NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT

Transcriptie

1 NOTULEN VERGADERING GEMEENTERAAD UTRECHT 1e vergadering 14 januari 2016 Openbare vergadering van de gemeenteraad, gehouden op donderdag 14 januari 2016 te uur. Voorzitter: mevrouw J. Ferket, plaatsvervangend voorzitter. Aanwezig zijn de leden: Baş, De Boer, Bollen, Bos, Bouazani, Brussaard, Van Corler, Dibi, Dekkers, Van Eijndhoven, Eggermont, Ferket, Van Esch, Van Gemert, Gilissen, Haage, Işik, Kleuver, Knip, Koelmans, Koning, Meijer, Menke, Metaal-Froon, Van Ooijen, Paardekooper, Podt, Post, Rajkowski, De Regt, Rollingswier, Roodenburg, Van Schie, Schilderman, Schipper, Scholten, Sienot, Tielen, De Vries, Uringa, Verschuure, Van Waveren, Weistra en Zwanenberg. Kreijkamp. Tevens zijn aanwezig de wethouders: Diepeveen, Everhardt, Geldof, Van Hooijdonk, Jansen en Griffier: mevrouw mr. M. van Hall, griffier. Opening van de vergadering door de voorzitter. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik heet de leden van de raad, het college en de belangstellenden op de publieke tribune hartelijk welkom. Burgemeester Van Zanen heeft zich voor de middagvergadering afgemeld. Hopelijk is hij er aan het einde nog even bij. Wethouder Everhardt heeft meegedeeld dat hij later niet meer aanwezig zal zijn. Bericht van verhindering is ingekomen van de heer Oostveen. Wij feliciteren mevrouw Koelmans van de SP-fractie van harte met de geboorte van haar zoon. (Applaus.) Dadelijk zal ter ere daarvan een kleine traktatie worden uitgereikt. Agenda vaststellen en inventarisatie. De VOORZITTER: Dames en heren! Vanavond komen het vragenuurtje en de actuele moties aan de orde. Voorgesteld is om de actuele motie inzake Utrecht en TTIP vanmiddag al te behandelen, want wethouder Kreijkamp is vanavond afwezig. De stemming over deze motie zal vanavond plaatsvinden. Ook de stemmingen over de raadsvoorstellen vinden vanavond plaats. De agenda bestaat uit louter bespreekpunten. De fracties van GroenLinks en D66 hebben echter laten weten dat het voorstel tot vaststelling van de Verordening op het Burgerinitiatief (Jaargang 2016, nr. 3) en het voorstel tot vaststelling van de Verordening Jeugdhulp 2016 (Jaargang 2016, nr. 5) hamerstukken kunnen worden. Ik constateer dat de andere fracties zich daarin kunnen vinden.

2 Middagvergadering van 14 januari Mevrouw BAŞ (D66): Voorzitter! De fracties van CDA, PvdA, GroenLinks, VVD en ChristenUnie willen ook van het voorstel tot wijziging van de Verordening WMO 2016 (Jaargang 2016, nr. 04) een hamerstuk maken. De VOORZITTER: Ik constateer dat de overige fracties daarmee instemmen. Mevrouw DE REGT (GroenLinks): Voorzitter! Verscheidene fracties stellen voor om van voorstel inzake wijziging gemeenschappelijke regeling GGDrU (Jaargang 2016, nr. 06) eveneens een hamerstuk te maken. De VOORZITTER: Ik constateer dat de overige fracties zich daarin kunnen vinden. Over de hamerstukken wordt vanavond gestemd. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik heb zojuist overleg gevoerd over de actuele motie inzake Utrecht en TTIP. Ik moet helaas constateren dat het ons niet zal lukken om die vanmiddag door de raad te laten behandelen. Er wordt met een aantal fracties nog over deze motie overlegd. De VOORZITTER: Wat stelt u met betrekking tot deze motie voor? Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik wil dat deze motie niet vanmiddag wordt behandeld, maar vanavond. De VOORZITTER: Ik heb gezegd dat de betrokken portefeuillehouder er vanavond niet is. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik zou het fijn vinden als de portefeuillehouder bij de behandeling aanwezig is. Ik wil de indieners van de motie vragen of die in een volgende raadsvergadering aan de orde kan komen. Dan kunnen wij daarover een debat voeren. Er staan veel aannames in. Ik vind het sowieso zonde dat wij via een actuele motie over dit onderwerp moeten spreken. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Wij zouden ons bij het voorstel van de heer Gilissen kunnen aansluiten, maar de motie zou ook kunnen worden aangehouden tot de volgende raadsvergadering. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Ik wist niet dat wij een collegelid hebben met internationale verdragen in portefeuille. Toen ik de motie goed las, begreep ik dat wij alleen een "portefeuillehouder Zorgen overbrengen" nodig hebben. De overige uitgesproken zorgen zijn aan de raad zelf. Volgens mij kunnen wij dat vanavond prima doen. De heer DE VRIES (GroenLinks): Voorzitter! Van ons mag de motie vanavond aan de orde komen of anders in een volgende raadsvergadering. De heer SCHIPPER (SP): Voorzitter! Wij zijn voorstander van het behandelen van de motie met de portefeuillehouder erbij, dus volgende keer. Mevrouw BOUAZANI (PvdA): Voorzitter! Het college spreekt met één mond. Wat ons betreft, kan de motie vanavond worden behandeld. Dat is aan de raad.

3 Middagvergadering van 14 januari De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Uitstellen. De heer VAN OOIJEN (ChristenUnie): Voorzitter! Wij vinden het prima dat de motie vanavond wordt behandeld in afwezigheid van de portefeuillehouder, maar dan wél met een woordvoerder van het college erbij. De VOORZITTER: Dames en heren! Ik constateer dat de meerderheid van de raad voorstander is van het vanavond behandelen van de motie. De verantwoordelijke portefeuillehouder is wethouder Kreijkamp. De heer KREIJKAMP (wethouder): Voorzitter! Ik verkeerde in de veronderstelling dat actuele moties vóór uur in de middag moeten worden ingeleverd. Die veronderstelling is kennelijk niet correct. Ik zal proberen om vanavond rond het einde van de vergadering nog te komen. De raad weet waar ik vanavond ben. Die bijeenkomst duurt niet de hele avond, maar ik weet niet hoe lang de raadsvergadering duurt. Als de raad vanavond de motie bespreekt, zal ik er proberen te zijn. Anders zal ik een collega vragen om mijn spreektekst in te brengen. De VOORZITTER: Dames en heren! De motie is ingeleverd. Bij uitzondering is voorgesteld om die vanmiddag te behandelen. Mevrouw Van Esch vraagt om de motie vanavond te behandelen. Verscheidene fracties geven aan dat uitstel prima is. Het is alleen de vraag of het college met één mond kan spreken. De wethouder zegt dat dit kan. Ik stel voor om de motie vanavond te behandelen. De heer VERSCHUURE (D66): Voorzitter! Kennelijk wordt de motie nog gewijzigd, maar volgens mij is de deadline voor het indienen van de motie al verstreken. Wij kunnen vanavond spreken over een motie die al is ingeleverd, maar niet over een motie die nu nog wordt gewijzigd. Als de indieners de motie willen wijzigen, kunnen zij die beter in de volgende raadsvergadering indienen. Dan is er geen probleem. De VOORZITTER: Wij zullen deze vraag dadelijk aan de indieners voorleggen. De heer GILISSEN (VVD): Voorzitter! Ik sluit mij aan bij de woorden van de heer Verschuure. Ik wil uw voorzitterschap zeker niet bekritiseren, maar volgens mij heeft een meerderheid van de raad aangegeven belang te hechten aan het behandelen van de motie in de volgende raadsvergadering. Wat mij betreft, zullen wij dat doen. De heer DE VRIES (GroenLinks): Voorzitter! Mijn fractie vindt dat als zorgvuldigheid vooropstaat, wij de motie in de volgende raadsvergadering moeten behandelen. Wij hebben er geen haast mee. TTIP duurt nog een tijdje. Vanavond wordt dat niet ingevoerd. Volgende week of over twee weken ook niet. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik kan tellen. Een meerderheid van de raad is voorstander van het de volgende keer behandelen van de motie. Ik vind het prettig om de motie met de portefeuillehouder te bespreken. Ik dien de motie niet in. In een volgende vergadering zal ik de motie indienen. Ingekomen stukken. 1. Een ingekomen brief d.d. 14 december 2015, van NaHuys BV, alhier, over een pand aan de Zamenhofdreef ( ).

