Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum

Transcriptie

1 Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum Planperiode 2010 t/m 2014 Definitief concept ontwerp Gemeente Winsum Postbus AA Winsum Grontmij Nederland bv Assen, 16 november 2009 revisie 03

2 Verantwoording Titel : Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum Subtitel : Planperiode 2010 t/m 2014 Projectnummer : Referentienummer : Revisie : 03 Datum : 16 november 2009 Auteur(s) : mevr. ing. D.J. (Diane) Krijt Schepers E mail adres : d.krijt schepers@grontmij.nl Gecontroleerd door : dhr. ing. C.J. (Kees) Pieneman Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : dhr. ing. J.R. (Jelle) Zoetendal Paraaf goedgekeurd : Contact : Stationsplein LB Assen Postbus AA Assen T F noord@grontmij.nl revisie 03 Pagina 2 van 46

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Geldigheidsduur Procedure Leeswijzer Nota Riolering Termen en definities Waarom rioleringszorg Inleiding Relaties met andere plannen/regelgeving Algemeen Regionaal Bestuursakkoord Water Volksgezondheid en Water in de Stad Kwaliteit leefomgeving Lozingen op de riolering (Wet milieubeheer) Regenwaterbeleid, klimaatverandering, diffuse lozingen Europese Kaderrichtlijn Water Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken Visie op Waterplan Winsum Beleidskeuzes Bouwverordening Overleg met andere overheden Evaluatie gemeentelijk rioleringsplan 2004 t/m Evaluatie Aandachtspunten GRP 2010 t/m Toetsingskader: wat willen we Inleiding Doelen Functionele eisen en maatstaven Voorwaarden voor effectief beheer Toetsing huidige situatie: wat hebben we nu Inleiding Aanleg Nog niet op de riolering aangesloten bestaande woningen Aan te sluiten nieuwe bebouwing Overzicht voorzieningen Afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater en hemelwater Overzicht voorzieningen Toestand van de objecten Functioneren van de riolering Zorgplicht grondwater Verordeningen en vergunningen Klachten en meldingen, voorlichting...32 revisie 03 Pagina 3 van 46

4 Inhoudsopgave 6 De opgave: wat moeten we doen Inleiding Aanleg Inzameling afvalwater en hemelwater voor bestaande bebouwing Inzameling en transport stedelijk afvalwater en hemelwater bij nieuwbouw Beheer bestaande voorzieningen Onderzoek Inventarisatie en gegevensbeheer Inspectie vrijverval riolering en overige rioleringsonderdelen Beoordelen Meten en berekenen Stedelijke wateropgave Onderzoek grondwater Controle verordeningen en vergunningen Operationele programma s Overig onderzoek tijdens de planperiode Maatregelen Onderhoud Reparatie, renovatie en vervanging vrijverval riolering Reparatie, renovatie en vervanging overige onderdelen Verbetering van het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van de vrijverval riolering Overige kleinschalige maatregelen Zorgplicht hemelwater Zorgplicht voor overtollig grondwater Organisatie en financiën Inleiding Personele middelen Kengetallen Leidraad Riolering Financiële middelen Algemeen Vervangingswaarden Totale uitgaven Kostendekking lange termijn Algemeen Heffingsgrondslagen en heffingseenheden Heffing op de invordering van rioolrechten Heffing gemeentelijke watertaken Inkomsten anders dan de rioolheffing Benodigde rioolheffing(recht) op lange termijn Voorziening riolering Stijging rioolheffing vorig GRP Samenvatting en besluit...0 Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Inventarisatie en kostenoverzichten Vervangingsplanning vrijvervalriolering Reactie Waterschap Noorderzijlvest Ontwikkelingen, wet en regelgeving rioleringszorg Woordenlijst revisie 03 Pagina 4 van 46

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Aanleg en beheer van riolering is een gemeentelijke taak die zijn wettelijke basis vindt in de Wet milieubeheer (art ). De gemeentelijke zorgplicht is in de Wet Milieubeheer geformuleerd als zorgen voor een doelmatige inzameling en een doelmatig transport van het stedelijk afvalwater. Afvalwater omvat hierbij al het water waarvan men zich wenst te ontdoen en kan dus ook afvloeiend hemelwater en overtollig grondwater zijn. Dit is het belangrijkste doel van de rioleringszorg. Doelmatige inzameling en transport betekenen ook dat het functioneren van rioolwaterzuiveringsinrichting, oppervlaktewater en bodem en grondwater niet nadelig mag worden beïnvloed. De rioleringszorg mag niet leiden tot overlast voor de omgeving en er moet worden gestreefd naar rioleringszorg tegen de laagst maatschappelijke kosten (de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Unie van Waterschappen ondersteunen deze inspanningen). Het huidige gemeentelijk rioleringsplan Winsum 2004 t/m 2008 is afgelopen en is toe aan actualisering. Voor het jaar 2009 is en wordt het beleid uit het huidige gemeentelijk rioleringsplan gehandhaafd. De financiële gevolgen van 2009 zijn door de gemeente in beeld gebracht en meegenomen in dit plan. Daarnaast betekent de uitbreiding van de rioleringszorg met de zorg voor de afvoer van het hemelwater en de maatregelen t.a.v. nadelige gevolgen van de grondwaterstand een verbreding van het huidige gemeentelijke rioleringsplan. Dit geldt ook voor de invoering van de Wet verankering en bekostiging van de gemeentelijke watertaken per 1 januari De gemeente is wettelijk verplicht een gemeentelijk rioleringsplan op te stellen (Wet milieubeheer art. 4.22). Het maken van goede beleidsafwegingen op het terrein van beheer openbare ruimte, bescherming van bodem en waterkwaliteit, de zorg voor het totale watersysteem en de rioleringszorg wordt steeds belangrijker. Ook het financiële beleid, de inzet van middelen en toenemende lastendruk zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. In dit gemeentelijke rioleringsplan is weergegeven hoe de gemeente Winsum haar zorg voor de inzameling en transport van het stedelijk afvalwater, de afvoer van het hemelwater en de grondwaterproblematiek in de planperiode 2010 t/m 2014 vorm wil geven. Voor het verkrijgen van inzicht in de nieuwe taken betreffende de afvoer van het hemelwater, de grondwaterproblematiek en eventuele maatregelen voortvloeiend uit de Kaderrichtlijn Water en WB 21e eeuw, moet overleg worden gevoerd met het waterschap Noorderzijlvest over afstemming van taken en eventuele oplossingsrichtingen. Naast het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) is op regionaal en stroomgebiedsniveau het Regionaal Bestuursakkoord Water (RBW) ondertekend door gemeente Winsum. In dit RBW is vastgelegd met welke acties, maatregelen, taken en verantwoordelijkheden in 2015 een betaalbaar en robuust waterbeheer bereikt wordt. Tevens is in samenwerking met het waterschap de Watervisie 2006 opgesteld. 1.2 Geldigheidsduur Op basis van onderzoeken en informatie uit het gemeentelijk rioleringsbeheersysteem kan een goed beeld worden gegeven van de voor de invulling van de rioleringszorg te verrichten activiteiten en de te nemen maatregelen in het kader van de gemeentelijke watertaken. De geldigheidsduur wordt voorgesteld op vijf jaar (2010 t/m 2014). Alle bedragen zijn op prijspeil revisie 03 Pagina 5 van 46

