s tichting ouw esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index Copyright SBR, Rotterdam
|
|
- Simon de Coninck
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 s tichting ouw esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index
2 .. rapporteur: ir. D. Spekkink Stichting Arbeidstechnisch Onderzoek Bouwnijverheid
3 stichting bouwi""esearch Bouwafval Instructieboek voor het bepalen van de Afval-Index Rotterdam, 1990
4 De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit en kwaliteit te verhogen, en de continuïteit in de werkgelegenheid te bevorderen; b. de kennis op het terrein van de bouwnijverheid te vergroten en te verspreiden naar en binnen alle organisaties waarmede de stichting een relatie onderhoudt; c. voorts al hetgeen dat met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De stichting en degenen die aan deze publikatie hebben medegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - volgens de huidige stand van wetenschap en techniek - van de in deze publikatie vervatte gegevens. Nochtans moet de mogelijkheid dat zich toch onjuistheden in deze publikatie zouden bevinden niet worden uitgesloten. Degene die van deze publikatie gebruik maakt, aanvaardt daarvoor het risico. De stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie in deze publikatie. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Bouwresearch. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permis sion from the Stichting Bouwresearch.
5 3 INHOUD WOORD VOORAF. 5 SAMENV ATTIN G 8 SUMMARY 10 1 INLEIDING 13 2 MNBEVEtINGEN Conclusies en aanbevelingen van algemene aard 2.2 Conclusies en aanbevelingen ten aanzien van de ontwerpfase 2.3 Conclusies en aanbevelingen ten aanzien van de inkoop 2.4 Conclusies en aanbevelingen ten aanzien van de werkvoorbereiding 2.5 Conclusies en aanbevelingen ten aanzien van de uitvoering VOORBEELDPROJECT Planomschrijving 3.2 Constructie en materiaalgebruik 3.3 De aannemer 3.4 Bouwplaatsomstandigheden 3.5 Voorbereiding en organisatie BEREKENING VAN DE AFVAL-INDEX VOLGENS TRAJECT 1: UITWERKING INVULBLAD A INVLOED VAN HET ONTWERP OP DE AFVALKOSTEN Het schatten van beoordelingsfactoren (b) 4.2 De wegingsfactoren (w) 4.3 Uitrekenen van de gewogen waarden (b x w) 4.4 Sommeren van de gewogen waarden 4.5 Berekening van de Deelindex-Ontwerp 4.6 Berekening van de Deelindex-Ontwerp van het voorbeeldproject 4.7 Werken met de Deelindex-Ontwerp
6 4 5 BEREKENING VAN DE AFVAL-INDEX VOLGENS TRAJECT 2: UITWERKIN G VAl'i INVULBLAD B INVLOED VAN DE UITVOERING OP DE AFVALKOSTEN 5.1 Schatten van de beoordelingsfactoren (b) 5.2 De wegingsfactoren (w) 5.3 Berekening van de gewogen waarden (b x w) 5.4 Sommeren van de gewogen waarden 5.5 Berekening van de Deelindex-Uitvoering 5.6 Berekening van de Deelindex-Uitvoering van het voorbeeldproject 5.7 Werken met de Deelindex-Uitvoering 6 BEREKENING VAN DE AFVAL-INDEX VOLGENS TRAJECT 3: UITWERKING VAN DE INVULBLADEN A en B 6.1 Berekening van de Afval-Index 6.2 Wijziging van ontwerp en uitvoering 7 WIJZIGINGEN IN DE INVULBLADEN 8 RELATIE TUSSEN DE AFVAL-INDEX EN DE KOSTEN VAN BOUWAFVAL 9 UITWERKING VAN INVULBLAD C: RAMING VAN DE AFVALKOSTEN 9.1 De materiaalkosten 9.2 De loonkosten 9.3 Containerhuur en afvoerkosten 9.4 Totale afvalkosten per cont-m3 per materiaalcategorie 9.5 Totale hoeveelheid afgevoerd materiaal 9.6 Berekening van de totale afvalkosten 9.7 Gebruik van de materialenlijst BIJLAGE BEPALING VAN DE INKOOPWAARDE VAN EEN CONT-m3 VAN EEN BEPAALDE CATEGORIE AFVAL-MATERIAAL MATERIALENLIJST
7 5 WOORD VOORAF Onderzoekingen in Zweden en Engeland toonden aan, dat het verminderen en voorkomen van bouwafval tot aanmerkelijke besparingen op de bouwkosten kan leiden. Dit was voor de Stichting Bouwresearch aanleiding om, met financiële steun van de toenmalige afdeling Onderzoek van de Directie Bouwnijverheid van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, een onderzoek naar die besparingsmogelijkheden te starten. Allereerst werd in 1981 een voorstudie uitgevoerd die er mede op gericht was om de methode van waarnemen, vastleggen en verwerken van de resultaten te testen op hun praktische toepasbaarheid. De voorstudie resulteerde in de formulering van drie onderzoekvragen voor de hoofdstudie-opdracht: a. welke algemene richtlijnen ter voorkoming en beperking van bouwafval en daardoor vermindering van de bouwkosten zijn te geven; b. hoe kan een bijdrage worden geleverd aan de bewustwording bij alle bij bouwprojecten betrokkenen, ter voorkoming van bouwafval; c. ontwikkel een instrument, dat ontwerpers en uitvoerders van bouwwerken vooraf kan helpen bij het beperken van bouwafval en het verminderen van de bouwkosten. In de nu voorliggende publikatie zijn de antwoorden op die vragen gepresenteerd. De ontwikkelde graadmeter voor het vooraf schatten van de afvalkosten, de Afval-Index, is reeds met succes op enkele bouwprojecten toegepast. Daarbij is gebleken dat het de discussie over - en de bewustwording van - dit onderwerp bevordert. Deze publikatie is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen een studiecommissie, haar secretaris, enkele bedrijven en de rapporteur. De publikatie richt zich vooral op de leiding, het middenmanagement en de. medewerkers van stafafdelingen in bureaus en bedrijven in de bouw.