4 Middagvergadering van 14 januari Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, ter afdoening, en in afschrift aan de commissie Stad en Ruimte. 2. Een ingekomen brief d.d. 18 december 2015, van de Stichting Singelgebied Utrecht, alhier, over het Singelgebied ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, ter afdoening. 3. Een ingekomen brief d.d. 31 december 2015, van de Veiligheidsregio Utrecht, alhier, over de zienswijze Kadernota 2017 VRU ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, om advies, met dien verstande dat de raad uiterlijk 7 maart een zienswijze kan aanleveren, hetgeen terugredenerend betekent: raad 11 februari, commissie M&S eind januari, aanlevering uiterlijk 22 januari én verzoekt de procedurecommissie in dit proces te faciliteren en met het college zo nodig procesafspraken te maken. 4. Een ingekomen brief d.d. 8 december 2015, van T.E. en A.M.H., te Amsterdam, over een bezwaarschrift tegen de voorgestelde regels van de Marktverordening ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, ter afdoening. 5. Een ingekomen brief d.d. 30 december 2015, van de GGD, regio Utrecht, alhier, over de vaststelling gewijzigde begroting GGD regio Utrecht ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, ter afdoening. 6. Een ingekomen brief d.d. 14 december 2015, van Natuur & Milieu, alhier, over Verantwoord Inkopen van mobiliteit ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, ter afdoening. 7. Een ingekomen brief d.d. 15 december 2015, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, te Den Haag, over de wijzigingen in de Gemeentewet ( ). Besloten wordt deze brief voor kennisgeving aan te nemen. 8. Een ingekomen brief d.d. 2 december 2015 van AVU Utrecht, alhier, over de AVU-begroting 2017 ( ). Besloten wordt deze brief in handen te stellen van Burgemeester en Wethouders, om advies, met dien verstande dat de raad voor 1 mei een zienswijze kan aanleveren, hetgeen terugredenerend betekent: raad 7 of 14 april, commissie S&R 24 maart, aanlevering voor 1 maart én verzoekt de procedurecommissie in dit proces te faciliteren en met het college zo nodig procesafspraken te maken.

5 Middagvergadering van 14 januari Voorstel inzake invoering betaald parkeren Rijnsweerd Zuid (Jaargang 2016, nr. 1). De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Het voorstel getuigt van een bepaalde volharding van het college om als oplossing betaald parkeren in Rijnsweerd door te voeren. In de commissievergadering heeft de CDA-fractie gezegd niet te geloven dat een nieuwe draagvlakmeting een andere uitkomst zal bieden. De eerdere uitslagen zijn heel duidelijk geweest. De gemeente moet andere oplossingen bekijken. Ze moet creatiever zijn. Ze moet niet proberen om hetzelfde trucje uit te halen, ook niet onder andere voorwaarden. Tot zover had mijn bijdrage een stemverklaring kunnen zijn, ware het niet dat in het voorstel één punt staat waarmee de CDA-fractie grote moeite heeft: de term "vraaggerichte handhaving". De bewoners van de woonerven wordt de suggestie gedaan dat de parkeerhandhaving pas zal worden ingezet als iemand erom vraagt, anders niet. Daarmee legt de gemeente zich beperkingen op die ze wellicht in de toekomst niet gestand kan en wil doen. In de commissievergadering zei de wethouder daarover zelf dat als voor vraaggerichte handhaving veel aanvragen komen - bijvoorbeeld dat mensen de gemeente bellen met de klacht dat een auto verkeerd staat - de afdeling Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving die kritisch bekijkt alvorens ze zal gaan kijken. Ik verzoek de wethouder om bij het uitvoeren van het voorstel - als het wordt aangenomen, maar tot mijn spijt denk ik dat dit zal gebeuren - de inwoners van Rijnsweerd duidelijk te maken dat vraaggerichte handhaving een concept is waaraan nu wordt gedacht, maar dat die beperkingen kent. Omdat dit bij elk handhavingsprogramma en bij veelvuldig gebruik tot andere inzichten kan leiden, moeten de mensen goed weten waarvoor zij kiezen, waarover zij stemmen en wat de consequenties ervan zijn. De heer EGGERMONT (SP): Voorzitter! Voor de SP-fractie is vooral de vraag van belang waarom wij afwijken van de standaardprocedure en waarom wordt gebruikgemaakt van het instrument vergunningparkeren. In de commissievergadering hebben wij daar lang over gepraat. In het voorstel komt naar voren dat wij dat alleen doen als het over woonerven gaat. Dat is voor ons van belang omdat in de toekomst erop kan worden gewezen dat wij dat nergens anders doen. Die duidelijkheid moet er zijn. Daarom kunnen wij met het voorstel instemmen. Wij kunnen ons aansluiten bij wat door de CDA-fractie over handhaving is gezegd. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! De PvdD-fractie is tegenstander van het instrument draagvlakmeting. Het verbaast haar niet dat bij het parkeren in Rijnsweerd een probleem ontstaat over de draagvlakmeting. Het voorstel creëert een situatie die onwenselijk is en die een draagvlakmeting niet erg gemakkelijk maakt. Het voorstel zal wel de goedkeuring van de PvdD-fractie krijgen, omdat daarmee de kans dat er betaald parkeren komt groter wordt, zodat bezoekers hun auto eerder aan de rand van de stad zullen neerzetten in plaats van in de stad. Dat draagt bij aan de kwaliteit van de lucht en aan de leefbaarheid. Wij zijn absoluut niet gelukkig met het voorstel. Het laat zien dat draagvlakmeting geen goed instrument is. Om de parkeerdruk in Rijnsweerd Zuid te verminderen, stemmen wij er echter wel mee in. De heer VAN SCHIE (VVD): Voorzitter! De VVD-fractie is niet enthousiast over het opknippen van rayons om de draagvlakmeting te versnipperen. Er is niet afgesproken om dat zo te doen. In dit geval heeft mijn gewaardeerde voorganger Willem Buunk in een achterkamertje hiermee ingestemd. Ook wij zullen dus instemmen. Wij wijzen de wethouder er echter op dat wij dit niet te vaak opnieuw willen zien, want dit is niet de manier waarop wij met de draagvlakmeting willen omgaan.

