Gezonde verlichting in gebouwen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gezonde verlichting in gebouwen"

Transcriptie

1 Gezonde verlichting in gebouwen Dr. ir. M.B.C. Aries BPS Building Lighting group Intelligent Lighting Institute CIE info dag 19 oktober 2015

2 Gezonde verlichting in gebouwen Gezonde verlichting Gebouwen gebouwde omgeving

3 Maatschappij meer verstedelijkt; in westerse wereld 80-90% binnen Minder tijd daglicht Meer tijd kunstlicht Gebouwde omgeving Gebouwen verschillen enorm van natuurlijke omgevingen Omsluiting (wanden, plafond, etc.) Daglichtopening Hoe licht binnentreedt Kwaliteit van binnentredend licht 3

4 Gezonde verlichting Wikepedia (all) Verlichting die voldoet aan de visuele, niet-beeldvormende en comfort-eisen van mensen 4

5 Daglicht is dynamisch Daglicht Mensen geëvolueerd onder invloed van natuurlijke ritmes 1 Zajchikova Castro Dopico et al - 5 -

6 Dynamiek (mensen) Belangrijk in gebouwde omgeving Alertheid Activiteiten niveau Absentisme. THE CIRCADIAN ALERTNESS RHYTHM Unkown 6

7 7 Daglicht

8 Daglicht-karakteristieken en variabelen Theoretisch framework Licht-parameters (afhankelijke variabelen) Spectrale samenstelling Hoeveelheid (verlichtingssterkte) Lichtrichting Timing Duur Historie 8

9 Daglicht-karakteristieken en variabelen Theoretisch framework Prestatie-indicatoren (niet-beeldende effecten) Melatonine level s nachts Altertheid Objectief Subjectief Lichaamstemperatuur Slaapkwaliteit Melatonine cyclus Licht-parameters (afhankelijke variabelen) Spectrale samenstelling Hoeveelheid (verlichtingssterkte) Lichtrichting Timing Duur Historie 9

10 Daglicht-karakteristieken en variabelen Theoretisch framework Licht-parameters (afhankelijke variabelen) Spectrale samenstelling Ontwerp-parameters (onafhankelijke variabelen) Afmeting daglichtopening Hoeveelheid (verlichtingssterkte) Lichtrichting Timing Duur Historie Positie daglichtopening Orientatie Type beglazing Grondvlak buiten Buitenzonwering Karakteritieken kunstlicht Gevel ontwerp Promotiewerk Parisa Khademagha 10

11 Ontwerp-parameters Dynamiek horizontale verlichtingssterkte Buiten Binnen Afmetingen daglicht opening Verschillende hemelcondities 11

12 Dynamiek daglicht in gebouw (n=13 dagen) Ontwerp-parameters Kleine daglichtopening Grote daglichtopening

13 Ontwerp-parameters Computersimulatie Dimensies Spectrale invloed Promotiewerk Parisa Khademagha 13

14 Lichtrichting Spectrale samenstelling Effectieve bestralingssterkte / verlichtingssterkte Ontwerp-parameters Promotiewerk Parisa Khademagha 14

15 Gebouwde omgeving Bestaande gebouwen Specifieke aandacht voor (bouw)fysieke omgeving (thermisch, visueel, etc.) Onderzoek en evaluatie Gebruik Gebruikers Tevredenheid Gezondheid Prestatie 15

16 Gebouwde omgeving Ziekenhuizen Kwantitatief en kwalitatief onderzoek Meander Medisch Centrum Jeroen Bosch Ziekenhuis Promotiewerk Efthymia (Emy) Apodoulianaki Apodoulianaki

17 Kantoren Gebouwde omgeving The Edge (Deloitte) Kwantitatief en kwalitatief onderzoek Gezondheidsaspecten Gebruikspatronen (all) Promotiewerk Juliëtte van Duijnhoven Promotiewerk Christel de Bakker 17

18 Kantoren Gebouwde omgeving The Edge (Deloitte) Smart Lighting Systems Gebruikers perceptie Gebruikers interactie (all) Promotiewerk Sanae Chraibi Promotiewerk Tatiana Lashina 18

19 Gezonde verlichting in gebouwen Kennis daglichtkwaliteiten (Dag)lichtbenutting gebouwen Ontwikkeling en regeling (kunst)verlichting Balanceren (dag)lichtkwaliteiten en menselijke behoeften voor bevorderen van Tevredenheid Gezondheid Prestatie Verbeteren van prestatie van mens én gebouw 19

20 Vragen? Dr. ir. M.B.C. Aries BPS Building Lighting group Intelligent Lighting Institute 20

Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak

Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak Dr. ir. (Myriam) M.B.C. Aries TU/e Department of the Built Environment Unit Building Physics and Systems Building Lighting group LED event 17 september 2015 Verlichting

Nadere informatie

Daglicht, gebouwen en mensen

Daglicht, gebouwen en mensen Daglicht, gebouwen en mensen NSVV Nationaal Lichtcongres 29 januari 2015 Prof. Dr.-Ing. A.L.P. Rosemann Dr. ir. M.B.C. Aries Natuurlijke verlichting Gebouwen: beschutting voor weersomstandigheden Voorkeur

