Waterschap Peel en Maasvallei

Transcriptie

1 w Waterschap Peel en Maasvallei uw kenmerk: uw brief van: ons kenmerk: datum: 7januari 2015 verzonden: Gemeente Nederweert t.a.v. College van Burgemeester en Wethouders Postbus AA NEDERWEERT onderwerp: Jaarverslag proces crisisbeheersing Waterschap Peel en Maasvallei 2014 Geachte heer/mevrouw, Waterschap Peel en Maasvallei bereidt zich voor op en draagt bij aan de bestrijding van watergebonden calamiteiten. Hoe dit in 2014 invulling kreeg, staat in het bijgaand Jaarverslag Crisisbeheersing 2014 van Waterschap Peel en Maasvallei. Het jaarverslag is ook te bekijken via onze website. Wilt u het jaarverslag online inzien, kijk dan op / over ons / crisisbeheersing en evaluaties & verslagen. Samenwerken omdat het loont Wij streven ernaar goed samen te werken met partners zoals u, om samen te zorgen voor een veilige en gezonde leefomgeving. In 2014 hebben we bij verschillende calamiteiten ondervonden dat samenwerken loont. Calamiteiten 2014 Bij het waterschap komen honderden meldingen van incidenten per jaar binnen. Het incident wordt een calamiteit als er meer dan één afdeling en/of een externe partij bij wordt betrokken en als het incident om directe afhandeling vraagt. Een opvallende calamiteiten in 2014 was een reeks van XTCafval dumpingen in Blerick, Grubbenvorst en Maasbree. Voorbereiding De crisisorganisatie van Waterschap Peel en Maasvallei en het Waterschapsbedrijf Limburg bestaat uit meer dan honderd medewerkers. Jaarlijks volgen zij een uitgebreid oefenprogramma om goed voorbereid te zijn en te blijven. Niet ieder voor zich maar met elkaar en met partners. Multidisciplinaire bijdrage Wij streven ernaar een volwaardige en gelijkwaardige partner te zijn in de hulpverlening. We nemen deel aan voorbereidingen en in diverse werkgroepen en overleggen. Met name onder regie van de veiligheidsregio Limburg-Noord, maar ook met individuele partners. Drie Decembersingel 46 Postbus 3390 T E info@wpm.nl 5921 AC venlo 5902 RJ Venlo F KvK Limburg nr

2 Meer informatie Heeft u vragen of wilt u meer informatie over dit jaarverslag of de crisisorganisatie van Waterschap Peel en Maasvallei, neem gerust contact op met Ron Hendrikx, via telefoonnummer (077) of per ron.hendrikxwpm.nl Ook in 2015 kunt u op ons rekenen en zijn we er om samen te werken in de zorg voor een gezonde en veilige leefomgeving! Met vriendelijke groet, Ron Hendrikx Procesmanager Crisisbeheersing Drie Decembersingel 46 Postbus 3390 T E info@wpm.nl 5921 AC Venlo 5902 RJ Venlo F KvK Limburg nr

3 De professionalisering van de crisisbeheersing was in 2014 goed zichtbaar tijdens ons bestrijdingsoptreden. De opschaling tijdens de calamiteiten vond plaats op basis van duidelijke kaders voor beoordeling van de situatie. Onderstaand een opsomming van de meest aansprekende calamiteiten/incidenten die plaats hebben gevonden in 2014: Lozing riool Venray Op 14 april werden wij geconfronteerd met een lozing op het riool in Venray. Welke stof gedumpt was, was in eerste instantie niet bekend. Enkele personen zijn door de stof onwel geworden. Uiteindelijk bleek het een dumping van XTC-afval te zijn. De stof was uiteindelijk zover verdund dat het geen consequenties voor de zuiveringsinstallaties heeft gehad. Dumping XTC-afval Blerick, Grubbenvorst en Maasbree ' Op 11 en 12januari werden we geconfronteerd met een reeks afvaldumpingen van XTC-laboratoria. Deze afvaldumpingen waren zowel in Blerick, Grubbenvorst als Maasbree. Grote hoeveelheden afval zijn in ons bekenstelsel gedumpt alsmede in de buurt van onze watergangen. Snel en adequaat optreden heeft ervoor gezorgd dat er geen extreem hoge vervuilingswaarde werden gemeten. Wateroverlast Baarlo Aanwonenden van de Bosbeek en Kwistbeek in Baarlo uitte hun zorgen over de aanhoudende regenval. In Baarlo zijn forse wateroverlastproblemen geweest in Ons waterschap was daarom extra alert. Dinsdag 8 juli heeft het waterschap controles uitgevoerd en stuwen laag gezet. Woensdagmiddag 9 juli heeft de gemeente Peel en Maas extra gemaaid in de Bosbeek, omdat begroeiing zorgde voor opstuwing. Incidenten en crisisbeheersing ab Figuur 8 en 9 Dumprng in Everlose Beek Figuur 12 en 13 Overlast Bosbeek en Kw,stbeek Brand bestrijdingsmiddelen Weert In de nabijheid van