6 Middagvergadering van 14 januari De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Ik waardeer deze openheid van de heer Van Schie. In de wandelgangen heb ik hem deelgenoot gemaakt van mijn verbazing over de koers van de VVD-fractie over dit onderwerp. Hij heeft mij toen dit geheimpje al verklapt. Wij zijn er nieuwsgierig naar of wij de komende tijd nog meer achterkamertjesdeals van de heer Buunk meemaken. De heer VAN SCHIE (VVD): Voorzitter! Die nieuwsgierigheid deel ik met de heer Van Waveren. De heer POST (PvdA): Voorzitter! Na afloop van de commissievergadering kregen wij een e- mailbericht van de bewoners van de Louis Bouwmeesterlaan. Zij hebben zelf geïnvesteerd in een oplaadpunt voor een elektrische auto. De auto wordt voor de garage geparkeerd. De bewoners hebben van de gemeente te horen gekregen dat als het voorstel over betaald parkeren wordt aangenomen, die manier van opladen en parkeren in die buurt niet langer kan. Ik heb ambtelijk gevraagd of dat inderdaad zo is. Ik wil de wethouder vragen of zij wil bekijken of er voor deze mensen een oplossing is. Wat zij meemaken, is niet hoe schoon vervoer moet uitpakken. De heer VAN SCHIE (VVD): Voorzitter! Pleit de heer Post voor een ontheffing voor het op de stoep parkeren van elektrische auto's? De heer POST (PvdA): Voorzitter! Dat weet ik niet. Ik vind dat deze mensen een reëel punt hebben aangesneden. Ik vraag de wethouder of die oplossing mogelijk is. Ik vraag niet om een ontheffing. De heer VAN SCHIE (VVD): Voorzitter! Het redelijke punt is dat een elektrische auto een andere auto is dan een gewone auto en daarmee privileges moet krijgen die andere auto's niet krijgen. De heer POST (PvdA): Ja. In beginsel zijn wij daar voorstander van. Dat zal de heer Van Schie niet verbazen. Wij hebben daarover al eerder gesproken. Om elektrisch vervoer te stimuleren, moet de gemeente een aantal voorzieningen bieden, bijvoorbeeld laadpalen die door de gemeente zijn neergezet. Elektrische auto's worden in onze stad anders behandeld dan andere auto's. De heer VAN SCHIE (VVD): Voorzitter! In dit geval pleit de PvdA-fractie ervoor dat parkeren op de stoep een specifiek privilege is dat aan een burger wordt toegekend of aan alle bezitters van elektrische auto's. Stelt hij een generieke ontheffing voor, of alleen een ontheffing voor deze burger? De heer POST (PvdA): Voorzitter! Als ik de heer Van Schie hoor spreken, lijkt het erop dat hij al een amendement heeft geschreven. Ik ben benieuwd of hij daarmee zelf wil instemmen. Ik vraag op basis van deze casus - deze mijnheer zegt dat parkeren op de stoep in de woonerven wél wordt gedoogd - of voor het probleem een oplossing is. Ik ben benieuwd naar het antwoord van de wethouder. In de commissievergadering heb ik een conclusie opengehouden. Wij vinden dat het voorstel niet de schoonheidsprijs verdient. Nu al afwijken van een procedure die nog maar een jaar geleden is vastgesteld, is niet goed. Dat is rommelig. Anderzijds zijn de parkeerproblemen in Rijnsweerd al lang bij ons bekend. Die zijn heel hardnekkig. Alles afwegende, zal de PvdA-fractie het voorstel steunen. De heer WEISTRA (GroenLinks): Voorzitter! Het is een goed voorstel. Er is sprake van maatwerk. Wij maken het college een compliment voor het overleg met de buurtbewoners. Ik sluit mij aan bij de vragen van de PvdA-fractie.

7 Middagvergadering van 14 januari De heer WIJMENGA (ChristenUnie): Voorzitter! Het is fijn om weer terug in uw midden te zijn. Het is goed om te zien dat parkeren de raad nog steeds bezighoudt. Ook in de derde periode komt dat terug. Het is zeker positief dat maatwerk mogelijk is. Dat vindt mijn fractie een waardevol punt. In de vorige periode zijn daarover intensieve debatten gevoerd. Wij kunnen met het voorstel instemmen. Wij tekenen echter wél aan dat het handhaven op verzoek een punt is dat bij ons zwaar ligt omdat handhaven in de stad sowieso een issue is. Wij moeten niet te vaak voor wijken uitzonderingen maken. Anders moeten wij eens over het handhavingskader spreken en dit als instrument inbouwen. Mevrouw VAN HOOIJDONK (wethouder): Voorzitter! Ik heb van de raad eigenlijk alleen stemverklaringen gehoord. Het aantal vragen valt erg mee. De heer Van Waveren sprak over de volharding van het college. Volgens mij is dat woord in het algemeen best een compliment. Ik wil daar echter graag een beeld naast zetten. Ik meen dat de heer Post dat al een beetje schetste. In dit geval is er sprake van fikse overlast die een deel van de bewoners van Rijnsweerd ervaart. Ik ben op hun verzoek een keer met een schouw mee geweest. Veel buurtbewoners waren daarbij aanwezig. Men heeft op de gemeente een zeer klemmend beroep gedaan om een oplossing te vinden. Dit dossier kent een lange aanloop. Wij zijn al jaren met een groep actieve buurtbewoners in overleg. Er zijn zeer veel mogelijke maatregelen de revue gepasseerd. Daarvan is een aantal uitgevoerd. Er is intensief contact geweest met omliggende bedrijven. Het lastige van Rijnsweerd is dat het een eiland van onbetaald parkeren is. De omliggende woonwijken kennen betaald parkeren. Er zijn een bedrijvenpark, een kazerne en een zwembad. Een stukje verderop is het Science Park. Het terrein is zeer druk. Het bedrijf ASR heeft zelfs toezichthouders ingehuurd om de wijk in te gaan om medewerkers op te sporen. Er is veel gedaan om de overlast op te lossen. Uiteindelijk hebben wij met de georganiseerde bewoners geconcludeerd dat betaald parkeren de enige oplossing is. Dit is een laatste poging om de overlast tegen te gaan. Daarna is onze gereedschapskist leeg. Dan zijn er geen andere oplossingen meer. De heer Van Waveren vraagt naar het vraaggerichte handhaven. De heer Wijmenga heeft zich daarbij aangesloten. In de commissievergadering hebben wij daarover gesproken. Ik heb gezegd dat dit niet betekent dat er sprake is van "u vraagt, wij draaien" en dat wij elke keer als mensen bellen, op de stoep staan. Het betekent eerder het omgekeerde. Als mensen niet bellen, komen wij niet. Dat is ook nu het geval. Er is sprake van het voortzetten van het huidige systeem. Als mensen bellen, is Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) gesignaleerd. Dat gebeurt op veel beleidsterreinen. VTH werkt op basis van signalen. Dat is in feite wat wij ook over dit onderwerp hebben afgesproken. Ik heb in de commissievergadering gezegd - het is goed om dat plenair te herhalen - dat dit niet betekent dat wij altijd en elke keer op de stoep staan. De heer VAN WAVEREN (CDA): Voorzitter! Dat is precies mijn punt. Wij moeten dat helder met de buurtbewoners communiceren. Zoals dat in het raadsbesluit is geformuleerd, lijkt dat wel zeer stug te zijn. Als ik de gemeente bel voor de blauwe zone bij mij op de hoek, komt er geen handhaver. Men zegt dan dat daar weliswaar een blauwe zone ligt, maar dat daarop niet wordt gehandhaafd. Die keuze kan de portefeuillehouder ook over dit soort parkeerhandhaving maken. Ik vind dat wij helder moeten zijn over wat de afspraken waard zijn als wij de keuze aan de buurt voorleggen. Daarop vraag ik graag een toezegging van de wethouder. Mevrouw VAN HOOIJDONK (wethouder): Voorzitter! Wat ik zojuist heb geschetst, is de interpretatie van onze inzet. Die moet voor de buurt duidelijk zijn. Mocht het voorstel worden aangenomen, dan wordt ongetwijfeld nog nader met buurtbewoners gesproken.

