In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen.

Transcriptie

1 Nummer Onderwerp : B : Beslisnota Kaderrichtlijn Water Korte inhoud : Water Beheer 21 e eeuw, 2008, Schoon en gezond water in Noord-Nederland 1. Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water in de gebieden Nedereems, Rijn-Noord en Eems-Dollard. Instemmen met de verwoorde ambities en doelen. 2. Instemmen met de afspraak dat gemeente in het najaar een besluit nemen over hun bijdrage aan de KRW conform de aanpak verwoord in hoofdstuk 5. Uithuizen, 5 juni AAN DE RAAD. Inleiding In uw vergadering van 10 januari 2008 is de adviesnota 2007 Kaderrichtlijn Water/Water Beheer 21 e eeuw behandeld en heeft u ingestemd met de daarin verwoorde doelen en ambities en de KRW-eis dat de waterkwaliteit niet verder achteruit mag gaan (het stand-still -principe). Inmiddels is recent de Beslisnota verspreid onder alle gemeenten, de waterbeheerders en de provincies in Noord-Nederland. De nota bevat een samenvatting van de behaalde resultaten in de gebiedsgroepsbijeenkomsten. Een belangrijke wijziging ten opzichte van de adviesnota is dat de beslisnota geen kostenraming van de gemeentelijke rioleringsmaatregelen bevat. De kosten voor het saneren van overstorten en afkoppelen van regenwater zijn als 'pm-post' benoemd. De omvang en kosten van deze maatregelen komen voort uit de stedelijke wateropgave waarover later dit jaar nog nadere voorstellen aan u gedaan zullen worden. In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen. Achtergrond De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) vraagt dat iedere Europese lidstaat streeft naar een goede ecologische toestand van het oppervlaktewater en grondwater. De benodigde maatregelen om te komen tot de gewenste toestand zijn door het rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, in overleg met de partijen in de regio, tot stand gekomen. De kaderrichtlijn geeft aan dat ecologische en chemische doelen en maatregelen om schoon, gezond water te bereiken, in 2009 door de verantwoordelijke bestuurders vastgesteld moeten zijn en beschreven voor Brussel in een stroomgebied- beheersplan (SGBP). De maatregelen moeten in 2015 gerealiseerd zijn. In verschillende gebiedsbijeenkomsten is samen met onder andere de landbouw-, de natuur en milieuorganisaties, het drinkwaterbedrijf en recreatiesector besproken welke ambities, doelen en maatregelen vanuit het gebied gezien haalbaar en betaalbaar zijn. In deze beslisnota zijn de resultaten van de gebiedsbijeenkomsten in deze regio samengevat en deze nota vormt de basis