Nadere informatie

Licht en Gezondheid. Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie. IE&IS / Human Technology Interaction

Licht en Gezondheid. Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie. IE&IS / Human Technology Interaction Licht en Gezondheid Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie IE&IS / Human Technology Interaction 18-12-2008 PAGE 1 Licht en Gezondheid Licht blootstelling Visuele effecten Non-visuele

Nadere informatie

HUMAN CENTRIC LIGHTING. LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel

HUMAN CENTRIC LIGHTING. LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel HUMAN CENTRIC LIGHTING LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel Human Centric Lighting AGENDA De mens staat centraal Werking van het oog Niet visuele werking van het oog HCL en normen: Functionele

Nadere informatie

Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen

Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen IBE-BIV 18 oktober 2012 Arnaud Deneyer, ir Laboratorium Licht en Gebouw Afdeling Energie & Gebouw WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum

Nadere informatie

Frisse School Verlichting,

Frisse School Verlichting, Frisse School Verlichting, Fris licht stimuleert leerling en docent Dr ir Ellie de Groot Ir Nancy Westerlaken Drs Laurens Zonneveldt 1 Doelstelling Verlichting voor optimale prestatie van leerling en docent

Nadere informatie

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Faculteit Bouwkunde, Leerstoel Bouwfysica 17-04-2008 NVvA Symposium, Zeist Inhoud 02 1. Onderwerp van het onderzoek

Nadere informatie

Verlichtingskunde 2009 Verlichtingskunde 2009 7S630

Verlichtingskunde 2009 Verlichtingskunde 2009 7S630 7S630 Laurens Zonneveldt Mariëlle Aarts Doel van het college Gereedschap bieden om via een doordacht PvE tot het gewenste doel te komen Opzet Hoe kom je tot eisen, wat speelt een rol Zoeken naar oplossingen

Nadere informatie

Effecten van verlichting

Effecten van verlichting Effecten van verlichting Whitepaper Inleiding Zonder dat we er ons bewust van zijn, heeft licht effect op uiteenlopende processen in ons lichaam. Zonder licht kunnen we niets waarnemen en daarnaast hebben

Nadere informatie

Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen. Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017

Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen. Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017 1 Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017 2 3 4 Wat is een te hoge blootstelling? Overdag: de mens is aangepast

Nadere informatie

PULSE VTL BIODYNAMISCH LICHT VOOR HET MODERNE KANTOOR

PULSE VTL BIODYNAMISCH LICHT VOOR HET MODERNE KANTOOR PULSE VTL BIODYNAMISCH LICHT VOOR HET MODERNE KANTOOR 2 PULSE VTL 3 V I S U E E L E M O T I O N E E L LICHT B I O I S C H L O G De dimensies van licht: licht stelt ons in staat om onze omgeving waar te

Nadere informatie

Dynamisch daglicht. Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding. Afstudeerpresentatie Lies Schaberg Climate Research & Design

Dynamisch daglicht. Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding. Afstudeerpresentatie Lies Schaberg Climate Research & Design Dynamisch daglicht Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding Afstudeerpresentatie t ti Lies Schaberg Climate Research & Design Hoofdmentor Dr. G.J. Hordijk Vakgroep Bouwfysica TUDelft Tweede mentor

Nadere informatie

Invloed daglicht in gebouwde omgeving op prestatie van gebruikers Aries, M.B.C.; Aarts, M.P.J.; Rosemann, A.L.P.

Invloed daglicht in gebouwde omgeving op prestatie van gebruikers Aries, M.B.C.; Aarts, M.P.J.; Rosemann, A.L.P. Invloed daglicht in gebouwde omgeving op prestatie van gebruikers Aries, M.B.C.; Aarts, M.P.J.; Rosemann, A.L.P. Published in: TVVL Magazine Gepubliceerd: 01/06/2016 Document Version Het geaccepteerde

Nadere informatie

De invloed van licht op stemming en prestaties

De invloed van licht op stemming en prestaties De invloed van licht op stemming en prestaties Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid Eindhoven DAVITA Nederland BV Eindhoven Wie is SOLG? De Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG

Nadere informatie

Lichtcondities in ziekenhuizen.

Lichtcondities in ziekenhuizen. Lichtcondities in ziekenhuizen. Ir. Mariëlle Aarts Building Lighting Project Creating Healthy Environments Hospitals (CHEH) Focus op Akoestiek (1 promovendus en junior onderzoekers) Licht (1 promovendus

Nadere informatie

...brengt ideeën tot leven

...brengt ideeën tot leven ...brengt ideeën tot leven Lichtontwerp van Deerns Licht en architectuur Foto: Ronald Tilleman 2 Foto: AVA Twee Steden Ziekenhuis 3 Uw uitdaging Verlichting in gebouwen, met name kunstverlichting, is traditioneel

Nadere informatie

EFFECTEN VAN LICHT OP DE GEZONDHEID

EFFECTEN VAN LICHT OP DE GEZONDHEID EFFECTEN VAN LICHT OP DE GEZONDHEID Prof. Ir. Wout van Bommel Lighting Consultant www.woutvanbommel.eu De ontdekking in 2002 van een nieuwe type lichtgevoelige cel in het oog maakt het makkelijker te begrijpen

