Plan van Aanpak van de thema s o Waterschapsbrede database o Actieve digitale dienstverlening o Passieve digitale dienstverlening

Transcriptie

1 Plan van Aanpak van de thema s o Waterschapsbrede database o Actieve digitale dienstverlening o Passieve digitale dienstverlening Opstellers: Marcus Schaefers Marije la Roij Versie: 1.0 Status: Concept Datum:

2 Project Besluitvormingsblad (opdrachtgever en nemer) Programmanaam : Waterschapsbrede database en actieve en passieve digitale dienstverlening Budgetnummer : [Tekst] 1. Programmamanager : Marcus Schaefers Handtekening : Datum : 2. Programmamanager : Marije la Roij Handtekening : Datum : 3. Regiecoördinator : Bart van der Veer Handtekening : Datum : 4. Regiecoördinator : Pieter Baeten Handtekening : Datum : 5. Regiecoördinator : Alous Spaanderman Handtekening : Datum : 6. Opdrachtnemer : Irma Kenter Handtekening : Datum : 7. Opdrachtgever : Frits Spaak Handtekening : Datum : Middels het ondertekenen van dit Programmaplan verklaart opdrachtgever zich akkoord met de wijze van uitvoering van het programma zoals hierin beschreven. Datum: 5 december 2007 pagina 2 Van 41

3 Inhoud 1 MANAGEMENT SAMENVATTING 5 2 INLEIDING 7 3 TOEGEVOEGDE WAARDE VAN HET PROGRAMMA 8 4 DE UITDAGING 9 5 PROGRAMMA UITWERKING WATERSCHAPSBREDE DATABASE INLEIDING PROGRAMMADOELSTELLING OVERZICHT VAN SAMENSTELLING VAN DE THEMA S STAND VAN ZAKEN WATERSCHAPSBREDE DATABASE ENTERPRISE SERVICEBUS BASISREGISTRATIES IMPLEMENTATIE INSPIRE UIT SCOPE VAN HET PROGRAMMA PLANNING EN AANPAK PROJECTEN PLANNING FASERING EN AANPAK IMPLEMENTATIE 14 6 PROGRAMMA UITWERKING DIGITALE DIENSTVERLENING INLEIDING PROGRAMMADOELSTELLING OVERZICHT VAN SAMENSTELLING VAN DE THEMA S ACTIEVE DIGITALE DIENSTVERLENING PASSIEVE DIGITALE DIENSTVERLENING STAND VAN ZAKEN ELEKTRONISCHE FORMULIEREN BIJ HET ICTU/ WATERSCHAPSHUIS PERSOONLIJKE INTERNET PAGINA VOOR BELASTING DIGITALE DIENSTVERLENING V&H FORMULIEREN VOOR BEZWAAR/KLACHT DIGID CONTENT MANAGEMENT SYSTEEM (CMS) DECENTRALE REGELGEVING SAMENWERKENDE CATALOGI GRONDROEDERSREGELING DURP AARHUS DIENSTVERLENING VAN HET WATERSCHAPSHUIS UIT SCOPE VAN HET PROGRAMMA PLANNING PROJECTEN 23 7 VAARDIGHEDEN EN OPLEIDINGEN 24 8 AANPAK IN EEN PROJECT BINNEN HET PROGRAMMA AANPAK COMPETENTIES VAN DE VERSCHILLENDE PROJECTLEIDERS 25 Datum: 5 december 2007 pagina 3 Van 41

4 9 PROGRAMMAORGANISATIE STUURGROEPSAMENSTELLING PROJECTLEIDER EN PROJECTGROEP SAMENWERKING MET DERDE PARTIJEN RISICO S EN RANDVOORWAARDEN OP PROGRAMMANIVEAU RISICO S BACKOFFICE ALS SPECIFIEK RISICO ALGEMENE RANDVOORWAARDEN RANDVOORWAARDEN VOOR HET PROGRAMMA RANDVOORWAARDELIJKE PROJECTEN MENSEN EN MIDDELEN MENSEN INZET VOOR WATERSCHAPSBREDE DATABASE EN ENTERPRISE SERVICE BUS INZET VOOR HET THEMA ACTIEVE EN PASSIEVE DIGITALE DIENSTVERLENING MIDDELEN WATERSCHAPSBREDE DATABASE ELEKTRONISCHE DIENSTVERLENING 31 Bijlagen: 1. Stand van zaken e-formulieren volgens het Waterschapshuis 2. Stand van zaken e-formulieren Vergunningverlening & Handhaving 3. Toelichting RO- online 4. Toelichting bij projecten die buiten de scope vallen van digitale dienstverlening 5. Taken en verantwoordelijkheden stuurgroep 6. Toelichting berekening contributie waterschapsbrede database en ESB Datum: 5 december 2007 pagina 4 Van 41

5 1 Management samenvatting Invoering van de drie thema s Waterschapsbrede database, Actieve digitale dienstverlening en Passieve digitale dienstverlening binnen het Hoogheemraadschap van Delfland zal als programma worden uitgevoerd. De reden om de projecten onder te brengen in één programma is beschreven in het programmaplan. Het programma levert voor Delfland het volgende op: Het verbeteren van dienstverlening aan burgers en bedrijven en het bereiken van de geplande administratieve lastenverlichting door de inzet van ICT-oplossingen; Voldoen aan de doelstellingen Andere Overheid. Binnen het Programma Andere Overheid zijn de volgende speerpunten gedefinieerd: Burgers en bedrijven hoeven bepaalde gegevens nog maar één keer aan te leveren bij de overheid; Er komt een elektronisch systeem waarmee burgers en bedrijven zich eenduidig bekend kunnen maken bij de overheid; Voor haar communicatie, zowel intern als met de buitenwereld, gaat de overheid open standaarden gebruiken, waardoor de leveranciersonafhankelijkheid wordt vergroot; Het streven dat in % van de publieke dienstverlening van rijk, provincies en gemeenten plaats kan vinden via het internet. Voldoen aan de eigen doelstellingen voor informatiemanagement uit het Waterbeheersplan. Door de oprichting van het Waterschapshuis is het mogelijk om dit gezamenlijk met andere waterschappen vorm te geven; Voldoen aan de eigen doelstelling voor informatiemanagement uit het Informatieplan met als belangrijkste beleidsuitgangspunt eenmalige opslag en meervoudig gebruik. Waterschapsbrede database Het programma waterschapsbrede database bestaat uit de volgende componenten: Invoering van de waterschapsbrede database met Enterprise Service Bus 1 ; Invoering van basisregistraties. Het eerste project binnen dit thema voorziet in de implementatie van de waterschapsbrede database, de enterprise servicebus, de koppeling met het nieuwe belastingsysteem en de aansluiting op het huidige stelsel van basisregistraties. Het stelsel van basisregistraties wordt momenteel herzien en ook de aanlevering ervan. Dit heeft gevolgen voor de waterschapsbrede database. Aanpassingen ervan worden middels projecten uitgevoerd die ook onder dit programma vallen. Het project nieuw Belastingsysteem maakt overigens geen deel uit van dit programma en valt onder de verantwoordelijkheid van sector FZ. De doelstelling van het programma waterschapbrede database is: In 2009 de invoering van de waterschapsbrede database, o.a. afgeleid van het programma van de ICTU/Waterschapshuis en het Programma Andere Overheid, binnen het Hoogheemraadschap Delfland gereed te hebben. Daarna worden de basisregistraties ingevoerd. Uitgangspunt hierbij is dat de waterschapsbrede database gegevens bevat die door meerdere bedrijfsprocessen gebruikt worden en daarmee ook de basis vormen voor de digitale dienstverlening, het andere thema binnen het programma. Daarmee word voldaan aan het belangrijkste beleidsuitgangspunt uit deel 1 van het Informatieplan : eenmalige opslag van gegevens en meervoudig gebruik. Het project Waterschapsbrede database heeft relaties met de volgende andere projecten: elektronische dienstverlening, implementatie IRIS, project Z-info (zuiveringsinformatie) en de aanpassing van het huidige belastingsysteem. De resultaten van deze projecten, gaan allemaal gebruik maken van de gegevens in de waterschapsbrede database. Deze projecten 1 Koppelingsmechanisme tussen informatiesystemen, waterschapsbrede database en externe leveranciers van basisregistraties Datum: 5 december 2007 pagina 5 Van 41