een bedrijf is bluswater met stoffen uit de opstal in oppervlaktewater terechtgekomen. Het waterschap is beheerder van het betreffende oppervlaktewater en heeft de watergang direct laten afdammen. Dit om te voorkomen dat bluswater met andere stoffen zich verder konden verspreiden in het oppervlaktewater. WPM heeft het bluswater met de daarin vermengde stoffen laten verwijderen door het afgeda mde deel van de watergang te laten Ieegzuigen. GRIP 2 brand Grashoek Op vrijdag 11juli heeft er een grote brand gewoed in een voormalige champignonkwekerij aan de Lorbaan in Grashoek. Door de brand is een loods verloren gegaan. De aangrenzende woning en een andere loods zijn gespaard gebleven. Het waterschap heeft door middel van de inzet van de waterwacht het COPl ondersteund met inhoudelijke expertise over de waterwinning uit ons bekenstelsel. a áldba oek Figuur 10 en 11 Stoffen In oppervlaktewater i.tv - 1 Inleiding Dit is het jaarverslag van proces crisisbeheersing van Waterschap Peel en Maasvallei en bevat een overzicht van activiteiten die in 2014 zijn uitgevoerd. Waterschap Peel en Maasvallei wil een professionele crisispartner zijn. Dit bereiken we door ervoor te zorgen dat de calamiteitenbestrijdingsplannen actueel en compleet zijn en dat er een leerzaam en aansprekend programma is om medewerkers in de crisisorganisatie op te leiden, te trainen en te oefenen (OTO). Daarnaast houden we faciliteiten die gebruikt worden bij de bestrijding van incidenten en calamiteiten op orde. In dit jaarverslag is o.a. een beknopt overzicht van de in 2014 georganiseerde OTO-momenten opgenomen. Naast een korte weergave van de werkzaamheden in de koude fase (voorbereiding), laat dit verslag ook zien met welke incidenten en calamiteiten (bestrijding) we te maken hebben gehad in Doe iste lijn gen Het jaarverslag crisisbeheersing heeft een meerledig doel. Het biedt de gelegenheid verantwoording af te leggen over de activiteiten in het afgelopen jaar. Ook levert het een bijdrage aan de verder professionalisering van crisisbeheersing, noodzakelijk om de rol van professioneel partner voor overige autoriteiten te behouden. En niet in de laatste plaats geeft het ons de mogelijkheid om netwerkpartners te informeren over de wijze waarop het waterschap een bijdrage levert aan een gezonde en veilige leefomgeving. Proces Crisisbeheersing en partners,.* l. ' Proces Crisisbeheersing is verantwoordelijk voor alle processen rondom crisisbeheersing. Beginnend bij de inventarisatie, analyse en voorbereiding op risico's tot en met het implementeren van leerpunten uit evaluaties van (ernstige) incidenten, calamiteiten en oefeningen. De medewerkers van het proces werken nauw samen met de andere processen binnen WPM. Daarnaast werken we samen met netwerkpartners, met name met de veiligheidsregio Limburg-Noord, de gemeenten, de buurwaterschappen, het Waterschapsbedrijf Limburg en Rijkswaterstaat. De samenwerking is noodzakelijk om een volwaardige partner in de crisisbeheersing te kunnen zijn, zowel in de voorbereiding als tijdens de feitelijke bestrijding van crises. Het belang van samenwerking wordt onderstreept door de landelijke visie "samenwerking in crisisbeheersing" van de Unie van Waterschappen. Visie 2020: Van calamiteitenzorg naar crisisbeheersing De landelijke visie van de waterschappen voor crisisbeheersing komt voort uit de opdracht van de portefeuillehouder crisisbeheersing van de Unie van Waterschappen. De opdrachtnemer, de adviesgroep Crisisbeheersing, heeft een gedragen visie laten opstellen genaamd, "samenwerken in crisisbeheersing' met als kern: "In 2020 vormen de waterschappen een (veer) krachtig partnerschap in crisisbeheersing. Zowel in de voorbereiding als de feitelijke bestrijding van crises. Dit bereiken zij door vergaande samenwerking tussen de waterschappen en door het aangaan van optimale allianties met hun belangrijkste partners in crisisbeheersing: de veiligheidsregio 's." De vertaling van bovengenoemde visie ondersteunt en versterkt de regionale samenwerking met onze partners. Er is ruimte voor regionaal maatwerk. Deze visie geeft de gezamenlijke ambitie van professionals, directeuren en bestuurders weer en biedt hen handvatten op nagestreefde verbeteringen te bereiken en te vertalen naar concrete uitvoeringsprogramma's. Randvoorwaarde daarbij zijn dat individuele waterschappen en de Unie van Waterschappen proactief en met vasthoudende inzet meebewegen. Daarnaast geeft deze visie richting aan ontwikkelingen en activiteiten van ons waterschap. Maar ook maakt het onze partners duidelijk hoe belangrijk voor hen de samenwerking met ons waterschap is! Om invulling te geven aan deze visie is WPM vertegenwoordigd in twee themagroepen namelijk; themagroep structuur en themagroep kwaliteit. Output vanuit de overige zes themagroepen volgen we via het landelijk overleg van crisiscoördinatoren. - P Waterschap

