Omgevingsdienst Haaglanden

Transcriptie

1 Omgevingsdienst Haaglanden 23 mei 2016 Omgevingswet, Omgevingsdienst & Duurzaamheid prof. mr. Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

2 Duurzaamheid in het ruimtelijk domein Ruimtelijke kwaliteit people profit planet (prof.dr.ir. Kees Duijvestein, 2005) Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling 1

3 Ruimtelijke kwaliteit Vitruvius (Romeinse bouwmeester) Gebruikswaarde Belevingswaarde Toekomstwaarde Klassiek kwaliteitsbegrip, maar nog altijd actueel! Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

4 Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

5 Waar het concreet om gaat? Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

6 Usain Bolt Je kunt niet altijd in alles de beste in zijn Bob Beamon Serge Bubka Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

7 Boodschap Doe de Tienkamp! benut de volle breedte van het duurzaamheidsrepertoire dus niet fixeren op een nóg betere energieprestatie excelleer vooral op de kenmerken van het gebied wordt niet nerveus als er ook een vijfje tussen zit Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

8 Transformatie Oud IJmuiden / Velsen Oud IJmuiden

9 Stad van de Zon / Heerhugowaard 2,5 MegaWatt zonne-energie grootste CO 2 -neutrale wijk ter wereld Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

10 Geslaagd project Duurzame ambities optimaliseren Ruimtelijke kwaliteit Financieel-economische haalbaarheid Sleutelbegrippen: Vrije beslisruimte Flexibiliteit Adaptief vermogen (op de toekomst voorbereid) Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

11 integrale omgevingskwaliteit gebiedsontwikkeling met (investerings-)initiatief maatschappelijk draagvlak financieel-economische haalbaarheid Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

12 integrale omgevingskwaliteit gebiedsontwikkeling met (investerings-)initiatief maatschappelijk draagvlak financieel-economische haalbaarheid Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

13 Omgevingskwaliteit integrale omgevingskwaliteit is een samenstel van: - kwantitatieve (milieu-)waarden landelijk vast te leggen in Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) - ruimtelijke kwaliteit: gebruiks-, belevings- en toekomstwaarde wordt niet in of krachtens Omgevingswet vastgelegd m.u.v. ladder duurzame verstedelijking & erfgoed wel beïnvloeding door o.m. provinciale omgevingsvisie & verordening Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling 12

14 Waarom stelselherziening: verbeterdoelen Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid en gebruiksgemak Samenhangende benadering beleid, besluitvorming en regelgeving Versnellen en verbeteren besluitvorming Bestuurlijke afwegingsruimte Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

15 Inzichtelijkheid, voorspelbaarheid, gebruiksgemak 26 wetten: één Omgevingswet 60 Amvb s: 4 Amvb s Omgevingsvisie Omgevingsplan Projectbesluit Digitaal loket en de Laan van de Leefomgeving Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

16 Stand van zaken + planning 22 maart 2016: Eerste Kamer aanvaardt Omgevingswet 1 juli 2016: consultatie en voorhang Amvb s Omgevingswet aanvullingswetten: - bodem: consultatie per 22 maart geluid: consultatie per 22 maart natuur: consultatie nog niet bekend - grondeigendom: consultatie per 1 juli 2016 invoeringswet: consultatie per 1 november 2016 nu al Eenvoudig Beter: nominaties, trofee 2015 digitalisering implementatie 15

17 Digitalisering: 2018 en eindbeeld 2024

18 De omgevingsvisie samenvoeging van structuurvisie, milieubeleidsplan, natuurbeleidsplan, infrastructuurvisie, waterbeleidsplan e.d. - beschrijving hoofdlijnen kwaliteit van de fysieke leefomgeving, - de hoofdlijnen voorgenomen ontwikkeling, gebruik, bescherming - de hoofdzaken van het te voeren integrale beleid vormvrij, geen planhiërarchie gezamenlijke omgevingsvisie mogelijk (Leiden e.o.) alleen zelfbinding: operationalisering via andere middelen

