Lijmen in de bouw. deel 5. Copyright SBR, Rotterdam

Transcriptie

1 Lijmen in de bouw deel 5

2 LJ Auteur ir. Th. J. van den Boom, TNO Bouw, Rijswijk Deze publikatie kwam tot stand in samenwerking met Triam Kennismanagement, bureau voor advies, ontwerp en produktie te Papendrecht. Rotterdam, oktober e druk augustus 1997,

3 Lijmen in de bouw deel 5

4 DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH Stichting Bouwresearch (SBR) verleent de bouwnijverheid hulp bij het voorkomen en het oplossen van knelpunten bij toepassing van nieuwe inzichten en ontwikkelingen gericht op verbetering van kwaliteit, produktiviteit, arbeidsomstandigheden en zorg voor de werkgelegenheid. Belangrijke doelstellingen zijn: Het verzamelen van knelpunten en het waarnemen van relevante ontwikkelingen voor de bouwnijverheid. Het stimuleren van de coördinatie van de programmering van onderzoek. Het leiding geven aan onderzoekprojecten. Het verspreiden en uitdragen van de resultaten naar alle geledingen van de bedrijfstak. De Stichting en degenen die aan dit produkt hebben meegewerkt hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken - naar de laatste inzichten - van de opgenomen gegevens. De mogelijkheid dat zich desondanks toch onjuistheden en/ of onvolkomenheden kunnen voordoen, kan niet worden uitgesloten. De gebruiker van het produkt aanvaardt daarvoor het risico. De Stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan dit produkt hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie uit dit produkt. CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, getransformeerd tot software, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel16b Auteurswet 1912 in verbinding met het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient u zich te richten tot: Stichting Bouwresearch, Postbus 1819, 3000 BV Rotterdam. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm, stored in a database or retrieval system, or any other means without written permission from the Stichting Bouwresearch.

5 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 3 2 TOEPASSING 4 3 WERKWIJZE 7 4 LIJMTYPEN 11 5 EISEN AAN DE ONDERGROND 13 6 OMSTANDIGHEDEN BIJ VERWERKING 14 7 LEVERANCIERS 15 8 LITERATUUR 17

6

7 1 INLEIDING Het lijmen van gevelplaten staat de laatste jaren sterk in de belangstelling. Dit komt enerzijds doordat op de markt steeds meer duurzame en onderhoudsarme plaatmaterialen verschijnen. Anderzijds heeft het lijmen van gevelplaten ook esthetische voordelen. Gelijmde gevelplaten leveren een strak en glad gevelbeeld op, wat eenvoudiger onderhoud en minder of geen vuilstrepen oplevert. In deze publikatie geven we de technische stand van zaken weer op het gebied van het lijmen van gevelplaten. Ook wordt ingegaan op de toepassing van het lijmen van decoratieve platen in vezelcement (Eternit) en van zogenaamde HPL-platen (high-pressure-iaminate). Deze worden door verschillende producenten op de markt gebracht, zoals Trespa, Resopal, Plastica Plaat, Perstorp, Ki-Kern. Enkele lijmfabrikanten leveren produkten die specifiek op dergelijke materialen zijn afgestemd. Over het langeduurgedrag van gelijmde gevelplaten in de praktijk is weinig informatie beschikbaar. In deze publikatie zal hier ook niet dieper op ingegaan worden. Wel moeten we hierbij opmerken dat er gemeenten zijn die bij het aanbrengen van gevelplaten door lijmen naast de lijmverbinding een aanvullende mechanische bevestiging eisen. Er zijn ook fabrikanten/ leveranciers van gevelplaten die naast de lijmverbinding een schroef per plaat voorschrijven. duurzame en toepassing langeduurgedrag

8 2 TOEPASSING Het lijmen van gevelplaten heeft zowel voor- als nadelen. Beiden worden hieronder genoemd. mooi resultaat dunner plaatmateriaal goede verdeling VoOrdelen De lijmverbinding geeft, esthetische gezien, een mooi resultaat, omdat er geen afdekdopjes aanwezig zijn waardoor vuilstrepen uitblijven: Er kan dunner plaatmateriaal worden toegepast ten opzichte van mechanisch bevestigde platen; dit heeft economische en uitvoeringstechnische voordelen als gevolg. De lijmverbinding zorgt voor een goede verdeling van optredende spanningen. Nadelen sterkte De sterkte van de verbinding is moeilijk te controleren; dit geldt direct na het aanbrengen maar zeker ook op lange termijn. Voorbehandeling van ondergrond enof aan te brengen plaatmateriaal is vervangen! meestal nodig; naast deze extra handelingen is bovendien kennis nodig over de toe te passen produkten. Het vervangen of verwijderen van platen is moeilijker ten opzichte van verwijderen mechanisch bevestigde platen; met een snijdraad is dit overigens goed uitvoerbaar. twee functies Functies Gevelplaten hebben twee belangrijke functies: 1 Het weren van regen. 2 Het bepalen van het aanzien van de gevel (decoratieve functie).

9 Gevelplaten worden toegepast als boeiboord en er worden grotere gevelvlakken mee bekleed. Dit gebeurt zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw. Deze laatste toepassing kan vanzelfsprekend ook in het interieur worden uitgevoerd. De belastingen waarmee rekening gehouden moet worden zijn daarbij aanzienlijk minder zwaar dan bij buiten toepassing. jii Eisen bij buiten toepassing Bij buitentoepassing van gevelplaten moet u met de volgende zaken rekening houden: Het eigen gewicht van de platen. De windbelasting: deze belasting is afhankelijk van de ligging en hoogte van het bouwwerk. De thermische en hygrische vervormingen van de platen. Voor platen in het buitenklimaat moet u rekening houden met: een lineaire uitzettingscoëfficiënt van: mm/mk. een hygrische uitzetting en krimp van: 2,5 mm/m. boeiboord eigen gewicht windbelasting thermische en hygrische vervormingen Bij plaatmaterialen gemaakt van vezelcement liggen bovengenoemde waarden aanzienlijk lager: thermische uitzettingscoëfficiënt: mm/mk. hygrische uitzetting van luchtdroog tot volledig verzadigd: < 1,Omm/m. Er zijn in het algemeen geen problemen te verwachten als u rekening houdt met een maximale werking van 2,5 mm/m' plaat, zowel in horizontale als in verticale richting. Soms leggen plaatproducenten en/ of lijmfabrikanten restricties op met betrekking tot de plaatafmetingen die maximaal zijn toe te passen. Voor wat betreft de dikte worden de volgende grenzen gehanteerd: minimaal 6 mm maximaal 13 mmo dikte

10 meer dan 20 m Advies De sterkte van de lijm mag in principe geen belemmering vormen voor toepassing van gelijmde platen in situaties met een hoge windbelasting. Toch adviseren leveranciers van lijmsystemen om gelijmde gevelplaten niet toe te passen op een hoogte van meer dan 20 m. boven het maaiveld. Dit hangt samen met de risico's die bestaan ten aanzien van het loskomen van platen en/ of verouderen van de lijmverbinding. Het is dan ook belangrijk om in kritische situaties de voorschriften en richtlijnen van de leverancier te raadplegen.