Stimuleringscampagne banenafspraak MBO

Transcriptie

1 Stimuleringscampagne banenafspraak MBO Achtergrondinformatie In het kader van de Participatiewet en de wet banenafspraak heeft de mbo-sector de maatschappelijke opdracht gekregen om in 2023 trapsgewijs in totaal 1290 banen te realiseren voor mensen met een arbeidsbeperking. Voor de mbo-sector telt dat de scholen naast de maatschappelijke opdracht om banen te realiseren, zelf een voorbeeldfunctie hebben aangezien niet onwaarschijnlijk is dat zij een deel van de doelgroep opleiden. Begin april 2016 is de mbo-sector, samen met po en vo ter verantwoording geroepen door de minister en staatssecretaris gezien de achterstand op het aantal banen dat tot nu toe gecreëerd is. Een inventarisatie van de MBO Raad (d.d. 1 oktober 2015) geeft een indicatie van 63,09 gerealiseerde banen, terwijl dit er 155 hadden moeten zijn. Iedere school draagt naar rato bij. De MBO Raad heeft het overzicht waarbij is omgeslagen hoeveel banen iedere school jaarlijks moet realiseren om te voldoen aan de banenafspraak. Eind 2016 moet de MBO-sector 336 banen hebben gerealiseerd. Status Gezien de voortgang heeft de MBO Raad, naast haar activiteiten in 2014, 2015 en begin 2016, een aantal acties opgepakt. 1. In de algemene ledenvergadering (19 april jl.) is expliciet aandacht besteed aan de banenafspraak en de urgentie van het realiseren daarvan. Bestuurders hebben zich gecommitteerd aan deze opdracht. 2. Een eerste leercirkel is gestart (20 april jl.) in samenwerking met het aanjaagteam Banenafspraak overheid. 3. De MBO Raad heeft SOM gevraagd (15 april jl.) een stimuleringscampagne te ontwikkelen om beweging bij scholen te creëren met de ambitie dat alle scholen een bijdrage leveren aan het realiseren van deze banen. Opdracht SOM N.a.v. het verzoek op 15 april jl. vanuit de MBO Raad heeft SOM de opdracht aangenomen om een stimuleringscampagne te ontwikkelen met als doel: het urgentiebesef bij de mbo-scholen te vergroten; het inventariseren van de ervaren knelpunten en het bieden van praktische passende ondersteuning; het bieden van inspiratie hoe scholen banen kunnen creëren. De aanpak SOM stelt voor om aan de hand van verschillende fasen de aanpak vorm te geven: 1. Verdiepende inventarisatie ervaren knelpunten 2. Vergroten urgentiebesef 3. Ondersteuning praktische handvatten 4. Inspiratie bieden 5. Voortgang en monitoring 1

2 Door een mix van het aanstellen banenafspraak ambassadeur MBO, telefonische interviews, gerichte communicatie met de doelgroep, helpdesk functie plus monitoring en terugkoppeling van de voortgang ontstaat er een beweging in de sector. *Janine Schreck en Hans Spigt hebben aangegeven ook graag de info te zien, zodat ook andere sectoren van het MBO kunnen leren. 1. Algemeen Het aanstellen van een banenafspraak ambassadeur MBO die een kwartiermaker is voor de sector: iemand die belast is met de voorbereiding, de algemene organisatie en de communicatie richting de scholen en sociale partners. Iemand waarbij scholen hun vragen kunnen stellen en die bij regionale overleggen (zie verder in dit document) als deskundige aanwezig kan zijn. Bij de ambassadeur hoort ook het inrichten van een (telefonische en digitale) helpdesk. Door het inrichten van een helpdesk kunnen scholen die vragen hebben of tegen problemen aanlopen geholpen worden om hun doelstelling te behalen. Het ontwikkelen van een relatiebestand (Excellijst) met daarin alle namen van de professionals per school die zich met de banenafspraak bezig houden of hier binnen de instelling trekker van zijn. Voor een aantal scholen zijn de betreffende professionals bekend. Namens SOM vindt een belronde plaats langs de scholen plaats voor namen van professionals die nog niet bekend zijn. Ieder half jaar wordt via de MBO Raad de status opgevraagd bij de HR directies van het aantal gerealiseerde banen. De MBO Raad heeft onlangs weer de uitvraag hebben gedaan om de stand van zaken per 1 april a.s. te vernemen. Contactpersoon vanuit de MBO Raad hiervoor is Evelijn Plantenberg. 2. Verdiepende inventarisatie ervaren knelpunten Via de MBO Raad is een inventarisatie gaande naar de huidige status van alle scholen. Wat maakt dat scholen de afspraken voor het realiseren van banen nog niet waarmaken? Het is interessant om na te gaan bij de betreffende scholen waar de knelpunten liggen bij het uitvoeren van de Participatiewet. Voor een deel komt dit naar voren bij de leercirkels 1, maar dit is nog maar een klein percentage van de scholen in het mbo. De knelpunten vormen belangrijke informatie voor het vormgeven van de praktische ondersteuning. SOM stelt voor om telefonische interviews af te nemen of langs scholen te gaan om de knelpunten nader te verkennen en de professionals wegwijs te maken in de kennis en 1 Een leercirkel is een serie van vier bijeenkomsten voor maximaal 15 werkgevers in een sector of regio. Het doel is om binnen enkele maanden nieuwe banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. De bijeenkomsten zijn bedoeld voor werkgevers die concreet aan de slag willen met de banenafspraak in hun organisatie. Tijdens de bijeenkomsten krijgen werkgevers tools aangereikt, wisselen zij ideeën en ervaringen uit met andere werkgevers en gaan zij in op thema s die de deelnemers zelf inbrengen. 2

