Vitamine D suppletie s Heeren Loo Rivierenland

Transcriptie

1 Vitamine D suppletie s Heeren Loo Rivierenland Kwaliteitsproject AVG opleiding, Erasmus MC s Heeren Loo Rivierenland Tineke Peters, september 2012

2 Inhoud 1 Inleiding PLAN fase (I) Motivatie Vitamine D NHG standaard Osteoporose CBO richtlijn Vitamine D en fractuurpreventie Risicogroepen osteoporose Situatie voor de start van het kwaliteitsproject Vitamine D beleid Logistiek Draagvlak Gewenste situatie/doel Tijdspad DO fase (I) Aanpak Informatiebrief/managers Apotheek CHECK fase (I) ACT fase (I) Apotheken Toestemmingsbrieven Buitenhuizen PLAN DO CHECK ACT fase (II) Evaluatie artsen en assistenten Evaluatie apotheek Evaluatie cliënten en groepen Conclusie Bijlagen Bijlage 1 Protocol vitamine D3 suppletie s Heerenloo Rivierenland (mei 2010) Bijlage 2 Informatiebrief en toestemmingsformulier Literatuur

3 1 Inleiding In het kader van de AVG opleiding voeren alle AIOS in het derde jaar een kwaliteitsproject uit binnen de eigen instelling. Dit heeft als doel om te leren hoe kwaliteitsverbeteringen aan gebracht kunnen worden in het dagelijkse werk. Om een zekere structuur aan te brengen in de uitvoering van een dergelijke kwaliteitsverbetering wordt gebruik gemaakt van de cirkel van Deming. Dit is een kwaliteitscirkel waarbij 4 fasen kunnen worden onderscheiden die hieronder kort worden toegelicht. PLAN: Hierbij wordt het probleem/ knelpunt gedefinieerd. Daarna wordt er een plan voor verbetering opgesteld met hierin heldere doelstellingen. DO: De geplande verbeteringen worden uitgevoerd. CHECK: In de check fase wordt het resultaat van de verbetering gemeten, door deze te vergelijken met de oorspronkelijke situatie en te toetsen aan de vastgestelde doelstellingen. ACT: De genomen maatregelen en de effecten hiervan worden geanalyseerd en vergeleken met de oude situatie voordat het verbeterplan in werking is getreden. Als er na de act fase nog geen gewenste situatie is bereikt, kan de cirkel van Deming nogmaals worden doorlopen. Het is raadzaam om in ieder geval tweemaal de cirkel van Deming te doorlopen tijdens de uitvoeringsfase van het kwaliteitsproject. Tijdens mij kwaliteitsproject met betrekking tot vitamine D suppletie heb ik de cirkel van Deming ook tweemaal doorlopen, verspreid over 3 jaar. 3

