De 10 prioriteiten van Federgon voor een betere werking van de arbeidsmarkt

Transcriptie

1 De 10 prioriteiten van Federgon voor een betere werking van de arbeidsmarkt Memorandum van Federgon wetgevende verkiezingen van 13 juni 2010 Federgon vertegenwoordigt de ondernemingen die actief zijn inzake arbeidsbemiddeling en HR dienstverlening Uitzendarbeid Recruitment, search & selection Outplacement Projectsourcing Interim Management Opleiding Dienstencheques

2 I. De uitdagingen Net als de andere landen in Europa staat België voor heel wat uitdagingen. De crisis achter ons laten De voorbije twee jaar werd het Belgische bedrijfsleven zwaar getroffen door een economische crisis zonder voorgaande. De eerste tekenen van beterschap zijn er. Maar we mogen ons niet laten verleiden tot euforie, want van een echt herstel is nog geen sprake. De economie blijft sterk aarzelen. De bedrijven zijn nog altijd onzeker. De economische crisis heeft ook de arbeidsmarkt zwaar getroffen. Hoewel de maatregelen van de uittredende regering de schade enigszins hebben kunnen beperken, werden heel wat banen geschrapt. Bovendien wijst op dit ogenblik nog niets op enige verbetering op de arbeidsmarkt. In deze economisch moeilijke context moet de volgende regering maatregelen nemen en hervormingen doorvoeren waardoor onze bedrijven de crisis achter zich kunnen laten en opnieuw kunnen groeien. Er is geen andere weg naar een herstel op de arbeidsmarkt. Werkgelegenheid kan je niet bij decreet afkondigen : het is een cliché, maar het blijft van kracht. Anticiperen op de veranderingen op de arbeidsmarkt van de toekomst De economische crisis en haar impact op de arbeidsmarkt hebben geen einde gemaakt aan de kraptes in heel wat sectoren en voor vele functies. Zodra onze economie opnieuw aansluiting vindt met de groei, zullen personeelsbehoeften en de zoektocht naar talent opnieuw prioriteiten worden voor de bedrijven. De crisis heeft dus geen einde gemaakt aan the war for talent. Het was maar een tijdelijk bestand. De demografische evolutie en in het bijzonder de vergrijzing, de globalisering, de technologische ontwikkelingen, enz zullen deze uitdaging voor de bedrijven alleen maar vergroten. Daarom moeten deze kunnen rekenen op voldoende gekwalificeerde medewerkers. Een goed functionerende arbeidsmarkt is een noodzaak. Vraag en aanbod moeten er elkaar vinden, de professionele mobiliteit moet toenemen, er moet loopbaanbegeleiding komen.

3 De werkzaamheidsgraad verhogen om de vergrijzing aan te kunnen en om het begrotingstekort weg te werken De economische crisis heeft ook het Belgische begrotingstekort doen toenemen. Zodra de crisis achter de rug is, zullen er dus snel maatregelen moeten komen om het tekort weg te werken. Dit is van essentieel belang omdat de demografische vooruitzichten ingrijpende hervormingen vereisen om aldus op middellange termijn de pensioenen te kunnen financieren. Ons samenlevingsmodel van sociale bescherming is bedreigd als we deze twee uitdagingen niet aangaan. Er moet eerst rijkdom zijn om deze te kunnen verdelen. Eén van de belangrijkste instrumenten voor het beantwoorden van deze uitdagingen is de werkzaamheidsgraad doen toenemen: méér mensen aan het werk zetten, mensen aan het werk houden, maar ook de duur van de werkloosheid zo veel mogelijk inkorten. Dit is de enige manier om de sociale inkomsten te verhogen en tevens de uitgaven te verminderen. De Europese strategie 2020 = werkzaamheidsgraad 75% Op 1 juli neemt België voor zes maanden het voorzitterschap van de Europese Unie. Daardoor zal ons land een doorslaggevende rol vervullen bij het invoeren van de nieuwe strategie EU Dit is belangrijk voor België, omdat Europa nu zijn nieuwe strategie bepaalt voor meer groei en meer werkgelegenheid. De doelstellingen die Europa wil nastreven, waaronder een werkzaamheidsgraad van 75% bij de 20 tot 64 jarigen, geven aan hoe groot de uitdaging voor ons land is. We kunnen immers alleen maar vaststellen dat België de resultaten die door de Lissabonstrategie werden vooropgesteld niet heeft gehaald. Zelfs zonder economische crisis zou ons land op dit punt ongetwijfeld niet zijn geslaagd. Met een werkzaamheidsgraad van 62,4% in 2008, leek de doelstelling van 70% die tegen 2010 moest worden verwezenlijkt, al onhaalbaar. Ons land zit onder het Europese gemiddelde, dat 65,9% bedroeg. Er is een schokeffect nodig. Het voorzitterschap van de Unie is een gelegenheid om naar buiten te komen met nieuwe ambities en om hervormingen door te voeren, zodat de vooropgestelde doelstellingen worden gehaald. Meer dan om het even welk ander land moet België, door zijn diepe verankering in Europa, het voorbeeld geven. Ons land heeft daartoe alle troeven in handen.