8 Middagvergadering van 14 januari De heer Van Schie noemt het opknippen van rayons. Dat doen wij met dit voorstel niet. Ik hoop dat daarover geen misverstand bestaat. De rayons blijven in stand. Wij proberen twee uitzonderingen te maken. De ene is om de wijsgerenbuurt in het draagvlakonderzoek mee te nemen terwijl daar de parkeerdruk nog niet hoog genoeg is. De andere uitzondering wordt gevormd door woonerven. Er wordt niet gerommeld aan de grenzen van rayons. De heer Post stelde een vraag over de Louis Bouwmeesterlaan. Daarmee zijn ingewikkelde stedenbouwkundige elementen gemoeid. In die laan is sprake van opritten en privéterreinen. Vaak is de oprit te klein voor de auto. Dan staat men met de achterkant van de auto nog op openbaar terrein. Dat is jammer. De vraag is hoe de gemeente daarmee omgaat. Wat mij betreft, gaan wij daarmee coulant om. Als men de eigen oprit gebruikt - dus niet willekeurig op de stoep - dan mag men daar de auto neerzetten. Dat is het eigen terrein. Daarmee is tevens het probleem van de elektrische auto's opgelost. Wij maken geen onderscheid tussen soorten auto's. De achterkant van de auto's mag nog net op de stoep staan. De beraadslaging over het voorstel wordt gesloten. De VOORZITTER: Dames en heren! Vanavond zal over dit voorstel worden gestemd. 2. Voorstel inzake het Energieplan Utrecht (Jaargang 2016, nr. 2). De heer SIENOT (D66): Voorzitter! De rechter vroeg erom. De wereldleiders in Parijs vroegen erom. De paus vroeg erom. Dan vergeet ik de belangrijksten: onze eigen inwoners. Ook die vragen om stevige klimaatmaatregelen. Dat bleek uit de stadsgesprekken. Wij zijn daarom blij met het energieplan. Het is een belangrijke stap in de richting van een klimaatneutraal Utrecht in Van ons mag de wethouder beginnen. Er zijn drie belangrijke redenen om in dit plan vertrouwen te hebben. Ten eerste is de technologie voor de energietransitie er. Zonnepanelen zijn sinds keer goedkoper geworden. De komende vijf jaar halveren die nog een keer in prijs. Ten tweede is het geld er. Wij verdienen de investeringen via een lagere energierekening terug. De energierekening gaat voor veel mensen de komende vijftien jaar naar nul. Ten derde levert het in de komende vijftien jaar duizenden banen op. Ik geef toe dat het plan niet perfect is. Het levert geen naadloze blauwdruk op voor de energietransitie. Niemand heeft een kaart van de toekomst. Wat wij wel hebben, is een breed gedragen richting en een duidelijke aanpak. Samen met inwoners wordt per buurt bekeken welke energieoplossingen het beste werken. Het plan is er eerlijk over dat wij voor een groot deel van de doelstellingen afhankelijk zijn van andere partijen. Wij moeten het doen met de inwoners, het Rijk, het bedrijfsleven en de woningbouwcorporaties. Daardoor groeit mijn vertrouwen nog veel harder. Wat wij zien, is dat de lokale partners ontzettend ambitieus zijn. Neem ondernemersvereniging Lage Weide. Die wil in 2020 ten minste 30% CO2-reductie zien. Woningbouwcorporatie Portaal wil de komende vier jaar nul-op-de-meter-woningen realiseren. Daarvan zijn er de afgelopen tijd in het gehele land enkele honderden gerealiseerd. Dat is ambitie. Dat wordt samen met de stad gedaan. Het zal niemand verbazen dat de D66-fractie, voorstander van goed onderwijs, zich bij deze transitie hard wil maken voor een steile leercurve. Dat vinden wij opwindend. Ga door met wat werkt en stop met wat niet werkt. Daarom willen wij graag van de wethouder de toezegging krijgen dat wij duidelijke voortgangsrapportages ontvangen zodat wij weten dat wij de goede dingen goed doen. Hiervoor houden wij een motie achter de hand. De ChristenUnie-fractie zal die indienen.