19 Omgevingsplan Balans tussen flexibiliteit en rechtszekerheid - waarborgen door verbrede reikwijdte: ook milieueisen e.d. - materiële en processuele waarborgen - (flexibiliteit geen must maar mogelijkheid) Bijzonder geschikt voor uitnodigingsplanologie - door fasering - onderscheid tussen of en hoe Vermindering onderzoekslasten - door fasering onderzoek op juiste moment - alleen onderzoek voor activiteit die daadwerkelijk plaatsvindt - (link met planschade en kostenverhaal) 26 mei 2016

20 Omgevingswet en de bestuursmentaliteit Omgevingswet officieël aanbevolen maar dit kan ook! beleid & bestuur houding & gedrag ja, tenzij - ruimte geven - flexibel - efficiënt nee, mits - planmatig - zorgvuldig - restrictief 19

21 Gebieds-indeling in Zaanstad Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 20

22 Door de wetgever beoogde bestuurscultuur = ontslakken meer ruimte geven efficiënter & sneller flexibeler en daarmee ook leuker werken (in principe een eenvoudig paradigma.) Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 21

23 Hoe ver gaat de afwegingsruimte? Mag t soepeler? Mag het strikter? X geluid X X bodem X X geur X fijnstof X X* omgevingsveiligheid X X gezondheid X waterveiligheid energie X X X lichthinder X natuur X * in geringe mate 22

24 Beleidsdichtheid enorm toegenomen 30 jaar welvaart produceert stapeling van beleid drama van de goede bedoelingen pech moet weg; naar de risicoloze samenleving vrije beslisruimte en directe communicatie is ingeperkt complexiteit is sterk toegenomen er komen alleen maar belangen (en vaak normen) bij.. nu weer: gezondheid Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 23

25 Twee gelijkwaardige elementen van ontslakken dimmen met beleid, regels, normen, nota s manier van werken, houding, gedrag en communicatie schrijf je een brief van 20 blz. aan een initiatiefnemer of ga je in gesprek? Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 24

26 Initiatiefnemer door de hoepel maak de hoepel voor de initiatiefnemer groter en hou hem lager verplaats je in de leefwereld van de initiatiefnemer, met erkenning van de waarde van de systeemwereld (leerstuk van Jürgen Habermas) naast alle beleid, normen en nota s staat: de gezond-verstand-benadering Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling Naa presentatie, Datum 25

27 Andere benadering van het initiatief niet in serie schakelen, waarbij alle sectoren toetsend hun plasje over het initiatief doen wel een gezamelijke, snelle basis-beoordeling: - voegt dit initiatief wat toe aan stad of buurt? - schaadt het andere belangen? dus de intake van initiatieven bij de gemeente is essentieel. Wat is de rol van de Omgevingsdienst? Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 26

28 Gemeente Alphen a/d Rijn 27

29 28

30 29

31 30

32 31

33 32

34 33

35 Aparte aandacht voor regionale diensten regionale, intergemeentelijke diensten: - Omgevingsdienst - Veiligheidsregio - G.G.D. - andere samenwerkingsverbanden kwaliteitsverhogend, want bundelen expertise kunnen echter bestuurlijke afwegingsruimte beperken betrek ze tijdig maar slik niet elk advies voor zoete koek Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling 34

36 Dilemma s bij ontslakte bestuurscultuur leerstuk Max Weber: zorgvuldige besluitvorming met dossiervorming en controle leidt tot een voorspelbare en rechtmatige overheid. gezond-verstand-benadering versus vermijden van willekeur & cliëntalisme maatwerk, flexibiliteit & dynamiek versus rechtszekerheid & voorspelbaarheid als het fout gaat, is de wethouder de klos (want afgeweken van het advies van de brandweer) tijd voor een andere verantwoordingslogica Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling 35

37 Invloed Omgevingswet op besluitvorming lokaler integraler sneller & flexibeler meer participatie meer afwegingsruimte andere belangen dan duurzaamheid & milieu snel reageren op initiatieven minder overheidsturing Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 36

38 Omgevingsdienst & gemeente potentieel spanningsveld tussen gemeente & omgevingsdienst neemt toe vraagt enorme lenigheid van Omgevingsdienst; inhoudelijk én procesmatig Praktijkleerstoel gebiedsontwikkeling 37