6 behoren niet tot het programma maar de levering van kennis en ervaring uit dit programma aan die projecten is randvoorwaardelijk voor het slagen van die projecten. Nieuw Belastingsysteem De waterschapsbrede database en de ESB zijn twee van de drie percelen in een Europese aanbesteding. Het derde perceel is een nieuw belastingsysteem. Delfland heeft bestuurlijk besloten het nieuwe belastingsysteem niet af te nemen van het Waterschapshuis en verder te gaan met het huidig. Dat houdt in dat het gebruik moet gaan maken van de authentieke basisregistraties die opgeslagen zijn in de waterschapsbrede database. De aanpassing van het belastingsysteem valt overigens buiten de scope van dit programma. Digitale dienstverlening De doelstelling van het programma digitale dienstverlening is: In 2009 de invoering van actieve en passieve digitale dienstverlening, o.a. afgeleid van het programma van de ICTU/Waterschapshuis en het Programma Andere Overheid, binnen het Hoogheemraadschap Delfland gereed te hebben. De doelstelling per thema is hiervan afgeleid. Hieronder wordt kort de samenstelling van de actieve en passieve digitale dienstverlening weergegeven. - Actieve digitale dienstverlening: Invoering van e-formulieren met eventueel integratie van DigiD binnen de huidige procesketen van Delfland; Invoering van een nieuw CMS (WaterschapsNet); Invoering van het Waterschapsloket: Dit is inmiddels gerealiseerd; Invoering van Samenwerkende catalogi ( no wrong door, waar een burger of bedrijf ook informatie/dienstverlening zoekt, hij wordt altijd doorverwezen naar de overheid die de betreffende informatie/dienstverlening kan leveren); Invoering van extranet/uitwisseling van bestanden; Decentrale regelgeving: Doel van het project is het realiseren van raadpleging van alle regelgeving van lokale overheden in onderlinge samenhang voor eind 2007 ; Publicatie van vergunningen op internet - Passieve digitale dienstverlening: DURP: Het digitaal beschikbaar stellen van ruimtelijke plannen voor andere overheden Aarhus: Het Aarhus-verdrag gaat over de toegang tot milieu-informatie, participatie bij besluitvormingsprocessen over milieuzaken en toegang tot de rechter bij milieuzaken. Grondroedersregeling: het voorkomen van graafincidenten en daarmee het borgen van publieke belangen als leveringszekerheid van essentiële diensten en veiligheid voor mens en omgeving. Het doel is te bereiken door informatie-uitwisseling en zorgvuldig graven wettelijk te verplichten. Decentrale regelgeving: Doel van het project is het realiseren van raadpleging van alle regelgeving van lokale overheden in onderlinge samenhang voor eind Het verzamelen van de juiste versie van de regelingen en het definiëren van metadata valt onder passieve digitale dienstverlening. Onder e-formulieren vallen veel verschillende formulieren. Het project invoering e-formulieren zal gesplitst worden in de verschillende projecten omdat er verschillende primaire processen geraakt worden die een verschillende dynamiek kennen. Vaardigheden en opleidingen In dit programma zal per project veel aandacht besteed worden aan de benodigde vaardigheden om met deze nieuwe middelen om te gaan. In dit plan van aanpak zijn alle thema s verder uitgewerkt qua inhoud, planning en middelen. Met dit plan wordt goedkeuring gevraagd om de projecten binnen de thema s te starten en uit te voeren volgens dit plan. Datum: 5 december 2007 pagina 6 Van 41

7 2 Inleiding Invoering van de drie thema s Waterschapsbrede database, Actieve digitale dienstverlening en Passieve digitale dienstverlening binnen het Hoogheemraadschap van Delfland zal als programma worden uitgevoerd. De reden om de projecten onder te brengen in één programma is beschreven in het programmaplan. De gekozen strategie van het programmaplan beoogt de bundeling van alle, voor de totstandkoming van digitale dienstverlening en waterschapsbrede database relevante projecten. Digitale dienstverlening is gesplitst in 2 thema s: actieve digitale dienstverlening en passieve digitale dienstverlening. Dit plan van aanpak beschrijft dus niet de aanpak van de diverse projecten, die deel gaan uitmaken van het programma, maar de kaders waarbinnen deze projecten moeten worden uitgevoerd. Hoewel de invoering van de waterschapsbrede database en actieve en passieve digitale dienstverlening in één programma genoemd staan worden ze in drie thema s uitgevoerd. Dit heeft te maken met de aanpak. Punten waarop de beide genoemde onderwerpen verschillen en dus ook anders uitgevoerd dienen te worden liggen in het feit dat: Het bij de invoering van de waterschapsbrede database om vastlegging van gegevens gaat die door meerdere bedrijfsprocessen gebruikt worden. De authentieke basisregistraties maken daar deel van uit. In eerste instantie zijn voornamelijk de teams Geo-informatie en Belastingen hierbij betrokken. Het gaat bij actieve digitale dienstverlening om ontsluiting van gegevens. Dit gaat vooral het Bureau Communicatie, BBJO, V&H en Belastingen aan. Het gaat bij passieve digitale dienstverlening om digitaal gegevens beschikbaar te stellen voor andere overheden. Dit raakt in het bijzonder Waterbeheer en Afvalzuivering & Werken. Gerelateerde documenten voor dit plan van aanpak: Programmaplan versie 1.0, februari 2007 Informatieplan , deel 1, versie 1.0, februari 2007 Informatieplan , deel 2, versie 1.0, augustus 2007 Datum: 5 december 2007 pagina 7 Van 41