Nadere informatie

Arbeidsparticipatie en re-integratie. Hans Ritmeester Manager Visio Zicht op Werk Ton van Schie Arbeidsdeskundige Koninklijke Visio

Arbeidsparticipatie en re-integratie. Hans Ritmeester Manager Visio Zicht op Werk Ton van Schie Arbeidsdeskundige Koninklijke Visio Arbeidsparticipatie en re-integratie Hans Ritmeester Manager Visio Zicht op Werk Ton van Schie Arbeidsdeskundige Koninklijke Visio 1 Koninklijke Visio Expertisecentrum voor blinden en slechtzienden Landelijk,

Nadere informatie

Integraal energetisch ontwerpen van grote ruimtes

Integraal energetisch ontwerpen van grote ruimtes NAV infosessie april 2012 Bram De Meester, ARCADIS Belgium Integraal energetisch ontwerpen van grote ruimtes Imagine the result Inhoud Inleiding Cases Sporthal Kantoor Industrie Besluit 2 Inleiding: hoe

Nadere informatie

Aanbeveling. Licht, welzijn en de ouder wordende mens. Definitief concept, d.d. oktober 2006. Colofon

Aanbeveling. Licht, welzijn en de ouder wordende mens. Definitief concept, d.d. oktober 2006. Colofon Aanbeveling Licht, welzijn en de ouder wordende mens Definitief concept, d.d. oktober 2006 Colofon Uitgegever Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde Galvanistraat 1 Postbus 539 6710 BM Ede telefoon:

Nadere informatie

Daglicht en gezond verstand

Daglicht en gezond verstand Daglicht en gezond verstand in theorie 1 Rien van Overveld 2 Werkgroep gelijkwaardigheid Samenstelling BNA COB IWB LNB ONRI SBR VBWTN VNG VROM VSN Publicatie van: gelijkwaardige oplossingen (32) pragmatische

Nadere informatie

Inhoud van de presentatie

Inhoud van de presentatie Inhoud Inhoud van de presentatie Duurzaam bouwen met staal Concepten voor energiebesparend bouwen met lichtgewicht constructies Toepassing PCM in vloeren, wanden en plafonds Energieconcept Wilo in Zaandam

Nadere informatie

Onderzoek KIEN dynamische. Uitgangspunten en oplossingen

Onderzoek KIEN dynamische. Uitgangspunten en oplossingen * Ing. Jan Meutzner Onderzoek KIEN dynamische verlichting intramuraal Uitgangspunten en oplossingen Lichtadvies Projectaanpak Afsluiting Jan Meutzner Jan Meutzner Jan Meutzner Jan Meutzner Nico Koreman

Nadere informatie

Technical Inspection Service

Technical Inspection Service Technical Inspection Service Bijlage XXI bij de Vraagspecificatie Werkzaamheden TIS Versie 2.0 13-04-2012 Van Auteur TIS Branchevereniging R.G.D. Kenmerk Versie 2.0 Datum 13/04/2012 Bestand Bijlage XXI

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling

Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling De invloed van fysieke omgevingsfactoren P5 presentatie 30 januari 2015 Adding value by Corporate Real Estate Anne-Marie Lommerse Hoofdmentor: Dr.

Nadere informatie

Papieren akoestische isolatie Jaardag Plafond en Wand Modern monumentaal plafond

Papieren akoestische isolatie Jaardag Plafond en Wand Modern monumentaal plafond Papieren akoestische isolatie Jaardag Plafond en Wand Modern monumentaal plafond 4 07 Johan G. Smits Biodynamische verlichtingssystemen proberen door het regelen van lichtkleur, lichthoeveelheid en lichtverdeling

Nadere informatie

Acuro LED Acuro Active LED / Acuro LED: Op elk moment van de dag het juiste licht Rechtlijnig: Aangenaam: Weldadig: Ongecompliceerd: Veilig:

Acuro LED Acuro Active LED / Acuro LED: Op elk moment van de dag het juiste licht Rechtlijnig: Aangenaam: Weldadig: Ongecompliceerd: Veilig: Acuro LD Acuro LD Acuro Active LD / Acuro LD: Op elk moment van de dag het juiste licht Optimaal op het menselijke bioritme afgestemd licht levert de Acuro Active LD. Afhankelijk van het moment van de

Nadere informatie

Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe

Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe 1 Meer comfort en minder energiegebruik met intelligente zonlichtregulering Wouter Beck Hunter Douglas Europe 2 Onderwerpen Zonlicht de grootste vrije energiestroom op aarde Invloed van zonlicht op comfort,

Nadere informatie

lightwaynederland.nl

lightwaynederland.nl Passief Bouwen en daglichttoetreding, dilemma? Een kwestie van balans. Nadeel conventionele vormen daglichttoetreding (ramen, lichtstraten en koepels) is ongewenst warmteverlies. Of ongewenste warmtewinst

Nadere informatie

DEKRA Certification Group Gevoel van veiligheid & licht: kun je dat ook meten? Antonie van den Heuvel

