BIGGENOPFOK: valkuilen omzeilen door voeder en management. Tijl Vanmeenen 0499/

Transcriptie

1 BIGGENOPFOK: valkuilen omzeilen door voeder en management Tijl Vanmeenen 0499/

2 Wat zijn onze drijfveren? Verbeteren van het rendement door Opfokken en afleveren van kwaliteitsbiggen: - Vitaal gezond big - Levert goede technische resultaten - Basis voor vleesvarkens met goede slachtkwaliteit, passend in de afzet

3 Resultaat einde opfok Hangt af van voeder, medicatie, water, klimaat. en van BIG!! - speengewicht - speenleeftijd

4 Trend Stijgende toomgrootte huidige zeugenlijnen: Stijgend aandeel lichte biggen Stijgende variatie gewicht einde opfok Daling speenleeftijd

5 Voorspellen biggewicht einde opfokperiode Geboortegewicht Speengewicht Gewicht op 6 weken leeftijd (Paredes 2014)

6 Resultaat einde opfok 1. Invloed van SPEENLEEFTIJD 2. Invloed van SPEENGEWICHT 2.1 Resultaten literatuur 2.2 Resultaten INVE 3. Verschil in resultaten tussen bedrijven?

7 Invloed van SPEENLEEFTIJD de SPEENLEEFTIJD wordt bepaald door het management- systeem 3W systeem : spenen op 28 dagen leeftijd 4W - systeem : spenen op 21 dagen leeftijd Voorbeeld. 160 biggen gespeend op 21 dagen en op 28 dagen leeftijd Gemiddeld gewicht 21 d = 5,8 kg Gemiddeld gewicht 28 d = 7,9 kg Procentuele verdeling van de biggen over verschillende gewichtsklassen d 28 d <4 kg 4<5 5<6 6<7 7<8 8<9 9<10 >10 kg

8 Invloed op SPEENGEWICHT SPEENGEWICHT - speenleeftijd - zeug genetica toomgrootte - geboortegewicht Totaal aantal geboren in <= >= 16 Tomen % N (aantal tomen) Gemiddeld geboortegewicht, kg 1,73 1,52 1,44 1,33 Variatie-coëfficient % N. Quiniou IFIP proefstation

9 Invloed op SPEENGEWICHT SPEENGEWICHT - aantal biggen per zeug Thi Theu et al; JRP2012, 44, Gemid.melkproductie : 10,7 kg/dag, stijgt met 0,75 kg/big tot 12 biggen

10 Invloed op SPEENGEWICHT SPEENGEWICHT - speenleeftijd - zeug genetica toomgrootte - geboortegewicht geboortegewicht speengewicht (Rapport 41 juni 2007 Wageningen)

11 Resultaten literatuur Bruininx et al., Journal of Animal Science, : Proefopzet - Genetica : - Zeugen : rotatiekruising tussen Nederlands landras, Fins landras en Large White - Beer : Great Yorkshire - Speenleeftijd 27 dagen - Weging bij spenen, 13 dagen en 34 dagen na spenen - Aantal biggen : Batterij : 10 of 11 biggen/hok met gelijk aantal zeugen en bargen

12 Resultaten dag 1-34 Gewichtsklasse Licht Midden Zwaar Gewicht bij spenen (kg) 6,7 7,9 9,3 +1,2 kg +1.4 kg Aantal biggen Gewicht 34 d na spenen (kg) 16,84 18,78 21,03 +1,94 kg +2,25 kg Groei d1-34 (g/dier/dag) Voederopname d1-34 (g/dier/dag) Resultaten literatuur 452 c 486 c 535 d Voederconversie 1,54 1,52 1,55

13 Resultaten INVE België Proefopzet - Proeven uitgevoerd in 2008, 2009, 2010 en Genetica : Topigs 40 x Pietrain - Batterij : 15 biggen/hok Biggen gespeend op 21 dagen leeftijd, weging op 42 dagen

