SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Transcriptie

1 SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Auto FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s): Autotechnieken Vak(ken): PV Praktijk / stages elektriciteit / elektronica / autotechniek 2 lt/w Vakkencode: IT-e Leerplannummer: 2002/229 (nieuw) Nummer Inspectie: 2002/51//1/N/SG/1/III/ /D/

2 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 1 INHOUD Visie...2 Beginsituatie...2 Algemene doelstellingen...2 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...3 Pedagogisch-didactische wenken en timing...7 Minimale materiële vereisten...9 Evaluatie...10 Bibliografie...13 Toelichting bij gebruik van het leerplan...15 Jaarplan...15

3 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 2 VISIE Het vak praktijk/stages auto-elektriciteit beoogt een aantal vaardigheden en attitudes bij te brengen die volgens de beroepsprofielen 1 en de beroepsopleidingsprofielen 2 verwacht worden van de hulpmecanicien en van de mecanicien personenwagens en lichte bedrijfswagens: een eigen werkkaart bijhouden; technische specificaties en technische documentatie van voertuigen begrijpen; een diagnose stellen en een herstelling uitvoeren op elektrische stroomkringen; informatie op testapparatuur lezen en interpreteren; (elektrische) onderdelen kunnen in- en uitbouwen; correct kunnen rapporteren omtrent de eigen opdracht. Gelet op het karakter van de studierichting (TSO met als hoofddoel afstuderen en in de tweede plaats gericht op hoger onderwijs), zullen deze vaardigheden een goede theoretische ondersteuning krijgen in het technisch vak elektriciteit/elektronica/autotechniek. Bij alle onderdelen waar toepasselijk zal de nodige aandacht besteed worden aan welzijn (veiligheid, hygiëne, gezondheid) en aan milieu. BEGINSITUATIE De leerinhouden sluiten aan bij opties uit de tweede graad TSO, waar het technisch vak elektriciteit gedu- rende minstens 1 lestijd/week aangeboden wordt. Omdat de leerlingen uit verschillende studierichtingen kunnen komen (waardoor de voorkennis nogal verschillend kan zijn), is het aangewezen dat de lerares/leraar bij het begin van het schooljaar de voor- kennis en verworven vaardigheden van de leerlingen nagaat. Mocht blijken dat er voor sommige individuele leerlingen een bijwerking nodig is, dan zal dit hoofdzakelijk moeten gebeuren door inhaallessen buiten het normale lessenrooster. ALGEMENE DOELSTELLINGEN Bij alle leerinhouden indien toepasselijk zal de nodige aandacht besteed worden aan het correct gebruik van eenheden en symbolen; welzijn (veiligheid, hygiëne en gezondheid); milieu. Naast het bijbrengen van de noodzakelijke vakgerichte kennis, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor het bijbrengen van de in de sector gebruikelijke beroepshoudingen. Kwaliteitsbewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op kwaliteit door zin te hebben voor orde en netheid. Verantwoordelijkheidszin: zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de vei- ligheid van zichzelf en anderen verhoogt. Zin voor samenwerking: bereid zijn met collega s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. Leergierig zijn: actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen. Welzijnsbewustzijn actief en pro-actief gericht zijn op veiligheid, gezondheid en hygi- ene. Milieubewustzijn: actief en pro-actief gericht zijn op het beschermen van het milieu. 1 Fiches uitgegeven door Educam 2 VLOR studie 157 en 177