8 6 De studiecommissie, die het onderzoek heeft begeleid, was op het moment van publikatie als volgt samengesteld: ir. W.M.A.J. Willart voorzitter J. Arends J. de Bruin A. Korbijn C. Perin A. Satijn J.J. Sluijmers M.J. Struijk ir. drs. J.C.W. van de Kasteele secretaris SBH. ir. H.J. van Wessel rapporteur (t.m. maart '84) ir. D. Spekkink rapporteur (vanaf april '84) Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Directie Onderzoek, Zoetermeer Verenigde Dura Bedrijven BV., Rotterdam Bureau voor Architectuur en Stedebouw Reijenga, PostmaBV., Voorburg Urbibouw Bredero BV., Nieuwegein Era Bouw BV., Zoetermeer Elementum BV., Maassluis IVA Instituut voor Afvalstoffen Onderzoek, Amersfoort Struijk's Aannemingsbedrijf BV., Krimpen aan de Lek COMIN, Bureau voor Innovatie, 's-cravenhage Stichting Arbeidstechnisch Onderzoek Bouwnijverheid, Ede Stichting Arbeidstechnisch Onderzoek Bouwnijverheid, Ede De leden van de commissie wil ik dankzeggen voor het werk dat zij deden. Speciaal wil ik alle bedrijven, die actief aan het onderzoek hebben deelgenomen, bedanken voor hun medewerking. Door de aanwezige interesse bij deze bedrijven in het onderwerp 'Afval op de bouwplaats' is deze medewerking vaak enthousiast verleend.
9 7 Deze bedrijven zijn: Algemene Woningbouwvereniging, Den Haag Architectenbureau Feenstra, Arnhem Architectenbureau Mooiman, GOuda Bouwbedrijf Beugelsdijk Noordwijk BV., Noordwijk - Bouw Directie Team BV., Deventer Bouwmaatschappij Vermeulen BV., Deventer - Bureau voor Architectuur en Stedebouw Reijenga, Postma BV., Voorburg - BV. Aannemingsbedrijf v/h Boele en Van Eesteren, Den Haag Elementum BV., Maassluis - Era Bouw BV., Zoetermeer Inbo BV., Architecten/Adviseurs, Woudenberg - Ingenieursbureau voor Architectuur en Stede bouw Van Nierop en Van den Hoeven, Rotterdam Intervam BV., Rijswijk - Nevanco Woningbouw BV., Utrecht - Snelder BV., Architecten BNA, Maastricht - Tetteroo BV., Leidschendam - Urbibouw Bredero BV., Nieuwegein Verenigde Dura Bedrijven BV., Rotterdam W.M.A.J. Willart voorzitter studiecommissie
10 8 SAMENVATTING Afvalkosten kunnen een aanmerkelijk deel van de bouwkosten uitmaken. Bij woningbouwprojecten kunnen ze zelfs oplopen tot f à f 5000,-- per woning. Een groot deel van de afvalkosten is te vermijden, wanneer de betrokkenen zich tijdig bewust zijn van de oorzaken van het ontstaan van bouwafval en die zoveel mogelijk trachten te elimineren. Bij een tiental woningbouwprojecten is een oorzaken-analyse gemaakt van het ontstaan van het aangetroffen afval. Ook is per project een berekening gemaakt van de afvalkosten per woning. Het blijkt, dat het eerste bouwafval op de tekenplank van de ontwerper ontstaat. De wijze van vormgeven, detailleren en maatvoeren is van grote invloed op de hoeveelheid afval. Daarnaast hebben ook de voorbereiding en organisatie van de uitvoering en de gevolgde uitvoeringsmethode(n) een belangrijke invloed. Naar aanleiding van de oorzaken-analyse is ten behoeve van zowel het ontwerpende als, het uitvoerende bouwbedrijf de zogenaamde Afval-Index (A.I.) ontwikkeld. De A.I. is een getal, waarmee men,de afvalkosten van woningbouwprojecten kan vergelijken. De berekening ervan geschiedt door het uitwerken van een tweetal invulbladen, aan de hand van ontwerp- en uitvoeringsgegevens. Op de invulbladen zijn 42 aspecten van het ontwerp en 34 van de uitvoering verzameld, die van invloed zijn op de afvalkosten. Ieder aspect is voorzien van een wegingsfactor, die de, relatieve invloed aangeeft. Met een beoordelingsfactor kan de gebruiker aangeven, of een aspect voor het beschouwde project gunstig, ongunstig of neutraal zal uitwerken. Het gaat daarbij vooral om een proces van bewustwording. Rekenkundige verwerking van alle gegevens leidt tot de A.I. De waarde van de A.I. geeft vooraf een indicatie van de te verwachten afvalkosten. Door het ontwerp en.,de uitvoeringsmethode bij te stellen op die aspecten, die een relatief grote invloed hebben (een combinatie van hoge wegingsfactoren en hoge beoordelingsfactoren), kan reeds in de voorbereidingsfase op de afvalkosten worden bespaard. In deze publikatie is een methode opgenomen, om achteraf de afvalkosten van woningbouwprojecten te berekenen. De gegevens daarvoor kunnen tijdens de uitvoering met behulp van een materialenlijst worden verzameld. Een derde invul kaart is ontwikkeld voor de verwerking van die I gegevens. De vooraf met behulp van de A.I. geschatte afvalkosten kan men vergelijken met de achteraf bereken-