6 Hoofdstuk 1: Inleiding 1.3 Procedure Dit gemeentelijk rioleringsplan is in nauwe samenwerking met de gemeente Winsum opgesteld. Dit betreft tevens de financiële paragrafen. Medewerkers van de volgende instanties zijn bij het opstellen van het plan betrokken: Waterschap Noorderzijlvest; Provincie Groningen. Na de vaststelling wordt het definitieve gemeentelijk rioleringsplan aan deze instanties toegezonden en aan onze Minister van VROM. Ook zal het vastgestelde gemeentelijk rioleringsplan ter inzage worden gelegd in het kader van de openbaarmaking besluit vaststelling gemeentelijk rioleringsplan. 1.4 Leeswijzer Dit gemeentelijk rioleringsplan is conform de aanbevelingen in de Leidraad Riolering opgezet en bestaat uit de volgende onderdelen: Hoofdstuk 1 is de inleiding, met de aanleiding, de geldigheidsduur en de gevolgde procedure. Hoofdstuk 2 beantwoordt de vraag Waarom rioleringszorg. In hoofdstuk 3 komt de evaluatie van het gemeentelijk rioleringsplan 2004 t/m 2008 aan de orde. Dit is de beginsituatie voor het gemeentelijk rioleringsplan 2010 t/m 2014 (met eventuele aanvullingen vanuit het verlengde jaar 2009). In hoofdstuk 4 worden voor de komende planperiode (en de periode daarna) de doelen beschreven en uitgewerkt. Hiermee wordt een toetsingskader gegeven waarmee onder meer de gevolgen voor het milieu (Wet milieubeheer artikel 4.22 lid 2d) kunnen worden aangegeven. In hoofdstuk 5 'Toetsing huidige situatie' is deze getoetst aan de doelen, in hoeverre zijn deze doelen gerealiseerd. Hoofdstuk 5 geeft het in de wet gevraagde overzicht van de aanwezige voorzieningen (Wet Milieubeheer, artikel 4.22 lid 2a). Figuur 1: Opbouw gemeentelijk rioleringsplan. In hoofdstuk 6 'Strategie' worden in hoofdlijnen de maatregelen weergegeven die nodig zijn om de gestelde doelen te kunnen realiseren. Daarmee wordt invulling gegeven aan lid 2b en 2c van artikel 4.22 van de Wet milieubeheer. In hoofdstuk 7 'Middelen en kostendekking' wordt de in hoofdstuk 6 weergegeven strategie vertaald naar benodigde personele en financiële middelen en een wijze van kostendekking (Wet milieubeheer, artikel 4.22 lid e). Hoofdstuk 8 geeft een samenvatting en bevat het uiteindelijke besluit. 1.5 Nota Riolering Dit gemeentelijk rioleringsplan kan worden gezien als een Nota Riolering: het kader voor de inrichting van het onderhoud, voor het beoogde onderhoudsniveau, voor uitbreiding van de riolering en voor de kwaliteit van het milieu is gegeven in hoofdstuk 4; het kader voor de normkostensystematiek: de uitgaven en kosten zijn ofwel gebaseerd op eenheidsprijzen uit het rioleringsbeheersysteem, of op kostenkengetallen uit de Leidraad Riolering, of op cijfers uit de gemeentebegroting. Op dezelfde wijze als het vorige GRP; het kader voor het meerjaren budgettair beslag is gegeven in de hoofdstukken 6 en 7. Pagina 6 van 86

7 Hoofdstuk 1: Inleiding 1.6 Termen en definities Dit gemeentelijk rioleringsplan is een gemeentelijk plan, waar de gemeenteraad zich over moet uitspreken. Het is echter niet alleen voor de bestuurders en besluitvormers geschreven, maar ook voor overleg met de in de Wet milieubeheer genoemde instanties. Dit heeft tot gevolg dat in dit gemeentelijk rioleringsplan vaktaal wordt gebruikt. In dit gemeentelijk rioleringsplan is daarom een uitgebreide verklarende woordenlijst opgenomen (bijlage 5). Pagina 7 van 86

8 2 Waarom rioleringszorg 2.1 Inleiding Om de uitgangssituatie vast te leggen wordt de relatie met andere overheidstaken en ontwikkelingen aangegeven omdat die van invloed zijn op dat wat we willen met de rioleringszorg (de doelen, eisen en maatstaven). Een groot aantal maatstaven wordt door andere overheden opgelegd door wettelijke regels of vergunningvoorschriften. Ontwikkelingen geven aan waar de aandacht de komende jaren op gericht zal zijn. 2.2 Relaties met andere plannen/regelgeving Algemeen Riolering staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van de waterketen (drinkwatervoorziening riolering afvalwaterzuivering) en heeft relaties met het watersysteem, zie figuur 2. Figuur 2: Relaties riolering waterketen watersysteem. Ontwikkelingen, wet en regelgeving zijn belangrijk voor het beleid voor de afvalwaterketen. Ze vormen het uitgangspunt voor het kijken naar de toekomst. Ook hebben ze invloed op het opstellen en uitvoeren van maatregelen die in het plandeel aan de orde komen. Dit gemeentelijk rioleringsplan heeft ook relaties met andere plannen, zowel van de gemeente als van andere overheden. In figuur 3 is aangegeven welke ontwikkelingen, plannen en wet en regelgeving op welk(e) aspect(en) van de afvalwaterketen ingrijpen. In de bovenste helft zijn de (belangrijkste) ontwikkelingen weergegeven, in de onderste helft de (belangrijkste) wet en regelgeving. revisie 03 Pagina 8 van 46