4 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 3 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 een eigen werkplanning maken. een geschikte werkmethode en werkvolgorde bepalen. de eigen werkplek inrichten en proper houden (maken) tijdens en na de opdracht. zorg dragen voor gereedschap, machines en meetapparatuur. een opgedragen taak uitvoeren met voortdurende aandacht voor welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne) en milieu. LEERINHOUDEN 1 Planning zorg welzijn milieu 2 degelijke elektrische verbindingen uitvoeren. 2 Verbindingstechnieken 3 controleren of het juiste bij de auto horende schema beschikbaar is. de multimeter in de auto exact aansluiten op de plaats aangeduid op een kopie van het origineel elektrisch schema. een slechte massaverbinding opsporen en herstellen. de meetresultaten interpreteren om spanningsverlies of fouten structureerd op te sporen en te herstellen. geuit het elektrisch schema van de auto bepalen welke de gebruikte smeltveiligheid (voor elke kring) is. de verschillende lichten uit de auto demonteren, controleren en terug monteren. de verschillende elementen (toestellen, bedieningsschakelaars, ) uit de auto demonteren, controleren en terug monteren. de dim- en de grote lichten regelen (inclusief de instelling van het meettoestel). een elektrische aansluiting voor een aanhangwagen of caravan op een auto monteren en aansluiten. 3 Verlichting en signalisatie stand-, dim- en grootlichten mistlichten achteruitrijdlichten binnenverlichting alarmlichten stoplichten richtingaanwijzers claxon

5 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 4 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN een stekker monteren op een aanhangwagen of caravan. fouten gestructureerd opsporen door gebruik te maken van de elektrische schema s en van een multimeter. een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. 4 de lading van de batterij controleren. de toestand van de batterijaansluiting controleren en zo nodig gen. reini- de batterij uitbouwen, aansluiten op batterijlader en terug inbouwen. het elektrolytpeil controleren en zo nodig bijvullen. de te verwachten meetresultaten inschatten om deze achteraf te kunnen beoordelen. de verschillende onderdelen (startmotor, startrelais, contactslot, ge- nerator, ) uit de auto demonteren, controleren en terug monteren. een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. 5 spanning, stroomsterkte en spanningsverliezen meten in de verschilspanningsverlies of fouten ge- lende kringen in een auto. de meetresultaten interpreteren om structureerd op te sporen en te herstellen. de verschillende elementen van de comfortuitrustingen (toestellen, bedieningsschakelaars, ) uit de auto demonteren, controleren en terug monteren. fouten gestructureerd opsporen door gebruik te maken van het elek- trisch schema en van een multimeter. een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. 4 Start- en laadkring LEERINHOUDEN 5 Veiligheid en comfortuitrusting ruitenwisser verwarming- en koelventilator elektrisch bediende buitenspiegels elektrisch bediende ruiten centrale vergrendeling achterruitverwarming aircosysteem 6 de sensoren en actuatoren die aangeduid werden op een kopie van 6 Sensoren en actuatoren het origineel elektrisch schema van de auto opzoeken in de auto. de verschillende types sensoren en actuatoren herkennen aan de hand van uitzicht en documentatie.

6 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 5 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN enkele sensoren en actuatoren uit de auto demonteren, controleren en terug monteren. een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. 7 de componenten van de verschillende systemen aanwijzen. 8 controlemetingen uitvoeren en deze vergelijken met de gegevens van de fabrikant. de verschillende componenten demonteren, eventueel controleren en monteren. de componenten van de verschillende systemen aanwijzen. controlemetingen uitvoeren en deze vergelijken met de gegevens van de fabrikant. de verschillende componenten demonteren, eventueel controleren en monteren. LEERINHOUDEN 7 Aandrijflijnmanagement Motormanagement Versnellingsbakmanagement Slipregelsystemen 8 Voertuigmanagement 9 de toestellen in een auto inbouwen door gebruik te maken van een 9 Audio-en telecommunicatieapparatuur kopie van de originele documentatie van de audio-installatie en van radio een kopie van het elektrisch schema van de auto. Cd-speler een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. GSM-telefoon satellietnavigatie (U) 10 de nodige verbindingen voor een alarmsysteem uitvoeren op een 10 Alarmsystemen didactisch paneel aan de hand van een kopie van de originele docu- mentatie. de nodige testen en/of metingen uitvoeren om de werking van het systeem te controleren. fouten in een alarmsysteem (in een didactische opstelling) gestructureerd opsporen en herstellen. de nodige verbindingspunten voor een alarmsysteem in een auto opsporen door gebruik te maken van een kopie van de originele do- cumentatie van het alarmsysteem en van een kopie van het elektrisch schema van de auto.