8 3 Toegevoegde waarde van het programma Het programma levert voor Delfland het volgende op: Het verbeteren van dienstverlening aan burgers en bedrijven en het bereiken van de geplande administratieve lastenverlichting door de inzet van ICT-oplossingen; Voldoen aan de doelstellingen Andere Overheid. Binnen het Programma Andere Overheid zijn de volgende speerpunten gedefinieerd: Burgers en bedrijven hoeven bepaalde gegevens nog maar één keer aan te leveren bij de overheid; Er komt een elektronisch systeem waarmee burgers en bedrijven zich eenduidig bekend kunnen maken bij de overheid; Voor haar communicatie, zowel intern als met de buitenwereld, gaat de overheid open standaarden gebruiken, waardoor de leveranciersonafhankelijkheid wordt vergroot; Het streven dat in % van de publieke dienstverlening van de overheden plaats kan vinden via het internet. Voldoen aan de eigen doelstellingen voor informatiemanagement uit het Waterbeheersplan. Door de oprichting van het Waterschapshuis is het mogelijk om dit gezamenlijk met andere waterschappen vorm te geven; Voldoen aan de eigen doelstelling voor informatiemanagement uit het Informatieplan met als belangrijkste beleidsuitgangspunt eenmalige opslag en meervoudig gebruik. Datum: 5 december 2007 pagina 8 Van 41

9 4 De uitdaging De implementatie van elektronische dienstverlening is niet alleen de implementatie van technologie. Mede onder invloed van de technologie zullen de werkprocessen binnen Delfland veranderen. Daarnaast zullen de verwachtingen van burgers en bedrijven over het functioneren van het waterschap veranderen. Waarom is bijvoorbeeld een bedrijf wel 24/7 bereikbaar en een waterschap niet? De filosofie van 24/7 bereikbaarheid vraagt een kanteling in de organisatie van aanbodgerichte naar een vraaggestuurde oriëntatie. Het waterschap krijgt te maken met burgers en bedrijven die goed geïnformeerd zijn en waarvoor internet een belangrijke bron is. De informatie zal daar dus compleet, actueel en toegankelijk beschikbaar moeten zijn. Daarnaast is er ketenintegratie tussen overheden waarbij de ene organisatie als het ware de frontoffice is voor de ander. Omdat gemeenten het dichts bij de burger staan wordt wel geopperd dat zij hét aanspreekpunt kunnen worden voor provincies, waterschappen en de rijksoverheid. Dit wordt nu verder uitgewerkt in een Contactcenter Overheid. De visie hierbij is: o burger en bedrijf centraal o gemeenten eerste ingang overheid (via Overheid heeft Antwoord. 2 ) o multichannel-loketten (telefoon, balie, internet, etc) en kanaalsturing o overheidslagen werken samen o eenmalige gegevensverstrekking Daarnaast is er ook nog en het bedrijven- en burgerloket. Hoe deze loketten allemaal aan elkaar hangen of gericht zijn op bepaalde aspecten is nog niet duidelijk. Door het gebruik van e-formulieren en de basisadministraties zal nagedacht moeten worden over één ingangsloket voor berichtenverkeer bij Delfland. Het Contactcenter Overheid vraagt om het nadenken over één klantendossier bij Delfland. Op dit moment zijn er bij Delfland dossiers van klanten verspreid in de organisatie aanwezig. Binnen het huidige DMS zijn er mogelijkheden om dit te realiseren. Het nadenken en eventueel realiseren van één klantendossier valt buiten de scope van dit programma. 2 De ICTU programma s Advies Overheid.nl en Contactcenter Overheid (CCO) hebben vanaf 1 juli j.l. hun krachten gebundeld binnen één nieuw programma, met als naam Overheid heeft Antwoord. Advies Overheid.nl richt zich op het stimuleren en ondersteunen van overheden bij het beschikbaar en vindbaar maken van overheidsinformatie op het internet. Het CCO werkt samen met de rijksoverheid, gemeenten en uitvoeringsorganisaties aan één loket via klantcontactcentra bij gemeenten. Datum: 5 december 2007 pagina 9 Van 41

10 5.1 Inleiding 5 Programma uitwerking waterschapsbrede database Het programma bestaat uit de volgende componenten: Invoering van de waterschapsbrede database met Enterprise Service Bus 3 ; Koppeling met het nieuwe belastingsysteem; Invoering van basisregistraties. De componenten bestaan uit verschillende projecten. In dit hoofdstuk worden de projecten in kaart gebracht en de onderlinge afhankelijkheden. 5.2 Programmadoelstelling De doelstelling van het programma is: In 2008 de invoering van de waterschapsbrede database, o.a. afgeleid van het programma van de ICTU/Waterschapshuis en het Programma Andere Overheid, binnen het Hoogheemraadschap Delfland gereed te hebben. De basisregistraties worden daarna ingevoerd. Uitgangspunt hierbij is dat de waterschapsbrede database gegevens bevat die door meerdere bedrijfsprocessen gebruikt worden. Daarmee word voldaan aan het belangrijkste beleidsuitgangspunt uit deel 1 van het Informatieplan : eenmalige opslag van gegevens en meervoudig gebruik. De invoering van de waterschapsbrede database en de basisregistraties is daarbij randvoorwaardelijk voor het project Nieuw Belasting Systeem dat gebruik gaat maken van de waterschapsbrede database. 5.3 Overzicht van samenstelling van de thema s Hieronder volgt een korte opsomming van de projecten die onder dit programmaplan vallen: o de Waterschapsdatabase en de Enterprise Service Bus (ESB); o invoering per basisregistratie. De volgende projecten vallen niet onder dit programmaplan maar hebben er wel een zware mee: o koppeling met het nieuwe belastingsysteem; o koppeling met andere systemen (bijv. IRIS en het nieuw te ontwikkelen zuiveringsinformatiesysteem) o koppeling met informatiesystemen die in de toekomst geïmplementeerd worden. De projecten vallen onder de verantwoordelijkheid van de lijn. Input vanuit dit programma is echter wel van wezenlijk belang voor het slagen van die projecten. 5.4 Stand van zaken In dit hoofdstuk wordt de stand van zaken van Delfland en het Waterschapshuis weergegeven van de verschillende onderwerpen Waterschapsbrede database De Waterschapsdatabase (WDB) is een instrument waarmee de waterschappen de basis leggen voor interne en externe informatievoorziening volgens een gedefinieerde informatie architectuur en daaraan gekoppelde technische architectuur. Met de WDB wordt een eenduidige architectuur gerealiseerd voor afname en levering van de gegevens die voor meerdere processen binnen en buiten het Waterschap van belang 3 Koppelingsmechanisme tussen informatiesystemen en waterschapsbrede database Datum: 5 december 2007 pagina 10 Van 41

