Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN. S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis

Transcriptie

1 Complex probleemgedrag bij ASS: ETEN S.A. van der Laan, psychiater Polikliniek volwassenen Dr. Leo Kannerhuis

2 Autismespectrum stoornis eten eetprobleem eetstoornis

3 Eten is. Complex Zintuigen prikkelend Sociaal Contextgebonden gedrag Dat wordt geleerd

4 Normaal eten is

5 Let s talk about food! Aspecten van voedingsanamnese Hoe is jouw eetpatroon? Wat lust je absoluut niet? Is er iets wat je graag en veel eet? Hoe ging het met leren eten?

6 Autisme Levenslang aanwezige neurobiologische ontwikkelingsstoornis kwalitatieve beperking in sociale interactie, communicatie en verbeelding gepaard met bijzonderheden in repertoire aan interesses en/of activiteiten en/of stereotype gedragingen vaak met afwijkende zintuigelijke verwerking, motoriek en emotieregulatie

7 Eating has always been a problem with him. He has never shown a normal appetite. Seeing children eating candy or icecream has never been a temptation for him The main thing that worries me is the difficulty in feeding There is a long story of trying to get food down. We have tried evertyhing under the sun..food is the earliest intrusion that is brought to the child from the outside Our patients anxious to keep the outside world away, indicated this by the refusal of food. Donald, Paul, Barbara, Alfred and John presented severe feeding difficulty from the beginning of life. Most of them after an unsuccessful struggle, constantly interfered with, finally gave up the struggle and of a sudden began eating satisfactory.

8 ASS en eten Sensorische modulatie Somatiek en motoriek Sociale interactie, communicatie, context Bijzonderheden repertoire

9 Normaal eten bij autisme is A prospective cross-sectional cohort assessment of health, physical, and behavioral problems in autism spectrum disorders Geier et al Maedica Journ Clin Med 2012 Vol 7, 3,

10 Observatie gpq0dtg QpYWczkoo 6qv47g

11 Groeicurve

12 BMI

13 Diagnostiek Somatisch onderzoek bij voorkeur door arts met expertise/interesse Logopedisch onderzoek Gedragsdeskundige Dietiste

14 Type eetproblemen Voedselaversie,- weigering Gewoontes, voorkeur en fixatie Beperkte variatie, eenzijdig Afwijkend eetgedrag Eten in sociale context Eetstoornis

15 CONSEQUENTIES AFWIJKEND EETPATROON, wisselende bevindingen Pediatrics 2012; 130: Hyman et al nutrient intake from food in children with autism ASS 2-5 jr. meer overgewicht ASS 6-11 jr. meer ondergewicht Macronutrient intake acceptabel Insufficiente Vitamine D intake, lager dan aanbevolen A, K, calcium, vezels, magnesium, fosfaat en kalium Niet opvallend anders dan normgroep!

16 Behandeling Onbekende beangstigende prikkels worden bekende aangename prikkels Verhelderen eetsituatie Eetsituatie en leersituatie creëren Gedragstherapeutische aanpak

17 Behandeling Hypothese over eetprobleem, evalueer wat goed gaat. Iedereen op 1 lijn. Behandelplan met duidelijk doel: prioriteit! Met kleine stappen. Verhelder plan, afspraak over beloning Multidisciplinair, eenduidig

18 Obesitas en ASS Volwassenen met ASS: 42% overgewicht -beperkt bewegen, motoriek -moeite met groepsactiviteit -eigen eetstructuur, eetbuien -psychofarmaca -middelenmisbruik -specifieke syndromen, VG Eaves et al Young adult outcome of autism spectrum disorders J Autism Dev Dis 2008;38;739-47

19 ASS en eetstoornis Prevalentie van ASS in eetstoornispopulatie 22,9% (8-37%) Autism spectrum disorders in eating disorder populations Huke et al, Eur Eat Disorders Rev 21 (2013)

20 Eetstoornis DSM-IV Anorexia Nervosa Restrictief Eetbuien/purgeren Boulimia Nervosa Eetbuien/purgeren Eetstoornis NAO o.a. eetbuistoornis

21 Anorexia nervosa = (vrouwelijk) autisme!? YWi6sQ&list=PL31D E2728

22 Eetprobleem ASS en eetstoornis Overeenkomst Eetgedrag Obsessies en mentale flexibiliteit Centrale coherentie Sociale problemen Impulsief gedrag Verschil Lichaamsbeleving, preoccupatie met eten en gewicht Betekenisgeving in context

23 Behandeling ASS (vooral kinderen) Gedragstherapie/ CGT Structuur en overzicht Context Handicap Sensorische integratie Logopedie Eetstoornis (vooral volwassenen) Cognitieve gedragstherapie Motiverende technieken Nadruk op eigen initiatief Dagboek, registratie Psychomotore therapie Mandometermethode Cognitieve remediatietherapie Pm suppletie tekorten

24 Conclusie Er dient meer aandacht te zijn voor diagnostiek en behandeling van eetproblemen/eetstoornis bij mensen met ASS Idem voor autistische stijlkenmerken/ ASS bij mensen met eetstoornis Wat zijn de consequenties voor mortaliteit en morbiditeit van een langdurig afwijkend patroon? Beide werelden kunnen van elkaar leren wat betreft diagnostiek enbehandeling

25 Discussie en vragen