Werkgroep Volwassenenonderwijs Centrum voor Taal en Migratie Katholieke Universiteit Leuven. Radio Minerva. Luisteractiviteiten

Transcriptie

1 Werkgroep Volwassenenonderwijs Centrum voor Taal en Migratie Katholieke Universiteit Leuven Radio Minerva Luisteractiviteiten

2 Het pakket Radio Minerva bestaat uit: - Algemene handleiding - 60 Luisteractiviteiten - 60 luisterfragmenten Al de materialen zijn te downloaden op : Auteur: Illustraties: Lay-out: Technische realisatie Montage An Lombaerts Snoek en Moose, snoekandmoose@pandora.be Centrum voor Taal en Migratie, Riet Theys AV-dienst van de KULeuven Neel Cockx

3 Dankwoord Radio Minerva is het resultaat van een intensief ontwikkelingsproces. We willen graag iedereen bedanken die op enigerlei wijze betrokken is geweest bij de totstandkoming van dit product. Een woord van dank gaat uit naar de opdrachtgevende instantie: de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Afdeling Volwassenenonderwijs en naar de medewerkers van het Centrum voor Taal en Migratie Steunpunt NT2 die steeds bereid waren professionele hulp en advies te geven. Daarnaast willen we de acteurs die meewerkten aan dit project bijzonder bedanken. Hun stemmen wekten Radio Minerva tot leven. Leuven, februari 2004

4 Algemene Handleiding 1. Situering van het materiaal 1.1. Wat is Radio Minerva? 1.2. Doelgroep 1.3. Doelstelling Specifieke eindtermen Tekstclusters De moeilijkheidsgraad van taken Contexten 1.4. Een taakgerichte aanpak 2. Het materiaal 2.1. Het luistermateriaal: 'Radio Minerva' 2.2. De luisteractiviteiten De docentenhandleiding Het kopieerblad 3. De grid 4. Feedback Luisteractiviteiten Luisteractiviteit 1: Luisteractiviteit 2: Luisteractiviteit 3: Luisteractiviteit 4: Luisteractiviteit 5: Luisteractiviteit 6: Luisteractiviteit 7: Luisteractiviteit 8: Luisteractiviteit 9: Nieuwkomers Konijn met pruimen Brandweer Meisjes en wetenschap Door weer en wind Sterrenmix Kinderspel Commissaris Lawine Het journaal

5 Luisteractiviteit 10: De sportlunch Luisteractiviteit 11: Aflevering 1 Luisteractiviteit 12: Aflevering 2 Luisteractiviteit 13: Aflevering 3 Luisteractiviteit 14: Aflevering 4 Luisteractiviteit 15: Aflevering 5 Luisteractiviteit 16: Aflevering 6 Luisteractiviteit 17: Aflevering 7 Luisteractiviteit 18: Aflevering 8 Luisteractiviteit 19: Aflevering 9 Luisteractiviteit 20: Aflevering 10 Luisteractiviteit 21: Blik op de weg Luisteractiviteit 22: Lekkerbek Luisteractiviteit 23: Opsporing verzocht Luisteractiviteit 24: Weer of geen weer Luisteractiviteit 25: Het staat in de sterren geschreven Luisteractiviteit 26: Citroen, citroen, citroen Luisteractiviteit 27: Boeketje Vlaanderen Luisteractiviteit 28: Een boodschap van algemeen nut Luisteractiviteit 29: Uur Cultuur Luisteractiviteit 30: Moeten of mogen? Luisteractiviteit 31: De taaltelefoon Luisteractiviteit 32: Raadpleeg steeds uw apotheker Luisteractiviteit 33: Help mij, help mij uit de nood Luisteractiviteit 34: Mobiel Luisteractiviteit 35: Streekproducten Luisteractiviteit 36: De werf van de eeuw Luisteractiviteit 37: Laat je vervoeren Luisteractiviteit 38: Babbelut Luisteractiviteit 39: Als het kriebelt moet je sporten Luisteractiviteit 40: Prijsstrijd Luisteractiviteit 41: Knippen en plakken