9 Middagvergadering van 14 januari De heer IŞIK (PvdA): Voorzitter! Ik ben het eens met de D66-fractie dat er monitoring moet zijn. Ook wij willen gecontroleerd hebben wat goed en wat niet goed is gegaan. Kan de heer Sienot mij aangeven op welke concrete SMART-geformuleerde doelstellingen hij de zaken zal beoordelen? Hoe zal hij tussentijds sturen? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Wij hebben verschillende indicatoren. Die worden in de Energieagenda genoemd in het hoofdstuk Monitoring. Dat zijn resultaten op de uitkomsten, de resultaten van de CO2-reductie en op energieopwekking en -besparing. Ik zal ook toetsen hoe wij erin slagen om meer partijen te informeren. Als ik volgend jaar opnieuw moet vertellen dat Lage Weide zo lekker bezig is, dan is iets niet goed gegaan. Dan moeten er nieuwe partijen bij. Als ik volgend jaar opnieuw moet vertellen dat het UMC en de universiteit samen zonnepanelen op de daken hebben liggen, dan vertel ik niet het goede verhaal, want dat is nu al allemaal aan de gang. De heer WIJMENGA (ChristenUnie): Voorzitter! Bij de ChristenUnie-fractie leeft dezelfde soort vraag. In de commissievergadering is uitgebreid gedebatteerd over de doelen die de gemeente vóór 2030 of 2050 wil hanteren. Dat wordt mij uit het Energieplan niet helemaal duidelijk. Welke stip op de horizon ziet de D66-fractie, bijvoorbeeld voor 2030? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Voor 2030 streven wij naar een klimaatneutraal Utrecht. Dat betekent dat huizen zoveel mogelijk energieneutraal zijn, dat wij zoveel mogelijk met schoon vervoer reizen, bij voorkeur elektrisch, maar als er dan iets anders is, dan zullen wij dat zeker niet tegenhouden. Het zal betekenen dat behalve schoon vervoer en schone energie ook op allerlei andere manieren slim met energie wordt omgegaan. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Heeft de heer Sienot het gevoel dat het Energieplan het doel van een klimaatneutraal 2030 zal halen? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Daarover is het plan vrij helder: dat is voor 90% haalbaar als wij de techniek die wij nu hebben helemaal uitrollen. Weet u nog wat uw telefoon 15 jaar geleden kon? Ik weet dat vrij precies, want ik werkte toen bij een organisatie die Wireless Application Protocol (WAP) verkocht. De mensen lagen dubbel van het lachen als ik vertelde dat wij binnenkort het NOS-Journaal op de smartphone konden zien. Niemand geloofde dat. Als mensen nu het journaal niet op hun telefoon zien, is dat omdat zij dat niet willen. Die dingen gaan heel hard. Wij hebben te maken met ontwrichtende technologieën die voort denderen. Daarom heb ik veel vertrouwen in de aanpak van het college. Samen met de stad zullen wij per buurt de energiekansen in kaart brengen. Vervolgens bekijken wij hoe wij bij een voortschrijdende technologie op de juiste trein kunnen stappen. De heer IŞIK (PvdA): Voorzitter! Ik kan het enthousiasme van de D66-fractie begrijpen. Niet alles draait echter om technologie. Mensen die van technologie gebruikmaken, zullen bepalend zijn of wij de doelstellingen al dan niet kunnen realiseren. Daarvoor is bewustwording nodig. Op dit moment zal de heer Sienot de opmerking onderschrijven dat niet bij elke Utrechter energiebesparing leeft. Hoe wil de D66-fractie de technologische ontwikkelingen, die heel relevant zijn, koppelen aan de bewustwording, zodat mensen uiteindelijk van energiebesparing gebruik kunnen maken? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Ik weet niet of de heer Işik recentelijk nog door een straat is gefietst. De kans dat hij op een dak een zonnepaneel ziet, is nu tien keer zo groot als in 2011.

10 Middagvergadering van 14 januari Het gebeurt voor de ogen van de heer Işik. Ik ben het met hem eens dat niet iedereen zo gek is op energie als ik. Er wordt echter wél veel over gesproken. De bewustwording is nog niet overal doorgedrongen. Als wij het gesprek aangaan - daarvan is het stadsgesprek een mooi voorbeeld - worden mensen zich bewust en gaan het steeds leuker vinden. Als wij mensen zonnepanelen op hun daken laten leggen, dan zien zij de meter teruglopen. Dan dansen zij de hele tijd de horlepiep. De heer IŞIK (PvdA): Voorzitter! Ik ben erg blij dat de D66-fractie erkent dat niet in alle lagen van de samenleving deze bewustheid er is. Ik mis echter een concreet voorstel van de D66-fractie hoe de bewustwording tot stand wordt gebracht. Niet alleen met praten. Er is meer nodig. Wat zal dat volgens de D66-fractie kunnen zijn? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Ik heb al gezegd dat wij dit samen met de stad doen. Dat betekent dat wij het samen met partners doen. De gemeente hoeft niet alles zelf op te lossen. Dat vind ik het mooie aan deze transitie. Wij hebben partners als Eneco en Stedin. Ik weet niet of iedereen de brief heeft gekregen. Mijn vrouw is niet zo enthousiast over energie als ik, maar wij kregen een brief van Stedin dat wij een SMART-meter zullen krijgen. Dat is een voorbeeld van hoe mensen bewust worden gemaakt. Daar doet de gemeente helemaal niets aan. Dat doen Stedin en Eneco. Ik weet niet of men recentelijk naar de radio heeft geluisterd of naar de televisie heeft gekeken. Men wordt doodgegooid met reclame over energiebesparing en over het feit dat het veel slimmer kan. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Enige tijd geleden gaf de heer Sienot aan dat mensen enthousiast worden en dat zij over energiebesparing worden aangestoken door andere mensen. De heer Sienot noemde toen de stadsgesprekken. Hoe verklaart de heer Sienot dat een groot deel van de mensen die hebben deelgenomen aan de stadsgesprekken niet hebben gekozen voor de energiebeloning, maar voor een waardecheque? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! De keuze werd geboden. Veel deelnemers hebben al energiemaatregelen genomen. Op allerlei plekken is bewustwording aanwezig. Wij vinden echter dat mensen niet verplicht zijn om iets te kiezen. Er kunnen allerlei redenen zijn om niet voor energiemaatregelen te kiezen. Ik ga daar niet over. Ik weet dat men zeer enthousiast werd en graag bij de ontwikkelingen betrokken wilde blijven. Men kwam met goede ideeën. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Het is alsof de heer Sienot denkt dat in de energiewereld met innovatie alles kan worden opgelost. Het is echter ruimschoots bekend dat energiebesparing de meeste voordelen oplevert. Ik ben benieuwd hoe de heer Sienot wil inzetten op energiebesparing. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Volgens mij besparen energieneutrale woningen veel energie. Ik begrijp de vraag van mevrouw Van Esch niet helemaal. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Het is volgens mij bekend dat in energieneutrale woningen mensen de verwarming nog steeds erg hoog zetten en het licht 24 uur per etmaal laten branden. Welke mogelijkheden ziet de heer Sienot om dat te veranderen? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Volgens mij schetst mevrouw Van Esch een karikatuur. Er zijn mensen die dat gedrag vertonen.

