De rol van de logopedist bij eetproblemen bij kinderen
|
|
- Robert Smits
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NVLF-jaarconges 18 november De rol van de logopedist bij eetproblemen bij kinderen Lianne Remijn MSc coördinator eetteam Sint Maartenkliniek, kinderrevalidatie Nijmegen
2 NVLF-jaarconges 18 november Doel presentatie Praktijkuitspraken en dilemma s Eetproblemen bij kinderen Wat doe je? Wat niet? Introductie
3 NVLF-jaarconges 18 november Doel presentatie Elke logopedist die een (jong) kind met eetproblemen ziet, heeft in 1 sessie zicht op de mondmotorische vaardigheden, kind- en omgevingsfactoren en weet waar en hoe kind en ouders optimaal geholpen kunnen worden Elke logopedist kent zijn eigen (on)mogelijkheden bij kinderen met eetproblemen
4 NVLF-jaarconges 18 november Uitspraken van ouders De logopedist wist het verder ook niet Ze dacht dat het gedrag was 1½ jaar geleden Sanne heeft een half jaar logopedie gehad Toen kon ze één nibitchipje eten We hebben geleerd van de logopedist dat het eten leuk moet zijn Als Pim niet meer wil stoppen we Hij eet bijna niets We hebben 2 jaar van alles geprobeerd, maar niets heeft echt geholpen
5 NVLF-jaarconges 18 november De logopedist adviseerde om hem tijdens de maaltijd af te leiden Jules eet alleen voor de televisie De logopedist, die we 1 malig gezien hebben, adviseerde ons om met nibitchips te oefenen Dat hebben we 3x gedaan maar Lieke vond er niets aan, ze stopte het in de mond en haalde het er weer uit en toen zijn we er maar mee gestopt Reactie?
6 NVLF-jaarconges 18 november Kwaliteit Kwaliteit is de mate waarin goederen en diensten voldoen aan de eisen, behoeften en specificaties van de afnemer, klant en gebruiker
7 NVLF-jaarconges 18 november Casus Loet; 11 mnd Vanaf geboorte; slechte drinker, veel spugen Kinderarts; geruststellen Na 4 mnd reflux medicatie Na 6 mnd Koemelkallergie Bij 9 mnd sondevoeding UMC St Radboud ->Laryngomalacie; assymetrische adductie arythenoiden; aspiratie bij dun vloeibaar Advies; geen druk op orale voeding, gehomogeniseerde voeding -> Rust Voorstel; Intensieve behandeling Wie wil dit kind behandelen?
8 NVLF-jaarconges 18 november Onderzoeksgegevens Oraal motorisch; lichte overgevoeligheid bij aanraking, kokhals op helft tong, tong frequent buiten de mond Ouders; druk, onzeker, van alles geprobeerd Ondanks advies eetteam UMCN, toch voedsel aangeboden, ook dun vloeibaar Onbegrip; soms wel, soms niet eten van Loet Kind; pittig karakter, 1½ jaar, accepteert voedsel wisselend SDS lengte; -137 SDS gewicht; -047 SDS l/g; 076
9 NVLF-jaarconges 18 november Vragen Welke logopedist pakt dit op? Wat is het doel van behandelen? Welke therapiefrequentie? Hoe lang heb je nodig?
10 NVLF-jaarconges 18 november Vragen Welke logopedist pakt dit op? Wat is het doel van behandelen? Welke therapiefrequentie? Hoe lang heb je nodig?
