Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan Eemsmond

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan Eemsmond"

Transcriptie

1 Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan Eemsmond Planperiode 2011 t/m 2015 Definitief ontwerp Gemeente Eemsmond Postbus AA UITHUIZEN Grontmij Nederland bv Assen, 27 oktober 2010 revisie 5

2 Verantwoording Titel : Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan Eemsmond Subtitel : Planperiode 2011 t/m 2015 Projectnummer : Referentienummer : Revisie : 05 Datum : 27 oktober 2010 Auteur(s) : mevr. ing. D.J. (Diane) Krijt-Schepers adres : Gecontroleerd door : dhr. ing. C.J. (Kees) Pieneman Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : dhr. ing. J.R. (Jelle) Zoetendal Paraaf goedgekeurd : Contact : Stationsplein LB Assen Postbus AA Assen T F noord@grontmij.nl revisie 5 Pagina 2 van 74

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Geldigheidsduur Procedure Leeswijzer Nota Riolering Termen en definities Relaties rioleringszorg Inleiding Relaties met andere plannen/regelgeving Algemeen Regionaal Bestuursakkoord Water Volksgezondheid en Water in het Dorp Kwaliteit leefomgeving Lozingen op de riolering (Wet milieubeheer) Regenwaterbeleid, klimaatverandering, diffuse lozingen Europese Kaderrichtlijn Water Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Waterwet (2009) Regels voor lozingen van afvalwater, hemel- en grondwater (2008) Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken Bestuursakkoord Waterketen 2007 NBW actueel Wet Informatie Uitwisseling Ondergrondse Netten (Wion, 2009) Beleid waterschap Wet milieubeheer (relevante artikelen uit Inleiding) Waterplan Eemsmond Strategische Visie Eemsmond Bestuurlijke keuzes bij de invulling van de zorgplicht riolering Bouwverordening Overleg met andere overheden Evaluatie Evaluatie GRP 2005 t/m Aandachtspunten VGRP 2011 t/m Toetsingskader: wat willen we Inleiding Doelen Functionele eisen en maatstaven Voorwaarden voor effectief beheer Toetsing huidige situatie: wat hebben we nu Inleiding Aanleg Nog niet op de riolering aangesloten bestaande woningen Aan te sluiten nieuwe bebouwing Overzicht voorzieningen Afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater en hemelwater revisie 5 Pagina 3 van 46

4 Inhoudsopgave (vervolg) Overzicht voorzieningen Toestand van de objecten Functioneren van de riolering Zorgplicht grondwater Verordeningen en vergunningen Klachten en meldingen, voorlichting De opgave: wat moeten we doen Inleiding Aanleg Inzameling afvalwater en hemelwater voor bestaande bebouwing Inzameling en transport stedelijk afvalwater en hemelwater bij nieuwbouw Beheer bestaande voorzieningen Onderzoek Inventarisatie en gegevensbeheer Inspectie vrijverval riolering en overige rioleringsonderdelen Beoordelen Meten en berekenen Stedelijke wateropgave Onderzoek grondwater Controle verordeningen en vergunningen Operationele programma s Overig onderzoek tijdens de planperiode Maatregelen Onderhoud Reparatie, renovatie en vervanging vrijverval riolering Reparatie, renovatie en vervanging overige onderdelen Verbetering van het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van de vrijverval riolering Overige kleinschalige maatregelen Zorgplicht hemelwater Zorgplicht voor overtollig grondwater Organisatie en financiën Inleiding Personele middelen Kengetallen Leidraad Riolering Financiële middelen Algemeen Vervangingswaarden Totale uitgaven Kostendekking lange termijn Algemeen Heffingsgrondslagen en heffingseenheden Heffing op de invordering van rioolrechten Heffing gemeentelijke watertaken Inkomsten anders dan de rioolheffing Benodigde rioolheffing(recht) op lange termijn Voorziening riolering Stijging rioolheffing vorig GRP Water Inleiding Evaluatie Waterplan Doel waterplan Terugblik Watersysteem Eemsmond Boezemsystemen revisie 5 Pagina 4 van 74

5 Inhoudsopgave (vervolg) Schillensysteem Watergebruiksfuncties Kwel en infiltratie Grondwater Bodemgebruik Bodembeschrijving Waterkwaliteit Knelpuntenanalyse Visie Water Waterspiegel Eemsmond Eemsmond in Uitvoeringsprogramma Communicatie Samenvatting en besluit Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Inventarisatie en kostenoverzichten Reactie Waterschap Noorderzijlvest Woordenlijst Jaarlijkse evaluaties waterplan Overzicht stedelijke wateropgave (concept) revisie 5 Pagina 5 van 74

6 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Aanleg en beheer van riolering is een gemeentelijke taak die zijn wettelijke basis vindt in de Wet milieubeheer (art ). De gemeentelijke zorgplicht is in de Wet Milieubeheer geformuleerd als zorgen voor een doelmatige inzameling en een doelmatig transport van het stedelijk afvalwater. Afvalwater omvat hierbij al het water waarvan men zich wenst te ontdoen en kan dus ook afvloeiend hemelwater en overtollig grondwater zijn. Dit is het belangrijkste doel van de rioleringszorg. Doelmatige inzameling en transport betekenen ook dat het functioneren van rioolwaterzuiveringsinrichting, oppervlaktewater en bodem en grondwater niet nadelig mag worden beïnvloed. De rioleringszorg mag niet leiden tot overlast voor de omgeving en er moet worden gestreefd naar rioleringszorg tegen de laagst maatschappelijke kosten (de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Unie van Waterschappen ondersteunen deze inspanningen). Het huidige gemeentelijk rioleringsplan Eemsmond 2005 t/m 2009 is verlopen in 2009 en is toe aan actualisering. In 2010 is het beleid uit het rioleringsplan 2005 t/m 2009 voortgezet. Door de gemeenteraadsverkiezingen is de vaststelling van het plan uitgesteld in De looptijd van het waterplan is reeds verstreken en het beleid moet worden geactualiseerd binnen dit nieuwe gemeentelijke water- en rioleringsplan. Daarnaast betekent de uitbreiding van de rioleringszorg met de zorg voor de afvoer van het hemelwater en de maatregelen ten aanzien van nadelige gevolgen van de grondwaterstand een verbreding van het huidige gemeentelijke rioleringsplan. Dit geldt ook voor de invoering van de Wet verankering en bekostiging van de gemeentelijke watertaken per 1 januari De gemeente is wettelijk verplicht een gemeentelijk rioleringsplan op te stellen (Wet milieubeheer art. 4.22). Het maken van goede beleidsafwegingen op het terrein van beheer openbare ruimte, bescherming van bodem en waterkwaliteit, de zorg voor het totale watersysteem en de rioleringszorg wordt steeds belangrijker. Ook het financiële beleid, de inzet van middelen en toenemende lastendruk zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. In dit gemeentelijke water- en rioleringsplan is weergegeven hoe gemeente Eemsmond haar zorg voor de inzameling en transport van het stedelijk afvalwater, de afvoer van het hemelwater, de grondwaterproblematiek en het duurzaam en integraal waterbeheer in de planperiode 2011 t/m 2015 vorm wil geven en is aangegeven welke rol water speelt binnen de gemeente. Voor het verkrijgen van inzicht wat de nieuwe taken betreffende de afvoer van het hemelwater de grondwaterproblematiek en eventuele maatregelen voortvloeiend uit de Kaderrichtlijn Water en WB21e eeuw is overleg gevoerd met het waterschap Noorderzijlvest over afstemming van taken en eventuele oplossingsrichtingen. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat het nemen van een aantal maatregelen zowel voor de stedelijke wateropgave als voortvloeiend uit de KRW op basis van bestaand beleid noodzakelijk is. 1.2 Geldigheidsduur Op basis van onderzoeken en informatie uit het gemeentelijk rioleringsbeheersysteem kan een goed beeld worden gegeven van de voor de invulling van de rioleringszorg te verrichten activiteiten en de te nemen maatregelen in het kader van de gemeentelijke watertaken. De geldigheidsduur wordt voorgesteld op vijf jaar (2011 t/m 2015). Alle bedragen zijn op prijspeil revisie 5 Pagina 6 van 74

7 Inleiding 1.3 Procedure De totstandkoming van dit gemeentelijk water- en rioleringsplan (GWRP) is in nauwe samenwerking met de medewerkers van diverse afdelingen van de gemeente Eemsmond opgesteld. Dit betreft tevens de financiële paragrafen. Medewerkers van de volgende instanties zijn bij het opstellen van het plan betrokken:? Waterschap Noorderzijlvest;? Provincie Groningen. Het waterbedrijf Groningen is eveneens gevraagd in te stemmen met dit gemeentelijk water- en rioleringsplan. Na de vaststelling wordt het definitieve gemeentelijk rioleringsplan aan deze instanties toegezonden en aan onze Minister van VROM. Ook zal het vastgestelde gemeentelijk rioleringsplan ter inzage worden gelegd in het kader van de openbaarmaking besluit vaststelling gemeentelijk rioleringsplan. Het definitieve concept wordt tijdens de opstelfase tevens ter inzage gelegd. 1.4 Leeswijzer Dit gemeentelijk water- en rioleringsplan is conform de aanbevelingen in de Leidraad Riolering (ref.1) opgezet en bestaat uit de volgende onderdelen: Hoofdstuk 1 is de inleiding, met de aanleiding, de geldigheidsduur en de gevolgde procedure. Hoofdstuk 2 beantwoordt de vraag Waarom rioleringszorg. In hoofdstuk 3 komt de evaluatie van het gemeentelijk rioleringsplan 2005 t/m 2009 aan de orde. Dit is de beginsituatie voor het gemeentelijk rioleringsplan 2011 t/m In hoofdstuk 4 worden voor de komende planperiode (en de periode daarna) doelen beschreven en uitgewerkt. Hiermee wordt een toetsingskader gegeven waarmee onder meer de gevolgen voor het milieu (Wet milieubeheer artikel 4.22 lid 2d) kunnen worden aangegeven. Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 In hoofdstuk 5 'Toetsing huidige situatie' is deze getoetst aan de doelen, in hoeverre zijn deze doelen gerealiseerd. Hoofdstuk 5 geeft het in de wet gevraagde overzicht van de aanwezige voorzieningen (Wet Milieubeheer, artikel 4.22 lid 2a). Samenvatting en besluit H9 Figuur 1: opbouw gemeentelijk rioleringsplan In hoofdstuk 6 'Strategie' worden in hoofdlijnen de maatregelen weergegeven die nodig zijn om de gestelde doelen te kunnen realiseren. Daarmee wordt invulling gegeven aan lid 2b en 2c van artikel 4.22 van de Wet milieubeheer. In hoofdstuk 7 'Middelen en kostendekking' wordt de in hoofdstuk 6 weergegeven strategie ve r- taald naar benodigde personele en financiële middelen en een wijze van kostendekking (Wet milieubeheer, artikel 4.22 lid e). pagina 7 van 74

8 Inleiding In hoofdstuk 8 wordt ingegaan op het watersysteem van gemeente Eemsmond. Hierin is een evaluatie van het huidige waterplan beschreven, een beschrijving van het watersysteem en de visie zijn hier beschreven. Hoofdstuk 9 geeft een samenvatting en bevat het uiteindelijke besluit. 1.5 Nota Riolering Dit gemeentelijk rioleringsplan kan worden gezien als een Nota Riolering:? het kader voor de inrichting van het onderhoud, voor het beoogde onderhoudsniveau, voor uitbreiding van de riolering en voor de kwaliteit van het milieu is gegeven in hoofdstuk 4;? het kader voor de normkostensystematiek: de uitgaven en kosten zijn ofwel gebaseerd op eenheidsprijzen uit het rioleringsbeheersysteem, of op kostenkengetallen uit de Leidraad Riolering, of op cijfers uit de gemeentebegroting;? het kader voor het meerjaren budgettair beslag is gegeven in de hoofdstukken 6 en Termen en definities Dit gemeentelijk rioleringsplan is een gemeentelijk plan, waar de gemeenteraad zich over moet uitspreken. Het is echter niet alleen voor de bestuurders en besluitvormers geschreven, maar ook voor overleg met de in de Wet milieubeheer genoemde instanties. Dit heeft tot gevolg dat in dit gemeentelijk rioleringsplan vaktaal wordt gebruikt. In dit gemeentelijk rioleringsplan wordt daarom een uitgebreide verklarende woordenlijst opgenomen (bijlage 5). pagina 8 van 74

9 2 Relaties rioleringszorg 2.1 Inleiding Om de uitgangssituatie vast te leggen wordt de relatie met andere overheidstaken en ontwikkelingen aangegeven omdat die van invloed zijn op dat wat we willen met de rioleringszorg (de doelen, eisen en maatstaven). Een groot aantal maatstaven wordt door andere overheden opgelegd door wettelijke regels of vergunningvoorschriften. Ontwikkelingen geven aan waar de aandacht de komende jaren op gericht zal zijn. 2.2 Relaties met andere plannen/regelgeving Algemeen Riolering staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van de waterketen (drinkwatervoorziening riolering - afvalwaterzuivering) en heeft relaties met het watersysteem, zie figuur 1. Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 Samenvatting en besluit H9 Figuur 1: Relaties riolering-waterketen-watersysteem. revisie 5 Pagina 9 van 74

10 Relaties rioleringszorg Ontwikkelingen, wet- en regelgeving zijn belangrijk voor het beleid voor de afvalwaterketen. Ze vormen het uitgangspunt voor het kijken naar de toekomst. Ook hebben ze invloed op het opstellen en uitvoeren van maatregelen die in het plandeel aan de orde komen. Dit gemeentelijk rioleringsplan heeft ook relaties met andere plannen, zowel van de gemeente als van andere overheden. In figuur 2 is aangegeven welke ontwikkelingen, plannen en wet- en regelgeving op welk(e) aspect(en) van de afvalwaterketen ingrijpen. In de bovenste helft zijn de (belangrijkste) ontwikkelingen weergegeven, in de onderste helft de (belangrijkste) wet - en regelgeving. De ontwikkelingen, wet- en regelgeving hebben invloed op de ontwikkelde visie. Daarnaast hebben wet- en regelgeving invloed op het toetsingskader als zodanig. Een aantal relaties wordt kort tekstueel toegelicht. Voor uitgebreide informatie wordt verwezen naar de betreffende (beleids-)stukken. Aandachtsgebied Ontwikkelingen en relaties met plannen en regelgeving Ontwikkelingen Wet- en regelgeving Volksgezondheid en Water in de stad X X X X X X Kwaliteit leefomgeving, IBOR X X Basisinspanning en waterkwaliteitsspoor X X Diffuse verontreinigingen X X X X Klimaatverandering X X X Rijksbrief omgaan met regenwater en grondwater X X X X X Waterplan gemeente Eemsmond X X X X X Milieubeleidsplan Eemsmond X Europese Kader Richtlijn Water (KRW) X X X Europese richtlijn Stedelijk Afvalwater X Nationaal Bestuursakkoord Water X X X X Nationaal Waterplan (ontwerp) X X X Vierde Nota Waterhuishouding X X X X Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) X X X X Woningwet en Bouwbesluit X X Nationaal Milieubeleidsplan 3 en 4 X X X Wet algemene bepalingen omgevingsrecht X Provinciaal waterhuishoudingsplan X X X Bouwverordening gemeente Eemsmond X Beslisboom "Aan- en afkoppelen van verharde oppervlakken" X X X X Waterbeheersplan Noorderzijlvest X X Vergunningen verleend door Waterschap Noorderzijlvest X X X ontwerp riolering emissie oppervlaktewater emissie grondwater Ruimtelijke Ordening (huis)aansluitingen risico's monitoring veiligheid bekostiging Wion X X X Waterwet X X Wet verankering en bekostiging verbrede gemeentelijke watertaken: - Wet milieubeheer (Wm) X X X X X - Wet op de waterhuishouding X X X X X - Gemeentewet X Figuur 2: Ontwikkelingen, wet- en regelgeving Regionaal Bestuursakkoord Water In het Regionaal Bestuursakkoord Water Groningen en Drenthe werken aan water is afgesproken, dat de extra waterafvoer die binnen gemeenten is te verwachten door de klimaatverandering niet mag worden afgewenteld op het waterschap of het milieu. Ook in stedelijk gebied geldt dat het eigen water moet worden vastgehouden. Verder is ondermeer afgesproken dat gemeenten een waterplan opstellen. Het stand-still-beginsel wordt gehanteerd voor het watersysteem. En door jaarlijks 1% af te koppelen voldoen aan de klimaatverandering. pagina 10 van 74

11 Relaties rioleringszorg Gemeente Eemsmond heeft het Waterplan opgesteld. De actualisering van het in het waterplan geformuleerde beleid, valt binnen dit GWRP. Hierbij wordt aangesloten bij het bestaande beleid, de Watervisie die in het waterplan is aangegeven, de strategische visie en het Milieubeleidsplan , waar ook nader op het waterbeheer is ingegaan. In overleg met het Waterschap Noorderzijlvest is de stedelijke wateropgave bepaald. Op 13 oktober 2008 is de stedelijke wateropgave riolering in het kader van de Kaderrichtlijn Water vastgesteld door de gemeenteraad. De maatregelen betreffen het afkoppelen van 1,52 ha verhard oppervlak in de periode van Volksgezondheid en Water in het Dorp Riolering is een belangrijke voorziening in het kader van de volksgezondheid. Bij het opstellen van maatregelen en het ontwikkelen en toepassen van nieuwe systemen moet dit aspect niet uit het oog worden verloren. De hoeveelheid en plaats van overstorten is daarbij belangrijk; bij afkoppelen moet goed worden gekeken welke oppervlakken worden afgekoppeld en of die al dan niet verontreinigd zijn. Dat wordt door de gemeente per project bepaald en overlegd met het waterschap Kwaliteit leefomgeving Kwaliteit van de leefomgeving en integraal beheer van de openbare ruimte hebben een sterke relatie. Ook in de openbare ruimte staat riolering niet op zichzelf. Maatregelen aan de riolering moeten worden afgestemd op andere maatregelen aan de openbare ruimte om overlast voor burgers en bedrijven te minimaliseren en een efficiënte besteding van middelen te garanderen. Ook het voorkomen van wateroverlast en het zorgen voor schoon oppervlaktewater verhogen de kwaliteit van de leefomgeving Lozingen op de riolering (Wet milieubeheer) Lozingen op de riolering worden sinds 1 maart 1996 op basis van de Wet milieubeheer geregeld. Bij Wet milieubeheercontroles bij bedrijven, moet ook de rioleringscomponent worden meegenomen. De Omgevingsvergunning wordt na verwachting medio 2010 ingevoerd. De afdeling VTHM van de gemeente is belast met de zorg voor de implementatie van de omgevingsvergunning Regenwaterbeleid, klimaatverandering, diffuse lozingen De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het waterbeleid de nodige aandacht vraagt. De Europese Kaderrichtlijn water (KRW), Het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW), Waterbeheer 21 e eeuw (WB21) zijn bepalend voor de stedelijke wateropgave. Riolering speelt in het waterbeleid, zeker op lokaal niveau, een belangrijke rol. Regionaal spelen de beleidsdocumenten van het waterschap Noorderzijlvest een belangrijke rol. Het antwoord op de vraag hoe met de regenwatercomponent moet worden omgegaan zal de komende jaren de nodige inspanning vergen. Afkoppelen van schone oppervlakken zodat relatief schoon regenwater niet meer naar de rioolwaterzuiveringsinrichting wordt getransporteerd, is een aanpak die past in de ontwikkelingen. De tritsen vasthoudenbergen-afvoeren en schoonhoudenscheiden-schoonmaken zijn daarbij leidend. De watertoets is een belangrijk stedenbouwkundig instrument om plannen hierop te Figuur 3: Vasthouden bergen afvoeren beoordelen. Overleg tussen gemeente en waterschap over de wijze waarop met de watertoets moet worden omgaan heeft plaats gevonden. pagina 11 van 74

12 Relaties rioleringszorg Het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft een regenwaterbrief uitgebracht die aangeeft hoe de regenwaterproblematiek bij gemeenten het best kan worden aangepakt. Er zijn vier pijlers van het regenwaterbeleid benoemd: Vuil dat niet in het regenwater komt, hoeft ook niet te worden verwijderd. Hierbij is aandacht nodig voor uitlogende bouwmaterialen, onkruidbestrijding, gladheidsbestrijding, hondenpoep, etc. 1. aanpak bij de bron: het voorkomen van verontreiniging van regenwater; 2. regenwater vasthouden en bergen; 3. regenwater gescheiden van afvalwater afvoeren; 4. integrale afweging op lokaal niveau. De gemeente is de regisseur die dit regenwaterbeleid op lokaal niveau vorm moet geven. In de notitie Stedelijk water Een leidraad voor water in dorp en stad (sept. 2006) heeft het waterschap Noorderzijlvest het beleid voor de watersystemen vertaald in richtlijnen voor het ontwerp, toetsing, inrichting, beheer en onderhoud van deze watersystemen. Deze notitie wordt in 2010 geactualiseerd. In gezamenlijke studies tussen gemeente en waterschap kunnen de laagste maatschappelijke lasten worden bepaald bij de keuze tussen maatregelen aan de zuivering of aan het rioolstelsel Europese Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water (KRW) is erop gericht de kwaliteit van watersystemen te verbeteren, onder meer door het aanpakken van lozingen, op Europees niveau. Verder is het de bedoeling het duurzaam gebruik van water te bevorderen en de verontreiniging van grondwater aanzienlijk te verminderen. Naast een verbetering van de waterkwaliteit is het streven ook de Europese waterwetgeving te harmoniseren, uiterlijk in De KRW stelt voor alle wateren een ecologische en kwaliteitsdoelstelling. Met name voor wateren met verhoogde natuurdoelstellingen kan verwacht worden, dat nog grote inspanningen geleverd moeten worden. De toekomstige invulling van het waterkwaliteitsspoor zal sterk gerelateerd worden aan de implicaties van de KRW. Aansluitend op de rijksnotitie betreffende de KRW is de nota Schoon en gezond water in Noord Nederland uitgebracht. Deze nota beschrijft de doelen en maatregelen die voortvloeien uit KRW in Noord-Nederland. Uit de overlegsituaties tussen gemeenten en het waterschap is bepaald dat de meest geëigende maatregel voor de gemeente is het afkoppelen van afvoerend hemelwater. De gemeente Eemsmond heeft de stedelijke wateropgave vastgesteld en gaat in dit kader tot 2015 nog 1,52 ha afkoppelen, naast de reeds behaalde basisinspanning Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Het waterschap verzorgt de vergunningverlening. Basis daarvoor zijn de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) en de Keur. Onder vergunningverlening wordt niet alleen verstaan het verlenen van vergunningen of ontheffingen, maar ook het verlenen van goedkeuringen op meldingen, het beëindigen van emissies, advisering over emissies etc. De wetgeving voor de regulering van emissies is gewijzigd in De Wet milieubeheer (Wm) en de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) worden samen met andere omgevings- of waterwetgeving opgenomen in de integrale Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de Waterwet. De Wabo regelt de omgevingsvergunning: één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu. Het vergunningstelsel voor directe lozingen op oppervlaktewater valt onder de Waterwet. In de nieuwe wetgeving worden gemeenten en provincies het bevoegd gezag voor indirecte lozingen. Dit zijn de lozingen van bedrijven op de gemeentelijke riolering. De regels voor indirecte lozingen worden uitsluitend in de omgevingsvergunning of in het stelsel van algemene regels op grond van de Wet milieubeheer gesteld. Het waterschap krijgt een adviesrecht bij het verlenen van de omgevingsvergunning (alleen voor indirecte lozingen). Als zij aangeeft dat door het verlenen van de vergunning de doelmatige werking van RWZI wordt belemmerd of het be- pagina 12 van 74