6 Luisteractiviteit 42: Luisteractiviteit 43: Luisteractiviteit 44: Luisteractiviteit 45: Luisteractiviteit 46: Luisteractiviteit 47: Luisteractiviteit 48: Luisteractiviteit 49: Luisteractiviteit 50: Luisteractiviteit 51: Luisteractiviteit 52: Luisteractiviteit 53: Luisteractiviteit 54: Luisteractiviteit 55: Luisteractiviteit 56: Luisteractiviteit 57: Luisteractiviteit 58: Luisteractiviteit 59: Luisteractiviteit 60: Voor alle fans Blikopener Mijn thuis is waar mijn Stella brandt Triangel Oh zon! Twee emmertjes water halen Zoektocht Stalen ros De collega's Wie is het? Boterhammen in het park Cocktail Jos Recyclart Lijf en leden De vlekkenkampioen Kijk uit Een wonder der natuur Lang zullen wij leven Vluchten kan niet meer

7 1. Situering van het materiaal 1.1. Wat is Radio Minerva? Radio Minerva bestaat uit 60 luisteractiviteiten voor cursisten die een cursus Nederlands als Tweede Taal, Richtgraad 1, Niveau 1.2. volgen. Deze luisteractiviteiten kunnen door docenten 1 ingezet worden in het contactonderwijs. Het pakket bestaat uit luisterfragmenten, een handleiding voor de docent en kopieerbladen voor de cursist. Alle materialen kunnen gedownload worden op de website van het CTO, via Doelgroep Radio Minerva is bedoeld voor gealfabetiseerde anderstalige volwassenen die geen of zeer weinig Nederlands kennen. Als instapvereiste voor Richtgraad 1, niveau 1.2. geldt dat de cursist de basiscompetenties van Richtgraad 1, niveau 1.1. heeft verworven. Bij de ontwikkeling van het pakket is bijzondere aandacht geschonken aan de bruikbaarheid voor zowel laag- als hooggeschoolde cursisten Doelstelling Radio Minerva werd ontwikkeld om te worden ingezet in het contactonderwijs in functie van het behalen van de specifieke eindtermen luisteren zoals die voor Richtgraad 1, Niveau 1.2 beschreven werden door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling in Volwassenenonderwijs Opleidingsprofielen Moderne Talen. Voorbeeldmateriaal bij de specifieke eindtermen (MVG, juli 2001). De specifieke eindtermen moeten bovendien leiden tot inzetbaarheid in gevarieerde, relevante contexten die evenwichtig gespreid zijn. Een omschrijving van het begrip 'Richtgraad 1, Niveau 1.2. is niet eenvoudig. In dezelfde publicatie van de Dienst voor Onderwijsontwikkeling wordt het niveau als 'het overlevingsniveau' omschreven. Dit houdt in dat: de taalgebruiker kan communiceren in eenvoudige routinetaken over vertrouwde onderwerpen die van persoonlijk belang zijn of betrekking hebben op zijn directe omgeving.' Het niveau 1.2 stemt overeen met het niveau Waystage dat door de Raad van Europa als volgt wordt beschreven: 'Een taalgebruiker op dit niveau kan zinnen en courante uitdrukkingen met betrekking tot onmiddellijk relevante domeinen (o.m. persoonlijke en familiale gegevens, winkelen, onmiddellijke omgeving en tewerkstelling) begrijpen. Hij kan communiceren in eenvoudige routinetaken die 1 Om de vlotheid van de tekst niet te schaden wordt zowel in de algemene handleiding als in de luisteractiviteiten de term docent gehanteerd. Om dezelfde pragmatische reden verwijzen de termen 'cursist' en 'docent' zowel naar een mannelijke als vrouwelijke persoon en worden enkel de mannelijke voornaamwoorden gebruikt.

8 gericht zijn op een eenvoudige en directe uitwisseling van informatie over vertrouwde en routineuze onderwerpen. Hij kan in eenvoudige bewoordingen informatie geven over zijn achtergrond, zijn directe omgeving en onderwerpen die van direct en persoonlijk belang zijn (RVE, 1996, 131)'. Tevens wordt vermeld dat Richtgraad 1, Niveau 1.2. behoefteoverschrijdend is, d.w.z. nog niet tegemoetkomt aan specifieke verwachtingen ten aanzien van sociale, professionele of educatieve redzaamheid Specifieke eindtermen De specifieke eindtermen voor de vaardigheid luisteren voor Richtgraad 1, Niveau 1.2. worden door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling als volgt gedefinieerd: De cursist kan op beschrijvend niveau: 1. Het globale onderwerp bepalen of de gedachtegang volgen in: - informatieve teksten zoals fragmenten van een radio- en tv-programma - narratieve teksten zoals fragmenten van een tv-feuilleton 2. Relevante gegevens selecteren uit: - informatieve teksten zoals een gesprek, een telefoongesprek, een weerbericht en verkeersinformatie - persuasieve teksten zoals een reclameboodschap De cursist kan op structurerend niveau: 3. De informatie overzichtelijk ordenen in: - informatieve teksten zoals een aankondiging, een klacht en een waarschuwing - prescriptieve teksten zoals een instructie