3 ervaring die de sector (of andere sectoren) al hebben. De uitkomsten van de verkenning verwerkt SOM in het ondersteuningsaanbod. *Het ontwikkelen van het ondersteuningsaanbod en het inventariseren gaan hand in hand gezien de kostbare tijd. Welke ervaren knelpunten in het realiseren van de Participatiewet en de wet banenafspraak zijn reeds bekend? Er is lange tijd onduidelijkheid geweest over de wet- en regelgeving; Instellingen hadden tijd nodig om beleid op te stellen; Inkoop van diensten telt niet mee; De MBO-sector stoot momenteel personeel af en kan geen nieuw personeel aannemen. 3. Bewustwording: vergroten van urgentiebesef Bestuurders hebben zich gecommitteerd om prioriteit te geven aan het realiseren van de banenafspraak in het mbo. SOM adviseert de MBO Raad om het bij ieder werkgeverszaken overleg (Regiobijeenkomsten Werkgeverszaken en HR-directeurenoverleg) als vast punt op de agenda te plaatsen. SOM kan in samenspraak met de MBO Raad de status van de realisatie en de beweging in een infographic of PowerPoint slide plaatsen. Ook op het HR-directeuren overleg dient de banenafspraak een vast agendapunt te zijn. Daar kunnen algemene knelpunten opgevraagd en het ondersteuningsaanbod toegelicht worden. Iedere OR ontvangt een brief vanuit SOM over de banenafspraak, de rol van de OR en de ondersteunende acties vanuit SOM. Samen met het platform BVE wordt daarnaast gekeken welke gezamenlijke activiteiten we kunnen opzetten ter ondersteuning van de OR. Drie keer per jaar verschijnt een Banenafspraak nieuwsbrief met daarin de stand van zaken, informatie en inspiratie. Deze wordt naar zowel naar bovenstaand relatienetwerk, de HRM directies als bestuurders gestuurd. Het ontwikkelen van een promotiefilmpje vergelijkbaar met die van Hogeschool Leiden. Het ROC van Amsterdam heeft aangegeven een aantal portretten, middels een filmpje, van opleidingsmanagers en voornamelijk de doelgroep te willen ontwikkelen. In maximaal 5 minuten wordt duidelijk neergezet wat de ambitie is van ROC van Amsterdam, hoe zij de banenafspraak realiseren, hoe de doelgroep en professionals de uitdaging ervaren en zij geven de uitdagingen en tips weer. 4. Ondersteuning en praktische handvatten Om de ondersteuning vorm te geven is het van belang om de informatie uit de leercirkels, telefonische interviews en individuele afspraken met instellingen mee te nemen. Waar dit mogelijk is hebben we dit meegenomen, de ondersteuning kan nog worden aangevuld. 3

