Zorgdocument van SBO de Wingerd.

Transcriptie

1 Zorgdocument van SBO de Wingerd. Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief voor de leerling. Op SBO de Wingerd werken we vanuit een ontwikkelingsperspectief (=OPP) voor iedere leerling. Het vaststellen van het OPP gebeurt onder verantwoordelijkheid van de Psycholoog/Intern Begeleider in de tweede helft van groep 5 wanneer er 3 bruikbare methodeonafhankelijke toetsmomenten zijn geweest. Een voorloper op het OPP wordt voor de groepen 1 t/m 4 geformuleerd. Het OPP wordt vastgesteld in overleg met de leden van de Commissie van Begeleiding (= Directeur, Psycholoog/Intern Begeleider en Maatschappelijk werker. Logopedist en / of Schoolarts op afroep. Dit alles onder voorzitterschap van de directeur met input van de groepsleerkracht.) We formuleren voor iedere leerling het theoretisch leerrendement n.a.v. een voldoende recent psychologisch onderzoek incl. de IQ-gegevens. We formuleren de factoren in de leerling, de school en thuis die de ontwikkeling stimuleren en/of belemmeren en die daadwerkelijk invloed hebben op het leren o Leerstoornissen zoals dyslexie en dyscalculie / o Werkhouding zoals leren leren, zelfstandig werken, leergierigheid, aandacht en concentratie, executieve functies (=het vermogen het eigen gedrag, handelingen en gedachten op tijd te stoppen / het vermogen om flexibel van de ene situatie naar de andere te gaan / de vaardigheid om informatie in het geheugen te houden om een taak te voltooien), taakbeleving, leerstrategieën, doorzettingsvermogen, zelfbeeld, faalangst, succes georiënteerd / taakvermijdend, grip op het leerproces / geleerd hulpeloos, zin in leren en een positieve attributiestijl voor succes en falen. o Gedrag zoals zich aan schoolregels houden, gezag van leerkracht aanvaarden (diens opdrachten opvolgen, sturing accepteren, leren van diens feedback), sociaal inzicht en sociale vaardigheden (samenwerken en samenspelen), kunnen leren van de leerkracht en andere leerlingen. o Lichamelijk functioneren zoals visus, gehoor, motoriek en energieniveau. Is een kenmerk niet te veranderen dan is het noodzakelijk het onderwijs er zodanig op af te stemmen dat het de belemmeringen voor het leren minimaliseert. We formuleren de leerrendementsverwachting per vakgebied voor Technisch Lezen op woordniveau, Technisch Lezen op tekstniveau, Begrijpend Lezen, Spelling en Rekenen aan de hand van de resultaten uit het leerlingvolgsysteem in combinatie met eerder genoemde gegevens. We formuleren aan de hand van de leerrendementsverwachting, en de te verwachten uitstroom richting Voortgezet Onderwijs, de leerroute voor de vakgebieden Rekenen en Spelling. Vanuit de leerrendementsverwachting formuleren we de lange termijn doelen (schoolloopbaan), de middellange termijn doelen (2 schooljaren) en de korte termijn doelen (half jaar). We formuleren voor iedere leerling de te verwachten uitstroombestemming. In combinatie met de Sociaal Emotionele Ontwikkeling en de IQ-gegevens ziet dit er als volgt uit: o Leerrendement < 50% DL=60 PRO IQ o Leerrendement < 67% DL=60 VMBO+LWOO IQ o Leerrendement < 83% DL=60 VMBO+LWOO+SeO IQ o Leerrendement < 83% DL=60 VMBO B-K IQ o Leerrendement < 100% DL=60 VMBO G-TL IQ o Leerrendement < 117% DL=60 HAVO IQ o Leerrendement > 117% DL=60 VWO IQ >110

2 Aangaande het ontwikkelingsperspectief zorgen we voor een afstemming met de ouders door het OPP in de loop van groep 6 met de ouders te bespreken en het te laten ondertekenen. Tijdens de rapportbespreking wordt met ouders besproken in hoeverre de leerling zich ontwikkelt conform het ontwikkelingsperspectief. Wanneer een leerling zich niet conform het OPP ontwikkelt wordt met ouders besproken wat dit betekent voor de leerdoelen voor de komende periode. Wanneer een OPP moet worden bijgesteld omdat de ontwikkeling niet verloopt conform eerder gestelde doelen wordt dit gedaan door de Psycholoog-IB / CvB en volgt er een overleg met de ouders. Kort gezegd: een OPP op SBO de Wingerd is niet iets wat een leerling heeft, maar iets wat de school een leerling biedt. De leerling heeft dus geen OPP, maar SBO de Wingerd biedt de leerling een OPP. Aan het einde van de schoolloopbaan kan het OPP daarnaast ook nog helpend zijn in het aanvragen van een overstappakket voor het voortgezet onderwijs, waarmee er in de begeleiding van de kinderen extra mogelijkheden zijn bij de start in het VO. In de keuze voor ons standaardaanbod aan de groepen 1 t/m 6 hanteren we hierbij de doelen en daarbij horende leerroutes van de methode Reken Zeker op het gebied van Leerlijn Rekenen voor de uitstroom naar PRO, VMBO met LWOO, VMBO, HAVO en VWO, Leerlijn Mondelinge en Schriftelijke Taal voor uitstroom naar PRO, VMBO met LWOO, VMBO, HAVO en VWO, Leerlijn Spelling voor PO, SO en SBO, Leerlijn Sociaal Gedrag voor het S(B)O en Leerlijn Leren Leren voor het S(B)O. Ontwikkelpunt: De leerling mede-eigenaar maken van zijn (te verwachten) ontwikkeling.