11 NVLF-jaarconges 18 november Definitie Eetprobleem: Problemen in de brede range van eetaktiviteiten met of zonder slikproblemen Kenmerken; voedselweigeren, failure to thrive, kokhalzen, spugen, etc J Arvedson (2008) Dev Dis Research Reviews 14 (3)
12 NVLF-jaarconges 18 november Kenmerken Slechte voeding leidt tot; Fysieke problemen (lange termijn) Verminderd energielevel Motorische cognitieve en ontwikkelingsachterstand Verminderde cerebrale functie 1) Langere maaltijden > 3 uur per dag 2) Eetprobleem is een gezinsprobleem probleem 2) 1 Samson-Fang et al (2003) Effects of gastrostomy feeding in children with CP 2 Manikam & Perman (2000) Pediatric feeding disorders
13 NVLF-jaarconges 18 november ICF-CY Disease Body structures/ functions Activities / Participation Abilities Oral motor function Digestion Tonus Coordination Environmental factors Swallowing Chewing Drinking Eating from a spoon Personal factors Eating in different environment Self-reliance Concerns of parents Social network Attitude Knowlegde of development Temperament Behaviour Development Experience World Health Organization, 2001
14 NVLF-jaarconges 18 november Multifactorieel Gastrooesophageale reflux Oprispingen oesophagitis Voedselvermijden Huilen, hoofd wegdraaien, voedsel uit de mond laten lopen, rumineren Ouderrespons Stoppen met voeden, andere textuur, dwang
15 NVLF-jaarconges 18 november Biomedisch model Fysieke factoren Omgevingsfactoren Kindfactoren
16 NVLF-jaarconges 18 november Aanmelding Multidisciplinaire diagnostiek Diagnostiek Nadere medische diagnostiek/ behandeling Klinische behandeling Poliklinische behandeling Verwijzing elders Generalisatie naar thuissituatie Specialistische thuiszorg/ Overdracht dagopvang
17 NVLF-jaarconges 18 november Interventie eetproblemen Multidisciplinaire interventie; kinderarts, logopedist, diëtist, orthopedagoog (Arvedson, 2008) Behandeling CP kinderen 58 weken; 6 uur per dag (Clawson et al, 2007) Gedragsmatige interventies: 2 mnd-1 jaar klinisch (Williams et al, 2010) Taakgerelateerde therapie heeft een significante verbetering op bijt- en kauwvaardigheid tov oraal motorische training bij CP kinderen (Kei-wing NG, 2008)
18 NVLF-jaarconges 18 november Wat is lang/intensief? Kinderen met voedsel weigeren en geen vaste voedselstructuur accepteren 4 weken klinisch -> behandelingen -> SUCCES 1½ jaar -> 40 behandelingen -> beperkt resultaat
19 NVLF-jaarconges 18 november Inclusieciteria klinische behandeling Reisafstand Ouder-kind factoren Fysieke situatie kind Sondevoeding > 6 maanden Wisselende orale intake Overige gedragsproblemen
20 NVLF-jaarconges 18 november SMK-Interventie Gedragstherapie: positieve beloning / negeren van vermijdingsgedrag; systematisch opbouwen van de hoeveelheid Mondmotorische interventie; adviezen, stimuleren slik, aanleren kauwpatroon Uitgebalanceerd menu; calorieën, vocht, vitamines, micronurienten Ouder coaching; tijdens training, telefonisch consult, huisbezoek, follow-up na 3 mnd Therapievorm
21 NVLF-jaarconges 18 november SMK populatie Group 1 Tube feeding Group 2 Limited solid food Group 3 Unpredicta ble food refusal Total N (%) 12 (353%) 11 (324%) 11 (324%) 34 (100%) Age in years (Mean SD) Gender Girls (N) (441%) Boys (N) (559%) Weight for Length (SD) Mean ± SD -13 ± ± ± ± 15 Range
22 NVLF-jaarconges 18 november Interventie Outpatient Period in weeks Tube feeding Limited solid food Unpredictable food refusal Total N=0 N=5 N=0 N=5 224 ± ± 107 sessions 274 ± ±162 In-patient N=12 N=6 N=11 N=29 Period in weeks 43 ± ± ±19 43 ± 14 sessions 669 ± ± ± ±162
23 Amount of tube feeding (ml) NVLF-jaarconges 18 november Sondevoeding Development of tube feeding t1 t2 t3 Measure points Successful reduction (n=8) Not successful reduction (n=4)
24 NVLF-jaarconges 18 november Beperkt vast voedsel 15% te lage calorische intake 60% weigering vast voedsel (angst, onervaren) 40% mondmotorische problemen Doel: 1 Intake optimaliseren 2 Kauwen van 1 a 2 produkten Resultaat t3: + 1 sd
25 percentage of total amount of calories NVLF-jaarconges 18 november Voedselweigeraars Food intake group 3 "unpredictable food refusal" 100% 75% 50% 25% 0% t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 t1 t2 t3 Measurem ent points per child (n=11) Deficit Calorific supplements Food intake
26 NVLF-jaarconges 18 november Conclusie 43 weken klinische behandeling is succesvol om de voedingstoestand/structuur te verbeteren Interdisciplinaire eetbehandeling is succesvol, ook bij kinderen met complex medische problemen Groeicurves zeggen niets over het eetpatroon Verbeteren van de kauwfunctie leidt op korte termijn niet tot verbetering van de voedselintake Kijk naar de mogelijkheden!
