Aan de raad van de gemeente Lingewaard

Transcriptie

1 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *15RDS00293* 15RDS00293 Onderwerp Vaststellen economisch beleidsplan Beslispunten Het economische beleidsplan vast te stellen. 2 Samenvatting In het economische beleidsplan wordt het beleid van de gemeente op hoofdlijnen beschreven. De keuze wordt gemaakt om de economische structuur te versterken door 3 speerpuntsectoren (glastuinbouw, vrijetijdseconomie en logistiek) te stimuleren en de overige bedrijvigheid optimaal te faciliteren. Verder om startende ondernemers en ZZP-ers te ondersteunen. De gemeente wil verder een wervende bedrijfsomgeving aanbieden via een gevarieerd aanbod van sterke werklocaties met een goede bereikbaarheid. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen worden als speciale aandacht thema s benoemd. Verder wordt ingezet op een optimalisatie van de gemeentelijke dienstverlening en gerichte regionale samenwerking. De hoofddoelstelling van het economische beleid is het behouden en waar mogelijk versterken van de bedrijvigheid en werkgelegenheid in Lingewaard (en waar mogelijk het ondersteunen dat in regionaal verband zoveel mogelijk Lingewaarders aan het werk komen). Voorgesteld wordt om de economische beleidsvisie vast te stellen. 3 Inleiding Gezien de ingrijpende ontwikkelingen in de afgelopen crisisjaren en het aflopen van de looptijd van het huidige economische beleidsplan heeft de gemeente een nieuw economisch beleidsplan voor de periode opgesteld. Het plan is gebaseerd op de lessen die uit de afgelopen jaren zijn te trekken, een uitgebreide analyse van de huidige situatie waarbij de belangrijkste kansen en bedreigingen van de lokale economie in kaart zijn gebracht (een zogenoemde basisanalyse, zie apart document), alsmede op basis van sessies met vertegenwoordigers van ondernemersverenigingen en verantwoordelijke gemeentelijke medewerkers. Om een duidelijke stip op de horizon te plaatsen en niet teveel afhankelijk te zijn van de waan van de dag, richt de scope van het plan zich op de langere termijn (2025), maar wordt de uitvoering vormgegeven via acties/ een uitvoeringsprogramma op korte en middellange termijn ( ). De beleidsnota economie heeft vanwege haar integrale karakter raakvlakken met de meeste programma s uit de programmabegroting. Dan gaat het specifiek om de volgende programma s: Programma 2 Deelname aan de samenleving (o.a. Participatiewet), Programma 3:Bereikbaarheid en mobiliteit (van onder meer werklocaties) Programma 4 Bedrijvigheid Programma 6:Landschap (onder andere voor toerisme en recreatie) Programma 7 Wonen (in combinatie met werken, onderdeel goed vestigingsklimaat)

2 Programma 8 Klimaat en duurzaamheid Programma 9 Beheer en Onderhoud. In het beleidsplan worden de gemeentelijke ambities bepaald en prioriteiten gesteld en er worden keuzes gemaakt waarop wij qua economische ontwikkeling de komende jaren willen inzetten. 4 Beoogd effect Wat willen wij bereiken? De hoofddoelstelling van het economisch beleid is het behouden en waar mogelijk versterken van de bedrijvigheid en werkgelegenheid in Lingewaard, en waar mogelijk het ondersteunen dat in regionaal verband zoveel mogelijk Lingewaarders aan het werk komen. Deze hoofddoelstelling is verder uitgewerkt in de volgende subdoelen. 1 Bedrijven uit alle sectoren doelgericht faciliteren zodat zij kunnen functioneren en blijven groeien. 2 Stimuleren van economische groei in enkele speerpuntsectoren, met name glastuinbouw/agribusiness, vrijetijdseconomie en logistiek. 3 Vergroten van de slaagkansen van startende ondernemers en ZZP ers. 4 Aanbieden van een gevarieerd pallet aan werklocaties, zowel op bedrijventerreinen, als in winkelcentra, kernen en in het buitengebied. 5 Stimuleren van energietransitie, door grotere inzet van hernieuwbare brandstoffen, grotere inzet van biomassa en energiebesparing bij bedrijven. 6 Bevorderen van arbeidsparticipatie, vooral van mensen met grotere afstand tot de arbeidsmarkt. 7 Verdere optimalisering van de gemeentelijke dienstverlening en de samenwerking met bedrijfsleven en intermediaire organisaties. 8 Selectieve en meer proactieve rol in regionale samenwerking waarin steeds helder wordt bepaald wat de gemeente wil halen en brengen. Wat doen wij daarvoor? In het beleidsplan wordt een aantal actiepunten genoemd om deze doelen te bereiken. Verder is een aparte actielijst opgesteld, die zal worden uitgewerkt tot een uitvoeringsprogramma 5 Argumenten en alternatieven 1.1 Het economisch beleidsplan is een uitwerking van de structuurvisie (2012) en van de door de gemeenteraad behandelde startnotitie economische beleidsplan In 2012 is de structuurvisie Lingewaard ( ) vastgesteld. Deze visie geeft de beoogde ruimtelijk (economische) ontwikkeling van de gemeente op hoofdlijnen weer. Het economisch beleidsplan bouwt hier op voort. Op 2 juli 2015 is verder de startnotitie economische beleidsvisie tijdens de Politieke Avond behandeld. Alle opmerkingen die door de gemeenteraad zijn gemaakt tijdens de behandeling van de startnotitie zijn meegenomen in de afwegingen en discussies in het proces om te komen tot het economisch beleidsplan. Zo zijn het Logistiek Expertise Centrum en de gebruikersraad Park Lingezegen toegevoegd aan de klankbordgroep. Verder zijn organisaties als Oost N.V. en MKB Nederland geconsulteerd. Vanwege het tijdsaspect is besloten om de beleidsanalyse niet apart aan de gemeenteraad voor te leggen. 1.2 De beleidsvisie geeft sturing aan de te maken keuzes. Het beleidsplan maakt keuzes en zet in op vijf strategische actielijnen, namelijk 1. Een toekomstbestendige economische structuur a. Stimulering van de speerpuntsectoren: glastuinbouw, vrijetijdseconomie en logistiek b. Ondersteuning van starters/zzp ers c. Faciliteren van overige bedrijvigheid 2. Een wervende bedrijfsomgeving 2

