Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur

Transcriptie

1 Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur Opgesteld door: Waterschapsbedrijf Limburg, Werkgroep afvalwaterinfrastructuur Versie: 1.50, Juni 2013

2 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Doel... 1 Aanpak... 1 Doelgroepen... 1 Leeswijzer... 1 A Strategisch Deel Uitgangspunten Afbakening Beheergebieden Begripsbepaling Afvalwaterinfrastructuur Fasering Calamiteitenorganisatie Verantwoordelijkheden en partners Waterschap Hulpdiensten Bestuur (Coördinerend Bestuurder) Rijkswaterstaat Functionele derden Leiding en coördinatie Coördinerende structuren waterschap Coördinerende structuren Waterschap versus Algemene Kolom Opschalen... 9 B Tactisch Deel Tactische afspraken Leiding en coördinatie Melding Alarmering en Opschaling Voorlichting Informatievoorziening Specifieke afspraken van WBL aan overige calamiteitenbestrijdingsplannen Definiëring van calamiteiten Afvalwaterinfrastructuur C Operationeel Deel Calamiteitenscenario s zuivering en transportsystemen.fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.1 Persleiding breuk Vrijvervalleiding breuk... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.2 Uitvallen alle pompen van gemaal... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.3 Stroomstoring op rioolgemaal... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.4 Stankoverlast in transportstelsel... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.5 Lozing op afvoerstelstel en transport naar rioolwaterzuivering...fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.6 Stroomstoring op rwzi... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.7 Stankoverlast RWZI... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.8 Explosiegevaar... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 6 Bijlage Lijst van afkortingen...fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

3 Inleiding Doel Het calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur beoogt invulling te geven aan de werkwijze van het Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas bij de bestrijding van calamiteiten met zuiveringstechnische werken. Het sluit hierbij aan op algemeen geldende afspraken in het calamiteitenplan en beschrijft enkel de bijzonderheden die specifiek op deze calamiteiten van toepassing zijn. Om het optreden bij calamiteiten met zuiveringstechnische werken te faciliteren benoemt het calamiteitenbestrijdingsplan: 1. de verantwoordelijkheden van betrokkenen in het strategisch deel A 2. de tactische afspraken ten aanzien van de bestrijding en deelaspecten in het tactisch deel B 3. de uitwerking voor het daadwerkelijke optreden in deel C Aanpak Het Waterschap Peel en Maasvallei en het Waterschap Roer en Overmaas bereiden zich voor op het optreden bij calamiteiten in de afvalwaterinfrastructuur, door afspraken vast te leggen over de wijze waarop medewerkers activiteiten ontplooien in het kader van dit calamiteitenbestrijdingsplan. Dit plan is opgesteld in het verlengde van het calamiteitenplan van beide waterschappen. Daar waar het calamiteitenplan niet voorziet in een adequate aanpak van het bestrijden van calamiteiten met zuiveringstechnische werken worden aanvullende afspraken neergelegd in dit bestrijdingsplan. Doelgroepen De doelgroepen in het calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur zijn: - de bestuurders, zijnde lid van het beleidsteam van de waterschappen - de leidinggevenden, zijnde lid van het operationeel team van de waterschappen - uitvoerende van de calamiteitenorganisatie van de waterschappen en waterschapsbedrijf - functionele derden waaronder overheidsorganen en diensten op afstand. Hieronder worden verstaan organisaties die uitvoerende taken aannemen onder verantwoordelijkheid van de bestuurders dan wel leidinggevenden als bovengenoemd. Hieronder vallen ook buitenlandse organen die betrokken zijn bij de uitvoering van taken van het Waterschapsbedrijf Limburg. (denk aan lozing op Worm, transportleiding Schinveld Susteren over Duits grondgebied met aansluitingen van Duitse gemeenten) Leeswijzer Deel A Strategisch Deel Hoofdstuk 1 geeft de reikwijdte en begrippen van dit calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur aan. Hoofdstuk 2 biedt een overzicht van de partijen en hun verantwoordelijkheden bij de bestrijding van calamiteiten met zuiveringstechnische werken. Dit hoofdstuk bevat noodzakelijke achtergrondinformatie voor ieder die wil overzien wat de multidisciplinaire context is van de eigen organisatie en/of taken. Hoofdstuk 3 geeft aan op welke wijze de bestrijding van calamiteiten met zuiveringstechnische werken geleid en gecoördineerd wordt. Dit hoofdstuk is bedoeld om aan te geven welke sleutelfunctionarissen en/of leidinggevenden vanuit de verschillende partijen elkaars partners zijn. Deel B Tactisch Deel In hoofdstuk 4 komen de tactische afspraken aan de orde van het optreden bij de bestrijding van calamiteiten met zuiveringstechnische werken. Het geeft inzicht in de processen en aanpak op hoofdlijnen door de calamiteitenorganisatie. Deel C Operationeel Deel (niet openbaar) In dit deel van het calamiteitenbestrijdingsplan zijn tot op detailniveau de activiteiten en werkzaamheden in het kader van de bestrijding van een calamiteit in de afvalwaterinfrastructuur opgenomen. Omwille van privacy redenen zijn deze niet algemeen beschikbaar gesteld. Mocht om welke reden dan ook de noodzaak aanwezig zijn om alsnog toegang te krijgen tot (een deel van) deze gegevens dan kunt u contact opnemen met de KAM coördinator van het waterschapsbedrijf Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1.50 juni