4 FEDERGON EN HAAR LEDEN WILLEN ZICH ENGAGEREN T.A.V. DE VOLGENDE REGERING OM DEZE UITDAGINGEN AAN TE GAAN Federgon, de federatie van partners voor werk, vertegenwoordigt de bedrijven die actief zijn inzake privé arbeidsbemiddeling en HR dienstverlening in de ruime zin van het woord. Zoals in het verleden wensen Federgon en haar leden zich, samen met de decision makers, te engageren om bij te dragen tot een betere werking van onze arbeidsmarkt. Door hun dagelijkse activiteit op deze arbeidmarkt zijn het immers onmiskenbare specialisten ter zake geworden. Ze staan garant voor een soepel werkende arbeidsmarkt, door vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen. Ze zorgen voor een vlot verloop van de transities op de arbeidsmarkt, door jongeren hun eerste baan te bezorgen, door werknemers bij te staan als deze vrijwillig van baan willen veranderen, of ze opnieuw aan het werk te krijgen als ze hun baan verliezen. Ze helpen werknemers en werkzoekenden om hun competenties te verbeteren, onder meer via opleiding. Ze bevorderen de geografische en professionele mobiliteit. Ze bieden de ondernemingen de mogelijkheid tijdelijk een beroep te doen op de externe expertise die ze nodig hebben. Ze bieden risicogroepen, en meer in het bijzonder jongeren, allochtonen en oudere werknemers, de mogelijkheid gemakkelijker aan bod te komen op de arbeidsmarkt. In dit memorandum geeft Federgon toelichtingen bij de 10 prioriteiten van haar leden om hun dienstverlening aan bedrijven, organisaties, werknemers en werkzoekenden verder uit te bouwen en te verbeteren.

