Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit. > Leeuwarden. Jaarverslag

Transcriptie

1 Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit > Leeuwarden Jaarverslag 2012

2

3 Inhoudsopgave < 1. Inleiding 1.1 ter introductie 1.2 samenstelling van de commissie 2. Gemeentelijk beleid 2.1 algemeen 2.2 welstandsbeleid 2.3 monumentenbeleid 2.4 reclamebeleid 2.5 handhavingsbeleid 2.6 ligplaatsenbeleid 3. Lokale commissie 3.1 de openbare vergadering 3.2 vooroverleg, tussenoverleg en nabespreking 3.3 overige activiteiten 4. Cijfers en grafieken 4.1 aantal adviesaanvragen 4.2 percentage plannen met bezoek 4.3 percentage naar aard van de adviezen 4.4 percentage naar omvang van de bouwsom 5. Principes en praktijk van de advisering 5.1 algemeen 5.2 hanteren van de welstandsnota in de dagelijkse praktijk 5.3 advisering in afwijking van de nota 5.4 in afwijking van het advies verleende of geweigerde vergunning(en) 5.5 advisering t.a.v. monumentenaanvragen. 6. Bijzondere ontwikkelingen en projecten 6.1 bijzondere ontwikkelingen 6.2 bijzondere projecten 7. Conclusies en aanbevelingen

4 > Inleiding 1.1 Ter introductie Het is al bijna weer 10 jaar geleden dat welstand transparant is geworden. Het welstandsbeleid wordt door de gemeenteraad vastgesteld, (bouw)initiatieven worden getoetst aan criteria uit de welstandsnota en de door de raad benoemde welstandscommissie vergadert in het openbaar. Bijzonder aan de Friese situatie is dat de bijeenkomsten van de commissie dicht bij de burger op het gemeentehuis plaatsvinden in een frequentie, die het mogelijk maakt de adviestermijn bij aanvragen voor een omgevingsvergunning tot het minimum te beperken. In de praktijk wordt het advies van de commissie in verreweg de meeste gevallen nog op dezelfde dag afgegeven aan het college van B&W. Hûs en hiem komt voort uit een lange traditie. In 1925 werd in navolging van enkele andere provincies in Friesland de Provinciale Adviescommissie ter wering van inbreuk op de schoonheid van stad en land ingesteld. Tijden zijn veranderd, het wettelijk kader en de werkwijze worden regelmatig aangepast, hûs en hiem is echter een constante factor gebleven bij de bevordering van de ruimtelijke kwaliteit in Friesland. Dit betekent niet dat we rustig achteruit kunnen leunen. We zullen onze meerwaarde telkens opnieuw moeten bewijzen. De meest recente beleidsontwikkeling betreft de zogenaamde kan-bepaling, waarin feitelijk wordt geregeld dat een gemeente niet langer verplicht is om advies in te winnen van een onafhankelijke welstandscommissie (aan te stellen), maar dat dit kan. Vanuit het dagelijks bestuur van hûs en hiem is hierop reeds geanticipeerd door voor te stellen, dat als de gemeente gebruik wil maken van de kan-bepaling, dit in Friesland op uniforme wijze zou moeten worden gehanteerd, o.a. om rechtsongelijkheid te voorkomen. Nu de kanbepaling per 1 maart 2013 van kracht is geworden, kan het debat in de gemeenteraad daarover worden gevoerd. Wij kijken uit naar dat raadsdebat omdat daarbij een aantal fundamentele vraagstukken over de betekenis, de waarde en de wijze van borging van ruimtelijke kwaliteit ter sprake komt. Rekent de raad het tot haar taak en verantwoordelijkheid om de zogenaamde ondergrens (het voldoen aan redelijke eisen van welstand) te blijven bewaken, zodat weerstand geboden kan worden bij dreigende aantasting van de ruimtelijke kwaliteit? Of is de beschikbare capaciteit wellicht ook inzetbaar bij een meer actieve bevordering van de ruimtelijke kwaliteit?