11 zijn. De WDB is een basisvoorziening voor alle 26 Nederlandse waterschappen voor interne en externe ontsluiting van gegevens uit de landelijke basisregistraties en zogenaamde kernregistraties van de waterschappen. De WDB is in eerste instantie bedoeld als de voorziening van brongegevens voor de bedrijfsprocessen Heffen en Innen van het, gelijktijdig aanbestede, nieuwe Belastingsysteem. De WDB bevat die gegevens die voor meerdere doeleinden, systemen en /of bedrijfsprocessen kunnen worden gebruikt. Door de gegevens in hun historische context te plaatsen wordt één grondslag voor gegevens gecreëerd, waarop de waterschappen, hun klanten en leveranciers kunnen acteren en vertrouwen. Door de WDB worden naast de diensten voor het Belastingsysteem ook diensten geleverd voor de wettelijke terugmeldingsplicht, die is vastgelegd in de wet op de Basisregistratie. Indien nodig kunnen soortgelijke diensten worden gedefinieerd voor het verbeteren van gegevens in de (interne) kernregistraties. Samengevat realiseert de WDB de volgende functies: - eenduidige afname van de landelijke Authentieke Basisregistraties, opslag en aanlevering ten behoeve van de processen in het Waterschap - eenduidige afname van binnen een Waterschap aanwezige Kernregistraties, opslag en aanlevering ten behoeve van de processen in het Waterschap - kwaliteitsborging van gegevens - controle en opschoning van gegevens bij ontvangst in het voorportaal - afhandelen van uitval van gegevens - verrijking van gegevens - implementatie van de wettelijke terugmeldingsplicht die is vastgelegd in de wet op de Basisregistraties Enterprise servicebus De waterschappen zullen nu en in de toekomst meer en meer interne en externe applicaties koppelen om gegevens uit te wisselen en functionaliteit te hergebruiken. De formaten van de gegevens en de communicatie protocollen zijn echter in veel gevallen niet compatibel. Dit geldt zeker daar waar processen worden ondersteund door grote, gesloten, monolithische applicaties. Wat is een ESB? Een ESB is een platform waarmee berichten tussen applicaties kunnen worden uitgewisseld. Zaken als de transformatie van gegevens en de routering worden door de ESB uitgevoerd, waarmee de ESB de regie heeft over de integratie. De applicaties die aan de bus hangen hoeven hier geen zorg meer voor te dragen. Een ESB ondersteunt een groot aantal berichtformaten en protocollen, waardoor er een zeer flexibele architectuur ontstaat, waarmee applicatie-integratie vanuit veel verschillende platformen en direct of indirect kan plaatsvinden. Door berichten eenduidig te definiëren kan functionaliteit (lees: diensten) stap voor stap meer en meer worden hergebruikt. Door middel van zogenaamde adapters kunnen alle applicaties, op verschillende platformen en locaties, en systemen transparant aan de bus worden gekoppeld. Deze adapters zijn omzetters c.q. vertalers van communicatietechnologieën (technisch) en berichtinhoud (functioneel). Als Het Waterschapshuis van meet af aan eenduidig de diensten, daaraan gekoppelde berichtinhoud en gebruikte technologie vaststelt zijn er voor de interne berichtenuitwisseling geen adapters nodig. Daarnaast biedt een ESB standaard functionaliteit voor het integraal management van de ICT inrichting, zoals monitoring en logging. Aansluiting op de Overheids Service Bus? De aansluiting op een eventuele Overheid Service Bus (OSB), zoals genoemd in de Nerderlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA), is met deze voorgestelde architectuur eenvoudig te realiseren. Zolang een fysieke OSB ontbreekt, kunnen Datum: 5 december 2007 pagina 11 Van 41

12 verschillende organisaties hun ESB s direct aan elkaar koppelen. In principe ontstaat zo een virtuele OSB. In onderstaande figuur is dit gevisualiseerd. Figuur 1. Concept applicatiearchitectuur NORA De verwachting is dat op de korte termijn vaak pragmatische oplossingen worden toegepast. Gegevensuitwisseling vindt ook nu plaats via verschillende kanalen, bijvoorbeeld via CD s. Echter, met het leggen van de focus op de inhoud van de berichten (gegevens), de definitie van de gegevens (metagegevens) en de definitie van de diensten (dienstencatalogus) wordt de belangrijkste stap gezet in de gewenste richting. De stap naar uitwisseling van gegevens met externe partijen via de ESB is dan slechts een technische invuloefening. Het voordeel van de ESB is dat waar nodig gebruik kan worden gemaakt van genoemde adapters, specifieke software en /of geautomatiseerde ontvangsten leveringsprocedures, bijvoorbeeld voor de gegevensuitwisseling met oude monolithische informatiesystemen Basisregistraties De aangewezen landelijke Basisregistraties leveren basisgegevens voor veel processen binnen het Waterschap. Binnen de overheid is weliswaar afgesproken dat er bij de gegevensvoorziening gebruik zal worden gemaakt van berichtenverkeer, maar op één basisregistratie na (GBA) heeft nog geen enkele Basisregistratie een daadwerkelijk bruikbare diensten- /berichtencatalogus geïmplementeerd. Door gebruik te maken van een ESB wordt dit afgevangen. Bedoeling is dat de interne dienstverlening op de ESB van de WDB zodanig wordt opgezet dat door middel van adapters de gegevensleveringen door de Basisregistraties worden afgeschermd van de applicaties op de ESB. Wanneer in de toekomst de Basisregistraties (waarschijnlijk één voor één) wél een diensten- /berichtenstandaard definiëren, dan is de aansluiting te realiseren door alleen de adapters op de ESB aan te passen. De applicaties merken dan niets van deze verandering: deze gaan uit van de intern gedefinieerde berichten Implementatie In de Europese aanbesteding is opgenomen dat de leverancier een implementatieplan oplevert. De implementatie zelf is er niet in opgenomen. De reden daarvoor is dat het ten tijde van de aanbesteding nog onduidelijk was welke waterschappen, wanneer en wat zouden implementeren. De waterschappen dienen dus zelf een implementatiepartner aan te trekken. Het Waterschapshuis zal hier wel een voorstel voor doen. Datum: 5 december 2007 pagina 12 Van 41

13 5.4.5 INSPIRE 15 Mei treedt de nieuwe Europese richtlijn Inspire (Infrastructure for Spatial Information in Europe) in werking. Inspire verplicht de overheden in de lidstaten bepaalde ruimtelijke en milieu informatie te harmoniseren en beschikbaar te stellen. Afhankelijk van het soort informatie moet er al in 2010 de eerste informatie beschreven en beschikbaar zijn. Inspire schrijft echter niet alleen voor wát er beschikbaar gesteld moet worden, maar ook hóe. Kortom: standaardisatie van ruimtelijke en milieu - en dus water georiënteerde informatie speelt een belangrijke rol. VROM heeft de intentie om benodigde informatie voor INSPIRE zoveel mogelijk te verkrijgen via bestaande bronnen b.v. BAG voor adressen. Bij het ontwikkelen van de waterschapsbrede database zal dus INSPIRE een grote rol spelen. 5.5 Uit scope van het programma De volgende projecten vallen buiten de scope van het programma: de aanpassing van het huidige belastingsysteem, die valt onder de verantwoordelijkheid van het sectorhoofd Facilitaire Zaken. Gezien de grote afhankelijkheid van beide projecten is nauwe afstemming en samenwerking wel noodzakelijk; de invoering van andere (nieuwe) informatiesystemen die aansluiten op de waterschapsbrede database via de ESB, bijv. IRIS en de opvolger van ZUIS. Ook hier is wel de input noodzakelijk vanuit dit programma vanwege de grote afhankelijkheid van de de WDB. 5.6 Planning en aanpak projecten Planning De volgende planning is overgenomen uit het bestek van de Europese aanbesteding van het nieuwe belastingsysteem, de waterschapsdatabase, de ESB en de basisregistraties die van belang zijn voor belastingheffing. Het project is ingedeeld in een aanbestedingsfase en aantal fasen met mijlpaln voor bouw en implementatie die gedeeltelijk parallel lopen: # Mijlpaal Datum Verantwoordelijke Commentaar gepland partij 1 Start project LogicaCMG 2 Oplevering projecplan LogicaCMG 3 Oplevering 1e versie datamodel LogicaCMG n.a.v. testen kan deze nog veranderen 4 Afronden blauwdrukfase LogicaCMG Goedkeuring definitief blauwdrukdoc 5 Oplevering acceptatietestcases HWH 6 Goedkeuring acceptatietestcases HWH Oplevering acceptatietestplan & testdata HWH 7 8 Start systeemtest LogicaCMG HWH participeert onder onze regie 9 Afronden systeemtest LogicaCMG 10 Einde projectfase LogicaCMG Oplevering systeem ter acceptatie 11 Acceptatietest succesvol afgerond HWH Decharge voor projectfase 12 Start Implementatietest HWH 13 Implementatietest succesvol afgerond HWH / LogicaCMG Decharge voor het project 14 Einde garantie standaard producten LogicaCMG 15 Einde garantie maatwerk LogicaCMG Op bestuurlijk niveau is besloten dat Delfland het nieuwe belastingsysteem niet afneemt op Dit geeft Delfland de ruimte om de planning aan te passen zodat deze afgestemd kan worden op de implementatie van de koppeling met IRIS. Over deze implementatie zijn echter nog geen harde afspraken gemaakt in de stuurgroep IRIS van HWH. De verwachting is dat dit medio 2009 zijn beslag moet krijgen. Voor een meer gedetailleerde planning: zie bijlage 1 Datum: 5 december 2007 pagina 13 Van 41