13 Relaties rioleringszorg reiken van de grenswaarden voor de kwaliteit van het oppervlaktewater in het geding komt, wordt het bevoegd gezag voor de omgevingsvergunning verplicht aan het advies gevolg te geven Waterwet (2009) De Waterwet is op 22 december 2009 in werking getreden en vervangt een aantal bestaande wetten op het gebied van waterbeheer, zoals de Wet verontreiniging oppervlaktewateren en Wet op de waterhuishouding. De wet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Een gevolg van de Waterwet is dat de huidige vergunningstelsels worden gebundeld: één watervergunning voor alle handelingen in het watersysteem. Voor het bevoegde gezag betekent dit dat de vergunning aan álle aspecten van het waterbeheer moet worden getoetst. Het bevoegde gezag voor de verlening van de watervergunning is het waterschap, voor het regionale watersysteem, en Rijkswaterstaat voor het hoofdwatersysteem. De provincie blijft het bevoegde gezag voor grote grondwateronttrekkingen en -infiltraties. De gemeente krijgt de zorg voor grondwatermaatregelen en afvloeiend hemelwater in het stedelijke gebied. Tevens wordt zij belast met de lokale ruimtelijke inpassing van maatregelen op het gebied van waterkwantiteit en het uitvoeren van milieumaatregelen in het stedelijke gebied voor de KRW Regels voor lozingen van afvalwater, hemel- en grondwater (2008) Op 1 januari 2008 zijn twee nieuwe besluiten in werking getreden: het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) en het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Het Besluit niet-inrichtingen is in bewerking. Het doel van het Activiteitenbesluit is het vereenvoudigen van de regelgeving voor bedrijven. Het besluit regelt in principe alle lozingen vanuit inrichtingen, uitgezonderd de IPPC-inrichtingen (zoals intensieve veehouderij, voedingsmiddelen- en metaalindustrie). Vergunningen of ontheffingen voor lozingen worden zo veel mogelijk worden vervangen door algemene regels. In veel gevallen zal de Wvo -vergunningplicht geheel of gedeeltelijk komen te vervallen. Dit betreft niet alleen de directe lozingen op het oppervlaktewater maar ook de lozingen op de riolering vanuit een aantal categorieën van inrichtingen die onder de werkingssfeer van het Activiteitenbesluit komen te vallen. De Wvo gaat uiteindelijk op in de Waterwet. Tot de inwerkingtreding van de Wabo blijft het waterschap het bevoegde gezag, voor zowel de directe als de indirecte lozingen. Voor de indirecte lozingen gaat het bevoegd gezag over naar de gemeenten en de provincie. In het Activiteitenbesluit wordt het bevoegd gezag de mogelijkheid geboden om maatwerkvoorschriften te stellen. Het Besluit lozing afvalwater huishoudens regelt alle lozingssituaties die bij een particulier huishouden aan de orde kunnen zijn, zowel in het stedelijk gebied als in het buitengebied. De regels uit dit besluit hebben betrekking op alle soorten afvalwater die bij particuliere huishoudens vrijkomen (afvalwater, hemelwater en grondwater). Er is geen individuele vergunning of ontheffing meer nodig. Over het algemeen zullen lozingen vanuit particuliere voldoen aan de algemene regels van het besluit. Slechts in bijzondere situaties zal individueel maatwerk nodig zijn. Waterschappen hebben daarvoor de bevoegdheid gekregen om maatwerkvoorschriften te stellen. In de meeste situaties mag het afvloeiende hemelwater van daken en het grondwater zonder restricties in het oppervlaktewater, in de bodem of op een hemel- of ontwateringsstelsel worden geloosd. Hierop bestaat een drietal uitzonderingen: 1. In gevallen waarin dat voor de bescherming van de kwaliteit van het oppervlaktewater of de bodem noodzakelijk is, kunnen nadere eisen aan lozingen worden gesteld; 2. Als het belang van de bescherming van bodem, oppervlaktewater of riolering daartoe noodzaakt, kan de gemeente met een verordening regels stellen aan de lozingen van afvloeiend hemelwater en ingezameld grondwater; 3. Voor het verwezenlijken van de doelstellingen van het hemelwaterbeleid is het van belang dat, bij lozingen van hemelwater en grondwater op het gemengd stelsel, de gemeente de mogelijkheid heeft om die lozingen op termijn te beëindigen (af te koppelen). pagina 13 van 74

14 Relaties rioleringszorg Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken Per 1 januari 2008 is de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken van kracht. Det wet beoogt een aantal wettelijke voorzieningen ten aanzien van de gemeentelijke watertaken te creëren door wijziging van de Wet op de waterhuishouding en de Wet milieubeheer en de Gemeentewet. Met de wetswijzigingen is het de bedoeling dat gemeenten de zorgplicht krijgen voor: - het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; - het afvloeiend hemelwater; - de structurele nadelige gevolgen van het grondwater. Met name de zorgplicht voor grondwater is nieuw. Dit betekent dat de gemeente in het openbaar gemeentelijk gebied maatregelen dient te treffen die structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk voorkomen of beperken. In beginsel dienen particulieren op hun eigen terrein verantwoord om te gaan met het grondwater. Pas indien dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd, heeft de gemeente hierin een taak. Dit natuurlijk zover het doelmatige maatregelen betreft die niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoren. Tot op heden werd eigenlijk meestal gekozen voor technische maatregelen, zoals de aanleg van watergangen en/of drainage. Voor de bekostiging van de drie gemeentelijke watertaken is binnen de Gemeentewet een aparte heffingsbevoegdheid gecreëerd. Deze houdt een verbreding van de bestaande rioolheffing in de vorm van een belasting in. Op zich kan het bestaande heffingensysteem voor de rioolheffing daarbij intact blijven. De enige wettelijke begrenzing is dat het gaat om het verhalen van kosten specifiek voor de drie genoemde watertaken. Dit kunnen ook twee afzonderlijke (bestemmings -) heffingen worden voor de financiering van de kosten die voor de gemeente verbonden zijn aan: a. de inzameling, berging, transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, alsmede zuivering van huishoudelijk afvalwater; b. de inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater, alsmede het treffen van maatregelen teneinde structurele gevolgen van de grondwaterstand zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. In dit (verbrede) GWRP voor gemeente Eemsmond wordt onder riolering en IBA s verstaan het geheel aan voorzieningen voor de inzameling, verwerking en het transport van stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater waar de bewoner zich van wenst te ontdoen. Concreet omvat de riolering dus objecten als perceel- en kolkaansluitingen, putten, riolen, randvoorzieningen, wadi s, drainageleidingen, afscheiders, persleidingen en gemalen Bestuursakkoord Waterketen 2007 NBW actueel In dit akkoord willen alle partijen in de waterketen gezamenlijk een extra impuls geven aan de ontwikkeling van een meer doelmatige en transparante waterketen, met behoud en versterking van de goede prestaties op het gebied van volksgezondheid, milieu en leveringszekerheid. Belangrijke speerpunten uit dit akkoord zijn: doelmatigheid en transparantie. Een instrument hiervoor is de Benchmark. De provincie stimuleert deelname hieraan. Voor een goede onderlinge vergelijking van financiële kengetallen moeten gemeenten zorg dragen voor een uniforme en eenduidige kostentoerekening. Daarnaast is het gewenst kostendekkende tarieven te hanteren. Uit het oogpunt van doelmatigheid gaan gemeenten kennis en capaciteit in het rioleringsbeheer bundelen. Voor alle zuiveringskringen worden op korte termijn optimalisatiestudies uitgevoerd. Het akkoord is niet bindend voor gemeenten. pagina 14 van 74

15 Relaties rioleringszorg Wet Informatie Uitwisseling Ondergrondse Netten (Wion, 2009) De Wion ( Grondroerdersregeling ) moet graafschade aan kabels en netten voorkomen. De gemeente is als kabel- en leidingbeheerders, verplicht via een digitaal loket de grondroerder tijdig te voorzien van betrouwbare en bruikbare informatie over de ligging van kabels en leidingen. De gemeente is als eigenaar van het rioolstelsel ook leidingbeheerder en moet daarom over betrouwbare rioolgegevens beschikken. Deze gegevens moeten uitwisselbaar en actueel zijn. Voor huis- en kolkaansluitingen is dit niet wettelijk verplicht Beleid waterschap Het rioleringsbeleid van het Waterschap Noorderzijlvest wordt in 2010 geherformuleerd Wet milieubeheer (relevante artikelen uit Inleiding) In deze paragraaf zijn de relevante artikelen uit de Wet milieubeheer, genoemd in de inleiding van dit GWRP, weergegeven. Artikel 4.22 De gemeente is wettelijk verplicht een GRP op te stellen (Wet milieubeheer art. 4.22). In dit artikel is aangegeven dat de gemeenteraad telkens voor een nader vast te stellen periode, een GRP vaststelt. Artikel 4.22 Wet milieubeheer 1. De gemeenteraad stelt telkens voor een daarbij vast te stellen periode een gemeentelijk rioleringsplan vast. 2. Het plan bevat ten minste: a. een overzicht van de in de gemeente aanwezige voorzieningen voor het transport van stedelijk afvalwater als bedoeld in artikel 10.33, alsmede de inzameling en verdere verwerking van afvloeiend hemelwater als bedoeld in artikel 9a van de Wet op de waterhuishouding, en maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, als bedoeld in artikel 9b van laatstgenoemde wet, en een aanduiding van het tijdstip waarop die voorzieningen naar verwachting aan vervanging toe zijn; b. een overzicht van de in de door het plan bestreken periode aan te leggen of te vervangen voorzieningen als bedoeld onder a; c. een overzicht van de wijze waarop de voorzieningen, bedoeld onder a en b, worden of zullen worden beheerd; d. de gevolgen voor het milieu van de aanwezige voorzieningen als bedoeld onder a en van de in het plan aangekondigde activiteiten; e. een overzicht van de financiële gevolgen van de in het plan aangekondigde activiteiten. 3. Indien in de gemeente een gemeentelijk milieubeleidsplan geldt, houdt de gemeenteraad met dat plan rekening bij de vaststelling van een gemeentelijk rioleringsplan. Artikel 4.23 Dit artikel geeft aan wie de gemeente bij de voorbereiding van het plan moet betrekken. Artikel 4.23 Wet milieubeheer 1. Het gemeentelijk rioleringsplan wordt voorbereid door burgemeester en wethouders. Zij betrekken bij de voorbereiding van het plan in elk geval: a. gedeputeerde staten; b. de beheerders van de zuiveringstechnische werken waarnaar het ingezamelde afvalwater wordt getransporteerd; c. de beheerders van het oppervlaktewater waarop het ingezamelde water wordt geloosd. 2. Zodra het plan is vastgesteld, doen burgemeester en wethouders hiervan mededeling door toezending aan de in het eerste lid, onder a tot en met c genoemde organen, en Onze Minister. 3. Burgemeester en wethouders maken de vaststelling bekend in één of meer dag- of nieuwsbladen die in de gemeente verspreid worden. Hierbij geven zij aan op welke wijze kennis kan worden verkregen van de inhoud van het plan. pagina 15 van 74

16 Relaties rioleringszorg Artikel 4.24 De gemeente moet haar rioleringsbeleid afstemmen met andere overheden. Op het gebied van grondwater is er een relatie met Waternet en de provincie. Verder heeft de provincie een rol als toezichthouder op de gemeentelijke financiën en heeft zij een aanwijzingsbevoegdheid. Artikel 4.24 Wet milieubeheer 1. Gedeputeerde staten kunnen, nadat burgemeester en wethouders in de gelegenheid zijn gesteld hun zienswijze naar voren te brengen, aan de gemeenteraad aanwijzingen geven omtrent de inhoud van het gemeentelijk rioleringsplan. Bij een aanwijzing wordt een termijn gesteld, binnen welke het plan in overeenstemming met de aanwijzing moet zijn gebracht. 2. Bij het geven van een aanwijzing houden gedeputeerde staten rekening met het geldende provinciale waterhuishoudingsplan Waterplan Eemsmond In 2002 heeft gemeente Eemsmond samen met het waterschap Noorderzijlvest het waterplan opgesteld. Het doel van dit waterplan is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke toekomstvisie van gemeente en waterschap op integraal en duurzaam waterbeheer in Eemsmond. De noodzakelijke activiteiten moeten worden opgenomen in uitvoeringsprogramma s van gemeente, waterschap en andere betrokkenen. In het waterplan is de watervisie: Eemsmond in 2030 vastgesteld. Deze watervisie is met name gericht op het behoud van het landschap en de maren en wierden in dit landschap, waterrecreatie op kleine schaal (daarvoor zouden voorzieningen moeten worden aangelegd) en de belangrijke ecologische waarde van het water en de oevers. De speerpunten in het waterplan zijn geformuleerd in het kader van: veiligheid, ecologie/landgebruik, afvalwaterbeheer, ruimtelijke ordening & inrichting, recreatie & beleving, organisatie & communicatie. Het waterplan is jaarlijks geëvalueerd. Uit de evaluaties blijken de maatregelen in het kader van het waterplan voornamelijk binnen projecten te vallen van andere disciplines, waaronder riolering. In het Milieubeleidsplan is ook nader ingegaan op het aspect water. De actualisatie van het waterplan wordt meegenomen in dit GWRP, passend binnen de bestaande watervisie en aansluitend aan bestaand beleid (milieubeleidsplan, strategische visie ) Strategische Visie Eemsmond Met het oog op de toekomst is door de gemeente Eemsmond een Strategische Visie ontwikkeld. Redenen tot het opstellen van de visie zijn de vier ontwikkelingen: het aanpakken van de eenzijdige monotone woonwijken, het beïnvloeden van de regionale economie, het meer integraal werken en het sturen van de ruimtelijke ontwikkelingen. De uitgangspunten van de Ruimtelijkeconomische visie Eemsmond en het Bestemmingsplan Buitengebied zijn hierin meegenomen. De komende jaren zal worden gestreefd naar waterbeheer waarin flexibiliteit uitgangspunt is. Er wordt rekening gehouden met regelmatige uittredingen van water buiten het systeem, waarbij enkele met zorg geselecteerde gebieden in Nederland voor tijdelijke berging zorgen. Ook in Noord-Nederland zal bekeken moeten worden welke gebieden tot overloopgebieden worden verkozen. Vooralsnog zijn er nog geen plannen om de indeling van Noord-Groningen sterk te veranderen. Aanpassingen in het bestemmingsplan worden alleen doorgevoerd indien er goede compenserende maatregelen zijn vastgesteld (bijvoorbeeld een regeling ter schadeloosstelling en/of subsidies). Bij het inrichten van gebieden wordt gestreefd naar het terugbrengen van de oorspronkelijke flora en fauna. Dit wordt bewerkstelligd door het aanleggen van droge en natte verbindingen, de zogenaamde ecologische verbindingszones. Samen met de toenemende verdroging van het landschap heeft dit geleid tot het streven naar een efficiënt waterbeheer met aandacht voor niet alleen het oppervlaktewater. pagina 16 van 74

17 Relaties rioleringszorg De ruimtelijke uitgangspunten voor de Strategische Visie wat betreft water zijn tweeledig: De gemeente staat open voor discussie om in overleg met belanghebbenden waterbuffering toe te staan, alsmede om maatregelen te bepalen om het watersysteem positief te beïnvloeden. Bij het ontwerpen van nieuwe woon- en werkgebieden wordt water als duurzaam inrichtingselement zoveel mogelijk integraal opgenomen Bestuurlijke keuzes bij de invulling van de zorgplicht riolering Voor de zorgplicht van het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater zijn de volgende bestuurlijke keuzes gemaakt. Het college kan besluiten hiervan af te wijken als dit maatschappelijk onverantwoord hoge kosten met zich meebrengt. Zorgplicht afvalwater: Voor de gemeente Eemsmond hoeft voor het stedelijke gebied geen keuze meer te worden gemaakt in welke situaties een aansluiting op de riolering of een alternatief in de vorm van een IBA-systeem wordt gerealiseerd. In principe geldt dat voor in- en uitbreidingen van woongebieden en voor bedrijventerreinen altijd riolering voor de inzameling van het stedelijk afvalwater wordt aangelegd. Voor nieuwe percelen in het buitengebied is het Lozingenbesluit huishoudelijk afvalwater van toepassing. Per nieuwe locatie zal een beoordeling plaats vinden naar de meest geschikte oplossing. Zorgplicht hemelwater: Voor de verdere ontvlechting wordt gekozen om het huidige beleid voort te zetten. Dat betekent afkoppelen waar mogelijk bij reconstructies en herinrichtingen. De huidige subsidieregeling voor particuliere afkoppelinitiatieven wordt voortgezet. Daarnaast is de stedelijke wateropgave vastgesteld en wordt nog 1,52 ha verhard oppervlak afgekoppeld. Verwerken van hemelwater op particulier terrein is in de gemeente Eemsmond geen optie. Met betrekking tot mogelijke milieurisico s van afkoppelen en gescheiden afvoer zal in het kader van de uitvoering van het milieubeleidsplan gecommuniceerd worden. Voor de gemeentelijke voorzieningen voor inzameling hemelwater en wateroverlast wordt het landelijk beleid en normering afgewacht. Zorgplicht grondwater: Om te komen tot een concrete invulling van dit beleid wordt gekozen voor het vastleggen van een nul-situatie. Daarnaast moet zoveel gebruik worden gemaakt van bestaande gegevens, zodat met een minimale inspanning van gemeente Eemsmond een grondwatermeetnetwerk opgezet kan worden. Er zijn nauwelijks klachten bekend over grondwateroverlast Bouwverordening In de gemeentelijke bouwverordening worden eisen tot aansluiting aan de openbare riolering gegeven. Kort gezegd komt het erop neer, dat als er riolering op minder dan 40 meter van bouwwerken aanwezig is, aansluiting op riolering verplicht wordt gesteld. De Wet gemeentelijke watertaken biedt de mogelijkheid om in de bouwverordening en bouwvergunning een gescheiden afvoer van het hemelwater en afvalwater van percelen te regelen. In de bouwvergunning van de gemeente Eemsmond staat expliciet aangegeven op welke wijze de aansluiting van de woning op de gemeentelijke riolering moet plaatsvinden. 2.3 Overleg met andere overheden In artikel 4.23 van de Wet milieubeheer is aangegeven dat verschillende instanties bij de voorbereiding van het gemeentelijke rioleringsplan moeten worden betrokken. Het conceptplan is voor advies en beoordeling toegestuurd aan het waterschap Noorderzijlvest. De reactie wordt is in bijlage 3 opgenomen. pagina 17 van 74

18 3 Evaluatie Voorafgaand aan het opstellen van het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan, is het goed terug te kijken naar het oude plan. Het bepaalt mede de vertrekpositie voor het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan. 3.1 Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Het gemeentelijk rioleringsplan 2005 t/m 2009 is geëvalueerd vanuit de volgende invalshoeken: 1. de rol van het gemeentelijk rioleringsplan; 2. de vormgeving; 3. de totstandkomingsprocedure; 4. het resultaat. Samenvattend wordt geconcludeerd dat het gemeentelijke rioleringsplan 2005 t/m 2009 een duidelijke rol heeft vervuld:? er is een beleidsmatig kader voor de rioleringszorg;? er zijn structureel middelen ter beschikking gesteld. Betreffende de vormgeving en leesbaarheid van het GRP 2005 t/m 2009 zijn geen opmerkingen geplaatst. De procedures voor de totstandkoming zijn goed gevolgd. Het waterschap blijft de belangrijkste externe waterpartner door de toenemende aandacht voor optimalisatie van de afvalwaterketen riolering- afvalwaterzuivering en de relatie met het oppervlaktewater (Kaderrichtlijn Water). Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie Samenvatting en besluit H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 Overleg met het waterschap Noorderzijlvest heeft zowel bij de totstandkoming van het GRP als bij het opstellen van de rioleringsplannen plaatsgevonden. De in het GRP 2005 t/m 2009 voorgestelde maatregelen vallend onder de gestelde doelen uit het voorgaande GRP zijn volledig behaald. Alle maatregelen en acties uit dit GRP zijn volgens planning uitgevoerd. Het vervangen van de mechanische riolering is niet gefaseerd uitgevoerd (in de planning opgenomen voor 2006 t/m 2009), maar is in 1 project uitgevoerd in Niet meegenomen zijn de maatregelen en onderzoeken, die niet waren gepland, maar wel zijn uitgevoerd of anders zijn uitgevoerd. Hieronder worden de behaalde resultaten van de maatregelen binnen de verschillende doelen nader omschreven. revisie 5 Pagina 18 van 74

19 Evaluatie Doel 1: inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde afvalwater en doel 2: inzameling van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding. In de planperiode van GRP 2005 t/m 2009 stond de sanering van de vrije lozingen van het afvalwater gepland van 500 percelen in het buitengebied en 19 percelen binnen de bebouwde kom. In deze planperiode is in samenwerking met de bewoners hieraan invulling gegeven. De sanering heeft geresulteerd in 287 gemeentelijke IBA-systemen. Voor 200 percelen heeft de gemeente Eemsmond ontheffing, al is hiervoor (in overleg met Provincie Groningen) nog geen officiële ontheffing aangevraagd. Dat moet voor 1 maart 2010 gebeuren. De Provincie heeft hiervoor onlangs een schriftelijk verzoek ingediend. De afdeling Handhaving van Waterschap Noorderzijlvest bekijkt op dit moment of de 200 percelen voldoen aan de (lozings)eisen van het Waterschap. De eigenaren van deze percelen zullen zelf voor een adequate oplossing moeten zorg dragen. Doel 3: transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt, doel 4: ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen en doel 5: geen overlast voor de omgeving. De voorgestelde maatregelen (milieu- en verbeteringsmaatregelen, tabel A8 uit de bijlage van het voorgaande GRP) in het kader van de basisinspanning, waterkwaliteitspoor en verbetering van de afvoercapaciteit zijn geheel uitgevoerd. In deze tabel staat voor de periode jaarlijks een bedrag gereserveerd voor het afkoppelen van verhard oppervlak in het kader van het Waterplan. In dit GWRP wordt bepaald welke invulling hier verder aan wordt gegeven, naast de maatregelen uit de stedelijke wateropgave en KRW. Gekozen is voor een integrale aanpak in het nemen van maatregelen aan de gemeentelijke riolering. Per woonkern is een combinatie gelegd tussen verbetering, vervanging en voldoen aan de basisinspanning, waarbij tevens ingestoken is op toekomstige ontwikkelingen. Hieruit blijkt dat de gemeente voortvarend aan de slag is gegaan. Tabel 3.1 overzicht vervangen riolering planperiode 2005 t/m 2009 Kern Straat Lengte Planning Usquert Uithuizermeeden Biewemastraat Burg. Geerlingstraat Bergmastraat Torenstraat 235 meter 170 meter 220 meter 399 meter Uithuizen J.F. Kennedylaan 664 meter 2006 In de planperiode t/m 2010 zijn de volgende maatregelen uitgevoerd: Vervangen riolering lengte diameter Zwarteweg, Usquert 87 m1 250 Kennedylaan, Usquert 204 m1 250 Spoordwarsstraat, Uithuizen 270 m1 315 Burchtstraat, Uithuizermeeden 240 m1 315 Torenstraat, Uithuizermeeden 124 m1 200 Nieuwe Dwa riolering lengte diameter Zwarteweg, Usquert 141 m1 250 Sportlaan, Uithuizen 81 m1 200 Sportlaan, Uithuizen 72 m1 200 pagina 19 van 74

