Woordenschat - Figuurlijk taalgebruik HV12

Transcriptie

1 Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Woordenschat - Figuurlijk taalgebruik Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Woordenschat - Figuurlijk taalgebruik Vooraf In deze woordenschatopdracht staat figuurlijk taalgebruik centraal. Leerdoelen Na deze opdracht: kun je uitleggen wat wordt bedoeld met figuurlijk taalgebruik. kun je figuurlijk taalgebruik herkennen. kun je uitleggen wat de functie van figuurlijk taalgebruik is in bepaalde contexten. Eindproduct Je rondt deze opdracht af met het schrijven van een column van ongeveer 150 woorden over het gebruik van figuurlijk taalgebruik. Beoordeling Je laat je column beoordelen door je docent. Hij/zij bekijkt je column aan de hand van de volgende vragen: Werkwijze Activiteiten Is je column persoonlijk? Bevat je column jouw mening over het gebruik van figuurlijk taalgebruik? Is je column verrassend? Bevat je column humor? Zet je column de lezer aan het denken? Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Bestudeer het Kennisbankitem 'Figuurlijk taalgebruik'. Stap 2 Alleen + samen Bestudeer het Kennisbankitem 'Vergelijkingen'. Stap 3 Alleen + samen Wordt figuurlijk taalgebruik soms verkeerd begrepen? Pagina 2

4 Stap 4 Alleen + samen Wel of geen figuurlijk taalgebruik? Benodigdheden Geen extra benodigdheden. Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer één lesuur nodig. Stap 1 Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het volgend onderwerp: KB: Woordenschat: Figuurlijk taalgebruik Maak vervolgens de oefening. kn.nu/qjkxy 1 van 13 Natalie is een stoere meid. 2 van 13 Pagina 3

5 Ze is niet op haar mondje gevallen. 3 van 13 Soms is ze snel aangebrand. 4 van 13 Dan kookt ze van woede. 5 van 13 Meestal kookt ze vegetarisch eten. 6 van 13 Ze eet liever geen vlees. 7 van 13 Natalie staat te springen om op vakantie te gaan naar Texel. Pagina 4

6 8 van 13 Daar gaat ze parachutespringen. 9 van 13 Ze gaat op vakantie met Robert. 10 van 13 Natalie is klein, maar Robert is een grote kerel. 11 van 13 Je kunt hem niet makkelijk over het hoofd zien. 12 van 13 Je kunt hem wel makkelijk bij de neus nemen. 13 van 13 Maar als je hem teveel plaagt, laat hij zijn tanden zien. Pagina 5

7 Personificaties Je spreekt van een personificatie als er aan dieren of dingen menselijke eigenschappen toegekend worden. Personificaties zijn voorbeelden van figuurlijk taalgebruik. Maak de volgende oefening. Personificaties kn.nu/3te18 1 van 10 Het papier is geduldig. 2 van 10 Je kunt hem niet makkelijk over het hoofd zien. 3 van 10 Natalie is een stoere meid. 4 van 10 De tijd vliegt. Pagina 6

8 5 van 10 Die vrouw heeft een hart van goud. 6 van 10 Die website vertelt je levensverhaal van Vincent. 7 van 10 Hij vroeg de ouders om de hand van hun dochter. 8 van 10 De zon lachte ons toe. 9 van 10 Hij is zo ziek als een hond. 10 van 10 Pagina 7

9 De stoomtrein kwam hoestend en proestend op gang. Stap 2 Figuurlijk taalgebruik - vergelijkingen In veel vergelijkingen is sprake van figuurlijk taalgebruik. Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het onderwerp: KB: Woordenschat: Vergelijkingen Hieronder zie je het begin van een aantal vergelijkingen. Maak de vergelijkingen compleet door de volgende woorden in te vullen. rietje - ketter - baksteen - deur - vaatdoek - roos Joost is zo gek als een Mijn opa rookt als een Inge slaapt als een Herman liet hem vallen als een Marije stond te trillen als een Jeffrey voelde zich zo slap als een =... 2 =... 3 =... 4 =... 5 =... en 6 =... Stap 3 Pagina 8

10 Verkeerd begrepen Figuurlijk taalgebruik kan helemaal verkeerd begrepen worden. Ze nemen figuurlijk taalgebruik letterlijk, waardoor de tekst een heel andere betekenis krijgt. Met 'aan de bel trekken' wordt bedoeld 'ergens aandacht voor vragen' en niet letterlijk aan een echte bel trekken. Of met 'de leraar aan zijn jasje trekken' wordt bedoeld 'de leraar iets zeggen of vragen' en niet letterlijk aan zijn jasje trekken. Bedenk zelf nog twee voorbeelden van figuurlijk taalgebruik die door iemand met een laag taalvaardigheidsniveau mogelijk verkeerd begrepen zou kunnen worden. Laat de voorbeelden zien aan een klasgenoot. Vraag om commentaar. Bekijk ook de voorbeelden van je klasgenoot. Geef op een goede manier feedback. Stap 4 Wel of geen figuurlijk taalgebruik? Wat vind jij, moet figuurlijk taalgebruik worden vermeden of juich je het gebruik van figuurlijk taalgebruik juist toe? Als eindproduct van deze opdracht ga je een column van ongeveer 150 woorden schrijven waarin je je mening geeft over het gebruik van figuurlijk taalgebruik. Weet je niet wat een column is, bestudeer dan uit de Kennisbank het onderdeel: Pagina 9

11 KB: Column Kijk nog even onder de knop 'Vooraf' bij 'Eindproduct-Beoordeling' hoe de column beoordeeld wordt. Klaar en tevreden? Laat je column beoordelen door je docent. Verderkijker Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Voor het onderdeel Figuurlijk taalgebruik zijn de volgende items geselecteerd. Voorbeeld Oefeningen In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteurs VO-content Laatst gewijzigd 22 August 2016 om 09:41 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en Schrijven; Nederlands; Schrijfvaardigheid; Begrippenlijst en taalverzorging; doelen Afstemming op doel; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 11