2 2 voor de afweging die iedere bestuurslaag in deze regio afzonderlijk gaat maken. Rekening houdend met de bestuurlijke besluitvormingsprocedures is het tijdspad strak. Vóór de totstandkoming van de Beslisnota is in november 2007 eerst een adviesnota naar alle bestuurslagen gestuurd met het verzoek om een reactie. Aan de hand van de reacties is de adviesnota aangepast tot de beslisnota. De beslisnota vormt een regionaal bestuursakkoord waarin iedere bestuurslaag afzonderlijk de intentie uit om de afspraken uit de beslisnota over te nemen in de eigen plannen en besluiten. In de beslisnota zijn nog geen maatregelen voor de gemeente Eemsmond opgenomen. De enige consequentie die het instemmen met de beslisnota heeft voor de gemeente is dat de gemeente de Stedelijke Wateropgave (SWO) vóór 1 juli 2008 inzichtelijk maakt. Zodra de SWO inzichtelijk is, hebben gemeenten een volledig overzicht van de maatregelen die ze moeten nemen op gebied van waterkwaliteit en kwantiteit en kunnen ze weloverwogen een besluit nemen over opname van maatregelen in het SGBP. Het finale besluit over deelname aan de KRW, en daarmee opname van gemeentelijke maatregelen in het Stroomgebiedbeheerplan 1, moet vóór 1 november 2008 plaatsvinden. Argumenten: 1. Provincie, waterbeheerders en gemeenten verbeteren samen de ecologische en chemische toestand van het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied. Door samen met het waterschap, rijk en provincies doelen en maatregelen op te stellen wordt tegen zo laag mogelijke lasten voor de burgers van Noord- Nederland de gewenste waterkwaliteit gerealiseerd. De in de beslisnota geformuleerde ambities en doelen zijn tot stand gekomen ná een door het waterschap uitgevoerde analyse van het watersysteem en besproken met de belangrijkste actoren uit het gebied (landbouw, natuur- en milieuorganisaties, terreinbeheerders, drinkwaterbedrijf, waterschap, gemeenten en provincie). Op veel plaatsen is de ecologische toestand van het oppervlaktewater nu nog ontoereikend. Met de uitvoering van de voorgestelde maatregelen wordt verwacht dat in 2015 vrijwel alle wateren voldoende tot goed zullen scoren. Grondwater is een belangrijke bron voor drinkwater voor de mens en voor als voeding voor de natuur. De KRW-doelstelling voor grondwater gaat uit van het bereiken van een goede chemische en kwantitatieve toestand. Op dit moment is de kwantitatieve toestand van het grondwater in orde. Op een aantal plaatsen is de chemische toestand ontoereikend. Met het uitvoeren van de voorgestelde maatregelen wordt een goede chemische toestand bereikt en behouden. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de totstandkoming van de KRWmaatregelen. Als primaire beheerder van de ruimte zorgen zij voor de ruimtelijke inpassing van KRW-maatregelen die andere partijen gaan nemen, zoals bij voorbeeld de aanleg van natuurvriendelijke oevers in de gemeente. Een belangrijk instrument daarbij is het bestemmingsplan. Zij verlenen de benodigde vergunningen en brengen in de rol van eerste overheidslaag naar de burger in hun 1 Stroomgebiedbeheerplan:. Dit plan wordt door het Rijk opgesteld op basis van gegevens uit de regionale plannen. Een Stroomgebiedbeheerplan karakteriseert het gebied en de daar voorkomende problemen, beschrijft de doelen voor dat gebied, de maatregelen en de tijd om die doelen te bereiken. In Noord-Nederland bevinden zich drie deelstroomgebieden te weten: Nedereems, Rijn Noord en Eems-Dollard. Deze behoren daarmee tot de stroomgebieden van de Rijn en de Eems. De vast te stellen Beslisnota vormt de regionale input vanuit Noord-Nederland voor deze twee stroomgebiedsbeheersplannen.

3 3 communicatie de KRW voor het voetlicht. Zij nemen ook het belang van de oppervlaktewater- en grondwaterbescherming mee in de watertoets. Dit zijn allemaal activiteiten die passen in het huidige gemeentelijke beleid. 2. Iedere gemeente spant zich in om vóór 1 juli 2008 de stedelijke wateropgave uit te werken zodat men uiterlijk 1 november 2008 een besluit kan nemen welke afkoppelopgave men in het stroomgebiedbeheersplan wil opnemen. In paragraaf 5.2 van de beslisnota staat bij het tweede opsommingsteken vermeld dat de Stedelijke wateropgave vóór eind 2008 bekend moet zijn. Deze deadline is gesteld op 1 juli De in de factsheets voorgestelde KRW-maatregelen voor gemeenten ter verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater gaan hoofdzakelijk over het afkoppelen van verhard oppervlak van de riolering en het saneren van riooloverstorten. Dit zijn echter maatregelen die veel geld kosten en waarvan uit de analyse van de waterschappen blijkt dat ze op het schaalniveau van de waterlichamen, de KRW-rapportage-eenheid naar Brussel, weinig bijdragen aan de KRW-doelen. Afkoppelen is echter wél een belangrijke maatregel om de als gevolg van het klimaatverandering toenemende kans op wateroverlast door overlopende riolen te voorkomen (waterbeheer 21 e eeuw; kortweg WB21). Daarvan is in het Nationaal Bestuursakkoord Water uit 2003 afgesproken dat de gemeenten die samen met de waterschappen vóór 2009 inzichtelijk gaan maken. In de beslisnota wordt voorgesteld dat de maatregel afkoppelen in bestaand bebouwd gebied wel wordt meegenomen als KRW-maatregel maar pas nadat de gemeentelijke afkoppelinspanning (= onderdeel gemeentelijke Stedelijke wateropgave) ten behoeve van de klimaatverandering inzichtelijk is gemaakt. Dit heeft als voordeel dat:? De gemeenteraad een weloverwogen besluit kan nemen over zowel de KRW- als WB21-maatregelen.? Er sprake is van een evenwichtige spreiding van de KRW-inspanning over alle betrokken partijen en daarmee dus tot meer draagvlak leidt en gemeenten betrokken blijven bij het KRW-proces.? Door werkzaamheden ten behoeve van de KRW- en WB21- doelstellingen slim te combineren kan met minder inspanning meer worden bereikt. U hoeft nu dus nog geen beslissing te nemen welke afkoppelinspanning u wilt meenemen in het stroomgebiedbeheersplan. Wij hebben tot de zomer van 2008 de gelegenheid te onderzoeken welke afkoppelinspanning nodig is om de toenemende wateroverlast door overlopende riolen het hoofd te bieden. Pas daarna wordt u gevraagd om aan te geven welk deel van die afkoppelinspanning u wilt meenemen in het Stroomgebiedbeheersplan. De gemeentelijke bijdrage aan het Stroomgebiedbeheerplan moet worden vastgelegd in een raadsbesluit, vóór 1 november Ambtelijk is hierover al overeenstemming bereikt met het waterschap Noorderzijlvest over de afkoppelingstaakstelling. De genoemde planning zal daarom zeker haalbaar zijn.