9 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg De ontwikkelingen, wet en regelgeving hebben invloed op de ontwikkelde visie. Daarnaast hebben wet en regelgeving invloed op het toetsingskader als zodanig. Een aantal relaties wordt kort tekstueel toegelicht. Voor uitgebreide informatie wordt verwezen naar de betreffende (beleids )stukken. Aandachtsgebied Ontwikkelingen en relaties met plannen en regelgeving Ontwikkelingen Wet en regelgeving Volksgezondheid en Water in de stad X X X X X X Kwaliteit leefomgeving, IBOR X X Basisinspanning en waterkwaliteitsspoor X X Diffuse verontreinigingen X X X X Klimaatverandering X X X Rijksbrief omgaan met regenwater en grondwater X X X X X Watervisie 2006 X X X X X Milieubeheer Handhavingsuitvoeringsprogramma 2008 X Europese Kader Richtlijn Water (KRW ) X X X Europese richtlijn Stedelijk Afvalwater X Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) X X X X Regionaal Bestuursakkoord Water (RBW) X X X X X Nationaal Waterplan (ontwerp) X X X Vierde Nota Waterhuishouding X X X X Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) X X X X Woningwet en Bouwbesluit X X Nationaal Milieubeleidsplan 3 en 4 X X X Wet algemene bepalingen omgevingsrecht X Provinciaal waterhuishoudingsplan X X X Bouwverordening gemeente Winsum X Beslisboom "Aan en afkoppelen van verharde oppervlakken" X X X X Waterbeheersplan Noorderzijlvest X X Vergunningen verleend door Waterschap Noorderzijlvest X X X ontwerp riolering emissie oppervlaktewater emissie grondwater Ruimtelijke Ordening (huis)aansluitingen risico's monitoring veiligheid bekostiging Wion X X Waterwet X X Wet verankering en bekostiging verbrede gemeentelijke watertaken: Wet milieubeheer (Wm) X X X X X Wet op de waterhuishouding X X X X X Gemeentewet X Figuur 3: Ontwikkelingen, wet en regelgeving Regionaal Bestuursakkoord Water In het Regionaal Bestuursakkoord Water (RBW) Groningen en Drenthe werken aan water is afgesproken, dat de extra waterafvoer die binnen gemeenten is te verwachten door de klimaatverandering niet mag worden afgewenteld op het waterschap of het milieu. Ook in stedelijk gebied geldt dat het eigen water moet worden vastgehouden. Verder is ondermeer afgesproken dat gemeenten een waterplan opstellen. In het RBW is vastgelegd met welke acties, maatregelen, taken en verantwoordelijkheden in 2015 een betaalbaar en robuust waterbeheer voor de toekomst bereikt wordt. Voor gemeente Winsum betekent dit onder andere dat geïnvesteerd moet worden in extra af te koppelen verhard oppervlak, optimalisatie van het rioolstelsel, uitvoering van het waterplan, bepaling van de stedelijke wateropgave en het verlenen van planologische medewerking aan watermaatregelen Volksgezondheid en Water in de Stad Riolering is een belangrijke voorziening in het kader van de volksgezondheid. Bij het opstellen van maatregelen en het ontwikkelen en toepassen van nieuwe systemen moet dit aspect niet uit het oog worden verloren. De hoeveelheid en plaats van overstorten is daarbij belangrijk; bij afkoppelen moet goed worden gekeken welke oppervlakken worden afgekoppeld en of die al dan niet verontreinigd zijn. Pagina 9 van 86

10 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Kwaliteit leefomgeving Kwaliteit van de leefomgeving en integraal beheer van de openbare ruimte hebben een sterke relatie. Ook in de openbare ruimte staat riolering niet op zichzelf. Maatregelen aan de riolering moeten worden afgestemd op andere maatregelen aan de openbare ruimte om overlast voor burgers en bedrijven te minimaliseren en een efficiënte besteding van middelen te garanderen. Door dit te bewerkstelligen worden in een vroeg stadium projecten integraal afgestemd, om zoveel werk met werk te kunnen maken. Communicatie naar bewoners en bedrijven is hierbij een essentieel onderdeel. Ook het voorkomen van wateroverlast en het zorgen voor schoon oppervlaktewater verhogen de kwaliteit van de leefomgeving Lozingen op de riolering (Wet milieubeheer) Lozingen op de riolering worden sinds 1 maart 1996 op basis van de Wet milieubeheer geregeld. Bij Wet milieubeheercontroles bij bedrijven, moet ook de rioleringscomponent worden meegenomen. De Omgevingsvergunning (Wabo) wordt na verwachting per 1 april 2010 ingevoerd. De afdeling Ruimte van de gemeente is belast met de zorg voor de implementatie van de omgevingsvergunning Regenwaterbeleid, klimaatverandering, diffuse lozingen De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het waterbeleid de nodige aandacht vraagt. De Europese Kaderrichtlijn water (KRW), Het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW), Waterbeheer 21 e eeuw (WB21) zijn bepalend voor de stedelijke wateropgave. Riolering speelt in het waterbeleid, zeker op lokaal niveau, een belangrijke rol. Regionaal spelen de beleidsdocumenten van het waterschap Noorderzijlvest een belangrijke rol. Het antwoord op de vraag hoe met de regenwatercomponent moet worden omgegaan zal de komende jaren de nodige inspanning vergen. Afkoppelen van schone oppervlakken zodat relatief schoon regenwater niet meer naar de rioolwaterzuiveringsinrichting wordt getransporteerd, is een aanpak die past in de ontwikkelingen. De tritsen vasthoudenbergen afvoeren en schoonhoudenscheiden schoonmaken zijn daarbij leidend. De watertoets is een belangrijk stedenbouwkundig instrument om plannen hierop te beoordelen. Overleg tussen gemeente en waterschappen over de wijze waarop met de watertoets moet worden omgaan zal nog plaats vinden. Het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft een regenwaterbrief uitgebracht die aangeeft hoe de regenwaterproblematiek bij gemeenten het best kan worden aangepakt. Er zijn vier pijlers van het regenwaterbeleid benoemd: Vuil dat niet in het regenwater komt, hoeft ook niet te worden verwijderd. Hierbij is aandacht nodig voor uitlogende bouwmaterialen, onkruidbestrijding, gladheidsbestrijding, hondenpoep, etc. Figuur 4: Vasthouden bergen afvoeren 1. aanpak bij de bron: het voorkomen van verontreiniging van regenwater; 2. regenwater vasthouden en bergen; 3. regenwater gescheiden van afvalwater afvoeren; 4. integrale afweging op lokaal niveau. De gemeente is de regisseur die dit regenwaterbeleid op lokaal niveau vorm moet geven. In de notitie Stedelijk water Een leidraad voor water in dorp en stad (sept. 2006) heeft het waterschap Noorderzijlvest het beleid voor de watersystemen vertaald in richtlijnen voor het ontwerp, toetsing, inrichting, beheer en onderhoud van deze watersystemen. In gezamenlijke studies tussen gemeente en waterschap kunnen de laagste maatschappelijke lasten worden bepaald bij de keuze tussen maatregelen aan de zuivering of aan het rioolstelsel. Pagina 10 van 86