I(ostenbewust beheer. s tichting >ouw r esearch. syllabus. Rekenmethodiek voor strategische aanpak naoorlogse woningcomplexen, buurten en wijken
s tichting >ouw r esearch syllabus I(ostenbewust beheer Rekenmethodiek voor strategische aanpak naoorlogse woningcomplexen, buurten en wijken rapporteurs: ing. K. H. Dekker KD/Consultants BV ir. P. Haberer
Nadere informatieNieuwbouw en onderhoud. hand in hand. Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouwr esearch Nieuwbouw en onderhoud hand in hand rapporteur: mr.ing. A. G. J. Mak Advocaten en procureurs stichting:bouwifboesearch Nieuwbouw.en onderhoud h.and in hand Rotterdam, 1990 De stichting
Nadere informatieI nventarisatie onderzoeksinstellingen in de bouwnijverheid. r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam
I nventarisatie onderzoeksinstellingen in de bouwnijverheid 158 r(br Stichting Bouwresearch rapporteurs: ir. M. G. M. Nelissen mw. J. Haverkamp Twijnstra Gudde NV Inventarisatie onderzoeksinstellingen
Nadere informatieAanbesteding, bouwteam of brochurepla Wat bepaalt de keuze? r(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam
Aanbesteding, bouwteam of brochurepla Wat bepaalt de keuze? 24 r(br Stichting Bouwresearch Aanbesteding, bouwteam of brochureplan Wat bepaalt de keuze? 24 Rotterdam, 985 r(br Stichting Bouwresearch Het
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Wapenen of voorspannen zonder aanhechting (VZA)? Wapenen of' voorspannen zonder aanhechting (VZA)? 70 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
ir. H. Hengeveld ing. J. J. Damen Adv.bur. TAUW Intra Consult,; Bouwrijp maken en bouwkosten 157 Rotterdam, 1987 r(br Stichting Bouwresearch De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit
Nadere informatieHet management voor de spiegel
s tichting ouw esearch Het management voor de spiegel Een handleiding voor zelfonderzoek rapporteur: ir. J. Benes stichting bouwresearch Het management voor de spiegel Een handleiding voor zelfonderzoek
Nadere informatieRecente ontwikkelingen rond bestekken. Leidraad voor de bestekschrijver. rs.br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam
Recente ontwikkelingen rond bestekken Leidraad voor de bestekschrijver 133 rs.br Stichting Bouwresearch -------------------------------------------- rapporteur: ir. M.G.M. Nelissen Twijnstra Gudde N.V.
Nadere informatieBodemsanering; wegwijzer in vergunningenland
s tichting ouwr esearch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland rapporteurs: mr. ing. G. J. Kremers mr. J. W. Takke TAUW Intra Consult BV stichting rch Bodemsanering; wegwijzer in vergunningenland
Nadere informatieBouwrijp maken met schuimbeton;
s tichting b ouwr esearch Bouwrijp maken met schuimbeton; een technisch-economische visie rapporteurs: ir. A. Boogert TAUW Intra Consult BV ir. W. de Wijs TAUW Intra Consult BV IJ Bouwrijp maken met schuimbeton;
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteurs: ir. A. T. de Borst mr. ing. G. J. Krèmers TAUW Infraconsult BV Bodemverontreiniging en bouwen 108 2, herziene druk Rotterdam, 1987 r5flr Stichting Bouwresearch De stichting stelt zich ten
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteur: ir. L. J. Visser raadgevend ingenieur Het programma van eisen bij nader inzien De functie van het programmeren in de bouwvoorbereiding Een systeembenadering 128 Rotterdam, 1985 I(br Stichting
Nadere informatie;-.:. 'orch. s tlchting. ", b ouwr. " v :, ,,: Copyright SBR, Rotterdam
,. ;-.:... ".. s tlchting ", b ouwr 'orch " v :,.',,:. Rapporteurs: P. van Soomeren H. Stienstra Bureau Criminaliteitspreventie De stichting stelt zich ten doel: a. in de bouwnijverheid produktiviteit
Nadere informatieOver inhoud, functie en kwaliteit van het bestek. rg(j3r Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam
Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek 132 rg(j3r Stichting Bouwresearch rapporteur: ir. M.G.M. Nelissen Twijnstra Gudde N.V. Over inhoud, functie en kwaliteit van het bestek 132 Rotterdam, 1986.