3 Handelings- en Opbrengstgericht werken binnen de groep. (Uitvoerend en verantwoordelijk persoon hierin is de leerkracht waarbij ondersteuning gevraagd kan worden van de Psycholoog-Intern Begeleider.) A. Waarnemen 1. Het systematisch en cyclisch verzamelen van gegevens over de leerlingen in de groep De directeur / Psycholoog-IB onderwerpt de resultaten van de leerlingen op de methodeonafhankelijke toetsen aan een analyse en interpreteert deze aan de hand van de leerrendementsverwachting per vakgebied. De groepsleerkracht onderwerpt de resultaten van de leerlingen op de methodegebonden toetsen aan een analyse en interpreteert deze. De leerkracht brengt het verloop van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen in kaart, analyseert en interpreteert deze. De leerkracht formuleert antwoorden op de vraag: Welke factoren stimuleren en belemmeren de sociaal-emotionele ontwikkeling? De leerkracht brengt de manier van leren van de leerlingen in kaart, analyseert en interpreteert deze. De leerkracht formuleert antwoorden op de vraag: Welke factoren stimuleren en belemmeren het leren van de leerlingen? 2. Het signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben De leerkracht formuleert antwoorden op de onderstaande vragen: Welke leerlingen ontwikkelen zich niet conform het verwachte uitstroomniveau? Welke leerlingen ontwikkelen zich niet conform de leerrendementsverwachting per vakgebied? Welke leerlingen hebben qua sociaal-emotionele ontwikkeling en/of qua werkhouding/taakaanpak/motivatie extra aandacht nodig? B. Begrijpen Vanuit het verwachte uitstroomniveau, de LRV per vakgebied en factoren die de ontwikkeling en het leren van de leerling stimuleren en belemmeren zijn de lange termijndoelen vastgesteld die voor de leerlingen nagestreefd worden. Van hieruit worden de onderwijsbehoeften van de leerling vastgesteld. Welk(e) doel(en) streef ik de komende periode voor deze leerling na per vakgebied en vakgebiedoverstijgend? Wat heeft deze leerling (extra) nodig om deze doelen te bereiken zowel didactisch als pedagogisch? C. Het doelgericht plannen van het aanbod. Hoe kunnen leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften (per vakgebied) op een haalbare en effectieve manier geclusterd worden? Bij voorkeur gebeurt dit binnen de groep, waar nodig klassendoorbrekend. Welke (groepjes) leerlingen hebben naast de reguliere les extra leertijd nodig om de doelen te bereiken? Om hoeveel leerlingen gaat het en wanneer wordt de begeleiding gegeven?

