klanten, zowel de ondernemingen als de kandidaat interim managers, duidelijke informatie te geven. Het systeem zal berusten op externe certificering en openstaan voor alle bedrijven uit de sector aangesloten bij Federgon. De resultaten zullen volledig transparant zijn, en toegankelijk voor iedereen. Ze zullen aan alle belangstellenden worden meegedeeld via de website van Federgon en door elk gecertificeerd bureau zelf.

22 Economisch verslag heeft het vizier op de arbeidsmarkt van morgen scherper gesteld.

23 Het jaar van 'ja, maar' 2010 stond in het teken van het herstel van de Grote Recessie. Na een jaar van sterke economische terugval knoopte de economie weer aan met groeicijfers. De export nam toe, het vertrouwen van ondernemingen en particulieren herleefde, enigszins onverwacht werd er opnieuw werkgelegenheid gecreëerd. Maar hoewel het herstel slechts partieel was staken structurele problemen in alle hevigheid opnieuw de kop op. Zoals het na een economische crisis hoort, bekijken we het afgelopen jaar met een kritische bril in perspectief. Economische groei In 2010 groeide het BBP met 2,1% 1. De sterke toename van de buitenlandse vraag, niet in het minst uit buurland Duitsland, stuwde de bedrijvigheid. In volume nam de export toe met 10%. Een sterke groei, maar de grote klap die de export kreeg (-18% ten opzichte van het hoogste punt in 2008) werd maar half verteerd. Getrokken door de sterk economische groei in de BIC 2 -landen dreef België mee op het mondiaal herwonnen vertrouwen. Op een kleine dip in het tweede kwartaal na, steeg het ondernemersvertrouwen onophoudelijk. Ook het vertrouwen van de Belgische consument had een positieve impact op het herstel. De uitgaven van de Belgische gezinnen stegen met 1,4% op jaarbasis. Het vertrouwen van particulieren vertaalde zich tevens in een vrij sterke daling van de spaarquote. Ze benaderde met 17,2% (in vergelijking met 18,3% in 2009) een niveau vergelijkbaar met dat van voor de crisis maakte evenwel niet alles goed. Ondanks deze positieve resultaten lag het niveau van het BBP eind ,9% onder het niveau van het eerste kwartaal van De economie ondervond eind 2010, zeven kwartalen na het dieptepunt in 2009, nog steeds negatieve effecten van de grootste financiële crisis sinds het interbellum. De voorbije drie recessies hadden we slechts 5 kwartalen nodig om terug het pre-crisis niveau te bereiken. Dit hoeft echter niet te verbazen. Bij eerdere recessies ten gevolge van een financiële crisis duurde het telkens minstens twee jaar vooraleer er van een volledig herstel kon gesproken worden. Overheid onder verhoogde druk Door de onverhoopt sterke stijging van het BBP (de prognose voor 2010 bedroeg slechts 1,3% groei) kon België het overheidstekort beperken tot 4,6% van het BBP (0,2% minder dan voorzien). Hierdoor kon de regering uitpakken met een schuldgraad kleiner dan 100% van het BBP (97,5%). Deze boodschap bracht België evenwel niet uit het vizier van de speculanten op de financiële markten. De hoge uitstaande schuld, de relatief grote banksector en de politieke impasse deden de langetermijnrente sinds midden 2010 alsmaar stijgen. 23 jaarverslag 2010 Crisis in Europa De financiële crisis werkte in 2010 nog door op de Europese obligatiemarkten. Gezien de verslechterende financieringsvoorwaarden van hun schuld zagen Griekenland (april) en Ierland (november) zich genoodzaakt om aan te kloppen bij de EU en het IMF voor financiële hulpprogramma s. Een Europees Financieel Stabilisatiemechanisme (EFSM) werd hiervoor ingesteld. Het kon de continue druk op de Europese eenheidsmunt echter niet wegnemen. 1 Bron: NBB 2 China +10,3%; India +9,3%; Brazilië +7,5%

24 De toename van het arbeidsaanbod was sterker dan de nettocreatie van jobs. Stijgende grondstoffenprijzen en inflatie De prijzen voor grondstoffen zaten dit jaar in stijgende lijn, zij het op een zeer volatiele wijze, onder andere door onrust op de financiële markten en een verzwakking van de dollar. Energetische grondstoffen zoals olie, aardgas en steenkool stegen in prijs met 27,7%. In België stegen de consumptieprijzen met gemiddeld 2,3%, ten opzichte van slechts 1,6% in de eurozone. Het verkleinen van het inflatieverschil is hierdoor één van de uitdagingen in 2011, ten einde het concurrentievermogen te vrijwaren. 24 De ondernemingen herademen maar zijn behoedzaam Ondanks een minieme daling van de binnenlandse vraag luidde de wereldwijde toename van de handel een economische opmars in. De bezettingsgraad van het productieapparaat klom van 70,1% op zijn dieptepunt in 2009 naar 80% eind Het bruto-exploitatieoverschot bij de ondernemingen steeg met 7,5%. Deze positieve resultaten leidden niet tot meer investeringen, in tegendeel, ze slonken verder met 1,2%. Voorzichtigheid bleef immers geboden. Niet alle ondernemingen konden hun activiteiten weer optrekken, bleek ook uit het aantal faillissementen. Dat aantal steeg verder met 1,6% tot bijna Een stijging voornamelijk toe te schrijven aan de bouwsector (+14,6%) en de bediendensector (+12,3%) jobs gingen hierbij verloren. Groeiende werkgelegenheid De binnenlandse werkgelegenheid 4 hield goed stand tijdens de crisis. De nettobanencreatie bedroeg in eenheden, een stijging van 0,6%. Dankzij hun financiële gezondheid en de crisismaatregelen van de overheid slaagden de ondernemingen er grotendeels in hun arbeidskrachten aan te houden (labour hoarding). De ondernemingen maakten volop gebruik van tijdelijke werkloosheid om economische redenen en de verlaging van de gemiddelde arbeidsduur per persoon (via ondermeer vermindering van overuren, opgespaarde vakantiedagen laten opnemen, tijdskrediet enz.). Zo hielden ze het personeel beschikbaar met als positief gevolg dat bedrijven snel konden inspelen op de aanzwengelende vraag, die na verloop van tijd ook de aanwerving van nieuwe arbeidskrachten vergde. maar toenemende werkloosheid Het kan paradoxaal lijken, maar de stijging in werkgelegenheid ging gepaard met een groeiende werkloosheidsgraad (8,4% 5 van de actieve beroepsbevolking). Dit komt doordat de toename van het arbeidsaanbod sterker was dan de nettocreatie van jobs. Dit betekende echter niet dat het voor ondernemingen makkelijker werd om personeel te vinden, wel integendeel. Alles heeft te maken met het tekort aan geschoolde arbeidskrachten, voornamelijk in de indus- 3 FOD Economie 4 In aantal personen 5 Gemiddelde voor de eerste drie kwartalen