ASS en Problematisch gamen. Hoe te begrijpen en hoe te beheersen?

Transcriptie

1 ASS en Problematisch gamen Hoe te begrijpen en hoe te beheersen?

2 Intro-voorstelling Gameverslaving Diagnose? Welke games? Aantrekkelijkheid en motieven om te spelen Zelfdeterminatietheorie Ingezoomd op ASS Behandelpraktijk

3 intro Over de wortels en de takken

4 Wat is gameverslaving?? Internetverslaving als grap van Goldberg Online gaming disorder als voorgedragen stoornis Internet: de slijterij van verslavende toepassingen Aanvankelijk: pragmatische definitie: Ondanks negatieve impact van het gamen op verschillende levensdomeinen, er niet in slagen dit gedrag onder controle te krijgen

5 Testing VAT Video Game Addiction Test (A.J. Van Rooij, 2009) C-VAT: voor behandelaars (Van Rooij, 2014) 1. Tolerantie-controleverlies 2. onthoudingsverschijnselen 3. Preoccupatie 4. stoppogingen 5. Stemming beïnvloeding 6. Problemen met werk-school-omgeving 7. Liegen 8. Doorgaan ondanks problemen 9. Enkelvoudige interesse A. Craving B. gezondheidsproblemen Cut off: 5 of meer

6 Welke Games?? Online spelen met anderen MMORPG (World of Warcraft, Runescape, Eve Online, ) SHOOTER (Call of Duty, battlefield, ) MOBA (DOTA, League of Legends, Sandbox (Minecraft, everquest, )

7 wat maakt deze games zo aantrekkelijk? Ze vervullen de basisbehoeften volgens de zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 2000): Autonomie: gevoel van keuzevrijheid Verbondenheid: ik hoor ergens bij door wat ik doe Competentie: ik ben goed in dat wat ik doe Niet enkel intrinsieke motivatie(het spel is op zich boeiend) Ook autonome motivatie (ik heb er iets voor over)

8 autonomie Experimenteren met rollen en omgevingen Eigen agenda Eigen doelen Aangepast keuzemenu

9

10

11

12 verbondenheid Teamplay Community Aangepaste marketing Nodig zijn Verwacht worden

13 competentie Ingenieus beloningssysteem Points Levels Ranking Bosses Achievements Flow Compulsieve loops

14

15 Compulsive loop (positief) Kill monsters Buy Stuff Win Gold

16 Mens Middel Milieu Online games zijn verslavend van aard Beloningsstructuur Eindeloos Aangepast Onmiddellijke ontsnapping Omgevingsfactoren Opvoedingsstijl Thuissituatie Gemis betekenisvol persoon Verandering van omgeving Pestverleden Virtuele milieu Moeite met studiegerelateerde of professionele druk (sociaal en prestatie) Persoonlijkheidsfactoren spelen een rol in risico op verslaving Ontwikkelingsstoornissen (ASS, ADHD) Genetische voorbestemdheid Psychiatrische comorbiditeit (Angst, depressie) Laag zelfbeeld Sensation seeking behavior Copingstijl

17 Ingezoomd op ASS Autisme spectrumstoornis DSM5: 2 basisproblemen: A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in diverse situaties 1. Tekorten in wederkerigheid 2. Tekorten in non-verbaal communicatief gedrag 3. Tekorten in het ontwikkelen en onderhouden van relaties B. Beperkte, zich herhalende patronen van gedrag, interesses of activiteiten 1. Stereotiep of repeterend in spraak, motoriek of gebruik van voorwerpen 2. Overmatig vasthouden aan routines, geritualiseerd gedrag, weerstand tegen verandering 3. Beperkte, gefixeerde interesses 4. Afwijkende reactiviteit op sensorische input

18 Ingezoomd op ASS Mazurek (2015): bevraging bij 58 gamers met ASD Motieven om te spelen (volgens de gamers): 1. Voor de fun (achievements, challenge, autonomie en creativiteit) 60% 2. Angst en stress-reductie (hoog risico op verslaving) 38% 3. Tijd vullen (vs gebrek aan productiviteit en initiatief competentie!) 34% 4. Onderdompeling in fantasie (niet zelf gegenereerd) 34% 5. Sociaal aspect (minder bedreigend, controleerbaar, geen nonverbale ballast)!moeite met sociale conflicten in het spel, meer kans op cyberpesten! 21%

