EEN NIEUWE TOREN VOOR ONZE STAD

Transcriptie

1 EEN NIEUWE TOREN VOOR ONZE STAD Erfgoedproject voor kinderen van het zesde leerjaar waarin op zoek wordt gegaan naar een nieuwe toren met een specifieke invulling voor de eigen stad naar analogie van De Boekentoren in Gent.

2 ENTREE/BEVRAGING DE STADSWANDELING Gent is een stad met veel hoogtes en laagtes. De Boekentoren prijkt op het hoogste punt van de stad, de Blandijnberg. Het leuke aan deze hoogteverschillen is dat geen enkel zicht op de stad vanuit verschillende standpunten er identiek uitziet. De leerlingen gaan eerst op stap in hun eigen stad. Hierbij zullen ze gaan kijken hoe de stad eruit ziet vanuit verschillende standpunten. Hoe ziet de stad eruit vanop de Grote Markt? En ziet het er anders uit vanuit de andere kant van de stad? Het is ook belangrijk dat leerlingen dit bezichtigen vanop verschillende hoogtes. In sommige steden is er de mogelijkheid om het belfort te beklimmen of om op de kanalen te varen. Om dit vast te leggen krijgen ze een fototoestel of IPad mee in groepjes. Hun verschillende zichten moeten ze dan fotograferen. Achteraf vertellen de leerlingen over hun bevindingen en wat ze zagen. Hebben ze nieuwe dingen ontdekt? Was er een gebouw altijd zichtbaar? Zijn er gebouwen die je enkel ziet vanuit één standpunt? Enzovoort.

3 BAGAGE/EXPLORATIE HET CONFLICT De komst van de boekentoren was geen evidentie. Het project viel niet bij iedereen in de smaak. De bibliothecarissen bestelden een ander plan bij één van Henry van de Velde s grootste concurrenten, Armand Cerelus. Van de Velde hield voet bij stuk en twee jaar later begonnen de werken aan zijn toren alsnog. De leerlingen spelen een scène waarbij enkel hun eigen rol en functie gekend is. Gaandeweg komen ze te weten wie de anderen zijn door het spelen. Ieder karakter moet vasthouden aan z n kenmerk. Ze spelen een conflict waarbij een architect gedwarsboomd wordt in zijn plannen voor het zetten van een opzichtig gebouw* in de stad. Hierbij moeten de leerlingen argumenten geven vanuit hun rol. ROL architect concurrent schoolkinderen redders burgemeester *de leerlingen kunnen ook zelf een gebouw voorstellen. FUNCTIE wil zwembad bouwen met verschillende verdiepen wil zwembad bouwen in stervorm steunen de architect steunen de concurrent wil de vrede bewaren

4 DOELEN Rollenspel Rol: inleving Zich muzisch expressief willen uiten LESDOELEN: De leerling kan zich inleven in zijn/haar gekregen rol. De leerling brengt de scène tot een goed einde. De leerling geeft eigen inbreng omtrent het verloop van de scène. LEERPLANDOELEN: 1.5 de wezenlijke aspecten van dramatisch spel ervaren: rol en handeling, tijd en ruimte, motieven en gevoelen 3.2 oog hebben voor de uitdrukkingskracht van taal en beweging in een doe-alsof-situatie. 6.5 de relatie kennen tussen het spel en de eigen ik, de eigen leefomgeving, de sociale of maatschappelijke omgeving. 7.5 iets met zelfvertrouwen spelen, met of zonder publiek. VVKBaO-LP-1999-Muzische opvoeding dramatisch spel

5 BAGAGE/EXPLORATIE DE SKYLINE De stad was destijds ook zeer blij met deze toren, want als je een opvallende skyline hebt, wil dit zeggen dat de stad belangrijk en mee met de tijd is. De Boekentoren werd door van de Velde gezien als een boekenkast in de hoogte. Anouk De Clercq baseerde zich op dit idee om een monument voor de student te maken. Deze boekenkast is samen met de drie andere torens goed zichtbaar in de skyline van Gent. De leerlingen maken hun eigen skyline met behulp van boeken, papier, karton en schrijfgerief. De bedoeling is dat het silhouet van hun compositie de skyline vormt. Hiervoor zullen ze constant moeten kijken naar de muur waarop hun skyline via een spotlicht geprojecteerd wordt. De skyline moet bestaan uit verschillende hoogtes en er moet toch minstens één toren aanwezig zijn. De leerlingen mogen een fictieve stad of een bestaande stad kiezen. Achteraf leggen ze uit hoe en wat ze hebben afgebeeld. Ze maken ook een foto van het resultaat want dit kan later nog van pas komen.