DEKRA Certification Group Gevoel van veiligheid & licht: kun je dat ook meten? Antonie van den Heuvel DEKRA Certification Group Gevoel van veiligheid & licht: kun je dat ook meten? Antonie van den Heuvel 31-10-2013 Inhoud Onderzoeken uit de literatuur Meetbare eigenschappen van verlichting Purkinje-effect

Nadere informatie

Daglicht in geventileerde dubbele gevels

Daglicht in geventileerde dubbele gevels Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf http://www.wtcb.be Daglicht in geventileerde dubbele gevels Het Berlaymont gebouw 28 November 2007 Arnaud Deneyer, ir Laboratorium Licht en Gebouw

Nadere informatie

Praktische relevantie van verlichtingsstrategiëen in kantoortuinen

Praktische relevantie van verlichtingsstrategiëen in kantoortuinen Praktische relevantie van verlichtingsstrategiëen in kantoortuinen Christel de Bakker & Juliëtte van Duijnhoven PhDs bij Building Lighting, Technische Universiteit Eindhoven Boodschap Het aantonen van

Nadere informatie

Verlichtingskunde 2009. Verlichtingskunde. Kunstlicht eisen Week 4. Mariëlle Aarts Laurens Zonneveldt

Verlichtingskunde 2009. Verlichtingskunde. Kunstlicht eisen Week 4. Mariëlle Aarts Laurens Zonneveldt Verlichtingskunde Kunstlicht eisen Week 4 Mariëlle Aarts Laurens Zonneveldt Ergonomie EUROPESE NORM NEN-EN 12464-1 Doel van NEN-EN 12464-1 Visueel comfort, prestatie en veiligheid werkplekken binnen

Nadere informatie

Licht in de verpleeghuiszorg. Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven

Licht in de verpleeghuiszorg. Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven Licht in de verpleeghuiszorg Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven Gezonde verlichting w at doet licht via het oog: zien, zonder licht geen zicht

Nadere informatie

Verstoorde waak-slaap ritmes

Verstoorde waak-slaap ritmes Verstoorde waak-slaap ritmes Tegen de klok in... Marijke C.M. Gordijn, PhD Centrum voor Levenswetenschappen Chronobiologie, Rijksuniversiteit Groningen Circadiane ritme slaap stoornissen Individuele verschillen:

Nadere informatie

Daglicht & materiaalkeuze

Daglicht & materiaalkeuze Daglicht & materiaalkeuze Daglicht & materiaalkeuze stemming gezondheid beleving buiten gezondheid transparantie laagdrempelig sfeer rustgevendheid band met natuur centraal punt grensvervaging luchtigheid

Nadere informatie

Het licht zien in kantoortuinen gezondere medewerkers en een lager energieverbruik

Het licht zien in kantoortuinen gezondere medewerkers en een lager energieverbruik Het licht zien in kantoortuinen gezondere medewerkers en een lager energieverbruik Christel de Bakker & Juliëtte van Duijnhoven PhDs bij Building Lighting, Technische Universiteit Eindhoven 31-05-2017

Nadere informatie

Ouderen en slaap(problemen)

Ouderen en slaap(problemen) Ouderen en slaap(problemen) Dr. Winni Hofman Somnio, Personal Health Institute Int. Psychologie, Universiteit van Amsterdam 1 Waar gaan we het over hebben Invloed van veroudering op de slaap De biologische

Nadere informatie

Brussels Greenbizz. Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties. Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba

Brussels Greenbizz. Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties. Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba Brussels Greenbizz Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba 20 oktober 2016 Antwerpen Het project Thermisch comfort Visueel comfort

Nadere informatie

Haal het daglicht uw kantoor binnen DYNAMISCHE LED PANELEN 1:00

Haal het daglicht uw kantoor binnen DYNAMISCHE LED PANELEN 1:00 DYNAMISCHE LED PANELEN 1:00 Waarom dynamisch licht Dynamische LED kantoorverlichting van Emmlight (markt introductie medio 2011) is een geavanceerde oplossing om de dynamiek van daglicht te introduceren

Nadere informatie

Kantoren NS, Utrecht Bamboe in BDO, Amstelveen Moskee, Harderwijk

Kantoren NS, Utrecht Bamboe in BDO, Amstelveen Moskee, Harderwijk Kantoren NS, Utrecht Bamboe in BDO, Amstelveen Moskee, Harderwijk 6 06 Johan G. Smits Levend licht INVLOED VERLICHTING OP DAGRITME Toepassing van dynamische verlichting in een kantoorruimte. Links: 350

Nadere informatie

Nachtwerk en gezondheid. Prof dr ir Tjabe Smid

Nachtwerk en gezondheid. Prof dr ir Tjabe Smid Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid Wat is nachtwerk? Gezondheidsraad: Werk dat wordt verricht op tijden waardoor verstoring van het dag-nachtritme kan optreden (incl. langere diensten die voor

Nadere informatie

Wat is de ideale raamafmeting gelet op visueel comfort en energie verbruik?

Wat is de ideale raamafmeting gelet op visueel comfort en energie verbruik? 22 2 2011 Bouwfysica www.nvbv.org Op zoek naar het ideale Nederlandse raam Wat is de ideale raamafmeting gelet op visueel comfort en energie verbruik? Bij de meeste kantoorgebouwen worden er voor de verschillende

Nadere informatie

Hoe moet het: gokt u ernaar of weet u het?