14 Biggen gespeend op 21d leeftijd Gewicht d 1 Gewicht d14 Gewicht d42 5,95 kg 8,38 kg 21,81 kg

15 Biggen gespeend op 21d leeftijd Gewicht d 1 Gewicht d42 5,94 kg 22,11 kg

16 Biggen gespeend op 21d leeftijd => Een gewichtsverschil van 500 g bij spenen resulteert in een gewichtsverschil van 1000 g 42 dagen na spenen. Klasse Aantal Gewicht d1 (kg) Gewicht d42 (kg) Groei (g/dier/dag) <5 kg 42 4,74 19, < 5,5 kg 88 5,2 20,65 367,5 5,5 < 6 kg 107 5,69 21, < 6,5 kg 111 6,21 22, ,5 < 7 kg 71 6,66 23, <7,5 kg 35 7,07 24, Vanaf 7,5 kg 11 7,73 24,63 403

17 Invloed van het speengewicht op de groei in de batterij licht midden zwaar VERSCHIL X ,4 VERSCHIL X ,1 24,2 11,9 5,8 7,2 8,5 8,4 10 Speengewicht (kg) Gewicht dag 14 (kg) Gewicht dag 35 (kg)

18 Aandachtspunten biggenopfok UITVAL UNIFORMITEIT SPEEN DIARREE DARM GEZONDHEID DROGE STOF MAXIMALE DIERPRESTATIES VOEDER CONVERSIE STREPTOCOCCEN GROEI

19 Drogestof opname, sleutel tot succesvolle opfok Le Dividich and Seve, 2001

20 Kraamstalwerking management en voeding ifv DS opname PERIODE 1 PERIODE 2 immuniteitsopbouw bigoverleving biguniformiteit speengewicht biguniformiteit Darmgezondheid (1+2) Speenrijpheid (1+2)

21 Voeding van biggen bijvoeding in het kraamhok

22 Bijvoeding in het kraamhok goed verteerbare grondstoffen wei, melkpoeder, soja eiwit concentraat ontsloten granen smakelijke grondstoffen bloedplasma hoogwaardige, specifieke grondstoffen warmtebehandeling, granulometrie, perstechniek vet is belangrijkste energiebron % van energie in melk

23 Voeding van biggen droge productvormen in het kraamhok

24 Voeding van biggen brij DS-gehalte Hygiëne Temperatuur Arbeidsgemak

25 PROEF DS VISUEEL

26 PROEF DS

27 PROEF DS VO: g BRIJ/big/dag VO: g DS/big/dag

28 Proef DS: resultaat 200% 180% 160% 140% 120% 100% 80% DS laag DS hoog 60% 40% 20% 0% groei VC

29 Bijvoeding in het kraamhok brij versus droog Brij Z-M Controle (melk + droog) RELATIEF brij/ C Duur (dagen) 20,71 20,70 100% Aantal zeugen Aantal gespeende biggen / zeug 14,33 13,36 107% Geboortegewicht (kg) 1,309 1,310* 100% Speengewicht bij zeug 5,781 5, % Uitval 7,1% 10,8% 66% Groei (g/dag) % TOTALE VO (g/big) 232

30 Voorspenen hoger speengewicht en betere bigkwaliteit VISIE: Voorspenen in het algemeen belang Rendement vs sentiment Eindafrekening ten vroegste op 10 weken Voederkost

31 Voorspeenstrategie DAG 4 GROEP1 GROEP 2 Aantal biggen/zeug Totaal aantal Gemiddeld gewicht (kg) Dag GROEP1 GROEP 2 Gem gew bij opzet batterij d20 en d28) (Kg) Gem gespeend / zeug Gem gespeend bij de zeug Totaal OP batterij Sterfte% (kraamhok vanaf d4 + couveuse) ECONOMISCH RESULTAAT: voederwinst = 49 cent / big