4 2 PLAN fase (I) 2.1 Motivatie Ieder mens heeft vitamine D nodig. Vitamine D is belangrijk voor het in stand houden van sterke botten en spieren. Het speelt daarmee een grote rol in de preventie van osteoporose. Daarnaast is een voldoende hoge vitamine D status geassocieerd met een lager risico op diverse andere ziekten zoals Diabetes Mellitus en kanker Vitamine D Een mens krijgt vitamine D binnen via het voedsel. Bovendien zorgt een verantwoorde blootstelling van de huid aan zonlicht voor een flinke toename van vitamine D in het bloed. De herziene CBO richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie uit 2011, mede gebaseerd op een rapport van de gezondheidsraadcommissie uit 2008, benadrukt het belang om van april t/m oktober dagelijks minstens een kwartier hoofd en handen bloot te stellen aan zonlicht. Hierbij wordt de opmerking geplaatst dat het kortdurend blootstellen van grotere delen van het lichaam zoals armen en benen een nog grotere productie van vitamine D oplevert. In de winter vaart men op de in de zomer opgebouwde reserves en de opname van vitamine D vanuit de voeding. De hoeveelheid vitamine D uit onze voeding is gering maar kan wel een aanvulling zijn wanneer men onvoldoende buiten komt. Vooral vette vis zoals haring (700 tot 800 IE) en margarine (3 IE per gram) bevatten veel vitamine D. Vitamine D deficiëntie kan ontstaan door onvoldoende opname in de darm (deficiënt dieet, gastrointestinale stoornis) en/of onvoldoende aanmaak in het lichaam (te weinig zonlicht, chronische nierinsufficiëntie en/of medicijn gebruik zoals anti epileptica). Een tekort aan vitamine D leidt tot onvoldoende resorptie van calcium in de darm met als gevolg een hypocalciëmie. Deze hypocalciëmie leidt op haar beurt tot een secundaire hyperparathyreoïdie en botdemineralisatie. Bij kinderen uit zich dit in rachitis, bij volwassenen in osteomalacie en versnelde osteoporose. 1, NHG standaard Osteoporose De NHG besteedt in haar standaard nauwelijks aandacht aan het preventief suppleren van vitamine D. In de standaard wordt voornamelijk gesproken over patiënten met bewezen osteoporose. Er worden wel risicofactoren genoemd voor osteoporose maar vervolgens worden hieraan geen consequenties verbonden met het oog op preventief starten van vitamine D. De enige aanbeveling die ze doen is de volgende: overweeg suppletie bij personen die nooit in de buitenlucht komen en bij personen met een vitamine D deficiëntie: 10 microgram (400 IE) per dag CBO richtlijn De CBO richtlijn, raadt een dagelijkse hoeveelheid vitamine D aan. De dosering hangt af van het risicoprofiel van de betreffende persoon zoals hieronder staat. Algemeen geldt dat vrouwen boven de 50 jaar en mannen boven de 70 jaar extra vitamine D nodig hebben. Er zijn geen gevallen bekend van intoxicatie bij doseringen onder de 4000 IE per dag. De EU heeft de grens van een veilige inname op maximaal 2000 IE per dag gesteld. 1, Vitamine D en fractuurpreventie In de CBO richtlijn wordt gesteld dat suppletie met 800 E vitamine D per dag beter is dan 400 E, wat betreft fractuurpreventie. De reductie van niet wervel fracturen door een adequate dosis vitamine D is in de orde van grootte van 10 20%. 1 4