Nadere informaties tichting ouw esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouw esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur stichtingbouwi-esearch Geluidisolatie: ankerloze spouwmuur of enkelvoudige muur Rotterdam, 1988 De stichting stelt zich
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
: Ventilatie en energieverlies van woningen Enkele bouwkundige details Ventilatie en energieverlies van woningen Enkele bouwkundige details 85 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Het buitenspouwblad Het buitenspouwblad 84 Stichting Bouwresearch K1uwer Technische Boeken B.V. - Deventer - AntWerpen Ten Hagen B.V. - Den Háag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
", Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie Technologische en structurele ontwikkelingen in de bouw Een toekomststudie Uitgevoerd in opdracht van de Stichting Structuuronderzoek
Nadere informatierapporteur: ing. W. Bassie BouwcentrumlTechno Copyright SBR, Rotterdam
rapporteur: ing. W. Bassie BouwcentrumlTechno Met cement gebonden dekvloeren op een thermisch isolerende laag. Kwaliteit en uitvoering geschikt voor utiliteitsbouw 116 Rotterdam, 1985 r(br Stichting Bouwresearch
Nadere informatieComputertoepassingen in het bouwtechnisch onderwijs
s tichting ouw esearch Computertoepassingen in het bouwtechnisch onderwijs a rapporteurs: ing. K. H. Dekker ir. F. Pries KD / Consultants stichtingbouwi""esearch Computertoepassingen in het bouwtechnisch
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Copyright SBR, Rotterdam Vervormingen in gevelconstructies Vermijden van schade Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Vervormingen in g'evelconstructies Vermijden van schade 68 Stichting Bouwresearch
Nadere informatieHet beleidsplan in de bouwonderneming
93 Het beleidsplan in de bouwonderneming Methode voor de opzet van een meerjarenplanning instructieboek :1 Het beleidsplan in de bouwonderneming Methode voor de opzet van een meerjarenplanning Instructieboek
Nadere informatiePraktij ktoepassi ng bouwbesluit en de bouwaanvraag voor kleinere bouwwerken
-..:... tichting ouw esearch Praktij ktoepassi ng bouwbesluit en de bouwaanvraag voor kleinere bouwwerken Deze publikatie is tot stand gekomen in samenwerking met het Nederlands Verbond van Ondernemers
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam. Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners
Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners Een nieuwe woning; gegevens voor bewoners Handleiding voor het verstrekken van gebruiks- en onderhoudsgegevens aan kopers en huurders van woningen 98 Stichting
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
'. Binnenriolering Binnenriolering 77 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
r I; : ERRATUM Ti;denj een vergadering van de studiecomml:r.rie B la 'Afwerking van muren en plafonds' is vastgesteld dat het toepajsingsgebied en met name de constructieve en decoratieve mogelijkheden
Nadere informatieRichtlijnen voor avegaarpalen
s tichting ouw esearch Richtlijnen voor avegaarpalen Ontwerp en uitvoering rapporteurs: ir. F. L. Beringen Fugro BV ir. W. J. Heijnen Grondmechanica Delft stichtingbouwiesearch Richtlijnen voor avegaarpàlen
Nadere informatieHandboek voor innovaties in de bouwonderneming. Richtlijnen voor het middelgrote bedrijf. t(br Stichting Bouwresearch. Copyright SBR, Rotterdam
Handboek voor innovaties in de bouwonderneming Richtlijnen voor het middelgrote bedrijf 122 t(br Stichting Bouwresearch Handboek voor innovaties in de bouwonderneming Richtlijnen voor het middelgrote
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Zon en ramen Zon en ramen Regels voor de keuze van raamgrootte en zonwering voor gebouwen zonder mechanische koeling 74 I Stichting Bouwresearch / Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Copyright SBR, Rotterdam Handleiding voor de keuze van voegkitten Copyright SBR, Rotterdam -----------------------------. Handleiding voor de keuze van
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
, '". Energiebesparing -.-.-.-. zonne-energie 96 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteurs: ing. W. Bassie BouwcentrumfTechno ir. R. P. J. van Hees ing. L. A. J. van der Klugt IBBC-TNO Buitenisolatie-systemen met gepleisterde afwerking Kwaliteit en duurzaamheid 136 Rotterdam, 1986
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
i rapporteurs: ir. T. H. J. Liem en ir. L. Nederlof Vakgroep Bouwfysica Afd. Civiele Techniek en Bouwkunde Technische Hogeschool Delft Detectie van onvolkomenheden in spouwmuurvullingen 109 Rotterdam,
Nadere informatieHet materieel beleid in het aannemingsbedrijf
Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf Deel 11: Stappenplan voor de beleidsbepaling 148 rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Het materieel beleid in het
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding
Nadere informatielespakket bouwrneten Copyright SBR, Rotterdam
s tichting b ouwr esearch lespakket bouwrneten 159 Rapporteur: ing. N. Zondag Ing.- en Juridisch Adv. Bur. Zondag lespakket bouwrneten. Rotterdam, 1993 5e druk 159 De stichting stelt zich ten doel: a.