Hoe moet het: gokt u ernaar of weet u het? Kleine parkeergarage Kleine parkeergarages bevinden zich in woongebouwen of zakenhotels. De afmetingen van de ruimte zijn kleiner en er is geen tdurend verkeer: dat neemt toe in de ochtend en de avond

Nadere informatie

Lichtplan. Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan. - Versie 1.0

Lichtplan. Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan. - Versie 1.0 Lichtplan Receptie kantoorpand Inspiratie veste. Een voorbeeld van een lichtplan - Versie 1.0 Inleiding Voor u ligt het lichtplan dat wij voor u hebben gemaakt voor uw receptieruimte in het nieuwe kantoorgebouw

Nadere informatie

Biodynamische Verlichting

Biodynamische Verlichting Biodynamische Verlichting Peter Versluis ELE Fagerhult verlichting TVVL KENNISPARTNERS Licht voor de mensen Licht heeft invloed op alle levende dingen, evenals de afwezigheid van licht. Het wisselende

Nadere informatie

Daidalos bouwfysisch ingenieursbureau

Daidalos bouwfysisch ingenieursbureau Invloed van zonwering op de daglichttoetreding in kantoren project: studie van de invloed van een zonwering het visueel comfort in kantoren in samenwerking met Amber Imaging (programmatuur interface) opdrachtgever:

Nadere informatie

Ontwerp van ramen: impact op de daglichttoetreding

Ontwerp van ramen: impact op de daglichttoetreding Ontwerp van ramen: impact p de daglichttetreding Hilde Breesch Onderzeksgrep Duurzaam Buwen Pixii expertday 16 maart 2017 Buitenschrijnwerk: nieuwe inzichten in ntwerp en uitvering bij vldende daglichttetreding

Nadere informatie

Verlichting door de ogen van de gebruiker

Verlichting door de ogen van de gebruiker Kwaliteit van installaties in de utiliteitsbouw: Verlichting door de ogen van de gebruiker Dr. ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Themabijeenkomst Kwaliteit van Installaties door DEKRA en UNETO-VNI 29 maart 2017

Nadere informatie

Biologische Effecten van Licht

Biologische Effecten van Licht Biologische Effecten van Licht Bijeenkomst Oog en Werk Amersfoort, 6 Oktober 2006 Gerrit van den Beld NSVV Commissie Licht & Gezondheid Fotobiologische Effekten Infrarood Warmte OOG Licht Ultraviolet Zien

Nadere informatie

Kunst zien zoals kunst bedoeld is

Kunst zien zoals kunst bedoeld is Lighting Case study Kunst zien zoals kunst bedoeld is Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam Genieten van kleuren als bij daglicht Veel kunstwerken worden vervaardigd bij daglicht. Dan verdienen ze het

Nadere informatie

Stichting Living Daylights. Light Inspirations. ir Atto Harsta

Stichting Living Daylights. Light Inspirations. ir Atto Harsta Stichting Living Daylights Light Inspirations ir Atto Harsta oprichter & bestuurder Stichting Living Daylights directeur Aldus bouwinnovatie voorzitter Booosting ir Atto Harsta directeur Aldus bouwinnovatie

Nadere informatie

Blinds. Fysische eigenschappen. igt Blinds. UV beschermende lamellen tussen 2- of 3- voudige beglazing. Powered by Ropaco. igt Inglass Technologies BV

Blinds. Fysische eigenschappen. igt Blinds. UV beschermende lamellen tussen 2- of 3- voudige beglazing. Powered by Ropaco. igt Inglass Technologies BV Blinds Powered by Ropaco UV beschermende lamellen tussen 2- of 3- voudige beglazing Fysische eigenschappen igt Blinds igt Inglass Technologies BV Januari / 2012 Fysische eigenschappen igt Blinds 1 Inleiding

Nadere informatie

NBN EN 12464-1 en de interpretatie van lichtstudies

NBN EN 12464-1 en de interpretatie van lichtstudies NBN EN 12464-1 en de interpretatie van lichtstudies Wouter Ryckaert Wouter.Ryckaert@kuleuven.be 09 265 87 13 24 oktober 2013 Belgische Vereniging voor Arbeidshygiëne Belgian Ergonomics Society Verlichtingsontwerp

Nadere informatie

Relighting LED. Technologische verkenning voor een case study. Arnaud Deneyer. 22 oktober 2014

Relighting LED. Technologische verkenning voor een case study. Arnaud Deneyer. 22 oktober 2014 Relighting LED Technologische verkenning voor een case study Arnaud Deneyer 22 oktober 2014 Laboratorium Licht Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Relighting LED : Technologische

Nadere informatie

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 VOORSTELLEN Olaf Oosting Peter van Mierlo ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERLICHTING: ONTWERP EN REGELING HERFST 2017 Waarom aandacht schenken aan de natuurlijke verlichting? Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N De uitdagingen

Nadere informatie

LUX op energiezuinige stand

LUX op energiezuinige stand Seminaire Duurzame gebouwen LUX op energiezuinige stand 5 maart 2015 Leefmilieu Brussel De uitdagingen op verlichtingsvlak Ingrid VAN STEENBERGEN, Zaakvoerder Adviesbureau voor verlichting ODID Vervangen