32 Voorspeenstrategie % TOOMGROEI GROEP 1 GROEP 2 g/zeug/dag GROEP 1 GROEP 2

33 SPEENRIJPHEID Het vermogen van een big om na het spenen vlot te beginnen eten en om plantaardige grondstoffen te verteren

34 Speenrijpheid Biggen leren eten

35 Speenrijpheid Biggen leren eten Biggen leren vlotst voor ze 3 dagen oud zijn Eten drinken Herkenbaarheid (geur, temperatuur)

36 Speenrijpheid Biggen leren eten BIJVOEDING vanaf d1 BIJVOEDING vanaf d8 TOTALE VO (g/big) Speengewicht (kg) 7,12 6,68 Speenleeftijd (dag) VOEDERVERBRUIK VOEDEROPNAME It. 2014; 11,2 gem gespeend

37 Speenrijpheid voorbereiden van het verteringsstelsel Controle Laag eiwit concept ruw eiwit 20 9,95 ruw vet 20 20,6 ruw as 5,7 4,3 suiker + zetmeel lysine 1,7 0,49 methionine 0,55 0,14

38 Speenrijpheid voorbereiden van het verteringsstelsel Controle Laag eiwit concept # biggen / toom 12,21 12,07 Gemiddeld biggewicht (kg) 6,275 6,263 Gemiddeld toomgewicht (kg) 76,64 75,60 VO (g/big)

39 Speenrijpheid voorbereiden van het verteringsstelsel Resultaat eerste 7 dagen na spenen INVE standaard Laag eiwit concept GROEI VO VC uitval 0 0

40 Een vlotte (door)start valkuilen rond spenen De speendip Biggenvoeder Voederschema

41 Dagen tot slachten De speendip Dagelijkse groei tijdens de eerste week na spenen bepaalt voor 40% de voederopname en groei tijdens de hele opfok g g g > 225 g Dagelijkse groei eerste week na spenen (Tokach et al., 1992) 10 gram extra voederopname na spenen: 175 gram zwaarder op 4 weken na spenen. (Geary,2000)

42 Blijven eten, sleutel tot succes Le Dividich and Seve, 2001

43 Darmgezondheid Tight junctions Gezonde darm Verzwakte darm

44 Darmgezondheid

45 Ken de risicobiggen VO (g/ big/ dag) 0,400 0,350 0,300 0,250 0,200 0,150 VSP KLEINE NORMAAL ZWAARSTE 0,100 0,050 0, Dagen na spenen

46 Speengewicht Invloed op de groei

47 Speengewicht Management ifv uniformiteit 140 Speengewicht biggen ,0-5,9kg 6,0-6,9 kg 7,0-7,9 kg 8,0-8,9 kg 9,0-10,9 kg Proef Sterksel, gespeend op 4 weken

48 De speendip - 16u na spenen had 50% nog niet gegeten - Biggen die meer voeder opnemen in het kraamhok zullen meer voeder opnemen na spenen. (Bruyninx,2002) Bruininx et al., 2001, J. Anim.Sci. 79:

49 De speendip voederopname ifv voederbak Proef Sterksel

50 De speendip voederopname ifv voederbak Proef Sterksel

51 Een vlotte (door)start valkuilen rond spenen De speendip Biggenvoeder Voederschema

52 Voeder Darmgezondheid en dierprestatie Biggen leren eten voor spenen Geen voederovergangen bij spenen Beschikbaarheid water en voeder Hardheid (korrel) Smakelijk voeder (zoet zuur) Veilige vertering

53 Voederopname (g/dag) na spenen zoetkracht Smakelijk voeder zoetstoffen Fructose Dextrose Lactose Elke suiker heeft een specifieke zoetkracht De juiste combinatie van suikers stimuleert de opname Lactose Lactose + Dextrose

54 FRUCTOSE heeft een hoge zoetkracht en verhoogt de smakelijkheid Smakelijk voeder Nutritioneel compromis Opgepast voor te veel dextrose: verhoogt de wateropname en kan diarree veroorzaken DEXTROSE is de snelste en meest direkte energiebron. LACTOSE stimuleert de goede darmflora (laktobacillen) en verhindert de schadelijke darmflora.