4 Aansluiten bij regionale bijeenkomsten In de regio s Noord, Oost en Zuid hebben zowel bestuurders als HR directeuren hun eigen netwerk met regelmatig overleg. Het zou niet meer dan logisch zijn om aan te sluiten bij de regionale bijeenkomsten, waar de professionals samenkomen die zich binnen de school bezig houden met het realiseren van de banenafspraak. Door het aanbieden van regionale leercirkels, waar professionals maar ook voorbeeld organisaties uit de regio meer vertellen over hun proces en hoe zij verder zijn gekomen. De input en info uit de (andere) leercirkels kan hier ingebracht worden. Mocht hieraan behoefte zijn, dan kan er binnen het regionaal overleg trainingen aangeboden worden op onderwerpen waar binnen het overleg behoefte over bestaat. De helpdesk van de Banenafspraak ambassadeur staat open voor iedereen uit de sector die informatie wil over het realiseren van de Participatiewet en de wet banenafspraak. De helpdesk biedt maatwerk om de vragen te beantwoorden door het juiste netwerk in te schakelen. Het ontwikkelen van een toolbox waarin op elk van de ervaren knelpunten ingegaan wordt en praktische ondersteuning wordt gegeven. Ook worden er zoveel mogelijk basisdocumenten ontwikkeld (zoals een speelveldkaart, een business case of een format voor een beleidsplan) die de instellingen vervolgens zelf kunnen gebruiken. Daarnaast worden hier documenten, voorbeelden en handvatten geplaatst verkregen uit de (andere) leercirkels, het werkveld en andere sectoren. De toolbox is te vinden op de pagina s banenafspraak participatiewet van de SOM website. Er zijn al veel goede voorbeelden van andere overheids- en onderwijssectoren die SOM als kennisdeling naar de mbo-scholen willen brengen. Zie voor een voorbeeld invulling van de toolbox de bijlage. *Janine Schreck en Hans Spigt hebben aangegeven ook graag de info te zien, zodat ook andere sectoren van het MBO kunnen leren. Zo heeft het aanjaagteam ook een aantal tools ontwikkeld die we aan het MBO kunnen aanbieden. 5. Inspiratie bieden De SOM site met daarop de pagina s banen afspraak is de spin in het web. Naast de toolbox zijn hier inspirerende voorbeelden te vinden, het promotiefilmpje (de portretten) van o.a. ROC van Amsterdam en interviews met instellingen die al banen hebben gecreëerd. Daarnaast adviseren we het inzetten van bestaande praktijkvoorbeelden. Er zijn al heel veel voorbeelden verzameld in andere sectoren die ingezet kunnen worden. Bijvoorbeeld: o Onderwijsgemeenschap Venlo en Omstreken o Hogeschool Leiden o Monseigneur Bekkersschool in Delft o Basisschool De Beelen in Leek o Penta primair o Adelente o TU Delft 4

5 De webpagina geeft daarnaast inzicht in een voorbeeld businesscase (ROC van Amsterdam). Hiermee berekent een school wat het in dienst nemen van een medewerker die valt onder de wet banenafspraak kost. SBCM heeft ook een financiële businesscase ontwikkeld. Zie: Naast inspiratie staat op de website ook informatie wat het de school kan kosten als de banenafspraak niet gerealiseerd wordt. Zo krijgt de rekentool van de overheid een plek op de webpagina. Met deze tool kan een school de eventuele boete zelf berekenen (zie: Interviews met scholen die de banenafspraak hebben ingevuld, plus interviews met de doelgroep. Wat zijn de voordelen voor de school en de doelgroep. Dit middels een artikel of kort filmpje (meer aansprekend) terug laten komen op de website. Het aanbieden van een kennistest. In de korte test kunnen bezoekers van de webpagina Banenafspraak hun kennis rondom de participatiewet en banenafspraak testen. Maar ook eventuele vooroordelen komen op een speelse en positieve wijze aan bod. 6. Monitoring en voortgang Het maken van een infographic die regelmatig wordt geactualiseerd en verspreid onder de mbo-scholen en OCW. Ieder half jaar wordt aan de scholen, via de MBO Raad, gevraagd wat de status is van de invulling van de banenafspraak. Verantwoordelijke hiervoor is de ambassadeur banenafspraak. Planning Mei Het aanstellen van een banenafspraak ambassadeur MBO. Het ontwikkelen van een relatiebestand. Verdiepende inventarisatie ervaren knelpunten. Het ontwikkelen van een toolbox. Juni Het ontwikkelen van de eerste Banenafspraak nieuwsbrief. Het verder ontwikkelen en invullen van de toolbox. Het ontwikkelen van een kennistest. Juli Augustus Het verder ontwikkelen en invullen van de toolbox. 5

