GEZAMENLIJKE VERGADERING VAN DE COMMISSIES BESTUUR EN MIDDELEN EN FYSIEKE LEEFOMGEVING D.D. 15 SEPTEMBER 2015 Vergaderkamer 1

Transcriptie

1 GEZAMENLIJKE VERGADERING VAN DE COMMISSIES BESTUUR EN MIDDELEN EN FYSIEKE LEEFOMGEVING D.D. 15 SEPTEMBER 2015 Vergaderkamer 1 Voorzitter: mevrouw Jager Griffier: de heer Hoogstad Verslag: Erna Verveer, bureau Getikt!, af audio Aanwezig: De heer Portier, SP De heer Nederhof, BVD Mevrouw Van den Bergh, PvdA De heer Karapinar, GroenLinks Mevrouw De Smoker, D66 De heer Veldman, Christenllnie/SGP De heer Blokland, VSP De heer Oostenrijk, CDA De heer Burggraaf, VVD De heer De Looze, ChristenUnie/SGP De heer Tazelaar, VSP Namens het college: Wethouder Van de Burgt. Te gast: de heer Verheijen 1. OPENING De voorzitter Welkom allemaal. Een dubbele commissie en dat voor de eerste keer. We beginnen vanavond met een presentatie van het Parkschap De Biesbosch. Daarna houden we een kleine pauze voor een kop koffie en dan gaan we daarna gelijk weer door. Oké? Dan geef ik nu het woord aan meneer Verheijen. De heer Verheijen Dames en heren, mijn naam is Dick Verheijen. Ik ben directeur van het nationaal park De Biesbosch voor drie dagen per week. Mij is gevraagd om de actualiteit van De Biesbosch aan u voor te leggen en ik zal dat doen met een korte update van Biesbosch ontwikkelingen. Ongeveer een jaar geleden heeft een aantal van u ook een presentatie meegemaakt bij de stichting Natuur- en Vogelwacht. Ik zal kort dat herhalen en een aantal dingen toevoegen. Ik wil het met u hebben over de perspectieven voor De Biesbosch en ook wat de positie van Dordrecht daarin is en er is een relatie met het door u gewenste jaargesprek. Mevrouw Van den Bergh Ja, voorzitter, dat wilde ik vragen. Dat kan er toch ook bij betrokken worden? Die stukken die nu op de agenda staan? De heer Verheijen Ik heb met de wethouder afgesproken dat dat naar aanleiding van deze presentatie, waar elementen in zitten die ook in het jaargesprek aan de orde zouden komen, worden meegenomen. Dus deze balletjes ga ik met u door in een wat hoger tempo. Deze sheet kent u. Op allerlei manieren loopt ons het water over de voeten. In bezoekersaantallen, in activiteiten, in ambitie, maar ook in gebrek aan financiële middelen. De Biesboschfeiten, heb ik u toen geschetst, eigenlijk vanuit drie ingangen een fantastisch natuurgebied. Uniek in Europa en van een enorme omvang, met toevoeging rondom bevers en zeearenden die er echt toe doen. Een belangrijk element in de vrijetijdseconomie, in bezoekersaantallen, in bestedingen, in werkgelegenheid en ook betekenis voor de grote groep vrijwilligers. Voor de rest natuurlijk een aantal voorzieningen en elementen die van belang zijn om zo'n gebied ook te ervaren, het te bezoeken en er van te genieten. Voor wat betreft de organisatie: De Biesbosch bestaat natuurlijk al heel lang. In jaar, maar sinds kort, 2011, tot stand gekomen door een fusie van meerdere Biesbosch onderdelen in één gemeenschappelijke regeling met een bestuurscommissie als sturend orgaan ten

2 behoeve van natuurrecreatie toerisme en met vertegenwoordigers uit vier gemeenten, twee provincies, namens het rijk iemand en Staatsbosbeheer. Die partijen runnen De Biesbosch, zowel aan de Hollandse als aan de Brabantse kant en uw wethouder Van de Burgt zit in het bestuur en is ook voorzitter van het algemeen bestuur. Het ziet er ongeveer zo uit. Er is een algemeen bestuur, zes leden, vier gemeenten, twee provincies. Er is een dagelijks bestuur met drie leden. Eigenlijk heeft de gemeenschappelijke regeling een bestuurscommissie ingesteld en dat hebben ze gedaan om met name Staatsbosbeheer een bestuurlijke positie te kunnen geven. Dat kan niet in een GR, maar dat kan wel in zo'n construct en om ook het rijk tegemoet te komen is er in het voormalig overlegorgaan wat de minister had ingesteld, een onafhankelijk voorzitter aangesteld in de persoon van Max Hoefijzers, die een aantal van u ook kent. De uitvoeringsorganisatie, daar was een vraag over, tussentijds, bestaat eigenlijk uit twee delen. Staatsbosbeheer aan de rechterkant blijft gewoon een landelijke organisatie, maar kent een district Biesbosch waar wij heel intensief mee samenwerken en doet eigenlijk vergelijkbare taken als er bij ons gebeuren. Zij het dat er bij hen een heel zwaar accent ligt op natuurbeheer. Aan de Parkschapskant vind je de publieke functie, ook de beheersfunctie, maar veel meer gericht op wat je op recreatief, toeristisch terrein te bieden hebt in je gebied. Beiden werken natuurlijk in een omgeving met allerlei vrijwilligers, maar ook met aanpalende organisaties met uitbesteed werk in de sociale werkvoorziening, intensief samen met allerlei andere partijen. Dat doen we grofweg voor dit gebied. Tussen de A16, A15, A27, A59 is eigenlijk het werkgebied waar wij over praten. Het groen omlijnde gebied is het echte nationaal park; de grenzen aangegeven door de minister. Aan de rechterkant zie je het Land van Heusden en Altena die heel erg aanschuren tegen de kwaliteiten van De Biesbosch en waar we dan ook mee samenwerken. Uiteindelijk is De Biesbosch natuurlijk maar een stipje op datgene wat het Europa betekent aan ontwikkelingen rondom water. Als u beseft dat hier ongeveer De Biesbosch ligt, dan ziet u dat wij eigenlijk, ik wil niet zeggen de afvoerput zijn, maar wel een belangrijk doorstroomgebied voor datgene wat er op het terrein van water in Nederland gebeurt en zie je ook dat het belang van zo'n delta in dit gebied van betekenis is. Ik heb u net de organisatiestructuur geschetst, maar ingewikkelder is met wie we allemaal samenwerken en in wat voor verbanden. Dit is alleen maar het plaatje van het Parkschap. Als ik daar het plaatje van Staatsbosbeheer overheen leg, dan wordt de sheet zwart. Dus ons werk bestaat niet zozeer in een harkenstructuur met partijen waar we mee samenwerken, overigens maar met 12 mensen, maar met name in een netwerk van heel veel andere partijen waarmee je probeert om dit gebied tot ontwikkeling te brengen. We hebben een toekomstvisie gemaakt met de subtitel "Beleefbare Topnatuur". Duurzaamheid, zowel voor toekomstige generaties als voor de huidige bewoners, en met een viertal doelstellingen, waarvan de eerste drie het meest belangrijk zijn. Eén. Wij zijn topnatuur in Nederland: dat willen we ook blijven. Daar zijn ontwikkelingen