11 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Europese Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water (KRW) is erop gericht de kwaliteit van watersystemen te verbeteren, onder meer door het aanpakken van lozingen, op Europees niveau. Verder is het de bedoeling het duurzaam gebruik van water te bevorderen en de verontreiniging van grondwater aanzienlijk te verminderen. Naast een verbetering van de waterkwaliteit is het streven ook de Europese waterwetgeving te harmoniseren, uiterlijk in De KRW stelt voor alle wateren een ecologische en kwaliteitsdoelstelling. Met name voor wateren met verhoogde natuurdoelstellingen kan verwacht worden, dat nog grote inspanningen geleverd moeten worden. De toekomstige invulling van het waterkwaliteitsspoor zal sterk gerelateerd worden aan de implicaties van de KRW. Aansluitend op de rijksnotitie betreffende de KRW is de nota Schoon en gezond water in Noord Nederland uitgebracht. Deze nota beschrijft de doelen en maatregelen die voortvloeien uit KRW in Noord Nederland Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken Per 1 januari 2008 is de Wet verankering en bekostiging van de gemeentelijke watertaken van kracht. Det wet beoogt een aantal wettelijke voorzieningen ten aanzien van de gemeentelijke watertaken te creëren door wijziging van de Wet op de waterhuishouding en de Wet milieubeheer en de Gemeentewet. Met de wetswijzigingen is het de bedoeling dat gemeenten de zorgplicht krijgen voor: het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; het afvloeiend hemelwater; de structurele nadelige gevolgen van het grondwater. Met name de zorgplicht voor grondwater is nieuw. Dit betekent dat de gemeente in het openbaar gemeentelijk gebied maatregelen dient te treffen die structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk voorkomen of beperken. In beginsel dienen particulieren op hun eigen terrein verantwoord om te gaan met het grondwater. Pas indien dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd, heeft de gemeente hierin een taak. Dit natuurlijk zover het doelmatige maatregelen betreft die niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoren. Tot op heden werd eigenlijk meestal gekozen voor technische maatregelen, zoals de aanleg van drainage. Voor de bekostiging van de drie gemeentelijke watertaken is binnen de Gemeentewet een aparte heffingsbevoegdheid gecreëerd. Deze houdt een verbreding van de bestaande rioolheffing in de vorm van een belasting in. Op zich kan het bestaande heffingensysteem voor de rioolheffing daarbij intact blijven. De enige wettelijke begrenzing is dat het gaat om het verhalen van kosten specifiek voor de drie genoemde watertaken. Dit kunnen ook twee afzonderlijke (bestemmings ) heffingen worden voor de financiering van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan: a. de inzameling, berging, transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, alsmede zuivering van huishoudelijk afvalwater; b. de inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater, alsmede het treffen van maatregelen teneinde structurele gevolgen van de grondwaterstand zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. In dit (verbrede) GRP voor de gemeente Winsum wordt onder riolering verstaan het geheel aan voorzieningen voor de inzameling, verwerking en het transport van stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater waar de bewoner zich van wenst te ontdoen. Concreet omvat de riolering dus objecten als perceel en kolkaansluitingen, putten, riolen, randvoorzieningen, wadi s, drainageleidingen, afscheiders, persleidingen en gemalen. Pagina 11 van 86

12 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Visie op Waterplan Winsum De gemeenteraad heeft op 12 december 2006 de visie op het Waterplan Winsum vastgesteld. Op basis van deze visie zullen concrete projecten worden uitgewerkt. De visie is opgedeeld in 3 sporen: Een duurzaam en veerkrachtig watersysteem. Waterwaardering. Watermanagement nieuwe stijl. Spoor 1: Een duurzaam en veerkrachtig watersysteem De gemeente Winsum streeft naar een duurzaam en veerkrachtig watersysteem. Het watersysteem is veilig, de stedelijke wateropgave is gerealiseerd en ook kwalitatief is het watersysteem in orde. 1. De kwantitatieve stedelijke wateropgave. 2. Wateroverlast op straat. 3. Wateroverlast van grondwater. 4. Waterkwaliteit. Doelstellingen Duurzaam en veerkrachtig stedelijk water: Stedelijke wateropgave opstellen. Bestaand stedelijk gebied afkoppelen. Particuliere afkoppelinitiatieven worden gestimuleerd. Nieuwbouw (bijvoorkeur bovengronds) afkoppelen. Bedrijven en industrieterreinen rioolstelsels optimaliseren. Spoor 2: Waterwaardering De beleving van het water heeft te maken met het feit dat water deel uitmaakt van de ruimte. In die ruimte wonen en leven mensen. Door water een expliciete rol te geven in de leefomgeving van mensen, kan dit water meer worden beleefd en daarmee kan de kwaliteit van de ruimtelijke inrichting worden vergroot. 5. De waterpartners streven naar het versterken van de sociaal economische infrastructuur door het vergroten van de recreatiemogelijkheden op en om het water. Daarnaast zullen de waterpartners de cultuurhistorische waarden van water oude stroomgeulen en oeverwallen, historische waterkeringen beschermen en waar mogelijk in ere herstellen. Doelstellingen Waterwaardering: Doelen ten aanzien van recreatie: Schoon en helder water. Gevarieerde visstand. Aanleg plaatsen. Vissteigers, toegankelijke oevers en kaden (onderberm). Paaiplaatsen, natuurlijke inrichting. Aanleg kanoduikers en uitstapplaatsen. Doelen ten aanzien van cultuurhistorie: Instandhouding (herstel) van oude kreekpatronen. Instandhouding (herstel) van karakteristieke gemalen en stuwen. Instandhouding (herstel) oude loswallen, kades en dijken. Doelen ten aanzien van natuurlijke waarden: Aanwezige natuurlijke waarden behouden. Vergroten van het zelfreinigende vermogen van watergangen (oeverbegroeiing). Schone waterbodems. Zuivering van water dat afstroomt van wegen (en daken) en saneren van overstorten (in kader van KRW). Voldoende geschikte graslanden voor weidevogels Pagina 12 van 86