5 II. De 10 prioriteiten van de Federgon leden Uitzendarbeid optimaal inzetten als arbeidsmarktinstrument De laatste jaren wordt uitzendarbeid steeds vaker erkend als arbeidsmarktinstrument en als onontbeerlijk flexibiliteitsinstrument. Meer dan ooit hebben de bedrijven nu nood aan flexibiliteit om uit de crisis te geraken. Bovendien speelt de sector in toenemende mate een rol door de toegang tot de arbeidsmarkt te vergemakkelijken, meer in het bijzonder voor de meest kwetsbaren (jongeren, oudere werknemers, allochtonen, ). Uitzendarbeid in de openbare sector België is, samen met Spanje, het enige land in Europa waar uitzendarbeid grotendeels verboden is in de overheidsdiensten. Deze kunnen uitzendarbeid enkel inzetten om contractueel personeel te vervangen, en niet voor statutair personeel. Nochtans zijn heel wat steden, gemeenten, parastatale instellingen en zelfs ministeries, vragende partij om met uitzendkrachten te kunnen werken. We zien in dit verband duidelijk een verandering van mentaliteit. De beperkingen inzake uitzendarbeid hebben geen enkele zin in een land dat een kwaliteitsvolle dienstverlening wil voor zijn burgers en ondernemingen. Net als privé bedrijven moeten de overheidsdiensten snel kunnen inspelen op de noden van hun klanten. Daarbij is een degelijk HR management onontbeerlijk. Er moet zowel snel voor de nodige vervangingen gezorgd kunnen worden, als voor het opvangen van plotse, of minder plotse, pieken in het werk. In de openbare sector moet een eigentijds HR beleid een plaats voorzien voor een systeem als uitzendarbeid, dat in de privé sector algemeen aanvaard en erkend wordt. Uit een enquête van Federgon in 2008 is overigens gebleken dat er in de openbare sector meer en meer uitzendkrachten worden ingezet, op verschillende niveaus en voor zeer uiteenlopende functies. Er moet een einde komen aan deze hypocrisie. De reglementering moet worden afgestemd op de noden van de overheidsdiensten en op de realiteit op het terrein in de overheidsdiensten. Prioriteit 1 Federgon vraagt het opheffen van het verbod op uitzendarbeid in de openbare sector. De wetgeving op de uitzendarbeid actualiseren De huidige wetgeving dateert uit 1976 en is niet meer aangepast aan de rol die uitzendarbeid op dit ogenblik vervult in het socio economische leven. Deze oubolligheid wordt perfect aangetoond door het systeem van de motieven: het motief «instroom» d.w.z. uitzendarbeid inzetten met het oog op een vaste aanwerving is niet voorzien in de wet, daar waar dit in de praktijk in de helft van de opdrachten het motief is.

6 In de Nationale Arbeidsraad onderhandelt Federgon nu al enkele maanden met de vakbonden over een herziening van de wet. De federatie verdedigt er een nieuw model voor uitzendarbeid, gebaseerd op het principe van het opbouwen van rechten door de uitzendkrachten. Dit principe luidt: hoe langer de opdracht van een uitzendkracht, hoe meer bescherming deze geniet. Prioriteit 2 Federgon vraagt de volgende regering om, in overleg met de sociale partners, de reglementering inzake uitzendarbeid aan te passen. Het omzetten van de Europese richtlijn betreffende uitzendarbeid Einde 2008 keurde het Europees Parlement deze Europese richtlijn goed. Daarin wordt de belangrijke rol van uitzendarbeid erkend, als flexibiliteitsinstrument voor de bedrijven, maar ook als arbeidsmarktinstrument. De richtlijn richt tevens een oproep naar de Lidstaten om de verbodsbepalingen en de beperkingen m.b.t. uitzendarbeid te herzien en op te heffen. Naast het verbod in de openbare sector dat hierboven werd geschetst, gelden er in een aantal sectoren, zoals in de verhuissector en in de binnenscheepvaart, nog altijd verbodsbepalingen voor het inzetten van uitzendarbeid. Prioriteit 3 Federgon vraagt de regering om de Europese richtlijn betreffende uitzendarbeid snel om te zetten en de beperkingen ter zake te schrappen. Outplacement als activeringsinstrument bij elk ontslag Outplacement vervult een belangrijke rol op de arbeidsmarkt omdat het de transitie van de ene naar de andere baan vlot laat verlopen. Ontslagen werknemers kunnen op die manier zo snel mogelijk opnieuw aan de slag. Het vormt een activeringsinstrument waarmee de periodes van inactiviteit zoveel mogelijk kunnen worden ingekort. Alle betrokken partijen, namelijk de ontslagen werknemer, de overheid en de arbeidsmarkt, hebben er dus baat bij. In een aantal gevallen (ontslag van werknemers die ouder zijn dan 45 jaar, herstructureringen) is outplacement verplicht, maar het systeem zou een nog grotere bijdrage kunnen leveren aan de werking van de arbeidsmarkt als het veralgemeend zou worden. De kost van een dergelijke verruiming mag echter niet uitsluitend door de ondernemingen gedragen worden, want dit zou de aanwervingen kunnen afremmen. Er moet dus worden gedacht aan een nieuw financieringsmechanisme. De overheid zou middelen ter beschikking van de bedrijven kunnen stellen om zo tot een gezamenlijk gefinancierd systeem te komen. Prioriteit 4 Federgon pleit voor een verruiming van outplacement. De federatie stelt tevens voor een mechanisme in te voeren waardoor de overheid en de bedrijven het outplacement gezamenlijk zouden financieren, opdat de ontslagkosten van de ondernemingen niet te veel zouden stijgen.