20 Evaluatie Nieuwe Rwa riolering lengte diameter dzijlsterweg, Usquert rond 305 m1 315 Zwarteweg, Usquert rond 288 m1 250 Kenndeylaan, Usquert 27 m1 250 Kenndeylaan, Usquert 116 m1 300 Kenndeylaan, Usquert 102 m1 400 Sportlaan, Uithuizen 55 m1 200 Sportlaan, Uithuizen 150 m1 250 Sportlaan, Uithuizen 122 m1 315 Spoordwarsstraat, Uithuizen 116 m1 315 Spoordwarsstraat, Uithuizen 65 m1 250 Burchtstraat, Uithuizermeeden 245 m1 315 Torenstraat, Uithuizermeeden 124 m1 200 Riolering relined/ partliners lengte diameter Uithuizen Industrieweg 552 m1 800 Albrondariep 252 m1 250 Hoofdstraat west 469 m1 400 Warffum Juffer Marthastr 339 m m1 300/ m m m m1 250/375 Usquert Zijlsterweg 4,5 m1 500 Bij het vervangen van bestaand riool wordt zoveel mogelijk afvoerend verhard oppervlak afgekoppeld. In tabel 4-4 van het oude GRP staat in de periode de vervanging van 9 pompen in gemalen in Oldenzijl, Oosteinde, Oosternieland, Uithuizen, Uithuizermeeden en Usquert gepland. Deze zijn allen in 2008 vervangen. Voor 2008 is volgens tabel 4-5 voorgesteld het mechanisch/electrisch deel van 45 pompunits te vervangen. Dit is tevens in 2008 uitgevoerd. De basisrioleringsplannen (BRP) van alle kernen zijn nog actueel. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van alle bemalingsgebieden en het jaar dat er een BRP is opgesteld. pagina 20 van 74

21 Evaluatie Tabel 3.2 overzicht bemalingsgebieden en het jaar van berekening (BRP) Kern Bemalingsgebied type Jaartal BRP Breede Breede 1986 Eppenhuizen Hoofdbemaling 1990 Kantens Hoofdbemaling Onnemaweg Oosterweg 2005 < Oldenzijl Hoofdbemaling 1983 Oosternieland Hoofdbemaling 1985 Oudeschip Hoofdbemaling 1992 Rottum Gescheiden 1993 Roodeschool Hoofdbemaling Bemaling A Bemaling B Bemaling C Stitswerd Gescheiden 1995 Uithuizen Lage Weg Noord Maarweg Botter Menkema Edama Dingewold Gescheiden 2000 Uithuizermeeden Usquert Bemaling A Hoofdbemaling Wadwerderweg Hoofdbemaling Warffum Hoofdbemaling 2000 Zandeweer Onnemaweg Hoofdbemaling,Willemsoord 2005 <1990 Groningen Seaports legt voor de Eemshaven in 2010 een rioolstelsel aan. Zowel het eigendom en het onderhoud & beheer gaat vervolgens over naar de gemeente Eemsmond. In het gebied komt een overdrachtspunt van afvalwater naar waterschap Noorderzijlvest en heeft de verplichting dit afvalwater te verwerken. In eerste instantie wordt het afvalwater per as afgevoerd. Op het moment dat er meer inzicht is op de te lozen hoeveelheden en vrachten dan zal in het gebied een zuivering worden gesticht. Voor een aantal waterhuishoudkundige zaken in het gebied is zijn diverse varianten verkend. Deze worden de komende periode verder uitgewerkt door de betrokken partijen. RWZI Uithuizen wordt op termijn ontmanteld en er zal uitbreiding van capaciteit plaatsvinden op RWZI Uithuizermeeden. Beide zuiveringen zijn eigendom van het waterschap Noorderzijlvest. Over de wijze van uitbreiding en planning kan door het waterschap Noorderzijlvest nog niets nader worden gemeld. Bij de uitvoering van werken, zoals de aanleg en inspectie van de riolering wordt vooraf gecommuniceerd met bewoners om zo de overlast zoveel mogelijk te beperken. Gemeente Eemsmond beschikt over een klachtenregistratie. De afgelopen planperiode zijn er in de kernen Kantens, Uithuizen, Uithuizermeeden, Usquert, Roodeschool, Warffum en Zandeweer diverse malen klachten binnengekomen van wateroverlast. Op verschillende plaatsen is dat reeds opgelost. Op de andere plaatsen wordt het gevolgd en bekeken of maatregelen noodzakelijk zijn. Doel 6: effectief rioleringsbeheer? Het gegevensbestand is nagenoeg volledig actueel tot heden. Het bestand is volledig en betrouwbaar;? De geplande inspecties van het vrijvervalrioolstelsel met behulp van tv-camera zijn uitgevoerd (2,5 km/jaar). De inspecties zijn per woonkern uitgevoerd om een goed inzicht te krij- pagina 21 van 74

22 Evaluatie gen in de onderhoudstoestand van het rioolstelsel. In totaal is in de planperiode (inclusief 2010) 23,6 km van het rioolstelsel geïnspecteerd;? Reiniging van de riolering en kolken heeft conform de voorgestelde frequenties plaats gevonden;? De rioolgemalen zijn voorzien van telemetrie;? De overstorten zijn voorzien van meetinstrumenten, deze gegevens worden jaarlijks uitgelezen en aan Waterschap Noorderzijlvest gestuurd. Personele- en financiële middelen In het voorgaande GRP is aangegeven, dat voor het behalen van de gestelde doelen een inzet van in totaal 5,3 fte is bepaald (bij maximaal uitbesteden circa 1,3 fte). Deze capaciteit werd in het voorgaande GRP voldoende geacht. In de huidige situatie is 4,0 fte s beschikbaar. Daarvan is 1,6 fte van de afdeling gemeentebedrijf, 1,2 fte van afdeling beheer en 1,2 fte vanuit de investeringen van het GWRP. Op grond van het GRP 2005 t/m 2009 is door de gemeenteraad besloten een trendmatige verhoging van het tarief in te zetten. In 2005 was het tarief 172,35 per aanslag. Met de voorgestelde stijging van 10,00 zou in 2016 een kostendekkend tarief van 274,36 (prijspeil 2005) worden bereikt. Het tarief voor de rioolheffing per was 226,34 ( 113,17 voor gebruiker en 113,17 voor eigenaar) en per ,00 ( 115,00 voor gebruiker en 115, 00 voor eigenaar) en voor 2011 is het tarief vastgesteld op 237,50. Tabel 3.3: Verloop rioolrecht Omschrijving Eigenarendeel 86,20 98,10 103,22 113,17 113,17 115,00 Gebruikersdeel 86,20 98,10 103,22 113,17 113,17 115,00 Totaal 172,40 196,20 206,44 226,34 226,34 230,00 Het dekkingspercentage is 100 % sinds 2008 volgens opgave van de afdeling financiën. Dat komt niet overeen met de berekeningen in het vigerende plan om te stijgen tot 274,36 in De gemeenteraad stelt jaarlijks (bij verordening) het tarief vast. Dit wordt vastgesteld op werkelijke uitgaven, zonder gebruik te maken van een egalisatievoorziening. 3.2 Aandachtspunten GWRP 2011 t/m 2015 De evaluatie van het GRP 2005 t/m 2009 heeft de volgende aandachtspunten voor het nieuwe verbrede GWRP opgeleverd:? uitvoering van de maatregelen uit het waterplan actualiseren en opnemen;? in het kader van de nieuwe gemeentelijke zorgplicht, is het nodig om invulling te geven aan de zorgplicht voor het grondwater. Het inventariseren en inzichtelijk maken van de mogelijke knelpunten is hiervoor een begin;? voor het duurzaam inzamelen, transporteren en verwerken van hemelwater is het noodzakelijk een beeld te krijgen van de mogelijkheden voor het afkoppelen van verhard oppervlak van de gemengde riolering. Dit kan eventueel met behulp van een afkoppelkansenkaart worden gedaan;? er is een Baggerplan Bebouwd Gebied opgesteld waarin maatregelen zijn opgenomen en worden volgens planning uitgevoerd tot Met deze maatregelen moet rekening worden gehouden;? een start maken met het verkrijgen van inzicht in een kostenverdeling voor de afvoer van het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater;? onderzoek doen naar de mogelijkheden voor tariefdifferentiatie bijv. op basis van drinkwaterverbruik, WOZ-waarde e.d.;? het bijhouden van het geautomatiseerde gegevensbestand riolering;? vervanging van de vrijverval riolering op basis van inspectie;? het inzetten van een onderzoek naar samenwerking in de waterketen;? het uitvoeren van een benchmarking conform het voorstel in het Nationaal Bestuursakkoord Water actueel; pagina 22 van 74

23 Toetsingskader: wat willen we 4 Toetsingskader: wat willen we 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk is het toetsingskader voor de gemeentelijke watertaken gegeven. Wat willen we nu met de riolering? Daarvoor zijn de doelen van de gemeentelijke watertaken benoemd en zijn er eisen en maatstaven aan gekoppeld. Zoals in het verleden wordt ook nu riolering aangelegd om:? de volksgezondheid te beschermen: de aanleg en het beheer van riolering zorgt ervoor dat verontreinigd afvalwater uit de directe leefomgeving wordt verwijderd;? de kwaliteit van de leefomgeving op peil te houden: de riolering (met de andere regenwatervoorzieningen ) zorgt voor het tegengaan van overlast door neerslag in de bebouwde omgeving door naast het afvalwater van huishoudens en bedrijven ook het overtollige regenwater van daken, pleinen, wegen e.d. in te zamelen en af te voeren;? de bodem, het grond- en oppervlaktewater te beschermen: door de aanleg van riolering of individuele afvalwaterbehandelingsystemen wordt de directe ongezuiverde lozing van afvalwater op bodem of oppervlaktewater voorkomen. Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie Samenvatting en besluit H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 Vanuit deze algemene doelen zijn doelen voor de gemeentelijke riolering(szorg) afgeleid waarmee een duidelijk toetsingskader wordt gecreëerd. Wanneer in de volgende hoofdstukken wordt gesproken over de riolering (en/of IBA s) wordt daarmee bedoeld het geheel aan gemeentelijke voorzieningen voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. 4.2 Doelen De zorg voor de gemeentelijke watertaken dient de volgende doelen: Doelen gemeentelijke watertaken: 1. inzameling van het binnen het gemeentelijk gebied geproduceerde stedelijk afvalwater; 2. inzameling en verwerking van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding; 3. beperken van structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming in het openbaar gebied; 4. transport van het ingezamelde stedelijk afvalwater naar een geschikt lozingspunt; waarbij:? ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater worden voorkomen (doel 5); en? geen overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt (in de breedste zin van het woord), doel 6. pagina 23 van 74

24 Toetsingskader: wat willen we Korte toelichting bij de doelen: Van belang is dat de definitie van stedelijk afvalwater ten opzichte van voorheen beter is omschreven. In de huidige situatie is er duidelijk onderscheid tussen het stedelijk afvalwater en het hemelwater. Stedelijk afvalwater omvat huishoudelijk water of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater of ander afvalwater. Hemelwater wordt, zolang het niet in aanraking komt met ander afvalwater of verontreinigingen, niet meer beschouwd als afvalwater. Om het stedelijke afvalwater te kunnen inzamelen en transporteren, moeten de buizen, putten, etc. in goede staat zijn. Tijdige vervanging is daarbij noodzakelijk. De doelen inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde stedelijk afvalwater en doelmatige inzameling en verwerking van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding hebben betrekking op de wettelijke verplichting om stedelijk afvalwater in te zamelen. Vanwege de huidige ontwikkelingen wordt hemelwater apart genoemd. Bij gemengde rioolstelsels wordt de neerslag die valt op daken en wegen vermengd met afvalwater van huishoudens en bedrijven getransporteerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het transporteren en zuiveren van relatief schoon regenwater is geen duurzame oplossing. Een groot deel van het schone regenwater verdwijnt op deze wijze in de riolering. Hierdoor wordt de waterzuivering onnodig belast en onnodig energie verbruikt. Dit water zou bijvoorbeeld Duurzaamheid Anno 2005 is Duurzaamheid een kernbegrip in het denken geworden. Duurzaamheid is veelomvattend. Een duurzame gemeente kan worden omschreven als Een gemeente waar pers onen, huishoudens en bedrijven zich kunnen ontplooien, zonder afwenteling op andere mensen, regio s of generaties. kunnen worden gebruikt als aanvulling voor het stedelijke oppervlaktewater of grondwater. Bewuste keuzen in het omgaan met regenwater zijn dus noodzakelijk. De nieuwe wetgeving geeft gemeenten een zorgplicht voor doelmatige inzameling en verwerking van hemelwater, dat perceelseigenaren redelijkerwijs niet zelf kunnen verwerken. In de oude wetgeving was de gemeente ook al impliciet voor hemelwaterinzameling ve r- antwoordelijk. De perceelseigenaar blijft ook in de nieuwe wetgeving verantwoordelijk voor hemelwater op eigen terrein. De zorgplicht legt de nadruk op de verantwoordelijkheid van de perceelseigenaar om het hemelwater zoveel mogelijk zelf te verwerken. Als het redelijkerwijs niet mogelijk is voor de perceelseigenaar om het hemelwater zelf te verwerken, treedt de gemeentelijke zorgplicht in werking. (bron: van rioleringszaak naar gemeentelijke watertaak, VNG) Nadat het hemelwater is ingezameld kan het worden verwerkt. Onder het verwerken van het hemelwater kunnen in ieder geval de volgende maatregelen worden begrepen:? de berging van hemelwater;? het transport van hemelwater;? de nuttige toepassing van hemelwater;? het, al dan niet na zuivering, terugbrengen van hemelwater op of in de bodem of in het oppervlaktewater. Naast de zorg voor het afvloeiend hemelwater van particuliere terreinen heeft dit natuurlijk ook betrekking op het hemelwater dat van openbaar terrein afstroomt. Op basis van dit doel wordt de keuze gemaakt of het regenwater wordt gescheiden als een aparte stroom of, vermengd met afvalwater, af te voeren richting de zuivering. Het scheiden van hemelwater is daardoor geen doel op zich maar een bewuste keuze, omdat dit niet overal binnen een redelijke termijn en acceptabele kosten haalbaar is (doelmatigheidsbeginsel). Voor het afkoppelen wordt aansluiting gezocht bij het reguliere beleid van het waterschap Noorderzijlvest. pagina 24 van 74

25 Toetsingskader: wat willen we Het derde doel een oplossing zoeken voor structurele nadelige gevolgen voor de gebruiksfuncties binnen het gemeentelijke gebied als gevolg van de aanwezige grondwaterstand (3) is een nieuw doel dat specifiek gericht is op het grondwater. Dit doel vormt de invulling van de zorgplicht voor het grondwater. Grondwater speelt tenslotte een belangrijke rol binnen de stedelijke openbare ruimte. De ruime omschrijving van dit doel is noodzakelijk omdat de oorzaken en oplossingen van grondwaterproblemen liggen op het grensvlak van stedelijk waterbeheer en ruimtelijke orde. Op eigen terrein heeft de burger nadrukkelijk zelf een verantwoordelijkheid om het grondwaterprobleem op te lossen en te voorkomen. Het doel transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt heeft betrekking op het transport van het afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie of regenwater naar de regenwateruitlaten. Hiervoor moeten de riolen groot genoeg zijn en moet het water door de riolen onder vrij verval naar het gemaal of uitlaat binnen een bepaalde tijd kunnen afstromen. De gemalen moeten voldoende capaciteit hebben om het afvalwater te kunnen ve r- pompen en bedrijfszeker zijn. Om ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater te voorkomen worden onder andere door het Waterschap eisen gesteld. Het betreft de eisen aan de vuiluitworp uit de riolering naar oppervlaktewater en lekkage naar bodem en grondwater. Geen overlast voor de omgeving (in de breedste zin van het woord) heeft betrekking op wateroverlast tijdens regen. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, moet de riolering voldoende afvoercapaciteit hebben. Dit doel heeft ook betrekking op overlast door het uitvallen van gemalen, stank, instortingen van slechte riolen met mogelijke wegverzakkingen, overlast voor burgers en bedrijven door werkzaamheden aan de riolering. Tot slot betreft het hier ook de overlast van het grondwater. 4.3 Functionele eisen en maatstaven Om te kunnen toetsen of de doelen worden gehaald, zijn functionele eisen en bijbehorende maatstaven opgesteld. In hoofdstuk vijf vindt de toetsing aan deze maatstaven plaats. De opgestelde functionele eisen en maatstaven zijn weergegeven in tabel A op de volgende pagina. Meetmethoden Om de huidige situatie te toetsen aan de maatstaven, kunnen in sommige gevallen meerdere meetmethoden worden gehanteerd. Hierbij is er onderscheid tussen het theoretische en praktische methoden. Het is van belang de bij de toetsing gebruikte meetmethode vast te leggen om een eenduidige en reproduceerbare toetsing te krijgen. In de module Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden van de Leidraad Riolering is voor een aantal maatstaven een mogelijke meetmethode aangegeven. pagina 25 van 74

26 Toetsingskader: wat willen we tabel A Functionele eisen en maatstaven. Doel Functionele eisen Maatstaven 1 a alle percelen op het gemeentelijk gebied waar afvalwater vrijkomt, moeten van een rioleringsaansluiting zijn voorzien, uitgezonderd bij specifieke situaties waar lokale behandeling doelmatiger is b er dienen geen ongewenste lozingen op de riolering plaats te vinden c d riolen en andere objecten dienen in hoge mate waterdicht te zijn, zodanig dat de hoeveelheid intredend grondwater (lekwater) beperkt blijf de objecten moeten in goede staat zijn 2 a alle percelen binnen het gemeentelijke grondgebied waar hemelwater vrijkomt wat niet direct op het eigen terrein of in de directe omgeving kan worden verwerkt, moeten zijn voorzien van een aansluiting op de riolering. b de objecten, waaronder de infiltratievoorzieningen moeten in goede staat zijn. c de instroming in riolen via de kolken dient ongehinderd plaats te vinden. 3 a grondwaterstand leidt niet tot structureel over- of onderlast. 4 a de afvoercapaciteit moet voldoende zijn om bij droog weer het aanbod van afvalwater te verw erken b het afvalwater dient zonder overmatige aanrotting de zuiv ering te bereiken c de afstroming dient gewaarborgd te zijn 5 a de vervuilingstoestand van de riolering dient acceptabel te zijn b de vuiluitworp door overstortingen op oppervlaktewater dient beperkt te zijn. c d de vuiluitworp door regenwaterlozingen op oppervlaktewater dient beperkt te zijn. riolen en andere objecten dienen in hoge mate waterdicht te zijn, zodanig dat de hoeveelheid uittredend rioolwater beperkt blijft 6 a de afvoercapaciteit van de riolering moet toereikend zijn om het aanbod van afvalw a- ter bij hevige neerslag te kunnen verwerken, uitgezonderd in bepaalde buitengewone omstandigheden a b c d a b c a a b c a b c d a alle percelen binnen bebouwde kom moeten aangesloten zijn op riolering en, buiten de bebouwde kom aansluiten op riolering of alternatief conform het ontheffingenbeleid van de provincie geen overtredingen van de Lozingsvoorwaarden conform de Wet milieubeheer en geen foutieve aansluitingen ingrijpmaatstaven voor lekkage, inhangende rubberring, verplaatsingen, beschadiging, wortelingroei (conform Nederlandse Norm 3398)mogen niet voorkomen ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid en stabiliteit (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen Schoon regenwater eerst direct afvoeren, is dat niet mogelijk dan gescheiden aanbieden aan riolering. Schoon regenwater niet transporteren naar zuivering. ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid en stabiliteit (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen plasvorming bij kolken dient beperkt te zijn; de standaard ontwateringseisen voor bestaande en nieuwe bebouwing zijn structureel gewaarborgd. optimaal stelselontwerp, volgens landelijke normen, met aandacht voor duurzaamheid minder dan 25% verloren berging ingrijpmaatstaven voor afstroming (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen ingrijpmaatstaven voor afstroming (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen 1. de vuiluitworp mag de doelstelling voor de oppervlaktewaterkwaliteit niet in gevaar brengen (eis waterbeheerder) 2. de vuiluitworp moet voldoen aan de zogenaamde basisinspanning 1. de vuiluitworp mag de doelstelling voor de oppervlaktewaterkwaliteit niet in gevaar brengen (eis waterbeheerder) 2. de vuiluitworp moet voldoen aan de zogenaamde basisinspanning ingrijpmaatstaven voor lekkage, inhangende rubberring, verplaatsingen, beschadiging, wortelingroei (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen gemiddeld maximaal éénmaal per twee jaar water op straat (theoretisch, bui 7 of 8), aangevuld met 10% extra in verband met klimaatverandering pagina 26 van 74

27 Toetsingskader: wat willen we Doel Functionele eisen Maatstaven b c d e de bedrijfszekerheid van gemalen en andere objecten dient gewaarborgd te zijn. de stabiliteit van de riolen dient gewaarborgd te zijn de riolering dient zodanig te worden ont- en belucht te zijn dat overlast door stank wordt voorkomen overlast tijdens werkzaamheden aan de riolering dient beperkt te zijn b c d e Zo min mogelijk storingen, gemalen moeten van een automatische storingsmelding zijn voorzien; ingrijpmaatstaven voor stabiliteit (conform Nederlandse Norm 3398) mogen niet voorkomen geen klachten over overlast door stank op straat 1. er moet afstemming zijn met werkzaamheden van andere diensten en nutsbedrijven, 2. bereikbaarheid percelen zoveel mogelijk handhaven 4.4 Voorwaarden voor effectief beheer De rioleringsbeheerder moet een aantal voorwaarden scheppen om een doelmatige inzameling en transport te kunnen realiseren. Wanneer niet aan die voorwaarden wordt voldaan, is een effectieve besturing niet mogelijk en kan de doelmatigheid van de inzameling en het transport niet worden gewaarborgd. Hier ligt ook de relatie met de eis uit de Wet Milieubeheer (artikel 4.22) dat bekend moet zijn wat er aan rioleringsvoorzieningen aanwezig is en in welke staat zij verkeren. Tabel B. Voorwaarden voor effectief beheer Voorwaarden 1. Er dient inzicht te bestaan in de toestand en het functioneren van de riolering. 2. Het rioleringsbeheer dient zo goed mogelijk te worden afgestemd op andere gemeentelijke taken 3. De gebruikers van de riolering dienen bekend te zijn en ongewenste lozingen dienen te worden voorkomen. Maatstaf a) Gedetailleerde gegevensbestanden en kaartinformatie b) Eenmaal in de jaar inspectie van de leidingen gekoppeld aan reiniging c) verwerking revisiegegevens binnen 1 maand d) minimaal eenmaal in de twee planperioden herberekenen. e) Straatvegen 5 maal per jaar. f) Kolken zuigen 2 maal per jaar. g) Riool reinigen, eens per 5 jaar. h) Onderhoud gemalen en IBA s jaarlijks. a) in operationele programma s samenhang aangeven a) naleving en actueel houden vergunningen (Wet verontreiniging oppervlaktewater- en aansluitvergunningen) b) actueel gebruikersbestand c) geen illegale of foutieve aansluitingen 4. Inzicht in kosten op langere termijn a) Doorrekening kosten rioleringszorg over een periode van 60 jaar t.b.v. beeld van kosten op lange termijn 5. Maatregelen tegen laagst maatschappelijke kosten a) Zoeken bij maatregelen naar optimum tussen riolering, zuivering, wegen en overige openbare infrastructuur 6. De personele bezetting dient voldoende te zijn om de overige doelen te kunnen realiseren a) Bezetting management, operationele dienst en ondersteuning volgens Leidraad Riolering, module D2000 pagina 27 van 74

