Posities Dordrecht In onderstaand overzicht staan de posities van Dordrecht in de Atlas vanaf 2004 weergegeven.

Transcriptie

1 MEMO Van Kees Paalvast Aan College van B&W Dordrecht Datum 11 juni 2015 Kenmerk Betreft Analyse Atlas voor Gemeenten (Woonaantrekkelijkheid en Sociaaleconomische Index) Contactpersoon Kees Paalvast T E cl.paalvast@dordrecht.nl Beste leden van het college, Op uw verzoek heb ik een analyse gemaakt van de Woonaantrekkelijkheidsindex en de Sociaal-economische index, zoals die ieder jaar worden gepubliceerd in de Atlas voor gemeenten. Dit jaar was de uitreiking van de atlas in het Energiehuis in Dordrecht. Voor alle bezoekers aan deze bijeenkomst heeft het Onderzoekcentrum Drechtsteden een analyse gemaakt van de positie van Dordrecht qua woonaantrekkelijkheid in de atlas. Dit document is als bijlage bij dit memo meegestuurd. Opzet en aanpak De Atlas voor gemeenten komt voort uit Nyfer. 1 Het heeft een doorstart gemaakt als stichting, nadat Nyfer ophield te bestaan. De jaarlijkse publicatie van de atlas is hun kernactiviteit. Dordrecht heeft een abonnement op de atlas en maakt daarmee de jaarlijkse publicatie mogelijk. De opzet van de atlas is eenvoudig: de 50 grootste gemeenten van Nederland op basis van inwonertal worden op een groot aantal punten met elkaar vergeleken. Deels gaat het om jaarlijks terugkerende punten; deels gaat het om thematische punten, die ieder jaar verschillend zijn. In 2015 was Erfgoed het centrale thema van de Atlas voor gemeenten. De twee vaste en meest in het oog springende vergelijkingspunten zijn: de woonaantrekkelijkheidsindex en de sociaal-economische index. De onderzoekers van de atlas hanteren objectiviteit als uitgangspunt. De aanpak is veelal econometrisch van karakter. Voor een groot deel is de atlas een rangorde. De positie in de lijst zegt vooral iets over hoe de eigen gemeente zich op bepaalde punten verhoudt tot andere gemeenten. Een hogere of lagere notering op de ranglijst ten opzichte van een eerdere jaren betekent dus niet noodzakelijkerwijs dat er sprake is van voor- of achteruitgang. Posities Dordrecht In onderstaand overzicht staan de posities van Dordrecht in de Atlas vanaf 2004 weergegeven. 1 Nyfer was het onderzoeksinstituut (derde geldstroom) van Nijenrode. Pagina 1/5

2 Atlas voor gemeenten Woonaantrekkelijkheidsindex Sociaal-economische index Bevolking Aantal inwoners Atlas voor gemeenten Woonaantrekkelijkheidsindex Sociaal-economische index Bevolking Aantal inwoners Dordrecht was tot 2009 de 20 e gemeente van Nederland. Inmiddels staan Zwolle, Maastricht en Leiden op plaats 20, 21 en 22. De bevolking van Dordrecht is sinds 2004 gedaald, maar er lijkt nu sprake van stabilisatie. Wellicht valt dit te verklaren uit de stijging van het aantal bewoners in Drechtsteden. Woonaantrekkelijkheidsindex Het factsheet van OCD gaat uitgebreid in op de ontwikkeling van de woonaantrekkelijkheid van Dordrecht in de Atlas. Zoals aangegeven moeten de gegevens worden gezien als een relatieve score: het gaat om een rangorde ten opzichte van andere gemeenten. Je kunt op woonaantrekkelijkheid beter scoren zonder in de rangorde te wijzigen van plaats (of zelfs dalen), omdat anderen het nog beter doen. De volgende acht factoren zitten verwerkt in de woonaantrekkelijkheidsindex in volgorde van zwaarte van gewicht (tussen haakjes de positie van Dordrecht in 2015): Bereikbaarheid van banen per auto en OV (18) Cultureel aanbod (14) Veiligheid (41) Aandeel koopwoningen in woningvoorraad (16) Nabijheid van natuurgebieden (17) Kwaliteit van het culinaire aanbod (16) Aanwezigheid van een universiteit (12) Historisch karakter van de stad 3 (17) Cultureel aanbod Met name op gebied van cultureel aanbod is Dordrecht het afgelopen jaar sterk gestegen: van 24 in 2014 naar 14 in Uit de toelichting van de Atlas wordt duidelijk dat het gaat om het aantal voorstellingen in de categorie toneel (incl. ballet, dans, cabaret, musical), klassieke muziek (incl. opera) en popmuziek (waaronder ook jazz, lichte muziek en wereldmuziek). Het gaat dus niet om het aantal podia, al zijn die voorwaardelijk voor het aantal voorstellingen. 2 Het officiële CBS-cijfer is lager: Blijkbaar is gewerkt met voorlopige CBScijfers. 3 Het percentage woningen gebouwd vóór Pagina 2/5

