STAATSHERVORMINGEN en FINANCIËLE STRUBBELINGEN... Een toevallig koppel??

Transcriptie

1 STAATSHERVORMINGEN en FINANCIËLE STRUBBELINGEN... Een toevallig koppel??

2 3 X 5 jaar nadenken over de eerste, kleine Stappen Bijzondere Commissie voorde Hervormingvan de Belgische Instellingen Politieke Thinktank- Groepvan de 28 Wijzen Persons Ruzie: waarinmoeteen apart regionaal beleid gevoerd worden? 24 mei1977 : Egmont-pact 11 oktober 1978 : pact begraven Energie-crisis en recessie: NationaleStaatverliestde controle(in het bijzonder budgettair) EERSTE VLAAMSE REGERING ste Staatshervorming: Autonome Culturele Gemeenschappen Voorlopige Staatshervorming: regionale comitésbinnende Nationale Regering adviseren regionale aangelegenheden 2de Staatshervorming: aparte Gemeenschappen en Gewesten, elk met eigen Instellingen

3 Drie Staatshervormingen nodig, op 10 jaar Verkiezingen Verkiezingen Verkiezingen Verkiezingen Franse Gemeenschap in financiële moeilijkheden de Staatshervorming : de meest omvangrijke, logische en de meest gestructureerde. Bijzondere Financieringswet Eigen kas en Eigen schuld 4 de Staatshervorming ; Eigen Regionale Verkiezingen Vlaanderen int K&L-geld Eerste Fiscale Wijzigingen : in O.V. en Succ.rechten 5de Staatshervorming : Meer fiscale bevoegdheden

4 SCHULD van de CENTRALE OVERHEID in België, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittanië, USA 3 de Staatshervorming 4de Staatshervorming 5 de Staatshervorming 6 de Staatshervorming 2 de Staatshervorming Bron : NBB/ Bundesbank/ Insee/ ONS/ IMF tot 2010 Eurostat/IMF vanaf 2010

5 Schuld : lost op door groei Maar waar is de groei naar toe? Groei = groei van de werkgelegenheid maal groei van de productiviteit Productiviteit / uur - evolutie Productiviteit / hoofd - evolutie

6 Begroting -houdbaarheidskloofprognoses (bron Planbureau) SLECHTER houdbaarheidskloof (sustainability gap) s t T t = k= 1 k 1+ g t+ k + 1+ i ( ps S2) BETER

7 Ook de Europese Commissie maakte en maakt zich zorgen België : hoge schulden relatief hoge pensioenlasten uitstel structurele ingrepen

8 Maart 2013 : Hoge Raad van Financiën geeft alarm-signaal Fed. Staat neemt tussen 2010 en 2012 gros van besparingen op zich; maar slaagternietin. G&G slagen wel in hun doelstellingen; maar die voorzien nauwelijks in een inspanning Entity I Entity II Fiscal balance Goal stability Programme Difference Fiscal Balance Goal stability programme Difference ,10% -3,20% 0,10% -0,70% -0,90% 0,20% ,40% -3,10% -0,30% -0,30% -0,50% 0,20% 2012* -3,50% -2,40% -1,10% -0,40% -0,40% 0,00% Bron: stabiliteits-programma april2011; evaluatiemaart2013 * Inclusief DEXIA (0,8% of GDP)

9 Maart 2013 : Hoge Raad van Financiën geeft alarm-signaal Structurele verbetering moet fiks naar omhoog: - achterstand in struct. verbetering ophalen; - vermijden van schuldspiraal en oplopende rentelasten: Bron : HRF-rapport Maart Fiscal balance -2,15% -1,1% 0,0% 0,2% Structural balance -1,3% -0,1% 0,75% 0,75% Structural improvement 1,4% 1,2% 0,9% 0,0%= 3,5% Structureleinspanningveelhogerdaninitieelvooropgestelddoor de EC voor het jaar (1,2% /jr >> init.0,75%) => Nieuw normatief pad

10 Trend begrotingssaldi bij MTO Nodig, om vergrijzingskost op te vangen Overheids-schuld(rechter-schaal) Primair saldo (linker-schaal) Begrotingssaldo (linker-schaal)

11 Mei 2013 : EU verliest ongeduld België moet vooruitgang maken! Houdbaarheids-afwijking bij ongewijzigd beleid in 2015, prognose mid.2013 Kolom1 Houdbaarheids-afwijking Primaire uitgaven Houdb.afwijking/prmaire uitgaven Geheel van de Overheden 5,0% 48,0% 10,0% Entiteit I 5,1% 32,0% 16,0% Entiteit II -0,2% 16,0% -1,0% Bron : planbureau / M. Saintrain DEEL van OPLOSSING : de NIEUWE BEVOEGDHEDEN worden OVERGEDRAGEN MÉT het TEKORT inzake HOUDBAARHEID (tussen 16 en 20 %)