28 5 Toetsing huidige situatie: wat hebben we nu 5.1 Inleiding Wat hebben we nu aan riolering en hoever zijn we van de doelen af? In dit hoofdstuk vindt de toetsing van de huidige situatie plaats. Deze toetsing is het uitgangspunt voor het bepalen van de benodigde maatregelen (hoofdstuk 6). De huidige situatie is bepaald op basis van:? het gemeentelijk rioleringsplan en de op grond daarvan uitgevoerde onderzoeken;? beschikbare informatie over het functioneren van het watersysteem;? de in het rioleringsbeheersysteem opgenomen gegevens van riolen, putten en inspecties. Per paragraaf zal het bijbehorende doel en/of de functionele eisen worden genoemd. Duurzaamheid Ontwikkelingen Wet- en regelgeving Waarom rioleringszorg Relaties, wet-en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 Samenvatting en besluit H9 5.2 Aanleg Nog niet op de riolering aangesloten bestaande woningen Bijbehorende doelen: Inzameling en transport van afvalwater, doel 1, 2 en 3 Het beleid is gericht op het voorkomen van ongezuiverde lozingen van afvalwater in de bodem of op het oppervlaktewater. In de gemeente Eemsmond zijn in de planperiode percelen voorzien van een IBA-systeem. Gemeente Eemsmond is verantwoordelijk voor controle op de werking van de voorzieningen en waterschap Noorderzijlvest voert het onderhoud uit aan de IBA-systemen. Alle percelen binnen de bebouwde kom zijn aangesloten op de riolering. In het buitengebied (niet kwetsbaar gebied) resteren nog 200 percelen, die niet voorzien zijn van een gemeentelijke voorziening. Voor deze percelen heeft de gemeente ontheffing gekregen. Deze percelen moeten conform het lozingenbesluit Huishoudelijk afvalwater een eigen voorziening hebben. Bij de start van dit nieuwe GWRP voldoet de gemeente Eemsmond aan de gestelde zorgplicht. Het aansluitpercentage van op de gemeentelijk riolering of IBA aangesloten percelen bedraagt circa 94 %. Conclusie: De gemeente voldoet aan de eis voor inzameling en transport van het afvalwater (doel 1a). revisie 5 Pagina 28 van 74

29 Hoofdstuk 5:Toetsing huidige situatie: Wat hebben we nu? Aan te sluiten nieuwe bebouwing Bijbehorende doelen: Inzameling en transport van stedelijk afvalwater (doelen 1 en 5) en doelmatige inzameling en verwerking van hemelwater (doel 2). In de afgelopen planperiode is op een aantal plaatsen nieuw gebouwd in bestemmingsplannen. Het betreft de nieuwbouwwijk Almersma aan de zuidzijde van Uithuizen, Scherphorn in Uithuizermeeden, De Laan-Zuid in Warffum, Zwarteweg te Usquert en voormalig LTS in Uithuizen. In deze planperiode zal op diverse van deze locaties verdere uitbreiding plaatsvinden. Conform het geformuleerde beleid uit het GRP is voor deze gebieden ingestoken op aandacht voor water en het beginsel van een duurzame aanpak. Per nieuwbouw-/inbreidingslocatie is de afgelopen jaren bepaald hoe met het afval- en regenwater moet worden omgegaan. Hierbij is rekening gehouden met de stand van de techniek van dat moment en de relatie met de omliggende rioolstelsels, waarbij het scheiden van afval- en regenwater telkens is nagestreefd. In de bouwverordening is eenduidig vastgelegd dat bij nieuwe bouwwerken regen- en afvalwater altijd gescheiden aangeboden moeten worden. Per nieuwbouwlocatie wordt door de gemeente een advies gegeven voor de aanleg van de regenwater- en huishoudelijk (bedrijfs)afvalwater afvoeren op particulier terrein. Gelet op het feit dat de nieuwe inzamelsystemen relatief gecompliceerd kunnen zijn, is controle en handhaving van de aansluitingen een belangrijk instrument om fouten te voorkomen en een goede werking van de rioleringssystemen te waarborgen. In het vorige GRP is uitgegaan van een toename van het aantal woningen tot het jaar 2015 van circa 700 woningen, met een tempo van realisatie van circa 70 nieuwbouwwoningen per jaar en in 2005 en 2006 een uitbreiding door het buitengebied. De realisatie van de nieuwbouwwoningen is niet gehaald. In de periode 2005 t/m 2009 is het aantal heffingseenheden met 176 gestegen naar 7446 ( ). In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de gesloopte en gebouwde woningen: Overzicht van de verleende bouw- en sloopvergunningen per dorp en per jaar Kantens Oudeschip Roodeschool Uithuizen Uithuizermeeden Usquert Warffum Zandeweer Overige dorpen* Eemsmond 2002 gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt 5 5 saldo gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt saldo gebouwd gesloopt saldo totaal gebouwd totaal gesloopt totaal saldo * de overige dorpen zijn: Oosternieland Oldenzijl Oostende Rottum pagina 29 van 74

30 Hoofdstuk 5:Toetsing huidige situatie: Wat hebben we nu? Voor de periode van 2010 tot 2020 is de nieuwbouw van circa 160 woningen voorzien en een uitbreiding in gebied de Eemshaven van 70 heffingseenheden. Voor de belasting van de rwzi met afvalwater en het oppervlaktewater met regenwater afkomstig van het afvoerend verhard oppervlak van deze woningen geeft dit tot 2018 de volgende hoeveelheden: Uitgaande van een woningbezetting van gemiddeld 2,5 bewoners geeft dit een hoeveelheid i.e. van 160*2,5 = 400 i.e. of circa 4,0 m 3 /h aan huishoudelijk afvalwater. Het afvoerend oppervlak zal als gevolg van deze nieuwbouw, uitgaande van circa 180 m 2 per woning, tot het jaar 2018 toenemen met circa 2,9 ha. Voor gebied de Eemshaven is dat 70*2,5 = 175 i.e. of circa 1,75 m 3 /h aan huishoudelijk afvalwater. Het afvoerend oppervlak zal in gebied de Eemshaven als gevolg van deze nieuwbouw toenemen met circa 1,26 ha. Conclusie: de gemeente voldoet bij de realisatie van nieuwbouw aan het ingezette beleid t.a.v. duurzame ontwikkelingen in het omgaan met het aspect water. 5.3 Overzicht voorzieningen Afvoer en behandeling van stedelijk afvalwater en hemelwater Bijbehorende doelen: inzameling en transport van afvalwater en hemelwater, doelen 1,2 en 3. Het afvalwater van de gemeente Eemsmond wordt getransporteerd naar de rioolwaterzuiveringsinrichting (RWZI) te Uithuizen en Uithuizermeeden, behalve het afvalwater dat lokaal in Individuele Behandelingsinstallaties (IBA) wordt gezuiverd. Het afvalwater van Usquert, Stitswerd, Rottum, Warffum en De Breede gaat naar de RWZI in Winsum. Het afvalwater van Kantens gaat naar Middelstum. Het transport naar deze RWZI s, die in beheer zijn bij het waterschap Noorderzijlvest, vindt plaats met behulp van gemeentelijke rioolgemalen en rioolgemalen van het waterschap. In de geplande optimalisatiestudie wordt bekeken of deze structuur moet worden aangepast. Waar mogelijk wordt afvloeiend hemelwater gescheiden van vuilwater en indien mogelijk geïnfiltreerd in de bodem of via de rwa- riolering of via het verhard oppervlak naar het oppervlaktewater afgevoerd. In een aantal gebieden binnen de woonkernen zijn gemeentelijke drainagevoorzieningen aangelegd ter voorkoming van grondwateroverlast. De drainagevoorzieningen zijn daar waar mogelijk rechtstreeks op het oppervlaktewater aangesloten of via een buizenstelsel naar het oppervlaktewater Overzicht voorzieningen Voorwaarde voor effectief beheer. Actuele gegevens zijn voor adequaat beheer erg belangrijk. De gegevens van de vrijvervalriolering met rioolgemalen en overstorten met lozingspunten zijn opgenomen in het rioleringsbeheersysteem. Bijna alle inspectiegegevens ontbreken nog in het rioleringsbeheersysteem. Deze gegevens zijn vastgelegd in een afzonderlijk bestand. Het gegevensbestand is medio 2010 voor wat betreft de vrijvervalriolering grotendeels op orde. Het ontbreken van de kwalitatieve gegevens betekent dat een vervangingsplanning op levensduur is gebaseerd. De benodigde acties uit eventueel slechte kwaliteit zijn al direct uitgevoerd. Het actueel houden van het gegevensbestand is een voortdurend proces in het beheer van de riolering. De riolering heeft op hoofdlijnen de volgende kenmerken (bron: beheersysteem dgdialog): Er is circa 160 km riolering aanwezig, die als volgt is onder te verdelen: Vrijvervalsysteem: (verbeterd)gemengd riolering: 95,6 km; gescheiden riolering - dwa: 9,3 km; gescheiden riolering - rwa 16,6 km; divers (duikers): 0 km; subtotaal vrijverval: 121,5 km; Mechanische riolering: drukleiding: 15,4 km; vrijvervalleiding: 2,1 km; persleidingen: 21,1 km; totaal riolering: 38,6 km. Daarnaast is er in gebied de Eemshaven nog 24 km drukleiding aanwezig. pagina 30 van 74

31 Hoofdstuk 5:Toetsing huidige situatie: Wat hebben we nu?? De inzameling van het afvalwater binnen de bebouwde kom vindt plaats door vrijvervalriolen;? Er zijn 25 gemengde riooloverstorten;? Er zijn 35 regenwateruitlaten (exclusief rechtstreekse lozingen van kolken op het oppervlaktewater);? In totaal zijn er 16 bergbezinkbassins aangelegd. Daarvan zijn in de periode 2005 t/m bergbezinkbassins aangelegd;? In de gemeente Eemsmond zijn 287 percelen aangesloten op een IBA-systeem;? In de Talmaweg is vacuümriolering aanwezig met 1 vacuümgemaal, 1550 meter vacuümleiding en 40 bufferputten;? De gemeente beheert 51 rioolgemalen en 236 drukunits. In figuur 5.1 is de leeftijdsopbouw van de vrijvervalriolering en type riool grafisch weergegeven (situatie medio 2009). Aanlegperiode per type riolering Lengte (m) Rwa Dwa Gemengd vóór Aanlegperiode Figuur 5.1 leeftijdsopbouw naar type riolering vrijverval riolering Conclusie: de gegevens van de riolering zijn opgeslagen in het gemeentelijke beheersysteem Riolering en zijn nagenoeg actueel tot medio De gegevens van de drainage zijn niet in het beheersysteem vastgelegd. Aan de maatstaf van beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gegevens wordt na aanvulling van de ontbrekende inspectiegegevens voldaan Toestand van de objecten Dit heeft betrekking op alle vijf doelen In planperiode is circa 23,6 km of 14,8 % van de totale lengte van vrijverval riolering gereinigd en geïnspecteerd met behulp van video-inspectie vanuit de leiding. Nader onderzoek naar de kwaliteit van de riolering aan de hand van de inspectieresultaten moet nog plaatsvinden. Hieruit moet volgen in hoeveel procent van de riolen een waarschuwingsmaatstaf of ingrijpmaatstaf voorkomt. Deze schadebeelden kunnen voorkomen op 3 vlakken: afstroming, stabiliteit en waterdichtheid. De inspectieresultaten van de vrijvervalriolering kunnen via het rioleringsbeheersysteem dgdi- ALOG Riolering (Grontmij) verwerkt worden in de planning voor vervanging van de riolen en putten. De toestand van riool- en drukrioleringsgemalen is niet vastgelegd in het rioleringsbeheersysteem. Jaarlijks worden de gemalen onderhouden door een gespecialiseerd bedrijf. pagina 31 van 74

32 Hoofdstuk 5:Toetsing huidige situatie: Wat hebben we nu? De geplande vervanging van het mechanisch/elektrisch gedeelte van de drukrioleringsgemalen en (hoofd)rioolgemalen komen op grond van aanlegjaar c.q. vervangingsjaar en levensduur in de planperiode conform de tabellen 5.1 t/m 5.3 (van bijlage 1) voor. Dit betreft 40 (hoofd)rioolgemalen het mechanisch/elektrisch deel van het gemengde rioolstelsel en 64 drukrioleringsgemalen. Daadwerkelijke vervanging zal plaatsvinden op basis van inspectie en afstemming op de planvorming van de diverse rioolstelsels. Conclusie: aan de functionele eis dat er inzicht moet zijn in de toestand van de riolen wordt voldaan. Er is circa 23,6 km van de vrijvervalriolen in de afgelopen zes jaar geïnspecteerd. De resultaten zijn niet in de planningen verwerkt. Eenmaal in de circa 14 jaar moet de inspectie worden herhaald om een compleet beeld van de toestand te houden. De mechanisch/elektrische onderdelen van een aantal (hoofd)rioolgemalen en drukriolering zijn op basis van leeftijd aan vervanging toe. Op de te nemen maatregelen wordt in hoofdstuk 6 ingegaan Functioneren van de riolering Bijbehorende doelen: transport van afvalwater naar de zuivering, voorkomen van overlast en voorkomen van vuiluitworp naar oppervlaktewater (doel 4, 5 en 6). Van alle kernen wordt het aangesloten verhard oppervlak geactualiseerd. Dit leidt mogelijk tot herberekeningen en actualisaties van de basisrioleringsplannen. In deze planperiode is een bedrag van , -- opgenomen voor herberekeningen van de kernen. Alle maatregelen in het kader van de basisinspanning zijn uitgevoerd. Uit de klachtenregistratie komen enkele meldingen over wateroverlast als gevolg van een te kleine afvoercapaciteit van het rioolstelsel of ongewenste emissies naar oppervlaktewater voor. Dit wordt indien mogelijk opgelost door het rioolstelsel te ontlasten door verhard oppervlak af te koppelen van het rioolstelsel. In de herberekeningen van de rioolstelsels is nog niet getoetst op functioneren van de huidige riolering in het licht van toekomstige ontwikkelingen. Wat is het effect op de riolering van klimaatverandering? Wat heeft Waterbeheer 21 e eeuw voor gevolgen? Wat heeft de Europese Kaderrichtlijn Water voor effect? Met de beantwoording van deze vragen zal de komende jaren moeten worden begonnen. Ook moet bij nieuwe bestemmingsplannen en bij het opstellen van nieuwe basisrioleringsplannen rekening worden gehouden met klimaatverandering. Eventuele structurele stankklachten in de woonomgeving (op straat), die veroorzaakt worden door niet goed functionerende openbare riolering, zijn niet bekend. Stankklachten in woningen worden veelal veroorzaakt door niet goed functionerende binnenriolering, waarvoor de eigenaar/bewoner zelf verantwoordelijk is. Conclusie: er is inzicht in het hydraulische en milieutechnisch functioneren van de riolering (maatstaf 6a). Er wordt nagenoeg voldaan aan de maatstaven voor hydraulisch en milieutechnisch functioneren Zorgplicht grondwater Bijbehorende doelen: beperken van structurele nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming in het openbaar gemeentelijk gebied Gemeente Eemsmond heeft nog weinig tot geen inzicht in de eventuele grondwaterproblematiek. Er zijn enkele klachten gemeld in Uithuizen, Uithuizermeeden, Warffum en Zandeweer, veelal betreft het water in de kelder of water over de vloer. De oorzaak van deze klachten is niet bekend. Volgens het huidige beleid wordt altijd een drooglegging gehandhaafd van 1,30 meter. pagina 32 van 74

33 Hoofdstuk 5:Toetsing huidige situatie: Wat hebben we nu? Een structurele aanpak voor het inzichtelijk maken van de eventuele grondwaterproblematiek ontbreekt nog. In dit plan wordt een onderzoek opgenomen naar een methodiek voor het verkrijgen van meer inzicht in de grondwaterproblematiek. Conclusie: inzicht in structurele problemen t.a.v. de grondwateroverlast is nog niet aanwezig; met het instellen van een onderzoek naar de grondwaterproblematiek wordt een eerste stap gezet in de invulling van de gemeentelijke watertaken t.a.v. het grondwater Verordeningen en vergunningen Bijbehorende doelen: Inzameling van het binnen het gemeentelijk gebied geproduceerde afvalwater inclusief transport naar een geschikt lozingspunt (doel 1 en 4) met bijbehorende functionele eis: geen ongewenste lozingen op de riolering Lozingen op de riolering worden op basis van de Wet milieubeheer geregeld. De afdeling Milieu van de gemeente houdt toezicht op de naleving van de Wet milieubeheer. Controle op de lozing van bedrijfsafvalwater is een onderdeel van de integrale milieucontrole. Daarnaast vinden controles plaats naar aanleiding van klachten of problemen met de riolering. De gemeente Eemsmond beschikt over een aansluitvergunning van het Waterschap Noorderzijlvest voor de aansluiting van de diverse rioolstelsels op de RWZI Uithuizen en Uithuizermeeden. De gemeente heeft voor alle rioolstelsels een Wvo-vergunning voor het lozen van overstortwater op oppervlaktewater. Conclusie: In het kader van de Wet milieubeheer is de gemeente de vergunningverlenende en toezichthoudende instantie. Controles worden regelmatig uitgevoerd. Hiermee wordt voldaan aan de maatstaven met betrekking tot het terugdringen van ongewenste lozingen op de riolering. De gemeente beschikt zelf over een vergunning voor de aansluiting van de diverse rioolstelsels op de rwzi s en over Wvo -vergunningen voor het mogen lozen via overstorten en regenwateruitlaten Klachten en meldingen, voorlichting Bijbehorende doelen: zo min mogelijk overlast voor de omgeving veroorzaken. Er is een klachtenregistratie binnen de gemeente Eemsmond. Alle klachten die betrekking hebben op water komen bij de betreffende afdeling binnen. De loc atie en aard van de klacht wordt vastgelegd. Indien de klacht verholpen is, wordt dit tevens vermeld. Bij rioleringswerkzaamheden, die mogelijk overlast kunnen veroorzaken, worden de bewoners geïnformeerd door middel van publicaties op de gemeentelijke website, in de gemeentelijke pagina van het lokale weekblad en worden de bewoners eventueel uitgenodigd voor het bijwonen van voorlichtingsavonden. De verstrekking van deze informatie vindt voorafgaande aan en tijdens de werkzaamheden door middel van publicaties en brieven plaats. Conclusie: Met betrekking tot klachten- en meldingsafhandeling wordt voldaan aan de gestelde maatstaf. Dit kan echter worden geoptimaliseerd door het toepassen van een centraal klachtenregistratiesysteem. Op het gebied van voorlichting wordt voldaan aan de gestelde maatstaf.. pagina 33 van 74

34 6 De opgave: wat moeten we doen 6.1 Inleiding Een strategie geeft de hoofdlijnen weer van een aanpak die leidt tot het bereiken van gestelde doelen. Het is een samenspel van onderzoek en maatregelen geplaatst in de tijd. In de volgende paragrafen komt achtereenvolgens aan de orde: aanleg van riolering (inclusief hemelwatervoorzieningen) bij bestaande bebouwing buiten de bebouwde kom en bij nieuwbouw; het beheer van de bestaande voorzieningen bestaande uit onderzoek en maatregelen. Bedragen die worden genoemd zijn op prijspeil 2010 en inclusief bijkomende kosten, maar exclusief BTW. Duurzaamheid Ontwikkelingen Wet-en regelgeving Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 Samenvatting en besluit H9 6.2 Aanleg Bijbehorende doelen: Inzameling en transport stedelijk afvalwater (doelen 1 en 4); doelmatig inzamelen en verwerken hemelwater en beperken structurele nadelige gevolgen van de grondwaterproblematiek (doel 2 en 3); Voorkomen van vuiluitworp naar de bodem of oppervlaktewater en geen overlast voor de omgeving (doel 5 en 6) Inzameling afvalwater en hemelwater voor bestaande bebouwing Voor 500 percelen in het buitengebied is ontheffing verleend van de zorgplicht bij de Provincie. Deze liep tot 1 januari 2008, dit is in 2010 opnieuw aangevraagd voor de resterende 200 percelen. De bewoners van percelen waarvoor ontheffing is verleend zijn zelf verantwoordelijk voor de lozing van het afvalwater. Deze percelen vallen voor wat betreft de lozing van het afvalwater op oppervlaktewater onder het bevoegd van het waterschap Noorderzijlvest. De afvoer van het hemelwater van de verharding van percelen in het buitengebied vindt veelal direct naar oppervlaktewater of via groenstroken in de bodem plaats. Niet uitgesloten is, dat van een aantal percelen het hemelwater van afvoerende oppervlakken op de drukriolering is aangesloten. Aansluiting van regenwater op drukriolering of vacuümriolering heeft een nadelige invloed op het functioneren van deze systemen. In verband hiermee wordt voor de inzameling en verwerking van het hemelwater en eventuele grondwaterproblematiek van bestaande percelen in het buitengebied in de planperiode van dit GWRP beleid geformuleerd en onderzoek ve rricht. revisie 5 Pagina 34 van 74

35 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Resultaat is dat: Op een duurzame en doelmatige wijze met afvalwater wordt omgegaan. Aan de functionele eisen 1, 2 en 3 wordt voldaan Inzameling en transport stedelijk afvalwater en hemelwater bij nieuwbouw In de planperiode zullen naar schatting circa 80 woningen worden gebouwd (16 per jaar). De kosten voor ontwerp, besteksgereedmaken en de aanleg van riolering in bestemmingsplannen komen ten laste van de exploitatie van die bestemmingsplannen. De lengte te beheren riolering zal in de planperiode van dit GWRP toenemen. Dit is verdisconteerd door middel van een toename in de exploitatiekosten op basis van een toename van het aantal heffingseenheden. Uitgangspunt is dat het verhard oppervlak niet op de riolering worden aangesloten. Schoon- en vuilwaterstromen worden daar waar mogelijk gescheiden, waarbij schoon regenwater in het watersysteem wordt gehouden en niet via de riolering naar een zuiveringsinstallatie wordt afgevoerd. Voor de inzameling en verwerking van het hemelwater wordt ingezet op de beleidslijn: infiltreren waar mogelijk in het plangebied, vasthouden in het lokale watersysteem en vertraagd afvoeren naar het open water in het landelijk gebied. Vanwege de slechtdoorlatende bodem (klei) is infiltreren in de bodem geen optie. Bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen wordt rekening gehouden met de mogelijke effecten van klimaatverandering. Nieuwbouw in het kader van herinrichting van het stedelijk gebied volgt in principe de gescheiden aanpak van de afvoer van het afvalwater en hemelwater in de bestemmingsplannen. Per situatie wordt door de gemeente bekeken op welke wijze de doelmatige inzameling van het afvalwater en hemelwater plaats kan vi nden. Nieuwbouw in het buitengebied moeten voldoen aan de vigerende lozingenbesluiten en de door de gemeente ingevoerde verordeningen (o.a. bouwverordening). Naast het toepassen van een duurzaam rioleringssysteem hanteert de gemeente Eemsmond de wettelijke milieueisen op het gebied van duurzaam bouwen. Hiermee wordt aan de bron al gewerkt aan het voorkomen van vervuiling van het oppervlaktewatersysteem. Het ontwerp en aanleg van de gemeentelijke voorzieningen voor de inzameling en transport van het afvalwater en de inzameling en verwerking van het hemelwater bij nieuwbouw is gebaseerd op een duurzame aanpak. Het ontwerp en de aanleg van deze systemen door derden is afgestemd op het gemeentelijk beleid en zal in goed overleg met de gemeente Eemsmond moeten plaatsvinden. Voor bestemmingsplannen en nieuwbouw in bestaand stedelijk gebied geldt dat de watertoets van toepassing is. Hieronder vallen ook de eventueel benodigde voorzieningen voor het voorkomen van nadelige gevolgen van de grondwaterproblematiek. De taken en verantwoordelijkheden van de gemeente en particulieren voor de inzameling en verwerking van het afvalwater en hemelwater inclusief het omgaan met het grondwater kunnen in deze planperiode worden vastgelegd in een gemeentelijke verordening. Resultaat is dat: Op een duurzame wijze met de inzameling, transport en verwerking van het afvalwater en het hemelwater inclusief het grondwater wordt omgegaan. Aan de functionele eisen 1, 2, 3, 4 en 5 wordt voldaan. 6.3 Beheer bestaande voorzieningen In de dagelijkse zorg voor de riolering zijn te onderscheiden: onderzoek en maatregelen. Onder onderzoek wordt verstaan: het uitvoeren van diverse soorten onderzoeken naar het functioneren van de riolering met al haar voorzieningen. Onder maatregelen wordt verstaan: onderhoud, reparatie, renovatie, vervanging en verbetering. De in dit gemeentelijk rioleringsplan verwoorde uitgangspunten zijn de basis voor een concrete uitwerking in het jaarplan riolering. Dit jaarplan is weer de basis voor concrete uitwerking in de begroting. pagina 35 van 74