27 NVLF-jaarconges 18 november Rol logopedist Over grenzen heen kijken; gedrag, intake, ouder-kindinteractie,relativiteit, etc (grenzen van) deskundigheid tonen Geef geen adviezen! Wat als het niet helpt? Starten therapie? Doel? Wanneer stoppen therapie? Zoeken naar een alternatief; ken je netwerk
28 NVLF-jaarconges 18 november Toekomstdroom De logopedist wist het verder ook niet Ze dacht dat het gedrag was Toen heeft ze ons geholpen door een instelling te zoeken die de behandeling wel kon bieden Sanne heeft een half jaar logopedie gehad Toen kon ze een nibitchipje eten De logopedist zag na 1 maand dat een intensiever aanpak nodig was en heeft ons doorverwezen We hebben geleerd van de logopedist dat het eten leuk moet zijn Als Pim niet meer wil, zeggen we nog 1 hapje, zodat wij als ouders de regie houden over de maaltijd
29 NVLF-jaarconges 18 november We belonen Jules als hij goed eet Als hij zijn bordje leeg heeft, mag hij televisie kijken We hebben 2 jaar van alles geprobeerd, maar niets heeft echt geholpen De logopedist heeft ons inzicht gegeven in het eetprobleem en een passende instelling uit haar netwerk gezocht De logopedist, die we 1 malig gezien hebben, adviseerde ons om met nibitchips te oefenen Na een week lieten we op een video zien dat Lieke er niets mee deed De logopedist was enthousiast, dat Lieke de chips probeerde, net als jonge kinderen Toen zijn we doorgegaan
30 NVLF-jaarconges 18 november Met dank aan de leden van het eetteam SMK
Wat doet een eetconsulent?
Diagnosticeren en behandelen van de voedselweigeraar met hulp van multimedia. Monique Thomas-Holtus, eetconsulent Divisie Kinderen Afd. Medische Psychologie UMC/WKZ Utrecht 1 Wat doet een eetconsulent?
Nadere informatieAls uw kind niet goed eet Informatie over het eetteam
Als uw kind niet goed eet Informatie over het eetteam Vrouw Moeder Kindcentrum Locatie Veldhoven Als uw kind niet goed eet, kan behandeling in het ziekenhuis nodig zijn. In het Máxima Medisch Centrum bestaat
Nadere informatieDe Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen
De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl INLEIDING INLEIDING Fysiologie Respiratoir
Nadere informatieKinderen. Rond de tafel. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Kinderen Rond de tafel T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont
Nadere informatieAls eten geven faalt Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen
Als eten geven faalt Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen Behandelcentrum SeysCentra Voor jonge kinderen met ernstige eetproblemen Als een kind niet wil eten of drinken, is dat moeilijk voor het
Nadere informatieMondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?!
Mondgezondheid en Voeding betekent. iets met Eten en Drinken?! José Veen kinderdietist en dietist VG 20-11-2015 Even voorstellen.. José Veen Roots in Wilhelmina Kinderziekenhuis UMC Utrecht Later gespecialiseerd
Nadere informatieBegeleiding van kinderen met eetproblemen
Begeleiding van kinderen met eetproblemen Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2013 pavo 0773 Inleiding U bent met uw kind bij de kinderarts geweest omdat uw kind eetproblemen heeft. De kinderarts heeft met
Nadere informatieBehandeling van jonge kinderen met eetproblemen. De Seyshuizen
Behandeling van jonge kinderen met eetproblemen De Seyshuizen Behandeling van jonge kinderen Met eetproblemen In Nijmegen en Haarzuilens Kinderen die problemen hebben met eten en/of drinken kunnen behandeling
Nadere informatieRichtlijnen JGZ/NVK. Voedingsproblemen Opvoedingsproblemen?
Richtlijnen JGZ/NVK Voedingsproblemen Opvoedingsproblemen? Ingrid Brokx, verpleegkundig specialist JGZ, Zorggroep Almere Saskia Wolt, kinderarts Flevoziekenhuis/DeKinderkliniek Inhoud Korte presentatie
Nadere informatieKlinische hongerprovocatie
Klinische hongerprovocatie Kinderen die voor hun voeding en groei gedurende lange tijd afhankelijk zijn geweest van enterale voeding (sondevoeding) via een neus-maagsonde of een PEG-sonde, kunnen het zelf
Nadere informatieMarijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP
Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP INHOUD Impulsief en agressief gedrag; normaal op jonge leeftijd? Alarmsignalen Verwijzen? Werkwijze team jonge kinderen zorglijn ADHD en gedragsstoornissen
Nadere informatiePEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals
Nadere informatieZo eet uw peuter of kleuter met plezier.