Nadere informatie

Lichtontwerp voor een verpleeghuis voor mensen met dementie

Lichtontwerp voor een verpleeghuis voor mensen met dementie 2 2 2011 Bouwfysica www.nvbv.org Lichtontwerp voor een verpleeghuis voor mensen met dementie Het aantal mensen dat lijdt aan dementie wordt geschat op ongeveer 24 miljoen wereldwijd en zal in 2040 gestegen

Nadere informatie

animeo De automatische gebouwbesturingen van Somfy voor een dynamisch façademanagement

animeo De automatische gebouwbesturingen van Somfy voor een dynamisch façademanagement De automatische gebouwbesturingen van Somfy voor een dynamisch façademanagement Somfy oplossingen voor dynamische facademanagement s o l u t i o n s ECONOMIES D'ENERGIE ENERGY SAVING solutions Met de Somfy

Nadere informatie

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen"

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: Zonwering al in bouwontwerp meenemen ~omazo..... j\ Hoofdbedrijfs(hap l'v Ambachte'ß -c TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen" AUTOMATISCHE ZONWERING BESPAART ENERGIE EN VERBETERT BINNENKLIMAAT Automatische zonwering kan op kantoor en

Nadere informatie

Beter licht met minder energie

Beter licht met minder energie Beter licht met minder energie Toelichting bij de scan voor opleidingsgebouwen Doe de slim licht scan! Toelichting bij de slim licht scan voor onderwijsgebouwen De Slim Licht Scan is een instrument waarmee

Nadere informatie

Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen

Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen Marcel Smits, neuroloog-somnoloog 1,2 1: Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Multidisciplinair expertise centrum voor slaapwaak stoornissen

Nadere informatie

De psychologie van een gezond klaslokaal

De psychologie van een gezond klaslokaal DUCO - Nijmegen 09 november 2016 De psychologie van een gezond klaslokaal Fiona de Vos Ph.D. Studio dvo www.studiodvo.com Nowhere else are large groups of individuals packed so closely together for so

Nadere informatie

Het venster, bron van licht en warmte. Magali Bodart Post-Doctoral Researcher FNRS Architecture et Climat 22 Novembre 2005

Het venster, bron van licht en warmte. Magali Bodart Post-Doctoral Researcher FNRS Architecture et Climat 22 Novembre 2005 Het venster, bron van licht en warmte Magali Bodart Post-Doctoral Researcher FNRS Architecture et Climat 22 Novembre 2005 De rol van het venster De zonnewinsten opvangen om minder te verwarmen Het zonnelicht

Nadere informatie

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Smart Buildings Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Agenda Even voorstellen Unica Networks & Services Trend Smart Building Voorbeeld: Smart LED Unica Networks & Services Databekabeling - Koper - Glasvezel

Nadere informatie

Tweedaagse training voor (oncologie)verpleegkundigen. Gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom

Tweedaagse training voor (oncologie)verpleegkundigen. Gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Tweedaagse training voor (oncologie)verpleegkundigen Gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Maandag 14 en dinsdag 15 mei 2012 V&VN Oncologie organiseert op 14 en 15 mei 2012 de tweedaagse training: gemetastaseerd

Nadere informatie

Werkverlichting: Visuele en biologische effecten

Werkverlichting: Visuele en biologische effecten Werkverlichting: Visuele en biologische effecten Ir.W.J.M. van Bommel Ir. G.J. van den Beld April 2004 Philips Lighting, Nederland Auteurs Ir. W. J. M. van Bommel en Ir. G. J. van den Beld De twee auteurs,

Nadere informatie

Beter licht met minder energie

Beter licht met minder energie Beter licht met minder energie Toelichting bij de scan voor bedrijfshallen Doe de slim licht scan! 1 Toelichting bij de slim licht scan voor bedrijfshallen De Slim Licht Scan is een instrument waarmee

Nadere informatie

RAFFINESSE TECHNOLOGIE ONTMOET KWALITEIT. De ideale glasgevel

RAFFINESSE TECHNOLOGIE ONTMOET KWALITEIT. De ideale glasgevel Het isolatieglas met jaloezieën TECHNOLOGIE ONTMOET KWALITEIT sunblind visor privacy protection De ideale glasgevel In moderne gevels, met name bij structurele beglazing, is goed zonwerend glas een must.

Nadere informatie

Sound Lighting in publieke ruimte

Sound Lighting in publieke ruimte Sound Lighting in de publieke ruimte CIE info dag NL Antal Haans A.Haans@tue.nl Sound Lighting in publieke ruimte Onderzoek ILI: Technologie perspectief Onderzoek naar toepassingen slimme verlichting,

Nadere informatie

CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK

CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK CLIMATE ADAPTIVE BUILDING SHELLS EEN VOORONDERZOEK Leo Bakker 1, Bart de Boer 2, Pieter de Wilde 3 Marinus van der Voorden 1 1 TNO Bouw en Ondergrond, Delft, Nederland 2 Energieonderzoek Centrum Nederland,

Nadere informatie

Dynamische LED Panelen. Dynamische verlichting van de (werk) omgeving. Pagina 1 van 10

Dynamische LED Panelen. Dynamische verlichting van de (werk) omgeving. Pagina 1 van 10 Dynamische LED Panelen Dynamische verlichting van de (werk) omgeving Pagina 1 van 10 Waarom voor dynamische verlichting kiezen? Scientific discovery has established a link between environmental light and

Nadere informatie

Meer comfort en minder energieverbruik?