36 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Onderzoek Bijbehorend doel: Voorwaarden voor effectief rioleringsbeheer, doel 6 Om voldoende inzicht in de toestand en het functioneren van de riolering te houden, is structureel onderzoek noodzakelijk. Te denken valt hierbij aan: inspectie en beoordeling van riolering, het opstellen van basisrioleringsplannen en het GWRP, het bepalen van de wateropgave en het onderzoek naar het functioneren van de rioolgemalen en overstorten. In deze paragraaf komt het uit te voeren onderzoek per onderdeel naar voren. Een samenvatting van de onderzoeksactiviteiten met kosten is weergegeven in tabel Inventarisatie en gegevensbeheer Een compleet en actueel gegevensbestand is een vereiste voor goed rioleringsbeheer. Revisiegegevens zijn bij oplevering van het werk beschikbaar en worden binnen drie maanden verwerkt. Gemeente Eemsmond beschikt over het beheersysteem dgdialog van Grontmij, waarin de actuele gegevens van de riolering zijn opgenomen. Het gegevensbeheer wordt door de gemeente uitgevoerd. Ingaande voorjaar (april) 2008 is de Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) ook wel grondroerdersregeling van kracht geworden. Dit betekent voor de gemeente dat alle leidingen en kabels, die eigendom zijn van de gemeente, digitaal vastgelegd en uitwisselbaar moeten zijn. In het kader van de WION zal de ligging van de riolen en persleiding zodanig in het gegevensbestand moeten worden bewerkt en aangevuld, dat deze digitaal conform de richtlijnen uitwisselbaar zijn. Op dit moment vereist de WION nog geen registratie van de huisaansluitingen. De Gemeente Eemsmond beschikt over een digitaal bestand van de vrijverval riolen en druk - en persleidingen. Voor de komende planperiode zijn de volgende activiteiten gepland: 1. het digitaal vastleggen van de huisaansluitingen; hiervoor is een budget opgenomen van ; 2. voor het actualiseren van basisrioleringsplannen, naar aanleiding van wijzigingen (uitbreiding, reconstructie/herinrichting, wijziging afvoerend oppervlak) is een bedrag opgenomen van ,-- en ,-- voor herberekeningen indien dit noodzakelijk is vanuit de actualisatie van het verhard oppervlak; 3. het uitvoeren van een onderzoek naar foutieve aansluitingen; hiervoor is een bedrag van 7.500,-- opgenomen; 4. het opstellen van een calamiteitenplan, hiervoor is een budget opgenomen van 7.500,--; 5. het actualiseren van het aangesloten verhard oppervlak in combinatie met een afkoppelkansenkaarten voor de diverse woonkernen; hiervoor is een budget geraamd van ,--; De verschillende riool- en watersystemen brengen verschillende soorten risico s met zich mee. Als er een vervuiling is het regenwaterriool terechtkomt, vergt het bijvoorbeeld andere handelingen van hulpverlenende instanties dan als het in een gemengd rioolstelsel terechtkomt. In een calamiteitenplan wordt beschreven hoe om te gaan met welk type calamiteit in welke situatie. Dit betreft ook calamiteiten bij graafwerkzaamheden. De gemeente moet hulpverlenende diensten (politie, brandweer) hierover voorlichten. De gemeente moet in gezamenlijk overleg vaststellen of er bij het optreden van calamiteiten nog bijzondere aandachtspunten of activiteiten noodzakelijk zijn. Deze gezamenlijke afspraken worden dan vastgelegd in een calamiteitenplan Inspectie vrijverval riolering en overige rioleringsonderdelen. Inspectie van riolering is belangrijk om inzicht te houden in de toestand van het stelsel. De huidige inspanning van 4 dagen inspectie wordt verhoogd naar 8,5 km (circa 14 dagen) zodat er een cyclus van 1x/14 jaar ontstaat. Voor de planperiode en daarna is voor inspectie van de riolering jaarlijks een bedrag opgenomen van ,-- (exclusief reiniging). In situaties waarin als gevolg van overige infrastructurele werkzaamheden een inspectie van de bestaande riolering nodig wordt geacht, wordt deze inspectie in het jaarlijks vast te stellen inspectieprogramma meegenomen (in de jaarlijkse hoeveelheid is hier geen extra hoeveelheid voor opgenomen). pagina 36 van 74

37 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Bij oplevering van nieuw aangelegde riolering is een inspectie vanuit de leiding vereist om te controleren of het riool conform de bestekseisen is aangelegd en of de revisiegegevens correct zijn. De kosten voor deze inspectie inclusief beoordeling vallen binnen de planexploitatie van het betreffende bestemmings- of inrichtingsplan. Het beleid van de gemeente is dat de inspectie van de nieuwe riolering door de uitvoerende organisatie/instantie bij oplevering van het project aan de gemeente ter beschikking wordt gesteld. De inspectie van de overige rioleringsonderdelen zoals (hoofd)rioolgemalen, drukrioleringsgemalen, overstorten, en bergbezinkvoorzieningen worden meegenomen in de jaarlijkse controle van deze onderdelen. Voor de controle van de (hoofd)gemalen, drukrioleringsgemalen en de pompinstallaties in de bergbezinkvoorzieningen beschikt de gemeente over een telemetriesysteem. Eén keer per jaar vindt er een controle/inspectie plaats van alle gemalen en bergbezinkvoorzieningen, waarbij tevens kleine reparaties worden uitgevoerd. De kosten voor deze controle vallen onder de exploitatiekosten Beoordelen De jaarlijks geïnspecteerde riolering moet worden beoordeeld op mogelijke vervanging en/of reparatie van het riool. Van belang hierbij is een afweging te maken over de restlevensduur van de riolering, bovengrondse aanpassingen/herinrichting c.q. reconstructiewerkzaamheden in relatie tot de totale vervanging van de riolering of een reparatietechniek (relining) waarbij de bovengrondse infrastructuur zoveel als mogelijk wordt ontzien. De beoordeling zal door de gemeente met behulp van het beheerprogramma dgdialog, ervaring en kennis van de plaatselijke situatie voor een aantal situaties zelf kunnen worden uitgevoerd. Voor enkele specifieke situaties zal de beoordeling door een extern bureau worden gedaan. Aangehouden is dat van de jaarlijks 8,5 km geïnspecteerde riolering naar schatting circa 40% of circa 3,4 km door een extern bureau nader moet worden beoordeeld. De kosten voor deze beoordeling bedragen 3,50/m, hetgeen een totaal bedrag voor de planperiode geeft van gemiddeld circa ,-- per jaar Meten en berekenen Monitoring van de werking van de overstorten is een onderdeel van de Wvo -vergunning. In de gemeente Eemsmond is een aantal belangrijke gemengde riooloverstorten (overstorten, met een bergbezinkvoorziening) voorzien van een meetopstelling. In totaal zijn 25 overstorten voorzien van een meetopstelling. De meetgegevens moeten conform de vergunning jaarlijks worden gerapporteerd aan het Waterschap Noorderzijlvest. Het onderhoud van het meetapparatuur wordt meegenomen in het kader van het onderhoud van de binnenpompinstallaties. In de planperiode staan geen hydraulische- en emissieberekeningen ten behoeve van een controle van het functioneren van de vrijverval rioolstelsels gepland. Alle berekeningen van de kernen zijn nog actueel en hoeven pas in de hierna volgende planperiode worden geactualiseerd. In samenwerking met het Waterschap Noorderzijlvest wordt een optimalisatiestudie van het afvalwatersysteem (OAS) Uithuizen/Uithuizermeeden opgestart. Voor dit onderzoek is een bedrag gereserveerd van ,--. Dat is 50% van de kosten, de andere 50% wordt door Waterschap Noorderzijlvest bekostigd. Voor het actualiseren van de hydraulische berekeningen van de rioolstelsels (bijvoorbeeld bij herinrichting/reconstructie, vervanging of afkoppelen van afvoerend oppervlak) is een jaarlijks bedrag opgenomen van ,--. pagina 37 van 74

38 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Stedelijke wateropgave De stedelijke wateropgave is voor gemeente Eemsmond reeds op hoofdlijnen bepaald door Waterschap Noorderzijlvest. De uitgangspunten voor de gemaakte berekeningen zijn nog niet zo concreet dat op basis hiervan maatregelen worden gepland. Er is met behulp van vlakken bekeken welke gebieden binnen de gemeente voldoen en welke gebieden nog niet voldoen aan de gestelde eisen. Voor de maatregelen is wel een investering geraamd in 2012/2013. De maatregelen kunnen pas worden ingevuld als er gedetailleerde berekeningen zijn gemaakt. De berekeningen moeten dan onderdeel uitmaken van het project (en de gereserveerde budgetten), zodat op basis van goed onderbouwde gegevens de benodigde maatregelen kunnen worden bepaald. In Bijlage 5 is de overzichtskaart bijgevoegd Onderzoek grondwater Op dit moment is er nog geen goed beeld van eventuele structurele grondwateroverlast in het bebouwd gebied. Door het opzetten van een grondwatermeetnet en aan de hand van grondsoortenkaarten e.d. wil de gemeente een aanzet geven tot het verkrijgen van meer informatie over de opbouw van de grondwaterstanden en de eventuele grondwaterproblematiek. Tevens wil de gemeente zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande gegevens, bijvoorbeeld van het DINO-loket. Vanaf 1 januari 2011 zijn alle gegevens van het DINO-loket vrij verkrijgbaar. In de planperiode (2012) is hiervoor een bedrag opgenomen van ,--. Voor de jaarlijkse monitoring van het grondwatermeetnet is een bedrag van 3.500, -- opgenomen. Op basis van de resultaten van het grondwatermeetnet zal binnen de planperiode van dit GWRP het gemeentelijk beleid t.a.v. de nadelige gevolgen van structureel grondwateroverlast worden geformuleerd en vastgesteld. Aansluitend daarop zullen de functionele eisen en maatstaven worden geformuleerd en vastgesteld. In afwachting van de ontwikkelingen van de omgevingsvergunningen kan worden gekozen voor een loketfunctie binnen de gemeentelijke organisatie, waar de aan het water gerelateerde zaken kunnen worden gemeld c.q. informatie kan worden opgevraagd. De invoering van de omgevingsvergunning valt onder de afdeling Milieu van de gemeente. Een alternatief voor het waterloket is aan te sluiten bij het huidige meldpunt voor de registratie van de klachten. Binnen de planperiode van dit GWRP wordt hieraan nader invulling gegeven. Opmerking: De gemeente fungeert in het geval van grondwateroverlast als regisseur en niet als beheerder van het grondwater. In beginsel is de eigenaar zelf verantwoordelijk voor grondwateroverlast, maar de gemeente zal hierin faciliteren met kennis en advies. Indien de eigenaar het grondwaterprobleem niet zelf kan oplossen, kan de gemeente de eigenaar een oplossing bieden. Doordat het aantal overlastsituaties naar verwachting relatief klein is, wordt hiervoor geen beleid ontwikkeld, maar op een pragmatische wijze invulling aan gegeven Controle verordeningen en vergunningen De controle van de lozingen op de riolering volgens de Wet milieubeheer, is ondergebracht bij de afdeling Vergunningverlening, Toezicht, Handhaving en Milieu (VTHM) van de gemeente. De werkwijze zoals in hoofdstuk vijf vermeld, behoeft geen wijziging. In het GWRP zijn geen kosten opgenomen voor de controle van de lozingen van de in aanmerking komende bedrijven. In 2010 is de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) ingetreden binnen de gemeente. Met de invoering van de omgevingsvergunning betekent dit, dat een aantal taken o.a. de lozingen van bedrijven (zogenaamde indirecte lozingen), die nu bij het waterschap zijn ondergebracht, door de gemeente worden verricht. Samenwerking met het waterschap ligt hierbij voor de hand, omdat het waterschap tot de invoering van de Wabo bevoegd gezag is. Aan het eind van de planperiode (2015) moeten alle rioolstelsels binnen de gemeente aan de door de waterschappen verleende vergunningen voldoen. pagina 38 van 74

39 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Operationele programma s Jaarlijks wordt door de gemeente een operationeel programma voor onderzoek, onderhoud en maatregelen aan de riolering opgesteld. De basis voor deze operationele programma s is het voorliggende Verbrede GWRP. Bij het opstellen van deze programma s wordt rekening gehouden met andere planvorming binnen de gemeentelijke ruimtelijke inrichting. De kosten voor het opstellen van de operationele programma s vallen onder de exploitatiekosten Overig onderzoek tijdens de planperiode In de planperiode is naast bovengenoemde onderzoeken, nog het volgende onderzoek nodig om de rioleringszorg goed uit te kunnen voeren:? Actualisering Verbreed GWRP in 2015: ,--? Advisering door derden en adhoc onderzoek, jaarlijks: ,--? Opstellen calamiteitenplan Riolering 7.500,--? Benchmark Riolering 8.000,-- Tabel 6.1 samenvatting onderzoek Jaar Omschrijving Kosten (excl. btw) Jaarlijks Inspectie vrijverval riolering; 3 km/jaar excl. reiniging ,00 Jaarlijks Beoordelen riolering à 3,50/m ,00 Jaarlijks Advisering derden ,00 Jaarlijks Berekening riolering (actualiseren rioleringsplan) ,00 Jaarlijks Monitoring grondwatermeetnet 3.500, Benchmark riolering 8.000, Onderzoek grondwateroverlast + opzetten meetnet , Digitaliseren huisaansluitingen , Actualiseren afvoerend verhard oppervlak ,00 /afkoppelkansenkaart 2013 Herberekeningen nav actualisatie verhard oppervlak , Opstellen optimalisatiestudie (met Waterschap) , Onderzoek foutieve aansluitingen 7.500, Opstellen calamiteitenplan riolering 7.500, Actualiseren Verbreed GWRP ,00 De mogelijkheden voor samenwerking in de waterketen wordt onderzocht. Dit gebeurt door de eigen dienst. Resultaat van dit onderdeel van de strategie is:? het gegevensbestand op orde is (functionele eisen 6);? er structureel een goed inzicht ontstaan in de toestand en het functioneren van de riolering (functionele eisen 6);? ongeoorloofd gebruik van de riolering kan worden beperkt (functionele eisen 1b, 6d);? inzicht in eventueel grondwateroverlast Maatregelen Onderhoud Bijbehorend doel: Transport van het ingezamelde stedelijk afvalwater naar een geschikt lozingspunt en het voorkomen van ongewenste emissie, doelen 4 en 5. Om een goede afstroming van de vrijvervalriolen en minimale emissie naar oppervlaktewater te kunnen handhaven is regelmatig onderhoud van de riolering nodig. De huidige frequentie van het reinigen van kolken is 2 keer per jaar. In gebieden waar bomen staan of op terreinen waar evenementen plaatsvinden worden extra gereinigd. Er is geen reden deze frequentie aan te passen. De kosten voor het uitbesteed onderhoud bedragen circa ,-- per jaar. pagina 39 van 74

40 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? Gemiddeld worden circa 11 km per jaar van de vrijvervalriolen conform het huidige beleid de komende periode 2011 t/m 2015 gereinigd. De reiniging wordt tevens afgestemd op de inspectie van de riolering. De hoeveelheid inspectie gaat met 6 km/jaar omhoog. Deze hoeveelheid moet tevens worden verhoogd bij de hoeveelheid te reinigen riool, daarmee komt de totale hoeveelheid te reinigen riool op 17 km/jaar. Jaarlijks is een bedrag van ,-- voor het onderhoud en reinigen van de riolering, kolken en pompen gebudgetteerd. Het reinigen van riolen valt hier onder. Het riool- en kolkenzand wordt afgevoerd naar een erkend verwerkingsbedrijf. De stortkosten van het vrijkomende slib bij het kolkenzuigen en de reiniging van de riolen is in bovenstaand bedrag meegenomen. Voor de periode na 2015 zullen op basis van de ervaringen in de volgende GWRP s nadere afspraken worden vastgesteld. Door straatvuil tijdig te verwijderen (vegen), wordt voorkomen dat kolken extra vervuilen. Op basis van deze argumentatie kunnen de kosten voor het vegen van de goten gedeeltelijk onder de post riolering gebracht. Op dit moment wordt een deel van de kosten ( , --) van het vegen in de exploitatiekosten van riolering meegenomen. Bovengenoemde kosten voor het kolkenzuigen, reinigen van riolering vallen volledig onder de post reiniging riolering. Rioleringsonderdelen zoals drukrioleringpompen, rioolgemalen, overstorten, zinkers, duikers en bergbezinkbassins worden regelmatig onderhouden. Drukrioleringsunits en rioolgemalen worden door medewerkers van de gemeente gecontroleerd op goede werking (bijvoorbeeld capaciteitscontrole, controle draaiuren, controle op energieverbruik) Het onderhouden (reiniging, mechanisch/elektrisch onderhoud, bouwkundig onderhoud) en het verhelpen van grotere storingen in besturing en elektrotechnische storingen wordt uitbesteed. Het reinigen van pompputten en pompkelders wordt incidenteel door de eigen dienst en grotendeels door derden uitgevoerd en wordt bekostigd uit de exploitatierekening. Deze kosten vallen onder de begrotingpost onderhoud rioleringen/pompen en Planmatig onderhoud pompinstallaties respectievelijk ,-- en ,--. Als gevolg van de verbrede zorgplicht heeft de gemeente 287 IBA s aangelegd. Het onderhoud van deze IBA komen voor rekening van het waterschap Noorderzijlvest. Voor de instandhouding is jaarlijks een bedrag opgenomen van ,-- (naast de vervangingskosten). Resultaat van de strategie is dat:? De objecten in goede staat blijven (functionele eis 1d);? De afstroming van de vrijvervalriolen wordt gewaarborgd/verbeterd waardoor overlast voor burgers, bedrijven en instellingen wordt tegengegaan (functionele eis 3c, 4a) Reparatie, renovatie en vervanging vrijverval riolering Bijbehorende doelen: Inzameling van afvalwater en hemelwater, transport van afvalwater, het voorkomen van ongewenste emissies naar bodem en grondwater, het beperken van overlast, doelen 1, 2, 3, 4, 5. Om te kunnen voldoen aan de maatstaven is het nodig de riolering op tijd te repareren, te renoveren of te vervangen. Een gedeelte van de vrijverval riolering is geïnspecteerd. De inspectiegegevens zijn nog niet in het beheersysteem dgdialog Riolering van Grontmij opgenomen. Deze planperiode worden de inspectieresultaten ingelezen in het beheersysteem. De noodz a- kelijke maatregelen die volgen uit de uitgevoerde inspecties zijn wel verwerkt en jaarlijks opgenomen in de jaarplanning. In de planperiode zal nader bepaald moeten worden welke riolen vervangen moeten worden of aanvullend nog voor reparatie in aanmerking komen. Afstemming met andere infrastructurele bovengrondse aanpassing spelen in deze afweging een belangrijke rol. De strategische vervangingsplanning van de vrijverval riolering wordt over een periode van 60 jaar gegeven (de langste technische levensduur van riolen). Dit is een theoretische benadering van de vervangingsplanning door het ontbreken van de kwalitatieve informatie (inspectiegegevens). In figuur 6.1 is een piek in investeringen te zien in 2010 en later in Ook in 2015, 2020, 2025 en pagina 40 van 74

41 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? 2030 zijn pieken te zien. Dit komt waarschijnlijk door de theoretische benadering en de aanlegjaren die in het beheersysteem staan vermeld. Figuur 6.1 aanpassingen vrijverval riolering periode 2010 t/m 2065 Om pieken -met name in het jaar in het nemen van maatregelen en investeringen te voorkomen, is een gemiddelde per jaar berekend. In de kostenberekening is uitgegaan van een gemiddelde vervangingsinvestering over 12 jaar. Nadere beoordeling van inspectieresultaten en bovengrondse activiteiten moeten definitief uitsluitsel geven over de te nemen maatregelen (vervangen of repareren) en het tijdstip van uitvoering. Opgemerkt wordt dat bij vervanging in de toekomst waar mogelijk en zinvol een nieuw systeem met gescheiden afvoer van vuilwater en afvloeiend hemelwater zal worden aangelegd. Hieraan zijn mogelijk ook hogere kosten verbonden. Dit zal in de komende decennia moeten worden onderzocht. De planning van de vervanging van de riolering voor de planperiode wordt afgestemd op andere activiteiten in de openbare ruimte. De totale lange termijn planning is gebaseerd op inspectie en theoretische levensduur. De werkelijke uitvoeringsplanning zal in de toekomst dan ook op basis van nieuwe ontwikkelingen, nadere afstemmingen en aanvullende inspecties kunnen wijzigen. Resultaat van de strategie is dat:? de stabiliteit en de waterdichtheid van de riolen kunnen worden gewaarborgd waardoor hieraan gerelateerde overlast voor burgers wordt voorkomen;? verontreiniging van bodem vanuit de riolering wordt tegengegaan;? de afvoercapaciteit op peil blijft Reparatie, renovatie en vervanging overige onderdelen Het vervangingsjaar van de gemalen is bepaald door bij het aanlegjaar een technische levensduur op te tellen: 45 jaar voor het bouwkundige gedeelte en 20 jaar voor het mechanisch/elektrische deel. In de planperiode is vervanging voorzien van 15 rioolgemalen alleen het mechanisch/elektrische gedeelte. De totale vervangingswaarde van de (riool)gemalen (exclusief pompunits drukriolering) wordt geraamd op circa ; dit is exclusief het bouwkundig gedeelte van de BBB s. Het ve r- vangingsjaar van de pers- en drukleidingen is eveneens bepaald door bij het aanlegjaar de pagina 41 van 74