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de yerbreiding
Nadere informatieBouwrijp maken van terreinen. Copyright SBR, Rotterdam
Bouwrijp maken van terreinen Bouwrijp maken van terreinen prof. ir. W. A. Segeren ir. H. Hengeveld 99 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteur: ir. J. F. van Mierlo TNO-IBBC Wonen in de kou? 110 Rotterdam, 1985 r(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteurs: ir. Th. J. van den Boom ir. R. P. J. van Hees IBBC-TNO Binnenisolatie 156 Rotterdam, 1987 r:(br Stichting Bouwresearch Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden
Nadere informatieHet prestatieconcept;
s tichting b ouwr esearch Het prestatieconcept; begrip, inhoud en betekenis voor het bouwproces deel 1 CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Boonekamp, HAL. Het prestatieconcept / [rapporteurs
Nadere informatieGevelbekledingssystemen met een afwerking van plaa ateriaal
s tichting ouw esearch Gevelbekledingssystemen met een afwerking van plaa ateriaal rapporteur: ing. W. Bassie BC Technologie stichting :botjwif$pesearch. -. Gevelbekledingssystemen.. met een afwerking,van..
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
rapporteurs: ir. H. Hengeveld ir. W. de Wijs Tauw Infraconsult B.V. Snel bouwrijp maken Een zettingsvrije methode als alternatief voor integraal ophogen 119 Rotterdam, 1985 R(br Stichting Bouwresearch
Nadere informatieKwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering
s tichting b ouwr esearch Kwaliteitsbeheersing in werkvoorbereiding en uitvoering Praktische tips voor het kwaliteitsbeleid in het uitvoerend bouwbedrijf rapporteur: ing. L. Brokelman SAOB stichtingbouwjl"'esearch
Nadere informatieAutomatisering in de bouw
s tichting ouwr esearch Automatisering in de bouw Gevolgen voor werknemers rapporteur: ir. J. J. Habets EGM Architekten co-rapporteurs: ir. D. Spekkink SAOB drs. J. A. M. Louman AVEO ir. D. B. Joseph lo-design
Nadere informatieN iet-constructieve voegen in gevels
s tichting ouw esearch N iet-constructieve voegen in gevels Richtlijnen voor ontwerp en specificatie rapporteur: ir. H. van Hulst c.l stichting houwi-esearch N iet-constructieve voegen in gevels Richtlijnen
Nadere informatierapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Copyright SBR, Rotterdam
rapporteur: ing. I. Bontekoe Adv. buro voor materieelefficiency ing. I. Bontekoe Het materieel beleid in het aannemingsbedrijf Deel I: Basisinformatie 148 Rotterdam, 1986 rs.br Stichting Bouwresearch Het
Nadere informaties tichting ouw esearch lespakket bouwmeten voor het MTO Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouw esearch lespakket bouwmeten voor het MTO rapporteur: ing. N. Zondag Ing.- en Juridisch Adv. Bur. Zondag stichting.1:»ouwi""esearch lespakket bouwrneten voor het MlO Rotterdam, 1989 De stichting
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Buitenisolatiesystemen met gepleisterde afwerking Buitenisolatiesystemen met gepleisterde afwerking 92 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V.-Den Haag
Nadere informatieHet kan -best anders in de bouw
s tichting b ouwr esearch Het kan -best anders in de bouw rapporteurs: prof. dr. F. Haselhoff organisatie-adviseur E. Rijlaarsdam Struktongroep NV , Het kan best anders in de bouw Rotterdam, 1988 De stichting
Nadere informatieRichtlijnen voor funderingen op staal
s tichting b ouwr esearch Richtlijnen voor funderingen op staal Ontwerp en uitvoering ,I rapporteurs: ir. W. J. Heijnen Grondmechanica Delft ir. H. M. A. Pachen stichting Richtlijnen voor funderingen.