6 September november Het ontwikkelen van een promotiefilmpje (met ROC van Amsterdam). Het inzichtelijk maken van een voorbeeld businesscase (met ROC van Amsterdam). Interviews met instellingen die de banenafspraak hebben ingevuld, plus interviews met de doelgroep. Het maken van een eerste infographic en verspreid onder de mbo-instellingen en OCW. *Het aansluiten bij regionale netwerken is afhankelijk van de data wanneer zij bij elkaar komen. Begroting(indicatie) Voor het invullen van de stimuleringscampagne is afgesproken om van mei tot en met juli drie dagen per week ruimte te geven. Het gaat hier zowel om de ambassadeur als communicatie uren. Deze functie kan ingevuld worden door meerdere mensen gezien de urgentie van het project. Daarna is het aantal uur afhankelijk van de status / vorderingen van de scholen. Onder de functie ambassadeur banenafspraak MBO horen alle bovenstaande activiteiten. Activiteit 2016 Functie banenafspraak ambassadeur MBO voor driedagen van mei tot en met juli 2016 (13 weken) à 115 per uur voor 24 uur per week. Kosten Vervolg afhankelijk van status en gewenste ondersteuning instellingen Functie banenafspraak ambassadeur MBO nader af te spreken. PM Totaal ambassadeur OUT OF POCKET UREN Ontwikkeling digitale toolbox: 1. Onderwerp: draagvlak creëren Verzamelen informatie, schrijven verschillende documenten (als veranderproces, vooroordelen, etc.), maken 3 praktijkvoorbeelden (afnemen 9 interviews en verwerken tot praktijkvoorbeelden, inclusief fotografie van de geïnterviewde personen). * In VSO is afgesproken dat sectoren deze info zelf moeten verzamelen en aanleveren aan het VSO. Daar moeten we nadere afspraken over maken Onderwerp: interne processen en communicatie Verzamelen informatie, opstellen en schrijven formats. 3. Onderwerp: aan de slag Omzetten quick scan en financieel model naar mbo. Vijf videoportretten 4. Onderwerp: werving en selectie Informatie verzamelen, schrijven teksten, fotografie

7 5. Onderwerp: begeleiding Verzamelen informatie, huidige handreikingen toeschrijven naar mbo (50 pagina s), 3 interviews afnemen en artikelen van maken (inclusief fotografie). 6. Onderwerp: borging en duurzaamheid Schrijven twee handreikingen (van circa 6 pagina s per handreiking), inclusief foto s en opmaak Introteksten maken bij documenten voor plaatsing op site, toolbox inrichten zodat deze makkelijk en goed te doorzoeken is, plaatsen van toolbox op SOM-site. Totaal ontwikkelen toolbox Nieuwsbrieven contactpersonen, Inclusief schrijven teksten, fotografie, opmaak en verspreiding nieuwsbrief (via de mail). Uitgaande van drie nieuwsbrieven per jaar Ontwikkelen pagina s inclusief fotografie Ontwikkeling kennistest Totaal