14 5.6.2 Fasering en aanpak implementatie De implementatie van de waterschapsbrede database is verdeeld over een aantal toetredingsgroepen. Delfland zit in de eerste toetredingsgroep waarbij het systeem op in productie gaat. De implementatie van het nieuwe belastingsysteem en de waterschapsbrede database valt onder de verantwoordelijkheid van de waterschappen zelf. Het Waterschapshuis heeft wel de intentie om de waterschappen in de eerste toetredingsgroep een voorstel te doen om dit gezamenlijk aan te pakken. De aanpak en projectorganisatie zijn uitgewerkt in hoofdstuk 7. Datum: 5 december 2007 pagina 14 Van 41

15 6.1 Inleiding 6 Programma uitwerking digitale dienstverlening Het programma digitale dienstverlening bestaat uit 2 thema s: Passieve digitale dienstverlening; Actieve digitale dienstverlening. De thema s bestaan uit verschillende projecten. In dit hoofdstuk worden de projecten in kaart gebracht en de onderlinge afhankelijkheden. 6.2 Programmadoelstelling De doelstelling van het programma is: In 2009 de invoering van actieve en passieve digitale dienstverlening, o.a. afgeleid van het programma van de ICTU/Waterschapshuis en het Programma Andere Overheid, binnen het Hoogheemraadschap Delfland gereed te hebben. De doelstelling per thema is hiervan afgeleid. De verklaring Betere Dienstverlening, minder administratieve lasten met de elektronische overheid, beschrijft naast de uitgangspunten ook het volgende: Gemeenten, provincies en waterschappen zullen geen eigen voorzieningen ontwikkelen die een dubbeling met de (gezamenlijk ontwikkelde en beheerde) basisvoorzieningen van de elektronische overheid zouden betekenen. 6.3 Overzicht van samenstelling van de thema s Hieronder wordt kor t de samenstelling van de actieve en passieve digitale dienstverlening weergegeven Actieve digitale dienstverlening Hieronder volgt een kort opsomming van de projecten die onder actieve digitale dienstverlening vallen: Invoering van e-formulieren met eventueel integratie van DigiD binnen de huidige procesketen van Delfland; Invoering van een nieuw CMS (WaterschapsNet); Invoering van het Waterschapsloket: Dit is inmiddels gerealiseerd; Invoering van Samenwerkende catalogi ( no wrong door, waar een burger of bedrijf ook informatie/dienstverlening zoekt, hij wordt altijd doorverwezen naar de overheid die de betreffende informatie/dienstverlening kan leveren); Invoering van extranet/uitwisseling van bestanden; Decentrale regelgeving: Doel van het project is het realiseren van raadpleging van alle regelgeving van lokale overheden in onderlinge samenhang voor eind 2007 ; Het project decentrale regelgeving is een onderdeel van het actieprogramma Andere Overheid. Het publiceren van de regelingen van de regelingen valt onder actieve digitale dienstverlening; Publicatie van vergunningen op internet. Dit wordt echter niet als project opgestart maar meegenomen in het onderzoek naar digitale dienstverlening binnen V&H. Onder e-formulieren vallen veel verschillende formulieren. Het project invoering e- formulieren zal gesplitst worden in de verschillende projecten omdat er verschillende primaire processen geraakt worden die een verschillende dynamiek kennen Passieve digitale dienstverlening Hieronder volgt een korte opsomming van de projecten die onder passieve digitale dienstverlening vallen: DURP: Het digitaal beschikbaar stellen van ruimtelijke plannen voor andere overheden Datum: 5 december 2007 pagina 15 Van 41