4 Het opstellen van het groepsplan met daarin: o de doelen die (per subgroep) de komende periode nagestreefd worden; o de leerstof die (per subgroep) aangeboden wordt om de gestelde doelen te bereiken; o de didactiek, methodiek en aanpak die (per subgroep) toegepast wordt om de gestelde doelen te bereiken; o de organisatie van het onderwijs op basis van de gekozen clustering met daarin de tijden in het rooster waarop (groepjes) leerlingen extra instructie en/of extra leertijd ontvangen. D. Het uitvoeren en evalueren van het groepsplan met reflectie op de behaalde resultaten. Bij het uitvoeren van het groepsplan heeft de leerkracht vooraf antwoorden op de volgende vragen: Welk doel, afgeleid van de doelen in het groepsplan, streef ik met de les of activiteit na? Welke instructie hebben de leerlingen per groepje nodig om dit doel te bereiken? Welke didactische werkvormen, methodieken en aanpak pas ik toe om het doel te bereiken? Op welke manier sluit ik aan bij de leefwereld en belangstelling van de leerlingen? Hoe richt ik een rijke en betekenisvolle leeromgeving in? Welke maatregelen zijn in de organisatie en in het klassenmanagement nodig om groepjes leerlingen een goede instructie te geven en om de leertijd effectief te besteden? Is het doel van de les of activiteit bereikt? Er zijn afspraken over hoe na afloop de in het (groeps)plan gestelde doelen geëvalueerd worden om helder te krijgen of ze ook daadwerkelijk bereikt zijn. Dit gebeurt in: - Een groepsplanbespreking tussen de Psycholoog-IB en de groepsleerkracht voor Rekenen en Spelling; - Een groepsplanbespreking tussen de leesspecialist en de groepsleerkracht op het gebied van lezen; - Een groepsplanbespreking tussen de Psycholoog-IB en de groepsleerkracht op het gebied van de Sociaal Emotionele Ontwikkeling. Bij het evalueren van het groepsplan en een reflectie op de resultaten formuleert de leerkracht antwoorden op de volgende vragen: Zijn de in het (groeps)plan gestelde doelen bereikt? Wat is de reden dat de gestelde doelen niet bereikt zijn? Heeft het aanbod en de aanpak uit het (groeps)plan gewerkt? Was het plan uitvoerbaar? Welke aanpassingen zijn de komende periode nodig? Wat zijn de bereikte resultaten en (leer)opbrengsten? Ontwikkelpunten: Hoe verloopt het leren van de leerlingen (analyse en interpretatie)?

5 De zorg en begeleiding. A. De groepsbesprekingen. De groepsplanbesprekingen vinden plaats aan de hand van de groepsplannen en de OPP s en is een overleg tussen de groepsleerkracht(en) en de directeur / SMW / Psycholoog-IB / leesspecialis. In de groepsbespreking wordt gezocht naar antwoorden op de volgende vragen: Hoe verliep de uitvoering van het (groeps)plan? Zijn de doelen uit het vorig (groeps)plan bereikt? Welke aanpassingen zijn in het onderwijsaanbod nodig? Wat zijn de komende periode op basis van het groepsoverzicht aandachtspunten voor alle leerlingen in de groep? Welke leerlingen zijn in het groepsoverzicht gesignaleerd? Zijn er vragen over het ontwikkelingsperspectief en de onderwijsbehoeften van bepaalde leerlingen? Hoe kunnen de leerlingen de komende periode op een haalbare en effectieve manier geclusterd worden? Wat zijn suggesties en handvatten voor het opstellen van het nieuwe (groeps)plan? Welke begeleidingsvraag heeft de leerkracht? Wat zijn op basis van het groepsoverzicht de behaalde resultaten en (leer)opbrengsten? Zijn deze opbrengsten conform de ambities van school? Waar liggen verbeterpunten? Vanuit de groepsplanbesprekingen kunnen leerlingen aangemeld worden voor de leerlingenbespreking in de CvB. B. De leerlingbesprekingen. De leerlingbespreking vindt plaats in de CvB (1x per 4 schoolweken een grote bijeenkomst en 1x per 4 weken een kleine bijeenkomst) en de te bespreken leerlingen komen voort uit de groepsplanbesprekingen. Waar wenselijk vindt afstemming met externe zorgverleners plaats. Na de leerlingbespreking vindt er waar wenselijk een terugkoppeling naar de ouders plaats waarin een relatie met het OPP wordt gelegd. Onderstaande zaken worden besproken: Wat is de hulpvraag van de leerling en wat is de begeleidingsvraag van de leraar? Hoe verloopt de ontwikkeling van de leerling, zowel qua leervorderingen als gedrag? Heeft het aanbod c.q. de aanpak resultaat? Zijn aanpassingen nodig? Wat is het ontwikkelingsperspectief van de leerling? Ontwikkelt de leerling zich conform de prognose? Is bijstelling van het ontwikkelingsperspectief nodig? Wat zijn de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling? Hoe kan doelgericht aan het ontwikkelingsperspectief en de onderwijsbehoeften van de leerling tegemoetgekomen worden? Welke ondersteuning heeft de leraar hierbij nodig? Wat is de opvoedingssituatie thuis? Hebben de ouders specifieke opvoedingsvragen? Hoe kan hieraan tegemoetgekomen worden? C. De Klassenbezoeken. De directeur en de Psycholoog-Intern begeleider voert klassenbezoeken uit om de leraar te coachen bij de uitvoering van het (groeps)plan en om wat betreft de uitvoering van het (groeps)plan de vinger aan de pols te houden. Er wordt naar antwoorden gezocht op de onderstaande vragen: Hoe verloopt de uitvoering van het groepsplan? Hoe wordt het groepsplan toegepast in de dag- of weekplanning? Is de organisatie conform het groepsplan? Hoe is de lesopbouw?