13 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Spoor 3: Watermanagement nieuwe stijl Gemeente Winsum wil haar verantwoordelijkheid nemen in het regionale watersysteem en haar wateropgave oplossen binnen de gemeentegrenzen. Wat gemeente Winsum gaat doen om dit te bereiken, is in de eerste twee sporen op hoofdlijnen geschetst. Het derde spoor gaat over de vraag hóe de waterpartners in gemeente Winsum dit wil bereiken. 6. Creëren van draagvlak. De Gemeente Winsum zoekt met water aansluiting bij omgevingsvraagstukken en stelt de vraag hoe water kan bijdragen aan een betere leefomgeving. Voor de waterpartners in Winsum staat de interactie tussen het stedelijk water en de bebouwde omgeving centraal. 7. Water in ruimtelijke plannen. De waterpartners hebben de ambitie om water prominent op de ruimtelijke agenda te zetten en in de praktijk te bewijzen dat water een meerwaarde geeft aan de stedelijke omgeving. 8. Samenwerking. Ambities die de effectiviteit van samenwerking vergroten. 9. Waterbewustzijn van bewoners. Vergroten waterbewustzijn van burgers, belangen en andere partijen. 10. Duidelijke rollen en verdeling van verantwoordelijkheid. Doelstellingen watermanagement nieuwe stijl: Waterbeheerders zijn pro actief en worden al vroegtijdig ingeschakeld bij ruimtelijke ontwikkelingen. De samenwerking zowel binnen de organisaties van de waterpartners (intern) als tussen de organisaties verloopt soepel. Binnen twee jaar kunnen bewoners terecht bij één loket met al hun watervragen. Binnen de gemeente Winsum is er een fulltimecoördinator water. Bewustwording rond water: in 2015 is 50 % van de inwoners van Winsum op de hoogte van de essentie van het waterbeleid van Winsum Beleidskeuzes In de notitie Bestuurlijke keuzes bij de invulling van de zorgplicht riolering (april 2009) wordt ingegaan op de zorgplichten voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Deze beleidskeuzes sluiten nagenoeg aan op de in paragraaf aangehaalde Visie op het waterplan Winsum. Beknopt weergegeven zijn de volgende keuzes door de gemeente gemaakt: Zorgplicht stedelijk afvalwater: Voor de gemeente Winsum hoeft voor het stedelijke gebied in principe geen keuze meer te worden gemaakt in welke situaties een aansluiting op de riolering of een alternatief in de vorm van een IBA systeem wordt gerealiseerd. Vanuit doelmatigheid en wetgeving zal riolering altijd de voorkeur hebben omdat er al een stelsel aanwezig is. Voor nieuwe percelen in het buitengebied is het Lozingenbesluit huishoudelijk afvalwater van toepassing. Per nieuwe locatie zal een beoordeling plaats vinden naar de meest geschikte oplossing (doelmatigheidsafweging). Zorgplicht hemelwater: Betreffende de wens tot verdere ontvlechting van het stedelijk afvalwater en hemelwater. Voortzetten van het huidige beleid op basis van voortzetting huidige praktijk door het afkoppelen van grote, schone oppervlakken binnen stedelijk gebied in combinatie met vervanging van riolering en/of herinrichting van het stedelijk gebied en het aanleggen van gescheiden riolering bij nieuwbouw. Deze voortzetting brengt geen milieurisico s met zich mee en kan tegen geringe kosten worden uitgevoerd. Pagina 13 van 86

14 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Betreffende de rol van de particulier in het afkoppelen van afvoerend oppervlak: Wel een rol geven. In relatie tot de keuze van verdere ontvlechting en het reeds ingezette beleid m.b.t. het afkoppelen ligt de keuze voor de optie om de particulier een rol te geven voor de hand. Dit kan door particulieren te vragen het hemelwater te lozen op oppervlaktewater, in het geval het perceel grenst aan open water, of door het gescheiden aanbieden aan het gemeentelijke stelsel van afvalwater en hemelwater. Op welke schaal particulieren wordt gevraagd een rol te spelen, is afhankelijk van de mate waarin de ontvlechting (de woning/gebouw geheel of gedeeltelijk afkoppelen of alleen de wegverharding) wordt doorgezet. Betreffende de gemeentelijk voorzieningen voor inzameling van hemelwater: De vraag hierbij is: welk systeem biedt de gemeente aan voor de verwerking van hemelwater? Uit doelmatigheidsoverwegingen wordt het huidige systeem van ondergrondse afvoer gehandhaafd. Alleen bij vervanging van de riolering of bij wijkvernieuwingsprojecten kan een keuze worden gemaakt voor een alternatief systeem (bovengrondse afvoer, waterdoorlatende bestrating, afvoer richting oppervlaktewater, nieuwe innovatieve oplossingen, etc). Gevolgd wordt het advies te kiezen voor een combinatie van onderstaand aangegeven optie a en b omdat het tijdelijk op straat bergen van het hemelwater en oppervlakkige afstroming via wegen, in combinatie met ondergrondse afvoer, een doelmatige wijze is voor de verwerking van hemelwater. Nadere (detail )invulling kan volgen uit landelijke ontwikkelingen en normering op dit gebied. Ongeacht de resultaten van het landelijk onderzoek (optie b), blijft onderzoek naar de lokale mogelijkheden wenselijk voor het op een nadere manier omgaan met hemelwater. a. Onderzoek uitvoeren, in de komende planperiode van het GRP, naar de noodzaak en de haalbaarheid om de openbare buitenruimte in de gemeente Winsum zodanig aan te passen dat berging op straat en oppervlakkige afstroming via het wegdek en de berm naar het oppervlaktewater kan plaatsvinden, zonder dat daarbij overlast optreedt. Dit onderzoek kan worden gecombineerd met de riolerings en herinrichtingsprojecten die in de diverse woonkernen de komende tijd plaats vinden. b. Landelijke ontwikkelingen en normering afwachten en pas daarna onderzoeken welke systemen in de gemeente Winsum het meest doelmatig zijn voor de verwerking van het hemelwater. Betreffende wateroverlast: De vraag hierbij is welke maatregelen moeten worden genomen om de gevolgen van klimaatverandering, bij handhaving van de huidige norm voor wateroverlast, op te kunnen vangen. Ook hiervoor geldt dat de keuze bestaat uit: Gevolgd wordt het advies te kiezen voor een combinatie van onderstaand aangegeven optie a en b en het uit te voeren onderzoek te combineren met onderzoek naar de mogelijkheden van benutting van de openbare buitenruimte voor het tijdelijk bergen van hemelwater op straat en oppervlakkige afstroming via de wegen. a. Onderzoek uitvoeren, in de komende planperiode van het GRP, naar de kwetsbaarheid van locaties voor wateroverlast als gevolg van het intensiever worden van regenbuien. b. Landelijke ontwikkelingen en normering afwachten en pas daarna bezien welke systemen het meest doelmatig zijn voor de verwerking van het hemelwater. Pagina 14 van 86

15 Hoofdstuk 2: Waarom rioleringszorg Zorgplicht grondwater Gekozen is voor de in de notitie aangegeven aanpak voor verkrijgen van inzicht in de eventuele knelpunten voor het grondwater te volgen en op basis van de resultaten van dit onderzoek het gemeentelijke beleid inzake het grondwater te formuleren. Binnen het Verbreed GRP Winsum kunnen de benodigde financiële middelen hiervoor worden opgenomen Bouwverordening In de gemeentelijke bouwverordening worden eisen tot aansluiting aan de openbare riolering gegeven. Kort gezegd komt het erop neer, dat als er riolering op minder dan 40 meter van bouwwerken aanwezig is, aansluiting op riolering verplicht wordt gesteld. De Wet gemeentelijke watertaken biedt de mogelijkheid om in de bouwverordening en bouwvergunning een gescheiden afvoer van het hemelwater en afvalwater van percelen te regelen. Mogelijk wordt de bouwverordening aangepast, zodat wordt geregeld dat het hemelwater zichtbaar moet worden afgevoerd en er een intensievere rol van de particulier is dan bij bestaande bebouwing. 2.3 Overleg met andere overheden In artikel 4.23 van de Wet milieubeheer is aangegeven dat verschillende instanties bij de voorbereiding van het gemeentelijke rioleringsplan moeten worden betrokken. Het conceptplan wordt/is voor advies en beoordeling toegestuurd aan het waterschap Noorderzijlvest en de provincie Groningen. De reacties worden/zijn in bijlage 3 opgenomen (reactie waterschap en provincie wordt op basis van dit rapport opgevraagd). Pagina 15 van 86