6 DOELEN Skylines Constructie Compositie/ silhouet Duidelijk en sprekend vormgeven LESDOELEN: De leerling kan een skyline reproduceren. De leerling creëert hoogtes en laagtes in zijn/haar werk. De leerling kan een constructie maken uit boeken, papier en schrijfgerief. LEERPLANDOELEN: Beschouwen 2.4 informatie halen uit beelden Creëren 5.1 experimenteren met allerlei materiaal 7.2 tijdens het creëren hun gedachten en beelden toetsen aan het product en daaruit nieuwe vormen laten ontstaan 8.11 af en toe het werk vanop een afstand bekijken VVKBaO-LP-1999-Muzische opvoeding beeldopvoeding

7 BAGAGE/EXPLORATIE BOEKEN IN BEWEGING Ook vandaag valt er nog veel te beleven in en rond de boekentoren. Voor de tentoonstelling World Wide Wonders maakten 9 nationale en internationale kunstenaars een werk dat gebaseerd was op één van de collecties van de Gentse Universiteit. Dit waren boeken, projecten, werken over andere tentoonstellingen, kunstwerken in de toren zelf, enzovoort. De leerlingen gaan per vier in de bibliotheek, de klas, de mediatheek op school of ergens anders op zoek naar een werk dat hun aanspreekt. Dit mag een boek zijn, maar ook een kunstwerk. Bij voorkeur heeft het werk een thema of kunnen de leerlingen er zich iets bij voorstellen. Vervolgens zullen de leerlingen op basis van het thema of hun associatie een dansverhaal maken. Hierbij moeten de ruimtelagen zeer goed zichtbaar zijn. De leerkracht voorziet verschillende soorten muziek om dit te ondersteunen. Dit kan gaan van vrolijke muziek tot een heel dramatisch genre. De leerlingen kiezen dan een fragment die past bij hun werk en verhaal dat ze willen overbrengen. Ze tonen de dansen aan hun medeleerlingen en achteraf wordt er geraden welk van de werken (deze, of een foto ervan, zullen uiteindelijk in de klas liggen) werd verhaald in de dans. De dansen kunnen ook gefilmd worden.

8 DOELEN Thema s uit werken Dansverhaal Ruimtelagen LESDOELEN: De leerling kan een verhaal verzinnen bij een thema. De leerling kan dat verhaal omzetten in een dansverhaal. De leerlingen kunnen de verschillende ruimtelagen gebruiken in hun dans. De leerling kan een verhaal overbrengen via dans en een verhaal begrijpen vanuit een dans. Durven verzinnen en verbeelden LEERPLANDOELEN: 1.2 verschillende houdingen en bewegingen exploreren 3.2 zich in de verschillende ruimtelagen bewegen 4.3 een eenvoudig bewegingsverhaal kunnen opbouwen over iets wat ze gehoord, gezien, gelezen, gevoeld of meegemaakt hebben 5.2 samen een bewegingsopdracht of verhaal uitvoeren VVKBaO-LP-1999-Muzische opvoeding bewegingsexpressie

9 BAGAGE/EXPLORATIE DE TOREN De Boekentoren is 64 m hoog en bestaat uit vier kelderverdiepingen, twintig verdiepingen en een Belvédère. Enkel de Belvédère is volledig uitgevoerd volgens het oorspronkelijke ontwerp. De andere delen van de toren zijn nog steeds modernistisch, maar bestaan toch uit verschillende materialen en zien er een beetje anders uit. Je kan goed zien dat de Boekentoren uit verschillende delen bestaat. De leerlingen zitten per 3 en krijgen een zakje vol mogelijke functies van gebouwen (school, restaurant, handelspand, sportruimte, ) en elke leerling krijgt ook een onderdeel van de toren: sokkel, schacht en kroon. Ze trekken elk een functie en moeten op basis hiervan hun onderdeel van de toren ontwerpen. Uiteindelijk leggen de leerlingen hun onderdelen bij elkaar zodat ze een toren hebben op papier. De toren zal er heel uniek uitzien en heeft meerdere functies. Wat vinden de leerlingen een goeie functie voor een toren in hun stad? Waar is er nood aan? Hoe moet de toren er dan uitzien? Moet het in het straatbeeld passen of mag het eruit springen? Vervolgens kunnen er nieuwe groepjes gemaakt worden eens iedereen klaar is met zijn/haar onderdeel. Op die manier zullen er telkens nieuwe, gekke torens ontstaan en kunnen ze telkens raden naar de functies. De laatst gemaakte torens worden aan elkaar geplakt en kunnen uithangen.