7 Het bestendigen van de dienstencheques en het systeem de mogelijkheid bieden meer banen te scheppen Het systeem van de dienstencheques is zonder enige twijfel de meest succesvolle tewerkstellingsmaatregel van de afgelopen jaren. Deze activiteit is uitgegroeid tot een volwaardige sector. Met meer dan mensen aan het werk via een arbeidsovereenkomst voor dienstencheques, bood het systeem heel wat laaggekwalificeerden voornamelijk vrouwen de mogelijkheid (opnieuw) werk te vinden. Bovendien zijn er zowat particulieren die zo hun werk en hun privé leven beter kunnen combineren. Het systeem is echter slachtoffer van zijn eigen succes. De buitengewone groei van de sector impliceert een grote toename van de federale tussenkomst om het systeem te financieren. Federgon vindt nochtans dat de bruto kosten, die inderdaad hoog zijn, gerelativeerd moeten worden, want er moet rekening worden gehouden met aanzienlijke terugverdieneffecten. De minimalistische ramingen van deze terugverdieneffecten (berekend door IDEA Consult) bedragen, in orde van grootte, 43%. Federgon heeft hierover een onderzoek besteld dat binnenkort gepubliceerd zal worden en dat een bijdrage zal leveren aan het debat. Federgon vraagt de volgende regering in de eerste plaats om de duurzaamheid van het systeem en de huidige financiering te waarborgen. Er moet ook worden gedacht aan een verruiming van het systeem van de dienstencheques naar activiteiten als kleine onderhoudswerken in huis en tuin. Dit zou de tewerkstelling van laaggeschoolde werknemers sterk aanzwengelen. Op dit ogenblik worden deze taken meestal niet uitgevoerd in het kader van het wettelijke circuit, wegens onredelijk hoge prijzen, wat resulteert in het massaal inzetten van zwartwerk voor dit soort van dienstverlening. Anderzijds heeft de sector van de dienstencheques te lijden onder het feit dat heel wat bedrijven in deze sector de reglementering inzake de dienstencheques, en andere sociale reglementeringen, niet of niet correct toepassen. Meer en doeltreffendere controles zijn nodig om de sector te saneren. Ten slotte pleit Federgon voor het invoeren van een systeem waardoor werkgevers hun werknemers dienstencheques kunnen toekennen onder voorwaarden die vergelijkbaar zijn met deze voor de maaltijdcheques (vrijstelling van RSZ en voordelig fiscaal regime). Naast het feit dat het invoeren van een dergelijk systeem zal bijdragen tot een beter evenwicht tussen beroeps en privé leven, zal de overheid daardoor ook haar financiële tussenkomsten in het systeem van de dienstencheques voor een deel kunnen beperken. Prioriteit 5 Federgon vraagt om de werkgevers de mogelijkheid te bieden dienstencheques toe te kennen aan hun werknemers, naar het voorbeeld van de maaltijdcheques.