7 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 6 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN een kort verslag maken omtrent de uitgevoerde opdracht. de nodige verbindingen uitvoeren in een auto. (U) de nodige testen en/of metingen uitvoeren om de systeem te controleren. (U) werking van het fouten in een alarmsysteem gestructureerd opsporen en herstellen. (U) LEERINHOUDEN

8 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 7 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING Alle opdrachten zullen uitgevoerd worden op een auto, waarvan de verschillende elektrische sche- ma s beschikbaar zijn. Het is niet aangewezen om de leerlingen te laten werken op didactische opstellingen (uitzondering is het deel alarminstallaties). Vertrek steeds van het elektrisch schema van de auto, om de leerling hier volledig vertrouwd mee te maken. Leg bij elke opdracht de nadruk op het belang om beschadiging aan de auto te vermijden. Geef bij elke werkopdracht aan de leerlingen een richtlijn mee in verband met de beschikbare tijd (realiseerbaar voor ca. 90 % van de leerlingen) voor de opdracht. Laat na elke werkopdracht (eventueel na iedere praktijkles) een kort verslag maken. Gebruik hiervoor het model van een werkfiche zoals die in garages gebruikt worden. Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing Tijdens alle praktijkopdrachten, moet er over gewaakt worden dat steeds voldaan is aan alle voor- schriften betreffende welzijn (veiligheid, gezondheid en hygiëne) en milieu. 1 Hier zijn een aantal vaardigheden vermeld die geleidelijk aan moeten bijgebracht wor- den. Het is de bedoeling dat de leerling deze vaardigheden op het einde van de oplei- ding verworven heeft. Het is van belang hier elke les enige tijd aan te besteden en steeds te wijzen op fouten. Die vaardigheden zullen zeker aan bod kunnen komen ter gelegenheid van de geïntegreerde proef. 2 Maak de leerlingen vertrouwd met de gangbare verbindingstechnieken. Wijs hen op mogelijke problemen met soldeerverbindingen. 3 Zorg voor oefeningen op de verschillende verlichtingscircuits in een auto (standlichten, dimlichten, grootlichten,stoplichten, richtingaanwijzers, achtermistlicht, binnenverlich- ting, kofferverlichting, achteruitrijdlicht, ). Zeker niet beperken tot demontage en montage, maar vooral aandacht besteden aan foutzoeken. Laat hierbij steeds gebruik maken van de elektrische schema s. 4 Zeker niet beperken tot demontage en montage, maar vooral aandacht besteden aan foutzoeken. Laat hierbij steeds gebruik maken van de elektrische schema s. Zorg indien mogelijk voor enkele oefeningen in verband met het opsporen van de- fecte componenten. Eventueel kan een defecte werking van een onderdeel gesimuleerd worden. 5 Zorg voor oefeningen op de verschillende veiligheid- en comfortcircuits in een auto (achterruitverwarming, verwarming- en koelventilator, deurvergrendeling, zonnedaken, ). Zeker niet beperken tot demontage en montage, maar vooral aandacht besteden aan foutzoeken. Laat hierbij steeds gebruik maken van de elektrische schema s. 6 De opdrachten zullen hier zeker moeten afgestemd worden op de mogelijkheden in de beschikbare auto. Gelet op het belang van sensoren in de moderne auto s, moet hier zeker de nodige * 1 w 2 w 16 w 6 w 8 w 4 w