16 3 Evaluatie gemeentelijk rioleringsplan 2004 t/m 2008 Voorafgaand aan het opstellen van het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan, is het goed terug te kijken naar het oude plan. Het bepaalt mede de vertrekpositie voor het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan. 3.1 Evaluatie Het gemeentelijk rioleringsplan 2004 t/m 2008 is geëvalueerd vanuit de volgende invalshoeken: 1. de rol van het gemeentelijk rioleringsplan; 2. de vormgeving; 3. de totstandkomingsprocedure; 4. het resultaat. Samenvattend wordt geconcludeerd dat het gemeentelijke rioleringsplan 2004 t/m 2008 een duidelijke rol heeft vervuld: er is een beleidsmatig kader voor de rioleringszorg; er zijn structureel middelen ter beschikking gesteld. Betreffende de vormgeving en leesbaarheid van het GRP 2004 t/m 2008 zijn geen opmerkingen geplaatst. De procedures voor de totstandkoming zijn goed gevolgd. Het waterschap blijft de belangrijkste externe waterpartner door de toenemende aandacht voor optimalisatie van de afvalwaterketen riolering afvalwaterzuivering en de relatie met het oppervlaktewater (Kaderrichtlijn Water). Overleg met het waterschap Noorderzijlvest heeft zowel bij de totstandkoming van het GRP als bij het opstellen van de rioleringsplannen plaatsgevonden. Doel 1: inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde afvalwater en doel 2: inzameling van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding. In de planperiode van GRP 2004 t/m 2008 stond de sanering van de ongezuiverde lozingen van het afvalwater gepland van 336 percelen in het buitengebied en 14 percelen binnen de bebouwde kom. In deze planperiode is in samenwerking met de bewoners hieraan gedeeltelijk invulling gegeven. Gelijktijdig is een nieuwe inventarisatie van deze percelen uitgevoerd, dit leverde 348 percelen in het buitengebied op. De sanering heeft geresulteerd in 85 aansluitingen (waarvan 46 op IBA en 39 hebben een eigen voorziening) in kwetsbaar gebied. In het buitengebied zijn in niet kwetsbaar gebied 263 percelen nog niet aangesloten als gevolg van een besluit van de gemeenteraad bij de vaststelling van het GRP Voor deze percelen heeft de gemeente ontheffing gekregen. Het waterschap heeft deze perceeleigenaren aangeschreven en zijn verzocht een melding te doen in het kader van Besluit lozing afvalwater huishoudens Wvo. Het is de bedoeling dat deze percelen indien gewenst een aansluiting krijgen van de gemeente onder dezelfde voorwaarden als in kwetsbaar gebied. 116 eigenaren hebben destijds een intentieverklaring getekend om mee te doen aan het IBA project. De verantwoordelijkheid voor een juiste verwerking van het afvalwater ligt bij het Waterschap. Indien er een ge revisie 01 Pagina 16 van 46

17 Hoofdstuk3:Evaluatie GRP 2004 t/m 2008 zamenlijk project komt, dan is de gemeente hiervoor de initiatiefnemer en wordt eigenaar van de systemen. Het waterschap draagt bij in de kosten voor de eerste aanleg en staat voor het beheer en onderhoud. Binnen de bebouwde kom zijn alle percelen aangesloten op het gemeentelijk rioleringsysteem. In de planperiode heeft jaarlijks het onderhoud volgens onderstaande planning plaatsgevonden. Tabel 3.1: overzicht onderhoud Onderdeel Frequentie Uitgevoerd Reiniging 5 dagen per jaar Ja Inspectie 5 dagen per jaar Ja Onderhoud gemalen Uitbesteed 1 keer per jaar Ja Kolken zuigen 1 a 2 keer per jaar Ja Straatvegen 4 keer per jaar Ja Onderhoud IBA Uitbesteed 1 keer per jaar Ja Doel 3: transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt, doel 4: ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen en doel 5: geen overlast voor de omgeving. De voorgestelde maatregelen (milieu en verbeteringsmaatregelen, tabel A8 uit de bijlage van het voorgaande GRP) in het kader van de basisinspanning en verbetering van de afvoercapaciteit zijn geheel uitgevoerd. Maatregelen in het kader van waterkwaliteitspoor zijn niet uitgevoerd. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de uitgevoerde maatregelen in het kader van de basisinspanning en verbetering afvoercapaciteit: Tabel 3.2: overzicht maatregelen basisinspanning en verbetering afvoercapaciteit Gebied BRP Knelpunten afvoer capaciteit Maatregel oplossing knelpunten (hoogten t.o.v. NAP) Status Baflo/Rasquert Vergroten berging Drempel RO03 verhogen naar 0.56m Uitgevoerd p.o.c. vergroot 76.0 m3/h (ca.4 dwa) Uitgevoerd Afkoppelen 1,5 ha Afkoppelen 1,5 ha woningen Noord en Westzijde Baflo Uitgevoerd Bergbezinkbassin 300 m3 bij RO03 Overstorten aanpassen RO01 en RO02 dichtzetten Uitgevoerd Adorp Vergroten berging Drempel RO01 verhogen naar 0.50m Uitgevoerd p.o.c. verkleind 22.0 m3/h (ca.4 dwa) Uitgevoerd Afkoppelen 0.85 ha Afkoppelen 0.85 ha verhardoppervlak Uitgevoerd Den Andel Afkoppelen 0.59 ha Afkoppelen 0.59 ha Openbare gebouwen en boerderijen Uitgevoerd Drempel RO03 verlagen naar 0.00m Overstorten aanpassen RO01 en RO02 dichtzetten Uitgevoerd Sauwerd Vergroten berging Drempelhoogtes verhogen naar 0.50 Uitgevoerd Overstorten aanpassen RO01 randvoorziening 109 m3 Uigevoerd Uitbreiding 60 woningen RO02 randvoorziening 84 m3 Uitgevoerd Meegenomen in berekening gemengd stelsel Uitgevoerd Pagina 17 van 86