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier www.nwz.nl Inhoud Uw kind zegt nee 3 Tips en adviezen 3 Zelf doen 5 Uw vragen 6 Notities 7 2 Leren eten is voor peuters en kleuters een flinke klus. En dus ook voor
Nadere informatiePROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief
INHOUD ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INTERVENTIEBESCHRIJVINGEN Eten en drinken met mondcontrole met veel facilitatie Eten en drinken met mondcontrole met gemiddelde
Nadere informatieDienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Met ouder worden veranderen uw dagelijkse activiteiten en gewoonten. Het is niet altijd eenvoudig
Nadere informatieZo eet uw peuter of kleuter met plezier
Zo eet uw peuter of kleuter met plezier Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Uw kind zegt nee 3 Tips en adviezen 3 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon Redactie: eetteam polikliniek kindergeneeskunde MCA afdeling
Nadere informatieOverzichtskaart. Voeding en eetgedrag
Overzichtskaart Voeding en eetgedrag Stroomdiagram 0-19 jaar Standaardzorg: biometrie basisanamnese lichamelijk onderzoek ontwikkelingsonderzoek Ouder of kind/jongere komt met vragen over voeding of eetgedrag
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden?
De ziekte van Parkinson Wat kan Amaris Theodotion u bieden? Informatie voor cliënten, patiënten, familieleden en mantelzorgers WAT KAN DE PARKINSON PROJECTGROEP (PPG) VOOR U ALS PARKINSON-PATIËNTEN BETEKENEN?
Nadere informatie1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats.
Slikproblemen Eten en drinken Bij normaal eten en drinken is er een hechte samenwerking tussen mond, keel, strottenhoofd en slokdarm. Het slikproces kan globaal in 4 fasen verdeeld worden: 1. Voorbereidende
Nadere informatieEetstoornissen. Mellisa van der Linden
Eetstoornissen Mellisa van der Linden Inhoud Hoofdstuk 1: Wat houdt een eetstoornis in? Hoofdstuk 2: Welke eetstoornissen zijn er? Hoofdstuk 3: Wat zijn bekende oorzaken voor een eetstoornis? Hoofdstuk
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Eetproblemen bij kinderen
Eetproblemen bij kinderen EETPROBLEMEN BIJ KINDEREN INLEIDING Mijn kind weigert om te drinken, ik word er moedeloos van. De maaltijd is alleen maar strijd, strijd, en strijd. We zitten in een vicieuze
Nadere informatieComplex probleemgedrag bij ASS: ETEN. S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis
Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis Autismespectrum stoornis eten eetprobleem eetstoornis Eten is. Complex Zintuigen prikkelend
Nadere informatieVO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS
19-6-2011 Hersenbeschadiging voor de eerste verjaardag Primaire beschadiging zit in de hersenen Olaf Verschuren Wat betekent dit voor de fitheid? De Hoogstraat Utrecht lopers rolstoelrijders Aerobe FITNESS
Nadere informatieLogopedie in het cluster 3 onderwijs
Logopedie in het cluster 3 onderwijs mw. M. Boersma (NVLF) mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement
Nadere informatieGeen diagnose. Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli. Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus
Geen diagnose Genetische vroegdiagnostiek vanuit een multidisciplinaire poli Dr. M-J.H van den Boogaard, klinisch geneticus UMC Utrecht Genetica @UMCUGenetica Thijs 11 jaar 2007: karyotypering 47, XXY
Nadere informatieWorkshop slikproblemen opsporen en interventies
GOUD symposium Workshop slikproblemen opsporen en interventies Welkom Inleiding Voorstellen workshopleiders Doel en opzet workshop Inventarisatie aanwezige disciplines Resultaten GOUD Hoe vaak komen slikstoornissen
Nadere informatieDoor medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Nadere informatieHet Afasieteam. Gluren bij de buren 2 oktober 2013. Elsbeth Boxum
Het Afasieteam Gluren bij de buren 2 oktober 2013 Elsbeth Boxum Introductie: - van mij - van jullie Kennisrondje Inhoud van deze presentatie 1. Doelstellingen en uitgangspunten van het afasieteam 2. Samenstelling
Nadere informatieSlikproblemen Logopedie & diëtetiek.
Slikproblemen Logopedie & diëtetiek www.nwz.nl Inhoud Slikken 3 Slikproblemen 3 Symptomen van verslikken 4 Risico s 4 Onderzoek en behandeling 5 Voeding 5 Adviezen 6 Meer informatie 7 Uw vragen 7 2 Tijdens
Nadere informatieDysfagie bij kinderen met neuromusculaire aandoeningen Praktische voordracht
Dysfagie bij kinderen met neuromusculaire aandoeningen Praktische voordracht dr. Lenie van den Engel-Hoek Radboudumc Afdeling Revalidatie, Logopedie kinderen Neurologische aansturing slik Afbeelding van:
Nadere informatieEet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda
Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda Inleiding De meeste kinderen leren vanzelf eten. Toch heeft 25 tot 40 % van de kinderen in de voorschoolse leeftijd
Nadere informatieDevelopmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts
Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose
Nadere informatieHandout Karen van Hulst, Radboudumc Nijmegen COPYRIGHT 1
Het verloop van de normale speekselcontrole bij 652 gezonde Nederlandse kinderen tussen 0-4 jaar Karen van Hulst, MSc Logopedist/ Klinisch Epidemioloog Afdeling Revalidatie, kinderen 1 november 2013 Primaire
Nadere informatieTriple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?