5 Inleiding < In plaats van afwachten waar de markt mee komt, is de deskundigheid van hûs en hiem op het gebied van ruimtelijke kwaliteit in mijn ogen breder in te zetten. De aanwezige gebiedsexpertise, materiedeskundigheid en kennis van het lokale netwerk biedt de mogelijkheid om de gemeente bij te staan bij het verkennen en analyseren van ruimtelijke vraagstukken en bij het stimuleren van derden om de hoogst denkbare ruimtelijke kwaliteit na te streven. Het debat over ruimtelijke kwaliteit in Fryslân wordt dagelijks gevoerd en hûs en hiem wil daarin een prominente rol spelen. Daarbij past ook de in 2012 geheel vernieuwde website, die het mogelijk maakt om interactief te communiceren met al diegenen, die de bouwkunstige schoonheid van Fryslân ter harte gaat. Als adviescommissie, die door uw raad is benoemd, (van uw raad) streven wij naar een goede samenwerking. De wisseling van het voorzitterschap van de commissie per 1 januari 2013 vormt een mooie aanleiding om de resultaten van het gemeentelijk welstands- en monumentenbeleid eens gezamenlijk te aanschouwen en nader met u kennis te maken. Voor mij als nieuwe directeur is dat in veel gevallen een eerste kennismaking, zowel met u als met de ruimtelijke kwaliteit van uw gemeente. Marc A. Visser, directeur.

6 > Inleiding 1.2 Samenstelling van de commissie De Lokale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit van de gemeente Leeuwarden is één van de 27 commissies die in Friesland werkzaam zijn onder verantwoordelijkheid van hûs en hiem en kent twee leden: een vaste voorzitter/rayonarchitect (3 jaar) en een roulerende secondant (± 4 maanden). Beiden zijn architect of monumentendeskundige en benoemd door de gemeenteraad. De samenstelling van de Lokale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit was in 2012 als volgt: - Voorzitter / rayonarchitect: T.D. Brill - Secondant 1 e trimester: J. de Vries - Secondant 2 e trimester: J. Oostenbrug - Secondant 3 e trimester: P. Klimstra De commissie werd ondersteund door: - Monumentendeskundige: G.J. Timmer De Lokale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit functioneert onder mandaat van de Centrale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit. In de praktijk voorziet de lokale commissie veruit het grootste aantal bouwaanvragen van adviezen (ruim 95%). Dertien plannen zijn voorgelegd aan de Centrale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit te Leeuwarden. Meer cijfers en grafieken vindt u in hoofdstuk 4. A.R.K. Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit Lokale A.R.K. (2 leden) Voorzitter: Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Secr: Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Fac. Secr. monumentendeskundige (3 jr) (4 mnd) Centrale A.R.K. (9 leden) 2 Architecten (extern) (3 jr) Stedenbouwkundige (3 jr) Burgerlid (3 jr) Landschaparchitect (3 jr) Monumentendeskundige (3 jr) Cultuurhistoricus (3 jr) Voorzitter (3 jr) Secretaris Opbouw Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit

7 Gemeentelijk beleid < 2.1 Algemeen Het gemeentelijk welstandsbeleid maakt deel uit van het totale gemeentelijke ruimtelijk beleid. De advisering vindt plaats binnen de bouwmogelijkheden van de bestemmingsplannen. Sinds de invoering op 1 juli 2008 van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening vormt de Structuurvisie het richtinggevend document voor de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen op de langere termijn met uitwerkingen tot de vereiste maatregelen op kortere termijn. Aan de ruimtelijke kwaliteit wordt verder sturing gegeven met beeldkwaliteitplannen, gemeentelijk monumentenbeleid en reclamebeleid. 2.2 Welstandsbeleid Het gemeentelijk welstandsbeleid is in 2004 door de gemeenteraad voor het eerst vastgesteld. De kern van de nota wordt gevormd door de gebiedscriteria. Deze toetsingscriteria omschrijven in de verschillende soorten te onderscheiden gebieden per beeldaspect de aanwezige en beoogde kwaliteit van de bebouwing. Voor specifieke typen bouwwerken, zoals bijvoorbeeld boerderijen, zijn objectcriteria opgesteld. Aan de herziening van de welstandsnota is ook in het verslagjaar gewerkt. Vaststelling van de nieuwe nota is voorzien in 2013 De welstandsnota is niet te vinden op de gemeentelijke website. 2.3 Monumentenbeleid Leeuwarden is een stad met een groot aantal monumenten en het aantal monumenten groeit nog steeds. Het project voor het aanwijzen van gemeentelijke monumenten, dat in 2008 is gestart, bevindt zich in de eindfase. In 2012 zijn 70 nieuwe panden aangewezen als gemeentelijk monument of is de procedure ervan gestart. Ook zijn twee gebieden in de binnenstad aangewezen als gemeentelijk archeologisch monument. In de binnenstad van Leeuwarden valt op dat binnen de horeca de behoefte groeit om panden te voorzien van schermen en reclame-uitingen aan of nabij de gevels. Met name aan kwetsbare monumentenpanden levert dit serieuze problemen op wat betreft het aanzien van het monument en aantasting van monumentale onderdelen. Voor specifieke ingrepen zoals bijvoorbeeld markiezen aan monumentenpanden is daarom een uitgebreider toetsingskader wenselijk.

8 > Gemeentelijk beleid 2.4 Reclamebeleid De gemeente heeft in 2010 met de nota Reclamebeleid, oog voor reclame haar beleid opnieuw vastgesteld. In het verslagjaar bleek het beleid over het algemeen voldoende houvast te bieden voor een verantwoorde advisering. 2.5 Handhavingsbeleid Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) van kracht geworden. Deze wet regelt dat gemeenten en provincies nog maar één vergunning voor ruimtelijke activiteiten afgeven en handhaven, namelijk de Omgevingsvergunning. De Wabo vereist dat gemeenten een handhavingsbeleid opstellen. Een krachtig handhavingsbeleid draagt, zo blijkt uit de praktijk van de advisering, bij aan het vergroten van het draagvlak voor de ruimtelijke kwaliteitsborging. De gemeente Leeuwarden heeft ten aanzien van welstand een passief handhavingsbeleid. Met betrekking tot monumenten en beschermde gezichten is sprake van een wat actievere opstelling. 2.6 Ligplaatsenbeleid De gemeente kent voor de ligplaatsen binnen haar grondgebied een ligplaatsenbeleid. Bij de vergunningverlening vindt ook een welstandstoetsing plaats. Dit geschiedt aan de hand van de criteria die zijn geformuleerd in het Ligplaatsenbeleid. Het thema hoe om te gaan met de vrij gedetailleerde en absoluut gestelde criteria is al langere tijd onderwerp van gesprek. Omdat het soepel interpreteren van gedetailleerde criteria gemakkelijk leidt tot willekeur, wordt vrij streng getoetst. Tot een mogelijke bijstelling van de criteria zelf is men tijdens dit verslagjaar niet overgegaan. In het verslagjaar is onder andere een aanvraag voor zonnepanelen op een stuurhut aangevraagd. De combinatie met bestaande panelen en andere opbouwen op het dak bracht de commissie tot een negatief advies. Met een geordende inpassing in het beeld van het schip kunnen zonnepanelen in het beschermde stadsgezicht aanvaardbaar zijn. Het totaal aantal aanvragen met betrekking tot ligplaatsen in het verslagjaar bedroeg 12.