4 Planvorming Het calamiteitenhandboek is compleet en actueel. Het waterschap beschikt daarmee over een volledige set met documenten waarin beschreven staat op welke wijze de Organisatie zich voorbereidt op een calamiteit. Hieronder vallen zowel de plannen voor het feitelijke optreden als die voor de inrichting van de crisisorganisatie en het opleiden, trainen en oefenen. Via de Plan-Do-Check-Act cyclus uit de systematiek van het kwaliteitsmanagement is toekomstbestendigheid geborgd. In 2014 hebben wij onderstaande documenten conform de PDCA-cyclus geactua liseerd: Calamiteitenbestrijdingsplan Maashoogwater; Calamiteitenbestrijdingsplan Wateroverlast; Calamiteitenbestrijdingsplan Waterverontreiniging; Continuïteitsplan Personeel (ICT + Elektriciteit); Contactenlijsten + functies; Juridische supplementen Figuur 1 Calarruteitenhandboek WPM De voorbereiding op calamiteiten Om goed voorbereid te zijn op incidenten en calamiteiten zorgt het proces crisisbeheersing, in samenwerking met proces waterkeringenbeheer, ieder jaar dat de faciliteiten op orde zijn, dat de calamiteitenbestrijdingsplannen actueel en juist zijn en dat er een leerzaam programma op het gebied van opleidingen, trainingen en oefeningen(oto) is. De uitvoering van het programma OTO is ook in 2014 vanuit multidisciplinair oogpunt gekoppeld aan de samenwerking met Veiligheidsregio LimburgNoord. Het meerjarenbeleid voor OTO is sinds 2012 overkoepelend ondergebracht in het meerjarenbeleidsplan crisisbeheersing Daarmee wordt het beleid en het opleiden voor crisisbeheersing onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Doorvoeren van extra efficiënte in OTO hoort daarbij. Centraal stellen we daarbij de overgang van centrale sturing naar zelf stu ring door: Het stimuleren en motiveren van deelnemers; Te wijzen op eigen verantwoordelijkheid door middel van feedback; Het verhelderen van de rollen en rolvastheid te benadrukken; (zelf-)lerende evaluaties; Het identificeren van de eigen ontwikkelbehoefte. Om inhoud te geven aan bovengenoemde uitgangspunten voor OTO, zijn op hoofdlijnen de volgende activiteiten gerealiseerd die in 2014 hebben plaatsgevonden: Driedaagse training LAG voorjaar 2014 Op 30 april, 1 mei en 10 juli hebben de leiders actiecentrum(lac) deelgenomen aan een driedaagse training voor hun werkzaamheden binnen de crisisorganisatie van WPM. De leiders actiecentrum hebben een goede indruk gekregen van hun rol en werkwijzen. Zowel crisismanagementvaardigheden als ondersteunende plannen leren kennen waren onderdeel van de training. Belangrijk terugkerend thema was het hanteren van de principes van goed opdrachtnemersschap. Een tweede belangrijk thema was het verwerven van kennis die in het calamiteitenhandboek is opgenomen. Training LAG Op 27 augustus hebben de leiders actiecentrum een opfristraining gehad over de inhoud van de verschillende calamiteitenbestrijdingsplannen. De planhouders hebben deze training verzorgd door het geven van korte interactieve presentaties. Doel was om scherp op het netvlies te krijgen welke rol de LAC heeft tijdens een bepaalde calamiteit. Bijscholing dijkwachtorganisatie In het najaar van 2014 zijn weer dijkwachtavonden georganiseerd op vier locaties verspreid over ons beheergebied. De opkomst op de avonden was bijzonder hoog, meer dan 90%. De dijkwachten werden bijgepraat over actuele ontwikkelingen binnen ons waterschap, nieuwe faalkansmechanismes van dijken en de toekomst van de dijkwachtorganisatie. Systeemtest crisisruimte Omdat er afgelopen jaar zoveel veranderingen (Cloud, laptop, herinrichting schijven, etc.) hebben plaatsgevonden konden wij niet overzien of alle