5 2.1.5 Risicogroepen osteoporose De Gezondheidsraadcommissie 2 vindt het wenselijk dat dagelijks 10 microgram (400 IE) vitamine D extra wordt gebruikt door: kinderen tot 4 jaar; personen van 4 tot 50 jaar (vrouwen) of 70 (mannen) jaar die een donkere huidskleur hebben of onvoldoende buiten komen; vrouwen tot 50 jaar die een sluier dragen; vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven; personen vanaf 50 jaar (vrouwen) of 70 (mannen) jaar die een lichte huidskleur hebben en voldoende buiten komen. Dagelijks 20 microgram (800 IE) vitamine D extra wordt gebruikt door: personen die osteoporose hebben of in een verzorgings of verpleeghuis wonen, personen vanaf 50 jaar (vrouwen) of 70 (mannen) jaar die een donkere huidskleur hebben, onvoldoende buiten komen en vrouwen vanaf 50 jaar die een sluier dragen. Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie Hieruit volgt dat een groot deel van onze intramurale cliënten onder een van deze risicogroepen valt. Enerzijds omdat een groot deel kan worden vergeleken met bewoners in een verpleeg of verzorgingshuis. Anderzijds gebruikt een aanzienlijk deel van onze cliënten anti epileptica waardoor het risico op osteoporose erg groot is. 4,5,6 Daarnaast komt een groot deel van de cliënten niet dagelijks een kwartier buiten waardoor zij op voorhand al recht hebben op extra vitamine D. 2.2 Situatie voor de start van het kwaliteitsproject Vitamine D beleid In 2010 werd binnen s Heeren Loo Rivierenland geen vitamine D suppletie gegeven. Incidenteel werden er wel calci chew D3 of fosamax tabletten voorgeschreven maar dit gebeurde in feite altijd na een bewezen osteoporotische fractuur of het werd voorgeschreven door een specialist in het ziekenhuis. Structureel werd er dus geen vitamine D of calciumpreparaat voorgeschreven Logistiek s Heeren Loo Rivierenland is een vestiging van de landelijke organisatie s Heeren Loo die bestaat uit drie locaties Druten, Tiel en Geldermalsen. Deze vestiging is opgesplitst in twee regio s: te weten Maas & Waal (hieronder valt Druten) en Betuwe & Bommelerwaard (hieronder vallen Tiel en Geldermalsen). De medische dienst is echter niet opgesplitst zodat de artsen en doktersassistenten als 1 geheel opereren. Tot eind 2011 hadden alle drie de locaties dezelfde apotheek en werd er geleverd vanuit een centraal geneesmiddelenmagazijn op de hoofdlocatie in Druten. Eind 2011 is de depotheek gesloten en is er een afsplitsing gekomen in de apotheken. Druten heeft de Sint Maartenskliniek apotheek als leverancier terwijl Tiel en Geldermalsen zaken doen met de Kring apotheek in Beesd. Dit heeft uiteraard nogal wat consequenties gehad voor het invoeren van het vitamine D suppletie protocol maar daarover later meer. 2.3 Draagvlak In een farmacotherapeutisch overleg met de artsen en de apotheker hebben we naar aanleiding van de herziene CBO richtlijn besloten om ook in onze instelling te starten met vitamine D suppletie. Destijds, in 2010, heb ik het opstarten van de invoering van vitamine D suppletie voor mijn rekening genomen niet wetende dat dit mijn kwaliteitsproject zou gaan worden. 5