9 Lokale commissie < 3.1 De openbare vergadering De commissie vergadert eens in de twee weken op het gemeentehuis voor de advisering van de ingediende aanvragen. Ter plaatse worden de plannen (voor het eerst) bekeken en getoetst. Deze vergadering is openbaar. Veelal worden aanvragers door de gemeente uitgenodigd een toelichting te geven en aanwezig te zijn bij de openbare behandeling van hun plan. Ook belanghebbenden zijn daarbij van harte welkom. De communicatie verloopt doorgaans effectiever en plezieriger indien aanvragers aanwezig zijn. Niet alleen is de advisering met een mondelinge toelichting van de commissie duidelijker dan een adviesbrief, ook kan een mondelinge toelichting van de aanvrager meer inzicht bieden in de planbedoelingen. De agenda van de vergadering wordt niet vooraf op de website van de gemeente gepubliceerd. 3.2 Vooroverleg en tussenoverleg Naast de formele welstandstoetsing biedt de vergadering ook de mogelijkheid tot vooroverleg met de commissie. De aanvrager krijgt daarmee in een vroeg stadium zicht op de aanvaardbaarheid van zijn plannen. Van deze besprekingen wordt verslag gemaakt zodat hier in een later stadium op kan worden teruggekomen. Ook vindt er tussenoverleg plaats. Vaak gaat het over een mogelijke aanpassing van het eerder beoordeelde plan of wordt het uitgebrachte advies verduidelijkt Overige activiteiten Sinds 2009 vindt de begeleiding en beoordeling van bouwplannen in de Zuidlanden plaats in het multidisciplinaire Kwaliteitsteam. Aanvragers van woningbouwplannen krijgen in een vroeg stadium duidelijkheid over de haalbaarheid van hun plannen met betrekking tot het bestemmingsplan, beeldkwaliteitplan en de welstandscriteria. Vanuit het kwaliteitsteam is ook gereageerd op de beleidsplannen voor toekomstige bouwlocaties in de Zuidlanden, zoals het buurtschap Wiarda. Sinds 2011 worden ontwerpen voor de kunstwerken en bedrijfspanden van Nieuw Stroomland in een Kwaliteitsteam begeleid en getoetst. In het verslagjaar werd een groot deel van de kunstwerken in het zuidelijke en westelijke deel van de Haak In het verslagjaar zijn twee aanvragen in het kader van de Nije Pleats behandeld. In dit eveneens multidisciplinaire overleg krijgen aanvragers van grootschalige agrarische bouwactiviteiten een integraal advies waarbij landschappelijke inpassing voorop staat.

10 > Cijfers en grafieken

11 Cijfers en grafieken < 4.1 Aantal adviesaanvragen en behandelingen gemeentelijk aanvragen gemeente Leeuwarden aanvragen Provinciaal provinciaal Aantal adviesaanvragen en behandelingen Bleef het aantal aanvragen in 2011 nog constant, in 2012 is de daling 22% tegenover een provinciaal gemiddelde daling van 17%. Toch zijn de inkomsten uit de adviezen met 9 % gestegen. Dit hangt samen met de forse stijging van aanvragen met hoge bouwsommen (zie grafiek 4.4). 4.2 Percentage plannen met bezoek 50% 40% 30% 20% 10% 0% Percentage plannen met bezoek plannen met bezoek Leeuwarden plannen met bezoek Provinciaal Het percentage plannen dat tijdens de lokale commissievergadering door de aanvragers werd toegelicht bleef vrijwel gelijk (23%). Leeuwarden blijft ruim onder het provinciale gemiddelde van 36%.

12 > Cijfers en grafieken 4.3 Percentage naar aard van de adviezen 50% 40% 30% 20% 10% Het percentage voldoetadviezen (47%) is licht gedaald. Leeuwarden zit op dit punt nog wel hoger dan het provinciale gemiddelde (42%) 0% Percentage VOLDOET adviezen bij 1 e behandeling 50% 40% 30% 20% 10% Het percentage voldoet mits adviezen is met 5% gestegen tot 21% en is nu vrijwel gelijk met het provinciale gemiddelde (20%). 0% Percentage VOLDOET MITS adviezen bij 1 e behandeling 50% 40% 30% Het percentage voldoet nietadviezen ((17%) is gelijk gebleven en ligt 3% boven het provinciale gemiddelde. 20% 10% 0% Percentage VOLDOET NIET adviezen bij 1 e behandeling 50% 40% 30% 20% 10% 0% De doorgaande daling van vooroverleg-adviezen hangt wellicht samen met de mogelijkheid tot vooroverleg met de twee kwaliteitsteams dat voor- overleg met hûs en hiem overbodig maakt. Percentage VOOROVERLEG adviezen bij 1 e behandeling --- Gemeente Leeuwarden --- Provinciaal