9 Tekstclusters Teksten kunnen op basis van hun inhoudelijke verwantschap worden gegroepeerd tot tekstclusters. In de beschrijving van de specifieke eindtermen voor volwassenenonderwijs worden vijf types onderscheiden, met name informatieve, prescriptieve, narratieve, persuasieve en artistieke teksten. Deze tekstclusters worden gedefinieerd op basis van hun dominante kenmerk: Informatieve teksten mikken op het overbrengen van informatie. Prescriptieve teksten proberen het gedrag van de ontvanger rechtstreeks te sturen. Narratieve teksten leggen de klemtoon op het verhalend weergeven van gebeurtenissen. Persuasieve teksten proberen de ontvanger van iets te overtuigen. Artistieke teksten bevatten een esthetische component. De luisterteksten voor Richtgraad 1, Niveau 1.2. situeren zich in de eerste vier clusters. Iedere specifieke eindterm voor de vaardigheid luisteren voor Richtgraad 1, niveau 1.2. wordt voor twee tekstclusters beschreven. Zo wordt de eerste eindterm beschreven voor informatieve en narratieve teksten. De tweede eindterm wordt beschreven voor informatieve en persuasieve teksten en de derde eindterm voor informatieve en prescriptieve teksten. De luisteractiviteiten die ontwikkeld werden, zijn evenwichtig gespreid over de eindtermen, contexten en tekstclusters. Iedere eindterm werd opgesplitst per tekstcluster. Er werden dus per specifieke eindterm 20 luisteractiviteiten ontwikkeld, per tekstcluster De moeilijkheidsgraad van taken Verwerkingsniveau als belangrijkste criterium om de moeilijkheidsgraad van een taak te bepalen. De luisteractiviteiten voor Richtgraad 1, Niveau 1.2. situeren zich op het beschrijvende en structurerende niveau. Op beschrijvend niveau moet de cursist het taalaanbod begrijpen zoals het hem wordt aangeboden. Hij moet er geen nieuwe structuur in aanbrengen. In de informatie als zodanig wordt geen transformatie aangebracht. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de cursist de gedachtegang volgt in een gesproken narratieve tekst. Op structurerend niveau moet de cursist de informatie niet alleen achterhalen, hij moet de informatie ook nog transformeren. Naargelang het luisterdoel

10 selecteert de cursist de cursist bepaalde elementen uit een geheel, brengt hij een nieuwe ordening aan of geeft hij het geheel in verkorte vorm weer. Het taalaanbod van de luisteractiviteiten van Radio Minerva, verschilt niet zo sterk van het taalaanbod van de luisteractiviteiten die ontwikkeld werden voor Richtgraad 1, Niveau 1.1 (Burenkuren) Het voornaamste verschil tussen de luisteractiviteiten situeert zich op het niveau van het verwerken van het taalaanbod. In Burenkuren beperkte de verwerking van het taalaanbod zich meestal tot het bepalen van het globale onderwerp van een luisterfragment. In Radio Minerva moeten de cursisten niet alleen het globale onderwerp kunnen bepalen maar ook relevante gegevens selecteren en aangeboden informatie structureren Contexten De Dienst voor Onderwijsontwikkeling onderscheidt 12 relevante contexten voor Richtgraad 1, Niveau 1.2. Een context wordt gedefinieerd als: situatie(s) waarin men taal gebruikt. De Dienst voor Onderwijsontwikkeling onderschrijft het algemene principe dat specifieke eindtermen moeten leiden tot inzetbaarheid in gevarieerde, relevante contexten, die evenwichtig gespreid zijn, zodat ze de cursist op het vereiste niveau talig weerbaar maken. Anders uitgedrukt: specifieke eindtermen moeten worden aangeleerd via een voldoende grote diversiteit aan contexten die moeten inspelen op wat de cursist op dat niveau nodig heeft. Dit veronderstelt een progressieve en evenwichtige spreiding over het hele leerproces. De volgende 12 contexten moeten op het einde van Richtgraad 1, Niveau 1.2. aan bod zijn gekomen: 1. Contacten met officiële instanties 2. Leefomstandigheden 3. Afspraken en regelingen/ Maaltijden en logies 4. Consumptie 5. Openbaar en privé-vervoer 6. Voorlichtingsdiensten 7. Vrije tijd 8. Nutsvoorzieningen 9. Ruimtelijke oriëntering 10. Onthaal 11. Gezondheidsvoorzieningen 12. Klimaat De luisteractiviteiten die ontwikkeld werden, zijn evenwichtig gespreid over de eindtermen, contexten en tekstclusters. Er werden per specifieke eindterm 20 luisteractiviteiten ontwikkeld. Er werd voor iedere context minstens 1 activiteit per specifieke eindterm ontwikkeld.