6 2.4 Gewenste situatie/doel Alle personen in onze instelling die binnen een van bovenstaande risicogroepen vallen ontvangen vitamine D suppletie opdat zij een adequate vitamine D intake hebben zodat het risico op osteoporose en andere aandoeningen wordt verkleind. 2.5 Tijdspad Datum/maand Activiteit 2010 Implementatie vitamine D protocol Maart 2012 Evaluatie doktersassistentes, apotheken en artsen April, mei en juni 2012 Verbetering protocol Juli en augustus 2012 Evaluatie en evt opnieuw aanpassen November 2012 Presentatie kwaliteitsproject Op deze manier heb ik tweemaal de Cirkel van Deming doorlopen, verspreid over 3 jaar. hieronder een plaatje ter verduidelijking. Zie 2010 / 2011 Invoering vitamine D suppletie bij s Heeren Loo Rivierenland op locatie Druten, Tiel en Geldermalsen PLAN en DO fase (I) 2012 Evaluatie invoering protocol Aanpassingen ter verbetering Opnieuw evaluatie en aanpassing CHECK en ACT fase (I) PLAN en DO fase (II) CHECK en ACT fase (II 6

7 3 DO fase (I) 3.1 Aanpak Vanwege het grote aantal cliënten dat binnen de risicogroepen valt en het feit dat vitamine D niet schadelijk is en pas toxisch is bij hele hoge dosis vitamine D tegelijk, hebben we in ons farmacotherapeutisch overleg besloten om iedere intramurale cliënt vitamine D suppletie aan te bieden. 3.2 Informatiebrief/managers Ik heb een informatiebrief opgesteld waarin staat wat het doel is en hoe de suppletie vorm wordt gegeven (zie bijlage). Met deze brief heb ik de betrokken drie regiomanagers benaderd ter goedkeuring voordat daadwerkelijk gestart kon worden met vitamine D suppletie. Hier liep ik meteen tegen enkele obstakels aan. De drie betrokken regiomanagers waren het niet eens over de manier van informeren en toestemming vragen aan wettelijk vertegenwoordigers. De ene manager wilde per se aan iedere wettelijk vertegenwoordiger toestemming vragen terwijl de andere manager iedereen vitamine D wilde geven tenzij er bezwaar zou worden gemaakt door de wettelijk vertegenwoordiger. Tot slot wilde de manager Kind & Jeugd helemaal niet meewerken aan deze grootschalige actie. Zij was van mening dat de behandelende arts zelf met de wettelijk vertegenwoordiger om tafel moest als de arts vond dat er moest worden gestart met vitamine D. Omdat er relatief veel jonge en gezonde kinderen, die regelmatig buiten komen, op onze Kind & Jeugd groepen wonen hebben we dit beleid gevolgd. Al met al dus drie situaties die allemaal om een andere aanpak vroegen.: Regio Maas & Waal: bij iedere cliënt is en wordt toestemming gevraagd middels een informatiebrief over vitamine D (zie bijlage). Wanneer de toestemming binnen is wordt er een aantekening gemaakt in medicom (elektronisch patiënten dossier) en wordt er een recept uitgeschreven voor vitamine D suppletie. Regio Betuwe Bommelerwaard: bij iedere cliënt werd een informatiebrief gestuurd. Indien er geen bezwaar wordt gemaakt binnen 1 maand wordt de vitamine D suppletie opgestart zoals hierboven. Regio Kind en jeugd: geen informatiebrieven. Op indicatie (bijvoorbeeld EMG kinderen die anti epileptica gebruiken) wordt in overleg met de wettelijk vertegenwoordigers gestart met vitamine D suppletie. 3.3 Apotheek Ondertussen ben ik met de apotheek om tafel gaan zitten om over de logistieke zaken rondom de verstrekking van de vitamine D te praten. De medische dienst heeft het advies van de apotheker gevolgd om te kiezen voor vitamine D drank en niet voor de tabletten in verband met een makkelijkere toediening en levering van de drank. De colecalciferol drank hoeft namelijk maar eens per 3 maanden te worden gegeven terwijl tabletten 1x per dag of 1x per week gegeven moeten worden. We hebben ervoor gekozen om 1x per kwartaal de eerste dinsdag van de maand te bombarderen tot Vitamine D dag. Op die dag krijgen alle groepen een flesje met colecalciferol drank en een lijst met bewoners die de vitamine D drank mogen krijgen. Omdat bij alle cliënten die vitamine D mogen krijgen (dus én geen contra indicaties én geen bezwaar van wettelijk vertegenwoordiger) een ruiter wordt aangemaakt in medicom kunnen er snel en adequate lijsten worden uitgedraaid waarop staat wie van welke woning vitamine D mag krijgen. Die lijsten levert de apotheek vervolgens bij de flesjes aan de groepen zodat hier geen verwarring over kan ontstaan. We hebben de cliëntcoördinatoren (soort teamleiders) gevraagd de suppletie op zich te nemen zodat de kans op foutieve toediening 7

8 minimaal is. Achteraf worden de flesjes teruggegeven aan de apotheek. Voor deze logistieke operatie heb ik een protocol gemaakt zodat voor iedereen duidelijk is wie wat doet (zie bijlage). 8

9 4 CHECK fase (I) In mei 2010 is de vitamine D suppletie van start gegaan. De vitamine D dagen in mei, september en januari zijn vrij soepel verlopen. Doordat er een duidelijk lijstje werd meegeleverd wie de vitamine D drank mocht krijgen op een bepaalde woning en het feit dat de cliënt coördinator het geven van de drank in handen had zijn er geen fouten gemaakt. Zowel de groepen, de apotheek als ook de medische dienst waren enthousiast over de wijze waarop de vitamine D werd gegeven. In 2011 (toen ik extern zat) is er veel veranderd en vooral de sluiting van onze eigen geneesmiddelmagazijn heeft tot een aantal noodzakelijke aanpassingen geleid. In 2012, toen ik weer terug was op de instelling, heb ik opnieuw geëvalueerd met de artsen en assistentes hoe het is verlopen in de tijd dat ik er niet was. Aandachtspunten die werden genoemd: Vitamine D drank 3 x per jaar lastig voor apotheken (zie hieronder: 5.1) Verschil in toestemming vragen tussen de twee regio s is lastig (bij verhuizingen enz) (zie 5.2) Hoe gaan we om met de buitenhuizen waar we AVG zorg voor leveren? (zie 5.3) 9