3 a. Gevarieerd aanbod van sterke werklocaties b. Goede bereikbaarheid 3. Aandacht voor de thema s duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen a. Energietransitie/bio-economie b. Arbeidsparticipatie 4. Optimale gemeentelijke dienstverlening 5. Gerichte regionale samenwerking Uit benchmarks t.a.v. gemeentelijk ondernemersklimaat blijkt dat het bedrijfsleven /ondernemers het waarderen als een gemeente een eigen economische visie/beleidsplan met een koersbepaling heeft. Van het doortrekken van de A15 wordt een positief effect verwacht op de (vestiging van nieuwe) bedrijvigheid. De A15 leidt tot maximaal 10% extra vraag naar bedrijfsgronden vanaf De gemeenteraad is bevoegd orgaan voor vastleggen van het economisch kader. In het economisch beleidsplan worden de kaders vastgesteld en de actiepunten beschreven die het handelen van de gemeente op het economische vlak de komende jaren bepalen. Hiermee wordt ook duidelijkheid geschapen voor ondernemers in Lingewaard. De raad is het orgaan, dat de beleidskaders bepaald. Het beleidsplan zal zijn vertaling qua uitvoering krijgen in de programmabegroting en (twee)jaarlijkse uitvoeringsprogramma s. Van belang is dat de gemeenteraad zich uitspreekt over beleidsuitgangspunten en keuzes. 6 Kanttekeningen 1.1 De economie laat zich soms moeilijk sturen De gemeentelijke beleidsruimte is beperkt. De economie laat zich verder op onderdelen moeilijk tot niet sturen. Zo heeft de economische crisis een grote impact gehad op de verkoop van bedrijventerreinen/tuinbouwgrond en spelen de effecten van de kredietcrisis nog steeds door. Nationale (o.a topsectorenbeleid) en provinciale beleidsplannen bepalen in belangrijke mate de gemeentelijke speelruimte op het gebied van tuinbouwontwikkeling, verkeersinfrastructuur, arbeidsmarktimpulsen, terwijl regionaal het beleid wordt bepaald ten aanzien van de bedrijventerreinen, kantoorlocaties en detailhandel. Via het lokale beleid kan de gemeente, maar aan een beperkt aantal knoppen draaien. Ingezet wordt op die onderwerpen waar de gemeente invloed kan uitoefenen. 1.2 Er wordt opnieuw gekozen voor het versterken van het tuinbouwcluster. Lingewaard zet net als het vorige beleidsplan maximaal in op het verder ontwikkelen (en vernieuwen) van het tuinbouwcluster. Een dergelijke strategie vergt langjarige inspanningen (4-5 jaar) op het gebied van onder meer marketing en acquisitie, het aangaan van strategische allianties, ondernemers die willen en kunnen investeren, nieuwe (haalbare) energieconcepten, financiers, etc.. Pas daarna wordt duidelijk of de strategie succesvol is. Wij lopen een risico dat de strategie niet succesvol is. Het is daarom verstandig om na 4-5 jaar het beleid te evalueren en waar wenselijk bij te sturen. 1.3 Er zijn/worden keuzes gemaakt Er wordt ingezet op drie speerpuntsectoren. Daarmee wordt ook de keuze gemaakt om niet in te zetten op bijvoorbeeld de (groei)sectoren gezondheidszorg en zakelijke dienstverlening. Deze keuze is bewust gemaakt. De gezondheidszorg omvat in Lingewaard enkele grote instellingen en verder veel ZZP-ers. Binnen deze sector kan de gemeente maar beperkt sturen. Hetzelfde geldt voor de zakelijke dienstverleners. Er is bijvoorbeeld nauwelijks behoefte aan extra kantoren. Beide sectoren groeien ook zonder steun van de lokale overheid zo leert de ervaring. In beide sectoren werken relatief veel ZZP-ers. In het gemeentelijk beleid wordt bekeken hoe de overheid deze groep bedrijven beter kan bereiken en faciliteren. 3