systemen nog functioneerde zoals het hoorde. Op 10 september heeft daarom een systeemtest plaatsgevonden in onze crisisruimte. Diverse functionarissen hebben het systeem belast door werkzaamheden uit te voeren die normaal tijdens inzetten in crisisruimte worden uitgevoerd. Er werden diverse tekortkomingen geconstateerd. Deze tekortkomingen zijn verholpen. Landelijke oefening radioactiviteitmeetnet Op 21 oktober hebben wij deelgenomen aan een oefening in het kader van het Nationaal Meetplan Radioactiviteit. De oefening bestond het uit bemonsteren van diverse (landelijke) punten in het water op radioactiviteit. Zaak was om binnen 24 uur deze bemonstering aan te leveren op het Rijkswaterstraat laboratorium te Lelystad. Zoals verwacht is er geen radioactiviteit gemeten boven de detectiegrenzen. Wij zijn in staat gebleken samen met alle waterschappen en Rijkswaterstaat, snel het waterbeeld van Nederland te genereren bij een nucleair ongeval. Training "briefing" Operationeel leiders en halsons ROT De leden van de pool operationeel leiders/liaison ROT hebben op 16 oktober een training "briefing gevolgd. Doel van deze training was: Vergroten kennis en inzicht in wat belangrijk is bij een goede briefing. Oefenen in het voorbereiden van een briefing. Oefenen met het uitvoeren van een briefing. Uitkomst van de training was dat deze als prettig en leerzaam werd ervaren. De training "briefen" zal in 2015, wegens het hoge leerrendement, ook gegeven gaan worden aan de Leiders Actieteam en Leiders Actiecentrum ROT en RBT oefening 27 en 28 november Jaarlijks oefenen we samen met de veiligheidsregio. Dit jaar op basis van het scenario wateroverlast. Via deze oefening vonden we de praktische aansluiting bij de werkwijze van de veiligheidsregio. Door middel van inleidende presentaties, deelname aan ROT en RBT, meedraaien in de schaduwoefening en het tegenspel kwamen we ruim aan bod. Daarnaast bood de voorbereiding op dit soort activiteiten inzicht in de brede samenwerking binnen alle geledingen van het waterschap ten behoeve van onze bijdrage aan crisisbeheersing. Training ondersteuners Op 2 december heeft een training plaatsgevonden voor de ondersteuners van de crisisorganisatie. Doel van deze training was om de rol van de ondersteuners te benadrukken in de crisisorganisatie en het extra oefenen met het invullen van de statusborden. Oefencasus logistiek proces hoogwaterl oods Horst i.s.m. Defensie 01 t/m 05 december In de hoogwaterloods in Horst is al het hoogwatermateriaal van ons waterschap opgeslagen en vervat in een logistiek proces dat beschreven is in het calamiteitenbestrijdingsplan Maashoogwater. Tijdens een hoogwatersituatie wordt afhankelijk van de fase (maasafvoer St. Pieter) een deel van het materiaal met hulp van externe transporteurs uitgereden. Daarnaast wordt met eigen personeel, al dan niet met hulp van inhuur, de wanden en coupures opgebouwd. De compagniesstaf van 105 Brug- compagnie (Wezep), aangevuld met 2 planners van de bevoorradings- & transporteenheid uit Garderen hebben een opdracht uitgevoerd waarin zij gekeken hebben naar de efficiëntie van het logistieke proces bij maashoogwater. Een aansprekend voorbeeld van een aanbeveling was het gedifferentieerd inzetten van de dijkwachtorganisatie. Binnen proces waterkeringenbeheer wordt gekeken hoe de aanbevelingen in de toekomst een plaats kunnen krijgen. Fiqior 5 en 6 WPM kleurt groen' tijdens Hoogwateroefening 'Waterkracht' (2015) in voorbereiding Na oorspronkelijk initiatief van Waterschap Peel en Maasvallei bereidt Veiligheidsregio Limburg-Noord als trekker de grootschalige multidisciplinaire hoogwateroefen ing 'Waterkracht' voor. Naast Waterschap Peel en Maasvallei nemen ook gemeenten, Rijkswaterstaat en Defensie deel. Op dit moment worden scenario's uitgewerkt waarin nadrukkelijk de rol van ons waterschap wordt meegenomen. Zo zetten we noodpompen in en bouwen demontabele wanden op. De oefening onder naam Waterkracht is gepland van 13 tot en met 16april2015. IYhhI KRACHT gezamenl.ijke hoogwateroefening 2015 Figuur 7 Logo Waterkracht Figuur 2 Multidisciphriaire oefening inregron Limburg- Noord waarin ook WPM een rol vervuld Veiligheidsregio

5 W Waterschap Peel en Maasvallei POStNL Port Betaald PortPayé PaUs-Bas Postbus RJ Venlo