10 5 ACT fase (I) 5.1 Apotheken In december 2011/januari 2012 zijn we overgestapt op een baxtersysteem van de 2 nieuwe apotheken. Al snel werd duidelijk dat het leveren van flesjes vitamine D drank met cliëntenlijsten om tijdstechnische en logistieke redenen door de apotheek niet kon worden waargemaakt. Bovendien vonden de apothekers de foutgevoeligheid te groot. Het liefst willen zij zoveel mogelijk medicatie in baxterzakjes zien en daar kunnen wij ze alleen maar gelijk in geven. De apothekers stelden daarom voor om over te gaan op wekelijkse tabletten vitamine D. Bij iedereen zou dan een recept worden gemaakt zodat de tabletten op de deellijst komen te staan en de tabletten ook gewoon in de baxterzakjes zitten. 5.2 Toestemmingsbrieven Regelmatig vinden er overplaatsingen van de ene locatie naar de andere plaats. Mede hierom proberen we zo uniform mogelijk te werken op alle drie de locaties zodat de overdracht zo soepel mogelijk verloopt en er weinig hoeft te worden aangepast. De wijze van toestemming vragen voor het geven van vitamine D is een van de weinige zaken die tot op heden wezenlijk anders geregeld is op de locatie Druten ten opzichte van Tiel en Geldermalsen. Dit heeft tot veel verwarring en frustratie bij groepsleiding, wettelijk vertegenwoordigers en vooral ook doktersassistentes geleid. Daarom is besloten de toestemmingsprocedures tot 1 samen te laten komen. 5.3 Buitenhuizen Als medische dienst leveren we ook AVG zorg aan enkele buitenhuizen. Deze cliënten hebben in principe een eigen huisarts, voor specifieke AVG problematiek kan de huisarts ons vragen mee te denken. Het geven van vitamine D suppletie valt niet onder AVG zorg maar is basiszorg die de huisarts moet leveren aan mensen bij wie er een indicatie bestaat voor het geven hiervan. Bovendien wonen er over het algemeen vitale mensen in een buitenwoning die regelmatig buiten komen dus is de noodzaak tot vitamine D suppletie in ieder geval beperkt. Daarom hebben we ervoor gekozen ons afzijdig te houden voor wat betreft vitamine D suppletie aan cliënten woonachtig binnen 1 van de buitenhuizen. Ons vitamine D suppletie protocol richt zich dus alleen op de intramurale cliënten die 24 uurs zorg van de AVG ontvangen. 10

11 6 PLAN DO CHECK ACT fase (II) 6.1 Evaluatie artsen en assistenten Nadat de hierboven genoemde veranderingen waren doorgevoerd heb ik het vitamine D suppletie beleid nog een keer op de agenda gezet van ons gezamenlijke artsen en assistenten overleg. Daaruit kwam naar voren dat het werken met tabletten in plaats van de drank goed bevalt en ook het uniform maken van de procedure met betrekking tot toestemming vragen heeft goed uitgepakt. 6.2 Evaluatie apotheek De apotheek heeft bij iedere cliënt aan wie vitamine D drank werd gegeven een recept gemaakt voor vitamine D capsules. De capsules staan ook op de deellijst en zitten in de wekelijkse baxterzakjes zodat de kans op fouten verkleind is. Bij nieuwe cliënten waarbij toestemming is tot het geven van vitamine D capsules moet de arts een recept maken. De huidige werkwijze voldoet prima aan de wensen en eisen van de apotheek. 6.3 Evaluatie cliënten en groepen Ik heb met een aantal teamhoofden gesproken en de invoering van het vitamine D beleid geëvalueerd. Nagenoeg iedereen geeft aan dat het een verbetering is dat de capsules nu in de baxterzakjes zitten, het is makkelijker zo. Voorheen, met de vitamine D drank, was het een heel geregel om de verdeling ervan goed te laten verlopen met alle risico s van dien. Sommige groepsleiders hadden wel wat vragen met betrekking tot de capsules: mogen ze worden opengemaakt? Is het erg als cliënten er op kauwen? Die vragen heb ik uiteindelijk, in samenspraak met de apotheek, kunnen beantwoorden. 11