11 Middagvergadering van 14 januari Er zijn ook veel mensen die juist omdat zij zien hoeveel het kost om energie op te wekken in rap tempo zelf veel zuiniger met energie omgaan, zeker als men hen daartoe de middelen geeft, zoals een SMARTmeter en als het in hun portemonnee stevige voordelen oplevert. Dat zijn belangrijke criteria voor verandering. Het moet mensen helpen om op hun energierekening te besparen. Het moet gemakkelijk zijn. Als aan die voorwaarden wordt voldaan en de technologie is beschikbaar en betaalbaar, dan denk ik dat wij erop kunnen vertrouwen dat energiebesparing hand in hand gaat met gemak en de aanwezige technologie. Het afgelopen anderhalf jaar hebben wij het college verschillende keren aangespoord om zelf in de energietransitie nadrukkelijker voorop te gaan. Als men iets van de stad wil, moet men zelf het goede voorbeeld geven. Als wij veranderingen willen zien van inwoners en bedrijven, dan is één van de manieren waarop wij dat kunnen doen de daken vol zonnepanelen leggen. Er zijn panden genoeg, maar die komen langzaam en als die komen, moeten wij dat mondjesmaat vernemen. Wij zijn daarom heel benieuwd hoe het gaat met zonnepanelen op daken van scholen en gemeentelijke panden en het bevorderen van het bouwen van nul-op-de-meter-woningen. Daarover is recent door de raad een motie van de D66-fractie aangenomen. Kan de wethouder ons daarover per commissiebrief informeren? Ik realiseer mij dat het beleidsterrein hierover niet aan één wethouder is, dus als twee wethouders deze vraag beantwoorden, is het ook goed. Wij horen verder graag hoe het gaat met de motie over het waterzijdig inregelen. Hoe is dat geland bij de afspraken met de woningbouwcorporaties? Ik zeg dit hopelijk ook namens de PvdA-fractie. Een klimaatneutraal Utrecht is nu nog moeilijk voorstelbaar. Als iets moeilijk is, wil dat niet zeggen dat men dat niet moet doen. De heer IŞIK (PvdA): Voorzitter! Fijn dat de D66-fractie de motie van de PvdA-fractie aan de orde stelt. Die gaat niet alleen over waterzijdig inregelen, maar ook over de optimalisatie van de commissievergadering-ketels. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Ik dank de heer Işik voor deze aanvulling. Als iets moeilijk is, wil dat niet zeggen dat wij dat niet moeten doen. Het zal niet voor het eerst zijn dat een schijnbaar onmogelijke transitie toch lukt. Ik neem u mee naar New York in Op straat ziet men alleen wagens met paarden ervoor. Op foto's van precies 13 jaar later moet men echt zoeken naar de wagens met paarden ervoor. Dan stikt het van de auto's. Binnen 13 jaar is de hele stad overgeschakeld op een nieuwe technologie. Zo'n transitie kunnen wij samen met de stad opnieuw bewerkstelligen. De VOORZITTER: Dames en heren! De heer Van Eijndhoven begint aan zijn maidenspeech. Wij luisteren met bijzondere belangstelling naar hem. De fracties weten dat zij hem niet kunnen storen met interrupties. De heer VAN EIJNDHOVEN (VVD): Voorzitter! De kortste variant van mijn speech is: lees het Energieplan. Dan ziet men wat de liberaal van de overheid verwacht. Hoewel ik daarmee wellicht de kortste maidenspeech uit de geschiedenis van de Utrechtse raad zou houden, kies ik voor iets meer uitleg. Het Energieplan laat een kleine overheid zien die er niet is om de energietransitie te subsidiëren, maar om die te faciliteren door het bij elkaar brengen van partijen, het stimuleren van initiatieven en door zelf het goede voorbeeld te geven: een overheid die een stevige ambitie mag laten zien, een overheid die beseft dat een energietransitie niet door de strot moet worden geduwd, maar draagvlak verlangt - zoals in het plan over windenergie heel goed is verwoord - maar ook een overheid die beseft dat elke slimme

12 Middagvergadering van 14 januari meter, elke geïsoleerde woning en elk geïnstalleerd zonnepaneel begint met de inwoner of de ondernemer die bereid is om zelf te investeren en die enthousiast wordt van het verhaal van de energietransitie. Daar begint het mee. De energietransitie is niet van de gemeente, maar van de inwoners en de bedrijven. De VVD-fractie is tevreden dat vooral het delen van de informatie de motor is die wordt gebruikt om de energietransitie te faciliteren. Als kind uit een onderwijzersfamilie geloof ik hier sterk in. Op deze manier bestaat ook ruimte voor nieuwe initiatieven om zich te bewijzen en om met elkaar te concurreren. De VVD-fractie is daarnaast blij met de toezegging om de mogelijkheden van geothermie te benutten en om die te onderzoeken. Wij zijn er echter nog niet, "want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren", zoals Elschot dichtte. In Utrecht zijn dat vooral de ruimtelijke eisen en de eisen met betrekking tot welstand. Die kunnen voor iemand met initiatieven een probleem vormen. Het is niet altijd even eenvoudig om in deze stad investeringen te realiseren. Daarnaast zijn de gemeentelijke wegen soms voor inwoners onnavolgbaar. Ik woon zelf in een oude school. Op de bovenste verdiepingen hebben alle raampartijen nog de originele ijzeren vensters met enkel glas, maar op de onderste verdieping zijn die weggehaald. Daar zijn nu kunststof kozijnen met dubbel glas. Wie dat begrijpt, mag mij dat vertellen. Dit soort voorbeelden zijn er veel in de stad. Ik kan een motie in stemming brengen om het college op te roepen om daaraan iets te doen, maar dat doe ik niet. Ik geloof niet dat de werkelijkheid met één pennenstreek kan worden bepaald. Daar is die te complex voor. Toch moeten de onnodige en hinderlijke regels worden gesnoeid. Men mag erop rekenen dat ik de komende periode met enige regelmaat hierop zal wijzen en voorstellen zal doen om drempels die de gemeente opwerpt weg te nemen en om daarmee de gemeente niet alleen laagdrempeliger, maar ook begrijpelijker te maken. Mevrouw BOLLEN (GroenLinks): Voorzitter! De drie stadsgesprekken waren bijzonder. Velen van ons zijn over energie anders gaan denken en over de moeilijke keuzen die wij daarbij soms moeten maken. Waar energie een ding was, werd het een emotie. Wij zien hoe belangrijk samenwerken en betrokkenheid zijn. Wij zien ook dat maatregelen voor energie en klimaat kansen bieden. Utrecht wordt schoner, duurzamer, groener en welvarender als wij beginnen met investeren. Dit proces heeft ons ongeduldig gemaakt. Wij willen graag zien dat de uitvoering van het energieplan snel begint. Met deze hartenkreet eindigt het unieke Energieplan. Deze hartenkreet wordt door de GroenLinksfractie gedeeld. Na de mooie, inspirerende en energieke gesprekken die deze zomer plaatsvonden, staan wij te trappelen van ongeduld om te beginnen. Dus stemmen wij van harte en met veel plezier in met het raadsvoorstel, maar niet voordat ik nog even gebruikmaak van de mogelijkheid het in de raad te bespreken. Ik hoopte dat het college volledig aanwezig zou zijn, maar dat valt tegen. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Uit de enthousiaste woorden van mevrouw Bollen begrijp ik dat zij het eerste punt van het voorstel - het Energieplan - kan steunen. Bij het tweede punt is de duiding van het college echter aanzienlijk anders. Hoe ziet de GroenLinks-fractie dat? Had zij niet liever alleen het Energieplan willen vaststellen zonder duiding van het college erbij? Mevrouw BOLLEN (GroenLinks): Voorzitter! Het totaal aan maatregelen voor energie dat de gemeente zal nemen, ligt vast in drie documenten: het Energieplan, dat duidelijk de smaak van de stad aangeeft, de duiding daarvan door het college en gelukkig ook de agenda's die de raad onlangs zijn toegestuurd. Dat geheel geeft mij genoeg inzicht in wat de gemeente zal doen en geeft mij voldoende vertrouwen in de transitie waarvoor wij staan. Het raadsvoorstel bestaat inderdaad uit twee delen: het Energieplan - dat is van de stad - en de duiding. Tegen beide zeg ik volmondig "ja".