13 Cijfers en grafieken < 4.4 Percentage naar omvang van de bouwsom 50% 45% 40% 35% % 25% 20% 15% 10% % 0% gemeente Leeuwarden Percentage naar omvang van bouwsom 35% 30% % % % 10% % 0% provinciaal Percentage naar omvang van bouwsom Opvallend zijn de scherpe daling (van 37% naar 24%) van het percentage aanvragen met een bouwsom van de tweede categorie en de scherpe stijging van aanvragen met de hoogste bouwsom (van 9% naar 18%, een verdubbeling). Dit laatste hangt mede samen met de bouwactiviteit van de Haak.

14 > Cijfers en grafieken

15 Principes en praktijk van de advisering < 5.1 Algemeen De advisering aan de gemeente behelst de toetsing van de ingediende bouwplannen aan het door de gemeenteraad vastgestelde beleid. Voor een beter begrip blijkt het steeds weer goed te zijn de aanvragers tijdens de beoordeling in de lokale commissie op de hoogte te stellen van deze taak: de adviescommissie ruimtelijke kwaliteit adviseert immers niet op basis van eigen voorkeuren, zoals nog wel eens wordt gedacht. In het verslagjaar is de publieke toegankelijkheid tot de lokale adviescommissie sterk verbeterd door de ingebruikname van de spreekkamers die aan de centrale hal van het stadskantoor zijn gerealiseerd. In dit hoofdstuk komt het belang van de duidelijkheid van het te beoordelen materiaal en van het toetsingskader aan de orde. Ook de mate waarin de welstandsnota toereikend is voor alle adviesaanvragen en in hoeverre de advisering door het College kan worden overgenomen wordt besproken. 5.2 Hanteren van de welstandsnota in de dagelijkse praktijk. Het gemeentelijk welstandsbeleid van de gemeente Leeuwarden is in 2004 door de gemeenteraad voor het eerst vastgesteld in de vorm van de welstandsnota. De nota kent gebiedcriteria en objectcriteria. Reeds lange tijd is zowel door de gemeente als door ons als adviseur geconstateerd dat de nota onvoldoende overzichtelijk is en, behalve in de beschermde stadsgezichten en doorgaans ook in de ontwikkelingsgebieden, te weinig houvast biedt voor een consistente advisering. De criteria zijn te onbepaald, terwijl de nota ook lacunes kent. Als gezegd zijn in het verslagjaar serieuze vorderingen gemaakt met de herziening van de nota, waarbij tevens een aanpassing aan de in 2010 veranderde regelgeving (Wabo) noodzakelijk is geworden. Heit ziet er naar uit dat de nieuwe nota in 2013 wordt vastgesteld. Voor de ontwikkelingsgebieden zijn specifieke criteria vastgesteld, die vaak zijn opgenomen in beeldkwaliteitplannen, die naast welstandscriteria tevens aanwijzingen voor de inrichting bevatten. Ook voor grotere bouwplannen worden wel specifieke, projectsgewijze welstandscriteria vastgesteld.