4 7 Budget Wat mag het kosten? In de programmabegroting zijn structureel 2 budgetten opgenomen: budget voor economische stimulering ( ) en verder heeft uw gemeenteraad budget beschikbaar gesteld voor verbetering van de dienstverlening aan ondernemers ( ). Het is van belang dat deze budgetten structureel blijven. Uit deze budgetten worden momenteel activiteiten gefinancierd zoals deelname aan beurzen (Betuwe Onderneemt Beter, Provada), deelname aan het project Ik start smart. Verder dient dit budget als smeerolie bij initiatieven uit de markt, voor het uitbrengen van een nieuwsbrief voor ondernemers, (haalbaarheids)onderzoeken en het aanschaffen van statistische gegevens. Het grootste deel van de economische activiteiten wordt verder gefinancierd uit projecten (waaronder de grondexploitaties voor de bedrijventerreinen en Next Garden). Bij het opstellen van de visie en de daaruit voortvloeiende acties is uitgegaan van bestaande budgetten. Voor sommige projecten/activiteiten is apart budget nodig. Hiervoor zullen concrete projectplannen met benodigd budget voor worden gemaakt. 8 Communicatie en participatie De beleidsnota is tot stand gekomen door medewerking van veel betrokkenen. Alle relevante vak afdelingen van de gemeente Lingewaard zijn geconsulteerd. Er zijn 2 ambtelijke werksessies gehouden en daarnaast zijn er individuele gesprekken gevoerd. Ook zijn er gesprekken gevoerd met medewerkers van intermediaire organisaties zoals Oost N.V./Regionaal Centrum Technologie/Gebruikersraad Park Lingezegen. Verder is er een werksessie gehouden met een klankbordgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het georganiseerde bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en belangenorganisaties. Deze externe partijen zijn geraadpleegd en zij hebben ons geadviseerd Uw besluit zal worden bekendgemaakt in het Gemeentenieuws en in de nieuwsbrief voor ondernemers. Bij de bekendmaking in het Gemeentenieuws zal een samenvatting met de belangrijkste punten van de nieuwe beleidsnota worden toegevoegd. Ook zal de nieuwe nota naar alle ondernemersverenigingen worden gestuurd en zes weken ter inzage worden gelegd op het Gemeentehuis. Er is besloten om geen aparte inspraakprocedure te volgen. Bij het opstellen van de economische beleidsvisie zijn wij geadviseerd door het adviesbureau Buck Consultants. Dit bureau heeft het oude beleidsplan samen met ons geëvalueerd, een basisanalyse opgesteld, op basis waarvan beleidskeuzes zijn gemaakt en verder geadviseerd bij de uitwerking van de visie en het maken van keuzes. 9 Voortgang Na vaststelling van het economisch beleidsplan worden de actiepunten verder uitgewerkt en zal (twee) jaarlijks een uitvoeringsprogramma worden opgesteld. 10 Duurzaamheid Duurzaamheidsaspecten zijn nadrukkelijk meegenomen in het beleidsplan. Het stimuleren van de energietransitie door grotere inzet van hernieuwbare brandstoffen, een grotere inzet van biomassa en energiebesparing bij bedrijven worden specifiek benoemd. Binnen het economische beleidsveld worden diverse duurzaamheidsambities opgepakt zoals realisatie van een warmtenet. 11 Behandeling tijdens de Politieke Avond Dit voorstel is aan de orde geweest tijdens de Politieke Avond van 25 februari

5 Bemmel, 26 januari 2016 burgemeester en wethouders van de gemeente Lingewaard, de secretaris, de burgemeester, drs. J. Wijnia M.H.F. Schuurmans-Wijdeven 5