42 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? technische levensduur van 45 jaar op te tellen. De vervangingswaarde van de persleidingen wordt geschat op circa ,--. De vervangingswaarde van het rioleringssysteem in gebied de Eemshaven is , --. Dit systeem bestaat uit 70 drukgemalen,6 bufferputten a 15m3, 24 km drukleiding, 2 grote gemalen, 2 spoorwegkruisingen, 10 wegpersingen, 2 dijkkruisingen en telemetrie. De aanleg is bekostigd door Groningen Seaports, het beheer, onderhoud en vervanging is de verantwoordelijkheid voor gemeente Eemsmond. De vervangingsjaren van het bouwkundige gedeelte van de drukriolering is bepaald door uit te gaan van een levensduur van 45 jaar. De mechanisch/elektrische componenten van de pompunits gaan gemiddeld 20 jaar mee. De mechanisch/elektrische levensduur van de IBA s is gesteld op 20 jaar. De vervangingswaarde van de pompunits en bufferputten, inclusief de bij het systeem behorende druk- en vrijvervalleidingen en de IBA s bedraagt circa ,--. De komende jaren is onderzoek gepland naar de toestand van de drukriolering. Uitgaande van de standaardlevensduur zou het mechanisch/elektrische van 42 pompunits in deze planperiode moeten worden vervangen Verbetering van het hydraulisch en milieutechnisch functioneren van de vrijverval riolering Bijbehorend doel: voorkomen van ongewenste emissie naar oppervlaktewater, doel 4. Het hydraulisch- en milieutechnisch functioneren van de riolering in de gemeente Eemsmond is nagenoeg op orde. Er zijn enkele klachten van water op straat bekend. Alle maatregelen uit het vorige GRP zijn uitgevoerd. In het GRP stond voor de periode van een bedrag van jaarlijks , -- voor het afkoppelen van verhard oppervlak en het uitvoeren van maatregelen uit het waterplan. In alle woonkernen worden de mogelijkheden bekeken van het afkoppelen van afvoerend oppervlak van de gemengde riolering in combinatie met verbeteringen aan de riolering. Afkoppelen zal hier zoveel mogelijk samenvallen met vervanging van riolering en andere infrastructurele voorzieningen. Hiervoor is voor de periode van een bedrag opgenomen van ,-- per jaar. Hoewel het nu nog niet gepland is, bestaat de mogelijkheid dat als gevolg van de invoering van de Europese Kaderrichtlijn Water de eisen aan de emissie uit de riolering zullen moeten worden aangepast. Indien dit van toepassing is kan in samenspraak met de waterschappen in de komende jaren hieraan nader invulling (bijvoorbeeld uitwerking OAS) worden gegeven. Resultaat van de strategie is dat:? er wordt voldaan aan de eisen met betrekking tot de vuiluitworp vanuit de riolering richting oppervlaktewater. Het afvalwatersysteem wordt in samenwerking met het waterschap verder geoptimaliseerd. (functionele eis 3a) Overige kleinschalige maatregelen Naast de bovengenoemde maatregelen zijn er diverse kleinschalige maatregelen die het functioneren van het rioleringssysteem moeten waarborgen. Het betreft bijvoorbeeld het vervangen van kapotte putdeksels, het gangbaar houden van schuiven en kleppen, energiekosten, telefoonkosten, personeelskosten, etc. Deze kosten zijn in tabel 6.2 exploitatiekosten van de bijlage opgenomen. pagina 42 van 74

43 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? 6.4 Zorgplicht hemelwater Op grond van de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken krijgt de gemeente de zorg voor een doelmatige inzameling van het afvloeiend hemelwater, voor zover van degene die zich daarvan ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen, redelijkerwijs niet kan worden gevergd het afvloeiend hemelwater op of in de bodem of in het oppervlaktewater te brengen. Naast riolering komen ook voorzieningen ten behoeve van het afvloeiende hemelwater voor die niet tot de riolering behoren en in beheer zijn bij de gemeente. Te denken valt aan afscheiders, wadi s, infiltratievoorzieningen. Voor de inzameling en afvoer van het afvloeiend hemelwater in nieuwbouwlocaties wordt ve r- wezen naar paragraaf Voor het bestaand stedelijk gebied worden de kansen voor afkoppelen zoveel als mogelijk benut. Uitgangspunt hierbij is dat afkoppelen op zich geen doel is, maar een middel is om in combinatie met vervanging van riolering en eventuele andere bovengrondse aanpassingen van de infrastructuur het hemelwater op een effectieve manier in te zamelen en af te voeren. In deze planperiode wordt het beleid ten aanzien van een doelmatige inzameling en verwerking van het hemelwater in bestaand stedelijk gebied vastgelegd. Aandachtspunten voor dit vast te stellen beleid zijn o.a.:? Bepalen en vaststellen van grenzen grondgebied met verantwoordelijkheden tussen gemeente en bewoners/eigenaren;? Afkoppelen van verhard oppervlak bij het verlenen van een bouwvergunning;? Verplichting van bewoners/eigenaren van bestaande percelen tot het nemen van maatregelen voor afkoppelen op eigen terrein (alleen als dat landelijk beleid wordt);? Dimensionering en aanleg van gemeentelijke voorzieningen voor toekomstige aansluitingen; Aansluitend op de vaststelling van het beleid worden kansrijke locaties voor afkoppelen in de planperiode nader bepaald en vastgelegd op een afkoppelkansenkaart. In deze planperiode is voor het afkoppelen jaarlijks een bedrag gereserveerd van ,-- om kansen te benutten in geval van werk-met-werk projecten. Door de gemeenteraad is op 25 september 2008 de Stedelijke wateropgave riolering in het kader van de Kaderrichtlijn water vastgesteld. Dit betreft het afkoppelen van 1,52 ha bovenop de basisinspanning. De financiële dekking hiervoor past binnen de hiervoor genoemde reservering van ,-- per jaar voor het afkoppelen van verhard oppervlak. Gemeente Eemsmond heeft op 6 november 2008 de subsidie regeling voor het afkoppelen van verhard oppervlak vastgesteld. Het betreft een bedrag van 9.000,-- per jaar dat gebruikt wordt om bij te dragen in de kosten voor particuliere afkoppelinitiatieven. Per m 2 wordt 5,-- verstrekt. Dit is vastgelegd in de subsidieverordening afkoppelen regenwater. Kosten voor het beheer van de hemelwatervoorzieningen vallen onder de exploitatiekosten. pagina 43 van 74

44 Hoofdstuk 6: De opgave: wat moeten we doen? 6.5 Zorgplicht voor overtollig grondwater Op grond van dezelfde wet als in 6.4 genoemd, krijgt de gemeente ook de zorg voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort. Problemen met betrekking tot structurele grondwateroverlast zijn in de gemeente nog niet bekend. Met het inwerking treden van de Wet gemeentelijke watertaken zal een inventarisatie met aanvullend daarop een analyse naar de orde van grootte van eventuele oorzaken van grondwateroverlast plaatsvinden (zie ook bij onderzoek). Voor maatregelen is in deze planperiode nog geen budget opgenomen. In het op te stellen beleid voor grondwater moet nader worden ingegaan op het instellen van een waterloket, waar bewoners van de gemeente o.a. hun vragen kunnen stellen en informatie kunnen verkrijgen betreffende de inzameling van hemelwater en grondwater. Op welke wijze dit binnen de gemeente kan worden geïmplementeerd is tevens een punt van nader onderzoek. Een optie is het waterloket te integreren binnen het bestaande meldpunt van het klachtenregistratiesysteem. Daarnaast is het bij de verdere uitwerking van het beleid omtrent de zorgplicht van overtollig grondwater van belang een aantal aspecten duidelijk te formuleren en vast te stellen. Hier wordt gedacht aan:? De definitie van grondwater(overlast);? De betrokken partijen en verantwoordelijkheden;? De huidige stand van zaken;? Uitgangspunten aanpak;? De voorgenomen maatregelen;? Financiën;? Organisatie. pagina 44 van 74

45 7 Organisatie en financiën 7.1 Inleiding In dit hoofdstuk komt aan de orde welke personele en financiële middelen nodig zijn om de in dit plan gestelde doelen met de in hoofdstuk 6 beschreven strategie te kunnen realiseren. Doelen, strategie en benodigde middelen zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. 7.2 Personele middelen Kengetallen Leidraad Riolering In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden om de doelen van de rioleringszorg te kunnen halen. Uitgangspunt daarbij is de module Personele aspecten van de rioleringszorg (D2000) van de Leidraad Riolering. Duurzaamheid Ontwikkelingen Wet-en regelgeving Waarom rioleringszorg Relaties, wet -en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie Een goede basis om te komen tot een Samenvatting en besluit beeld van de rioleringstaken waaraan in de nabije toekomst invulling moet worden gegeven is het voorliggende gemeentelijk rioleringsplan 2011 t/m 2015 (GWRP). Aan de hand van een aantal hoofdtaken is de benodigde formatie globaal bepaald. Uitgangspunt daarbij is de in de module Personele aspecten van de rioleringszorg beschreven voorbeeldgemeente tot inwoners. De taken omvatten op hoofdlijnen:? planvorming;? onderzoek;? facilitair;? onderhoud.? maatregelen; H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 Deze hoofdtaken zijn onder te verdelen in o.a. de volgende deeltaken:? opstellen verbreed gemeentelijk rioleringsplan;? opstellen operationele programma's voor aanleg, onderzoek en maatregelen;? inventarisatie;? inspectie/controle;? meten/berekeningen;? aanleg van riolering bij bestaande bebouwing;? aanleg van riolering bij nieuwbouw;? onderhoud, riolen, gemalen mechanische riolering, kolken etc.;? reparatie van riolering met onderdelen;? renovatie/vervanging;? verbetering;? facilitair. revisie 5 Pagina 45 van 74

46 De situatie in gemeente Eemsmond kan op een aantal punten afwijken van de voorbeeldgemeente; een lokale toespitsing is derhalve nodig. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld kenmerken van het rioolstelsel, omgevingsfactoren en de organisatie binnen de gemeente. De kengetallen van de voorbeeldgemeente zijn in een eerste stap voor de situatie in de gemeente Eemsmond ( inwoners op ) toegespitst om tot een eerste, indicatieve, bepaling van de benodigde personele capaciteit te komen (zie tabel 7.1.). Onder facilitair worden de werkzaamheden verstaan die te maken hebben met het actueel houden van bestanden en tekeningen. Met het aantal productieve uren per jaar wordt bedoeld het aantal effectieve uren. Dit zijn de netto besteedbare uren, dus exclusief ziekte, studie, verlof en andere indirecte activiteiten. Tabel 7.1 benodigde personele middelen Leidraad Riolering module D2000, aug. tijdbesteding deeltaken 2007 Verbreed GRP Eemsmond alles zelf Situatie Eemsmond Planvorming dagen fte % uitbest dagen fte gem verbreed GRP afstemming en overleg jaarprogramma's subtotaal planvorming 135 0, ,6 Onderzoek dagen fte % uitbest dagen fte gem inventarisatie inspectie/controle meten functioneren subtotaal onderzoek 145 0,8 58 0,3 Facilitair dagen fte % uitbest dagen fte gem verwerken gegevens vergunningen klachtenanalyse en -verwerking subtotaal facilitair 45 0,3 44 0,3 Onderhoudsactiviteiten dagen fte % uitbest dagen fte gem riolen en kolken gemalen/mechanis che riolering drainage, infiltratievoorz planning en begeleiding subtotaal onderhoudsact , ,1 Maatregelen dagen fte % uitbest dagen fte gem aanleg nieuwbouw 1) aanleg bestaande bebouwing reparatie vervanging verbetering subtotaal maatregelen 160 0, ,8 Totaal "dagelijkse" rioleringszorg , ,1 productieve dagen per jaar 175 uren per dag 7,2 productieve uren per jaar ) personeelskosten zijn inbegrepen in de investeringsuitgaven pagina 46 van 74

47 Op basis van de in de tabel aangegeven werkzaamheden en uitbestedingpercentages (schatting Grontmij) is voor de totale dagelijkse rioleringszorg binnen de planperiode circa 3,1 fte nodig. Door de gemeente is opgegeven dat 4,0 fte s beschikbaar zijn. Daarvan is 1,6 fte van de afdeling gemeentebedrijf, 1,2 fte van afdeling beheer en 1,2 fte vanuit de investeringen vanuit het GWRP. Samenwerking en schaalvergroting staan momenteel erg in de belangstelling, vooral om toekomstige uitdagingen als de gevolgen van klimaatverandering en de invulling van de Kaderrichtlijn Water aan te kunnen. Een mogelijkheid hiervoor is bijvoorbeeld een verdergaande samenwerking met een andere partij, bv. buurgemeenten of waterketenbedrijf. In het kader van het bestuursakkoord samenwerking in de waterketen is het initiatief met de buurgemeenten genomen een onderzoek naar de mogelijke samenwerking uit te voeren. Door verdergaande samenwerking kan de kennisinfrastructuur worden verbeterd en wordt de kwetsbaarheid van een kleine rioleringsorganisatie verminderd. Conclusie personeel rioleringszorg Voor de totale rioleringszorg is 4,0 fte beschikbaar. Op basis van deze indicatieve berekening lijkt dat voldoende te zijn om met het huidige uitbestedingsbeleid de werkzaamheden uit te voeren. 7.3 Financiële middelen Algemeen Op korte termijn (de planperiode 2011 t/m 2015) enerzijds en op de lange termijn (beschouwde periode van 60 jaar) anderzijds worden activiteiten uitgevoerd in het kader van aanleg en beheer van riolering. De periode van 60 jaar is berekend omdat binnen deze cyclus alle rioleringsvoorzieningen met betrekking tot onderhoud en vervanging aan de orde komen. De periode van 60 jaar is ook aangehouden om pieken in kosten in de tijd en de ontwikkeling van de rioolheffing voor de dekking van deze kosten in beeld te brengen. Voor het bepalen van de rioolheffing is echter alleen de eerste 6 jaar berekend. Hierbij is uitgegaan van een maximale stijging van het huidige tarief en geen gebruik te maken van een egalisatievoorziening. Binnen het beheer van de riolering wordt geen onderscheid gemaakt tussen grootonderhoud, ook wel lang-cyclisch onderhoud genoemd, en klein (preventief) onderhoud. De activiteiten vallend onder de dagelijkse zorg (preventief onderhoud) en het onderzoeksprogramma zijn opgenomen onder de exploitatiekosten. De investeringen voor vervanging van riolen, gemalen, bijzondere constructies en de aanleg van nieuwe riolering ter verbetering bij bestaande bebouwing vallen onder de kapitaallasten. Deze activiteiten worden volgens de beschreven aanpak uitgevoerd om de gestelde doelen te kunnen halen. In deze paragraaf worden de benodigde financiële middelen samengevat en wordt aangegeven hoe in de dekking van de kosten kan worden voorzien. Er is rekening gehouden met de (bestaande) kapitaallasten van in het verleden gedane investeringen. De bijbehorende financiële gegevens zijn weergegeven in de tabellen 5.1 tot en met 5.3 van bijlage 1. Alle bedragen zijn op prijspeil 2010 en moeten dan ook voor de toekomst met de optredende inflatie worden geïndexeerd. De uitgaven zijn exclusief BTW. In de berekening van de rioolheffing is de BTW-component meegenomen Vervangingswaarden De vervangingskosten van de vrijverval riolen en van de overige rioleringsonderdelen zijn bepaald aan de hand van eenheidsprijzen (bron: module D1100 kostenkengetallen, leidraad Riolering). pagina 47 van 74

48 De vervangingswaarde van de te onderscheiden onderdelen van de riolering is als volgt:? Vrijvervalriolen, putten, etc ,--? gemalen en persleidingen ,--? drukriolering inclusief drukleidingen en IBA s ,-- Totaal ,-- De gemiddelde vervangingswaarde van de vrijvervalriolen bedraagt per strekkende meter riool circa 430,--. De genoemde bedragen zijn ontleend aan de gegevens uit bijlage 1 en gebaseerd op de kostenkengetallen uit de Leidraad Riolering. In het gebied de Eemshaven ligt een systeem met een totale vervangingswaarde van , Totale uitgaven Het totaal van de uitgaven dat met de aanleg (exclusief nieuwbouw) en het beheer van de riolering over de beschouwde periode van zes jaar gemoeid is, is samengevat weergegeven in tabel 7.2 van bijlage 1. In onderstaande tabel 7.2 zijn de uitgaven voor de planperiode opgenomen. Tabel 7.2 Totaal overzicht jaarlijkse uitgaven in de planperiode 2011 t/m 2015 in euro s Plan- Periode Jaar Onderzoek Exploitatie Hemelwater en afkoppelen jaarlijkse uitgaven Investeringen Kapitaallasten Verleden Vervanging/ reparatie Grondwater Totaal excl. BTW De kosten van vervanging en reparatie zijn gemiddeld per jaar voor de periode van 12 jaar: (niet gebaseerd op inspecties). 7.4 Kostendekking lange termijn Algemeen In deze paragraaf komt de kostendekking op de lange(re) termijn aan de orde. Er wordt een doorkijk gegeven van de kosten voor een beschouwde periode van 60 jaar. Voor dekking van kosten van aanleg en beheer van riolering komen in het algemeen verschillende bronnen in aanmerking. Aanleg riolering van nieuwe bestemmingsplannen wordt bekostigd uit de exploitatieopzet van die plannen en zijn verdisconteerd in de m 2 -verkoopprijs. De kosten van beheer van riolering worden grotendeels gedekt uit de rioolheffing. De rioolheffingsberekening is uitgevoerd met behulp van de contante-waarde-methode. Deze methode is met name geschikt om de effecten op langere termijn zichtbaar te maken. De trend op lange termijn laat zien dat er een stijging noodzakelijk is van de rioolheffing. Voor het vaststellen van de rioolheffing is een periode van 6 jaar bekeken, met een jaarlijks kostendekkend tarief. Gemeente Eemsmond heeft dit de afgelopen periode op deze wijze gedaan en kiest voor dezelfde methode voor deze planperiode Heffingsgrondslagen en heffingseenheden Heffing op de invordering van rioolrechten Volgens de verordening op de heffing en de invordering van rioolrechten 2009 (vastgesteld door de raad op 6 november 2008) is opgenomen:? onder de naam rioolrechten wordt een recht geheven van degene die bij het begin van het belastingjaar het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een eigendom dat direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering (artikel 2 lid 1). pagina 48 van 74

49 ? Met betrekking tot het recht als bedoeld in het eerste lid, wordt, ingeval het eigendom een onroerende zaak is, als genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht aangemerkt degene die bij het begin van het belastingjaar als zodanig in de kadastrale registratie is vermeld, tenzij blijkt dat hij op dat tijdstip geen genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht is (artikel 2 lid 2). Het recht als bedoeld in artikel 2. eerste lid van de verordening, wordt geheven per eigendom. Het tarief is per vastgesteld op 230,00 per eenheid. Hiervan is 115,00 voor de gebruiker en 115,00 voor de eigenaar. Voor 2011 is een tarief ter vaststelling voorgesteld van 237,50. Het aantal heffingseenheden per 1 januari In de berekeningen van de rioolheffing is rekening gehouden met een netto stijging van het aantal heffingseenheden van 2010 tot 2020 van totaal 160 eenheden als gevolg van nieuwe woningbouw en bedrijven. Daarnaast komen er in het gebied de Eemshaven 70 heffingseenheden bij, waarvan 40 in 2012 en de overige 30 in de volgende jaren van de planperiode. Voor een overzicht van de toename van het aantal heffingseenheden wordt verwezen naar tabel 7.6 van bijlage Heffing gemeentelijke watertaken Op dit moment kan de gemeente de taken met betrekking tot het afvalwater bekostigen door het heffen van een rioolrecht. Dit is een retributie op basis van artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel a van de Gemeentewet. Het retributiekarakter van het rioolrecht impliceert dat de dienst die de gemeente levert gekoppeld moet kunnen worden aan het individuele profijt van de burger. Met het verbreden van de gemeentelijke watertaken is het rioolrecht omgezet naar een nieuwe gemeentelijke heffing. Deze gemeentelijke heffing heeft dan het karakter van een bestemmingsheffing waarmee de kosten kunnen worden verhaald om collectieve maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatige werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien hemelwater en grondwater. Deze heffing is gebaseerd op artikel 228a van de Gemeentewet. Uiterlijk per 1 januari 2010 moet de gemeente deze verandering hebben doorgevoerd. Voor de berekening van de rioolheffing in dit GWRP is uitgegaan van één heffing voor de gemeentelijke watertaken, verdeeld in 50% voor de gebruiker en 50% voor de eigenaar. pagina 49 van 74

50 7.4.3 Inkomsten anders dan de rioolheffing In de berekeningen is geen rekening gehouden met inkomsten vanuit subsidies of andere inkomsten Benodigde rioolheffing(recht) op lange termijn Met de contante-waarde-methode is een vergelijking van uitgaven en inkomsten in verschillende jaren mogelijk. De toekomstige uitgaven en inkomsten van elk jaar ( worden contant gemaakt naar 1 januari In de te verwachten inkomsten zit één onbekende: de hoogte van het benodigde rioolrecht. Door de contante waarde van de te verwachten inkomsten gelijk te stellen aan de contante waarde van de te verwachten uitgaven wordt de hoogte van het rioolrecht berekend. Bij deze berekeningsmethode is de verhouding tussen rente en inflatie (1+r/1+i) constant verondersteld. Indien de verhouding tussen rente en inflatie de komende jaren structureel anders blijkt te zijn dan die waarvan in dit rioleringsplan is uitgegaan, is dat reden voor herziening van de berekeningen. Bij de berekeningen is een rente van 4,0% en geen inflatie gehanteerd (opgave gemeente). Voor de rioleringszorg is in de beschouwde periode van 6 jaar gemiddeld 1,8 miljoen per jaar nodig. In werkelijkheid wisselt dit bedrag, onder andere als gevolg van aanlegpieken in het verleden en de investeringen in milieumaatregelen. De opbouw van de totale kosten per eenheid, gebaseerd op de contante waarde van de verschillende kostengroepen, is in figuur 7.1 aangegeven (zie ook tabel 7.7 van de bijlage 1). Uit figuur 6.2 blijkt onder andere, dat circa 40 % van de totale kosten op langere termijn betrekking hebben op de vervanging en verbetering van de riolering. De jaarlijkse exploitatiekosten nemen circa 21% voor hun rekening. Circa 32% wordt ingenomen door de kapitaallasten uit het verleden. Opbouwkosten per heffingseenheid 1% 0% 2% 19% Onderzoek Exploitatie 43% Kapitaallasten verleden Vervanging en verbetering 35% Overige milieumaatregelen Grondwatermaatregelen Figuur 7.1 opbouw kosten per heffingseenheid Om over de gehele beschouwde periode 2011 t/m 2070 kostendekkend te zijn, zou de rioolheffing op basis van de contante waarde berekeningsmethodiek per gemiddeld 389,79 inclusief BTW per heffingseenheid moeten bedragen. Omdat voor de vaststelling van de rioolheffing voor een periode van 6 jaar is uitgegaan, wordt per jaar bekeken wat de uitgaven zijn en hoeveel de rioolheffing moet stijgen om kostendekkend te zijn. Het college heeft een maximum vastgesteld aan de jaarlijkse stijging van 7,50. De benodigde investeringen voor de vervangingsmaatregelen zijn gemiddeld over de eerste 12 jaar. In onderstaande tabel 7.3 is de ontwikkeling van de rioolheffing binnen de planperiode aangegeven. pagina 50 van 74

51 Tabel 7.3 ontwikkeling rioolheffing planperiode Jaar Rioolheffing prijspeil 2010 Stijging , ,20 4, ,00 5, ,70 0, ,20 259,30 7,50 3,10 * genoemde bedragen zijn inclusief BTW Voorziening riolering In gemeente Eemsmond wordt geen gebruik gemaakt van een tariefsegalisatievoorziening riolering. Er is ervan uitgegaan dat de investeringen annuïtair worden afgeschreven. In het voorgaande plan is de voorgestelde verhoging van de rioolheffing niet doorgevoerd. Dit heeft tot gevolg dat er geen reserve is opgebouwd in een voorziening. Voor deze planperiode wordt er weer gekozen om geen reserve op te bouwen in een voorziening Stijging rioolheffing vorig GRP Ten opzichte van het vorige GRP is op de lange termijn een forse stijging zichtbaar in de rioolheffing. Dit heeft een aantal oorzaken: - Areaaluitbreiding (nieuwe drukriolering, gescheiden rioolstelsels, IBA s). Investeringsbedragen nemen hierdoor toe, maar ook de beheerkosten (exploitatie); - Het aantal heffingseenheden is niet gestegen zoals verwacht in het voorgaande plan. - Prijsindexcijfers uit de Grond-, Weg- en Waterbouw geven een stijging van kosten van 3% per jaar; - Het afkoppelen van regenwater is jaarlijks opgenomen om bij projecten zoveel mogelijk regenwater af te koppelen van het gemengde rioolstelsel; - Er is in dit plan rekening gehouden met het uitvoeren van maatregelen in het kader van de Stedelijke Wateropgave; - De onderzoek- en exploitatiekosten zijn gestegen; - De stijging vanuit het vorige GRP is niet doorgezet. pagina 51 van 74