6 Hoe is de leeromgeving ingericht? Sluit deze aan bij leefwereld en interesses van de leerlingen? Hoe is de (verlengde) instructie georganiseerd? Is de instructie afgestemd op de behoeften van de leerlingen? Is er voldoende instructietijd? Doet de leraar aan begeleid inoefenen? Wordt er gewerkt volgens het GIP-model? Zijn de leerlingen in staat zelfstandig te werken? Ontvangen zij regelmatig feedback? Hoe verloopt het klassenmanagement? Zijn er duidelijke regels en afspraken met de leerlingen gemaakt? Wordt de leertijd effectief besteed? Hoe is het pedagogisch klimaat in de groep? Hoe verloopt de interactie van de leerlingen met de leraar? Tussen de leerlingen onderling? Werken de leerlingen goed met elkaar samen? Hoe reageert de leraar op gedragsproblemen? Op welke wijze versterkt de leraar gewenst gedrag?

7 Aandachtspunten op schoolniveau. maakt onderdeel uit van A. De organisatie. Op SBO de Wingerd groeperen we de leerlingen op leeftijd in de groepen 1 t/m groep 8. Omdat het merendeel van de leerlingen bij aanmelding al een keer gedoubleerd is gaan de kinderen veelal in hun 13 de levensjaar naar het voortgezet onderwijs. Door een stevige krimp van het aantal leerlingen in de afgelopen 10 jaar (van 190 naar 85 leerlingen) bestaat een groep meestal uit een combinatie van twee leerjaren wat invloed heeft op de mogelijkheden tot differentiatie. Op SBO de Wingerd is er voor gekozen om de differentiatie zoveel als mogelijk binnen de eigen groep te laten plaatsvinden. De groepsdoorbrekende instructiemoment zijn daarmee losgelaten. De leerkrachten kunnen op deze manier ook buiten de instructiemomenten gerichter differentiëren en ook het volgen van de ontwikkeling van de kinderen is een positief effect hiervan. Voor de kinderen is het voordeel van de gemaakte keuze dat ze meer gevoed worden door groepsgenoten op het moment dat de groep een heterogene samenstelling heeft. Vanuit het werken met het directe instructiemodel (zie bijlage 3) en het werken volgens het GIP-model (zie bijlage 4 voor de fases A t/m D) lukt het de leerkracht te differentiëren in instructie en verwerking. Het GIP-model zorgt er daarnaast voor dat leerlingen komen tot het leren van en met elkaar en het leren zelfstandig werken met uitgestelde aandacht van de groepsleerkracht. Daar waar een leerkracht niet tegemoet kan komen aan de instructiebehoefte van een leerling wordt gekeken naar een verplaatsing van een instructie naar een hogere of lagere instructiegroep. Binnen de school werken we i.v.m. het beperkt aantal groepen niet meer met een bouwoverleg. We hebben tweewekelijks een teamvergadering. In de week tussen twee teamvergaderingen in is er ruimte voor collegiale consultatie. Twee keer per schooljaar worden alle groepen besproken met de groepsleerkracht. Tijdens de 1 ste bespreking gebeurt dit met de voltallige CvB. In de 2 de bespreking staat de overdracht centraal en zijn de huidige en nieuwe groepsleerkracht de betrokkenen. Vanuit de periodieke besprekingen van de groepsplannen Lezen, Taal/Spelling, Rekenen en de Sociaal Emotionele Ontwikkeling heeft de Psycholoog-Intern Begeleider i.s.m. de Leesspecialist en de CvB een spilfunctie in de doorgaande ontwikkeling van de leerlingen. In de CvB hebben de volgende disciplines zitting: De Psycholoog-Intern Begeleider, de Schoolmaatschappelijk Werker en de Directeur. Op afroep is de Schoolarts en/of de Logopedist en/of de Fysiotherapeute aanwezig. In de teamkalender zijn de momenten waarop de bespreking van de groepsplannen, de bijeenkomsten van de CvB, de afnamemomenten van de methodeonafhankelijke toetsen, de overdracht, de schooladvisering van de schoolverlaters enz. opgenomen. Een wijziging