16 Aarhus: Het Aarhus-verdrag gaat over de toegang tot milieu-informatie, participatie bij besluitvormingsprocessen over milieuzaken en toegang tot de rechter bij milieuzaken. Grondroedersregeling: het voorkomen van graafincidenten en daarmee het borgen van publieke belangen als leveringszekerheid van essentiële diensten en veiligheid voor mens en omgeving. Het doel is te bereiken door informatie-uitwisseling en zorgvuldig graven wettelijk te verplichten. De verwachting is dat in de tweede helft van 2007 de wet in werking treedt en kan het elektronische systeem, Klic-online, in 2009 worden ingevoerd. Decentrale regelgeving: Doel van het project is het realiseren van raadpleging van alle regelgeving van lokale overheden in onderlinge samenhang voor eind Het project decentrale regelgeving is een onderdeel van het actieprogramma Andere Overheid. Het verzamelen van de juiste versie van de regelingen en het definiëren van metadata valt onder passieve digitale dienstverlening. 6.4 Stand van zaken In dit hoofdstuk wordt de stand van zaken van Delfland en het Waterschapshuis weergegeven van de verschillende onderwerpen Elektronische formulieren bij het ICTU/ Waterschapshuis Onder regie van het Het Waterschapshuis is of wordt momenteel gewerkt aan de volgende E-formulieren (voor een uitgebreide weergave zie Bijlage 1): 1. Bezwaarschrift/verzoek om vermindering belastingheffing burger 2. Aanvraag kwijtschelding van belasting burger (beschikbaar) 3. Bezwaar besluit bestuursorgaan door burger 4. Meldingsplicht waterhuishouding door bedrijf (beschikbaar) 5. Aangifte verontreinigingsheffing bedrijven (beschikbaar) 6. Verstrekken/intrekken automatische incasso burger/bedrijf (beschikbaar) 7. Bezwaarschrift/verzoek om vermindering belastingheffing bedrijf (beschikbaar) 8. Melding bronneringen (WVO-vergunning) (in ontwikkeling) 9. Aanvraag WVO vergunning (in ontwikkeling maar status onduidelijk, wordt waarschijnlijk onderdeel van de omgevingsvergunning) 10. Aanvraag Keurontheffing (in ontwikkeling) 11. Melding/klacht algemeen (beschikbaar) 12. Schade of overlast melden (beschikbaar) Aandachtspunt/risico: het ICTU heeft een aantal formulieren ontwikkeld voor het Waterschapshuis die draaien in service bij ICTU. Het Waterschapshuis en ICTU hebben echter geen SLA afgesloten over de dienstverlening Persoonlijke internet pagina voor belasting Getronics PinkRoccade heeft in opdracht van het waterschap Rivierenland, Waternet en Delfland een adviesdocument opgesteld over de mogelijkheden en voorwaarden voor integratie met Back-Office systemen voor e-formulieren. Het document gaat echter voor een groot gedeelte over het ontwerp van de formulieren machtiging en kwijtschelding. Verder wordt kort ingegaan op Persoonlijke Internet Pagina (PIP). De kosten en benodigde inspanning zijn niet vermeld in het rapport van Getronics PinkRoccade. Bij navraag bij het Waterschapshuis blijkt dat het gaat om het ontwikkelen van een proof of concept dat onafhankelijk moet kunnen draaien van het IBS systeem. Het Waterschapshuis is alleen betrokken om de architectuur te bewaken en het hergebruik van de e-formulieren, die zijn ontwikkeld door de ICTU, te bewaken. Het probleem bij deze formulieren is dat het waterschap het bericht van de klant niet ontvangt als een XML bericht maar als een met als bijlage een XML-bericht en PDF. De status van het project is daarom onduidelijk. Delfland heeft de laatste half jaar niets meer van het project gehoord. Datum: 5 december 2007 pagina 16 Van 41

17 Het ministerie van Binnenlandse Zaken is ook bezig met de ontwikkeling van een PIP. In de loop van 2009 krijgen alle Nederlanders die dat willen een eigen internetsite van de overheid. Via die internetpagina (MijnOverheid.nl) kan iedereen een aantal overheidstaken vanaf de computer regelen Digitale dienstverlening V&H Op dit moment is er één e-formulier beschikbaar voor klanten van Delfland. Het gaat om een aanvraagformulier keurvergunning Dit kan via Word elektronisch ingevuld worden. Het formulier kan niet digitaal naar Delfland verzonden worden, omdat er altijd aanvullende stukken meegezonden moeten worden. Het Waterschapshuis heeft aangegeven dat door allerlei ontwikkelingen, zie Bijlage 2, de komende 1,5 jaar niet veel e-formulieren te verwachten zijn. Er komt in ieder geval binnenkort wel een E-formulier voor keurontheffing waterkeringen. Binnen Delfland wordt een onderzoek door V&H uitgevoerd om te kijken welke ontwikkelingen er zijn op kort en middellange termijn, welke gevolgen dit voor V&H heeft op alle gebieden. Aan de hand van deze informatie zal besloten worden hoe de digitale dienstverlening van V&H eruit zal komen te zien Formulieren voor bezwaar/klacht Er wordt nu geen gebruik gemaakt van e-formulieren voor bezwaar besluit bestuursorgaan of voor een melding/klacht algemeen. Delfland ontvangt echter soms elektronische bezwaren of klachten. Dit komt omdat bij de internetsite van de Ombudsman een elektronisch formulier beschikbaar is. Dit formulier is zeer eenvoudig, er is zelfs geen enkele controle op veldniveau. Als Delfland een dergelijke digitale klacht of bezwaar ontvangt dan wordt alsnog een schriftelijk bezwaar/klacht gevraagd voorzien van een handtekening. Voor het e-formulier Bezwaar besluit bestuursorgaan wordt gekeken naar de mogelijkheden en onmogelijkheden, gebruik bij andere waterschappen en andere overheden en eventuele alternatieven DigiD DigiD is in beheer bij de gemeenschappelijke beheerorganisatie GBO.Overheid, een onderdeel van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. DigiD heeft drie gestandaardiseerde zekerheidsniveaus: Basis: een gebruikersnaam met wachtwoord. Midden: sms authenticatie. Burgers krijgen toegang tot diensten van zekerheidsniveau midden, door zich bekend te maken aan de hand van een inlogcode én een transactiecode. DigiD stuurt deze transactiecode per sms naar de mobiele telefoon van de gebruiker. Voor DigiD voor bedrijven is dit niveau nog niet beschikbaar. Dit niveau wordt geadviseerd voor persoonsgerelateerde diensten. Hoog: Het zekerheidsniveau hoog is gebaseerd op het zekerheidsniveau zoals wordt voorgeschreven voor gekwalificeerde elektronische handtekeningen vanuit de Wet elektronische handtekeningen. Dit niveau is nu nog niet beschikbaar. Voor sommige van de elektronische formulieren zal het gebruik van deze elektronische authenticatie mechanisme nodig zijn. De burger of het bedrijf zal een DigiD nodig hebben om het formulier te kunnen gebruiken. De elektronische formulieren voorziening van het ICTU zorgt voor een koppeling met de DigiD voorziening. Bij deze formulieren wordt uitgegaan van een beveiligingsniveau basis van DigiD. Vooralsnog kent Delfland geen andere diensten waarvoor een DigiD nodig is. Om gebruik te maken van de formulieren van het ICTU met DigiD moet Delfland wel zelf DigiD aanvragen. De ervaring van andere waterschappen leert dat dit is een langdurig proces is van een gemiddelde doorlooptijd van 6 maanden. Het advies is dus om snel te starten met de aanvraag. Datum: 5 december 2007 pagina 17 Van 41