overigens in, daar kom ik zo meteen op terug als het gaat om nationaal en internationaal toerisme. Het tweede. Wij zijn het gebied waar je duurzaam kunt recreëren. Een voorbeeld in Nederland, een voorbeeld voor Nederland, maar ook heel belangrijk om die balans in mens, natuur en duurzaamheid te handhaven. Mevrouw Van den Bergh Voorzitter, mogen er ondertussen vragen gesteld worden of liever straks? De heer Verheijen De voorzitter zegt van niet. Ten derde ben je een belangrijk gebied wat ook ambassadeurs vraagt in bewoners, ondernemers en andere overheden en maatschappelijke organisaties die trots zijn op De Biesbosch. Ik mocht vanmiddag bij het comité Merwedepolder iets vertellen. Dat zijn de buren van De Biesbosch. Daar is aan de ene kant onbekendheid, aan de andere kant vinden ze het een fantastisch gebied. Alles wat er gebeurt, dus daar heb ik een paar ambassadeurs bij geworven. Toch, meneer Blokland? Of niet? Natuurlijk moeten wij een professionele organisatie zijn in zo'n ingewikkeld netwerk wat we hebben. Deze doelstellingen sluiten naadloos aan bij wat Staatsbosbeheer landelijk wil. Die hebben recent hun visie geformuleerd en die bestaat uit drie elementen: beleven, beschermen en benutten. Natuurlijk zijn die woorden

3 vergelijkbaar met wat wij doen; hun insteek is toch vaak net een andere, net meer op natuur gericht, maar veel meer dan vroeger ook gericht op het benutten van het gebied en het betrekken van bezoekers en bewoners daarbij. Een aantal belangrijke ontwikkelingen die aan de orde zijn. Ik heb ze eerder geschetst, maar in relatie tot Dordrecht is natuurlijk de verbinding met De Nieuwe Dordtse Biesbosch van groot belang, de ontwikkeling van polder Stedendijk en aan de overkant een enorm gebied, de Noordwaard, wat zorg gaat dragen voor een belangrijke veiligheidsimpuls in deze regio, waardoor het water sneller en beter weg kan. We investeren zwaar in duurzaamheid en ook in de relatie met gezondheid. Een ingewikkeld thema om gezondheidsinstellingen, maar ook zorgverzekeraars te betrekken bij datgene wat er in De Biesbosch gebeurt. We hebben natuurlijk een aantal partners waarvan Drechtwerk natuurlijk een belangrijke uitvoerende organisatie is waar wij het beheer aan gunnen. Regionaal. Ik wijs op de samenwerking met Rotterdam, Kinderdijk, Dordrecht, Biesbosch, de waterdriehoek, en op de gebieds-biesbosch waarin we proberen Zuid-Holland en Noord-Brabant samen te verleiden om te investeren in De Biesbosch. Dat gaat over de ontsluiting ervan met bootjes, maar ook over de weg en het gaat over een concept wat we noemen 'de verspreide herberg'. In hoeverre kun je allerlei gebouwen en locaties in het gebied bundelen en dat als één verblijfconcept wegzetten? We hebben recent het Biesbosch Museumeiland aan de overkant geopend en het is aanbevelenswaardig om daar een keer op bezoek te gaan. Nationaal, een aantal ontwikkelingen die bij ons zeer van belang is. De bovenste is eigenlijk de meest belangrijke. Het Rijk heeft een aantal jaren terug de natuur de natuur gelaten en daarmee de nationale parken ook verweefd, zal ik maar zeggen. Zij waren er niet meer van en de provincies kregen ze, maar die zeiden: wij willen ze niet hebben. Daarmee kwamen twintig nationale parken in Nederland in een soort vacuüm te zitten, gepaard gaande met grote kortingen. Voor ons betekende dat een korting van euro in één keer; gewoon een krasje als besluit. Inmiddels is het Rijk zich aan het herbezinnen om te kijken of ze toch een aantal nationale parken vanuit het belang van natuur, maar ook vanuit het belang van toerisme, recreatie en economie, weer tot het nationaal imago kunnen brengen. Dat zullen er geen twintig zijn; dat worden er misschien vijf. Wij vinden dat De Biesbosch daarbij hoort, dus daar zijn we ook volop mee bezig, om op dat niveau onze invloed aan te wenden. Wij gebruiken daar ook de commissie Van Vollenhoven voor, die bezig is om ook op dat punt natuurgebieden hoger op de agenda te krijgen. Deze kennen we inmiddels en deze ook. Toevoegingen aan het gebied die er echt toe doen en ook een deel van het ganzenprobleem oplossen, zoals u ziet. Het geld. Wij werken met een begroting van vier miljoen, 2,8 van het Parkschap, 1,2 van Staatsbosbeheer. Met de bijdrage zoals ze in 2013 bestonden: 2,4 miljoen bijdrage uit de overheid en inkomsten 1,6. Dit wordt gekort: één miljoen. Bestaande uit drie ton Het Hollandschap, dat was een oude taakstelling die al liep; die u ook heeft opgelegd, mede heeft opgelegd. Onder andere in de trap op/trap af discussie, die vooral trap-af ging. Dat had ook effect op de gemeenschappelijke regelingen. Twee ton bij Staatsbosbeheer en die vijf ton plus nog iets vanuit het rijk. Sheet 22. Een ton op vier miljoen, dat is 25 procent, maar een miljoen op 2,4 miljoen is een nog hoger percentage. Dat betekent dat wij problemen hebben en krijgen op het terrein van onderhoud en onderzoek in het gebied. Op het terrein van recreatieve voorzieningen, ze in stand houden. Op het terrein van toezicht en handhaving. Met betrekking tot educatie en voorlichting en bezoekerscentra en als het gaat om het binnenhalen van andere projecten, heb je eigenlijk steeds minder middelen om daarmee cofinanciering aan te gaan. Dit is de opgave die wij hebben, die het bestuur heeft, om daaraan het hoofd te bieden. Daar hebben we een project voor verzonnen: De Biesbosch Verdient Het, met dit soort verschuivingen, denken wij. In toenemende mate zal de markt, hoe je dat dan ook verder definieert, een belangrijke rol krijgen. Zal het Geefgeld, crowdfunding en dat soort dingen, een belangrijke rol spelen en zullen de overheidsmiddelen verder teruglopen. Dat kunnen we aan, denken we, maar daar hebben we wel tijd voor nodig. Vanuit vier thema's: wij willen het huidige ambitieniveau tenminste handhaven. Weliswaar met één miljoen minder overheidsgeld. Wij willen het eigenaarschap, misschien tussen aanhalingstekens zettend, eigenlijk uitbreiden naar andere partijen. Nu zijn het vooral overheden die de dienst uitmaken, zeg ik maar even tussen aanhalingstekens, maar op