52 8 Water 8.1 Inleiding Gemeente Eemsmond ligt direct aan de Waddenkust en op korte afstand van de stad Groningen. Qua oppervlakte is Eemsmond een van de grootste gemeenten van Nederland. Een groot deel van de Waddenzee en de eilandjes Rottumeroog en Rottumerplaat behoren ook tot de gemeente. De totale grondoppervlakte is ruim hectare, waarvan hectare land en hectare water. Duurzaamheid Ontwikkelingen Waarom rioleringszorg Relaties, wet-en regelgeving, ontwikkelingen Evaluatie GRP 2005 t/m 2009 Toetsingskader Wat willen we? Doelen, eisen en maatstaven H2 H3 H4 Het waterplan van gemeente Eemsmond is opgesteld voor de periode van en is aan actualisatie toe. In het kader van integraal waterbeheer past de actualisatie binnen dit verbrede water- en rioleringsplan. De gemeente streeft naar minder plannen en zoveel mogelijk integraal beheer van de openbare ruimte. Hoewel de ambities nog steeds hoog zijn op het gebied van water, zijn er in deze planperiode geen extra maatregelen te verwachten naast de verplichtingen die volgen uit de wet- en regelgeving. Dit heeft met name te maken met de financiële prioriteiten van de gemeente. Zodra de wensen en ambities veranderen zal indien noodzakelijk het water binnen het volgende plan een grotere invulling krijgen. Wet- en regelgeving Toetsing huidige situatie Wat hebben we nu? De opgave Wat moeten we doen? Aanleg, onderzoek en maatregelen Organisatie en financiën Wat hebben we nodig? Personeel, financieel Water Watersysteem, Visie Samenvatting en besluit H5 H6 H7 H8 H9 Het beleidskader met betrekking tot waterkwantiteit, waterkwaliteit en andere plannen van verschillende overheden is beschreven in hoofdstuk 2. Dit water- en rioleringsplan biedt een uitstekende mogelijkheid voor de gemeente en het waterschap om vanuit ieders beheerstaken en prioriteiten en met oog voor elkaars wensen op een efficiënte manier oplossingen te bedenken voor lokaal waterbeheer. Uiteindelijk bedienen beide dezelfde burger die het meeste profijt heeft van een goede samenwerking. Water In de Stuurgroep Water werken de volgende overheden samen aan verbetering van de waterhuishouding in Groningen en Noord- en Oost-Drenthe:? waterschap Hunze & Aa's;? waterschap Noorderzijlvest;? alle Groningse en zeven Drentse gemeenten;? Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Rijkswaterstaat;? Waterbedrijf Groningen en Waterleidingmaatschappij "Drenthe";? provincies Drenthe en Groningen. Pagina 52 van 74

53 De stuurgroep zorgt voor de vertaling van landelijk en Europees waterbeleid naar onze regio. Dit betreft het nationaal waterbeleid voor de 21e eeuw (WB 21) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De komende jaren zal de uitvoering van maatregelen tegen wateroverlast (WB21) worden voortgezet en zullen er bindende afspraken worden gemaakt over het verbeteren van de waterkwaliteit (KRW). De eerste afspraken hierover zijn gemaakt, een overzicht is gegeven in bijlage Evaluatie Waterplan Doel waterplan Zowel in het Milieubeleidsplan als in de Strategische Visie van de gemeente Eemsmond wordt ingegaan op het belang van het toekomstige integrale en duurzame waterbeheer. Het waterplan Eemsmond is daar de directe implementatie van. Het waterplan gaat in op de waterketen en het watersysteem. Doel van het waterplan Eemsmond is het ontwikkelen van een gemeenschappelijke toekomstvisie van gemeente en het waterschap Noorderzijlvest op integraal en duurzaam waterbeheer in Eemsmond. Daarbij moet het waterplan ervoor zorgen dat de noodzakelijke activiteiten om te komen tot integraal en duurzaam waterbeheer worden opgenomen in de verschillende uitvoeringsprogramma's van gemeente, waterschappen en andere betrokkenen. De gemeente Eemsmond valt binnen het beheergebied van het waterschap Noorderzijlvest en wordt onderverdeeld in drie beheersgebieden, te weten noordelijk kustgebied, Reitdiep en Fivelingo. De beheersgebieden zijn onderverdeeld in vier verschillende afwateringssystemen, namelijk Electraboezem, Noordpolderzijl, Spijksterpompen en Fivelingo. Het noordelijk kustgebied wordt gerekend tot het dijkenlandschap en kan worden gekarakteriseerd als een grootschalig akkerbouwgebied. Het dijkenlandschap bestaat uit grootschalige open ruimten met weinig verdichtingen en een aaneengesloten begrenzing door dijken. Lange, nagenoeg kaarsrechte dijken liggen parallel aan de kustlijn en scheiden de verschillende perioden van landaanwinning. Middels het recht van opstrek zijn veelal oude zomerkaden opgehoogd tot nieuwe winterdijken, waarna het achterliggende land is ingepolderd. Alles in dit gebied heeft maat, dat geldt voor de polders, als de boerenbedrijven en de boerderijen zelf. Het landschap kent hier een kenmerkende openheid, waarbij de grote beplante erven de horizon van het landschap tekenen. De verdichtingen die er zijn, bestaan uit de verspreide agrarische bebouwing en erfbeplanting. Het landschapsbeeld wordt bepaald door rechte lijnen, zowel qua infrastructuur als verkaveling. Het verkavelingspatroon bestaat uit rationele verkaveling, metgrote blokvormige percelen, waarop akkerbouw domineert. De meeste dijken worden extensief gebruikt. Zowel de zeedijk als de nog bestaande slaperdijken worden vaak begraasd door schapen. Op de zuid-helling van de dijken kan een kruidenrijke, grazige vegetatie worden aangetroffen, die van waarde is voor diverse faunasoorten, waaronder vlinders. Kenmerkende elementen bij de dijken zijn de coupures met schotbalkenhokjes, drinkpoelen, kolken en eendenkooien. Buitendijks, buiten het plangebied, liggen belangrijke natuurwaarden. Eemsmond is een gemeente waarin de historische structuurlijnen goed behouden zijn gebleven. Het zandlint en landschappelijk lint zijn hier voorbeelden van. De toekomstvisie is er dan ook op gebaseerd dat met name het landschap (en de maren en wierden in dit landschap) behouden moeten blijven. Waterrecreatie kan op kleine schaal ontwikkeld worden. Te denken valt aan pleziervaart en kano s. Hiervoor moeten faciliteiten worden aangebracht (steigers, opstapplaatsen et cetera). Zowel het water als de oevers hebben een belangrijke ecologische waarde. pagina 54 van 74

54 Speerpunten zijn geformuleerd in het kader van: 1) veiligheid 2) ecologie/landgebruik 3) afvalwaterbeheer 4) ruimtelijke ordening en inrichting 5) recreatie en beleving 6) organisatie en communicatie Terugblik Zoals in het waterplan vastgesteld heeft er jaarlijks een evaluatie plaatsgevonden van het waterplan. Tijdens de evaluaties zijn alle projecten per speerpunt besproken. De projecten vielen veelal binnen de kaders van andere plannen. Zoals ook ten doel is gesteld. Ter informatie zijn de evaluaties in bijlage 4 toegevoegd. Éen van de belangrijkste doelen van het waterplan was het water beter te integreren in alle plannen. Door deze stap te zetten heeft water meer plaats gekregen op alle beleidsvlakken. De acties die voort zijn gekomen uit het waterplan en het vastleggen van beleid voor de gemeentelijke watertaken passen binnen de kaders van het nieuwe ve rbrede GWRP. 8.3 Watersysteem Eemsmond De gemeente Eemsmond valt binnen het beheergebied van het waterschap Noorderzijlvest en wordt onderverdeeld in drie beheergebieden, te weten: 1- Noordoostelijk kustgebied Het deelgebied noordoostelijk kustgebied wordt getypeerd door de verziltingsbestrijding. Zoet water wordt aangevoerd vanuit de boezem van Noorderzijlvest. In de gemeente Eemsmond vallen de bemalings-gebieden Noordpolderzijl en Spijksterpompen onder het noordoostelijk kustgebied. Beide gemalen hebben ook de mogelijkheid van vrije lozing. Afwaterend gebied Noordoostelijk kustgebied, bron: waterschap Noorderzijlvest 2- Reitdiep Het deelgebied Reitdiep omvat het boezemwatersysteem van Noorderzijlvest en speelt een centrale rol bij de aanvoer, afvoer en doorvoer van water naar onder andere het noordelijk kustgebied. De boezem van Noorderzijlvest kent met uitzondering van de inliggende polders, een peil van N.A.P. 0,93 meter. Het centrale en westelijk gebied van de gemeente Eemsmond maakt onderdeel uit van het deelgebied Reitdiep. Water uit het Lauwersmeer wordt onder vrij verval op zee geloosd via de sluis in Lauwersoog. De Electraboezem staat onder normale omstandigheden in open verbinding met het Lauwersmeer. Bij een waterstandsverhoging op deze twee gekoppelde boezems met 10 centimeter ten opzichte van het streefpeil worden de boezems ontkoppeld en wordt overtollig water uit de electraboezem bemalen door de gemalen De Waterwolf en H.D. Louwes. pagina 55 van 74

55 Afwaterend gebied Maren Reitdiep, bron: Waterschap Noorderzijlvest 3- Fivelingo Tevens valt een zeer klein gedeelte van de gemeente Eemsmond in het deelgebied Fivelingo. Het water uit de Fivelingoboezem wordt op zee geloosd via het gemaal De Drie Delfzijlen te Delfzijl. Afwaterend gebied Fivelingo, bron: Waterschap Noorderzijlvest Boezemsystemen De gemeente Eemsmond is onder te verdelen in vier verschillende watersystemen: Electra, Noordpolderzijl, Spijksterpompen en Fivelingo. De zeven subgebieden binnen de gemeent e- grenzen zijn hieronder verder beschreven. pagina 56 van 74

56 Gebied 1: Warffum Gebied 1 bestaat uit een drietal gebieden die met elkaar in verbinding staan. Het gebied ten noorden van de spoorlijn bij Warffum, het gebied ten zuidoosten van Usquert (en Usquerdermaar), en het derde gebied tussen het Kanaal door de Zuiderhorn en de Kloosterdwarsweg. Het gebied heeft een peil van NAP 0.93 meter. Gebied 2: Oude Weer Het gebied ten westen van de Warffumermaar en ten zuidoosten van de spoorlijn heeft een winter en zomerpeil van respectievelijk NAP 1,20 meter en 1,00 meter. Het gemaal bevindt zich op de grens van de gemeente Winsum en de gemeente Eemsmond aan het Rasquerdermaar en bemaalt het water uit de Oude Weer in het Rasquerdermaar. Gebied 3: De Delthe Het gebied tussen Warffum, Wadwerd en Warffumermaar, Usquerdermaar staat in verbinding met een ander gebied door middel van een onderleider. Dit tweede gebied wordt begrensd door het Helwerdermaar het Usquerdermaar, het Kanaal door de Zuiderhorn, het Warffumermaar en de provinciale weg Kantens -Usquert. In dit gebied worden zomer- en winterpeilen gehandhaafd afhankelijk van de aanwezigheid van de in dit gebied aanwezige stuwen. Er heerst een zomeren winterpeil dat ongeveer gelijk aan elkaar is. Gebied 4: Den Deel Dit gebied is een omvangrijk gebied en ligt tussen Kantens, Usquert en Uithuizermeeden en vervolgens langs de Eemshavenweg. Het peilniveau is NAP 1,16 meter. In dit gebied zijn ook een RWZI te Uithuizen (Havenweg) en de RWZI te Uithuizermeeden(Oosternielandsterweg) aanwezig. Het gebied Den Deel ligt in de Electraboezem en vormt de eerste schil uit het schillenplan (WING-studie). In dit gebied wordt in normale omstandigheden een peil gehandhaafd van NAP 1.16m. Dit lagere peil wordt gehandhaafd om de nadelige effecten van de bodemdaling op te heffen (zie figuur 8.1). Het gemaal Den Deel heeft echter een regeling schillensturing- die er voor zorgt dat het peil in de eerste schil mee beweegt met het peil op het overig deel van de Electraboezem (zie figuur 8.2 ). Gebied 5: Noordpolderzijl Het gebied tegen de zeedijk en ten noorden van de weg Warffum, Wadwerd en de Streek heeft een peil van NAP 0,44 meter. Onder aan de zeedijk bevindt zich het gemaal Noordpolderzijl. De belangrijkste hoofdwatergangen in dit gebied zijn het Zijlriet en het Noordpolderkanaal. Gebied 6: Spijksterpompen Deze polder is begrensd door de zeedijk en de Oude-Dijk Uithuizermeeden. De oostelijke grens is de gemeentegrens. Het gebied wordt bemalen door het gemaal Spijksterpompen, gelegen ten zuiden van het Eemshavengebied. Gebied 7: Oosternieland De Eemshavenweg vormt de waterscheiding, echter deze waterscheiding loopt om Oosternieland heen. Oosternieland watert af naar het zuiden richting Zijldijk. In het gehele gebied wordt het peil beheerst door het waterschap Noorderzijlvest. In het gebied zijn vele stuwen en gemalen te vinden om het optimale zomerpeil en winterpeil te kunnen bewerkstelligen Schillensysteem De Electraboezem is onderverdeeld in drie compartimenten of wel schillen. Het deel met de grootste bodemdaling, als gevolg van aardgaswinning, vormt de eerste schil. Het gemaal Den Deel maalt het overtollige water uit de eerste schil in de tweede schil. Voor de eerste schil is een boezemwaterstand vastgesteld op NAP 1,16 meter. Het water uit de tweede schil in de derde schil wordt gemalen door de gemalen Stad en Lande, Schaphalsterzijl en het gemaal bij Mensingeweer. De derde schil wordt gevormd door het resterende deel van de Electraboezem. pagina 57 van 74

57 Figuur 8.1: Bodemdaling verwachting tot 2050 (Bron: Waterschap Noorderzijlvest ) Figuur 8.2: Schillenplan (Bron: Waterschap Noorderzijlvest ) pagina 58 van 74

Raadsvergadering 29 januari Nr.: 11. AAN de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W²

Raadsvergadering 29 januari Nr.: 11. AAN de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W² Raadsvergadering 29 januari 2018 Nr.: 11 AAN de gemeenteraad Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W² 2018-2022. Portefeuillehouder: Wethouder P. Prins. Ter inzage liggende stukken: Collegebesluit

Nadere informatie

Tubbergen o. gemeente. Aan de gemeenteraad. Vergadering: 8 september 2014. Nummer: Tubbergen, 28 augustus 2014

Tubbergen o. gemeente. Aan de gemeenteraad. Vergadering: 8 september 2014. Nummer: Tubbergen, 28 augustus 2014 gemeente Tubbergen o Aan de gemeenteraad Vergadering: 8 september 2014 Nummer: 9A Tubbergen, 28 augustus 2014 Onderwerp: Vaststellen verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater. Samenvatting

Nadere informatie

Basisopleiding Riolering Module 1

Basisopleiding Riolering Module 1 Basisopleiding Riolering Module 1 Cursusboek Nieuwegein, 2013 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, augustus 2013 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 1.1 Niets

Nadere informatie

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari 2010. 05 januari 2010. De raad wordt voorgesteld te besluiten:

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari 2010. 05 januari 2010. De raad wordt voorgesteld te besluiten: Portefeuillehouder Datum raadsvergadering drs A.J. Ditewig 18 februari 2010 Datum voorstel 05 januari 2010 Agendapunt Onderwerp Gemeentelijke watertaken De raad wordt voorgesteld te besluiten: het bijgaande

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Raadsvoorstel Reg. nr : 1010217 Ag nr. : Datum : 18-05-10

Raadsvoorstel Reg. nr : 1010217 Ag nr. : Datum : 18-05-10 Ag nr. : Onderwerp Verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater Status besluitvormend Voorstel 1. Vast te stellen de Verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater; 2. De kosten van het

Nadere informatie

TOETSING VERBREED GRP

TOETSING VERBREED GRP Dit document beschrijft de toetsing van het verbreed GRP op hoofdlijnen. De toetsing is op volledigheid en niet op inhoud. Het is een hulpmiddel bij het maken van afspraken over het proces van het opstellen

Nadere informatie

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Presentatie GRP 2016-2020 Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Programma Inhoud Waarom een nieuw GRP? Evaluatie afgelopen planperiode Een gezonde leefomgeving Een veilige leefomgeving:

Nadere informatie

Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL-W en verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater in gemeente Delfzijl

Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL-W en verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater in gemeente Delfzijl Vergadering gemeenteraad d.d. 21 december 2017 Agenda nummer 8 Portefeuillehouder: wethouder de heer IJ.J. Rijzebol Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL-W 2 2018-2022 en verordening op de afvoer van

Nadere informatie

Raadsvergadering : 20 juni 2011 Agendanr. 13

Raadsvergadering : 20 juni 2011 Agendanr. 13 Raadsvergadering : 20 juni 2011 Agendanr. 13 Voorstelnr. : R 6837 Onderwerp : Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2015 Stadskanaal, 1 juni 2011 Beslispunten 1. Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2010-2015

Nadere informatie

Bijlagen: Gemeentelijk Rioleringsplan , inclusief samenvatting

Bijlagen: Gemeentelijk Rioleringsplan , inclusief samenvatting svoorstel Onderwerp: Vaststellen Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2010-2015 Portefeuillehouder: J. Kuper Dienst Gebied Inrichting en beheer J. Vos, telefoon (0591-68 52 82) Aan de gemeenteraad Voorgesteld

Nadere informatie

Samenhang en samenvatting vgrp+, Waterplan, BRP

Samenhang en samenvatting vgrp+, Waterplan, BRP Samenhang en samenvatting vgrp+, Waterplan, BRP Uden gastvrij voor water Kenmerk: 11-10044-JV 14 september 2011 Ingenieursbureau Moons 1 Inhoudsopgave 1 SAMENHANG... 3 2 SAMENVATTING... 4 2.1 KOERSWIJZIGINGEN...

Nadere informatie

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeente Tynaarlo

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeente Tynaarlo Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeente Tynaarlo planperiode 2009 t/m 2013 Definitief Gemeente Tynaarlo Postbus 5 9480 AA Vries Grontmij Nederland bv Assen, 7 november 2008 Verantwoording Titel :

Nadere informatie

Aan u wordt voorgesteld bijgevoegd verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2011-2015 vast te stellen.

Aan u wordt voorgesteld bijgevoegd verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2011-2015 vast te stellen. Raadsvoorstel: Nummer: 2010-633 Onderwerp: Vaststellen verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2011-2015(vGRP2011-2015) Datum: 6 april 2011 Portefeuillehouder: A.J. Rijsdijk/ T. van der Torren Raadsbijeenkomst:

Nadere informatie

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017 Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland planperiode 2013 t/m 2017 13 maart 2012 1.1 Inleiding De gemeente is wettelijk verplicht een Gemeentelijk Rioleringsplan (hierna te noemen: GRP) op te

Nadere informatie

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Winsum Planperiode 2010 t/m 2014 Definitief concept ontwerp Gemeente Winsum Postbus 10 9950 AA Winsum Grontmij Nederland bv Assen, 16 november 2009 revisie 03 Verantwoording

Nadere informatie

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin. Bijlage 1 Afkortingen en begrippen Afkortingen AWZI Zie RWZI BBB (v)brp CZV DWA DOB GRP HWA / RWA IBA KRW MOR NBW (-Actueel) OAS RIONED BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

Nadere informatie

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12.1 Inleiding Gemeenten hebben de taak om hemelwater en afvalwater in te zamelen. Het hemelwater wordt steeds vaker opgevangen in een separaat hemelwaterriool. Vanuit

Nadere informatie

* * RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering van Stuk/nummer Agendapunt 2 februari 2010 KNDK/2009/

* * RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering van Stuk/nummer Agendapunt 2 februari 2010 KNDK/2009/ *0010100120094142* RAADSVOORSTEL Raadsvergadering van Stuk/nummer Agendapunt 2 februari 2010 KNDK/2009/4142 9.3 Datum: 15-12-2009 Verzonden: 21 januari 2010 Aan de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststelling

Nadere informatie

Beheerplan Afvalwater, Regenwater en Grondwater

Beheerplan Afvalwater, Regenwater en Grondwater @ Grontmij @ Grontmij Beheerplan Afvalwater, Regenwater en Grondwater 2006-2010 Ontwerp, september 2005 Gemeente Dordrecht Stadswerken Memo Plaats Kenmerk Houten, 30 september 2005 300905/UG 188120 Aan

Nadere informatie

Bijlage 7. Wetgeving en Beleid

Bijlage 7. Wetgeving en Beleid Bijlage 7. Wetgeving en Beleid Wet milieubeheer Aanpassingen op grond van Wet gemeentelijke watertaken (Artikel III) Artikel 1.1 Eerste lid wordt als volgt gewijzigd: de begrippen huishoudelijk afvalwater

Nadere informatie

MPGAD

MPGAD Bezoekadres De Blom boogerd 1, 4003 BX Tiel Postadres Postbus 599, 4000 AN Tiel T (0344) 64 90 90 F (0344) 64 90 99 E info@wsrl.n1 I www.waterschaprivierenland.n1 Bank IBAN NL93 NWAB 0636 7572 69 BIC NWABNL2G

Nadere informatie

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren Water in Tiel Waterbeleid Tiel en Waterschap Rivierenland Water en Nederland zijn onafscheidelijk. Eigenlijk geldt hetzelfde voor water en Tiel, met de ligging langs de Waal, het Amsterdam Rijnkanaal en

Nadere informatie

Paraaf secretaris. Paraaf direct leidinggev snde, ADVIES VAN. Datum. 150 ktobe L. Heeren R.van der Schaaf. Opsteller. Telefoon 440 BW12.

Paraaf secretaris. Paraaf direct leidinggev snde, ADVIES VAN. Datum. 150 ktobe L. Heeren R.van der Schaaf. Opsteller. Telefoon 440 BW12. G E M E E N T E N O O R D E N V E L D Paraaf secretaris li Paraaf direct leidinggev snde, t ADVIES VAN Datum i ï t t ff 150 ktobe 2012 Afdeling OW&A Opsteller L. Heeren R.van der Schaaf. Telefoon 440 ADVIES

Nadere informatie

Omgevingswet en gezamenlijk investeringsprogramma

Omgevingswet en gezamenlijk investeringsprogramma Communicatie 2016 #Samenwaw Omgevingswet en gezamenlijk investeringsprogramma Gert Dekker Inhoudsopgave Omgevingswet in vogelvlucht Consequenties stedelijk waterbeheer Hoe anticiperen in organisatie en

Nadere informatie

^ T^ 2 5UOV2008 \Q5 S. 1. Inleiding

^ T^ 2 5UOV2008 \Q5 S. 1. Inleiding E E R H U CB O W A A Raadsvergadering: Besluit: Voorstelnummfif R D 2 5UOV2008 ^ T^ \Q5 S Agendanr. Voorstelnr. Onderwerp Aan de Raad, 2008-105 Formulering beleid voor zorgplichten hemel- en grondwater,

Nadere informatie

SONENBREUGEL GEMEENTE

SONENBREUGEL GEMEENTE GEMEENTE SONENBREUGEL De raad der gemeente van de gemeente Son en Breugel. Overwegende, dat de Wet milieubeheer de bevoegdheid biedt bij verordening regels te stellen over het brengen van afvloeiend hemelwater

Nadere informatie

Bijlage IV Watertoets. Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014

Bijlage IV Watertoets. Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014 Bijlage IV Watertoets Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014 datum 14-6-2014 dossiercode 20140614-4-9150 Geachte heer / mevrouw R. Zuidema, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//.

Nadere informatie

GRP 2014-2018 Gemeente Tynaarlo. Naar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan.