19 Ingezoomd op ASS stimulerende omgeving is inherent belonend voor mensen met ASS met een sterke visuele verwerkingscapaciteit (oog voor detail, sterke patroonherkenning, niet afgeleid door het verbale) Voorspelbaarheid en controle (herhaling, routine, ) Behendigheid en meesterschap verwerven (meer bekrachtiging, duidelijke auditieve én visuele cues, helpen bij executief functioneren) Autonomie Afgelijnde structuur en kader biedt verbeeldende ervaringen Verbondenheidcompetentie Visueel Volwaardig deel uitmaken van een groep Nood om erbij te horen wordt beter ingelost

20 Ingezoomd op ASS competentie Visueel stimulerende omgeving is inherent belonend voor mensen met ASS met een sterke visuele verwerkingscapaciteit (oog voor detail, sterke patroonherkenning, niet afgeleid door het verbale) Voorspelbaarheid en controle (herhaling, routine, ) Behendigheid en meesterschap verwerven (meer bekrachtiging, duidelijke auditieve én visuele cues, helpen bij executief functioneren) Autonomie Afgelijnde structuur en kader biedt verbeeldende ervaringen Verbondenheid Volwaardig deel uitmaken van een groep Nood om erbij te horen wordt beter ingelost

21 ASS en verslaving Gamen om deel uit te maken van een groep Problemen met impulscontrole: kwetsbaar voor verslaving Neiging tot obsessieve passies Moeite met verband leggen tussen huidig gedrag en toekomstige consequenties Gebrek aan interesses in in alternatieve bezigheden/verlies van natuurlijke ritmes

22 Behandelpraktijk Nood aan vroegdetectie en interventie Ouders van kwetsbare jongeren als kernfiguren in een internetspecifieke opvoeding Vrije-tijdsagenda samen opstellen Helpen impulsen beheersen Spelkeuze mee bepalen: risico van MMORPG Obsessief gedrag au serieus nemen en helpen beheersen Ondersteunen bij veranderingen in omgeving en moeilijke situaties Op jonge leeftijd beter bij te sturen (8-14j) Ondersteuning van ouders hierin soms noodzakelijk

23 Behandelpraktijk Individuele begeleiding met bijkomende gezinsbegeleiding Thuisbegeleiding ideale setting! Jongerenteam (vb. CAD) Wegwijzer hulpverlening aan problematische gamers (VAD, 2014) Interesse voor de virtuele leefwereld Wat game je, hoe game je, met wie game je, wat levert het je op? Laat het game voorstellen, ga er bij zitten: Virtueel milieu Acceptatie en validatie

24 Doel Kwaliteit van leven verhogen Verantwoordelijkheidsgevoel: autonomie in vraag stellen Gamen op een verantwoorde plaats in het leven (niet als vlucht of dwang) Offline vaardigheden verhogen zelfvertrouwen Verbondenheid verhogen: met gezin en omgeving: autivriendelijke omgeving bewerkstelligen.

25 Zoektocht naar waardevolle alternatieven Werken met weekplanner (zo concreet mogelijk) Gamen inplannen School inplannen Zicht op leemtes: initiatieven voorstellen en laten kiezen uit lijst Bij de hand nemen om veranderingen tot succes te brengen mogelijk om ouders in te schakelen? mogelijk om dit als thuisbegeleider te doen? buddy-systeem? Visuele auditieve herinneringen, evt. Via APPs (autismeplein.nl)

26 Of Stay in the box Gamen inschakelen om vaardigheden te trainen Grote markt van games die ontwikkeld worden in dit kader Sociale vaardigheden, games ontwikkelen, lichaamsbeweging, kan mede door de nieuwe stroom van games getraind worden Ouders zijn bereid om video game play te ondersteunen, als hun kind er positief door ontwikkelt. (Finke ea. 2015)

27

28 Zijn er nog vragen? Contact:

29 leestips Ryan, M.R. &Deci E.L.(2000) Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology 25, Caleidoscoop jg 22 nr.1 (pp.6-15) hoe we kinderen en jongeren kunnen motiveren, toepassing van de zelfdeterminatietheorie. Van Rooij (2014) C-VAT. Klinische toepassinge en validatie van een assesment tool voor gameverslaving. Rotterdam: IVO. Wegwijzer hulpverlening bij problematisch gamen, VAD.be Mazurek in computers in human behavior 51 (2015) Sizoo, B in Jn of Nervous and mental disorders, 2009 Vlucht naar Avatar: preventief pakket derde graad LO. VAD.be Finke, Hickerson, ea. (2015).Parental intention to support video game play by children with autism spectrum disorder: an application of the theory of Planned Behavior.