55 Veilige vertering transitregulatie

56 Hoog RE EN veilig voederen? Opmerkingen: -TOPIGS 20 X DUROC -Speenleeftijd 24d Laag RE controle rel speengewicht (kg) 6,95 6,98 100% groei (1>7d)(g/d) % VC (1>7d) 3,03 2,35 78% VC (49d) 1,63 1,56 96% Ruw Eiwit (8% tov 18%): ruw eiwit op zich is geen parameter voor productveiligheid

57 Bloedplasma Positief effect op: - Voederopname - Veilige eiwitbron - Darmgezondheid

58 0h 6h 12h 18h 24h 48h 72h 5d 7d 14d 21d 28d 35d 42d Ig s in zeugenmelk Mg/ml 120 IgG Mg/ml 25 IgA IgG 10 IgA h 6h 12h18h24h48h72h 5d 7d 14d21d28d35d42d 0 Verloop van Ig s in zeugenmelk: proef met 25 zeugen F Klobasa, E Werhahn and J.E.Butler

59 Een vlotte (door)start valkuilen rond spenen De speendip Biggenvoeder Voederschema

60 Voederschema BATTERIJ Voerstrategieën om biggen met groeiachterstand te ondersteunen = Voederwinst maximaliseren

61 32 32 aantal dagen aantal biggen 7 3 uit proef genomen 26,99 21,46 STARTER (kg) 489,1 401,9 groei (gr/big/dag) 100% 82% voederopname per big per dag (gram) 100% 79% 1,725 1,669 voederconversie 100% 97% Geconcentreerde voeders voor lichte biggen Periode dag ,14 4,19 gemiddeld gewicht bij opzet (kg) 8,91 7,18 gemiddeld gewicht na 15 dagen (kg) 3,84 3,86 kg speenstarter/big aantal dagen biggen 2 4 uit proef genomen 0,57 3,86 Prestarter met plasma (kg) 3,27 speenstarter (kg) 184,7 199,3 groei (gr/big/dag) 100% 108% voederopname per big per dag (gram) 100% 100% 1,386 1,392 voederconversie 100% 100% Periode dag starter starter 8,91 7,18 gemiddeld gewicht 15d (kg) 24,56 20,04 gemiddeld eindgewicht (kg) 26,99 21,46 kg starter /big

62 Voederschema lichte biggen Biggen opfok rantsoen Naam landbouwer Spenen: 21d Stal lichte biggen Aantal biggen 100 Opzet datum 27/11/2015 Begingewicht (kg) 4,5 voederopname % 90 startdatum naam aantal gewicht op basis van groeicurve (kg) groei voederhoevee lheden (kg) voeder dagen begin eind (g/dag) per big totaal 27/11/2015 Plasmavoer 1, /11/2015 Speenstarter + 20% Zoom 14 4,50 6, , /12/2015 Speenstarter I 7 6,63 8, , /12/2015 Starter I 28 8,61 22, , /01/2016 Totaal 49 28, Gemiddelde 4,50 22,55 368

63 Voederschema zware biggen Biggen opfok rantsoen Naam landbouwer Spenen: 21d Stal zware biggen Aantal biggen 500 Opzet datum 27/11/2015 Begingewicht (kg) 6 voederopname % 100 startdatum naam aantal gewicht op basis van groeicurve (kg) groei voederhoeveelh eden (kg) voeder dagen begin eind (g/dag) per big totaal 27/11/2015 Plasmavoer 0, /11/2015 Speenstarter I 14 6,00 8, , /12/2015 Starter I 17 8,27 14, , /12/2015 Groeistarter I 18 14,86 26, , /01/2016 Totaal 49 31, Gemiddelde 6,00 26,22 413

64