11 De grid die zich aan het einde van de inleiding bevindt, geeft een overzicht van de 60 luisteractiviteiten en hun situering ten opzichte van de 3 specifieke eindtermen, de 12 contexten en de verschillende tekstclusters Een Taakgerichte aanpak De achterliggende visie bij het ontwikkelen van Radio Minerva is het taakgericht taalvaardigheidsonderwijs. Dit houdt het volgende in: "Door een rijk en relevant taalaanbod actief te verwerken, ontwikkelen NT2-cursisten hun vaardigheid in het gebruiken van taal en bouwen ideeën op over het achterliggende taalsysteem. Deze ervaringen worden aangereikt via taken die luisteren, spreken, lezen en/ of schrijven onontbeerlijk maken." Bij een taakgerichte aanpak spelen de volgende principes een grote rol: Relevante, functionele doelen Een taakgerichte activiteit werkt naar een doel toe, dat zowel relevant als functioneel is voor de leerder. Doelen zijn relevant en functioneel als ze aansluiten bij de leefwereld van de cursisten. Door het uitvoeren van taken in de klas die sterk lijken op wat de cursist in het echte leven moet doen, leert de cursist vaardigheden (waaronder strategieën) die nodig zijn om soortgelijke nieuwe taken in dat werkelijke leven aan te kunnen. In Radio Minerva worden de specifieke eindtermen zoals ze beschreven worden door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling, geconcretiseerd in realistische taalgebruiksituaties. Zo moeten cursisten ingaan op een uitnodiging van het stadsbestuur, de geschikte klusjesman zoeken, de openingsuren van de supermarkt achterhalen, enz. Motivatie Een taakgerichte activiteit is motiverend. Doelen die relevant en functioneel zijn, zijn bovendien motiverend voor de cursist. Activiteiten die werken aan relevante, functionele doelen worden door cursisten met enthousiasme uitgevoerd, omdat ze meteen het nut ervan inzien. Ze kunnen er onmiddellijk mee aan de slag in het dagelijkse leven. Ook activiteiten die de cursisten uitdagen werken motiverend. De cursisten worden geprikkeld om een probleem op te lossen of om iets te doen. Cursisten