21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -
Nadere informatieAfasie. Doel voorlichting. Voorbeeld 2. Voorbeeld 1. Inhoud 9-10-2013. Voorlichting RST Zorgverleners. Spraak- en taalproblemen bij ouderen
Voorlichting RST Zorgverleners Inhoud Spraak- en taalproblemen bij ouderen Afasie Dysartrie Verbale apraxie Dysfagie Datum, Instelling Plaats Door Baukje Dijk, logopedist Doel voorlichting Na deze bijeenkomst
Nadere informatieJGZ richtlijn voeding en eetgedrag
JGZ richtlijn voeding en eetgedrag netwerkdag NKD 20 september 2013 Brenda Glas Wat gaan we tot ons nemen? Najaar 2013 JGZ-richtlijn Voeding en eetgedrag 2012 NVK-richtlijn Signalering van somatische oorzaken
Nadere informatieBehandeling van overmatig speekselverlies met Glycopyrronium
Behandeling van overmatig speekselverlies met Glycopyrronium In overleg met de behandelend arts van uw kind gaat uw kind behandeld worden met het medicijn Glycopyrronium. Deze folder geeft informatie
Nadere informatiefaculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB
Datum 22-06-2015 1 Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Opzet en eerste resultaten Linda Visser Annette van der Putten Gertruud Schalen Bieuwe van der Meulen
Nadere informatieZiekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling
Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat
Nadere informatie... de geleidelijke overgang van enkel melkvoeding (borst- of kunstvoeding) naar enkel vaste voeding
Baby-led weaning (Rapley methode) Het best bewaarde geheim van het ouderschap? Gill Rapley, PhD Wat is weaning (spenen)? Spenen is...... de geleidelijke overgang van enkel melkvoeding (borst- of kunstvoeding)
Nadere informatieFysiotherapie, ergotherapie en logopedie bij COPD. Hoe kunt u omgaan met verminderde energie gedurende de dag?
Fysiotherapie, ergotherapie en logopedie bij COPD Hoe kunt u omgaan met verminderde energie gedurende de dag? 2 Wat is COPD? COPD is de afkorting van de Engelse benaming: Chronic Obstructive Pulmonary
Nadere informatiePercutane Endoscopische Gastrostomie
Percutane Endoscopische Gastrostomie Naam student : Maaike de Kleijn Studentnummer : 3209849 Inleiding In dit essay wordt uitgelegd wat percutane endoscopische gastrostomie (PEG) is en wanneer deze geplaatst
Nadere informatieParkinson en voeding. Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten
Parkinson en voeding Melissa van der Plaats, diëtist Meander Medisch Centrum, voorheen ook Norschoten Wie ben ik? Diëtist Norschoten te Barneveld / Meander Medisch Centrum te Amersfoort Sinds 2012 aangesloten
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie
PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie 2 LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren
Nadere informatieSlapen, eten en drinken Zo normaal en soms zo lastig. Yvette Dijkxhoorn GZ-pedagoog/orthopedagoog
Slapen, eten en drinken Zo normaal en soms zo lastig Yvette Dijkxhoorn GZ-pedagoog/orthopedagoog Verstandelijke beperking O M G E V I N G Gedrag en emotie Cognitieve functies Hersenen, aanleg gedrag hersene
Nadere informatieInterventie aan de keukentafel
Interventie aan de keukentafel Gezinsgerichte interventie voor kinderen en jongeren met NAH Ingrid Rentinck Inleiding Initiatiefnemers van project: Ingrid Rentinck Arend de Kloet Carolien van Heugten Opzet
Nadere informatieDysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar
Dysfagie Logopedie Beter voor elkaar 2 Dysfagie Deze folder geeft u uitleg over slikproblemen en hoe u deze zoveel mogelijk kunt voorkomen. De informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten
Nadere informatieEen nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen
Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen Sandra Verbeken, Caroline Braet en Saskia van der Oord (2013) Executive
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans
1 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname
Nadere informatieLibra R&A locatie AC Eindhoven. Klein Duimpje. Therapeutische speelleergroep
Libra R&A locatie AC Eindhoven Klein Duimpje Therapeutische speelleergroep Klein Duimpje is een speelleergroep voor jonge dove en slechthorende kinderen van 1½ tot 4 jaar. In deze folder leest u voor wie
Nadere informatieWaarom classificeren? Wat is een classificatiesysteem? Welke classificatiesystemen? MACS GMFCS CFCS
voe Om u een beeld te geven van het functioneren van uw kind met cerebrale parese, gebruiken we classificatiesystemen. In deze folder leest u meer over de classificatiesystemen MACS, GMFCS, CFCS en EDACS.