4 het moment datje andere partijen erbij wilt betrekken, wilt mee laten financieren, moet je hen mede-eigenaar maken van het gebied en dan met name ook mentaal eigenaar. Daarmee worden het nieuwe aandeelhouders van De Biesbosch en krijgen daarvoor een zeker rendement. Het derde thema is: natuur is ook economie. Omdat het betekenis heeft voor toerisme, voor besteding, voor werkgelegenheid. Er zijn nu al arbeidsplaatsen in de hele Biesbosch en voor de gebiedsontwikkeling, en het nationaal park is een merk. Dus in die zin kun je daar meer in investeren en meer uithalen. Dat betekent ook datje ondernemers, maar ook belangengroepen, ook burgergroeperingen, eigenlijk meer ruimte moet geven om met initiatieven te komen, in plaats van alles dicht, in beton te gieten wat er allemaal niet mag, juist ook mogelijkheden te scheppen wat er wel mag. Via deze vier kanalen. Wij investeren op recreatieontwikkeling en proberen daar geld in te verdienen. Wij gaan proberen om de gebruiker te laten betalen, op allerlei manieren. Daar kom ik zo op terug. Er worden grondstoffen geleverd in het gebied waar we middelen voor terugkrijgen en we snijden in eigen vlees. Dat vraagt ook op termijn, ook van Dordrecht en andere partijen, om een andere manier van governance, hoe je met zo'n gebied en gebiedsontwikkeling omgaat. Marketing is daar cruciaal bij en dat doen we op allerlei manieren. Belangrijk is het tweede balletje. Als wij bij andere partijen geld ophalen, moetje ook laten zien, één op één, waar je het aan besteedt. Niets is zo belangrijk om de betrokkenheid van anderen te bewerkstelligen door ook te laten zien waar ze voor betalen. Een tweede element. Wij kunnen, vindt het bestuur, niet anders dan meerdere partijen tegelijk aanspreken. Niet eentje - nee, zo breed mogelijk. Een bezoekers, en de recreatievaarder, en de automobilist, en de ondernemer, en de overheid en eigen vlees. In die balans probeer je een pakket te maken waarmee je dat miljoen denkt te kunnen compenseren om het bestaande overeind te houden. Hier is wat versprongen in de getallen, maar wij denken dat we met concessies, met beleef- en Geefgeld, met de Biespas in combinatie met natuurbijdragen van automobilisten, met de recreatievaart, met een ander bezoekerscentrum en vanuit grondstoffen en vanuit kostenbesparingen tussen de zeven en de negen ton kunnen verdienen. De optelling had anders gemoeten. Plus een aantal p.m.-posten waar we nog geen bedragen achter durven zetten. Dordrecht, daar gaan we dingen aan vragen. Wij gaan introduceren een Biesbosch-aandeel, een Biespas noemen we dat, waarmee je faciliteiten kunt kopen in het gebied. Ook een parkeerabonnement. Doe je dat niet, dan gaan wij aan automobilisten vragen om daar per dag een bijdrage aan te leveren in de vorm van een kaartje voor 2,50. Daarmee denken we, de Biespas ruim twee ton en vanuit het parkeren, netto, met alle investeringskosten eraf, euro per jaar te verdienen. Dat willen we doen door in dit najaar de besluitvorming te realiseren. We doen het vanaf We realiseren het aan de Baanhoekweg. We hebben daar natuurlijk overleg over met ondernemers en bewoners die er zitten en de vormgeving, daar discussiëren we nog over: of het een verordening wordt van het Parkschap of van de gemeente Dordrecht, of dat het gaat door middel van het overdragen van de weg van de gemeente aan het Parkschap, waarbij dan ook het onderhoud en dat soort zaken voor rekening van het Parkschap gaat komen. We overleggen met Staatsbosbeheer en andere gemeenten over andere locaties om dit soort vormen van natuurbijdragen te realiseren. Het tweede is, we hebben in Dordrecht een bezoekerscentrum; dat kent een aantal functies en wij zijn van mening dat dat op een andere manier kan. Het is een goed functionerend centrum, zeker als je het vergelijkt met andere centra in Nederland, mensen jaarlijks over de drempel. Wij denken dat, door het anders in te richten, door het veel meer met ondernemers samen te doen, dat daarin een aanmerkelijke kostenbesparing van tot euro kan worden gerealiseerd. Dan, tot slot, zijn er een aantal belangrijke ontwikkelingen waar we op inspelen. Waterdriehoek en Deltaprogramma heb ik al voor een deel genoemd. De voorzieningen aan de overkant. Het nationaal park nieuwe stijl, waarbij het rijk verantwoordelijkheid gaat nemen. De governance, de andere structuur van aansturing. De vrijetijdseconomie en de marketing. Dit is bijvoorbeeld een instrument - toeval, eigenlijk geen toeval, de film die in première gaat is een Biesboschfilm. Het gaat over de Delta, maar is voor een belangrijk deel in De Biesbosch opgenomen. Dit zal een enorme spin-off hebben in het gebied zelf. Vooral ook voor de centra en voor de ondernemers. Uniek gebied, cruciaal voor ons, cruciaal voor u, met

5 veel mogelijkheden om het te versterken. Met rendement en met moed van Dordrecht bent u nog steeds welkom. Dat was het, voorzitter, vijf minuten te lang. De voorzitter Dank u wel, meneer Verheijen. Sorry dat ik dat niet van tevoren gezegd had, dat was ik vergeten. Van de spanning, denk ik, maar de vragen moesten we even opzouten tot nu. Wie heeft er iets te vragen? Mevrouw Van den Bergh. Mevrouw Van den Bergh Ik heb wel een paar vragen, maar ook een paar opmerkingen uit de jaarstukken. Gaan we dat apart doen of kan dat bij elkaar? De voorzitter Laten we het eerst over de presentatie hebben. Mevrouw Van den Bergh Het ging in de presentatie over het behoren tot de top drie van de nationale parken. U zegt: het rijk is bezig, er zijn er twintig, maar om er vijf beter te gaan ondersteunen. Begrijp ik dat goed? Dus als je daar bij hoort, kun je meer geld van het rijk genereren? Klopt dat? Want anders denk ik dat die ambities alleen nog maar zwaarder gaan drukken op je budget. Ten tweede. Ik heb niks gehoord over de exploitatie van de Zuileshoeve. Er staat wel dat er een bidbook komt, maar ik zag het niet in de presentatie. Over het betaald parkeren: u weet dat wij daar geen groot voorstander van zijn. U zegt dat het ook mogelijk is om de weg in beheer te geven van het Parkschap, maar realiseert u zich wel dat dat ook weer extra kosten met zich meebrengt? Moet dat dan ook weer gaan drukken op de parkeergelden? Dat waren even mijn eerste vragen. Ik heb eigenlijk een beetje de relatie gemist met De Nieuwe Dordtse Biesbosch, wat we graag zouden willen en met de Merwedeheuvel. Want wat heeft dat voor consequenties voor de budgetten van park De Biesbosch en wilt u dan ook in al die andere gebieden op ons eiland in de natuur uiteindelijk betaald parkeren gaan invoeren? De heer Verheijen Gaat het rijk bijdragen? Dijksma heeft