18 Delfland moet per formulier bedenken of gebruik gemaakt wordt van DigiD. Dit is nodig omdat bij de aanvraag van DigiD aangegeven moet worden voor welke formulieren het gebruikt gaat worden. Er zijn (nu) nog een aantal nadelen aan het gebruik van DigiD, namelijk: Niveau basis wordt als een onvoldoende maatregel voor authenticatie gezien door informatiebeveiligingsspecialisten. Het advies van de belastingdienst om het gebruik van de DigiD van de buurman te gebruiken heeft hier geen positieve bijdrage aan geleverd; (Nog) niet iedereen kan DigiD aanvragen. Niveau midden levert problemen op omdat niet iedereen sms kan of wil ontvangen Content Management Systeem (CMS) Bij het Waterschapshuis hebben al veel waterschappen zich aangemeld voor CMS WaterschapsNet, Het Waterschapshuis heeft aangegeven, dat er voor het vierde kwartaal plaats is om de implementatie voor Delfland te verzorgen. Het Waterschapsnet en de huidige website van Delfland zijn gebaseerd op dezelfde techniek. De overgang wordt technisch gezien hierdoor vergemakkelijkt. Er is in november 2006 een inventarisatie gemaakt van de huidige functionaliteit en die van het Waterschapsnet. Uit de inventarisatie blijkt dat beide CMS systemen overlappende functionaliteit bieden maar dat daarnaast beide functionaliteit bieden die het andere systeem niet heeft. Delfland moet de komende tijd beslissen welke extra functionaliteit van het Waterschapsnet wordt geïmplementeerd en welke extra functionaliteit van het huidige systeem noodzakelijk blijft voor de toekomst. Deze oude noodzakelijke functionaliteit kan dan als maatwerk gerealiseerd worden. Een goede kosten-baten analyse is hiervoor wel noodzakelijk. Het WaterschapsNet wordt zowel voor internet als intranet ingezet. Voor intranet zijn er drie opties voor de technische architectuur: 1. Alle beheer via WaterschapsNet, intranet site draait lokaal bij het waterschap; 2. Alles bij WaterschapsNet (beheer en intranet site centraal) 3. Website WaterschapsNet, intranet eigen CMS/IPROX. De opties zijn bekeken door een team van Bureau Communicatie, ICT services en Sector EFZ. Belangrijke aandachtspunten bij de keuze waren: beveiliging, beheer en beschikbaarheid. De keuze is optie 1 geworden. Voor beschikbaarheid zijn echter nog steeds onduidelijkheden Decentrale regelgeving Doel van het project is het realiseren van raadpleging van alle regelgeving van lokale overheden in onderlinge samenhang voor eind Het project decentrale regelgeving is een onderdeel van het actieprogramma Andere Overheid. 1 januari 2008 is de uiterste datum om te voldoen aan de verplichting van het actie programma Andere overheid Het project digitalisering decentrale regelgeving van het Waterschapshuis verplicht in beginsel alleen tot het publiceren van algemeen verbindende voorschriften. Delfland zal binnen het programma e-dienstverlening zich alleen richten op AVV. Waterschappen worden verplicht de op 1 juni 2006 geldende regelingen op internet te plaatsen en actueel te houden. Verder teruggaan in de tijd is facultatief. Voorstel is dat Delfland de op 1 juni 2006 geldende regelingen publiceert. Dertien regelingen zijn door een externe leverancier gereed gemaakt voor publicatie. Vooraf is er een training door het Waterschapshuis geregeld om ook het beheer in de toekomst uit te kunnen voeren. Bureau Communicatie zal nauw betrokken worden bij dit project omdat de informatie nu ook al op het internet beschikbaar is. Daarnaast moeten alle eigenaren van de AVV s betrokken worden in het project en officieel hun goedkeuring geven voor de juiste tekst van de regeling. Datum: 5 december 2007 pagina 18 Van 41

19 Beheer van de regelingenbank zal uitgevoerd worden door Bureau Communicatie. De eigenaren van AVV s zijn verantwoordelijk voor de juiste regeling en metadata aan te leveren Samenwerkende catalogi Samenwerkende catalogi houdt in: no wrong door, waar een burger of bedrijf ook informatie/dienstverlening zoekt, hij wordt altijd doorverwezen naar de overheid die de betreffende informatie/dienstverlening kan leveren. Om dit te realiseren zal een groot deel van de activiteiten door een externe partij plaatsvinden namelijk: De productbeschrijving wordt centraal bijgehouden door Sdu E-grant Nieuwe generieke producten worden door Sdu E-Grant gemaakt. Wijzigingen van generieke teksten worden door Sdu E-Grant uitgevoerd. Waterschappen hebben geen beheer van generieke teksten Waterschap moet alleen specifieke teksten bij houden. Delfland heeft inmiddels al het Waterschapsloket geïmplementeerd. Het loket is inmiddels zichtbaar via de Provincie Zuid-Holland. Hierover zijn de waterschappen echter niet geïnformeerd. In principe wordt binnen Het Waterschapsloket de koppeling met samenwerkende catalogi gerealiseerd. Dit wordt uitgevoerd door Ictu, alleen is men nog niet zover. De bedoeling is dat er voor elk waterschap een proefomgeving komt. Extranet, gegevensuitwisseling met derden Dit onderwerp is naar voren gekomen in het themaoverleg met een afvaardiging van het BMO. Er is behoefte aan een extranet voor VV-leden zodat ze o.a. de knipselkrant kunnen ontvangen. VV-leden mogen niet op intranet. De knipselkrant kan niet gepubliceerd worden op het internet vanwege hoge kosten i.v.m. auteursrechten. Een extranet is een beveiligend onderdeel van een website. Het is enkel toegankelijk voor bepaalde personen die kunnen inloggen om zich toegang te verschaffen. Het verschaffen van toegang vraagt dus beheer. Bij het Waterschap Regge en Dinkel wordt er een pilot uitgevoerd samen met Geon voor Geo-services via webservices en open source. Webservices is een gangbare technologie bij digitale dienstverlening om gegevens uit te wisselen. Afstemming met Regge en Dinkel is zeer nuttig omdat team Geo-informatie van Delfland bezig is met het opzetten van een Geo portaal. Binnen projecten die samen met HHSK worden uitgevoerd is behoefte aan het samen werken aan documenten, delen van informatie, etc. Voor het project GIDS wordt nu gebruik gemaakt van Sharepoint. Er moet gekeken of Delfland, samen met HHSK, dit breder in wil zetten voor een extranet. Er zijn dus meerdere oplossingen mogelijk voor verschillende doelgroepen en doelen. Om een structurele oplossing te bieden moet er een overzicht komen met doelen, doelgroepen en gewenste oplossing. Daarna kan overgegaan worden tot realisatie van deze oplossing(en) door ICT Services Grondroedersregeling Er is een plan van aanpak van cluster AWW om Intwis LIS te vullen. Dit plan van aanpak is besproken in de VV, i.v.m. de hoogte van budget. In dit plan is niet de vereiste nauwkeurigheid van de registratie meegenomen, maar wel het labelen van de verwachte kwaliteit van de registratie van een leiding. Voor regio Noord geldt dat Defluent ervoor kiest de conversie uit te voeren op eigen systemen en via een eigen methodiek. Delfluent is zelf verantwoordelijk voor de kosten. Tevens is afgesproken dat Delfluent de ligginggegevens van de leidingen in regio Noord na conversie en latere mutaties digitaal zullen aanleveren aan Delfland, zodat deze kunnen worden gerepresenteerd in het Intwis- LIS systeem van Delfland. Datum: 5 december 2007 pagina 19 Van 41