12 worden hierbij gestimuleerd dingen te doen met taal. De motiverende werking ervan vergroot de kans op transfer naar het echte leven. Zoals eerder vermeld sluiten de activiteiten die bij Radio Minerva ontwikkeld werden nauw aan bij de leefwereld van de cursisten. Het taalaanbod wijkt niet af van het taalaanbod waarmee de cursisten in het dagdagelijkse leven geconfronteerd worden. Bovendien dagen tal van activiteiten de cursisten uit om effectief tot een al dan niet talig resultaat te komen. Aan de cursisten wordt bijvoorbeeld gevraagd om aan wedstrijden deel te nemen, de cursisten worden uitgenodigd om cocktails te maken of om vlekken te verwijderen. Kloof tussen bekend en onbekend Een taakgerichte activiteit creëert de behoefte en bereidheid om de kloof tussen bekend en onbekend terrein te overbruggen. Bij elke activiteit is er een kloof tussen wat de cursist reeds kent (voorkennis) en wat nieuw is voor hem. De kloof zal voor sommigen groter zijn dan voor anderen. De cursist moet uitgedaagd worden om nieuwe dingen te leren, maar de kloof met het onbekende mag ook niet te groot zijn. De kloof moet zowel herkenbaar als uitdagend zijn. Cursisten moeten de kloof willen (motivatie), durven (veilig klasklimaat) en kunnen (ondersteuning) overbruggen. Als docent moet men ervoor zorgen dat iedereen de opgegeven taak adequaat kan uitvoeren. Dit kan door maximale ondersteuning te voorzien. In Radio Minerva worden de cursisten geconfronteerd met het taalaanbod dat ze ook in het dagelijkse leven aangereikt krijgen. Op het eerste zicht kan dit taalaanbod als zeer rijk ervaren worden. De kloof lijkt groot. De ervaring leert echter dat dit taalaanbod de cursisten motiveert om de taak te voltooien. De kloof mag echter niet te groot zijn. Daarom werd er bij de activiteiten voldoende ondersteunend materiaal voorzien: de wereld van de taak wordt geschetst, er is bijzondere aandacht besteed aan de visuele ondersteuning, er worden herkenbare taalgebruiksituaties aangewend, Begrijpelijk taalaanbod Een taakgerichte activiteit vertrekt van een begrijpelijk, rijk en relevant taalaanbod. Een rijk en relevant taalaanbod is een realistisch taalaanbod. Het is de taal die de cursist ook in het dagelijkse leven te zien, te lezen en te horen krijgt. Door dat taalaanbod actief te verwerken, leert de cursist de taal te gebruiken.

13 Rijker taalaanbod betekent echter niet dat de werkvormen moeilijk mogen zijn: je kan met rijk taalaanbod eenvoudige dingen doen, waardoor cursisten met het taalaanbod leren omgaan. Radio Minerva vertrekt van authentieke en semi-authentieke luisterfragmenten. Enkele fragmenten kunnen -zelfs zonder aanpassing- op de nationale radio uitgezonden worden. De verwerking van dit taalaanbod situeert zich evenwel uitsluitend op beschrijvend en structurerend niveau. De cursisten leren door middel van relatief eenvoudige taalhandelingen omgaan met een relatief rijk taalaanbod. Echte interactie Een taakgerichte activiteit stimuleert échte, natuurlijke interactie. Activiteiten waarbij natuurlijke interactie tussen cursisten gestimuleerd wordt, leveren duidelijke leermomenten op. Cursisten verplaatsen zich in levensechte situaties en gebruiken hierbij natuurlijk taal. Deze natuurlijke interactie kan op verschillende manieren worden georganiseerd: groepjes, duo's, enz. De interactie tussen cursisten onderling kan nog meer gestimuleerd worden door het vormen van heterogene groepen. Het spreekt voor zich dat de samenwerking van heterogene partners de kansen op uitleg-situaties vergroot. Maar ook als partners samen zoekende zijn en geen van hen al een antwoord heeft, is er sprake van ondersteuning: samen hardop denken en op elkaars gedachtegang reageren (door aanvullingen te doen, tegen te spreken of om verdere verduidelijking of argumentatie te vragen). In Radio Minerva wordt zeer veel aandacht besteed aan deze talige interactie. Om de taken te voltooien moeten de cursisten niet alleen naar de fragmenten luisteren maar ook naar elkaar. Het is dan ook belangrijk dat de docent de groepen met zorg samenstelt. Ondersteuning Bij een taakgerichte activiteit heeft de lesgever een begeleidende rol. Bij een taakgerichte manier van lesgeven is de rol van lesgever meer begeleidend en minder leidend. Als begeleider van het leerproces ondersteunt hij de cursist bij zijn hypothesevorming. Bij de interacties tussen lesgever en cursist is het belangrijk om bij elke vraag niet meteen het juiste antwoord te geven. Zinvoller is het om een betekenisonderhandeling aan te gaan, zaken aan te wijzen en er vragen over te stellen. De rol van de cursist is bij een taakgerichte manier van werken actiever: de cursist wordt uitgedaagd om zelf op onderzoek uit te gaan. De lesgever stimuleert het zelfontdekkend leren van de taalleerder.

