Spelling - Tussenletter HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Spelling - Tussenletter Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Extra - Oefen Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Spelling - Tussenletter Vooraf In deze spellingsopdracht staan tussenletters centraal. Leerdoelen Na deze opdracht: kun je samenstellingen herkennen en benoemen. kun samenstellingen correct spellen door in de nodige gevallen een tussenletter toe te voegen. kun je '-s-', '-n-' en '-en-' op correcte wijze als tussenletters toepassen. Eindproduct Je rondt deze opdracht af met de toets 'Tussenletters'. De toets bestaat uit een aantal meerkeuzevragen. Beoordeling Je hebt een voldoende voor de toets als je 80% van de punten haalt. Werkwijze Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Bestudeer het Kennisbankitem over 'Tussenletters'. Stap 2 Alleen Je gaat een typwedstrijd spelen. Stap 3 Alleen Bekijk de spellingcontrole van Word. Stap 4 Alleen + samen Maak samen een tussenletterdictee. Stap 5 Alleen Maak de eindtoets: 'Tussenletters'. Benodigdheden Geen extra benodigdheden. Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer één lesuur nodig. Pagina 2

4 Stap 1 In deze opdracht staat de tussenletter centraal. Een tussenletter gebruik je soms in samenstellingen. Weet jij nog wat samenstellingen zijn? Als je twijfelt bestudeer dan het volgende onderwerp uit de kennisbank: KB: Woordenschat: Samenstellingen Bestudeer vervolgens het volgende onderdeel uit de kennisbank: KB: Spelling: Tussenletters Maak dan de volgende twee oefeningen. e of en? kn.nu/mi2g0 1 van 25 zak...reis a. zakereis b. zakenreis 2 van 25 reuz...leuk Pagina 3

5 a. reuzeleuk b. reuzenleuk 3 van 25 boek...bon a. boekebon b. boekenbon 4 van 25 gevar...geld a. gevarengeld b. gevaregeld 5 van 25 gemeent...huis a. gemeentenhuis b. gemeentehuis 6 van 25 ap...lazerus a. apelazerus b. apenlazerus 7 van 25 ziel..piet a. zielepiet b. zielenpiet 8 van 25 Pagina 4

6 red...lijk a. redelijk b. redenlijk 9 van 25 zed...loos a. zedeloos b. zedenloos 10 van 25 gewet...loos a. geweteloos b. gewetenloos 11 van 25 klakk...loos a. klakkenloos b. klakkeloos 12 van 25 vorst...dom a. vorstedom b. vorstendom 13 van 25 lav...loos a. laveloos b. lavenloos Pagina 5

7 14 van 25 eig...dom a. eigedom b. eigendom 15 van 25 ber...vel a. berenvel b. berevel 16 van 25 horlog...maker a. horlogemaker b. horlogenmaker 17 van 25 groent...soep a. groentensoep b. groentesoep 18 van 25 tomat...soep a. tomatensoep b. tomatesoep 19 van 25 karn...melk Pagina 6

8 a. karnemelk b. karnenmelk 20 van 25 paard...bloem a. paardebloem b. paardenbloem 21 van 25 krant...lezer a. krantenlezer b. krantelezer 22 van 25 rak...lings a. rakelings b. rakenlings 23 van 25 asperg...bed a. aspergenbed b. aspergebed 24 van 25 eend...ei a. eendeei b. eendenei 25 van 25 Pagina 7

9 lijk..pikker a. lijkenpikker b. lijkepikker Tussenletters kn.nu/m39d7 1 van 19 spin + wiel = 2 van 19 fabriek + sirene = 3 van 19 collecte + bus = 4 van 19 lach + bek = 5 van 19 Pagina 8

10 rijst + brij = 6 van 19 handel + schip = 7 van 19 hart + wens = 8 van 19 steek + blind = 9 van 19 noot + dop = 10 van 19 hond + hok = 11 van 19 gedachte + gang = 12 van 19 ruit + wasser = Pagina 9

11 13 van 19 ontbijt + zaal = 14 van 19 liefde + verklaring = 15 van 19 hond + weer = 16 van 19 dokter + assistent = 17 van 19 mier + nest = 18 van 19 drukte + maker = 19 van 19 banaan + schil = Stap 2 Pagina 10