in de groepering van de kinderen op het gebied van instructie zal altijd pas na een bespreking in de CvB plaatsvinden. B. Leerinhouden en leeromgeving. De methodes binnen onze school voldoen aan de kerndoelen. De gebruikte methodes zijn: Technisch lezen: Leeslijn nieuw. Begrijpend lezen: Taaltrapeze, aangevuld met Nieuwsbegrip XL. Taal: Taaltrapeze. Spelling: Spelling in de Lift Plus en Werkwoordspelling in de Lift Plus. Rekenen: Reken Zeker. Wanneer leerlingen in aanmerking komen voor uitbreiding van leertijd op een bepaald vakgebied gebeurt dit met de volgende methodes: Technisch lezen Speciale leesbegeleiding van Luc Koning, Remediërend leespakket van De Zuidvallei, het computerprogramma Flits, het leerstofpakket bij De Leesweg, de DMToefenmap van PRAVOO en aanvullende oefeningen;

8 Begrijpend Lezen: Remediërend begrijpend leespakket van De Zuidvallei; Taal / Spelling: Speciale Spellingbegeleiding van Malmberg, DIGI-spelling van De Zuidvallei; Rekenen: Rekensprint en Rekensprint Start. Het extra aanbod wat de leerlingen krijgen wordt vastgelegd in het groepsplan en/of in een individueel handelingsplan. Het gebruik van dit laatste document willen we tot een minimum beperken. Leerlingen op SBO de Wingerd zijn gebaat bij een vaste structuur en een vast dagritme. Van de schoolverlaters gaat in de afgelopen schooljaren gemiddeld 60% van de kinderen naar het VMBO Basisberoepsgerichte Leerweg met LWOO. Hier hebben we ons basisarrangement dan ook op ingericht (zie bijlage 1 en 2 als ook het Continuüm van Zorg voor lezen.) Het intensieve arrangement (waar nodig verlengde instructie, aangepaste verwerking en mogelijk plaatsing in een lagere instructiegroep) is voor leerlingen met een uitstroomverwachting PRO. Het verdiept arrangement is voor leerlingen die een uitstroomverwachting VMBO theoretische en/of gemengde leerweg hebben. De methode De Vreedzame School, en ook Jeelo, werkt aan de doelen betreffende de sociaal-emotionele ontwikkeling. We meten hierin tweejaarlijks m.b.v. de veiligheidsthermometer het gevoel van (on)veiligheid van de kinderen. VISEON is daarnaast het methode-onafhankelijke instrument om de Sociaal Emotionele Ontwikkeling te volgen. Opbrengsten uit dit alles worden vertaald naar het pedagogisch groepsplan. Er wordt op het gebied van Lezen, Spelling en Rekenen extra leertijd gecreëerd voor leerlingen waar de ontwikkeling achterblijft bij de verwachting. Deze extra leertijd gaat af van de vakken, niet zijnde Lezen, Taal/Spelling en Rekenen of er wordt tijdens deze vakken intensief en individueel/in kleine groepjes geoefend. We maken op SBO de Wingerd gebruik van het directe instructiemodel. Daarnaast wordt er gewerkt volgens het GIP-model om ruimte te creëren voor verlengde instructie en om het leren met en van elkaar en het zelfstandig werken van leerlingen te bevorderen. C. De leerlijnen. Vanuit gezamenlijke scholing heeft het team van SBO de Wingerd kennis van de referentieniveaus Taal en Rekenen en de kerndoelen van het onderwijs. Van hieruit, en met behulp van onze methodes, hebben we het leerstofaanbod voor onze leerlingen vastgesteld voor de vakgebieden Lezen, Spelling en Rekenen. Een verfijning hierin wordt in de loop van het schooljaar en gerealiseerd aan de hand van de leerlijnen van het CED op het gebied van Leerlijn Rekenen voor de uitstroom naar PRO, VMBO, HAVO en VWO, Leerlijn Mondelinge en Schriftelijke Taal voor uitstroom naar PRO, VMBO, HAVO en VWO, Leerlijn Spelling voor PO, SO en SBO, Leerlijn Sociaal Gedrag voor het S(B)O en Leerlijn Leren Leren voor het S(B)O. De gebruikte methoden zijn leidraad om deze leerlijnen om te zetten naar passende activiteiten voor onze leerlingen.