4 A Strategisch Deel Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1.50 juni

5 1 Uitgangspunten 1.1 Afbakening Daar waar in dit plan gesproken wordt over de calamiteitenorganisatie of onderdelen daarvan, moet gelezen worden de integrale calamiteitenorganisatie van waterschapsbedrijf en waterschappen. Het calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur is een monodisciplinair coördinatieplan op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Het geeft inzicht in de structuur van de calamiteitenorganisatie van de waterschappen en specificeert de raakvlakken tussen de waterschappen en andere bij de bestrijding van calamiteiten met zuiveringstechnische werken betrokken partijen. Het bestrijdingsplan sluit aan op het calamiteitenplan van de waterschappen WPM en WRO. Het bestrijdingsplan geeft, aanvullend op de inhoud van het calamiteitenplan, een nadere uitwerking voor specifieke activiteiten in het kader van calamiteiten met zuiveringstechnische werken. Daar waar het calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur niet in voorziet, zijn de gebruikelijke afspraken vanuit het overkoepelende calamiteitenplan van toepassing. In geval van bezwijken van een zuiveringstechnische werk door externe oorzaken, geldt het (overkoepelende) calamiteitenplan. In die situatie is de calamiteitenorganisatie maximaal ontplooit. 1.2 Beheergebieden Beheersgebied waterschap Peel en Maasvallei (WPM) Het beheergebied strekt zich uit langs de westzijde van de Maas van Ohé en Laak tot aan de provinciale grens Limburg/Noord-Brabant en aan de oostzijde van de Maas van Swalmen tot aan de landsgrens en de grens met de Provincie Gelderland. Voor de uitvoering van de taken van het waterschap is het gebied verdeeld in twee regio s, regio Noord ten noorden van de A67 en de regio Zuid ten zuiden van de A Werkgebied Waterschap Roer en Overmaas (WRO) Het werkgebied waarbinnen Waterschap Roer en Overmaas zijn taken uitoefent, bevindt zich van Eijsden tot en met Roermond Beheergebied Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) Het beheergebied van het Waterschapsbedrijf Limburg omvat de gehele provincie Limburg. Voor de uitvoering van de taken van het Waterschapsbedrijf Limburg is het gebied verdeeld in een vijftal clusters, te weten: Venlo, Roermond, Susteren, Maastricht en Hoensbroek. Vanuit deze clusters zal op operationeel niveau de calamiteit worden bestreden. 1.3 Begripsbepaling Afvalwaterinfrastructuur In dit plan wordt consequent gesproken over Afvalwaterinfrastructuur. Hiermee worden de volgende situaties bedoeld: - calamiteiten op rioolwaterzuiveringsinstallaties en slibdrooginstallaties. - calamiteiten op rioolgemalen en transportleidingen. In het operationeel deel worden deze verschillende vormen van optredende calamiteiten verder gespecificeerd. 1.4 Fasering De coördinatiefasen uit het calamiteitenplan zijn normaal van toepassing. De coördinatie fasen van WBL vinden aansluiting bij de verschillende fasen van de beide Waterschappen. In onderstaande tabel is dit schematisch weergegeven. Wel is voor de uitvoering van de te treffen maatregelen een onderverdeling gemaakt in de coördinatiefasen 0 t/m 4. Volgens het calamiteitenplan WPM hebben zij een onderverdeling van de coördinatiefasen 0 t/m 4 en bij WRO van 0,1 en 2. Voor een overzicht van de onderlinge verbanden wordt verwezen naar figuur 2 (blz.9) Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1.50 juni