12 Typwedstrijd Je gaat een typwedstrijdje spelen. Je krijgt een aantal samenstellingen te zien. Kijk steeds goed naar de spelling van het woord; is het met of zonder tussenletter? Typ het woord daarna zo snel mogelijk na. Als je in het totaal 100 letters of meer hebt getypt, stopt het spel. Hoe hoog is je score? Klik op de link om het spel te starten: Typwedstrijd samenstellingen Stap 3 Spellingscontrole Waarschijnlijk weet je het al wel: Word heeft zijn eigen spellingscontrole. Die spellingscontrole weet, als het goed is, ook alles van tussenletters. Open een leeg Worddocument en maak van de volgende woorden een samenstelling. Als je twijfelt welke tussenletters je moet gebruiken, laat je dan adviseren door de spellingscontrole van Word. Maar kijk dan ook even in het woordenboek! kip + soep =... vlag + mast =... zwart + piet =... pad + stoel =... koe + melk =... paard + bloem =... rijst + pap =... zon + schijn =... Pagina 11

13 Werkt de spellingscontrole in Word goed? Stap 4 Tussenletterdictee Deze opdracht doe je samen met een klasgenoot. Maak beiden een lijst van tien samenstellingen met een tussenletter. Zorg dat je zelf de goede schrijfwijze weet. Zoek de schrijfwijze eventueel op internet of in een woordenboek op. Geef elkaar een dictee van deze tien woorden. Kijk de woorden bij elkaar na en bespreek eventuele fouten met elkaar. Succes. Stap 5 Eindtoets Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets. De toets bestaat uit een aantal meerkeuzevragen. Je moet 80% van de punten halen voor een voldoende. Succes! Pagina 12

14 Tussenletters kn.nu/4n2wl 1 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I spinnen + wiel = spinnenwiel II horloge + maker = horlogemaker a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 2 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I tarwe + brood = tarwenbrood II gemeente + huis = gemeentenhuis a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 3 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I krant + artikel = krantenartikel II reus + leuk = reuzeleuk a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 4 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I stad + poort = stadspoort II dorp + school = dorpschool a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. Pagina 13

15 5 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I zon + steek = zonnesteek II reus + rad = reuzenrad a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 6 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I jongen + stem = jongenstem II trein + stel = treinstel a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 7 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I roos + struik = rozenstruik II pan + koek = pannekoek a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. 8 van 8 Zijn de samenstellingen goed gespeld? I schaap + melk = schapemelk II etappe + koers = etappekoers a. I en II zijn beide goed gespeld. b. I is goed, II is niet goed gespeld. c. I is niet goed, II is goed gespeld. d. I en II zijn beide niet goed. Extra - Oefen Pagina 14

16 Tussenletterrebus Wat ga je doen? Je hebt in stap 4 al een lijst van woorden met tussenletters gemaakt. Bekijk deze lijst nog eens goed. Welke woorden zouden geschikt zijn om er een rebus van te maken? Ook in de rest van de stappen kun je tal van voorbeelden vinden. Maar het is leuker om originele woorden te zoeken, liefst samenstellingen met woorden die je goed kunt tekenen! Lees hier nog eens na hoe je een rebus moet maken: Een rebus maken Wil je een rebus maken, bedenk dan eerst een woord of zin die de oplossing moet zijn. Je kunt alle woorden gebruik die je wilt, ook woorden met lastige lettercombinaties. Wanneer je een zin of woord hebt bedacht, ga je beginnen met het maken van de rebus. Voor ieder woordje of deel van een woord maak je één of meer kleine tekeningen. En kun je bijvoorbeeld uitbeelden door een den te tekenen. Onder het tekeningetje zet je dan "-d". Dit wil zeggen, dat je de d van het woord moet weghalen. Zo krijg je dus "den - d = en". Op dezelfde manier kun je ook letters vervangen. Voor het woordje rit kun je bijvoorbeeld een pit van een vrucht tekenen. Onder de tekening zet je vervolgens "p = r". Je vervangt dus de p voor een r en krijgt rit. Ook kun je een letter toevoegen. Dit geef je aan met een + en de betreffende letter onder de tekening. Tenslotte kun je woorden ook met twee tekeningen uitbeelden. Wil je een goede rebus maken, dan gebruik je al deze manieren om je zin uit te beelden. Hoe meer letters je vervangt, toevoegt of verwijdert, hoe hoger de moeilijkheidsgraad van je rebus is. Zorg dat de tussenletter er steeds goed uitspringt. Wissel in de klas elkaars rebussen uit en maak er maar een wedstrijd van! Wat heb je nodig Pen, papier en tekenmaterialen. Wat is het eindresultaat? Een heleboel leuke puzzels waarmee je woorden met tussenletters oefent. Verderkijker Pagina 15

17 Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Voor het onderdeel Tussenletter zijn de volgende items geselecteerd. Overzicht regels Oefeningen In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 16

18 Over dit lesmateriaal Colofon Auteurs VO-content Laatst gewijzigd 22 August 2016 om 09:02 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en Schrijven; Spelling, interpunctie en grammatica; Nederlands; doelen Schrijfvaardigheid; Begrippenlijst en taalverzorging; Woordgebruik en woordenschat (Nederlands); Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 17