8 Bijlage: Hoe zou de toolbox eruit komen te zien? Onderwerp: Draagvlak creëren Veranderen: hoe doe je dat? Een ROC wil starten met het creëren van extra banen. Het is belangrijk te realiseren dat het hier gaat om een veranderingsproces. In dit document wordt informatie gegeven over wat een veranderingsproces inhoudt, welke stadia doorlopen wordt, waarmee rekening gehouden moet worden, etc.. De voors en tegens In dit document worden de voor- en nadelen van het inzetten van mensen met een arbeidsbeperking op een rij gezet. Ook worden zoveel mogelijk oplossingen aangeboden voor de nadelen. Vooroordelen Vaak hebben mensen (onbewuste) vooroordelen over deze doelgroep. Leven deze vooroordelen ook binnen het mbo? En hoe ga je daarmee om? Deze mbo opleidingen gingen u voor Drie praktijkvoorbeelden van onderdelen binnen een mbo instelling die extra banen hebben gecreëerd. Elk praktijkvoorbeeld wordt gemaakt op basis van interviews met een leidinggevende, een medewerker en een begeleider. Gezocht wordt naar een zo breed mogelijk beeld van de inzet van de medewerkers op verschillende onderdelen/afdelingen. Feiten en cijfers Het inzichtelijk maken van de huidige status (overzicht instellingen), de gerealiseerde nieuwsbrieven en infographics. Inzichtelijk maken van het speelveld voor instellingen (welke stakeholders zijn betrokken). Onderwerp: Interne processen en communicatie Tools voor de interne processen: Plan van aanpak Een stramien voor een plan van aanpak om extra banen te creëren op een onderdeel of afdeling van een mbo instelling. Rapportage Een format hoe een projectleider kan rapporteren over de voortgang. Taken en verantwoordelijkheden 8

9 Een overzicht met de verschillende taken en verantwoordelijkheden bij het creëren van extra banen. Tools voor interne communicatie: Flyer met informatie over Wet banenafspraak, doelstellingen binnen het mbo en wat dit betekent voor de medewerkers. Een format voor een intern communicatieplan. Standaardteksten die gebruikt kunnen worden voor interne communicatiemiddelen als een intranet, personeelsblad, etc.. Onderwerp: Aan de slag het creëren van banen Quick scan* Een format van een quick scan om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt werk te bieden, dat bedrijfseconomisch een toegevoegde waarde heeft. Financiële business case* Een financieel model om inzichtelijk te maken welke kosten en welke baten er zijn wanneer medewerkers met een arbeidsbeperking ingezet worden. Taken die medewerkers kunnen uitvoeren Een overzicht van taken die mensen met een arbeidshandicap kunnen uitvoeren. * Ook hier is afgesproken dat de werkpakketten breed beschikbaar worden gesteld voor andere sectoren. Met Janine en Hans nader bekijken hoe we straks elkaar zoveel mogelijk kunnen kruisbestuiven. * Dit zijn bestaande SBCM-producten die toegespitst worden op de situatie in het mbo. Onderwerp: Werving en selectie Informatie over de doelgroep Wie valt er in de doelgroepenregister? Wat betekent dit voor de inzet binnen het mbo? Het vinden van geschikte kandidaten Een overzicht welke instanties / organisaties mensen met een arbeidsbeperking plaatsen. Verschillende vormen om de doelgroep in te zetten Informatie over de verschillende manieren waarop de doelgroep ingezet kan worden (werken op locatie, groepsdetachering, individuele detachering, etc.). Aangevuld met voorbeelden hoe de verschillende vormen binnen het mbo zijn ingezet / ingezet kunnen worden. Subsidies 9

10 Een overzicht van de beschikbare subsidies wanneer mensen met een arbeidsbeperking ingezet worden. Onderwerp: Begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Soorten van begeleiding Een overzicht van de verschillende soorten van begeleiding die een mbo kan inzetten. Handreiking aan het werk met nieuwe collega s* Een handreiking over het werken met mensen met een arbeidsbeperking, inclusief een checklist voor een goede introductie en begeleiding van de nieuwe medewerker(s). Checklist spelregels op de werkvloer* Met deze checklist worden de ongeschreven spelregels op de werkvloer binnen het mbo in kaart gebracht. Begeleidingskaarten psychische beperking* Informatie over het omgaan met medewerkers met een psychische beperking Handreiking begeleiding op de werkvloer* Een handreiking met concrete tips voor de begeleider. Drie praktijkvoorbeelden Portretten van drie mensen binnen de mbo die medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden. * Dit zijn bestaande handreikingen van SBCM die toegeschreven worden naar het mbo. Onderwerp: Borging en duurzaamheid van de extra banen Handreiking borging Een handreiking over hoe het mbo het onderwerp binnen de organisatie kan borgen zodat er blijvende aandacht voor blijft. Handreiking duurzame plaatsing Aandachtspunten voor een mbo instelling om zoveel mogelijk te borgen dat de plaatsing ook duurzaam is. Onderwerp: Borging en duurzaamheid van de extra banen Informatie helpdesk (contactgegevens). 10