Nadere informatieParamedische begeleiding bij Multiple Sclerose. Neurologie
Paramedische begeleiding bij Multiple Sclerose Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de MS-verpleegkundige in het MSbehandelcentrum. De ziekte MS is een chronische ziekte waarbij
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieInformatiebrochure INCA-studie
Informatiebrochure INCA-studie (Impact of Nutrition on Children with ADHD) Wetenschappelijk Onderzoek naar de Invloed van Voeding op Gedragsproblemen (ADHD) bij Kinderen Het onderzoeksteam: Prof.dr. Huub
Nadere informatieIntakeprocedure IKK Onderzoek Kosten Hoe kom je bij Novaru m terecht? Nazorggroep Novarum ANOrexIA NervOsA Nabehandeling
ANOrexIA NervOsA ANOrexIA NervOsA Wat is anorexia nervosa? Mensen met anorexia eten zo weinig, dat ze extreem mager worden. Vaak zijn ze ernstig ondervoed. Maar al zijn ze vel over been, toch zien ze in
Nadere informatie> Dysfagie (slikstoornissen)
www.azstlucas.be > Dienst logopedie 2 1. Wat is dysfagie? 3 2. Wat is een normaal slikproces? 4 3. Wat zijn de voornaamste oorzaken van een slikprobleem? 5 4. Overzicht van frequent voorkomende problemen
Nadere informatieEVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVLF 1 ORIËNTATIE op LOGOPEDIE NVLF Visie 2000-2005 NVLF
Nadere informatieWilhelmina Kinderziekenhuis. Zorg na spraakverbeterende operatie. Schisiscentrum Utrecht
Wilhelmina Kinderziekenhuis Zorg na spraakverbeterende operatie Schisiscentrum Utrecht Zorg na spraakverbeterende operatie (pharyngoplastiek ) Uw kind heeft een spraakverbeterende operatie (pharyngoplastiek)
Nadere informatieDagelijkse zorg rond ALS
Dagelijkse zorg rond ALS Esther Kruitwagen-van Reenen, revalidatiearts ALS- Centrum Nederland Publiekslezing 13-12-2016 https://www.youtube.com/watch?v=2s-1qr4irgc 19/01/2017 2 Complexe aandoening Onzekerheid
Nadere informatieInhoud presentatie De alcoholpolikliniek in het algemeen ziekenhuis
disclosure Potentiele belangenverstrengeling: Jaap Nanninga: geen Annie van der Kooij: geen Inhoud presentatie De alcoholpolikliniek in het algemeen ziekenhuis Nascholingsdag Ouderenpsychiatrie en Verslaving
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatie3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.
Slikproblemen SLIKPROBLEMEN Deze folder is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met mensen met slikstoornissen, maar ook voor patiënten die problemen hebben met slikken. In deze folder wordt uitgelegd
Nadere informatieDe opbrengst van een multidisciplinaire behandeling van jonge kinderen met een voedingsprobleem: Een vergelijking tussen twee behandelmethoden
De opbrengst van een multidisciplinaire behandeling van jonge kinderen met een voedingsprobleem: Een vergelijking tussen twee behandelmethoden Jasper van Son Studentnummer: 1569813 Begeleider: J. Bekhof
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM
MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM 1 HNP-onderzoek UMC St Radboud Evidence-based handelen bij postoperatief LRS: een uitdaging! Prof.dr. Rob
Nadere informatieGoede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen?