9 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 8 Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing aandacht aan besteed worden. Eventueel kan dit tijdens een stage verder uitgediept worden. 7 Combineer de opdrachten met het labo auto-elektriciteit. Voorzie enkele oefeningen waarbij componenten moeten uitgebouwd worden en laat de leerlingen zelf de nodige voorzorgsmaatregelen opzoeken in servicedocumentatie. Laat indien mogelijk ook een foutdiagnose stellen. 8 Combineer de opdrachten met het labo auto-elektriciteit. Voorzie enkele oefeningen waarbij componenten moeten uitgebouwd worden en laat de leerlingen zelf de nodige voorzorgsmaatregelen opzoeken in servicedocumentatie. Laat indien mogelijk ook een foutdiagnose stellen. 9 Beperk je niet tot montage in een auto waar voorbekabeling reeds voorzien is. Zorg eventueel voor bijkomende luidsprekers, CD-speler, enz., zodat de leerlingen ook leren hoe bijkomende bedrading op een verantwoorde manier aan te brengen. Het herstellen van de toestellen hoort niet tot het beoogde niveau. 10 Alarminstallaties zullen in de praktijk moeilijk uit te bouwen zijn, om ze achteraf opnieuw in te bouwen. Vooral aandacht besteden aan de noodzaak om draden te merken bij demontage. Eventueel kan dit onderwerp verder uitgediept worden tijdens een stage. 4 w 4 w 4 w 1 w

10 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 9 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 3 Persoonlijke gereedschappen sleutels schroevendraaiers tangen hamers multimeter Persoonlijke beschermingsmiddelen veiligheidsbril werkkledij veiligheidsschoenen handschoenen oorbescherming stofmasker Gemeenschappelijke toestellen en gereedschap 4 batterijlader toestel om de laadtoestand van een batterij te controleren looplamp hefbrug rolkrik bankschroef toestel om lichten in te stellen auto om het montage- en demontagewerk te oefenen. 3 De uitrusting en de inrichting van de lokalen, inzonderheid de werkplaatsen, de vaklokalen en de laboratoria, dienen te voldoen aan de technische voorschriften inzake arbeidsveiligheid. Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, ARAB, AREI, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden met betrekking tot de uitrusting en inrichting van de lokalen én de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist. 4 Aantallen aangepast aan het aantal leerlingen en aan de werkorganisatie.

11 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 10 EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de be- doeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (evaluaties na elke opdracht of deelopdracht) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een op- drachtenreeks, een project, een trimester...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basis- duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces doelstellingen bereikt heeft. Elke evaluatie dient te vertrekken vanuit als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. De evaluatie steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht. Proces- en productgericht evalueren kan vier aspecten omvatten: de denkactiviteit (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, ). de motorische handelingen (bijvoorbeeld verbindingen maken, ). de praktijk-attitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, ). de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen. Bij de evaluatie zal er in ieder geval rekening gehouden worden met het feit dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken, moet in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie. Daarom zal de lerares/leraar voortdurend de vorderingen van de leerlingen controleren. Indien nodig zal zij/hij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere praktijkopdracht zal de lerares/leraar (indien nodig aan alle leerlingen afzon- iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt. In het evaluatieproces kunnen 3 stappen onderscheiden derlijk) meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: worden: registreren (door middel van een evaluatieschema), interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal), rapporteren. Registreren Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij ho- een evaluatieschema opgesteld. rende gedragsvaardigheden) Zo n schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij de opdracht zullen geëvalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen.

12 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 11 De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd. Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een aangeschikte gegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een kleurcombinatie kiezen). De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een twee-puntenschaal: + : doelstelling bereikt! : doelstelling niet bereikt Vo or niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: + : doelstelling bereikt : doelstelling niet helemaal bereikt! : doelstelling niet bereikt Door het evaluatieschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling te stellen, kan de zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden. Interpreteren Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke mate de leerlingen de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere leerling individueel besproken. Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: +! (doel bereikt) (doel niet helemaal bereikt) (doel niet bereikt) niveau is voldoende voldoende maar leemten voor verbetering vatbaar niveau onvoldoende onaanvaardbaar niveau nagenoeg foutloos nagenoeg correct aanvaardbare tekorten aanvaardbaar aantal lichte of detailfouten of leerproces fouten schadelijke fouten onvergeeflijke fouten zware inbreuken volledig kleine tekorten onvolledig zware tekorten behoorlijk, zinvol storingen, fragmentarisch onlogische uitvoering kan het en doet het vrijwel altijd, spontaan en zonder aarzelen kan het en doet het af en toe, zonder overtuiging, wisselvalling kan het niet, doet het niet of nooit, afwijzend en met tegenzin Om eenvormigheid te bekomen in verband met de gebruikte interpretatie, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Rapportering Na iedere les (liefst uiterlijk bij het begin van de volgende les) worden de resultaten van het evaluatie- op een vierpuntenschaal. schema omgezet Die quotatie wordt in de agenda van de leerling genoteerd, waarbij uiteraard voldoende aandacht moet besteed worden aan een eventueel noodzakelijke remediëring.