Nadere informatieDe bouwsector en Europa 1992;
DE EUROPESE MARKT s tichting b ouwr esearch De bouwsector en Europa 1992; een marktoriëntatie voor België, Frankrijk, Groot-Brittannië en West-Duitsland België I 1 >'t rapporteurs: drs. D. Reitsma, rapporteur
Nadere informatie.,. Lijmen in de bo. Copyright SBR, Rotterdam
.,. Lijmen in de bo s tichting ouw esearch Auteurs ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk; ing. D. van Deventer, TNO Kunststoffen en Rubber Instituut, Delft; drs. J.c. van Broekhuizen, Chemiewinkel,
Nadere informatieVervangende nieuwbouw of verbetering
s tichting ouw esearch Vervangende nieuwbouw of verbetering Een model voor het integraal afwegen van investeringsbeslissingen op woningcomplexniveau rapporteur: ing. K. H. Dekker KD/Consultants b.v. stichting
Nadere informatieLijmen in de bouw. deel 5. Copyright SBR, Rotterdam
Lijmen in de bouw deel 5 LJ Auteur ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk Deze publikatie kwam tot stand in samenwerking met Triam Kennismanagement, bureau voor advies, ontwerp en produktie te Papendrecht.
Nadere informatieBOUWAFVAL WAT DOE JE ERAAN? Handleiding en checklists. voor ontwerp en uitvoering. stichting bouwresearch 230' Copyright SBR, Rotterdam
BOUWAFVAL WAT DOE JE ERAAN? Handleiding en checklists voor ontwerp en uitvoering stichting bouwresearch 230' BOUWAFVAL WAT DOE JE ERAAN? Handleiding en checklists voor ontwerp en uitvoering irow Oicke
Nadere informatieSBR SBR 009. s tichting b ouwr esearch. ... t. E: J D BIJ t IJ 1J P B 1J B 1J. Y1J 1J JJ!J ij. 11J 1J i B r J 1J J B IJ. Copyright SBR, Rotterdam
SBR SBR 009 s tichting b ouwr esearch... t E: J D BIJ t IJ 1J P B 1J t Y1J 1J JJ!J ij B 1J 11J 1J i B r J 1J J B IJ Rapporteur: ir. O.CG. Adan TNO-Bouw tichting ouw esearch ""'..1,!:: J B J!j J 11 P B
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam. Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers
Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers Een nieuw gebouw; gegevens voor gebruikers Handleiding voor het samenstellen van gegevens over oplevering, gebruik en technisch beheer van gebouwen 76 Stichting
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam. stichting bouwresearch
Copyright SBR, Rotterdam stichting bouwresearch Colofon Rapporteurs: ing. A.A.J. Damen en ir. H.C.M. van Egmond, Damen Consultants B.V. te Rotterdam Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. MeiTIema
Nadere informatieBeperken van wind hinder om gebouwen deell
Beperken van wind hinder om gebouwen deell Beperken van windhinder om gebouwen deell 65 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V. - Den Haag Het doel van
Nadere informatiestichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen Copyright SBR, Rotterdam
stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen ", " Rapporteurs: A. van den Hout ing. J.M. Bruins BDA Buro Dakadvies b.v. stichting bouwresearch Onderhoud van bitumineuze dakbedekkingssystemen
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de bedrijfstechniek in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
----------------------------------------------- Afdichten van voegen in gevels met banden en profielen Droge beglazing Afdichten van voegen in gevels met banden en profielen Droge beglazing 64 Stichting
Nadere informaties tichting ouw esearch beproevingsmethode en klasse-indeling Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouw esearch N beproevingsmethode en klasse-indeling rapporteur: ir. H. Zorg man Centrum voor Brandveiligheid TNO illustraties: Jos Kooren " Rookontwikkeling van materialen Nieuwe beproevingsmethode
Nadere informatieBitumineuze dakbedekkingen;
s tichting >ouw esearch Bitumineuze dakbedekkingen; herstelmethode details, rapporteurs: A. F. van den Hout BDA Buro Dakadvies BV ing. P. Langenberg Vereniging Dakbedekkingsbranche Nederland VEBIDAK s
Nadere informatieBOUW. ! r4 r. AFVALSTOFFENzY W L J. !!!!jtichting bouw r esearch. Copyright SBR, Rotterdam
BOUW AFVALSTOFFENzY W L----...J! r4 r!!!!jtichting bouw r esearch BOUW AFV ALSTOFFEN- GIDS I / bijgewerkt tot oktober 1992 stichting l>ouw research,a/ovem Oe Stichting Bouwresearch stelt zich ten doel:
Nadere informaties tichting ouw esearch [Q)[E BOUW Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouw esearch [Q)[E BOUW Auteurs: mw. drs. s. Vaas mw. ir. M.B. Berndsen Nederlands Instituut voor Praeventieve Gezondheidszorg, NIPG!lNO Leiden '-,'. stichtingbouwilioesearch. BOUW Rotterdam,
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Copyright SBR, Rotterdam Colofon Auteur: prof. ir. E. Gerretsen, TNO-TPD Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. Meinema B.V., Delft Copyright SBR, Rotterdam til stichting bouwresearch Geluidwering
Nadere informatieLijmen in de bouw. Wandbekle. s tichting b ouw r esearch. deel 4. Copyright SBR, Rotterdam
Lijmen in de bouw Wandbekle en s tichting b ouw r esearch deel 4 CJP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Boom, Th.J. van den Lijmen in de bouw / [auteur: Th.J. van den Boom].- Rotterdam: Stichting
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
I Energieverbruik en energiebesparing in kantoorgebouwen Gebouwen met volledige winter- en zomerconditionering 97 Stichting Bouwresearch Kluwer Technische Boeken B.V. - Deventer - Antwerpen Ten Hagen B.V.