6 De specifieke kenmerken van iedere fasen zijn in de overkoepelde calamiteitenplannen van ieder waterschap afzonderlijk beschreven. Voor een definitie wordt naar deze plannen verwezen. 1.5 Calamiteitenorganisatie Indien er sprake is van een calamiteiten met zuiveringstechnische werken wordt er altijd opgetreden vanuit de structuur van de calamiteitenorganisatie (zie functieboek calamiteitenorganisatie). Aanvullingen of afwijkingen op de onderlinge relaties, samenstelling en werkwijze van de calamiteitenorganisatie zijn nader beschreven in hoofdstuk 3. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1.50 juni

7 2 Verantwoordelijkheden en partners Het Waterschapsbedrijf Limburg is verantwoordelijk voor : - het transporteren van het afvalwater, afkomstig uit alle gemeenten in de provincie Limburg; - het zuiveren van het aangeboden communale en industriële afvalwater; - het alarmeren en opschalen van het actiecentrum waterschapsbedrijf (AC WBL); - het uitvoeren van overige activiteiten gericht op het functioneren van rioolwaterzuiveringsinstallaties en transportsystemen; - maatregelen van derden bijv. aannemers, transporteurs ten dienste van de taakuitvoering van het Waterschapsbedrijf; - het beschikbaar stellen van noodzakelijke informatie in relatie tot het taakveld van het Waterschapsbedrijf ten behoeve van de bestijding van de opgetreden calamiteit; - het beschikbaar stellen van rapportages; - toezicht op het uitvoeren van werkzaamheden van derden; Bij het uitvoeren van de waterschapstaken is samenwerking met partners in de hulpverlening essentieel. Partijen die betrokken (kunnen) worden zijn ondergebracht in de volgende hoofdcategorieën; a. Waterschap Middels een gemeenschappelijke regeling zijn de taken benoemd welke zelfstandig door het waterschapsbedrijf worden uitgevoerd. Onder deze taken valt niet de calamiteitenzorg. In deze maakt het waterschapsbedrijf integraal onderdeel uit van de calamiteitenorganisatie van het waterschap. De taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het Actiecentrum waterschapsbedrijf zijn waar nodig expliciet in dit calamiteitenbestrijdingsplan afvalwaterinfrastructuur beschreven. b. Hulpdiensten (veiligheidsregio, politie, brandweer, ambulance en GGD ) In relatie tot de taken van het waterschap zijn de hulpdiensten vooral het aanspreekpunt voor het afstemmen van het gezamenlijke optreden en het uitwisselen van informatie. c. Het lokaal bestuur (gemeentes) De burgemeester heeft het opperbevel over de hulpdiensten in geval van (dreigende) rampen en zware ongevallen. Daarnaast heeft hij de leiding over de overige diensten die taken vervullen in dit kader. d. Rijkswaterstaat Limburg Rijkswaterstaat is bevoegd gezag voor een aantal zuiveringen die hun gezuiverd water lozen op rijkswateren. Zij zullen als handhaver en als vergunningverlener opereren. Daarnaast geven zij via de vuilwaterwacht (sluis Heel) bericht aan de waterschappen over verontreinigingen die van invloed kunnen zijn op de taken van het Waterschapsbedrijf Limburg en het waterschap. e. Functionele derden Hieronder vallen diensten op afstand. Zij voeren taken uit onder aansturing van de verantwoordelijkheden van het waterschap. 2.1 Waterschap De calamiteitenorganisatie van het waterschap bestaat uit een strategische, tactische en operationele component. Op strategisch niveau: de Voorzitter van het betreffende waterschap: - eindverantwoordelijk voor het gehele bestrijdingsoptreden van het waterschap; - bevoegd tot het inzetten van noodbevoegdheden op grond van de Waterwet (art. 5.30, lid 1); - verantwoordelijk voor de bestuurlijke afstemming met buurgemeenten, provincie, collega waterschappen en/of functionele (Rijks)autoriteiten; - uitgenodigd deel te nemen aan de bijeenkomst van het Regionaal Beleidsteam (RBT); Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