13 Middagvergadering van 14 januari Ik had het gehele college willen zeggen dat het plan en de ambitie niet alleen onder de verantwoordelijkheid vallen van één wethouder, want die vallen onder onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Juist met de inpassing van onze ambitie in het huidige beleid kunnen wij ontzettend veel winst behalen, bijvoorbeeld op het gebied van bebouwing. Het raadsvoorstel zet stevig in op energiebesparing bij bestaande gebouwen. Daaraan komen veel innovaties te pas. Dat is nodig. Nog op dit moment worden in Utrecht nieuwe woningen en kantoren neergezet die niet energieneutraal zijn. De gemeente kan energieneutraal bouwen niet afdwingen. In het voorstel zijn gelukkig maatregelen opgenomen en wordt een lobbytraject aangekondigd om het energieneutraal bouwen te stimuleren en zo snel als kan mogelijk te maken. Verscheidene wethouders dragen voor nieuwbouwprojecten de verantwoordelijkheid. Zij moeten echt alles uit de kast halen. Ook burgers, die overwegen om een nieuwbouwwoning te kopen, moeten verstandig zijn en vragen om een energieneutrale woning. Bouwondernemers moeten laten zien wat zij kunnen. Wethouder Van Hooijdonk heeft toegezegd om inzichtelijk te maken in hoeverre energieneutraal bouwen wordt toegepast. Het Energieplan wordt in Utrecht breed gedragen. De noodzaak voor maatregelen is sinds de klimaatconferentie nog duidelijker geworden. Wij dragen een enorme verantwoordelijkheid en zijn enorm ambitieus. Ook hebben wij de wind mee. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ook ik wil met enthousiaste woorden beginnen. De PvdDfractie wil aangeven bewondering te hebben voor al die Utrechters die op de drie zaterdagen bezig waren met het opstellen van het Energieplan. Die Utrechters waren echt ambitieus. Omdat zij niet geheel vrij waren om zelf te kiezen waarover zij wilden praten, vinden wij dat het Energieplan niet helemaal van de burgers is. Door het vooraf zelf uitkiezen van de onderwerpen blijft het meer een energieplan van het college. Mevrouw BOLLEN (GroenLinks): Voorzitter! Mevrouw Van Esch zegt dat de burgers niet totaal de vrije keuze hadden om te spreken waarover zij wilden. Zij was ook zelf bij de gesprekken aanwezig. Ik was daar ook en zag dat de mensen konden zeggen wat zij wilden. Waarop baseert mevrouw Van Esch haar uitspraak? Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik heb de evaluatie van de gesprekken gelezen. Daarin staat duidelijk dat vooraf met Ecovis een aantal onderwerpen is afgesproken. Dat feit is ook in de commissievergadering naar voren gekomen. Voordat de gesprekken zijn gestart, is wel degelijk een aantal thema's bedacht. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Mevrouw Van Esch zegt dat zij de documenten goed heeft bestudeerd. Het viel mij op dat Ecovis zelf als bouwsteen geen zonneweides aanraadde, maar dat dit punt bij de gesprekken wel duidelijk aan de orde kwam. Dat punt was vooraf tijdens de expertsessies ingebracht, dus niet door Ecovis of door de gemeente. Het is wel degelijk mogelijk dat onderwerpen die niet door de gemeente werden aangedragen uiteindelijk wel door de mensen werden besproken en omarmd. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! De thema's die terugkomen in het plan zijn vooraf uitgekozen. De heer Sienot doelt op het overkoepelende geheel. Bij het doornemen van het plan stuitte de PvdD-fractie steeds opnieuw op hetzelfde euvel.

14 Middagvergadering van 14 januari Omdat voor dit plan maar een krappe 3 miljoen per jaar beschikbaar is, kan men eigenlijk geen realistisch energieplan opstellen. In de duiding van het college ziet men dat duidelijk terug. Het gebrek aan geld weerhoudt de wethouder ervan om echte stappen te zetten. Dan komt het aan op keuzes maken, keuzes waarvoor het college binnen de gemeentelijke begroting het geld wil uitgeven, maar niet voor duurzaamheid. De uitspraak "probeer je geld te tellen terwijl je de adem moet inhouden" heeft bij het college, nota bene bestaande uit de fracties van GroenLinks en D66 geen gehoor gevonden. In het Energieplan, dat is opgesteld door burgers, komen wel mooie ideeën naar voren, maar het college heeft er een stuk uitgehaald. Daarom zijn wij verbaasd over de positieve reacties van de fracties van D66 en GroenLinks over de duiding van het college. Hoe kan men de duiding van het college een realistisch plan noemen als men zegt te gaan voor een klimaatneutrale stad in 2030? De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Volgens mij heeft het college helemaal niets uit het Energieplan verwijderd. Daarom heeft het ons dat integraal toegezonden met de vraag waarmee het op korte termijn aan de slag kon gaan. Dat lijkt mij een zeer gezonde aanpak van een college dat werk wil maken van een klimaatneutraal Utrecht. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Het Energieplan is op een aantal punten een stuk daadkrachtiger dan de duiding van het college, onder andere op het punt van windenergie. Op de symbool- en regierol van de gemeente wordt in het Energieplan veel meer nadruk gelegd. Daarom wil ik nu aangeven wat wij anders willen zien, zoals meer ambitie van de gemeente en een energiecoördinator. Het zal niemand verbazen dat wij het onderwerp indirect energieverbruik noemen. De PvdD-fractie mist vooral veel daadkrachtige maatregelen. Ze snapt de keuze niet die door het college is gemaakt om zich alleen te richten op direct energieverbruik en niet ook op indirect energieverbruik. Bijna 70% van het energieverbruik gebeurt indirect. Dat komt niet rechtsreeks van het energiebedrijf, maar is verborgen in aangeschafte producten en diensten. Om echte slagen te maken, moeten wij ons focussen op het indirecte energiegebruik. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Zegt mevrouw Van Esch dat zij de Utrechters wil voorschrijven wat die wel of niet mogen eten en kopen en hoe die moeten leven? Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik heb daarover nog helemaal niets gezegd. De heer Sienot is vrij snel met zijn conclusie. Ik ben zojuist begonnen met het uitleggen wat indirect energiegebruik inhoudt. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Mevrouw Van Esch somt op wat indirect aan energie wordt gebruikt. Ik vraag mij af hoe zij daaraan iets wil doen. Volgens mij komt men dan vrij snel op het soort maatregelen dat ik noem. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Volgens mij niet. Volgens mij kan het college voor indirect energiegebruik dezelfde soort maatregelen nemen die ook worden voorgesteld voor het gebruiken van energiezuinige wasmachines en om mensen op een andere manier te laten consumeren. Ik zeg helemaal niet dat de mensen geen vlees meer mogen eten. De heer EGGERMONT (SP): Voorzitter! Klopt het dat achter elk indirect energieverbruik altijd ook sprake is van direct energieverbruik?