Nadere informatieB-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren
B-toets Vragenlijst Bejegening Versie voor jongeren J.W. Veerman N. van Erve M. Poiesz Praktikon BV Postbus 6906 6503 GK Nijmegen tel. 024-3615480 www.praktikon.nl praktikon@acsw.ru.nl 2010 Praktikon
Nadere informatieMontage van pvc-kozijnen
s tichting b ouwr esearch Montage van pvc-kozijnen Inbouwprincipes en verwerkingsrichtlijnen ü I lil I 1 @O @) Q.., @[p)@[füo[fü@ I [IJ [ ül) =- 1ITIîJ l1ilîl @ W@@@l @ül) @[f@@@ü@ ' {til 1hlll1l [i2)
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Copyright SBR, Rotterdam Colofon Rapporteur: ir. D. Spekkink, EGM onderzoek bv, Dordrecht Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. Meinema B.V., Delft Copyright SBR, Rotterdam lil stichting bouwresearch
Nadere informatieColofon. Titel: Xact groen Wiskunde deel 2 ISBN: 978 90 3720 834 4 NUR: 124 Trefwoord: Wiskunde groen
Colofon 1 Colofon Titel: Xact groen Wiskunde deel 2 ISBN: 978 90 3720 834 4 NUR: 124 Trefwoord: Wiskunde groen Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteurs: E. Benthem, J. Broekhuizen, H. La Poutré, J. Bruinsma,
Nadere informatieSBR 177. supplement VERNIEUWEND BOUWEN. nieuwe produkten / markten. Copyright SBR, Rotterdam
SBR 177 s tichting ouwr esearch supplement VERNIEUWEND BOUWEN nieuwe produkten / markten rapporteurs: ir. R. Poels ing. H. van der Burg Raadg. Ingenieursbur. Poels BV. opdrachtgevers: Ministerie van Volkshuisvesting,
Nadere informatieSamen-Werken Samen-Delen
s tichting ouw esearch Samen-Werken Samen-Delen proiect-ongebonden samenwerking in de B&U sector Rapporteurs: H. Joosten; BELAN Consuiting, Utrecht mr. D.E. van Werven, Instituut voor Bouwrecht, Den Haag
Nadere informatieBoekhouden - Rekenvaardigheid
Boekhouden - Rekenvaardigheid Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteurs: E. Lockefeer, R. van Midde, A. Schouten Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: J. Benneker, R. van Midde
Nadere informatieHandleiding Eetmeter. Aan de slag. in beroep en bedrijf. Handleiding Eetmeter. februari 2007
Aan de slag in beroep en bedrijf februari 2007 Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel
Nadere informatiePraktijkboek Bouwbesluit. deel en tussen verschillende. Gebruiksaanwijzing. nieuwbouwvoorschriften. (aansluitingen. van niet tot bewoning
s tichting b ouwr esearch Praktijkboek Bouwbesluit deel 3 Gebruiksaanwijzing nieuwbouwvoorschriften (aansluitingen van niet tot bewoning bestemde gebouwen en tussen verschillende gebouwfunctiesj 264-3
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van het bouwtechnische en bedrijfstechnische speurwerk in de bouwnijverheid en de verbreiding van de resultaten, zowel ten behoeve
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam. d.ntiui" - search
d.ntiui" - search Auteur ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk. Vormgeving en inhoudelijke bewerking: Triam bv, Produktieen adviesbureau voor opleidingen en documentatie te Papendrecht. Rotterdam
Nadere informaties tichting ouw esearch Bouwtechnische details voor energiezuinige woningbouw Copyright SBR, Rotterdam
s tichting ouw esearch Bouwtechnische details voor energiezuinige woningbouw stichting houwi$pesearch. Bouwtechnische details voor energiezuinige woningbouw Rotterdam, 1989 De stichting stelt zich ten
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Colofon Rapporteur: Ing. ra. Knegt MSc, Aboma+Keboma, Ede Vormgeving: RePro Slotboom, Breda Druk: W.D. Meinema B.V., Delft stichting bouwresearch Een ernstig ongeval op de bouw Handleiding voor aannemers
Nadere informatieWIJZIGINGSBLAD A2. Regeling Brandmeldinstallaties 2002 BMI 2002 / A2 VEILIGHEID DOOR SAMENWERKING. Versie : 1.0. Publicatiedatum : 1 april 2012
WIJZIGINGSBLAD A2 Regeling Brandmeldinstallaties 2002 BMI 2002 / A2 Publicatiedatum : 1 april 2012 Ingangsdatum : 1 april 2012 VEILIGHEID DOOR SAMENWERKING VOORWOORD A2:2012/BMI 2002 Pagina 2/5 Dit wijzigingsblad
Nadere informatieDe hybride vraag van de opdrachtgever
De hybride vraag van de opdrachtgever Een onderzoek naar flexibele verdeling van ontwerptaken en -aansprakelijkheid in de relatie opdrachtgever-opdrachtnemer prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis ing. W.A.I.