GRP 2014-2018 Gemeente Tynaarlo. Naar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan. GRP 2014-2018 Gemeente Tynaarlo Naar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan. Landelijk beleid en ontwikkelingen Gemeentelijke zorgplicht watertaken: Zorgen voor een doelmatige inzameling en een doelmatig

Nadere informatie

Uitleg deze workshop. Succes! Geschiedenis

Uitleg deze workshop. Succes! Geschiedenis Uitleg deze workshop. Wetgeving wordt vaak als droge kost ervaren. Erg moeilijk door te lezen en soms vrij onbegrijpelijk. Toch hebben we in de procesindustrie ook met wetgeving te maken. In deze workshop

Nadere informatie

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Hulst

Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Hulst Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Hulst Planperiode 2010 tot en met 2015 Gemeente Hulst Postbus 49 4560 AA Hulst Grontmij Nederland B.V. Middelburg, 30 september 2009 Verantwoording Titel : Verbreed

Nadere informatie

De Veranderende Zorgplicht

De Veranderende Zorgplicht De Veranderende Zorgplicht Ede 23 april 2015 Frans Debets Debets b.v. i.s.m. Een korte versie van een cursus op 14 juni 1- De Veranderende Waterwetwetgeving 1. Achtergronden en betekenis van de veranderingen

Nadere informatie

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade.

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade. Doelen Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. 2. Geen (onaanvaardbare) economische schade of maatschappelijke hinder door wateroverlast. Bescherm volksgezondheid Beperk overlast

Nadere informatie

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d B i j l a g e 1 : Beleidskader water Europees waterbeleid Kaderrichtlijn Water (KRW) De kaderrichtlijn Water richt zich op de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwater en grondwater.

Nadere informatie

Voorstel voor de Raad

Voorstel voor de Raad Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 26 november 2015 Agendapuntnummer : XV, punt 5 Besluitnummer : 1952 Portefeuillehouder : Wethouder Jan van 't Zand Aan de gemeenteraad Onderwerp: Watertakenplan

Nadere informatie

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water"

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water Memo Ter attentie van Gemeente Midden-Drenthe Datum 4 december 2012 Opgesteld door Maarten van Vierssen Projectnummer 111769 Onderwerp Bedrijventerrein Smilde aspect Water" In deze memo zijn de watertoetsen

Nadere informatie

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen Water in Eindhoven Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans 28 september 2010 Aanleiding voor de stedelijke wateropgaven Maatregelen Effecten van maatregelen Omgaan met nieuwe extremen 1835 1921 2004

Nadere informatie

Notitie. 1. Beleidskader Water

Notitie. 1. Beleidskader Water Notitie Ingenieursbureau Bezoekadres: Galvanistraat 15 Postadres: Postbus 6633 3002 AP Rotterdam Website: www.gw.rotterdam.nl Van: ir. A.H. Markus Kamer: 06.40 Europoint III Telefoon: (010) 4893361 Fax:

Nadere informatie

Stedelijke wateropgave. (van traditionele rioolvervanging

Stedelijke wateropgave. (van traditionele rioolvervanging Stedelijke wateropgave (van traditionele rioolvervanging i naar duurzame leefomgeving) Landelijke bijeenkomst waterambassadeurs 21-09-2010 Inhoud: Wettelijk kader en doelen Stand van zaken invulling sted.

Nadere informatie

Omgevingswet en het stedelijk waterbeheer / waterketen

Omgevingswet en het stedelijk waterbeheer / waterketen Communicatie 2016 #Samenwaw Omgevingswet en het stedelijk waterbeheer / waterketen KNW 25 januari 2018 Gert Dekker De Omgevingswet De Omgevingswet, kerninstrumenten Doelen Maatregelen Regels Waterbeheerprogramma

Nadere informatie

Bijlage 1 Watertoets en (standaard) waterparagraaf

Bijlage 1 Watertoets en (standaard) waterparagraaf Bijlage 1 Watertoets en (standaard) waterparagraaf datum 2-3-2017 dossiercode 20170302-4-14760 Geachte heer / mevrouw R. Zuidema, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//.

Nadere informatie

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen VERKLARENDE WOORDENLIJST Afkortingen AMvB... Algemene Maatregel van Bestuur BARIM... Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer BBB... Bergbezinkbassin

Nadere informatie

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009. Memo Ter attentie van Project management Den Dekker B.V. Datum 03 januari 2013 Distributie Projectnummer 111850-01 Onderwerp Parkeerterrein Jumbo Heythuysen Geachte heer Bosman, 1 WATERBELEID Het streven

Nadere informatie

BELEIDSREGEL ONTHEFFING GEMEENTELIJKE ZORGPLICHT STEDELIJK AFVALWATER FLEVOLAND Gedeputeerde Staten van Flevoland,

BELEIDSREGEL ONTHEFFING GEMEENTELIJKE ZORGPLICHT STEDELIJK AFVALWATER FLEVOLAND Gedeputeerde Staten van Flevoland, ^ PROVINCIE FLEVOLAND Provinciaal Blad 2011/09 Nummer 1120019 Beleidsregel ontheffing gemeentelijke zorgplicht stedelijk afvalwater 2011 Gedeputeerde Staten van Flevoland maken overeenkomstig artikel 136

Nadere informatie

Gemeente Nijkerk - Verordening afvoer regenwater en grondwater

Gemeente Nijkerk - Verordening afvoer regenwater en grondwater GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Nijkerk. Nr. 87172 30 juni 2016 Gemeente Nijkerk - Verordening afvoer regenwater en grondwater Raadsbesluit nummer 2016-011 De raad van de gemeente Nijkerk;

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 september 2018, raadsvoorstel 18bb7158; raadsstuk 18bb7150;

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 september 2018, raadsvoorstel 18bb7158; raadsstuk 18bb7150; Verordening rioolheffing 2019 De raad van de gemeente Rotterdam, gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 25 september 2018, raadsvoorstel 18bb7158; raadsstuk 18bb7150; gelet

Nadere informatie

17 mei 2011. Thema avond Gemeentelijk Rioolplan

17 mei 2011. Thema avond Gemeentelijk Rioolplan FLO/2011/8572 17 mei 2011 Thema avond Gemeentelijk Rioolplan Doel van het rioolstelsel: Volksgezondheid en milieu; Afvoer vuil water naar waterzuivering; Afvoer schoon regenwater. Wettelijke regels en

Nadere informatie

Water in Bebouwd gebied

Water in Bebouwd gebied Presentatie 20-06 - 2007 1 Water in Bebouwd gebied (relatie gemeente en waterschap) Judith Calmeyer Meijburg-Van Reekum Wat wil ik u vertellen? 2 Status Quo Aa en Maas De stip op de horizon Voorbeeld Geerpark

Nadere informatie

Aansluitverordening van de riolering in de gemeente Krimpen aan den IJssel

Aansluitverordening van de riolering in de gemeente Krimpen aan den IJssel Aansluitverordening van de riolering in de gemeente Krimpen aan den IJssel De raad van de gemeente Krimpen aan den IJssel, Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van [datum];

Nadere informatie

F. Buijserd burgemeester

F. Buijserd burgemeester Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders raadsvoorstel portefeuillehouder opgesteld door Registratienummer collegebesluit 14.22243 G. Elkhuizen Beheer Openbare Ruimte / Kees Hoogervorst

Nadere informatie

Uitwerking hemelwaterbeleid gemeente Leeuwarderadeel

Uitwerking hemelwaterbeleid gemeente Leeuwarderadeel Uitwerking hemelwaterbeleid gemeente Leeuwarderadeel Voor: Opgesteld door: Versie 1 (14-06-2012) Uitwerking hemelwaterbeleid gemeente Leeuwarderadeel Dit document bevat 11 bladzijden. Ons kenmerk: 19312RA-MW-LED

Nadere informatie

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens Ir. Emil Hartman Senior adviseur duurzaam stedelijk waterbeheer Ede, 10 april 2014 Inhoud presentatie Wat en hoe van afkoppelen Wat zegt de wet over hemelwater

Nadere informatie

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens.

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens. Samenvatting van de watertoets De toets is uitgevoerd op een ruimtelijke ontwikkeling in het beheergebied van het waterschap Regge en Dinkel. Voor algemene informatie over de watertoets van Regge en Dinkel

Nadere informatie

Watertoets De Cuyp, Enkhuizen

Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Definitief Bouwfonds Ontwikkeling Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 6 april 2009 Verantwoording Titel : Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Subtitel : Projectnummer : 275039 Referentienummer

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 19 mei 2009 Nummer voorstel: 2009/58

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 19 mei 2009 Nummer voorstel: 2009/58 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 19 mei 2009 Nummer voorstel: 2009/58 Voor raadsvergadering d.d.: 02-06-2009 Agendapunt: Onderwerp:

Nadere informatie

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale procedure.

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale procedure. datum 31-3-2014 dossiercode 20140331-63-8729 Geachte heer/mevrouw Jeroen Overbeek, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale

Nadere informatie

Conserverend Drijber, 8 nieuwe woningen

Conserverend Drijber, 8 nieuwe woningen WATERTOETSDOCUMENT Conserverend Drijber, 8 nieuwe woningen Doel en inhoud van het document Het watertoetsdocument is opgesteld op basis van het door u op 20 mei 2010 ingediende digitale formulier. Op 6

Nadere informatie

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure)

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure) datum 14-9-2015 dossiercode 20150914-63-11571 Samenvatting watertoets (korte procedure) In dit document vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens op de website www.dewatertoets.nl. De toets

Nadere informatie

Grontmij Nederland B.V. Assen, 17 mei 2011. Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Planperiode 2010-2015. Definitief

Grontmij Nederland B.V. Assen, 17 mei 2011. Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Planperiode 2010-2015. Definitief Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater Planperiode 2010-2015 Definitief Grontmij Nederland B.V. Assen, 17 mei 2011 Pagina 1 van 51 Titel : Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen Subtitel : Stedelijk

Nadere informatie

Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen

Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen B i j l a g e 2 : G e l d e n d w a t e r b e l e i d Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen Inhoudsopgave Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen 1 Inhoudsopgave 1 1 Europees Waterbeleid

Nadere informatie

Rioleringsbeheerplan Terschelling

Rioleringsbeheerplan Terschelling Rioleringsbeheerplan Terschelling 2016-2020 augustus 2016 Team Techniek en Uitvoering 1 2 Inhoudsopgave 1 Samenvatting...4 2 Inleiding...5 2.1 Doelen...5 2.2 Afvalwater...5 2.3 Hemelwater...5 2.4 Grondwater...6

Nadere informatie

Toelichting Watertoets

Toelichting Watertoets Toelichting Watertoets Zorgboerderij Schoolstraat te Dongen projectnr. 203471 revisie 00 21 januari 2010 Opdrachtgever Vieya T.a.v. de heer J.W. Revet Postbus 134 5100 AC Dongen datum vrijgave beschrijving

Nadere informatie

Gemeente Noordenveld november 2012

Gemeente Noordenveld november 2012 Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-2017 Gemeente Noordenveld november 2012 Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-2017 Gemeente Noordenveld november 2012 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Samenvatting...4

Nadere informatie

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Gemeentelijk rioleringsplan Registratienummer: 00538296 Op voorstel B&W d.d.: 31 maart 2015 Datum vergadering: 26 mei 2015 Portefeuillehouder: Helm Verhees Rol gemeenteraad:

Nadere informatie

Gemeentelijk Rioleringsplan Leidschendam-Voorburg

Gemeentelijk Rioleringsplan Leidschendam-Voorburg Gemeentelijk Rioleringsplan Leidschendam-Voorburg Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater Planperiode 2009-2014 Definitief Gemeente Leidschendam-Voorburg Postbus 905 2270 AX VOORBURG Grontmij Nederland

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR305377_1

CVDR. Nr. CVDR305377_1 CVDR Officiële uitgave van Nieuwegein. Nr. CVDR305377_1 22 mei 2018 Verordening regelende de voorwaarden voor de aansluiting, de wijziging, het onderhoud en de instandhouding van aansluitleidingen op het

Nadere informatie

Van Waterplan naar Watervisie

Van Waterplan naar Watervisie 22 oktober, Studiedag VVSG Van Waterplan naar Watervisie integraal waterbeleid in Nijmegen Jos van der Lint Waterservicepunt (WSP) www.waterbewust.nl Waalsprong 1996-2020 Dukenburg / Lindenholt 1965-1985

Nadere informatie

datum dossiercode Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build

datum dossiercode Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build datum 15-12-2014 dossiercode 20141215-12-10114 Project: Wijzigingsplan Snevert 1a Gemeente: Schagen Aanvrager: Jaap Swan Organisatie: Swan Art & Build Geachte heer/mevrouw Jaap Swan, Voor het plan Wijzigingsplan

Nadere informatie

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : Datum : 18 mei 2010

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : Datum : 18 mei 2010 Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : Onderwerp Verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater Status besluitvormend Voorstel 1. Vast te stellen de Verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater;

Nadere informatie

Bijlage 1: Toelichting achtergronden en gebruik modelverordening voor de afvoer van hemelwater en grondwater

Bijlage 1: Toelichting achtergronden en gebruik modelverordening voor de afvoer van hemelwater en grondwater Bijlage 1: Toelichting achtergronden en gebruik modelverordening voor de afvoer van hemelwater en grondwater Met de inwerkingtreding van de Wet Gemeentelijke Watertaken per 1 januari 2008 is o.a. de Wet

Nadere informatie

datum 27-2-2016 dossiercode 20160227-4-12526 Geachte heer / mevrouw R.G. Zuidema,

datum 27-2-2016 dossiercode 20160227-4-12526 Geachte heer / mevrouw R.G. Zuidema, datum 27-2-2016 dossiercode 20160227-4-12526 Geachte heer / mevrouw R.G. Zuidema, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de korte

Nadere informatie

Zoals aangegeven zijn de gemeente Lelystad en het havenbedrijf Amsterdam de ontwikkelaars van het bedrijventerrein.

Zoals aangegeven zijn de gemeente Lelystad en het havenbedrijf Amsterdam de ontwikkelaars van het bedrijventerrein. Notitie Contactpersoon Jeroen Lasonder Datum 24 mei 2013 Kenmerk N008-1213242JLO-gdj-V022 Flevokust: Watertoets 1 Inleiding De gemeente Lelystad en Havenbedrijf Amsterdam ontwikkelen samen bedrijventerrein

Nadere informatie

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen.

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen. Nummer Onderwerp : B-3.11.2008 : Beslisnota Kaderrichtlijn Water Korte inhoud : Water Beheer 21 e eeuw, 2008, Schoon en gezond water in Noord-Nederland 1. Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water in

Nadere informatie

Voorstel besluit Samenvatting toelichting

Voorstel besluit Samenvatting toelichting Raadsvoorstel nr. : 2002/168 Aan de gemeenteraad. Raadsvergadering : 19 november 2002 Agendapunt : 5 Steenwijk, 5 november 2002. Onderwerp: Het opheffen van ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater.

Nadere informatie

UITGANGSPUNTEN NOTITIE. Plan: Algemene projectgegevens:

UITGANGSPUNTEN NOTITIE. Plan: Algemene projectgegevens: UITGANGSPUNTEN NOTITIE Plan: Algemene projectgegevens: Projectomschrijving: 8 woningen Holtenweg Vries Oppervlakte plangebied: 2185 m2 Toename verharding in plangebied: 400 m2 Kaartlagen geraakt: Ja Aanvrager

Nadere informatie

Gemeentelijk Rioleringsplan Oostzaan

Gemeentelijk Rioleringsplan Oostzaan Gemeentelijk Rioleringsplan Oostzaan planperiode 2013 t/m 2017 ONTWERP OVER-gemeenten Afdeling Gebied- en Wijkzaken WORMER Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 20 juni 2012, revisie Verantwoording Titel :

Nadere informatie

Voorstel aan : Gemeenteraad van 14 december 2009 Door tussenkomst

Voorstel aan : Gemeenteraad van 14 december 2009 Door tussenkomst Voorstel aan : Gemeenteraad van 14 december 2009 Door tussenkomst van Nummer : : Raadscommissie van 2 december 2009 Onderwerp : Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2010-2014 Bijlage(n) : 1. Gemeentelijk

Nadere informatie

Impressie(informatieavond(rioolvervanging(Straatweg( Datum:(8(september(2015( Opstelling(verslag:(Tineke(van(Oosten(en(Sieb(de(Jong((cgOH)(

Impressie(informatieavond(rioolvervanging(Straatweg( Datum:(8(september(2015( Opstelling(verslag:(Tineke(van(Oosten(en(Sieb(de(Jong((cgOH)( Impressie(informatieavond(rioolvervanging(Straatweg( Datum:(8(september(2015( Opstelling(verslag:(Tineke(van(Oosten(en(Sieb(de(Jong((cgOH)( Indeling(van(de(avond:(van(19.00(uur(tot(21.00(uur(konden(bewoners(van(de(Straatweg(informatie(

Nadere informatie

Memo. Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN

Memo. Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN Memo Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN 307938 Aan Macéka Vastgoed t.a.v. De heer M.M. Boerse Amsterdamsestraatweg 41 Postbus 560 3740 AN Baarn Kopie aan Van Ir. J.W. Bronkhorst

Nadere informatie

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt Waarom aan de slag in de Agniesebuurt? Oude stadswijken zoals de Agniesebuurt, die dichtbebouwd zijn met veel verharding en weinig open water en groen, zijn kwetsbaar

Nadere informatie

RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012

RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012 RAPPORTAGE EMISSIEBEHEER RIOLERING 2012 Archimedesweg 1 CORSA nummer: 14.48265 postadres: versie: Definitief postbus 156 auteur: Irene van der Stap 2300 AD Leiden oplage: Digitaal telefoon (071) 3 063

Nadere informatie

Module A1000 Beleid en regelgeving op hoofdlijnen. Inhoud

Module A1000 Beleid en regelgeving op hoofdlijnen. Inhoud Module A1000 Beleid en regelgeving op hoofdlijnen Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 5 1.3 Opstellers en begeleidingscommissie 5 1.4 Leeswijzer 6 2 Rioleringszorg in haar beleidscontext

Nadere informatie

De 'Verordening Rioolaansluiting Gemeente Mook en Middelaar 2017' vast te stellen.

De 'Verordening Rioolaansluiting Gemeente Mook en Middelaar 2017' vast te stellen. Raadsvoorstel Gemeente Mook en Middelaar Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d. d. Raadscommissie Commissie d.d. Programma Onderwerp Portefeuillehouder Bijlagen 23 februari 2017 Samenleving

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van 18 september 2018, no. B ; gezien het advies van de raadscommissie van 15 november 2019;

gelezen het voorstel van het college van 18 september 2018, no. B ; gezien het advies van de raadscommissie van 15 november 2019; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Dronten Nr. 261548 6 december 2018 Aansluitverordening riolering 2019 De raad van de gemeente Dronten, gelezen het voorstel van het college van 18 september

Nadere informatie

Bijlage 3. Doelen functionele eisen en maatstaven

Bijlage 3. Doelen functionele eisen en maatstaven Bijlage 3. Doelen functionele eisen en maatstaven Tabel 3-1 Doelen, functionele eisen en maatstaven voor de rioleringszorg (stedelijk afvalwater en regenwater) Doelen Functionele Eisen Maatstaven 1. Inzameling

Nadere informatie

ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS. Datum B&W-vergadering : 10-11-2009 Openbaar Onderwerp : Grondwaterbeleid

ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS. Datum B&W-vergadering : 10-11-2009 Openbaar Onderwerp : Grondwaterbeleid ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Datum B&W-vergadering : 10-11-2009 Openbaar Onderwerp : Grondwaterbeleid Portefeuillehouder(s) : F.J.W. Saelman, Afdelingshoofd/hoofd OW: F. Hottinga Paraaf : Paraaf:

Nadere informatie

Samenvatting. Waterplan Lisse 13 november 2008, eindconcept

Samenvatting. Waterplan Lisse 13 november 2008, eindconcept Samenvatting Waarom een waterplan? Op het gebied van water verandert er veel. Het klimaat verandert: de zeespiegel stijgt, het gaat steeds meer en harder regenen, maar ook extreem droge periodes komen

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

Gemeentelijk rioleringsplan Leusden

Gemeentelijk rioleringsplan Leusden Gemeentelijk rioleringsplan Leusden Planperiode 2009-2013 Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater Ontwerp Gemeente Leusden postbus 150 3830 AD LEUSDEN Grontmij Nederland B.V. Houten, 2 december

Nadere informatie

Gemeente Doetinchem. Gemeentelijk Rioleringsplan Doetinchem 2010-2015. Witteveen+Bos. van Twickelostraat 2. postbus 233.

Gemeente Doetinchem. Gemeentelijk Rioleringsplan Doetinchem 2010-2015. Witteveen+Bos. van Twickelostraat 2. postbus 233. Gemeente Doetinchem Gemeentelijk Rioleringsplan Doetinchem 2010-2015 van Twickelostraat 2 postbus 233 7400 AE Deventer telefoon 0570 69 79 11 telefax 0570 69 73 44 INHOUDSOPGAVE blz. SAMENVATTING 1 1.

Nadere informatie

Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen

Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen Stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater Planperiode 2010-2015 Concept Pagina 1 van 51 Verantwoording Titel : Gemeentelijk Rioleringsplan Emmen Subtitel : Stedelijk

Nadere informatie

Samenwerken in de Waterketen

Samenwerken in de Waterketen Samenwerken in de Waterketen Presentatie voor de Raadscommissie van Menterwolde op 13 november 2008 H.Hoogeveen en H.Küpers (RioNoord) 1 Inhoud: Waterketen-ontwikkelingen Voorstel RioNoord Voordelen van

Nadere informatie

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen

Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen Voortgang en resultaat regionale uitwerking Bestuursakkoord Water, onderdeel afvalwaterketen Stand van zaken voorjaar 2015 In het Bestuursakkoord Water (BAW) van mei 2011 zijn afspraken gemaakt over onder

Nadere informatie

datum dossiercode Samenvatting van de watertoets (normale procedure)

datum dossiercode Samenvatting van de watertoets (normale procedure) datum 14-4-2014 dossiercode 20140414-63-8811 Samenvatting van de watertoets (normale procedure) In dit document vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens op de website www.dewatertoets.nl.

Nadere informatie

Activiteitenbesluit: Lozingen

Activiteitenbesluit: Lozingen Activiteitenbesluit: Lozingen Februari 2008 Naast de bundeling van algemene regels wordt met het Activiteitenbesluit ook het woud aan lozingsregels geordend. Vele individuele beschikkingen worden vervangen

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 345 Agendapunt: - ONDERWERP AANLEIDING EN DOELSTELLING

Doorkiesnummer : (0495) 575 345 Agendapunt: - ONDERWERP AANLEIDING EN DOELSTELLING Zanddijk, Dingeman OG S1 RAD: RAD121212 2012-12-12T00:00:00+01:00 BW: BW121106 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 12 december 2012 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

: Watertoets Den Omgang

: Watertoets Den Omgang Advies : Watertoets Den Omgang Datum : 22 juli 2016 Opdrachtgever : gemeente Landerd Ter attentie van : mevr. T. van Term Projectnummer : 211x08322 Opgesteld door i.a.a. : Toby van Baast : Jochem Rietbergen

Nadere informatie

Gemeentelijk Rioleringsplan Deventer 2010-2015

Gemeentelijk Rioleringsplan Deventer 2010-2015 Gemeentelijk Rioleringsplan Deventer 20102015 www.deventer.nl Inhoudsopgave SAMENVATTING 5 1. INLEIDING 8 1.1. Aanleiding 8 1.2. Doelstelling 8 1.3. Geldigheidsduur 8 1.4. Totstandkoming 8 1.5. Leeswijzer

Nadere informatie

Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object

Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 21 augustus 2012 314119 Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object 1 Inleiding Eind 2011 is de rioolheffing opnieuw berekend

Nadere informatie