3 Culinair aanbod Ook zien we op culinaire kwaliteit een stijging van Dordrecht (van 23 in 2014 naar 16 dit jaar). De onderzoekers van de Atlas hebben dit bij uitstek subjectieve aspect objectief gemaakt aan de hand van het oordeel van de rapporteurs van restaurantgids Lekker en de Michelingids. Voor elke Michelinster werd een punt verdeeld, zo ook voor iedere vermelding in Lekker. 4 Vermelding in de Top 100 van Lekker leverde een bonuspunt op. Dordrecht heeft geen restaurants met een Michelinster. In de editie 2015 van Lekker staan vijf restaurants uit Dordrecht vermeld: Blanc, DeliCees, De Hoff'nar, De Stroper en Valkhotel Dordrecht. Deze laatste was nieuw in de Lekker dit jaar. Geen haalde de top 100. Zoals gebruikelijk in culinaire magazines zijn de recensies kritisch. In de bijlage heb ik de pagina's over Dordrecht meegezonden. De invloed van de lokale overheid op de kwaliteit van het culinair aanbod is minimaal. Dit is hoofdzakelijk een aangelegenheid van ondernemers en vaklieden in de restaurantbranche. Veiligheid Tot slot zoom ik apart in op het aspect Veiligheid, omdat dit een speerpunt van het Dordtse college is. Op dit punt is er geen wijziging voor Dordrecht ten opzichte van een jaar eerder. Volgens de beschrijving is dit een gewogen samengestelde index op basis van aantal geweldsmisdrijven en vernielingen. 5 Het aantal geweldsmisdrijven en vernielingen per 1000 inwoners bedroeg in 2014 circa 11. Dit levert in de atlas 2015 een 41 e plaats op. De indicator overlast staat ook vermeld in de atlas, al is die niet meegewogen in de woonaantrekkelijkheidsindex (zie bijlage). De omschrijving luidt: het aandeel van de bevolking dat overlast en verloedering in de woonomgeving ervaart. Dit is een gewogen gemiddelde van verschillende indicatoren. Hier is gebruikgemaakt van databestanden van de Veiligheidsmonitor die betrekking hebben op Dordrecht neemt met circa 38% hier een 33 e plek in. Overigens scoren vier van de gemeenten die in de top 10 staan van woonaantrekkelijkheid bij de slechtste 10 op het gebied van overlast. De editie 2014 bevat meer indicatoren die te maken hebben met veiligheid per gemeente. Toen scoorde Dordrecht als volgt per indicator: Overlast: 39 Verloedering: 45 Geweld: 42 Vernielingen: 45 Woninginbraak: 12 Straatroof: 29 Met uitzondering van woninginbraak en straatroof was de score van Dordrecht ongunstiger dan het gemiddelde van de G50. Gezien de scores op dit punt lijkt het verstandig het veiligheidsbeleid voort te zetten. Sociaal-economische index Uit de tabel hierboven blijkt dat er een forse discrepantie is tussen de woonaantrekkelijkheid van de stad ten opzichte van de sociaal-economische index. Een verschil van 29 is groot; alleen Den Haag heeft een hoger verschil 4 Ondertitel luidt: De beste 500 restaurants van Nederland Het vergelijken met andere jaren wordt op dit terrein bemoeilijkt door het feit, dat de Atlas niet ieder jaar dezelfde indicatoren opneemt. Pagina 3/5

4 (resp. 5 en 38). Ook neemt de positie van Dordrecht de laatste jaren gestaag af. In de periode behoort Dordrecht tot de sterkste dalers op deze index (alleen Hoorn daalt meer). Opvallend is dat Dordrecht het op het hoogtepunt van de economische crisis (2009, 2010) de hoogste score heeft behaald. Wellicht heeft dit te maken met het feit, dat deze regio minder financiële en zakelijke dienstverlening heeft. De sociaal-economische index bestaat uit de volgende factoren (tussen haakjes de positie van Dordrecht binnen de lijst van 50 grootste gemeenten respectievelijk in de editie 2015 en 2014)): Aandeel personen in de bijstand (39; was 38) Werkloosheidspercentage (44; was 39) Aandeel arbeidsongeschikten (28; was 27) Percentage huishoudens met een inkomen lager dan 105% van het sociaal minimum (36; was 36) Aandeel personen met een lage opleiding (33; was 35) Netto participatiegraad van vrouwen (34; was 28) Werkgelegenheid 6 (38; was 37) Percentage banen in groeisectoren 7 (45; was 43). Met uitzondering van de indicator armoede die gelijk blijft en percentage laagopgeleiden, die twee plaatsen verbeterd is, zijn alle indicatoren ten opzichte van andere steden verslechterd ten opzichte van Vrijwel alle sociaaleconomische indicatoren uit de Atlas 2015 vertonen ook een absolute verslechtering. Tevens blijkt hieruit dat de gemiddelde huizenprijs in Dordrecht lager is (± 1500 per m 2 ) dan het gemiddelde van de G50 (± 2000 per m 2 ). Dit beeld is niet nieuw. De sociaal-economische positie van het zuidwestelijk deel van de Randstad is bekend. Rotterdam (41), Schiedam (45), Vlaardingen (40) behoren ook tot de onderste regionen. Voor een deel zijn de factoren die de sociaal-economische index bepalen, inherent aan het gebied en de bevolking. Dat betekent niet dat ze niet beïnvloedbaar zijn. Het versterkt nogmaals de noodzaak van het (regionale) arbeidsmarktbeleid; beleid dat een lange adem vergt. Het inzetten op meer en betere scholing, het aanboren van (nieuwe) bedrijvigheid, het binnenhalen van hoger onderwijs. De verbetering van de woonaantrekkelijkheid is mede voorwaardelijk voor de sociaal-economische karakter van de stad. Vanuit cultureel en culinair oogpunt lukt dit. De woningvoorraad aantrekkelijker maken kan hier ook aan bijdragen. Met vriendelijke groet, Kees Paalvast Stadsstrateeg 6 Het aantal banen in de gemeente als percentage van de beroepsbevolking. 7 Dit zijn de financiële en zakelijke dienstverlening. Pagina 4/5

5 Bijlagen: Pagina's Dordrecht uit Atlas voor gemeenten Analyse OCD over woonaantrekkelijkheidsindex Scan van pagina's Dordrecht in Lekker! Pagina 5/5