18 Hoofdstuk3:Evaluatie GRP 2004 t/m 2008 De Brake 1 Geen De Brake 2 Geen Ezinge Afkoppelen 0.81 ha Afkoppelen 0.81 ha verhardoppervlak Uitgevoerd Overstort aanpassen EN/97 randvoorziening 100 m3 Uitgevoerd Overstort aanpassen EN/84 drempel verhogen naar 0.40m Uitgevoerd Feerwerd Afkoppelen 0.27 ha Afkoppelen 0.27 ha verhardoppervlak Uitgevoerd Garnwerd Overstort aanpassen GA/1 randvoorziening 80 m3 Uitgevoerd Vergroten berging in het Diametervergroting in Krassumerstraat 119 m1 rond 500 mm Uitgevoerd stelsel en 108 m1 rond 600 mm Uitgevoerd Overstort aanpassen GA/25 afsluiten Uitgevoerd Overstort aanpassen Interne GA/ m br en 0.00m NAP Uitgevoerd Bemalinggebied aanpassen GA/14 afsluiten richting GA/13 Uitgevoerd Gemaal aanpassen GA/1 afsluiten richting GA/2 Uitgevoerd GA/11 niveauregeling aanbrengen Uitgevoerd Afkoppelen 0,49 ha Niet uitgevoerd Winsum Zuid Overstort aanpassen WI/1 drempel verhogen naar 0.15m Uitgevoerd Overstort aanpassen WI/88E dichtzetten Uitgevoerd Overstort aanpassen WI/51A dichtzetten Uitgevoerd Overstort aanleggen xxxxxxxxx WI/510A nieuwe overstort met randvoorziening 105m3, drempel 3.00m br en 0.50m NAP Uitgevoerd x Overstort aanpassen WI/98 randvoorziening 130m3 Uitgevoerd Vergroten berging in het stelsel Diametervergroting tussen WI/519 WI/515 WI/516A 110m1 rond 500 mm Uitgevoerd x Rioolstelsel aanpassen Verwijderen riool WI/117 WI/106 WI/952A WI/952 Uitgevoerd Rioolstelsel aanpassen xxxxxxxxx Diverse aanpassingen in Broederstraat, Priorstraat, Dominicanenstraat en R.Preadiniusstraat Uitgevoerd xxxxxxxxx Afkoppelen 2,31 ha Uitgevoerd Obergum Overstort aanpassen OB/260 dichtzetten Uitgevoerd Overstort aanpassen OB/275 dichtzetten Uitgevoerd Overstort aanleggen OB/328A nieuwe overstort met randvoorziening 105m3, drempel 4.00m br en 0.50m NAP Uitgevoerd Obergum Noord Overstort aanpassen Overstort aanleggen ON/234 dichtzetten ON/240 Nieuwe overstort 4.00m br en 0.40m NAP Uitgevoerd Uitgevoerd Vergroten Berging in het stelsel Diametervergroting tussen ON/BX ON/BY ON/208 ON/221 ON/220 ON/240A ON/ m1 rond 700 Uitgevoerd x Vergroten Berging in het stelsel Diametervergroting tussen ON/235 ON/240 55m1 rond 600 mm Uitgevoerd x Rioolstelsel aanpassen xxxxxxxxx Verbinding maken tussen ON/BO en ON/224 15m1 rond 300 mm Uitgevoerd xxxxxxxxx Pagina 18 van 86

19 Hoofdstuk3:Evaluatie GRP 2004 t/m 2008 Afkoppelen 1,35 ha Niet uitgevoerd De renovatieplanning van de vrijverval riolering is deels uitgevoerd volgens planning, met uitzondering van de hieronder genoemde werken: Ezinge Wierdaweg Schoolstraat Garnwerd Burg. Brouwerstraat niet nodig Lombok Lombok Trekweg Obergum Noord Aconietenhof noodzakelijk Anemoonlaan noodzakelijk Anjerlaan Begoniastraat Buitensingel Crocuslaan Hyacintenlaan Leliestraat Papaverstraat Petunialaan Salvialaan Tulpstraat i.v.m.herstructurering woningbouw noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk Winsum Grachtstraat noodzakelijk Havenstraat noodzakelijk Redgerstraat Schepperijlaan Warfstraat noodzakelijk noodzakelijk noodzakelijk Sauwerd Lindelaan en omgeving noodzakelijk De niet uitgevoerde werkzaamheden is met name veroorzaakt door te weinig personele capaciteit en personeelswisseling. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de aanwezige basisrioleringsplannen en de status van de bijbehorende vergunningen. Tabel 3.3: overzicht aanwezige BRP s Gebied Instantie Vergunning WVO Ingediend bij gemeente Baflo/Rasquert Waterschap Adorp Waterschap Den Andel Waterschap Sauwerd Provincie De Brake 1 Provincie ontwerp Maart 1994 De Brake 2 Waterschap Ezinge Feerwerd Waterschap Garnwerd Winsum Zuid Provincie Obergum Provincie Obergum Noord Provincie Het Aanleg Provincie Pagina 19 van 86

