Veilig spuiten en slikken (verbeteren van de medicatie-evaluatie)

Transcriptie

1 Veilig spuiten en slikken (verbeteren van de medicatie-evaluatie) Kwaliteitsproject in het kader van de opleiding tot Arts voor Verstandelijk gehandicapten Marlies Adriaans AIOS-AVG Lunet zorg Mei 2014

2 Doel van dit kwaliteitsproject: Het verbeteren van de medicatie-evaluatie en hierdoor de medicatie-veiligheid Inhoudsopgave - 1 Inleiding - 2 Probleemstelling - 3 Eerste cirkel van Deming - 4 Tweede cirkel van Deming - 5 Conclusie - 6 Literatuur 1 Inleiding Waarom dit kwaliteitsproject? De VG sector gebruikt veel risicovolle medicatie, fouten kunnen ernstige gevolgen hebben. Er wordt gebruik gemaakt van automatisch herhaalrecepten, waardoor medicatie soms onbedoeld te lang doorgaat Om te voldoen aan wettelijke eisen Het is een concrete medisch onderwerp Dat in tijdsbestek van een kwaliteitsproject te realiseren zou moeten zijn Helaas is het een weinig origineel onderwerp maar wel relevant

3 2 Probleemstelling Huidige situatie: De reden voor een medicatie evaluatie is ofwel de cliënt is in beeld (dit kan om diverse redenen zijn) ofwel de cliëntbegeleider of wettelijk vertegenwoordiger neemt het initiatief. Nadelen: Dit systeem is willekeurig, incompleet (niet alle cliënten én je informatie), mogelijk onveilig, geen good clinical practice, tijdrovend, niet multidisciplinair Wenselijke situatie: de medicatie-evaluatie verloopt gestructureerd, is compleet, het medicatiegebruik door cliënten is hierdoor veiliger, er wordt gewerkt volgens inzichten passend bij good clinical practice, evaluaties verlopen efficiënt, zij hebben een multidisciplinair karakter. Kwaliteitscirkel van Deming

4 3 Eerste cirkel van Deming Plan DO In plaats van evaluatie per cliënt, wordt in de nieuwe situatie de medicatie-evaluatie geclusterd per woning. De doktersassistente maakt hiervoor een jaarplanning en verstuurt de uitnodigingen naar de woningen. Er komt een uitnodiging met daarin een korte toelichting over vragen en opmerkingen over medicatie. Deze wordt twee weken voor de datum van de medicatieevaluatie g d aan de woning. Ouders, vertegenwoordigers, paramedici, gedragskundige, dagbesteding en andere betrokken disciplines worden geattendeerd op medicatie-evaluatie door de persoonlijk begeleiders. Het doel wordt duidelijk afgekaderd; bijzonderheden/onregelmatigheden/onduidelijkheden opsporen. Het gaat om een signalerende en controlerende functie. Betrokkenen zijn welkom op de evaluatie. Duidelijk wordt aangeven: in verband met de beschikbare tijd betreft het een korte inventarisatie. (Indien nodig wordt een vervolgafspraak gemaakt. Cliënt is dan meestal al wel in beeld ). Er wordt een format opgesteld voor de uitnodiging Deze wordt voorgelegd aan collega s voor feedback En zo nodig aangepast Als pilot wordt gestart met 3 eigen woningen De betreffende woningen en hun hoofden worden tevoren ingelicht via mailing Wettelijk vertegenwoordigers, paramedici en anderen worden ingelicht via de nieuwsbrief Check Na 3 maanden wordt beoordeeld of er aanpassingen nodig zijn. In opstartfase bleek dat woningen niet altijd gehoor

5 gaven aan de uitnodiging. De doktersassistente verstuurt dan een herinnering. Indien dan nog geen gehoor gegeven wordt, informeert doktersassistente de arts. Hier bleek in praktijk ooit geruime tijd tussen te zitten. Omdat er in de tussentijd geen goed zicht was wie wel/niet gereageerd had, is door AIOS samen met opleider overleg gevoerd hoe dit te ondervangen. Door wijzigingen binnen Lunet zorg, is de communicatie anders verlopen dan gepland. De hoofden functie is per januari 2014 vervallen. Paramedici en andere disciplines van tevoren informeren, is niet gebeurd. In praktijk heeft dit niet tot problemen geleid. Eenieder lijkt het belang in te zien van jaarlijkse medicijnevaluatie. Er komen geen kritische vragen of opmerkingen, men is enthousiast over de proactieve opstelling van de artsen. Act Er werd een overzicht opgesteld per woning, met daarin per cliënt de datum van de laatste evaluatie. Arts kan nu de jaarplanning naast het overzicht per woning leggen. In praktijk hielp het soms als de arts de woning benaderde. Tweede cirkel van Deming Plan Er wordt besproken met collega s; is het wenselijk om dit project breder in te voeren? Collega s worden zo nodig begeleid bij de invoering Te overwegen is om op termijn uit te breiden, bv door het betrekken van de apotheker, klinisch chemicus, (bv koppelen aan protocol bloedcontroles) bij de medicatieevaluatie Te overwegen is om op termijn de medicatie-evaluatie te koppelen aan structuren zoals gewichtscontroles, bloeddrukmetingen.

