Spelling - Gebiedende wijs HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Spelling - Gebiedende wijs Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Extra - oefen Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Spelling - Gebiedende wijs Vooraf Leerdoelen In deze opdracht: Leer je wat we bedoelen met de gebiedende wijs. Leer je hoe je werkwoorden gebruikt in de gebiedende wijs. Oefen je met het gebruiken van de gebiedende wijs. Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht verzamel je in een tekstdocument vier afbeeldingen. Bij iedere afbeelding maak je twee instructiezinnen die passen bij de afbeeldingen. Elke zin moet natuurlijk in de gebiedende wijs staan. In iedere zin maak je de werkwoorden vet. Beoordeling Je docent beoordeelt het tekstdocument op de: Werkwijze Activiteiten Correctheid: staan de zinnen in de gebiedende wijs? Originaliteit: zijn de afbeeldingen en zinnen origineel? Netheid: is het tekstdocument met zorg gemaakt? Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Stap 2 Alleen Alleen Bestudeer het Kennisbankitem 'Gebiedende wijs en maak de oefening'. Bekijk de gebiedende wijs bij instructies en maak de oefening. Stap 3 Alleen + samen Maak de oefening gebiedende wijs bij instructies. Pagina 2

4 Stap 4 Alleen + samen Maak van vertelzinnen een zin in de gebiedende wijs. Stap 5 Alleen + samen Maak van vertelzinnen een zin in de gebiedende wijs Stap 6 Alleen Maak de eindopdracht. Benodigdheden Geen extra benodigdheden. Tijd Voor deze opdracht heb je één lesuur de tijd. Stap 1 Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het volgende onderwerp: KB: Spelling: Gebiedende wijs Doe nu de volgende oefening: Gebiedende wijs kn.nu/fwr6l 1 van 4 (verwachten) niet teveel van die nieuwe aanpak! (pakken) je spullen en ga naar huis! Pagina 3

5 (opletten) dat ze niet te veel nemen! (lopen) nou toch eens door! 2 van 4 (lezen) eens wat voor! (gaan) jij maar eerst! (vertrouwen) nu eens op je eigen kennis! (winden) je niet zo op! 3 van 4 (gebruiken) een zakdoek! (stoppen) met kletsen! (gaan) aan het werk! (denken) eerst na voor je begint! 4 van 4 (houden) je mond dicht! (wachten) voor de hond. (geven) acht! (lopen) door! Stap 2 Lekke band Pagina 4

6 In instructies wordt vaak de gebiedende wijs gebruikt. Hieronder zie je een deel van de instructie 'Banden plakken'. In de instructie ontbreekt nog een aantal woorden. Die woorden zijn: Wees - haak - trek - Plaats - Zet - Draai Selecteer de tekst en plak hem in een tekstdocument. Plaats de ontbrekende woorden in de tekst. Banden plakken 1... je fiets op z'n kop het ventiel los een bandenlichter tussen buitenband en velg, en 4... de bandenlichter vast achter een wielspaak. Let op: 5... voorzichtig. Wanneer de binnenband meegetrokken wordt, is de kans groot dat hij onherstelbaar beschadigd wordt. Steek een tweede bandenlichter naarst de eerste bandenlichter onder de band en 6... deze voorzichtig langs de velg opzij. Klaar? Sla het tekstdocument op. Je hebt deze nodig in Stap 3. Stap 3 Pagina 5