zich daar nog niet over uitgesproken. De motie op basis waarvan nu het onderzoek plaatsvindt, of het amendement is het, geloof ik, gaat wel uit van het feit dat op het moment dat de nationale parken nieuwe stijl zijn aangewezen, dat er een Rijksverantwoordelijkheid komt om die ook substantieel te ondersteunen. Wat dat dan substantieel betekent, in geld, dat zou ik op dit moment niet weten. Wij zijn wel actief in het team dat dat voorbereidt, dus daar komen we, hoop ik, snel achter. Dat is één kant. Een ander belangrijk facet is, dat op het moment dat je de topnatuur in Nederland tot onderdeel maakt van je eigen beleid voor vrijetijdseconomie, toerisme en recreatie, ga je ook mee in de Rijksaandacht voor de toppers in Nederland, vergelijkbaar met dat het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen de Rijksmusea meeneemt in de promotie, in België, Duitsland en Engeland. Als ze daarin ook de promotie van de top drie of vijf van de nationale parken gaan meenemen en dat is de intentie, dan heb je daar natuurlijk ook in deze regio profijt van. Moet ik eerst de andere ook doen? Want er waren nog meer vragen. De exploitatie van de Zuileshoeve. Die staat niet op het bord. Zijn we wel mee bezig. Is in de eerste aanbesteding niet gelukt. We hebben nu een intentieverklaring met een exploitant die vóór 1 oktober met een plan komt waarin hij het onderdeel maakt van zijn nering, zal ik maar even zeggen, op grond waarvan wij een deel van onze kosten kwijt zijn en er ook wat aan gaan verdienen. Het gaat niet over substantiële bedragen, overigens. De voorzitter Ik stel voor dat we nu toch maar even eerst alle andere vragen ophalen, want ik zie zoveel vingers. Meneer Nederhof. De heer Nederhof Dank u wel, voorzitter. Ik had één vraag naar aanleiding van de presentatie. Het gaat over die dagpas voor parkeren. Daar heeft u in gedachten 2,50 euro. Zijn er ook andere varianten bedacht, al? Want als ik elke dag mijn hondje uit moet laten daar, wat veel mensen doen, is dat een kostbare zaak. Er is een diversiteit van bezoekers. Ook: stel nou dat Brabant voet bij stuk houdt en dus niet betaald parkeren invoert. Dat dreigt dus, want volgens mij is in de gemeenteraad daar uitgesproken dat ze

6 dat niet willen, maar stel dat ze het wel willen, dan komt daar ook geld binnen. Waarom moeten wij dat dan alleen ophoesten, die euro en van die kant komt niets? De heer Portier Eerst een algemene opmerking. Ik ben blij met het enthousiasme waarmee alle plannen gebracht worden. We hebben natuurlijk een fantastische locatie, maar ik heb wel de indruk dat we het voor een schijntje in stand willen houden, dat er nu inderdaad een miljoen gekort wordt. Als ik dan kijk naar de plannen om meer geld op te halen, dan vraag ik me af hoe reëel dat is. Ik weet dat we een ander groot project hebben gehad, het Energiehuis, waar we dachten met sponsorgelden alle mogelijke exploitatietekorten op te gaan vangen. Gaan we straks niet op dezelfde manier hier met het Parkschap het schip in? Een voorbeeld is inderdaad die exploitatie van die parkeervoorzieningen. Er wordt euro netto opgehaald. Ik heb begrepen dat de feitelijke investering, wat het gaat kosten of wat de automobilisten moeten gaan betalen, boven de twee ton is ingeschat. Uit mijn hoofd even of Dus twee derde lekt sowieso al weg. Als dan ook nog een aantal mensen zegt: dan gaan we niet meer elke dag, zoals de heer Nederhof zegt, in de Biesbosch de hond uitlaten, dan ga ik wel ergens anders heen, dan neemt de hoeveelheid verkeer af en dus ook de bestedingen in de ondernemingen in de buurt, waardoor je er eigenlijk alleen maar op achteruit gaat. Is het niet gewoon noodzakelijk om te zeggen 'Wij willen hier een topnatuurgebied hebben, daar moet gewoon geld voor op tafel komen?' De heer Karapinar In het stuk wordt aangegeven, bij de risicoparagraaf geloof ik, dat die verdienmodellen misschien niet zoveel zouden opleveren als in de begroting staat, om die sluitend te krijgen. Graag daar een toelichting op. Het andere is de commissie Van Vollenhoven. Als ik het zo lees, word ik daar echt warm van. Die het Rijk adviseert over financiering en organisatie van nationale parken en neemt onder andere De Biesbosch als pilot. U heeft dat even genoemd, terloops, maar wat is daar de stand van zaken? Wanneer horen we daar iets concreet van? Ais dat echt zo doorgaat, als het als een pilot wordt benoemd en daar krijgen we financiële middelen voor, dan hebben we volgens mij geen probleem meer. Dank u wel. De voorzitter Dank u wel. Mevrouw De Smoker. Mevrouw De Smoker Eigenlijk nog twee vragen, mede naar aanleiding van de presentatie. Meneer Verheijen, u gaf aan dat er nog nagedacht wordt over welke constructie met het invoeren van de Biespas, of in ieder geval het parkeergeld. Ik ga er eigenlijk vanuit dat als de gemeente Dordrecht dan de weg in zijn geheel overdraagt, wij ook zo sportief zullen zijn om daar ook de onderhoudskostenpot die wij normaal hebben, over te dragen, dus daar wil ik graag een reactie op. Een andere vraag is: als wij bij de Merwelanden betaald parkeren in gaan voeren, ga ik er vanuit dat bij het nieuwe parkeerterrein van De Nieuwe Dordtse Biesbosch ook parkeergelden worden geheven. Ik wil dat graag bevestigd horen. Dank u wel. De voorzitter Dank u wel. De volgende is meneer Veldman. De heer Veldman Dank u, voorzitter. Ik heb ook nog een vraag inderdaad over het parkeren, naast dat ik toch wel wil uitspreken dat we enorm trots zijn op het feit dat we een nationaal park om de hoek hebben en ik ook wel, enigszins aansluitend bij de heer Portier, vind dat er voldoende middelen moeten zijn voor het beheer daarvan. Even terug naar het parkeren. Wij vroegen ons inderdaad wel af: de rekening lijkt nu wel erg bij Dordrecht te belanden, terwijl het grootste deel van het park aan de Brabantse kant ligt. Hoe zit dat met die verhouding? Wij vroegen ons ook af, van de investeringskosten: wordt er dan gesproken, ook bijvoorbeeld met de parkeerorganisatie van de gemeente? Of wordt dat dan weer iets zelfstandigs en hoe hangt dat met elkaar samen? Het tweede betrof de vaantjes die u wilt verkopen aan mensen die met een boot het gebied in willen, waar wij op zich niet negatief tegenover staan, maar wij hadden wel een vraag bij de uitvoerbaarheid daarvan, omdat het erg lastig te controleren is, volgens ons.