12 Medio 2013 : besprekingen Financieringswet BEVOEGDHEIDSOVERDRACHTEN ( in % B.B.P.) Proc. Werkgelegenheidsbeleid 1,0 Fiscale uitgaven 0,7 Gezinsuitgaven 1,6 Gezondheidszorg/ouderenzorg 1,1 Andere bevoegdheden, naar Gewesten 0,2 Andere bevoegdheden, naar Gemeenschappen 0,2 TOTAAL 4,9 4,9 % maal 16 tot 20 % = 0,9 % besparing op overgedragen bevoegdheden te organiseren Compromis : Géén verarming op bestaande bevoegdheden Nieuwe bevoegdheden : Middelen-overdracht, ná aftrek houdbaarheidsafwijking

13 HOE? & de explosie van de responsabiliseringsbijdrage vanaf 2020 (vooral impact op Onderwijsbegroting & Weddekredieten)

14 De 6 de Staatshervorming in cijfers Oude BFW Nieuwe BFW Verticaal 3 gewesten 21,82 2 gemeensch. 24,0 3 gewesten 29,14 2 gemeensch. 35,54 Fiscale autonomie 9,57 21,5 Dotaties Verdeelsleutel Verdienste 10,27 9,47 4,5 8,18 Behoefte 13,59 27,27 Solidariteit 1,23 0,88 Andere dotaties 0,75 0,94 2,26 0,1 Bron : KUL A. De Coster

15 Besparingen bij de Vlaamse Gemeenschap Bevoegdheden totaal huidige bevoegdheden nieuwe bevoegdheden totaal Huidige bevoegdheden : volgens strenge interpretatie "ongewijzigd beleid" & doortrekking onderbenuttigin Nieuwe bevoegdheden, excl. lasten verleden, exclusief achterstanden & exclusief onder-begroting saneringsinspanning vergrijzingsbijdrage Noot : tussen de jaren 2015 en 2017 kan er ook een extra natuurlijk deficit ontstaan; dit wordt bijgesteld in 2018

16 UITGAVEN & INKOMSTEN-AUTONOMIE 140 Federale Overheid + Soc. Zekerheid Gewesten & Gemeenschappen Mld Euro UITGAVEN-AUTONOMIE 20 0 Vóór Na Voor/Na Staatshervorming Fiscale Bevoegdheid Federaal - Gewesten & Gemeenschappen INKOMSTEN-AUTONOMIE Federale Staat Gewesten & Gemeenschappen Mld Euro Vóór Na Voor/Na Staatshervorming

17 Saneringsbijdrage van elke entiteit 600 verschil oud nieuw in per capita VL WAL + Fr. Gem BRU FEDERAAL -600 Bron : KUL A. De Coster

18 Vlaanderen proportioneel de hoogste 7 Bijdrage tot de sanering in % van de inkomsten 6 inspanning? VL BRU WAL+FR WAL FR Gem. Bron : KUL A. De Coster

19 Groei : lost alle problemen op? SENSIVITEITEN : WIJZIGING in +/- per 0,1 procentpunt OPGELET : EUROPESE (en dus in afgeleide orde : Vlaamse) begrotingsnormering drukt zich in structurele saldo s; m.a.w. groei/daling inzake BBP wordt niet aangewend

20 De 6 de Staatshervorming in cijfers Oude BFW Nieuwe BFW Verticaal 3 gewesten 21,82 2 gemeensch. 24,0 3 gewesten 29,14 2 gemeensch. 35,54 Fiscale autonomie 9,57 21,5 Dotaties Verdeelsleutel Verdienste 10,27 9,47 4,5 8,18 Behoefte 13,59 27,27 Solidariteit 1,23 0,88 Andere dotaties 0,75 0,94 2,26 0,1 Bron : KUL A. De Coster

21 Snoeien in fiscale uitgaven lost alles op? Zonder fiscale uitgaven: belasten we in België de ARMOEDE

22 Personenbelasting Belasting op arbeid laten we stijgen? Gemid.tariefPB PB in % van B.B.P (rechter schaal)

23 Vlaamse Overheid Allocatieve functie (= diensten aanbieden) Herverdelings-functie (= rechtvaardiger maatschappij) Stabilisatie functie => Europees niveau -BIJ ONGEWIJZIGD BELEID STIJGEN de VLAAMSE lasten op ARBEID in de volgende Regeerperiode met ca: mlneuro - Voorzien in Regeringsbijdrage? = Extra besparen op onszelf - Politieke Partijen, dan maar??

24 Achtergrond-informatie1

25 Achtergrond-informatie2

26 Achtergrond-informatie3