Meer comfort en minder energieverbruik? Meer comfort en minder energieverbruik? Het kan, met intelligente sturing van zonwering, HVAC en verlichting Answers for infrastructure Geïntegreerd management van verlichting, binnenklimaat én zonwering

Nadere informatie

SLIM(ME) TECHNIEKEN. experts in sustainable buildings. VTDV - AZ Sint-Lucas Gent - SLiM 18 juni 2015. ir. Nikolaas Boucquey

SLIM(ME) TECHNIEKEN. experts in sustainable buildings. VTDV - AZ Sint-Lucas Gent - SLiM 18 juni 2015. ir. Nikolaas Boucquey SLIM(ME) TECHNIEKEN VTDV - AZ Sint-Lucas Gent - SLiM 18 juni 2015 ir. Nikolaas Boucquey Ingenieurs- en adviesbureau technische uitrusting Opgericht door ir. H.R. Vyncke in 1968 10 50-100 > 2.000 referenties

Nadere informatie

Gebouwen Duurzaam Koelen

Gebouwen Duurzaam Koelen WTCB Gebouwen Duurzaam Koelen Luk Vandaele WTCB - Innovatie en Ontwikkeling Energieforum CeDuBo 6 oktober 2005 De Nayer Instituut, Jan De Nayerlaan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver, Tel : +32 (0)15/31.69.44,

Nadere informatie

Aanwezigheidsmelders voor open ruimtes

Aanwezigheidsmelders voor open ruimtes Smart flexible, plug & play solutions Energiebesparing op verlichting is een belangrijk thema. Mede door bijvoorbeeld het BREEAM concept waarbij kantoren worden ingedeeld op onder andere energiezuinigheid.

Nadere informatie

Het belang van lichtstudies

Het belang van lichtstudies Het belang van lichtstudies Encon - 360 on energy 22 maart 2016 Relighting en Esco: Slim investeren in besparing en comfort Wouter Ryckaert KU Leuven Technologiecampus Gent Laboratorium voor Lichttechnologie

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERLICHTING: ONTWERP EN AFSTELLING HERFST 2017 Waarom aandacht schenken aan de verlichting? Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De uitdagingen op het vlak

Nadere informatie

...brengt ideeën tot leven

...brengt ideeën tot leven ...brengt ideeën tot leven Lichtontwerp van Deerns Duurzame en slimme verlichting Foto: Herman de Winter Uw uitdaging Er is sprake van een zeer competitieve vastgoedmarkt. Voor gebouweigenaren en investeerders

Nadere informatie

Beter licht met minder energie

Beter licht met minder energie Beter licht met minder energie Toelichting bij de scan voor kantoren Doe de slim licht scan! 1 Toelichting bij de slim licht scan voor kantoren De Slim Licht Scan is een instrument waarmee u de energie-efficiëntie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verlichting: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Ontwerp: voorbeelden Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstellingen van de presentatie Voorbeelden van ontwerpen met daglicht

Nadere informatie

SMART BUILDING LIGHTING. Introducing. Draadloze verlichting besturing

SMART BUILDING LIGHTING. Introducing. Draadloze verlichting besturing Introducing. Draadloze verlichting besturing Wat is Wireleds? Slimme draadloze verlichting aansturing Mesh Netwerk Draadloze schakelaars Draadloze sensoren LED-lampen Wat is de meerwaarde? Flexibiliteit

Nadere informatie

TRY OVERZICHT. Directe montage aan plafond kabelgoot. Ophanging met ketting. Set haken voor ophanging aan ketting Accessoires

TRY OVERZICHT. Directe montage aan plafond kabelgoot. Ophanging met ketting. Set haken voor ophanging aan ketting Accessoires TRY LICHTLIJNEN TRY LICHTLIJNEN TRY LED is een innovatief lichtlijnsysteem, speciaal ontworpen voor de algemene verlichting in industriële omgevingen (productieruimtes, gangpaden en magazijnen). TRY LED

Nadere informatie

Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof

Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof Tjabe Smid disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring en

Nadere informatie

HealWell: Een nieuwe verlichtingsoplossing in de patiëntenkamer. Philip Eeckhout Marketing manager

HealWell: Een nieuwe verlichtingsoplossing in de patiëntenkamer. Philip Eeckhout Marketing manager HealWell: Een nieuwe verlichtingsoplossing in de patiëntenkamer. Philip Eeckhout Marketing manager Licht en gezondheid in genezende omgevingen 2 Licht regelt de biologische klok van alle mensen Cortisol

Nadere informatie

Glasconstructies voor daken en gevels

Glasconstructies voor daken en gevels Glasconstructies voor daken en gevels Braat glasconstructies: het programma en de organisatie HET BRAAT PROGRAMMA GLASCONSTRUCTIES VOORZIET IN TOTAALCONCEPTEN VOOR LICHTTOE-TREDING, AL DAN NIET MET GEÏNTEGREERDE