7 De voorzitter Dank u wel, meneer Veldman. Dan is meneer Blokland aan de beurt. De heer Blokland Ik heb in één van de sheets gezien 'de gebruiker betaalt' en wat krijgen we nu? De automobilist moet betalen om binnen te komen en de fietser - wandelaars zullen er niet veel zijn, want het ligt nogal afgelegen - kan zomaar naar binnen. Die maakt hetzelfde gebruik van De Biesbosch als de automobilist en die gaat zonder betalen naar binnen. Dat is toch bijna discriminatie van de automobilist? Dat is één vraag. De tweede. Er moet ergens een slagboom komen of zo, of een polier, weet ik veel. Hoe gaat het dan met de bereikbaarheid van het Biesboschcentrum, het restaurant en de Sterrenwacht? De voorzitter Dank u wel, meneer Blokland. Meneer Oostenrijk. De heer Oostenrijk Ja, voorzitter. Ook hartelijk dank voor de heldere presentatie; het geeft veel inzicht. Wij waarderen de move om veel meer publiek geld binnen te krijgen. Ik denk dat het appelleren op de samenleving een hele goede zaak is. We zijn benieuwd hoe dat met de Biespas uit gaat werken. Voor mezelf maak ik even de vergelijking met het lidmaatschap van Natuurmonumenten. Daar betaal je ook een bepaald bedrag voor en daar zie je ook wat van terug. Nooit letterlijk één op één, maar ik kan me er wel iets bij voorstellen. Als je die Biespas hebt en je laat, zoals meneer Nederhof, dagelijks je hondje uit, ja, dan kost dat ergens tussen de vijf en tien eurocent per keer. Dat moet kunnen, denk ik. Ook voor minder draagkrachtigen. Dus frequente gebruikers hebben er wat aan. Incidentele gebruikers - ja, ik ben vandaag richting het Energiehuis geweest, daar moetje ook betalen. De voorzitter Wat is uw vraag? De heer Oostenrijk Het hoeft geen vraag te zijn. Het kan ook een waardering zijn, om iets uit te spreken. De voorzitter We waren vragen aan het ophalen, vandaar. De heer Nederhof Ik hoor nu toch andere vragen, ook 'niet naar aanleiding van'. Dan ga ik ook maar even los. We hebben nog een totale reserve van euro. Wij zeggen dan op een begroting van vier miljoen: moet dat? Wij zijn niet van de reserves, zoals u weet. De partners staan toch garant, heb ik gelezen. Ook het omslagpercentage van de rente is gehandhaafd op 4,5 en ik dacht dat wij iets van 3,5 hadden doorgesproken. Op zeer korte termijn, dacht ik. Dus ik hoor daar graag een antwoord op, voorlopig. De heer Burggraaf Ik heb een vraag over uw nieuwe verdienmodellen die u presenteerde. U gaf aan in de vergelijking dat de Biesbosch zo'n bezoekers heeft. U noemde het Nationaal Park De Hoge Veluwe als een vergelijkbaar park. Ik zat het net op te zoeken: inderdaad ook zo'n ruim half miljoen bezoekers per jaar. Als ik dan zie wat het verschil is aan wat u denkt extra te kunnen gaan verdienen aan al die bezoekers, dan zie ik bijvoorbeeld bij de Veluwe dat ze voor betalende bezoekers een omzet van ruim vier miljoen per jaar kunnen halen. Als we die vergelijking dan richting De Biesbosch trekken, dan zie ik daar veel lagere bedragen. Wat zijn uw gedachten daarover? Wat zijn de verschillen en wat zijn nog de kansen daarin? De voorzitter Dank u wel. Mevrouw Van den Bergh, nog een nabrander? Mevrouw Van den Bergh Ik heb toch ook even een vraag, nu toch ook even andere dingen aan bod komen. Dat is dat het Parkschap afsluit met een positief resultaat van ruim euro, maar dat u in 2014 al inschatte dat het nieuwe verdienmodel te weinig op zou brengen en daardoor hebben de deelnemers extra stortingen gedaan, onder andere Dordrecht ook, van euro. Dat is eigenlijk praktisch gelijk aan nu het

8 positieve resultaat. Dus het is eigenlijk een soort extra investering vanuit Dordrecht. Dat gaat niet terug naar de algemene reserve, maar dat blijft bij u. Volgens de regelingen, zeg maar. Op zich vind ik dat helemaal niet erg, maar dan kun je inderdaad de discussie gaan openen of de bijdrage niet sowieso omhoog moet. Want nu is het eigenlijk ook een extra subsidie. De voorzitter Dank u wel. Laatste vraag, want meneer Verheijen moet er nog een paar beantwoorden. De heer Nederhof Voorzitter, mag ik nog even? De voorzitter Meneer De Looze heeft nog een vraag. De heer De Looze Dank u wel. Ik had nog een vraag over het bezoekerscentrum, hoe we dat meer ondernemend gaan krijgen. Kunt u een tipje van de sluier oplichten wat de plannen zijn? Misschien een restaurant wat 's avonds open is. Wat zijn de ideeën daaromtrent? De voorzitter Heel kort, meneer Nederhof. De heer Nederhof Ja, ik doe het namens Osman, want die zit bij de Jeugdraad. Het gaat hapsnap, maar het gaat om de inhoud. De bestuursondersteuning vinden wij ook best een groot bedrag. Waaruit bestaat dat dan? Ik bedoel, het is een groot woord, maar het is ook een groot bedrag. Dus misschien is daar een nadere toelichting op te geven. De voorzitter Oké, dan wordt het nu tijd om het woord aan meneer Verheijen te geven, want anders gaat hij het niet redden voordat de NS binnenstapt. De heer Verheijen Oké. Zoveel mogelijk in de volgorde die u aan vragen heeft gesteld. Ik behandel even apart de Natuurbijdrage Automobilisten. Ik blijf het bewust zo noemen, omdat ik daarmee de relatie tussen hun bijdrage en datgene wat wij ermee willen doen, in stand wil houden. Wij hebben daarin twee gedachtenlijnen op dit moment om het te realiseren. Eén is, de weg gaat over naar het Parkschap en daarmee