20 Hoofdstuk3:Evaluatie GRP 2004 t/m 2008 In de volgende tabel is een overzicht gegeven van de bestaande basisrioleringsplannen en de wijzigingen ten opzichte van de plannen. Het uitvoeren van een actualisatie van het aangesloten verhard oppervlak (bijvoorbeeld bij het opstellen van een afkoppelkansenkaart) kan in de toekomst aanleiding geven om een basisrioleringsplan te actualiseren. Tabel 3.4: overzicht actualiteit BRP s Gebied BRP Actueel Wijzigingen ten aanzien van berekening Baflo/Rasquert nee Oosterhuizen niet meegenomen in berekening Adorp Ja Den Andel Ja Sauwerd Ja Controleren of uitbreiding conform BRP is De Brake 1 Ja In 1994 aangepast De Brake 2 Ja In 2000 aangepast Ezinge Ja + 60 inwoners Feerwerd Ja + 70 inwoners Garnwerd Ja + 48 inwoners Winsum Zuid Ja Obergum Ja Obergum Noord Ja Gemeente Winsum beschikt over een klachtenregistratie. Uit deze informatie is alleen het aantal klachten over riolering beschikbaar, geen nadere informatie. Doel 6: effectief rioleringsbeheer Het gegevensbestand wordt geactualiseerd. De inspectiegegevens zijn verwerkt in het systeem en er is een duidelijk beeld van de kwaliteit van het gemeentelijke rioolstelsel; De geplande inspecties van het vrijvervalrioolstelsel m.b.v. tv camera zijn uitgevoerd. De inspecties zijn per straat uitgevoerd om een goed inzicht te krijgen in de onderhoudstoestand van het rioolstelsel en van daaruit de keuze te bepalen voor de maatregelen die benodigd zijn voor de basisinspanning van de betreffende kern. In de afgelopen planperiode is ca. 13 km riolering geïnspecteerd. In totaal is van de 84 km vrijverval riolering 39 km (=46,4%) geïnspecteerd; Er is in de planperiode geen overleg geweest met de waterkwaliteitsbeheerder omtrent de sanering van overstorten en/of andere afvalwaterlozingen Bij 6 randvoorzieningen BBB Gebr. Gootjesstraat in Baflo/Rasquert, EN 97 in Ezinge, GA/1 in Garnwerd, en BBB Schepperijlaan, BBB Wierdaweg en BBB Winsumerdiep in Winsum worden gemonitoord op de externe overstort, waarbij het waterniveau boven de drempel gemeten wordt, met daarbij de datum, tijdstip en duur. Bij de 3 overstorten in: Adorp, EZ/214 in Ezinge, FN/7 in Feerwerd wordt gemonitoord op de overstort, waarbij het waterniveau boven de drempel gemeten wordt, met daarbij de datum, tijdstip en duur van de overstort. Informatie betreffende monitoring van een overstort in Den Andel, Sauwerd, De Brake 1, De Brake 2 en Obergum Noord is niet aanwezig. De randvoorzieningen worden gemonitoord op het gebied van waterhoeveelheid, maar niet op waterkwaliteit, hierover zijn geen afspraken gemaakt; de gemeten gegevens worden ook nog niet verder verwerkt in een rapportage of analyse functioneren riolering. De data moet wel beschikbaar blijven voor eventueel uit te voeren analyses. Personele en financiële middelen In het voorgaande GRP is aangegeven, dat voor het behalen van de gestelde doelen (deels zelf uitvoeren, deels uitbesteden) de inzet van de aanwezige personele capaciteit niet voldoende was in verhouding met het taken pakket, is nu uitgebreid naar 2,3 fte. Pagina 20 van 86

21 Hoofdstuk3:Evaluatie GRP 2004 t/m 2008 Op grond van het GRP 2004 t/m 2008 is door de gemeenteraad besloten een trendmatige verhoging van het tarief in te zetten van 5,00 per jaar. In 2003 werd een tarief berekend van 164,87. Met de voorgestelde stijging van 5,00 zou in 2011 een kostendekkend tarief van 199,31 (prijspeil 2003) worden bereikt. De verhoging is conform het voorstel in voorgaande GRP doorgevoerd. Het tarief voor het rioolrecht per bedroeg 192,94, per ,25 en bedraagt op , Aandachtspunten GRP 2010 t/m 2014 De evaluatie van het GRP 2004 t/m 2008 heeft de volgende aandachtspunten voor het nieuwe verbrede GRP opgeleverd: uitvoering van nog niet uitgevoerde maatregelen in de diverse woonkernen in het kader van waterkwaliteitsspoor en vervangingsmaatregelen aan de riolering; in het kader van de nieuwe gemeentelijke zorgplicht, is het nodig om invulling te geven aan de zorgplicht voor het grondwater. Het inventariseren en inzichtelijk maken van de mogelijke knelpunten is hiervoor een begin. In Sauwerd, Adorp, en Winsum (2 laag gelegen woningen) zijn problemen met de grondwaterstand bekend; voor het duurzaam inzamelen, transporteren en verwerken van hemelwater is het noodzakelijk een beeld te krijgen van de mogelijkheden voor het afkoppelen van verhard oppervlak van de gemengde riolering. De in het verleden opgestelde afkoppelkansenkaarten kunnen worden geactualiseerd; verder invulling geven aan het onderzoek van de waterbodems achter de overstorten en evt. sanering van waterbodems achter de overstorten, die daarvoor in aanmerking komen; een start maken met het verkrijgen van inzicht in een kostenverdeling voor de afvoer van het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater; het bijhouden van het geautomatiseerde gegevensbestand riolering; boven de jaarlijkse inspecties het eventueel uitvoeren van aanvullende inspecties van de vrijverval riolering voor het verkrijgen van totaal inzicht in de kwaliteit van het gehele rioolstelsel. Het voorstel is binnen 10 jaar de riolering te hebben geïnspecteerd; vervanging van de vrijverval riolering op basis van inspectie; het inzetten van een onderzoek naar samenwerking in de waterketen; het uitvoeren van een benchmarking conform het voorstel in het Nationaal Bestuursakkoord Water actueel; inhoud geven aan de bezuinigingsopdracht (kadernota); stedelijke wateropgave; WION, uitvoeren van een quick scan indien dit nog niet is gebeurd; voorstel van waterschap voor een optimalisatie studie (OAS) i.v.m. aanpassing rwzi; actualisering van op de riolering aangesloten afvoerend oppervlak; opstellen waterplan; opstellen baggerplan; monitoring overstorten en analyse resultaten in combinatie met evt. actualisering van de berekeningen van de riolering. Pagina 21 van 86

22 4 Toetsingskader: wat willen we 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk is het toetsingskader voor de gemeentelijke watertaken gegeven. Wat willen we nu met de riolering? Daarvoor zijn de doelen van de gemeentelijke watertaken benoemd en zijn er eisen en maatstaven aan gekoppeld. Zoals in het verleden wordt ook nu riolering aangelegd om: de volksgezondheid te beschermen: de aanleg en het beheer van riolering zorgt ervoor dat verontreinigd afvalwater uit de directe leefomgeving wordt verwijderd; de kwaliteit van de leefomgeving op peil te houden: de riolering (met de andere regenwatervoorzieningen ) zorgt voor het tegengaan van overlast door neerslag in de bebouwde omgeving door naast het afvalwater van huishoudens en bedrijven ook het overtollige regenwater van daken, pleinen, wegen e.d. in te zamelen en af te voeren; de bodem, het grond en oppervlaktewater te beschermen: door de aanleg van riolering of individuele afvalwaterbehandelingsystemen wordt de directe ongezuiverde lozing van afvalwater op bodem of oppervlaktewater voorkomen. Vanuit deze algemene doelen zijn doelen voor de gemeentelijke riolering(szorg) afgeleid waarmee een duidelijk toetsingskader wordt gecreëerd. Wanneer in de volgende hoofdstukken wordt gesproken over de riolering wordt daarmee bedoeld het geheel aan gemeentelijke voorzieningen voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. 4.2 Doelen De zorg voor de gemeentelijke watertaken dient de volgende doelen: Doelen gemeentelijke watertaken: 1. inzameling van het binnen het gemeentelijk gebied geproduceerde stedelijk afvalwater; 2. inzameling en verwerking van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding; 3. beperken van structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming in het openbaar gebied; 4. transport van het ingezamelde stedelijk afvalwater naar een geschikt lozingspunt; waarbij: ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen (doel 5); en geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt (in de breedste zin van het woord), doel 6. revisie 01 Pagina 22 van 46