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
Colofon Opdrachtgever: stichting bouwresearch Eindredactie: D. Douwes, DNA context, Tilburg Rapporteurs: J.B. Dessing, Adviesburo Nieman BV, Utrecht J.J. van den Engel, Adviesburo Nieman BV, Utrecht H.M.
Nadere informatieiliging van gebouwen 3 deel winkels
s tichting b ouwr esearch iliging van gebouwen 3 deel winkels In de reeks Beveiliging van gebouwen zijn reeds verschenen: Deel 1: Eengezinswoningen, SBR-publikatie 304 Deel 2: Meergezinswoningen, SBR-publikatie
Nadere informatiePrOmotie. Rekenen en Wiskunde. Werkboek Meten 2
PrOmotie Rekenen en Wiskunde Werkboek Meten 2 Colofon Auteur: Onder redactie van: Met dank aan: Tekstredactie: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk: Harry Bruinsma Ad van der Hoeven Aveline Dijkman (Sociale
Nadere informatieestructieve nningstechnieken
s tichting b ouwr esearch, estructieve nningstechnieken rapporteur: ir. F. P. van Groningen Ing.bur. Kouwenhoven Linssen bv vormgeving: Jos Kooren stichtingbouwi@esearch Niet-destructieve verkenningstechnieken
Nadere informatiePrOmotie. Rekenen en Wiskunde. Werkboek Meten 1
PrOmotie Rekenen en Wiskunde Werkboek Meten 1 Colofon Auteurs : Martin Langeler, Harry Bruinsma Onder redactie van : Ad van der Hoeven Met dank aan : Ton Milatz Tekstredactie : Y-Publicaties Vormgeving
Nadere informatieCopyright SBR, Rotterdam
dl stichting bouwresearch Besl U itvorm i ngsmodel gebouwonderhoud Gefundeerd beslissen over herstellen, vervangen of niets doen Rotterdam, november 2 DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Stichting Bouwresearch
Nadere informatieEuropa 1992; De bouwsector en. Nieuwe Duitse Deelstaten. een marktoriëntatie voor de voormalige DDR. DE EUROPESE MARKT s tichting ouw esearch
DE EUROPESE MARKT s tichting ouw esearch De bouwsector en Europa 1992; een marktoriëntatie voor de voormalige DDR Nieuwe Duitse Deelstaten Rapporteur: drs. D. Reitsma Management Support BV Co-rapporteur:
Nadere informatieLeidraad inbrengwaarde
Leidraad inbrengwaarde Leidraad inbrengwaarde drs. ing. F.H. de Bruijne RT ir. ing. T.A. te Winkel RT ISBN: 978-90-78066-47-7 NUR 820-823 2010, Instituut voor Bouwrecht Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieToetsing beheersplan Domus Wehl
Toetsing beheersplan Domus Wehl juni 2011 Toetsing beheersplan Domus Wehl juni 2011 In opdracht van Gemeente Doetinchem Omslagontwerp M. Grotens (Bureau Beke) Kuppens, J. en Ferwerda, H. Toetsing beheersplan
Nadere informatieDag...onderwijs. Een onderzoek naar uitstroombeslissingen van meao-leerlingen. Ineke Lokman
Dag...onderwijs Een onderzoek naar uitstroombeslissingen van meao-leerlingen Ineke Lokman Dag...onderwijs Een onderzoek naar uitstroombeslissingen van meao-leerlingen CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK,
Nadere informatieadministratie afdeling calculatie
administratie afdeling calculatie colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteurs: A. Bosma, J. Bijlsma, P.F.C. Croese, M. van Esch, J.M. van der Steeg Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke
Nadere informatieGebouwbeheerinformotie Utiliteitsbouw
b ouwr esearch Gebouwbeheerinformotie Utiliteitsbouw Informatie Systeem Handleiding voor de overdracht van elektronische dokumenten aan de opdrachtgever Ter visie exemplaar IN FOR'ÎVlATIE ( utiliteitsbouw.:>
Nadere informatieREKENEN Getallen en bewerkingen. voor 1F Deel 2 van 2
REKENEN Getallen en bewerkingen voor 1F Deel 2 van 2 Colofon Auteur: Lisanne Martens Eindredactie: Jiska van Hall Redactie: Edu Actief b.v. Vormgeving: DTP-Studio Joke Wensing Illustraties: Edu Actief
Nadere informatieMI LIEUCALCULATIE. een veelbelovend ontwerpinstrument. stichting bouwresearch 269. Copyright SBR, Rotterdam
MI LIEUCALCULATIE een veelbelovend ontwerpinstrument stichting bouwresearch 269 DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Doelstelling van de Stichting Bouwresearch is het laten uitvoeren van onderzoek gericht
Nadere informatieAmbitie.info. BPV Werken in de detailhandel, goederen komen binnen
Ambitie.info BPV Werken in de detailhandel, goederen komen binnen Colofon Uitgeverij: Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Auteur: M. Steenbergen Redactie: Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie:
Nadere informatie