wordt het Parkschap bevoegd om daar parkeergeld te heffen. Daar tegenover staat dat wij het onderhoud van de weg overnemen, dus daar moet een rekenmodel op worden losgelaten om dat ook op die manier te realiseren. Mevrouw Van den Bergh Maar weegt dat dan allemaal wel op, al die investeringen, tegen de bijdrage van parkeergelden? De heer Verheijen De investeringen zijn eenmalig. Dus, mijn linkerbuurman noemde ruim twee ton; dat is waar. Alleen, de inkomsten netto, ik heb het over netto inkomsten, alle kosten eraf, zijn euro per jaar, inclusief wegonderhoud. Daar is een raming voor gemaakt op basis van de cijfers van de gemeente Dordrecht en dan houden wij euro over. Waarom ik twijfel om het op deze manier te doen, heeft twee redenen. Eén is: als wij het heffen, is het onderhevig aan een BTW percentage van 21 procent. Het tweede is, als wij het heffen is er vanaf 2016 een verplichting tot vennootschapsbelasting. Dan komt de verhouding opbrengst en investering en dan ook nog een groot gedeelte afdragen aan andere belastinginstanties- de vraag is of dat dan verstandig is. Mevrouw Van den Bergh Even nog een korte vraag. Heeft u in die berekeningen van het profijt wat het opbrengt, ook rekening gehouden met dat er minder bezoekersaantallen gaan komen? De heer Verheijen Ja. Uit alle onderzoeken die er geweest zijn bij nationale parken in Nederland die betaald parkeren hebben ingevoerd, is de vraaguitval niet te meten. Nul.

9 De vraaguitval is nihil. Wel een dipje in het begin, maar is per saldo gewoon nihil. Waarom De Hoge Veluwe wel? Daar staat een hek omheen en ze hebben Kröller Müller. Zij hebben het Kröller Müller museum en wij hebben geen museum. Ja, wel een museum, maar niet vergelijkbaar met Kröller Müller en wij kunnen geen hek plaatsen. Daarom zijn onze ramingen ten opzichte van De Hoge Veluwe relatief laag. Nieuwe Dordtse Biesbosch/Merwedeheuvel. De afspraak is dat bij de ontwikkeling van De Nieuwe Dordtse Biesbosch het natuurdeel beheerd zal worden door Staatsbosbeheer en het recreatiedeel door het Parkschap. Bij de Merwedeheuvel, op te leveren op 1 januari 2023, komt het beheer bij het Parkschap. Daar worden, respectievelijk zijn financiële beheerafspraken over gemaakt. Over het parkeren, dat vond ik een politieke vraag. Wethouder Van de Burgt Nou, in de verdienmodellen nu zit geen parkeren op de andere onderdelen die het nationaal park gaat beheren in de toekomstige tijd. De heer Nederhof Kunt u dat uitleggen voor mij, voorzitter? Wethouder Van de Burgt Ja. Er zijn nu plannen gemaakt voor de verdienmodellen waar het Parkschap verantwoordelijkheid heeft voor de recreatieve voorzieningen en het recreatief beheer. In De Nieuwe Dordtse Biesbosch zijn kleine parkeerstrookjes aan te leggen. Een ander punt zou zijn, maar dat is een andere discussie die valt buiten De Nieuwe Dordtse Biesbosch, is wat er gebeurt met De Viersprong. Maar die ontwikkeling, daar hebben we het nog helemaal niet over het heffen van parkeergeld gehad. De heer Nederhof Voorzitter, we hebben het nu over het Parkschap en we hebben cijfers gezien. Onze fractie vraagt aan andere fracties: wat vinden zij van het parkeren? Principieel voor of tegen parkeren, daar kun je ook nog een uitspraak over doen. Kijk, eigenlijk zegt u, als hondenbezitter - ik ben geen hondenbezitter, maar... neem maar een Biespas voor 25 euro en dan kan je altijd je hond uitlaten wanneer je wilt. Daar komt het eigenlijk op neer, als ik ergens een berekening hoorde van de heer Oostenrijk. Maar ik betaal hondenbelasting - moet ik nou weer 25 euro extra betalen om mijn hond uit te laten? Daar komt een hoop onrust. De heer Verheijen Misschien nog even een paar elementen die u noemde. De pilot van meneer Van Vollenhoven. Van Vollenhoven adviseert Dijksma over een aantal ontwikkelingen, waarbij hij zijn ervaring gebruikt met de manier waarop er met Rijksmonumenten is omgegaan. Hij wil diezelfde methode toepassen op de topnatuurgebieden in Nederland, waaronder De Biesbosch. De kracht van die Rijks natuurmonumenten is dat hij daar andere partijen dan alleen het Rijk verantwoordelijk heeft gemaakt voor de instandhouding en het opknappen van de monumenten. Eigenlijk wil hij diezelfde methode toepassen op een paar topnatuurmonumenten waaronder De Biesbosch. Dat past ook in de lijn van Dijksma. De heer Karapinar Mijn vraag was meer wanneer we daar iets concreets over horen. Hoe lang kan dat nog duren? De heer Verheijen Van Vollenhoven gaat medio oktober zijn rapport uitbrengen en aanbieden aan de staatssecretaris. De vaantjes. Er zijn twee methoden. Er is een vrijwillige methode, die onderzoeken we eerst, samen met de Federatie Watersportvereniging. Zij gaan de vaantjes verkopen. De middelen komen ten gunste van het Parkschap en gezamenlijk overleggen we waar de opbrengst aan besteed wordt. Dat is één variant. Een andere variant is, vergelijkbaar met Amsterdam, digitaliseren. Meetpalen aan de kanten. U heeft betaald; er gaat geen signaal weg. U heeft niet betaald, er komt een signaal en er komt een handhaver incasseren. We hebben inderdaad een reserve van zes ton. Daar wordt op ingeklonken, want u ziet dat wij gekort zijn voor een miljoen, maar de inkomsten komen pas 2017, 2018, Dus wij hebben een belangrijk deel van die reserve nodig om de bestaande tekorten te financieren.