7 Hieronder zie je een deel van een recept voor een 'Zomers stamppotje'. In het recept ontbreken de volgende woorden: Snijd - Giet - Schep - Voeg - Schil - Breng - Laat Selecteer de tekst en plak deze in het teksdocument dat je bij de vorige stap al hebt gemaakt. Zomers stamppotje 1... en kook de aardappelen in een laagje water en wat zout in ca. 20 minuten gaar de sla kleiner, giet de maïs af, snijd de lente uitjes heel fijn de kaasblokjes uitlekken, bewaar de gekruide olie de aardappelen af, bewaar wat kookvocht en stamp ze samen met de lente uitjes, crème fraîche, peper en nootmuskaat tot een stevige puree eventueel wat kookvocht of gekruide olie toe. Snijd de zongedroogde tomaten in kleine stukjes ze samen met de sla, de maïs en de uitgelekte kaasblokjes door de puree de stamppot verder op smaak met versgemalen peper en nog drie eetlepels kruidenolie van de kaas. Laat een klasgenoot nakijken of je de juiste woorden hebt ingevuld. Zijn er verschillen? Bespreek deze dan met elkaar. Stap 4 Voorbeeld: Vertelzin: 'Je mag vandaag je nieuwe broek aantrekken.' Gebiedende zin: 'Trek vandaag je nieuwe broek aan.' Maak van de volgende tien vertelzinnen een gebiedende zin. 1. De wet beschermt die zeldzame vogels. 2. Je moet die kisten meteen lossen. 3. Jantien mag het schilderij bekijken. 4. Wil je hem de hand schudden? 5. Erica wisselt de goederen. 6. Irma mag de koekjes proeven. 7. Frank strijkt de was. 8. Het kind rekent de som uit. 9. Janneke blijft van de knoppen af. Pagina 6

8 10. Peter benut de kansen beter. Vergelijk jouw zinnen met de zinnen van een klasgenoot. Hebben jullie dezelfde antwoorden? Bespreek eventuele verschillen. Stap 5 Voorbeeld: Gebiedende wijs: 'Kom van dat dak af.' Vertelzin: 'Joost je moet van het dak af komen.' Maak van de volgende tien gebiedende zinnen vertelzinnen. 1. Behandel haar niet op deze manier. 2. Besef nou toch dat de uitkomst fout is. 3. Schud aan die boom. 4. Bescherm de zeldzame dieren 5. Blijf met je handen daarvan af. 6. Proef dat eten eens. 7. Dreig niet met geweld. 8. Stuit niet zo vaak met de bal. 9. Benader de vogels niet met zoveel kabaal. 10. Lieg nu niet weer. Vergelijk ook nu jouw zinnen met de zinnen van een klasgenoot. Bespreek waarom jullie verschillende antwoorden hebben. Stap 6 Eindproduct Pagina 7

9 Je gaat het eindproduct maken. Zoek op internet vier afbeeldingen. Bij iedere afbeelding moet je twee passende instructiezinnen maken. De zinnen moeten natuurlijk in de gebiedende wijs staan. Zet de afbeeldingen en de zinnen in een tekstdocument. Maak in iedere zin de werkwoorden vet. Kijk nog even naar de beoordelingscriteria voor het eindproduct. Tevreden? Laat het eindproduct beoordelen door je docent. Extra - oefen Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het volgende onderwerp: KB: Spelling: Gebiedende wijs Doe nu de volgende oefening: Hieronder vind je een werkblad met nog een aantal oefeningen. Werkblad gebiedende wijs Gebiedende wijs kn.nu/pix0f 1 van 4 (verwachten) niet teveel van die nieuwe aanpak! Pagina 8

10 (pakken) je spullen en ga naar huis! (opletten) dat ze niet te veel nemen! (lopen) nou toch eens door! 2 van 4 (lezen) eens wat voor! (gaan) jij maar eerst! (vertrouwen) nu eens op je eigen kennis! (winden) je niet zo op! 3 van 4 (gebruiken) een zakdoek! (stoppen) met kletsen! (gaan) aan het werk! (denken) eerst na voor je begint! 4 van 4 (houden) je mond dicht! (wachten) voor de hond. (geven) acht! (lopen) door! Verderkijker Pagina 9

11 Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Voor het onderdeel Gebiedende wijs zijn de volgende items geselecteerd. Uitleg Uitleg Oefeningen In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 22 August 2016 om 08:49 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Nederlands; Begrippenlijst en taalverzorging; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 11