8 Opleidingsinspanningen aanmoedigen Onze maatschappij verandert: globalisering, de evolutie op het vlak van de nieuwe technologieën, het verschijnen van nieuwe groene beroepen, het zijn maar enkele voorbeelden. Het is van doorslaggevend belang dat de competenties van de werknemers gelijke tred houden met dit alles. De Europese Unie is zich bewust van al deze veranderingen en heeft een nieuw project op gang gebracht: «New skills for new jobs». Om zijn concurrentievermogen te vrijwaren moet België opleiding aanmoedigen, zodat de competenties van de werknemers overeenstemmen met de vereisten van hun werk in de toekomst, of er zelfs op anticiperen. Het vormingsbeleid is natuurlijk voornamelijk regionale materie, maar het federale niveau speelt via de fiscaliteit nog altijd een belangrijke rol. Net als Nederland en Frankrijk zou België via fiscale incentives het vormingsbeleid kunnen aanzwengelen. Door het invoeren van een belastingkrediet bijvoorbeeld, of door een grotere fiscale aftrek te voorzien voor de bedrijven die opleidingsinspanningen leveren. Prioriteit 6 Federgon vraagt de volgende regering nieuwe fiscale incentives in te voeren om de opleidingsinspanningen van de bedrijven aan te moedigen. Efficiëntere overheidsdiensten dankzij een efficiënter HR beleid Het verder moderniseren van de overheidsdiensten wordt één van de belangrijke opdrachten van de volgende regering. Deze overheidsdiensten staan immers voor een enorme uitdaging. Vooreerst inzake human resources management: door de begrotingsinspanningen die moeten worden geleverd zullen de overheidsdiensten het met minder personeel moeten doen. Bovendien gaat een aanzienlijk deel van de ambtenaren de komende jaren met pensioen, zodat de overheid moet zorgen voor het in dienst houden, of in dienst nemen, van competent personeel voor de uit te voeren taken, en tegelijkertijd minder mag aanwerven. De overheidsdiensten zullen dus hun wervingsbeleid moeten aanpassen alsook hun methodes om nieuwe profielen te vinden. Ze moeten moderne HRM technieken kunnen inzetten (assessment, screening, HR consultancy) om een echt talent management uit te bouwen, niet enkel voor het aanwerven van nieuwe medewerkers, maar ook in het kader van de interne mobiliteit van het personeel. Prioriteit 7 In het kader van het wervingsbeleid en het personeelsmanagement in de overheidsdiensten vraagt Federgon het ruimer inzetten van privé actoren die gespecialiseerd zijn inzake recruitment, search en selection van personeel. Overigens stellen we vast dat de overheidsdiensten steeds meer nieuwe opdrachten krijgen. Dit is onder meer het gevolg van een aantal Europese initiatieven. Maar sommige opdrachten, zoals e

9 government, creëren ook nieuwe noden, waarbij het vaak gaat om tijdelijke expertise. De overheidsdiensten ondervinden, vandaag al, moeilijkheden om een beroep te kunnen doen op de privé sector voor hun tijdelijke nood aan expertise, of deze nu betrekking heeft op projectbeheer of op process management. Projectsourcingbureaus en Interim Management bedrijven kunnen hier oplossingen bieden. We zien niettemin dat de overheidsdiensten hier om een aantal redenen geen, of zeer weinig, gebruik van maken. Prioriteit 8 Federgon vraagt de regering om het voor de overheidsdiensten gemakkelijker te maken om Interim Management bedrijven en Projectsourcingbureaus in te zetten, zodat deze een oplossing kunnen bieden bij tijdelijke nood aan externe expertise. Een correcte toepassing van de Europese regels inzake de diensten van algemeen economisch belang Diensten van algemeen economisch belang zijn activiteiten van commerciële dienstverlening waarbij er taken van algemeen belang worden uitgevoerd en waarvoor de overheid specifieke verplichtingen van openbare dienstverlening oplegt. Heel wat terreinen waarop Federgon leden actief zijn behoren tot deze diensten van algemeen economisch belang, of zouden er toe kunnen behoren. Meer in het bijzonder denken we aan volgende vormen van dienstverlening, waar publieke en privé actoren elkaar kunnen ontmoeten: arbeidsbemiddeling, begeleiding van werkzoekenden, opleiding, loopbaanbegeleiding, PWA diensten, het IDESS systeem en de gesubsidieerde gezinshulp, Deze diensten kwalificeren als diensten van algemeen economisch belang is van kapitaal belang, want dit impliceert voor de overheid de verplichting om toe te zien op het naleven van de concurrentieregels tussen publieke en privé actoren bij het leveren van deze diensten. Omgekeerd, zijn de diensten van algemeen niet economisch belang uitgesloten wat de concurrentieregels betreft. Een dienst kwalificeren als dienst van algemeen economisch belang heeft als gevolg dat de mechanismen inzake financiering en subsidiëring onderzocht moeten worden, om zeker te zijn dat er geen concurrentievervalsing optreedt. Prioriteit 9 Federgon vraagt de strikte toepassing van het principe van de gelijke behandeling tussen actoren die dezelfde diensten verlenen, of het nu om openbare of om privé organismen gaat. Het is dus onontbeerlijk dat de verschillende beleidsniveaus in België, en de overheidsdiensten die er van afhangen, dringend nagaan of de bestaande systemen stroken met het Europees recht betreffende de diensten van algemeen economisch belang.