8 Op tactisch niveau is de Operationeel Leider als voorzitter van het operationeel team: - verantwoordelijk voor het vertalen van de strategische besluiten naar uitvoeringsacties; - operationeel leidinggevende over de calamiteitenbestrijding door het waterschap; - directielid als adviseur voor het beleidsteam van het waterschap; - bevoegd tot in opdracht c.q. bij mandaat inzetten van personeel, materieel en middelen van het waterschap; Op het operationele niveau vindt onder leiding van de Leider Actiecentrum Waterschapsbedrijf: - de uitvoering van de werkzaamheden plaats; - indien nodig afstemming plaats met de hulpdiensten - indien nodig een liaison beschikbaar gesteld voor het OT en/of BT van het waterschap - indien nodig afstemming met de diensten ter plaatse 2.2 Hulpdiensten Onder de noemer hulpdiensten worden begrepen: - brandweer - de politie - de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen) De medewerking van deze diensten wordt verkregen via de gemeenschappelijke meldkamer van de hulpdiensten. In een opgeschaalde en acute situatie zijn zij aanspreekbaar via de structuur van de rampenbestrijdingsorganisatie van de algemene kolom (zie hoofdstuk 3). 2.3 Bestuur (Coördinerend Bestuurder) De burgemeester is onder andere verantwoordelijk voor: - de bestuurlijke coördinatie het onderhouden van bestuurlijk contact met buurgemeenten, de provincie, waterschap(pen) of functionele (Rijks)autoriteiten het onderhouden van contacten met hoger management / directie van het waterschap - het voorzitten van het Regionale Beleidsteam (RBT) binnen de organisatie rampenbestrijding teneinde zich te laten adviseren door betrokken diensten - het gebruik maken van noodbevoegdheden, naar eigen inzicht en op advies van het beleidsteam 2.4 Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat is onder andere verantwoordelijke voor: - het verlenen en handhaven van lozingsvergunningen op rijkswateren. De zuiveringen Bosscherveld, Limmel, Weert en Venlo vallen onder het bevoegd gezag van Rijkswaterstaat. - Via de vuilwaterwacht (Rijkswaterstaat sluis Heel) geven zij bericht aan het waterschap, over verontreinigingen die van invloed kunnen zijn op de taken van het Waterschapsbedrijf Limburg en het waterschap Peel en Maasvallei. 2.5 Functionele derden Overheidsorganen op afstand Er zijn overheidsorganen en diensten op afstand die bij een calamiteit in de afvalwaterinfrastructuur autonoom kunnen optreden op grond van wettelijke taken en bevoegdheden. Het openbaar ministerie is verantwoordelijk voor: - het strafrechtelijk onderzoek Afhankelijk van de aard van de incidenten die voorkomen bij de primaire taken van het Waterschapsbedrijf Limburg, transporteren, zuiveren van afvalwater en het drogen van slib, kunnen andere organisaties operationeel en/of bestuurlijk betrokken zijn bij het optreden. Het betreft bijvoorbeeld : - Provincie - De Arbeidsinspectie Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