20 Voor Operationeel waterbeheer geldt dat er geconstateerd is dat bij de sector Operationeel Waterbeheer ook persleidingen worden beheerd. Het idee van Operationeel Waterbeheer is, om ook hun leidingen in Intwis-LIS te registreren. Informatie over de ligging van deze leidingen is niet goed toegankelijk. Er ligt nu een voorstel voor een eerste inventarisatie. Gedacht wordt om de leidingen in deze volgorde in te gaan voeren: - Brielse Meer leiding - Circulatieleiding van het gemaal Westambacht - Boezemgemalen - Poldergemalen, gebiedsgerichte aanpak De conversiewerkzaamheden die gepaard zullen gaan met deze leidingen vallen buiten het bestek van het Plan van Aanpak van AWW. Binnen het programma digitale dienstverlening wordt het project Grondroedersregeling AWW en WB als één project gezien. De projectleider, Jeroen van Dongen is in overleg met Miranda Brokke contactpersoon voor WB om te kijken welke werkzaamheden door en voor WB uitgevoerd moeten worden. Daarna moet gekeken worden hoe deze werkzaamheden gecoördineerd en uitgevoerd kunnen worden. Eventueel moet een vervolgopdracht gegeven worden voor de externe projectleider DURP DURP staat voor Digitale Uitwisseling Ruimtelijke Processen. Met de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening in 2008 wordt het opstellen en gebruiken van digitale ruimtelijke plannen verplicht. Digitaal uitwisselbare en vergelijkbare ruimtelijke plannen zijn beter toegankelijk voor burgers, bedrijven en mede-overheden. Om te zorgen dat digitale ruimtelijke plannen geschikt zijn om te gebruiken in ruimtelijke ordeningsprocessen, moeten ze aan een aantal eisen voldoen: De plannen moeten kunnen worden gebruikt door verschillende partijen. Plannen moeten dus in verschillende software kunnen worden ingelezen, zonder dat de informatie uit de plannen wordt gewijzigd De plannen moeten gecombineerd kunnen worden met andere ruimtelijke informatie (b.v. luchtfoto s, contourkaarten). De eisen die aan ruimtelijke plannen moeten worden gesteld, zijn door de DURP-partners in standaarden beschreven. Deze standaarden schrijven niets voor over de inhoud van het plan. Het standaardiseren van de waterinformatie is een project van de InformatieDesk standaarden Water (IDsW) en zal worden vormgegeven volgens het Informatie Model Water (IMWA). Bij Delfland is sinds 1 juni 2007 een Watertoetsportaal in gebruik genomen. Het watertoetsportaal is een internetpagina waarop gemeenten het plan kunnen uploaden en waarop zij een digitaal formulier kunnen invullen. Een ingevuld formulier zorgt er voor dat de watertoetser het plan ontvangt en direct een beeld heeft van het plan. Automatisch worden een aantal administratieve handelingen verricht. De gegevens worden opgeslagen in een database waarmee de watertoetsers een ruimtelijk plan toetsen en zo nodig volgen. Het automatisch invullen vereenvoudigt de administratieve werkzaamheden van de watertoetsers. Met het portaal wordt actief voorgesorteerd op DURP en de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro). Qua informatiebeveiliging moet waarschijnlijk nog een stap genomen worden om via dit portaal veilig te werken. Voor het toetsen van rioolplannen wordt dezelfde oplossing toegepast als het Watertoetsplannen met als extra beveiliging userid en password. De nieuwe Wro (WetRuimtelijke Ordening) verankert de DURP-standaarden in de wet. Op 1 juli 2008 worden de digitale onderdelen van de nieuwe Wro ingevoerd. Gemeenten, provincies, waterschappen en departementen moeten vanaf dat moment hun nieuwe ruimtelijke plannen digitaal beschikbaar stellen aan iedereen die daar belangstelling voor heeft. Daarom roept de overheid RO-Online in het leven. RO-Online, dat staat voor Datum: 5 december 2007 pagina 20 Van 41

21 Ruimtelijke Ordening Online, is een website van de overheid waarop burgers, bedrijven en overheidsinstellingen ruimtelijke plannen kunnen raadplegen. De website gaat op 1 juli 2008 officieel de lucht in. RO-Online wordt dé toegangspoort voor ruimtelijke plannen in Nederland. De site maakt gebruik van het feit dat gemeenten, provincies en het rijk wettelijk verplicht zijn ruimtelijke plannen digitaal beschikbaar te stellen. RO-Online realiseert de ambitie van het programma de Andere Overheid voor de ruimtelijke ordening. Dit betekent concreet dat burgers en professionals bestemmingsplannen en andere ruimtelijke plannen van de overheid in samenhang kunnen raadplegen. Deze website zorgt ervoor dat ruimtelijke plannen via een digitale kaart op een eenduidige manier bij de bron te raadplegen zijn. Het biedt dus één eenvoudige toegangspoort tot alle 460 bronhouders. Voor een toelichting op RO-online, zie Bijlage 3. Voorstel is om binnen Delfland bovenstaande als volgt vorm te geven: Blijf de ontwikkelingen volgen van RO-online zodat gekeken worden wat de voorwaarden zijn en of Watertoetsportaal en/of Rioolplannen portaal overbodig wordt. Blijf de ontwikkelingen volgen van de DURP standaarden zodat Delfland hier op tijd aan kan voldoen Aarhus Het Verdrag van Aarhus (1998) regelt onder meer de rechten op toegang tot milieuinformatie voor het publiek. Dit verdrag is inmiddels in een Europese Richtlijn omgezet. Dit leidt voor bestuursorganen tot een aantal extra verplichtingen ten aanzien van de openbaarheid. Deze richtlijn moet op 14 februari 2005 in Nederland zijn geïmplementeerd; vanaf deze datum moet de overheid volgens deze richtlijn werken. Via een tweetal wetswijzigingen worden het Verdrag en de Richtlijn in Nederlandse regelgeving geïmplementeerd. Dit leidt tot aanpassingen in o.a. de Wet Milieubeheer (Wm) en de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Voor bestuursorganen, waaronder de waterschappen, die milieu-informatie beheren en gebruiken, betekent dit een verandering in de huidige werkwijze bij het actief openbaar maken van milieu-informatie en bij het verstrekken van deze informatie op verzoek. Om de waterschappen te helpen bij het verrichten van activiteiten om aan de eisen van de richtlijn te voldoen is er een project uitgevoerd. Dit project voor de implementatie van het Verdrag van Aarhus (PRIMA) bestaat uit twee fasen. In de eerste verkennende fase is nagegaan wat er bij de overheden moet gebeuren om aan de richtlijn te voldoen. In de tweede fase worden overheden geholpen met de implementatie van de richtlijn. Het rapport van PRIMA fase 1 verwijst naar het Waterschapsloket en Decentrale Regelgeving. Er is verder geen informatie te vinden voor fase 2. Om duidelijkheid te krijgen wat actieve openbaarheid voor de organisatie betekent, kan allereerst nagaan welke milieu-informatie vanuit Delfland binnen de organisatie of voor de organisatie wordt gegenereerd en waar deze informatie zich bevindt. Informatie verzamelen zal plaatsvinden op basis van wettelijke taken. Het soort informatie betreft ten minste: wet- en regelgeving, beleidsmaatregelen, plannen en programma s, voortgangsverslagen, verslagen over de toestand van het milieu, monitoringsgegevens of samenvattingen daarvan, vergunningen die belangrijke gevolgen hebben voor het milieu, milieueffectbeoordelingen en risicobeoordelingen. Kortweg komt actieve openbaarheid neer op: het in kaart brengen en eventueel verbeteren van de gegevenshuishouding; het garanderen van de toegankelijkheid en vindbaarheid van overheidsinformatie, waarbij met name gebruik wordt gemaakt van ICT; het actief openbaar maken - bij voorkeur via Internet - van in ieder geval de specifiek genoemde overheidsbesluiten waarvan bekendmaking wettelijk voorgeschreven is. Ook Datum: 5 december 2007 pagina 21 Van 41