15 Middagvergadering van 14 januari Als wij het directe energieverbruik van leveranciers van diensten of producenten aanpakken, dan pakken wij automatisch ook het indirecte energieverbruik van consumenten aan. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Dat klopt, maar dat is niet het grootste deel van het indirecte energiegebruik. De 70% die ik noemde, gaat over het consumeren van mensen via voeding, reizen en kleding. Door het aanpakken van het directe energieverbruik kan men ook het indirecte energiegebruik aanpakken. Dat betekent niet dat men het andere indirecte energieverbruik kan negeren. Wij moeten het allemaal doen. De heer VAN EIJNDHOVEN (VVD): Voorzitter! Ik begrijp best wat indirect energieverbruik is. Het duizelt mij echter toch als ik hoor dat de PvdD-fractie vindt dat op dit gebied er sprake kan zijn van realistische beïnvloeding door de gemeente. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Ik vind het fijn dat iedereen vooruitloopt op wat ik nog wil zeggen. Ik kan dan een deel van mijn speech overslaan. Wij willen straks een motie indienen waarin wij aangeven graag een nieuw hoofdstuk aan de energieagenda toe te voegen. Daarin geven wij aan dat van alles mogelijk is om indirect energieverbruik aan te pakken. Ik zal het hoofdstuk erbij pakken. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Mevrouw Van Esch zegt het hoofdstuk erbij te willen pakken. Heeft zij dat al geschreven? Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Het hoofdstuk dat wij graag willen zien, zit al lang in ons hoofd. Het staat ook op papier. Wij willen echter eerst het college graag de mogelijkheid geven om zelf een energieagenda te schrijven. Men kan van de PvdD-fractie uiteraard verwachten dat ze hierover al van alles op papier heeft gezet. De heer BOS (Stadsbelang Utrecht): Voorzitter! Ik maak bezwaar tegen het feit dat mevrouw Van Esch gebruik wil maken van de post Overig om haar motie toe te lichten. Laat zij dat vooral doen in haar eigen spreektijd. De VOORZITTER: Dames en heren! Volgens mij doet mevrouw Van Esch een poging om haar inbreng te doen, maar wordt zij keer op keer geïnterrumpeerd. Wij kunnen met betrekking tot mevrouw Van Esch wel wat coulant zijn. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! De gemeente maakt inwoners en bedrijven in eerste instantie bewust van hun energieverbruik. Dat is iets wat de gemeente zeker kan doen. De gemeente moet het goede voorbeeld geven. Het bedrijfsrestaurant van de gemeente moet derhalve biologisch en regionaal geproduceerd voedsel aanbieden. Er zou een vlees- en visloze dag kunnen worden geïntroduceerd. De heer SIENOT (D66): Voorzitter! Mevrouw Van Esch zei mij dat het belangrijk is om iedereen mee te krijgen bij het besparen van energie. Ik heb geleerd dat wij mensen daarvoor enthousiast moeten maken. Wij moeten een goed verhaal over voordelen vertellen.

16 Middagvergadering van 14 januari Denkt mevrouw Van Esch dat wij in staat zijn om naar de mensen toe te gaan om te zeggen dat de gemeente graag wil dat zij voor duizenden euro's aan hun huis verspijkeren en dat zij er een gewoonte van maken om één dag per week vleesloos te eten? Zal dat het enthousiasme voor andere maatregelen bevorderen? Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Wij kunnen de mensen zeggen dat het beter is als zij één dag per week geen vlees eten, want dat is een veel effectievere maatregel om de CO2-uitstoot te verminderen dan het isoleren van een huis. Het interessante van de discussie die wij nu voeren, is dat dit onderwerp tot nog toe geen onderdeel van de discussie is geweest. Het eten van vlees veroorzaakt de meeste uitstoot van CO2. Wij kunnen derhalve het beste starten bij het feit dat mensen minder vlees moeten eten. Zij kunnen altijd nog daarna hun huis verbouwen. De heer VAN EIJNDHOVEN (VVD): Voorzitter! Ik sluit mij aan bij de opvatting van de D66-fractie dat het beter is om leuke eetgelegenheden naar de stad te halen waarbij men denkt daar echt geen vlees te eten dan om belerend te doen. Het belerend doen loopt al jaren dood. Dat is een beetje de kern van mijn betoog. Zijn er geen andere manieren om daarmee om te gaan? Het is mij niet aan te zien, maar ik eet wel eens een dag geen vlees. Mevrouw VAN ESCH (PvdD): Voorzitter! Volgens mij word ik door een aantal fracties in een hoek gedrukt omdat ik continu de mensen belerend zou toespreken, bijvoorbeeld door te zeggen dat zij geen vlees mogen eten. Ik stel alleen maar voor dat de gemeente moet oproepen om wekelijks een vegetarische dag in te stellen. Dat betekent niet dat het mensen moet worden opgelegd om wekelijks een vegetarische dag in te stellen. Als men dit onderwerp zelf oppakt en actief gaat communiceren, is de kans dat mensen dat oppakken veel groter. Op dit moment wordt dat in de gemeente op nog geen enkele wijze gedaan. Wij blijven ons verbazen over het feit dat dit onderwerp niet wordt opgepakt en al helemaal niet in het kader van het Energieplan van de gemeente. Het meenemen van indirect energiegebruik in het Utrechtse Energieplan kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2 en methaan. Wij blijven ons afvragen waarom wij daarmee niets doen. De PvdD-fractie dient hierbij de volgende motie in. "Motie 4. Een extra energieagenda. De gemeenteraad van Utrecht, bijeen op 14 januari 2016 ter behandeling van het energieplan en de energieagenda's, Constaterende dat: - Energiegebruik op te splitsen is naar direct energiegebruik (bijvoorbeeld elektriciteit, gas, diesel en benzine) en indirect energiegebruik (energie die 'verborgen' zit in aangeschafte producten of diensten: de productie van deze goederen en diensten kost energie en leidt tot CO2 uitstoot); - Twee derde van het energiegebruik van huishoudens op een indirecte wijze wordt geconsumeerd en één derde deel van de totale broeikasgassenuitstoot van huishoudens is toe te rekenen aan het consumptiedomein voeding (met name de consumptie van dierlijke eiwitten); - Voeding verantwoordelijk is voor meer C02 uitstoot dan het direct en indirect energiegebruik voor vervoer samen; - De wethouder duurzaamheid tijdens de behandeling van het energieplan in de commissie Stad