9 Uitvoerende en aannemende bedrijven Afhankelijk van de werkzaamheden in het kader van de bestrijding van de calamiteit kunnen uitvoerende bedrijven worden ingeschakeld onder verantwoordelijkheid van het Waterschapsbedrijf Limburg Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

10 3 Leiding en coördinatie 3.1 Coördinerende structuren waterschap Voor het optreden ten tijde van een calamiteit met een zuiveringstechnisch werk maakt het waterschap gebruik van de calamiteitenorganisatie conform de structuur in het calamiteitenplan. Specifiek voor de bestrijding van calamiteiten binnen de afvalwaterinfrastructuur wordt hier het Actiecentrum Waterschapsbedrijf Limburg (AC WBL) aan gekoppeld. Figuur 1 De omvang van de taken voor het waterschap, zoals verwoord in deel 3 van dit plan, maakt dat voor een efficiënte uitvoering het instellen van het AC WBL noodzakelijk is. De uitbreiding wordt toegevoegd aan de normale structuur van de calamiteitenorganisatie van het waterschap. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de reguliere calamiteitenorganisatie blijven onverkort bestaan. Het AC WBLgeeft uitvoering aan: Alle uitvoeringsactiviteiten zoals beschreven in het calamiteitenbestrijdingplan Afvalwaterinfrastructuur Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

11 3.2 Coördinerende structuren Waterschap versus Algemene Kolom De structuur van de calamiteitenorganisatie van de waterschappen zal, in elk geval vanaf coördinatiefase 2, aansluiting zoeken bij de structuren van de algemene kolom (hulpdiensten en gemeenten) en overige partners. Bij een GRIP 0 (dagelijks werk) en GRIP 1 (incident met enkel lokale effecten) is het mogelijk dat via een Commando Plaats Incident (COPI) het waterschap wordt betrokken bij de bestrijding van dit incident. Of in voorkomend geval dit incident moet leiden tot een opschaling voor het waterschap bepaalt de medewerker ter plaatse aan de hand van de criteria voor een calamiteit. Indien dit het geval is, schakelt de medewerker de operationeel leider in. De OL besluit uiteindelijk tot opschaling. Figuur 2 In figuur 2 is tevens een fasering opgenomen. Deze fasering heeft enerzijds betrekking op de opschaling van de organisatie van de waterschappen en anderzijds is aangegeven hoe de fasering van WBL in relatie is met deze van de waterschappen WRO en WPM. Tevens is de aansluiting aangegeven bij de opschalingstructuur (GRIP Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijding Procedure ) van de algemene kolom. 3.3 Opschalen Wanneer een calamiteit zich voordoet zal vanuit de dagelijkse situatie in korte tijd de caiamiteitenorganisatie worden opgebouwd. Het proces waarmee wordt gekomen van het dagelijks functioneren van het management, voorzitter en uitvoerende diensten naar de calamiteitenorganisatie, wordt opschalen genoemd. Vaak zijn bij calamiteiten ook andere instanties betrokken zoals waterschappen, gemeenten, politie, GHOR en de brandweer. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