13 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 12 De omzetting van de (eventueel gewogen) evaluaties kan op verschillende manieren gebeuren. Om eenvormig te kunnen omzetten, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Hoe de omzetting zal gebeuren moet in ieder geval vooraf vastgelegd worden. Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren. Heel goed meer dan 80% van de sub-vaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt (nagenoeg) foutloos, uitstekend, enkel + codes volledig zelfstandig uitgevoerd vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling, Goed 60 à 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel + en weinig codes aanvaardbare kwaliteitsverschillen aanvaardbare proces-leerfouten geen schadelijke fouten zichtbare vorderingen Zwak 50 à 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt weinig + en veel codes veel onnodige leerfouten soms zware schadelijke fouten geen zichtbare vorderingen Niet goed minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel codes of alleen maar codes en - codes veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen Het rapportcijfer Naar het rapport toe moeten alle quotaties (vierpuntenschaal resultaat van remediëring) omgezet worden naar een cijfer. Ook die omzetting moet overlegd worden binnen de vakwerkgroep. Alle ernstige tekorten (cf. diverse evaluatieschema s) worden steeds vermeld in de rubriek commentaar, waarbij er steeds een duidelijk geformuleerde remediëring moet voorzien worden (geen algemene opmerkingen).

14 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 13 BIBLIOGRAFIE Airconditioning in voertuigen, Innovam, ISBN Auto-elektriciteit, Innovam, ISBN Autotechnisch zakboekje, Innovam, ISBN x BERG, Auto elektronica practicum, deel 2, druk 1, on-line bij bol.com ( BOLLEN, Analoge elektronica, deel 1, druk 2, on-line bij bol.com ( BOSCH, Auto-elektriciteit/elektronica, Delta press, ISBN BOSCH, Elektrische motoruitrusting, Delta press, ISBN BOSCH, Elektronica en elektronische systemen (band 6), Delta press, ISBN BOSCH, Batterij-ontstekingssystemen, Delta Press BOSCH, Bougies, Delta Press BOSCH, De oscilloscoop in de praktijk, Delta Press BOSCH, Dynamo's, Delta Press BOSCH, Elektronica en halfgeleidertechniek 1, Delta Press BOSCH, Elektronica en halfgeleidertechniek 2, Delta Press BOSCH, Elektronica en microcomputers, Delta Press BOSCH, Elektronica voor veiligheid en comfort, Delta Press BOSCH, Motorelektronica, Delta Press BOSCH, On board diagnose system (OBD), Delta Press BOSCH, Ontstoring, Delta Press BOSCH, Remsystemen met ABS/ASR, Delta Press BOSCH, Startmotoren, Delta Press BOSCH, Symbolen en schakelschema's, Delta Press CITROËN, Expertboekje multiplexing 1:Waarom multiplexing CITROËN, Expertboekje multiplexing 2: De uitrustingselementen en hun functies DELTA PRESS, Auto elektriciteit, Elektronica, druk 2, on-line bij bol.com ( Diagnostiek, Educam, Digitale elektronica,educam, DIVERS, Technische Leergangen Band 5 Elektriciteit, Delta Press DIVERS, Technische Leergangen Band 6 Elektronica, elektr. syst., Delta Press DIVERS, Technische Leergangen Band 7 Ontsteking, Delta Press EDUCAM, Elektriciteit EDUCAM, Elektronica EDUCAM, Schema-lezen Elektronica,Educam, GERNAAT, E, Auto elektronica, Componenten en basisschakelingen, druk 3, on-line bij bol.com (