10 De heer Nederhof Voorzitter, dat vind ik toch een beetje vreemde gang van zaken. Je hebt toch een werkkapitaal en daar doe je het mee. Die reserve ga je dan eigenlijk alvast invullen voor de komende jaren. Is het zoiets? De heer Verheijen Wat wij proberen, is de bestaande voorzieningen in stand te houden. Dat doe je door ernstig te bezuinigen in je eigen formatie, maar op sommige punten kan dat niet. Als wij vinden dat handhaving en toezicht gecontinueerd moeten worden, is het heel onverstandig om nu BOA's en parkwachters te ontslaan. Alleen, als ik het middel nog niet heb om ze te financieren, moet ik ook een beroep kunnen doen op de reserve. De heer Nederhof Voorzitter, maar zonder reserve werken, dan krijg je een heel ander plaatje. Dat is een ander uitgangspunt. Eigenlijk is dat een veel beter, gezonder uitgangspunt. Je hebt dan een werkkapitaal om dit uit te voeren. Waar is een reserve voor? Niet om deze dingen te bewerkstelligen. De heer Verheijen Een reserve is ervoor om tegenvallers op te vangen. Het alternatief is, meneer Nederhof, dat ik elk jaar op basis van het exploitatietekort van het Parkschap bij vier gemeenten en twee provincies geld moet ophalen. Dat is het alternatief. De heer Nederhof Maar die partijen staan garant als er geld nodig is. Dan heb je toch geen reserve nodig? Dan kun je toch gewoon zeggen: ik moet nu geld hebben? Nogmaals, zeven ton reserve, ik vind het veel op een begroting van vier miljoen, puur financieel. Dat vind ik een hele gekke verhouding, maar daar moet de wethouder maar naar kijken. De voorzitter Uw punt is duidelijk, meneer Nederhof. Meneer Verheijen. De heer Verheijen Een tipje over het bezoekerscentrum. Het is inderdaad de bedoeling dat er een aantal activiteiten plaatsvinden door ondernemers, waarvoor bijvoorbeeld het bezoekerscentrum het boekingskantoor wordt. Voorbeeld: rondvaart of verhuur. Dat kun je laten doen door een ondernemer. Dat betekent dat wij het niet meer doen, dan vervallen kosten. Maar op het moment datje wel het boekingskantoor bent, kun je daar een fee voor vragen. Horeca die uitbreidt binnen het bezoekerscentrum waar je via een pachtcontract of concessie een deel van je inkomsten versterkt. De bereikbaarheid gaat door een slagboom. Dat betekent dat we voor de bezoekers van het restaurant, de Sterrenwacht, van medewerkers zelf, van bewoners een voorziening gaan treffen zodat dat soepel kan. Over fietser zonder betalen, dat vind ik ook een politieke vraag. De heer Tazelaar Soepel kan? Ik kom aanrijden bij de slagboom en ik zeg dat ik naar de Sterrenwacht ga. Is dat soepel genoeg voor die knaak? De heer Verheijen Ik laat u een knaak betalen of uw abonnement en vervolgens krijgt u bij de Sterrenwacht iets terug. De heer Tazelaar Nog een vraag. Ik ben toevallig ook donateur van Onderhoud Biesbosch. Ik heb wel eens meer gezegd, maar u zegt, dat is de Brabantse kant. Dat kost een tientje per jaar uit solidariteit. Is daar ook wel eens aan gewerkt in Dordrecht? Als we allemaal een tientje betalen zijn we donateur van De Biesbosch en dan krijg je een kaartje en kunnen we het gewoon lekker gaan bezoeken. Heb je toch dat geld binnen. De heer Verheijen Er zijn een aantal crowdfunding acties. Publieksacties waarbij je op vrijwillige basis dat doet. Dit is er één van. Die blijven we ook voortzetten. Die is nu experimenteel gedaan in Dordrecht en in Sliedrecht en we gaan verder uitbreiden. Dat gebeurt overigens door een aparte stichting die dat organiseert en die met ons, met een deel van hun opbrengsten onderdelen in De Biesbosch financieren. Dat is dat Geefgeld onderdeel, zal ik maar zeggen.

11 De heer Veldman Ik heb volgens mij nog geen antwoord gehad over hoe de lusten en de lasten verdeeld worden tussen Brabant en Dordrecht op het gebied van parkeren en de inkomsten daarvan. De heer Verheijen U heeft gezien dat de berekeningen die we nu gemaakt hebben dit deel betreffen van De Hollandse Biesbosch? Met Werkendam en Drimmelen zijn wij natuurlijk in overleg over wat hun bijdrage wordt aan de financiering van dit totale model. Zij hebben daarin aangegeven dat zij geen voorstander zijn van betaald parkeren, maar er zitten natuurlijk varianten in. De vraag is in hoeverre zij bereid zijn om voorzieningen in te leveren die we daarmee financieren. Dat is één. U heeft gezien dat er staat euro plus p.m. Dat heeft met twee dingen te maken. Ons bedrag wat we hier halen is zeg maar acht ton. Dan komen we nog twee ton tekort, dus die p.m. moet worden ingevuld. Dat is één. Die moet ook uit het Brabantse deel komen. Het tweede is: met dit geld financieren we eigenlijk alleen maar het bestaande. Geen enkele nieuwe ontwikkeling is nu te financieren. Puur het bestaande in stand houden is datgene wat we ermee kunnen. Meeropbrengsten die we gaan genereren en die komen ongetwijfeld, moeten besteed worden aan die verdere ontwikkeling om dat nationale park nieuwe stijl ook te kunnen waarmaken. De heer Veldman Voorzitter, even één doorvraag. Als ik het dus goed begrijp, dan kan het dus ook betekenen dat als de gemeenten aan de Brabantse kant ervoor kiezen om geen betaald parkeren door te voeren, maar wel bereid zijn om daar faciliteiten voor in te leveren, dat de totale kwaliteit van het Parkschap achteruit gaat. Ergo, ook voor de Dordtse inwoners, ook al zouden wij wel betaald parkeren gaan invoeren. De voorzitter Meneer Verheijen en dan de wethouder, denk ik. De heer Verheijen Wij, dat heeft u in de begroting gezien, wij kennen ook nog een zogenaamd Hollands compartiment. Een residu van de fusie, waarin we proberen om Hollandse kosten en Hollandse opbrengsten aan de Hollandse kant te besteden. Dat klinkt nu heel onvriendelijk voor de overkant, maar dat is wel het principe wat we proberen toe te passen. De collectieve dingen die we sinds 2011 met elkaar doen, die worden wel verdeeld over Werkendam, Drimmelen, Dordrecht, Sliedrecht en de twee provincies. Dus wat we daar na 1-11 doen, dat doen we collectief, maar de oudere zaken zitten nog in het Hollandse compartiment. De heer Karapinar Voorzitter? De voorzitter De heer Karapinar als laatste. Als we dan nog vragen hebben, stel ik voor dat we het toch in de commissie verder behandelen. De heer Karapinar Prima. We mogen ook vragen aan collega's stellen, neem ik aan? Want ik hoorde de heer Portier van de SP en later sloot de SGP/ChristenUnie zich daar ook aan, van: eigenlijk zijn we trots op onze Biesbosch en eigenlijk moeten we als gemeente daar meer geld aan geven. Dat hoorde ik, als ik het goed heb. Kunnen wij dan in de raad misschien een motie van u verwachten? Hoe komen ze aan dat geld? De heer Veldman Voorzitter, ik voel mij enigszins direct aangesproken. Volgens mij heb ik niet gezegd wat u nu citeert. Ik heb mijn waardering uitgesproken voor het park en ik het gezegd dat er voldoende budget moet zijn, maar ik heb verder niet gezegd waar dat budget vandaan moet komen. Ik ben het eens met de woordvoerders voor mij die hebben gezegd dat het publiek daar ook een bijdrage aan kan leveren en dat het best wat verder kan gaan dan op dit moment. Als dat een verheldering is, dan geef ik die graag.