12 Alarmfasen Het Waterschapsbedrijf Limburg sluit zoveel mogelijk aan bij de coördinatiealarmfasen die de beide waterschappen WPM en WRO hanteren. Die op hun beurt weer aansluiten bij de coördinatiefasen die de veiligheidsregio s hanteren ook wel Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijding Procedure (GRIP) genoemd. Het Waterschapsbedrijf Limburg ligt in twee veiligheidsregio's, te weten de regio Limburg-Noord en Limburg-Zuid. Binnen de veiligheidsregio's zijn de politie, brandweer en GHOR regionaal georganiseerd. Alarmfase 0-1 ( GRIP 0-1: Bronproblemen) Bij alarmfase 0 heeft zich een incident voorgedaan dat niet met het normale takenpakket kan worden opgelost. Met een dergelijk incident kan worden volstaan met afstemming binnen een unit of zuiveringsgebied waar het incident zich voordoet. Wanneer meerdere waterschapsmedewerkers en andere diensten ter plaatse zijn wordt een coördinator aangewezen, die als aanspreekpunt van het waterschap de afstemming met de andere diensten (politie, brandweer etc.) regelt. Het Operationeel Team en Beleidsteam komen niet bijeen. Alarmfase 2 ( GRIP 2: Bron- en effectproblemen) Bij alarmfase 2 hebben de gevolgen van de calamiteit invloed op de omgeving (in tijd en/of ruimte). Bij dergelijke calamiteiten, is veelal afstemming tussen afdelingen is vereist en wordt het Operationeel Team bijeengeroepen. Tevens wordt de Actiecentrum WBL ingericht. Een door het management aangewezen medewerker treedt op als liaison in het Operationele team van de beide waterschappen WPM en WRO. De voorzitter van het Operationeel Team zorgt ervoor dat het management team (MT) en de kernbezetting van het Beleidstem op de hoogte worden gesteld. De voorzitters zullen in overleg met de voorzitter van het Operationeel Team bepalen of het Beleidsteam bijeenkomt. Dit hangt af of er snel beleidsmatige beslissingen genomen dienen te worden en of de burgemeester(s), wethouder(s) en Gedeputeerde Staten geïnformeerd dienen te worden N.B. Het waterschapsbedrijf Limburg kiest ervoor om eerst informatief op te schalen voordat operationeel wordt opgeschaald. Alarmfase 3-4 ( GRIP 3-4: Bevolkingsproblemen) Wanneer een calamiteit ook gevolgen heeft voor de bevolking zal de Gedeputeerde van de provincie en de burgemeester(s) en wethouder(s) van de betreffende gemeente(n) moeten worden gewaarschuwd en geïnformeerd over de aard en omvang van de calamiteit.. Bij een dergelijke calamiteit wordt zowel het Operationeel Team als het Beleidsteam ingericht. Alarmfase 4 (GRIP 4: Bevolkingsproblemen in meerdere gemeenten of provincies) Er is in dit geval sprake van een ramp op provinciaal of zelfs landelijk niveau. De coördinatie ligt in deze situatie bij de Commissaris van de Koningin of de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het Waterschapsbedrijf Limburg is dan identiek georganiseerd als bij GRIP 3 en ook in dit geval zal de burgemeester(s), wethouders en Commissaris van de Koningin te worden gewaarschuwd. Alarmfase Opschaling van de calamiteitenorganisatie 0-1 Actiecentrum I coördinator ter plaatse van het incident 2 Actiecentrum I Operationeel team I informatief het Beleidsteam 3-4 Actiecentrum I Operationeel team I Beleidsteam Informatief en operationeel opschalen Opschalen kan op twee manieren worden uitgevoerd. Informatief opschalen betekent dat de vaste bezetting van het Operationeel Team of Beleidsteam wordt geïnformeerd betreffende de gebeurtenissen. Indien de calamiteit ernstiger wordt zijn de betreffende personen al op de hoogte. Via de verantwoordelijke manager wordt een Waterschap geïnformeerd als een incident relevant is voor een Waterschap maar nog geen opschaling aan de orde is. Operationeel opschalen betekent dat het Operationeel team en/of Beleidsteam operationeel worden. In onderstaand schema is het melding- en opschalingsschema (alarmering) opgenomen. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