10 Zorgen voor een gelijke fiscale behandeling van de verschillende actoren die actief zijn in arbeidsbemiddeling en opleiding Heel wat bedrijven die aangesloten zijn bij Federgon hebben geregeld af te rekenen met de concurrentie van semi publieke actoren of van social profit organisaties in de sectoren arbeidsbemiddeling, begeleiding van werkzoekenden, dienstencheques en opleiding. Federgon heeft hier op zich geen enkel probleem mee. Concurrentie is gezond op voorwaarde dat ze eerlijk is. En daar wringt het schoentje. Op veel van deze semi publieke actoren of social profit organisaties zijn niet dezelfde fiscale regels van toepassing. Zo zijn ze niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting, noch aan de BTW, dit in tegenstelling tot de Federgon leden. Deze verschillende fiscale behandeling heeft uiteraard een invloed op de prijs die de eindklant wordt aangerekend en geeft dus aanleiding tot concurrentievervalsing. Er is geen enkele reden voor deze verschillende fiscale behandeling. Hetzelfde fiscale regime moet gelden voor dezelfde prestaties, ongeacht het juridische statuut van de actoren. Een VZW die commerciële activiteiten uitoefent (opleiding, dienstencheques of arbeidsbemiddeling) moet onderworpen worden aan de vennootschapsbelasting. Prioriteit 10 Federgon vraagt de regering toe te zien op de toepassing van het principe van de gelijke behandeling van de verschillende soorten actoren, ongeacht hun juridische vorm. Een betere controle van de VZW s die commerciële activiteiten uitoefenen is noodzakelijk.

11 De prioriteiten van Federgon in een oogopslag 1. Federgon vraagt het opheffen van het verbod op uitzendarbeid in de openbare sector. 2. Federgon vraagt de volgende regering om, in overleg met de sociale partners, de reglementering inzake uitzendarbeid aan te passen. 3. Federgon vraagt de regering om de Europese richtlijn betreffende uitzendarbeid snel om te zetten en de beperkingen ter zake te schrappen. 4. Federgon pleit voor een verruiming van outplacement. De federatie stelt tevens voor een mechanisme in te voeren waardoor de overheid en de bedrijven het outplacement gezamenlijk zouden financieren, opdat de ontslagkosten van de ondernemingen niet te veel zouden stijgen. 5. Federgon vraagt om de werkgevers de mogelijkheid te bieden dienstencheques toe te kennen aan hun werknemers, naar het voorbeeld van de maaltijdcheques. 6. Federgon vraagt de volgende regering nieuwe fiscale incentives in te voeren om de opleidingsinspanningen van de bedrijven aan te moedigen. 7. In het kader van het wervingsbeleid en het personeelsmanagement in de overheidsdiensten vraagt Federgon het ruimer inzetten van privé actoren die gespecialiseerd zijn inzake recruitment, search en selection van personeel. 8. Federgon vraagt de regering om het voor de overheidsdiensten gemakkelijker te maken om Interim Management bedrijven en Projectsourcingbureaus in te zetten, zodat deze een oplossing kunnen bieden bij tijdelijke nood aan externe expertise. 9. Federgon vraagt de strikte toepassing van het principe van de gelijke behandeling tussen actoren die dezelfde diensten verlenen, of het nu om openbare of om privé organismen gaat. Het is dus onontbeerlijk dat de verschillende beleidsniveaus in België, en de overheidsdiensten die er van afhangen, dringend nagaan of de bestaande systemen stroken met het Europees recht betreffende de diensten van algemeen economisch belang. 10. Federgon vraagt de regering toe te zien op de toepassing van het principe van de gelijke behandeling van de verschillende soorten actoren, ongeacht hun juridische vorm. Een betere controle van de VZW s die commerciële activiteiten uitoefenen is noodzakelijk.