12 7 Conclusie Al met al kan ik terugkijken op een geslaagde implementatie van het vitamine D suppletie protocol binnen s Heerenloo Rivierenland. Hiermee is de kwaliteit van de medische zorg toegenomen op alle drie de locaties. Gedurende dit kwaliteitsproject heb ik veel geleerd en ben ik tegen enkele obstakels aangelopen. Vooral het feit dat onze drie locaties onder meerdere regio s vallen heeft het invoeringsproces aanzienlijk lastiger gemaakt. Maar de aanhouder wint! Bovendien is het idee vanuit een overleg met de artsen en apothekers geboren dus het draagvlak was vanaf het begin voldoende groot. Ik heb dus niet hoeven trekken om bepaalde collegae mee te krijgen waardoor de invoering juist soepeler verliep dan normaal wanneer je het draagvlak nog moet creëren. Kortom een leerzame ervaring, op naar andere kwaliteitsbevorderende projecten! 12

13 8 Bijlagen 8.1 Bijlage 1 Protocol vitamine D3 suppletie s Heerenloo Rivierenland (mei 2010) NB dit is het aanvankelijke protocol waarmee is gestart. Algemeen Vitamine D zorgt voor een betere conditie van de botten waardoor osteoporose wordt tegen gegaan Andere positieve gezondheidseffecten die mogelijk het gevolg zijn van vitamine D: o Afname risico op kanker (met name darmkanker) o Behouden/verbeteren van de mentale gezondheid van ouderen o Afname aantal valincidenten bij ouderen o Afname prevalentie van metabole syndromen zoals Diabetes Mellitus Colecalciferol (=vitamine D3) drank Wordt geleverd via de magistrale bereider via de apotheek IE/ml Flesjes van 10, 20 of 50 ml 3x per jaar iedere cliënt zonder contra indicaties 2 ml Aanbevolen dosis per dag 800 IE 3x per jaar (= per 120 dagen) 2ml staat gelijk aan 3x per 120 dagen= IE per persoon. Per dag: /120 = 833 IE per dag per persoon Werkwijze In medicom wordt voor iedereen met toestemming vitamine D een ruiter aangemaakt: VD (vitamine D), voor cliënten zonder toestemming of een contra indicatie wordt een andere ruiter aangemaakt: V (geen vitamine D suppletie) De apotheek maakt voor iedere cliënt een recept aan zodat de vitamine D drank ook op de deellijst komt te staan. Bij cliënten met een contra indicatie voor vitamine D3 wordt een aantekening gemaakt in medicom: liefst achter het bijbehorende probleem. Dus hyperparathyreoidie: CONTRA vitamine D3 In medicom wordt een journaalregel aangemaakt bij iedereen aan wie vitamine D drank wordt gegeven. Er hoeft geen recept te worden gemaakt. De combinatie preparaten ter preventie van osteoporose waarin ook vitamine D3 wordt gegeven worden gestopt (Fosavance en calci chew D3) en vervangen door calciumsuppletie alleen: bijvoorbeeld calcichew Begin januari mei en september wordt een lijst vanuit medicom gemaakt met een overzicht van mensen die de vitamine D drank mogen krijgen. Van deze lijst wordt een overzicht per groep gemaakt zodat die lijstjes per groep mee kunnen worden gegeven met de levering van de flesjes. De apotheek bekijkt per groep hoeveel cliënten een recept open hebben staan dus hoeveel ml ze moeten leveren per groep of geschakelde groep De apotheek levert vervolgens de flesjes in een passende hoeveelheid met een overzicht van de cliënten die meedoen per groep 13