13 Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

14 B Tactisch Deel Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

15 4 Tactische afspraken. Voor de uitwerking van de scenario s en risico s in het kader van een calamiteiten met zuiveringstechnische werken zijn tactische en operationele afspraken gemaakt. Enkel indien er sprake is van daadwerkelijk verschillen met de in het calamiteitenplan beschreven wijze van optreden zijn deze opgenomen. Eerst komen de processen aan bod die bij elk incident aan de orde zijn: - Leiding en coördinatie - Melding - Alarmering en Opschaling - Voorlichting - Informatievoorziening Vervolgens worden de processen en afspraken beschreven welke specifiek van toepassing zijn in het kader van het calamiteitenbestrijdingsplan Dit betreft: - Taken operationeel team - Taken actieteam - Taken actiecentrum WBL 4.1 Leiding en coördinatie De leiding en coördinatie is geheel volgens de structuur zoals deze is beschreven in het strategisch deel. De leider van de Actiecentrum WBL geeft leiding aan het Actiecentrum WBL en (indirect) aan de (calamiteiten)diensten die vanuit de zuiveringstechnische werken betrokken zijn bij de calamiteitenafhandeling. Hij/zij verzorgt tevens de informatieverstrekking richting het Operationele Team (OT) en vaardigt indien nodig een liaison af voor het OT en/of BT van de calamiteitenorganisatie. Het Actiecentrum WBL is/wordt bemand door: - Leider (een coördinator WBL) - Specialisten - Medewerkers Een gespecificeerde beschrijving van genoemde functies is opgenomen in het functieboek van de waterschappen / WBL. 4.2 Melding Het opstarten van de daadwerkelijke bestrijding van een incident of calamiteit begint met een melding. Deze meldingen worden gedaan door particulieren, bedrijven, instanties, eigen personeel of door de centrale meldkamer van de vuilwaterwacht.. Rijkswaterstaat geeft via de vuilwaterwacht (sluis Heel) bericht aan de waterschappen, over verontreinigingen die van invloed kunnen zijn op de taken van het WBL en WPM alsmede WRO. De melding komt binnen bij WBL en deze wordt direct doorgezet naar de verantwoordelijke functionaris. Meldingen van incidenten of calamiteiten komen via bovengenoemde kanalen bij het WBL binnen namelijk: - via een direct betrokken waterschapsmedewerker - via de telefoniste - via de wachtdienstambtenaar (rwzi s buiten kantooruren) - via het automatische telemetriesysteem van het WBL Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