Nadere informatie

VERLICHTING IN DE RETAIL (DAG) LICHT EN RETAIL (PRESENTATIE DOCENTENDAG 15 NOVEMBER)

VERLICHTING IN DE RETAIL (DAG) LICHT EN RETAIL (PRESENTATIE DOCENTENDAG 15 NOVEMBER) Een onbehagelijk gevoel creëren en zo koopgedrag beïnvloeden VERLICHTING IN DE RETAIL (DAG) LICHT EN RETAIL (PRESENTATIE DOCENTENDAG 15 NOVEMBER) CORIO Inhoud Presentatie: - Wie of wat is Bob Gerritsen

Nadere informatie

Human Centric Lighting. Beïnvloed het biologische klok ritme

Human Centric Lighting. Beïnvloed het biologische klok ritme Human Centric Lighting Beïnvloed het biologische klok ritme Het Human Centric Lighting Systeem Het Day-Night-Rhythm (DNR) systeem is speciaal voor projecten met bioritmeherstel verlichting ontwikkeld.

Nadere informatie

PLAFONDS SYSTEMEN. Samen van idee tot werkelijkheid. ORCAL Canopy

PLAFONDS SYSTEMEN. Samen van idee tot werkelijkheid. ORCAL Canopy PLAFONDS SYSTEMEN Samen van idee tot werkelijkheid plafond PRODUCT 2010 ORCAL Canopy Creëer, Accentueer, Definiëer ORCAL CANOPIES zijn de metalen Canopies van Armstrong s uitgebreide assortiment van zwevende

Nadere informatie

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op 4/25/2013 Kennisconferentie Deltaprogramma 2013 Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings op Part of Climate Proof Cities consortium of the gebouwniveau:

Nadere informatie

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR WAT IS HET IDEALE KANTOOR? AKOESTIEK LICHT LUCHTKWALITEIT THERMISCH COMFORT BUSINESS CASE WAT IS EEN IDEAAL KANTOOR? Een ideaal kantoor is een plaats waar op lange termijn

Nadere informatie

Licht&is&energie.&Energie&die&door& de&miljoenen&jaren&van&evolu6e& buiten&via&ons&menselijk&oog& een&posi6eve&invloed&hee:&op&

Licht&is&energie.&Energie&die&door& de&miljoenen&jaren&van&evolu6e& buiten&via&ons&menselijk&oog& een&posi6eve&invloed&hee:&op& Licht&is&energie.&Energie&die&door& de&miljoenen&jaren&van&evolu6e& buiten&via&ons&menselijk&oog& een&posi6eve&invloed&hee:&op& ons&gedrag&en&welbevinden&& &LIFE&NEEDS&LIGHT&E&& Menselijke&evolu6e&is&sterk&

Nadere informatie

Toepassingen van BKA in de gezondheidszorg. H.J.Nicolaas College bouw zorginstellingen

Toepassingen van BKA in de gezondheidszorg. H.J.Nicolaas College bouw zorginstellingen Toepassingen van BKA in de gezondheidszorg H.J.Nicolaas College bouw zorginstellingen Inhoud De gezondheidszorg in Nederland Ontwikkelingen Financiering Verleden, heden en toekomst Mogelijkheden BKA Voor-

Nadere informatie

We... maken! -25% kunnen. willen. Made in. Germany

We... maken! -25% kunnen. willen. Made in. Germany We... willen kunnen maken! -25% Superbasic LED Downlights 2014 Made in Germany Zeer efficiënt en duurzaam armatuur Modulair connector systeem Hoog rendement tot 89 lumen per watt DL200 superbasic met 16W

Nadere informatie

Lichtconsult.nl Industrieweg 1A AP Culemborg

Lichtconsult.nl Industrieweg 1A AP Culemborg Lichtconsult.nl Industrieweg 1A-13 4104 AP Culemborg www.lichtconsult.nl Activiteiten Lichttechnisch advies & onderzoek Lichtlab metingen van lichtstroom tot spectrale verdeling Praktijklicht metingen

Nadere informatie

Sammode gaat SMART met LED

Sammode gaat SMART met LED Sammode gaat SMART met LED Sustainable Modular Addressable Remote Technology Jalodex Lighting Services levert Sammode armaturen met Connected LED. Het concept is robuust, schaalbaar en veilig waardoor

Nadere informatie

Intelligente aanwezigheidsmelders

Intelligente aanwezigheidsmelders Intelligente aanwezigheidsmelders et de Theben HT-detectoren zijn alle automatische sturingen van de binnenverlichting mogelijk Aanwezigheidsdetectie met halfautomatische bediening voor kantoren waar -

Nadere informatie

Sammode Smart Lighting Concept

Sammode Smart Lighting Concept Sammode Smart Lighting Concept Het Sammode Smart Lighting Concept is opgebouwd uit zeer duurzame armaturen, die voorzien zijn van slimme lichtbesturingscomponenten zoals actuatoren (controllers en LEDdrivers)

Nadere informatie