9 Samen met de Psycholoog-IB evalueren de leerkrachten na afronding van ieder groepsplan of gestelde doelen bereikt zijn en wat dit betekent voor het nieuwe groepsplan. Daarnaast worden opbrengsten op de methode-onafhankelijke toetsen in de teamvergadering aan elkaar gepresenteerd en wordt besproken wat dit betekent voor het aanbod in het tweede halve schooljaar. D. Professionalisering en kennis delen. Het team van SBO de Wingerd heeft zich door de jaren heen ontwikkeld als een team met specialisten. o Leesspecialist die de ontwikkelingen van de leerlingen op het gebied van lezen met de leerkrachten bespreekt en interventies pleegt aan de hand van het groepsplan lezen. Dit alles aan de hand van de herziene dyslexieprotocol voor het SBO. o Gedragsspecialisten die de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen met de leerkrachten bespreekt aan de hand van het pedagogisch groepsplan. o De Psycholoog-Intern Begeleider die de ontwikkelingen van de leerlingen op het gebied van Spelling en Rekenen met de leerkrachten bespreekt aan de hand van de groepsplannen Spelling en Rekenen. o De Commissie van Begeleiding die de leerlingen volgt die niet voldoende hebben aan de begeleiding vanuit het groepsplan en waarbij een interventie wenselijk is. E. Leerlingvolgsysteem (LVS) SBO de Wingerd maakt gebruik van de toetsen van het CITO LVS; Rekenen (Rekenen en Wiskunde voor speciale leerlingen groep 3 tm 8 / Rekenen voor Peuters-Kleuters), Technisch Lezen (AVI, DMT en het screeningsinstrument beginnende geletterdheid), Begrijpend Lezen (Begrijpend Lezen voor speciale leerlingen groep 3 tm 8), Spelling (Spelling voor speciale leerlingen) en Sociaal Emotionele Ontwikkeling (Viseon). De ontwikkeling van de leerlingen is terug te vinden in het OPP en in het rapport worden de toetsresultaten op de methode-onafhankelijke toetsen opgenomen. Tijdens het tweejaarlijks bespreken van het rapport worden deze resultaten afgezet tegen de verwachte ontwikkeling uit het OPP. Met de groepsleerkracht worden halverwege het schooljaar de resultaten op de methodeonafhankelijke toetsen in relatie met het OPP besproken en wordt gekeken welke interventies er wenselijk zijn. De gegevens in het LVS zijn overzichtelijk op school-, groeps- en leerlingniveau beschikbaar middels het computerprogramma CITO LOVS en worden, waar mogelijk, gebruikt voor het in kaart brengen van de opbrengsten. Voor een uitgebreide analyse van de resultaten is het computerprogramma alleen op het onderdeel Vaardigheidsgroei leerlingen daadwerkelijk bruikbaar. De administratie en registratie gebeurt door de leerkrachten onder verantwoordelijkheid van de Psycholoog-IB. Omdat er veelal gebruik wordt gemaakt van de digitale toetsen gebeurt dit alles overzichtelijk en efficiënt. F. De analyse van de opbrengsten. In de afgelopen twee jaren hebben we geïnvesteerd in scholing in het kader van opbrengstgericht werken. Er is daardoor op SBO de Wingerd een opbrengstgerichte houding aan het ontstaan, waarin leraren in dit schooljaar in teamvergaderingen reflecteren over de opbrengsten van hun onderwijs en daarover in met collega s gesprek gaan. De directie en de CvB van SBO de Wingerd analyseert systematisch op leerling-, groeps- en schoolniveau de resultaten en opbrengsten van het onderwijs en neemt zonodig maatregelen om de opbrengsten van het onderwijs te verbeteren.