16 > Principes en praktijk van de advisering 5.3 Advisering in afwijking van de criteria In veruit de meeste gevallen bieden de criteria van de welstandsnota voldoende houvast voor de beoordeling van de aanvragen. In die gevallen waarbij de commissie van mening is dat een afwijkend ontwerp zowel op zichzelf van bijzondere kwaliteit is alsook wel degelijk een extra bijdrage aan het omgevingsbeeld kan leveren kan de commissie besluiten het College te adviseren gebruik te maken van de hardheidsclausule. Vrijwel zonder uitzondering worden deze gevallen aan de breed samengestelde centrale commissie voorgelegd. De in het verslagjaar voorgelegde aanvragen gaven voor de commissie geen aanleiding een dergelijk advies te geven. 5.4 In afwijking van het advies verleende of geweigerde vergunning Dit jaar zijn ons geen meldingen gedaan van verlening van bouwvergunningen in afwijking van het welstandsadvies. Om een te zeer uiteenlopen van de advisering en de vergunningverlening te vermijden is het gewenst kennis te hebben van het aantal keren dat afgeweken wordt van een welstandsadvies. Dit aspect kan ook aan de orde komen in het door de gemeente op te stellen welstandsjaarverslag, waarin conform de woningwet aan de Gemeenteraad verantwoording wordt afgelegd over hoe het College is omgegaan met de welstandsadviezen. Op grond van de conclusies daarvan kan zo nodig afstemmingsoverleg met de adviescommissie plaatsvinden Advisering monumentenaanvragen Gelet op het relatief grote aantal monumentenaanvragen in de gemeente Leeuwarden neemt de monumentenadviseur van hûs en hiem ook deel aan de lokale adviescommissie ruimtelijke kwaliteit op het stadskantoor. Dit bevordert de gemiddelde adviessnelheid. Meer complexe aanvragen die nadere studie vragen worden evenwel meegenomen naar het bureau, waarvan een deel in de centrale adviescommissie wordt behandeld. In het verslagjaar zijn 52 aanvragen door de gemeente aan de lokale commissie voorgelegd. Daarvan zijn 14 in de centrale adviescommissie behandeld. Wat opvalt is dat een steeds groter gedeelte van de aanvragen betrekking heeft op het vergroten van het winkeloppervlak of gevelwijzigingen aan monumentenpanden. Dergelijke ingrepen gaan in de regel ten koste van monumentale onderdelen van het pand. Om de bruikbaarheid van een winkelpand te vergroten en om leegstand tegen te gaan, is bij uitzondering in een specifiek geval ingestemd met het beperkt doorbreken van een monumentale scheidingsmuur.

17 Bijzondere ontwikkelingen en projecten < 6.1 Bijzondere ontwikkelingen Leeuwarden stak qua bouwactiviteit in het verslagjaar nog gunstig af in vergelijking met andere Friese gemeenten. Een belangrijke impuls is natuurlijk de realisatie van de Haak om Leeuwarden. Daarnaast heeft het gemeentebestuur met de actie Kloppend Hart voor een groot aantal locaties in en rond de Leeuwarder binnenstad ontwikkelaars en architecten uitgedaagd met out of the box initiatieven en ontwerpen te komen. Als adviseur ruimtelijke kwaliteit zien we uit naar de resultaten die we zullen beoordelen buiten de bestaande kaders om. In het kader van het project Vrij Baan werden de eerste schetsen voor het te vernieuwen Europaplein, deels gemeentelijk monument, voorgelegd. De kritiek van de commissie was voor de Raad aanleiding een positief advies als voorwaarde te stellen voor instemming met het definitieve plan. Op architectuurgebied viel Leeuwarden in de prijzen met de Vredeman de Vriesprijs voor de in 2011 gebouwde Michaelschool. Een voortschrijdend fenomeen is de inlijving van het openbare domein door de horecaondernemers in de Leeuwarder binnenstad. Het gemeentelijke terrassenbeleid heeft als functie een evenwicht te vinden tussen ondernemersvrijheid, levendigheid en ruimtelijke ordelijkheid. De effectiviteit van dit beleid hangt vanzelfsprekend nauw samen met een consequent handhavingsbeleid. In het verslagjaar werden voor het eerst twee aanvragen voor grootschalige agrarische ontwikkelingen in het kader van De Nije Pleats ingebracht. Met name de bedrijfsverplaatsing van de noord- naar de westzijde van de wijk Westeinde is gelet op de nabijheid van de stad een interessante maar lastige opgave. 6.2 Bijzondere projecten. In het verslagjaar werden 27 aanvragen in de Centrale adviescommissie behandeld. Kortheidshalve volgt hier een opsomming van een aantal bijzondere projecten. - Koeientuin Leeuwarden west, ontwerp LTO, Jan Pape - De Haak, brug over De Swette - Terrasmeubilair en overkapping, Tweebaksmarkt - Appartementengebouwen Dammelaan, ontwerp TWA architecten - Michaelschool, ontwerp Onix architecten - Fryske Akademy, ontwerp Jo Janssen architecten - Parkeergarage plus woningen Nieuwe Oosterstraat e.o. ontwerp TWA architecten - Europaplein, ontwerp gemeente Leeuwarden