14 Vanuit de doktersassistente gaat er een herinneringsmail naar de groepen zodat zij op de hoogte zijn. Hierin moet worden vermeld dat alleen diegenen die op de deellijst staan de vitamine D3 drank moeten krijgen. Bij twijfel eerst navragen bij de doktersassistente Vervolgens wordt bij iedere cliënt 2 ml colecalciferol drank gegeven. Dit kan met behulp van een spuitje die de apotheek bij ieder flesje mee zal leveren. Door het gebruik van een spuitje kan heel nauwkeurig 2 ml af worden gemeten De resterende milliliters in de flesjes worden teruggebracht naar de apotheek Contra indicaties Hyperparathyreoidie Williams syndroom Overgevoeligheid vitamine D3 Relatief: verminderde nierfunctie met creatinineklaring <30 ml/minuut of bekend met nierstenen => verhoogd risico op calcificaties. Dan beter calcitriol suppletie (vitamine D vorm die niet door de nieren wordt geactiveerd) of geen suppletie 14

15 8.2 Bijlage 2 Informatiebrief en toestemmingsformulier Naam adres wett. vertegenwoordiger datum betreft ons kenmerk Bijlagen Vitamine D suppletie TP/ER 1.1 Geachte heer/mevrouw, Bij deze willen we u informeren over het vitamine D suppletie (=toevoeging) beleid bij alle cliënten die binnen s Heeren Loo (locatie ) woonachtig zijn. Dit naar aanleiding van de landelijke standaarden. Wat is het? Vitamine D is een vitamine die wordt aangemaakt onder invloed van zonlicht. Vitamine D zorgt voor sterkere botten waardoor osteoperose (botontkalking) wordt tegen gegaan. Andere mogelijke positieve effecten op de gezondheid zijn: Afname risico op kanker (met name darmkanker) Behouden/verbeteren mentale gezondheid (met name ouderen) Omdat cliënten soms niet iedere dag lang genoeg buiten komen en in de winter het zonlicht minimaal is willen wij, als artsen van de medische dienst, vitamine D geven aan alle Cliënten. Hoe? Wekelijks wordt aan iedere cliënt 1 kleine capsule vitamine D (=5600 IE) gegeven. Cliënten die geen capsule kunnen slikken krijgen 3x per jaar 2 ml vitamine D drank (= IE). Vitamine D wordt opgeslagen in het lichaam en komt vervolgens langzaam vrij. Overdosering bij vitamine D komt niet voor. Wie niet? Bij cliënten met een afwijkende calciumhuishouding wordt geen vitamine D toegediend omdat er dan een ontregeling van het calcium kan ontstaan. Dat zijn cliënten met: Het Williams Syndroom Een hyperparathyreoïdie (te hard werkende bij schildklier) Niet te verwarren met de schildklier. Er is geen verband tussen de schildklier en vitamine D suppletie. 15

16 Gevaren? Teveel vitamine D bestaat niet. Gaarne bijgevoegd toestemmingsformulier invullen en ondertekenen, en deze retour sturen in bijgevoegde enveloppe. U hoeft geen postzegel te gebruiken. Met vriendelijke groet, Naam afzender TOESTEMMINGSFORMULIER Hierbij geef ik toestemming dat.., geboren wel / geen (s.v.p. doorhalen wat niet van toepassing is) vitamine D capsules mag ontvangen. Datum: Handtekening: Naam+adres wett. vertegenwoordiger 16

17 9 Literatuur 1. CBO richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie, Gezondheidsraad rapport 3. NHG standaard Osteoporose 4. Srikanth R, Cassidy G et al. Osteoporosis in people with intellectual disabilities: a review and a brief study of risk factors for osteoporosis in a community sample of people with intellectual disabilities. J Intellect Disabil Res Jan;55(1): Shiek Ahmad B et al. Falls and fractures in patients chronically treated with antiepileptic drugs. Neurology Jul 10;79(2): Weng M et al. Medication induced osteoporosis. Curr Osteoporos Rep Dec;5(4):