6 Do De AIOS voert gesprekken met collega-artsen om te inventariseren hoe de evaluaties nu verlopen, wat men nodig heeft om over te gaan naar de nieuwe werkwijze en maakt een afspraak voor evaluatie ervan. Alle artsen van de locatie gaan werken volgens het nieuwe model, medicatie-evaluatie per woning geclusterd in plaats van per cliënt. De apotheker wordt benaderd om een actieve bijdrage te gaan leveren in de medicatie-evaluaties. In het verleden is dit wel het geval geweest, maar door wisselingen van apotheek en medewerkers binnen de apotheek, is dit komen te vervallen. Beide partijen geven aan dat het wenselijk is om deze overleggen weer op te pakken en er zijn concrete afspraken gemaakt hierover. In een overleg wordt besproken of de medicatie-evaluaties gekoppeld kunnen worden aan gewichtscontroles, bloeddrukmetingen, visusonderzoek, etc. Het blijkt dat hiervoor vele structuren omgegooid zouden moeten worden, bijvoorbeeld de diabetescontroles en de onderzoeken door Bartiméus. Gekozen wordt om vooralsnog niet voor deze koppeling te kiezen, maar op indicatie een gewichtscontrole of bloeddrukmetingen of ander onderzoek af te spreken als vervolg op de medicatie-evaluatie. Check De collega-artsen werken op de locatie allemaal volgens de nieuwe werkwijze. Een evaluatiegesprek heeft plaatsgevonden. Verbeterpunten worden meegenomen naar het artsoverleg. Uiteindelijk heeft bij elke woning de jaarlijkse verplichte medicijnevaluatie plaatsgevonden. Er hoeft steeds minder vaak een herinnering verstuurd te worden. De nieuwe werkwijze lijkt ingebed te raken in de structuur. Woningen gaven aan wel te moeten wennen aan de nieuwe werkwijze. Het was voor hen ook niet meteen duidelijk wat ervan te verwachten. De reacties tijdens en na de evaluatie waren unaniem erg positief. Dit werkt wel heel efficiënt, fijn zo n bespreking, hadden we al veel eerder moeten hebben.

7 Ook het actief betrekken van paramedici, dagbesteding, familie voorafgaand aan de evaluatie, kan nog verder uitgebouwd worden. Momenteel wordt vooral naar aanleiding van uitkomsten van de evaluatie teruggekoppeld naar deze groepen. Dat kan zijn in de vorm van een mededeling, maar ook een voorstel tot medicijnwijziging of uitnodiging voor verder overleg. De apotheker met wie wij nu samenwerken, wordt medio 2014 opgevolgd door een collega. De medicatie-evaluatie staat op de agenda Act Borgen van deze kwaliteitsslag in de organisatie doordat de medicatie-evaluatie een cyclisch terugkerend patroon in de agenda is en door het onderwerp als vast agendapunt op artsoverleg te zetten tot het goed uitgerold is, daarna bv jaarlijks ter evaluatie. Om de nieuwe werkwijze goed in het systeem te krijgen en te houden, is het zinvol om te blijven wijzen op de meerwaarde en het verplichte karakter, jaarlijks medicatie-evaluatie is een wettelijke eis. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de positieve ervaringen van begeleiders met de nieuwe manier van medicatieevaluatie, hen wijzen op de mogelijkheid andere disciplines en het netwerk rond de cliënt erbij te betrekken en zo de medicatie-evaluatie verder te verbeteren. Actief de samenwerking blijven zoeken met de apotheek, hieruit is bijvoorbeeld al wel voortgekomen, dat de farmacotherapeutische overleggen weer opgepakt zijn. Met de opvolger van de huidige apotheker de samenwerking verder intensiveren, onder andere gericht op medicatie-evaluatie.

8 Conclusie: De overgang van medicatie-evaluatie per cliënt naar per woning, is naar tevredenheid verlopen. De wenselijke situatie zoals beschreven onder probleemstelling, is grotendeels bereikt. Er zullen altijd cliënten door de mazen van ook dit net blijven glippen, bijvoorbeeld door verhuizing binnen de instelling. Aan ons als artsen dan de taak ook de medicatieevaluatie over te dragen aan de collega die de zorg voor de cliënt overneemt. Vooraf werd ik gewaarschuwd dat het uitnodigen van andere disciplines en het zorgsysteem rondom de cliënt, zou kunnen leiden tot een mini-mdo. In praktijk blijkt dat erg mee te vallen. Ik zou zelf nog wel uitbreiding van de betrokkenheid van derden en, indien mogelijk de cliënt zelf, wenselijk vinden. Als AVG ben je bij uitstek degene die als coördinator van de medische zorg de belangen van de cliënt behartigt. Daarbij is een vaak genoemde uitspraak not about me, without me wat mij betreft hier ook van toepassing. Literatuur - Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, geactualiseerd in mei 2009 op verzoek van VGN; beschikbaar als pdf via - R. Grol: Kwaliteitsbevordering voor en door huisartsen. NHG, 1995 Verslagen kwaliteitsprojecten van mijn voorgangers, te vinden op website ErasmusMC-AVG opleiding - Nr 58: Monitoren van somatische bijwerkingen bij antipsychotica gebruik Door: N. Versleijen-Hangx - Nr 62: Monitoren van somatische bijwerkingen bij antipsychotica gebruik Door: S. Cerneus - Nr 83: Medicatie-evaluatie, van protocol naar praktijk Door I. Claassen