16 - 4.3 Alarmering en Opschaling De ontvanger van een eerste melding (zie boven) van een incident of calamiteit alarmeert onmiddellijk de betrokkenen op locatie, ter veiligstelling van personen en de verantwoordelijke installatiebeheerder. Hij brengt hem op de hoogte van de locatie, aard en omvang van het incident. Tevens meldt hij deze informatie aan de leider actiecentrum. Deze informeert vervolgens de leidinggevende. De ontvanger registreert de melding in het KAM-managementsysteem. De leider actiecentrum maakt een eerste inschatting van de aard en omvang van het incident of calamiteit. Hij alarmeert op basis daarvan onmiddellijk de interne medewerkers en eventuele externe instanties die de gebeurtenis zo adequaat kunnen bestrijden. In ieder geval informeert hij zo spoedig mogelijk de Operationele Leider indien voldaan wordt aan de criteria voor een calamiteit Wat is een calamiteit De waterschappen en het Waterschapsbedrijf spreken van een calamiteit als er een plotselinge onvoorzienen gebeurtenis plaatsvindt met zodanige gevolgen voor de waterbeheersing en/of waterkwaliteit dat moet worden afgeweken van de normale dagelijkse werkzaamheden en/of dat noodzakelijk is af te wijken van het bestuurlijk vast gestelde beleid en/of gangbare procedures of beslissingen te nemen waarin het vastgestelde beleid niet in voorziet. Hierin zijn de criteria voor een eerste opschaling naar de calamiteitenorganisatie: directe afhandeling is noodzakelijk en Meer dan één afdeling en/of externen worden betrokken. Er wordt afgeweken van normale dagelijkse werkzaamheden en/of bestuurlijk vastgesteld beleid Enkele effecten die calamiteiten kenmerken zijn: - (grote) maatschappelijke consequenties kunnen op het spel staan; - doorgaans (grote) belangstelling van de media; - (goede) samenwerking met andere overheden en instanties is veelal een voorwaarde voor een effectieve voorbereiding en uitvoering van tegen maatregelen; - vaak (hoge) kosten waarin de begroting niet of in slechts beperkte mate voorziet; - vaak (grote) economische- en milieugevolgen, ook voor andere instanties; In het Strategisch deel zijn de verschillende coördinatiefasen 0 tot 3 beschreven die een classificatie aanbrengen van een gebeurtenis van incident tot calamiteit. Deze worden in het operationeel deel duidelijk aan gebeurtenissen gekoppeld. 4.4 Voorlichting Voorlichting zal geschieden door tussenkomst van de OL, hetzij door WPM of WRO overeenkomstig afspraken in het calamiteitenplan en het crisisvoorlichtingsplan. Vanuit WBL is een medewerker beschikbaar die verantwoordelijk is voor de technische toelichting. 4.5 Informatievoorziening De Informatievoorziening is voornamelijk digitaal georganiseerd. Vanuit het tekeningen archief zijn alle benodigde tekeningen opvraagbaar. Daarnaast zijn overige documenten, zoals bedieningshandboek, procedures, interne handboek bij calamiteiten, etc, digitaal opvraagbaar. 4.6 Specifieke afspraken van WBL aan overige calamiteitenbestrijdingsplannen Ter ondersteuning van de betrokken medewerkers zijn er als aanvulling op het calamiteitenplan diverse calamiteitenbestrijdingsplannen en supplementen opgesteld. Het doel van deze documenten is om éénduidig vast te leggen op welke wijze de calamiteitenzorg plaatsvindt. Al deze documenten zijn voor het beheergebied van WPM verzamelt in het calamiteitenhandboek. Iedere aangewezen medewerker van het waterschapsbedrijf voor de calamiteitenorganisatie ontvangt hiervan een exemplaar. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

17 4.7 Definiëring van calamiteiten Afvalwaterinfrastructuur Calamiteiten die binnen dit calamiteitenplan beschreven zijn, hebben betrekking op calamiteiten die binnen de dagelijkse bedrijfsvoering kunnen optreden. De primaire taken van het WBL hebben betrekking op : - Het transporteren van afvalwater, meestal afkomstig vanuit de gemeentelijke riolering. - Het zuiveren van afvalwater op een rioolwaterzuiveringsinstallatie - Het verwerken en drogen van slib. Voor het uitvoeren van deze taken zijn in het beheersgebied installaties gebouwd die door de het team Operations procesmatig bediend worden en door het team Onderhoud frequent worden onderhouden. Calamiteiten kunnen optreden op de volgende installaties: 1. Rioolgemalen en transportleidingen 2. Rioolwaterzuiveringsinstallaties 3. Slibdrooginstallaties. Iedere calamiteit heeft zijn eigen specifieke kenmerken en daarom is gekozen om deze drie calamiteiten in drie subplannen nader uit te werken. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni

18 C Operationeel Deel 5. Operationele uitwerking Het operationeel deel van het calamiteitenbestrijdingsplan afvalwaterinfrastructuur is niet in dit handboek opgenomen. Het betreft detailinformatie die gericht is op de uitvoering van vastgestelde bestrijdingsmaatregelen. Indien u denkt deze informatie nodig te hebben kunt u in overleg treden met: Jo Janssen, j.w.m.janssen@wbl.nl Hij zal u vraag beoordelen en indien noodzakelijk aanvullende gegevens beschikbaar stellen. Calamiteitenbestrijdingsplan Afvalwaterinfrastructuur, versie 1501, juni