4 4 3a Voor de gemeente Eemsmond zijn er in de Beslisnota nog geen concrete maatregelen ogenomen In de beslisnota worden drie typen maatregelen voor gemeenten onderscheiden te weten: - maatregelen die gemeenten kunnen nemen om uitvoering van werkzaamheden door een andere partij (waterschap) mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door aanpassing van het RO-beleid; - maatregelen voor een klein aantal gemeenten, die al in de nota staan opgenomen. Deze maatregelen dragen substantieel bij aan de verbetering van de kwaliteit van een waterlichaam. Hierover is in de gebiedsgroepen overeenstemming bereikt. In de factsheets staat aangegeven om welke gemeenten en welke maatregelen het gaat. De gemeenten die bevoegd gezag zijn op het gebied van bodemsanering wordt gevraagd om het bodemsaneringsprogramma te herprioriteren. Daarbij gaat het om het uiteindelijk saneren dan wel beheersen van bestaande bodemsaneringlocaties zodanig dat de grondwaterwinning voldoende is beschermd. De kosten staan genoemd in hoofdstuk 8. 3b De kosten voor rioleringsmaatregelen Alle gemeenten en de waterschappen zijn momenteel bezig met het in beeld brengen van de stedelijke wateropgave. De rioleringsmaatregel afkoppelen voor gemeenten wordt grotendeels bepaald door de uitkomst van de stedelijke wateropgave. Omdat pas na 1 juli deze opgave bekend zal zijn, en daarmee ook de kosten, is besloten om in de Beslisnota de kosten voor de afkoppelopgave nog niet in te vullen dan wel op PM te zetten. 3c De KRW-planning Taak Afgerond Uitwerking Stedelijke wateropgave ambtelijk rond 1 juli 2008 Overleg gemeenten (ambtenaar en portefeuillehouder) en waterschap over de de- 1 juli 2008 Zo spoedig mogelijk na finitieve opgave van de gemeente voor de KRW Voorbereiding bestuurlijke besluitvorming In de zomermaanden KRW-maatregelen Indicatie gemeentelijke bijdrage aan SGBP Vóór 15 september aanleveren aan Rijk (onder voorbehoud 2008 van raadsbesluit) Finaal raadsbesluit over opname van gemeentelijk maatregelen in Vóór 1 November 2008 SGBP Kanttekeningen Door in te stemmen met de ambities doelen en aanpak zult u als gemeente de stedelijk rioleringsopgave moeten gaan uitwerken en in 2008 een besluit moeten nemen welke afkoppelinspanning in het stroomgebiedbeheersplan wilt opnemen. Door het vastleggen van de afkoppelinspanning in het maatregelenprogramma van de KRW is er sprake van een resultaatsverplichting. Ingeval de gemeente haar ambitie verwoord in eigen beleid blijft het een inspanningsverplichting.

5 5 Financiële toelichting De kosten voor maatregelen door de gemeenten voor KRW zijn nog niet in beeld en worden pas later, als ook de SWO bekend is, ter besluitvorming aan u voorgelegd. Communicatie Middels o.a. nieuwsbrieven, veldbijeenkomsten, de websites Groningen/Drenthe leeft met water en Fryslân leeft met water, de gebiedsgroepen en voorlichtingsavonden, zijn wethouders en raadsleden in een eerder stadium reeds geïnformeerd. Op ambtelijk en bestuurlijk niveau is zowel binnen de gemeente als met de waterschappen overleg gevoerd. Op 14 mei 2008 is er voor uw raad een informatiebijeenkomst geweest. Voorstel Wij stellen u voor om: 1. In te stemmen met de verwoorde doelen en ambities. 2. In te stemmen de afspraak dat u in het najaar een besluit neemt over onze bijdrage aan de KRW conform de aanpak verwoord in hoofdstuk 5. Burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond, M. van Beek, burgemeester drs. H.J.J. Groothuis, secretaris