14 In de beschrijving van de activiteiten van Radio Minerva vindt de docent tal van begeleidende vragen die hij de cursisten kan stellen. Het staat de docent natuurlijk volledig vrij om gebruik te maken van deze of andere vragen. Veilig klasklimaat Bij een taakgerichte activiteit zorgt de lesgever voor een klasklimaat waarin de cursist zich veilig genoeg voelt om vrijuit taal te produceren. Om echt interactie mogelijk te maken, en opdat cursisten de kloof tussen bekend en onbekend materiaal zouden durven overbruggen, is een veilig klasklimaat een cruciale voorwaarde. Als de lesgever de leerder vrijuit laat praten merkt men bij de cursisten een grotere bereidheid en motivatie om een taak uit te voeren. Beschouwt men fouten als slechte gewoontes die zo snel mogelijk moeten worden afgeleerd en dus telkens moeten worden gecorrigeerd, dan creëert men een negatief interactieklimaat. Men moet alleen ingaan op fouten als die een goede uitvoering van de taak belemmeren.

15 2. Het materiaal Het pakket bevat al het noodzakelijke materiaal voor de docent om onmiddellijk aan de slag te gaan. - Het luistermateriaal - De luisteractiviteiten Al de materialen zijn online beschikbaar: 2.1 Het luistermateriaal: 'Radio Minerva' De rode draad doorheen dit pakket is de radiozender Radio Minerva. In het pakket Burenkuren dat ontwikkeld werd voor Richtgraad 1, Niveau 1.1. maakten de cursisten kennis met de docusoap van Radio Minerva. In het pakket Radio Minerva kunnen de cursisten luisteren naar de andere programma's van deze radiozender. Radio Minerva heeft een divers en uitgebreid aanbod van programma's. In Meisjes en Wetenschap gaan Sadia en Caliope op zoek naar het antwoord op tal van wetenschappelijke vragen. Youssef bezoekt voor het programma Boeketje Vlaanderen de mooiste Vlaamse plekjes. Hij presenteert eveneens de Minerva-vluchteling. Nina presenteert Blik op de buurt en heeft aandacht voor wat er leeft in de buurt. Klara verrast de luisteraars met het nieuws uit showbizzland. Tante Kaat geeft iedere week haar gouden raad. Er is natuurlijk ook aandacht voor actualiteit en duiding. Trudy Vranckx presenteert iedere dag het nieuws uit de wereld en het nieuws uit de buurt. Sigrid Bracke staat iedere zondag even stil bij de gebeurtenissen van de afgelopen week. Radio Minerva is een commerciële zender. De reguliere programmering wordt onderbroken door reclamespots. De zender is eveneens een geliefd communicatiemiddel van de verschillende overheden. Het stadsbestuur, de federale regering, de brandweer en de politie maken dankbaar gebruik van dit medium om informatie te verspreiden. Het kader van een radiozender geeft voldoende ruimte om de verschillende contexten en taalgebruiksituaties evenwichtig te spreiden. Bovendien biedt het scala aan programma's de mogelijkheid om aan de verschillende specifieke eindtermen te werken. Sommige luisterfragmenten zijn om praktische redenen verspreid over verschillende tracks. Het nummer van de track vindt u in het kader onder de titel: 'Wat gebeurt er in deze taak en wat is daar voor nodig?'. Bovendien staan de titels van luisteractiviteiten en de bijhorende tracks ook vermeld op de download-pagina op de website.

16 2.2 De luisteractiviteiten De docentenhandleiding Aan elk luisterfragment wordt een luisteractiviteit gekoppeld. Deze activiteiten worden in de docentenhandleiding beschreven. De luisteractiviteiten bestaan telkens uit twee delen: de richtlijnen voor de docent en het kopieerblad voor de cursisten. In het pakket worden beide onderdelen per luisteractiviteit geleverd. De verschillende luisteractiviteiten werden gerangschikt per eindterm. Er werden per eindterm 20 luisteractiviteiten ontwikkeld, per tekstcluster 10. De volgorde waarin de activiteiten aangeboden worden, is geenszins de volgorde waarin de docent ze in de lespraktijk moet gebruiken. De grid die zich aan het einde van de inleiding bevindt, geeft een overzicht van de 60 luisteractiviteiten en hun situering ten opzichte van de 3 specifieke eindtermen, de 12 contexten en de verschillende tekstclusters. De docent kan dus op zoek gaan naar een luisteractiviteit die ontwikkeld werd voor een specifieke eindterm of/en een specifieke context. Het is wel aangewezen om de cursisten door middel van luisteractiviteit 1 en luisteractiviteit 50 te laten kennismaken met de radiozender Minerva. Ook de soap van Radio Minerva (luisteractiviteit 11 - luisteractiviteit 20) moet in chronologische volgorde aangeboden worden. De luisteractiviteiten 21, 24 en 27 kunnen als een geheel aangeboden worden. In activiteit 27 bepalen de cursisten aan welke stad ze een bezoek willen brengen. In activiteit 24 zoeken ze aan de hand van het weerbericht een geschikte dag om deze stad te bezoeken en in activiteit 27 bepalen de cursisten met welk vervoersmiddel ze deze stad zullen bezoeken. Deze luisteractiviteiten kunnen eveneens onafhankelijk van elkaar gemaakt worden. Alle luisteractiviteiten hebben een gelijklopende structuur: situering van de luisteractiviteit, een korte beschrijving van het fragment en de bijhorende activiteit, een korte schets van de verschillende fases van het lesverloop, een uitgebreide beschrijving van de verschillende fases van het lesverloop en een kopieerblad voor de cursist. De docentenhandleiding bestaat uit de volgende onderdelen:

17 Situering van de luisteractiviteit Waarover gaat deze taak? Wat gebeurt er en wat is daar voor nodig? In het begin van elke luisteractiviteit vindt de docent een grijze balk waarin enkele algemene gegevens over de luisteractiviteit staan namelijk aan welke specifieke eindterm wordt er gewerkt, in welke context wordt de taak gesitueerd en wat is het verwerkingsniveau waarop de taak moet worden uitgevoerd? In dit onderdeel wordt een korte schets van de luisteractiviteit gegeven. Deze informatie is ter ondersteuning van de docent opgenomen en moet niet met de cursisten gedeeld worden. In dit onderdeel wordt een schematisch overzicht van het lesverloop gegeven. In zeer korte puntjes worden de verschillende fases van de luisteractiviteit beschreven. In dit kader staat een ook een overzicht van het materiaal dat nodig is om de activiteit uit te voeren. De docent vindt in dit schema ook het tracknummer van het luisterfragment terug. Lesverloop Hier wordt, per fase, uitgebreid beschreven hoe de activiteit in elkaar zit: wat is de beginsituatie die de docent moet schetsen? Wat moet de docent aan de cursisten vragen? Welke opdracht moet de docent geven? In de rubriek Opmerkingen worden bijkomende beschouwingen voor de docent gegeven. In deze rubriek staan ook kleine suggesties om de activiteit aan de eigen groep aan te passen. De docent kan in deze rubriek ook zijn eigen opmerkingen en aanpassingen noteren. Luisterfragment

18 In dit onderdeel vindt de docent het uitgeschreven luisterfragment. De ervaring leert dat het niet opportuun is om de uitgeschreven luistertekst aan de cursisten te overhandigen. De uitgeschreven luistertekst is dan ook louter ter ondersteuning van de docent in het pakket opgenomen Het kopieerblad Bij iedere luisteractiviteit vindt de docent één of meerdere kopieerbladen. Deze kopieerbladen worden gebruikt tijdens de activiteiten. Omdat deze kopieerbladen soms maar op een bepaald moment van de activiteit getoond mogen worden, of omdat maar een beperkt deel van de cursisten een kopieerblad krijgt, is er niet voor een werkboek gekozen. Omdat Radio Minerva specifiek ontwikkeld werd voor de 'vaardigheid luisteren' werd de instructie voor de cursist niet op het kopieerblad opgenomen. De cursisten moeten naar de docent luisteren voor ze aan de taak kunnen beginnen. De docent vindt deze instructies in de docentenhandleiding.

19 3. De grid De cursist kan het globale onderwerp De cursist kan het globale onderwerp Context bepalen of de gedachtegang volgen in bepalen of de gedachtegang volgen in informatieve teksten zoals fragmenten narratieve teksten zoals fragmenten van van een radio- en tv-programma. een tv-feuilleton 1. Contacten met officiële instanties LA 03: Brandweer LA 16: Aflevering 6 2. Leefomstandigheden LA 06: Sterrenmix LA 12: Aflevering 2 3. Afspraken en regelingen* LA 02: Konijn met pruimen LA 19: Aflevering 9 4. Consumptie LA 14: Aflevering 4 5. Openbaar en privé-vervoer LA 08: Commissaris Lawine 6. Voorlichtingsdiensten LA 09: Het journaal LA 17: Aflevering 7 7. Vrije tijd LA 10: De sportlunch LA 11: Aflevering 1 8. Nutsvoorzieningen LA 15: Aflevering 5 9. Ruimtelijke Oriëntering LA 07: Kinderspel LA 18: Aflevering Onthaal LA 01: Nieuwkomers LA 13: Aflevering Gezondheidsvoorzieningen LA 04: Meisjes en Wetenschap LA 20: Aflevering Klimaat LA 06: Door weer en wind *Afspraken en regelingen/ Maaltijden en logies