10 DOELEN De (onderdelen van de) Toren Vlakke technieken: tekenen Bereid zijn te experimenteren Compositie LESDOELEN: De leerling kent de onderdelen van een toren. De leerling kan de functie van een gebouw koppelen aan de vorm en de stijl ervan. De leerling kan dit vormelijk weergeven door te tekenen. LEERPLANDOELEN: Beschouwen 3.7 de bedoeling van beelden achterhalen 4.6 bewust zijn van het feit dat een vastgelegd beeld een subjectieve weergave is van de werkelijkheid Creëren 7.2 tijdens het creëren hun gedachten en beelden toetsen aan het product en daaruit nieuwe vormen laten ontstaan 8.1 zich bezinnen voor te beginnen, door eerst na te denken over de bedoeling die gerealiseerd moet worden met anderen van gedachten wisselen over hun realisatie VVKBaO-LP-1999-Muzische opvoeding beeldopvoeding

11 BAGAGE/EXPLORATIE ODE AAN TE TOREN Henry van de Velde leidde de Belgische avant-gardebeweging tussen de twee oorlogen. Avantgarde bestaat ook in de literatuur, denk maar aan Paul Van Ostaijen. Hier gaat het om een soort poëzie waarbij de nadruk ligt op de vorm van het gedicht. Tijdens de jaren 50 was de boekentoren erg populair onder de studenten, ze schreven: hulde aan allen die onze Nederlandsche Universiteit gemaakt hebben tot een voorwerp van fierheid voor ons volk, tot een verkleind spiegelbeeld van wat ze worden zal. Daarvan zij het silhouet van onzen rijzigen boekentoren het sprekend symbool! De leerlingen zullen een gedicht schrijven over een toren. Ze krijgen eerst een aantal voorbeelden te zien van hoe het gedicht er moet gaan uitzien. Daarna krijgen ze elk een foto van een Belgische toren. Eerst schrijven ze op wat ze zien, waarvoor ze denken dat het dient, hoe ze zich erbij voelen enzovoort. Daarna zullen ze als het ware een soort ode aan hun toren schrijven. Het gedicht kunnen ze dan bijvoorbeeld vormelijk weergeven in verschillende hoogtes of in de vorm van hun toren.

12 DOELEN Ode aan de toren Poëzie schrijven Woordbeeld Band leggen met ervaring, gevoelens en gedachten LESDOELEN: De leerling kan associaties maken bij een foto. De leerling kan de kenmerken van een gedicht koppelen aan een stijl/stroming. De leerling kan een gedicht vorm geven volgens een voorbeeld. De leerling kan zijn/haar associaties verwerken in een gedicht. LEERPLANDOELEN: Beschouwen (Schr ) teksten verzorgen waaronder de vormgeving (Schr ) materiaal verzamelen door onder meer te putten uit het gevoelsleven, associëren, Creëren (Schr. Ad.23) een kind tracht expressief te schrijven (Schr;2.2) een schrijfstrategie volgen om visuele en schriftelijke boodschappen vorm te geven VVKBaO-LP-1999-Muzische opvoeding muzisch taalgebruik

13 OPLOSSING/ANTWOORD HET ONTWERP 1. De leerkracht geeft de leerlingen de opdracht om een ontwerp te maken voor een nieuwe toren in hun eigen stad. Ze mogen zelf kiezen welke invulling ze die geven, waar de toren wordt gebouwd en hoe die er moet gaan uitzien. 2. De leerlingen grijpen terug naar de opdracht waarbij ze elk een onderdeel van de toren moesten invullen met een functie en kijken welke combinatie en stijl hun het meeste schikt. 3. De leerlingen maken een ruwe plattegrond van de stad en maken eerst hun toren uit karton en plakken die vervolgens op de plattegrond. Daarna gaan ze de rest van de stad opbouwen met allerlei kartonnen doosjes. Voor een woonblok kan bijvoorbeeld een horizontaal liggende balk worden gebruikt. 4. Vervolgens schrijft heel de klas mee aan een ode die hun eigen toren beschrijft en voorstelt. 5. Het materiaal uit de bagage/exploratie zoals de foto s van de skyline, de video opnames en de verschillende torens worden verzameld en mooi tentoongesteld in een ruimte op school. Ook de maquette uit stap 3 wordt netjes op een tafel gezet.

14 PRESENTATIE DE PERSCONFERENTIE Op het einde van het project wordt een persconferentie gehouden in de ruimte waar de leerlingen alles hebben uitgestald. Ze stellen hun toren voor aan het publiek dat bestaat uit de andere leerlingen van de school, de leerkrachten, de directie en eventueel de ouders. Hun ode wordt voorgedragen en ze leggen zelf hun proces uit. Om het allemaal wat professioneler te maken gebeurt dit in aanwezigheid van een architect en/of iemand van de stad. Er kan ook een artikel worden opgesteld met foto s die later zal verschijnen in de schoolkrant of misschien zelfs de regionale krant. Achteraf wordt nog een kleine receptie gehouden voor de leerlingen die hebben deelgenomen aan het project.

15 BRONNEN MÉTIER, Universiteitsbibliotheek, Gentblogt. ( ). De boekentoren: Universiteitsbibliotheek Gent. Geraadpleegd op 7 december, 2015 van: Danniau, Fien. "Monument voor boeken.. UGentMemorie. Laatst gewijzigd Geraadpleegd op 11 december, 2015 van: Crul, K. (2013). Zeppelin: didactiek voor muzische vorming. Kalmthout: Pelckmans Google afbeeldingen Eigen document over de achtergrond van de Boekentoren