12 Mevrouw De Smoker Voorzitter, BVD vroeg ook al naar de mening van de collega's rondom het betaald parkeren. Wij hebben het daar gisterenavond ook in de fractie over gehad en gekeken hoe alles is opgebouwd. Er is een visie neergelegd; daaruit zijn de plannen gekomen, daaruit dus ook een stuk uitvoering en een stuk bekostiging nodig. Wat ons betreft is dan de vraag: wat wil je dan niet meer doen als je niet betaald parkeren invoert? Wij zijn er niet op tegen datje daar betaald parkeren in gaat voeren. Dat is eigenlijk een vraag terug aan Beter voor Dordt. Verder, voorzitter, zou ik willen voorstellen zoals wij bij de commissie Bestuur en Middelen gebruikelijk zijn te doen, een jaargesprek te hebben, om dat vlugger te doen dan wat nu in de planning staat, om dat volgend jaar eens te doen, omdat ik vind dat deze discussie rondom het Parkschap, met alle respect, zich teveel concentreert op het parkeren en niet op de dingen waarover we vanuit Bestuur en Middelen met elkaar willen spreken. Dat heeft te maken met risico's, met investeringen, met bezuinigingen waar u heel erg tegenaan loopt en die boodschap is wel heel duidelijk bij ons binnen gekomen. Trap op/trap af geldt voor alle gemeenschappelijke regelingen, maar u zit er heel zwaar in. De voorzitter Een vraagje. Zijn de overige commissieleden het hiermee eens? De heer Nederhof Voorzitter, ik heb nog geen antwoord gehad op de bestuursondersteuning, dat dat zo'n groot bedrag is. Waar bestaat dat uit, in grote lijnen? De heer Verheijen Die bestaat vooral uit de activiteiten die collectief gebeuren. Daarin zit de directeur, daarin zit de controller, er zit een deel in van gemeenschappelijk beleid, er zit een deel in van gemeenschappelijke marketing, er zit een deel in van coördinatie, handhaving en toezicht, voor het totale gebied. Wethouder Van de Burgt Laat ik het beperken tot één opmerking die misschien wat lang geformuleerd is. Ik geloof erg in de Biespas, waarmee je eigenlijk De Biesbosch teruggeeft aan de samenleving. Hoe je die dan ook invult. Bewoners, bezoekers, gebruikers, enzovoorts. Ik geloof nog meer in die Biespas als het ook een kortingspas is. Daarmee wordt hij wat toegankelijker en de heer Oostenrijk noemde het al, daarmee wordt hij wat vriendelijker gebracht en zou je hem ook eerder aanschaffen. Als hij dan 25 euro kost, dan zou je een berekening moeten maken hoeveel dat oplevert om dat miljoen te dekken. Dat is één. Koppeling Biespas/kortingspas. Biespas/abonnementspas. Ook dat vind ik er eentje die we goed moeten doorrekenen en moeten laten zien. Ik neem dat van u mee, dat daar bemerkingen bij zijn, maar ik neem ook van u mee dat als het dan geen betaald parkeren wordt, dan proef ik bij enkelen van u de bereidheid om dan euro op tafel te leggen. Ook die neem ik mee. De heer Nederhof Voorzitter? Ik had ook gevraagd aan de andere fracties of zij principieel voor of tegen betaald parkeren zijn op een natuurterrein wat van ons allen is. Even terugkomend op wat de wethouder zei: hij gelooft ontzettend in de Biespas. Ik vind het ook een heel goed systeem. Maar als ik te voet ben of met de fiets, dan zou ik zo maar geen Biespas hoeven kopen. Waarom zou ik? Alleen als ik een auto heb, dan wordt het wat voordeliger, dan ga je gewoon financiën tegen elkaar afwegen. [...] De heer Nederhof Nee, maar goed. De waterbusbezoekers, de fietsers, de wandelaars, die kunnen toch ook gewoon? Dan moeten die allemaal betalen. De voorzitter Ik heb een vraag. Wat doen we verder met dit onderwerp? Want volgens mij zijn we nog lang niet uitgepraat. Verwijzen we het terug naar de commissie, gaan we het er nog een keer over hebben? Mevrouw Van den Bergh Dan bedoelt u de commissie Fysiek?

13 De voorzitter De commissie Fysiek of de commissie Bestuur en Middelen? De heer Karapinar Volgens mij moeten we het als hamerstuk... Mevrouw De Smoker Voorzitter, ik heb de wethouder horen zeggen dat er een voorstel komt rondom Biesbosch, rondom het parkeren et cetera. Dus dat fysieke gedeelte komt natuurlijk terug bij de commissie Fysiek. Ik heb zelf de suggestie gedaan om het jaargesprek zoals we dat gewend zijn binnen Bestuur en Middelen te voeren, om die al heel vlug, begin volgend jaar, gewoon een keer te voeren. Dan pakken wij altijd de andere onderwerpen beet die een gemeenschappelijke regeling betreft. De heer Karapinar Dit kunnen we gewoon hameren wat mij betreft. De voorzitter Is dat voldoende? Mevrouw Van den Bergh Ik begreep van meneer Verheijen dat meneer Van Vollenhoven het rijk in oktober een rapport aanbiedt over de stand van zaken van de topparken. Die zou ik er graag bij willen betrekken in verdere discussies, in fysiek, ook. De voorzitter Dat is genoteerd, mevrouw Van den Bergh. De heer Nederhof Voorzitter, dat willen wij ook graag, want dan willen wij het toch in fysiek daarover hebben. De voorzitter Dan stel ik voor dat we dit onderwerp nu afsluiten. Dan gaan de commissies uiteen, begrijp ik en houden we een hele korte pauze. Vijf minuutjes. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 13 oktober 2015.