15 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 14 GERNAAT, E, Auto elektronica, Inleiding tot de digitale stuur- en regeltechniek met de 68HCII, on-line bij bol.com ( GERNAAT, E, Auto elektronica, Practicum componenten en basisschakelingen, druk 2, GERNAAT, E, Auto elektronica, Toepassingen, druk 2, on-line bij bol.com ( GERNAAT, E., Auto-elektronica (68HC11 Microcontroller), Delta press, ISBN GERNAAT, E., Auto-elektronica (componenten en basisschakelingen), Delta press, ISBN GERNAAT, E., Auto-elektronica (toepassingen), Delta press, ISBN HAMERSMA, A., Moderne elektroschema s, Impuls, ISBN HAMERSMA, A., Schema s en diagnose, Impuls, ISBN Handleiding bij de elektronicadoos (Indien nog leverbaar!), Innovam, ISBN HERNER, A, Elektronische regelsystemen 1, Kluwer voertuigtechniek, ISBN Leermeesterspecial: Airco-installatie, Innovam, ISBN Leermeesterspecial: EOBD, Innovam, ISBN x Microprocessoren in de autotechniek (beperkt leverbaar), Innovam, ISBN MOM, G.P.A., Elektronica in de auto, druk 1, on-line bij bol.com ( NIJBOER, Motormanagement-systemen, Delta Press Oscilloscopen in de autotechniek (beperkt leverbaar), Innovam, ISBN ROSKAM, Voertuigdynamicaregeling ESP, Delta Press Storingzoeken en probleemoplossen, Educam, TEKTRONIX, Digitale geheugenoscilloscopen, Delta Press VAN DEN BERG, C., Auto-elektronica practicum (Discrete basisschakelingen en lineaire IC s), Delta press, ISBN VAN DEN BERG, C., Auto-elektronica practicum (Digitale micro-elektronica), Delta press, ISBN VAN DOOREN, H.J., Auto-elektriciteit, druk 7, BoekNet, ISBN-code VARTA, Startbatterijen, Delta Press ZUIDERBAAN, D.J., Auto-elektronica (Digitale bouwstenen), Delta press, ISBN

16 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 15 TOELICHTING BIJ GEBRUIK VAN HET LEERPLAN In het leerplan zijn een aantal uitbreidingsdoelstellingen opgenomen. Uitbreidingsdoelstellingen worden aangeduid door een (U) na de doelstelling. Uitbreidingsdoelstellingen moeten enkel bereikt worden als het niveau van de leerlingen dit toelaat. Zij kunnen ook gebruikt worden indien een of meerdere lestijden complementaire activiteiten besteed worden aan het praktisch vak praktijk/stages elektriciteit/autotechniek. JAARPLAN Van elke lerares/leraar wordt verwacht dat zij/hij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega s. De verschillende jaarplannen zullen zodanig gemaakt worden dat er waar mogelijk per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken. Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn! Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De timing is gemaakt voor 25 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de lerares/leraar vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en/of uitbreidingen. Ook nieuwe ontwikkelingen kunnen hier eventueel aan bod komen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen zijn niet bindend. Indien afgeweken wordt, zal dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en zullen indien nodig de andere jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds zal erover gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.

17 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 16 Jaarplan Optie:... Leerkracht:... Vorderingsplan Onderwijsvorm:... Graad:... Jaar:... Schooljaar: /.. Vak:... Leerplannummer:... Handboek/cursus:... Lestijden/week:... JAARPLAN VORDERINGSPLAN Week nummer Nr in leerplan Leerinhouden Gegeven op (datum) Opmerkingen

18 TSO 3de graad optie AUTOTECHNIEKEN 17