18 > Bijzondere ontwikkelingen en projecten

19 Conclusies en aanbevelingen < 7 Conclusies en aanbevelingen De gemeente Leeuwarden wordt door ons als een gemeente ervaren, waar de welstandsadvisering tijdens de lokale commissievergadering op een efficiënte wijze wordt gefaciliteerd. De eventuele kritiek op plannen wordt mede door de inzet van de afdeling doorgaans in de tweede aanvraag ondervangen. Op nieuwe ontwikkelingsprojecten wordt in z n algemeenheid tijdig geanticipeerd door het opstellen van stedenbouwkundige onderbouwingen en bijbehorende specifieke welstandscriteria; het afstemmen vooraf met de adviescommissie over de bruikbaarheid van deze kaders is echter nog geen gebruik. In het verslagjaar zijn de drie grote binnenstadsprojecten gereedgekomen, die Leeuwarden een opmerkelijke kwaliteitsimpuls hebben gegeven. Tegelijkertijd zijn ondernemers en ontwerpers uitgenodigd met creatieve oplossingen te komen voor kansrijke en / of problematische delen van de binnenstad. Met betrekking tot een verdere optimalisering van het ruimtelijke kwaliteitsbeleid doet de commissie de volgende aanbevelingen. - Het bij voorrang afronden van de evaluatie en aanpassing van de welstandsnota. In het verlengde van de aanpassing van de welstandsnota valt te overwegen in hoeverre ook in de nieuwe generatie bestemmingsplannen aanvullende maatregelen wenselijk zijn, gelet op de aanzienlijke verruiming van het vergunningsvrije bouwen. Afstemming tussen bestemmingsplan en welstandsbeleid wordt de komende jaren cruciaal. - Tevens is afstemming van het monumentenbeleid aan te bevelen. De rijksoverheid streeft een meer gebiedsgerichte benadering van het erfgoedbeleid na en het bestemmingsplan wordt ook ingericht om cultuurhistorische waarden te borgen. Wij concluderen dat er meer en meer integratie wordt gevraagd van beleid op de terreinen van ruimtelijke ordening, ruimtelijke kwaliteit, welstandadvisering en erfgoed- en monumentenbeleid. - Het ambitieuze Leeuwarder beleid t.a.v. de ruimtelijke kwaliteit verdient ons inziens een wat robuuster ingezet handhavingsbeleid, te beginnen bij het openbare domein van de Leeuwarder binnenstad.

20 > Conclusies en aanbevelingen - De beschikbaarheid van de welstandsnota via de website van de gemeente zal zowel de bestuurlijke openheid als het effect van de nota in de praktijk ten goede komen. Een rechtstreekse koppeling via de zoekfuncties kan de beschikbaarheid bevorderen. - Een goede afstemming van ruimtelijke ordening en welstand; het vooraf voorleggen van concept welstandscriteria voor ontwikkelingsgebieden omtrent de bruikbaarheid hiervan strekt tot aanbeveling. Tot slot. De voorzitters van de lokale adviescommissies van hûs en hiem rouleren om de drie jaar. Mijn periode zit er met ingang van 2013 op. Met veel plezier heb ik de afgelopen drie jaar mee mogen helpen waken over de schoonheid van uw dynamische gemeente! Onze uitnodiging om met U op excursie in uw eigen gemeente te gaan blijft staan. En vanzelfsprekend bent u altijd welkom tijdens de zittingen van de lokale adviescommissie. Namens de Lokale Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit Leeuwarden, Tim Brill, voorzitter.

21

22