Goede zorg voor u en uw jonge kind Wat kunnen we voor u betekenen? Voor wie? U bent ouder of verzorger van een kind in de leeftijd van 0 t/m 7 jaar. U maakt zich zorgen. Uw kind: heeft moeite met samenspelen
Nadere informatieKinderpraktijk Breda Loon van Mertersem 61 b 4812 PR Breda Voor meer informatie: www.kinderpraktijkbreda.nl
Kinderpraktijk Breda Loon van Mertersem 61 b 4812 PR Breda Voor meer informatie: www.kinderpraktijkbreda.nl SAMENWERKING VOOR KINDERZORG OP MAAT Kinderpraktijk Breda is een praktijk waar kinderen en jongeren
Nadere informatieSlikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel
Slikken of stikken?! Symposium (On)zichtbare hinder in het dagelijks leven door hersenletsel 19-03-2018 Francien Lammerts, logopedist Groene Hart Ziekenhuis Voorstellen Francien Lammerts, logopedist Groene
Nadere informatieAls slikken moeilijk gaat
Als slikken moeilijk gaat Informatie en algemene adviezen voor volwassenen met slikproblemen Logopedie Locatie Hoorn/Enkhuizen Slikken Eten en drinken (en daarmee kauwen en slikken) zijn van levensbelang
Nadere informatieBehandeling en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. elk verhaal telt
Behandeling en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking elk verhaal telt Alle specialisten onder één dak Een verstandelijke beperking kan samengaan met problemen op het gebied van gezondheid
Nadere informatie1 Wat is dysfagie?... 2. 2 Kenmerken van dysfagie... 3. 3 Gevolgen van dysfagie... 3. 4 Behandeling van dysfagie... 4
Dysfagie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysfagie?... 2 2 Kenmerken van dysfagie... 3 3 Gevolgen van dysfagie... 3 4 Behandeling van dysfagie... 4 5 Tips tijdens het eten en drinken... 5 1 Wat is dysfagie?
Nadere informatieCongenitaal perisylvian syndroom
Congenitaal perisylvian syndroom Wat is het congenitaal perisylvian syndroom? Het congenitaal perisylvian syndroom is een aangeboren aandoening waarbij het deel van de hersenen wat betrokken is bij het
Nadere informatieHet Communicatie Functie Classificatie Systeem voor kinderen met cerebrale parese
Het Communicatie Functie Classificatie Systeem voor kinderen met cerebrale parese Maaike de Kleijn, MSc. RMC Groot Klimmendaal m.d.kleijn@grootklimmendaal.nl Onderzoeksgroep Maaike de Kleijn, logopedist
Nadere informatiein Nederland De inventarisatie naar eetteams
De inventarisatie van de stand van zaken rondom de beschikbaarheid van eetteams en eettherapieplaatsen heeft in de loop van dit jaar plaatsgevonden door actieve leden van de vereniging Nee-eten!. Zo kunnen
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatieLyan de Roos, SO Brabantzorg
Lyan de Roos, SO Brabantzorg Oorzaken van voedingsproblemen bij dementie Behandelmogelijkheden/interventies Ethische dilemma s bij dementie Wie hakt de knoop door bij meningsverschil? Mevrouw A is opgenomen
Nadere informatieProud2Bme: Where do we go from here?
Proud2Bme: Where do we go from here? Eric F. van Furth Directeur behandelzaken, Rivierduinen, Leiden. Bijzonder hoogleraar eetstoornissen, afd. psychiatrie, LUMC, Leiden. Nicole van Loy The Essence Consulting
Nadere informatieLogopedie in het cluster 2 onderwijs
Logopedie in het cluster 2 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement gaat over de logopedische
Nadere informatieTechnologie en kinderrevalidatie een goede combinatie?
Technologie en kinderrevalidatie een goede combinatie? J.S. (Hans) Rietman, MD, PhD Professor in Rehabilitation Medicine and Technology University of Twente / Roessingh Research and Development President
Nadere informatieDysphagia Risk Assessment for the Community-dwelling Elderly
DYSPHAGIA RISK ASSESSMENT FOR THE COMMUNITY-DWELLING ELDERLY (DRACE) Miura, H., Kariyasu, M., Yamasaki, K., & Arai, Y. (2007). Evaluation of chewing and swallowing disorders among frail community-dwelling
Nadere informatieLeren drinken bij te vroeg geboren baby s
Leren drinken bij te vroeg geboren baby s 2 Inleiding Wanneer uw baby te vroeg geboren is (prematuur), of met een te laag geboortegewicht (dysmatuur), kan hij/zij vaak niet meteen zelf (alles) drinken.
Nadere informatiePeuters en groente eten: Een moeilijke combinatie?
Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? GroenteCongres 26 Maart 2015, Dr. Gerry Jager Disclosure belangen spreker Gerry Jager Geen (potentiële) belangenverstrengeling Wageningen Universiteit
Nadere informatieUw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis
Kindergeneeskunde Uw kind zelf sondevoeding geven in het ziekenhuis i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind ligt in het ziekenhuis en krijgt sondevoeding toegediend. Onder bepaalde
Nadere informatieOverzichtskaart. Te vroeg en/of small for gestational age (SGA) geboren kinderen
Overzichtskaart Te vroeg en/of small for gestational age (SGA) geboren kinderen 1. Inleiding: voor wie? Alle kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar die op een PGO/contactmoment van JGZ komen na: Een zwangerschapsduur
Nadere informatieVoeding en SMA. Coby Wijnen, diëtist
Voeding en SMA Coby Wijnen, diëtist Goede voeding bij SMA is van belang voor: - goede groei bij kind en goed onderhoud van lichaam bij volwassene - preventie luchtweginfecties, door voorkómen verkoudheden
Nadere informatieJGZ-richtlijn Voeding en eetgedrag BDS-protocol
JGZ-richtlijn Voeding en eetgedrag BDS-protocol Versie BDS: 3.2.3 Versie protocol: 1.1 Status: DEFINITIEF Dit BDS-protocol geeft aan hoe handelingsaanbevelingen ten behoeve van de zorg voor het kind conform
Nadere informatieSLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE. - Patiëntinformatie -
SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE - Patiëntinformatie - Inleiding Beste patiënt, beste familieleden, Deze brochure bieden we u aan omdat u of uw familielid problemen ondervindt bij het slikken. Deze brochure is
Nadere informatieLEEFTSTIJL INTERVENTIE DOOR DIK EN DUN
LEEFTSTIJL INTERVENTIE DOOR DIK EN DUN INLEIDING In dit document beschrijven we alle onderdelen die nodig zijn om de leefstijl interventie uit te voeren HET PROGRAMMA DDD is een leefstijlinterventie voor
Nadere informatieImplementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project
Implementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project Annemarie Schalkwijk Sandra Bot, co-promotor Petra Elders, co-promotor Giel Nijpels, promotor Lifestyle, Overweight and Diabetes
Nadere informatieWelkom bij De Hondsberg
Welkom bij De Hondsberg Inhoud 7 Een eerste kennismaking met De Hondsberg Voor wie is De Hondsberg? Veel deskundigheid Onze werkwijze Het multidisciplinaire team 9 Samen kijken we verder Observatie en
Nadere informatieRegiobijeenkomst. Slikken of stikken?
Regiobijeenkomst Slikken of stikken? Slikken of stikken? Fatima Haring, Logopedist Medisch Centrum Alkmaar, Afdeling revalidatie 20 maart 2012 Het normale slikken 4 fasen: 1. Orale fase 2. Transportfase
Nadere informatieScreening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg. Carin Schröder 30 september ALS congres
Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg Carin Schröder 30 september ALS congres Wat doet u? Wie gebruikt er screening voor cognitief functioneren? Wie gebruikt
Nadere informatieAngst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve
Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie
Nadere informatieDienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Beste familieleden, Onlangs werd uw familielid opgenomen in het ziekenhuis. Deze informatiebrochure
Nadere informatieImplementatie van online patientgerapporteerde. tijdens kinderoncologische behandeling (KLIK): Is het haalbaar?
Implementatie van online patientgerapporteerde uitkomsten (epros) tijdens kinderoncologische behandeling (KLIK): Is het haalbaar? Sasja Schepers (AMC/EKZ) Simone Sint Nicolaas (Radboud UMC) Antoinette
Nadere informatieErvaringskennis van ouders en hun kracht
Ervaringskennis van ouders en hun kracht dr. Barbara Piškur Inhoud presentatie Rol van de ouders & ervaringen van ouders in de relatie met professionals; Belang van gezinsgerichte zorg en ervaringskennis
Nadere informatieSlikscreening na CVA NVLF, 5 november 2010
Aanleiding NVLF Jaarcongres 5 november 2010 Welke slikscreening na een beroerte: maakt het uit? drs. Hanneke Kalf h.kalf@reval.umcn.nl Richtlijn CBO 2008: Slikscreening = watersliktest + O 2 desaturatie
Nadere informatieLogopedie in het cluster 4 onderwijs
Logopedie in het cluster 4 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement richt zich op de
Nadere informatieROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest
ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES Gebracht door Nadieh Verhoest Programma Nationaal kankerplan Kankercachexie Voedingsplan bij cachexie Andere voedingsrichtlijnen Nationaal kankerplan L. Onkelinx
Nadere informatieSabine Boerjan Regionaal Expertisecentrum Dementie Paradox
Sabine Boerjan Regionaal Expertisecentrum Dementie Paradox ETEN: moeten en willen Opnemen van voedingstoffen Sociaal Cultureel Als eten een ZORG wordt. BeZORGdheid ZORGtaak Voedings- & slikproblemen -
Nadere informatiePallieterburght Specialistisch Verpleegkundig Kinderdagverblijf
Pallieterburght Specialistisch Verpleegkundig Kinderdagverblijf Heel gewoon, maar net iets anders Voor welke kinderen? Voor kinderen van 0 tot 5 jaar met een verpleegkundige zorgvraag uit de regio Gouda,
Nadere informatie