20 De cursist kan relevante gegevens De cursist kan relevante gegevens Context selecteren uit informatieve teksten zoals selecteren uit persuasieve teksten zoals een gesprek, een telefoongesprek, een een reclameboodschap. weerbericht en verkeersinformatie. 1. Contacten met officiële instanties LA 23: Opsporing verzocht LA 31: De taaltelefoon 2. Leefomstandigheden LA 33: Help mij, help mij uit de nood 3. Afspraken en regelingen* LA 30: Moeten of mogen 4. Consumptie LA 22: Lekkerbek LA 40: Prijsstrijd 5. Openbaar en privé-vervoer LA 21: Blik op de weg LA 37: Laat je vervoeren 6. Voorlichtingsdiensten LA 38: Babbelut 7. Vrije tijd LA 29: Uur Cultuur LA 39: Als het kriebelt moet je sporten 8. Nutsvoorzieningen LA 26: Citroen, citroen, citroen LA 34: Mobiel 9. Ruimtelijke Oriëntering LA 25: Het staat in de sterren geschreven LA 36: De werf van de eeuw 10. Onthaal LA 27: Boeketje Vlaanderen LA 35: Streekproducten 11. Gezondheidsvoorzieningen LA 28: Een boodschap van algemeen nut LA 32: Raadpleeg steeds uw apotheker 12. Klimaat LA 24: Weer of geen weer *Afspraken en regelingen/ Maaltijden en logies

21 De cursist kan informatie overzichtelijk De cursist kan de informatie Context ordenen in informatieve teksten zoals overzichtelijk ordenen in prescriptieve een aankondiging, een klacht en een teksten zoals een instructie. waarschuwing. 1. Contacten met officiële instanties LA 54: Recyclart 2. Leefomstandigheden LA 56: De vlekkenkampioen 3. Afspraken, regelingen LA 43: Blikopener LA 52: Boterhammen in het park 4. Consumptie LA 44: Mijn thuis is waar mijn Stella LA 53: Cocktail Jos brandt 5. Openbaar en privé-vervoer LA 49: Stalen Ros LA 57: Kijk Uit! 6. Voorlichtingsdiensten LA 41: Knippen en plakken 7. Vrije tijd LA 42: Voor alle fans LA 58: Een wonder der natuur 8. Nutsvoorzieningen LA 47: 2 Emmertjes water halen 9. Ruimtelijke Oriëntering LA 48: Zoektocht LA 60: Vluchten kan niet meer 10. Onthaal LA 50: De collega's LA 51: Wie is het? 11. Gezondheidsvoorzieningen LA 45: Triangel LA 55: Lijf en leden 12. Klimaat LA 46: Oh zon! LA 59: Lang zullen wij leven. *Afspraken en regelingen/ Maaltijden en logies

22 4. Feedback U hebt nu kennisgemaakt met het toets- en aanvullend lesmateriaal voor Richtgraad 1, Niveau 1.2. Waarschijnlijk gaat u ermee aan de slag. De auteurs van dit geheel zijn zeer benieuwd naar uw reacties: - Zijn de pakketten gebruiksvriendelijk? - Waar moeten we aan sleutelen bij een volgende uitgave? - Hebt u nog inhoudelijke opmerkingen of suggesties? - En tenslotte: hoe we als auteurs ook de strijd aangebonden hebben met zetduiveltjes en bloopers, toch beseffen we ten volle dat we die strijd niet altijd gewonnen hebben. We zouden het erg appreciëren indien u ons op de hoogte stelt van onvolkomenheden die u gaandeweg aantreft in de drie pakketten. Alvast bedankt De auteurs Richtgraad 1 Centrum voor Taal en Migratie/Steunpunt Nederlands als Tweede Taal K.U.Leuven Blijde-Inkomstraat LEUVEN Fax: