aangegaan i s een k w e s t i e van p o l i t i e k o o r d e e l en p o l i t i e k e k e u z e.

Transcriptie

1 Een Europese parallelle munt In!eirting 1, E v e n a l s i n het r a p p o r t S p i e r e n b u r g wordt h i e r u i t g e g a a n van de w e n s e l i j k h e i d van een v e r d e r e uitbouw van de E u r o p e s e samenw e r k i n g. Plet i s v o l s t r e k t l o g i s c h d a t d a a r b i j h e t g e e n r e e d s t o t stand i s g e b r a c h t, d.w.z. de economische en m o n e t a i r e samenwerk i n g, a l s u i t g a n g s p u n t wordt g e k o z e n. Be i n s t e l l i n g van een muntu n i e vormt een n a t u u r l i j k e f o c u s v o e r de v e r d e r e samenwerking op deze g e b i e d e n. De d o e l s t e l l i n g van de l i d s t a t e n om t e s t r e v e n n a a r een EMU s c h e p t b o v e n d i e n een bepaald p e r s p e c t i e f, dat de noodzaak d u i d e l i j k maakt van een nieuwe dynamiek en nieuwe ontw i k k e l i n g e n, ook op a n d e r e t e r r e i n e n. Om d i e r e d e n moet de muntu n i e a l s d o e l s t e l l i n g e v e n e e n s w e n s e l i j k worden g e a c h t # 2. Op grond van de t e l e u r s t e l l e n d e e r v a r i n g e n met h e t e t a p p e n plan v o o r de EMU, z o a l s n e e r g e l e g d i n h e t r a p p o r t W e r n e r, be p l e i t de C o m m i s s i e S p i e r e n b u r g h e t aangaan van h a r d e v e r p l i c h t i n g e n met f a t a l e d a t a op een a a n t a l c o n c r e t e, z o v e e l m o g e l i j k r e c h t s t r e e k s o p e r a t i o n e l e p u n t e n van h e t e c o n o m i s c h b e l e i d ( t o e l a a t b a r e omvang van de n a t i o n a l e b e g r o t i n g s t e k o r t e n, s t i j gingstempo o v e r h e i d s u i t g a v e n en s o c i a l e v e r z e k e r i n g e n, l i q u i d i t e i t s c r e a t i e, reglementering intra-kapitaalverkeer, extern m o n e t a i r b e l e i d ). Deze b e n a d e r i n g, h e t aangaan van h a r d e v e r p l i c h t i n g e n, wordt h i e r o n d e r s c h r e v e n. De muntunie kan n i e t zonder v e r g a a n d e o v e r d r a c h t van bevoegdheden op v i t a l e onderdelen van het o n d e r l i g g e n d e e c o n o m i s c h b e l e i d worden g e r e a l i s e e r d. De d a t a waarop de f a t a l e v e r p l i c h t i n g e n kunnen worden aangegaan i s een k w e s t i e van p o l i t i e k o o r d e e l en p o l i t i e k e k e u z e. 3. Op k o r t e t e r m i j n i s r e a l i s a t i e van de m u n t u n i e, z o a l s bes c h r e v e n i n het r a p p o r t S p i e r e n b u r g, n i e t m o g e l i j k. Het i n s t r u m e n t van w i s s e l k o e r s a a n p a s s i n g kan n i e t worden gemist z o l a n g de inkomens- en p r o d u k t i v i t e i t s o n t w i k k e l i n g e n i n de d e e l nemende landen onvoldoende p a r a l l e l l o p e n. Voorkomen moet worden d a t een o n r e a l i s t i s c h b e s l u i t wordt genomen dat t. z. t. moet worden t e r u g g e d r a a i d, h e t g e e n wederom ( e v e n a l s b i j BMU-etappenplan) t o t m a l a i s e op d i t g e b i e d zou 1 eiden. Als t u s s e n o p l o s s i n g, a l s a a n l o o p f a s e naar de muntunie wordt daarom gekozen v o e r de i n v o e r i n g van een E u r o p e s e p a r a l l e l l e munt, de E u r o, n a a s t de b e s t a a n d e n a t i o n a l e v a l u t a ' s. De mogel i j k h e i d t o t a a n p a s s i n g van de w i s s e l k o e r s e n b i n n e n E u r o p a b l i j f t d a a r b i j g e h a n d h a a f d. Deze p a r a l l e l l e munt moet d u i d e l i j k i n het p e r s p e c t i e f van de muntunie worden g e z i e n en vormt h i e r v o o r geen a l t e r n a t i e f.

2 D e f i n i t i e van de Euro 4. Euro's z i j n r e n t e d r a g e n d e s c h u l d b e w i j z e n aan t o o n d e r, afgegeve: door h e t Europese Fonds v o o r M o n e t a i r e Samenwerking (EFMS) aan Europese c e n t r a l e banken en v o o r l o p i g a l l e e n t e g e n o n v o o r w a a r d e l i j k e o v e r d r a c h t van i n t e r n a t i o n a l e r e s e r v e s ( d o l l a r s, I M F - p o s i t i e B, SDR's e n e v e n t u e e l g o u d ) 2 ' Banken kunnen Euro's aanhouden, t e r w i j l p a r t i c u l i e r e n Eurotegoeden b i j handelsbanken kunnen hebben. 5# De Euro w o r d t g e d e f i n i e e r d a l s een p a k k e t van Europese v a l u t a ' s. De r e k e n e e n h e i d v o o r h e t Europese O n t w i k k e l i n g s f o n d s kan h i e r b i j a l s v o o r b e e l d dienen» I n deze Europese r e k e n e e n h e i d z i j n de g e w i c h t e n van de v a l u t a ' s i n h e t p a k k e t een w e e r s p i e g e l i n g van de gemiddelde b r u t o n a t i o n a l e p r o d u k t e n en de r e s p. aandelen i n de i n t r a - c o m m u n a u t a i r e h a n d e l v a n de deelnemende EEG-landen gedurende de l a a t s t e 5 j a a r. D e waarde v a n deze Euro i s g e l i j k aan DM s t e r l i n g 0, FF 1,55 + L i t H f l. 0,286 + FB F.Lux 0,14 + D k r. 0,21? + I r l. 0, De definiëring van de Euro a l s p a k k e t van v a l u t a ' s h e e f t t o t g e v o l g d a t de m a r k t w a a r d e e r v a n een gewogen gemiddelde i s v a n de o n d e r l i n g e k o e r s v e r h o u d i n g e n. D i t l e i d t e r t o e, d a t de d a g e l i j k s e f l u c t u a t i e s t u s s e n de n a t i o n a l e v a l u t a ' s en de Euro k l e i n e r z u l l e n z i j n dan de f l u c t u a t i e s t u s s e n de n a t i o n a l e valuta's onderling. De a a n w e z i g h e i d v a n 6 s l a n g v a l u t a ' a i n de E u r o, d i e o n d e r l i n g v a s t e w i s s e l k o e r s e n handhaven, g e e f t de Euro een e x t r a s t a b i e l karakter. C r e a t i e v a n Euro's 6. De Euro i s v a n a f h e t b e g i n v e r h a n d e l b a a r p a p i e r. H e t i s dus u i t d r u k k e l i j k n i e t a l l e e n een numéraire. De b e h o e f t e om E u r o ' s ( c. q. E u r o t e g o e d e n ) a l s b e t a a l m i d d e l t e g e b r u i k e n w o r d t ingegeven door de wens om k o e r s r i s i c o s z o v e e l m o g e l i j k t e v e r m i j d e n, I n par. 5 i s u i t e e n g e z e t d a t d e Euro d a a r i n k a n v o o r z i e n, 7. Teneinde de u i t g i f t e van Euro's m o g e l i j k t e maken d i e n t a l l e r e e r s t de p o l i t i e k e b e s l i s s i n g t e worden genomen, d a t h e t EFMS b e r e i d moet z i j n o n g e l i m i t e e r d i n t e r n a t i o n a l e m o n e t a i r e r e s e r v e s van a a n g e s l o t e n c e n t r a l e banken t e kopen t e g e n de m a r k t p r i j s i n Euro's en de c e n t r a l e banken t e k r e d i t e r e n i n E u r o ' s, 8 # Euro's o n t s t a a n wanneer e e n c e n t r a l e bank v r i j w i l l i g i n t e r n a t i o n a l e r e s e r v e s, t e g e n m a r k t k o e r s e n, b i j h e t EFMS omzet i n E u r o ' s, V e r k r i j g i n g van Euro's t e g e n o v e r d r a c h t van n a t i o n a l e v a l u t a ' s moet i n e e r s t e i n s t a n t i e worden afgewezen omdat d i t zou n e e r komen op k r e d i e t v e r s t r e k k i n g door h e t Fonds en dus zou l e i d e n t o t n e t t o - r e s e r v e c r e a t i e. De c e n t r a l e banken z u l l e n i n t e r n a t i o n a l e r e s e r v e s o m z e t t e n i n Euro's i n d i e n en v o o r z o v e r z i j b e h o e f t e hebben aan Euro's ( a ) om t e v o l d o e n aan een v r a a g naar Euro's van de z i j d e van de h a n d e l s b a n k e n, ( b ) om t e kunnen b e s c h i k k e n over Euro's v o o r a k t i e v e i n t e r v e n t i e i n de n a t i o n a l e v a l u t a m a r k t 'Overdracht van de l a a t s t e d r i e reserve-componenten r o e p t e e n a a n t a l t e c h n i s c h e problemen op, d i e e c h t e r o p l o s b a a r z i j n. H i e r w o r d t v o l s t a a n met h e t onderkennen van deze problemen.

3 9. De handelsbanken kopen Euro's op de n a t i o n a l e v a l a t a m a r k t # De behoefte aan üuro's van deze kant o n t s t a a t i n d i e n en voorzover de p a r t i c u l i e r e s e c t o r i n Euro's c o n t r a c t e e r t en dua behoefte k r i j g t aan Eurotegoeden. De aankoop van Euro'8 door de handelsbanken g e s c h i e d t tegen a f g i f t e van n a t i o n a l e v a l u t a ' s. De aldus verkregen Euro's vórmen onderdeel van de a k t i v a van de handelsbanken, waar tegenover p a r t i c u l i e r e n t e goeden i n Euro's kunnen aanhouden. 1n t e rve n t i e b e l e i d 10. Ten a a n z i e n van de r o l van de Euro a l s i n t e r v e n t i e m i d d e l dient een d u i d e l i j k onderscheid t e worden gemaakt t u s s e n (a) de s i t u a t i e w a a r i n het v a l u t a p a k k e t van de Euro i s sameng e s t e l d u i t e n e r z i j d s v a l u t a ' s die o n d e r l i n g v a s t e w i s s e l koersverhoudingen handhaven (de s l a n g v a l u t a ' s ) en anderz i j d s v a l u t a ' s d i e v r i j zweven (b) de s i t u a t i e w a a r i n a l l e v a l u t a ' s i n d i t v a l u t a p a k k e t onderl i n g v a s t e maar aanpasbare w i s s e l k o e r s v e r h o u d i n g e n handhaven, eventueel met geringe f l u c t u a t i e m a r g e s.. Daarnaast dienen te worden onderscheiden e n e r z i j d s i n t e r v e n t i e s i n E E G - v a l u t a ' s en a n d e r z i j d s i n t e r v e n t i e s i n n i e t E E G - v a l u t a ' s (m.n. de d o l l a r ). 11. De c r e a t i e van Euro's i n de h u i d i g e s i t u a t i e i m p l i c e e r t dat de waarde van de Euro i n de n a t i o n a l e v a l u t a ' s c o n t i n u v e r a n d e r t. Dit i s het gevolg van het f e i t dat een a a n t a l v a l u t a ' s i n het Euro-pakket ( b v. s t e r l i n g ) geen v a s t e koersverhouding h e e f t met de overige v a l u t a ' s. Een d e p r e c i a t i e van het s t e r l i n g v e r mindert de waarde van de E u r o, u i t g e d r u k t i n a l l e overige v a l u t a ' s Momenteel z i j n de E n g e l s e monetaire a u t o r i t e i t e n n i e t b e r e i d door i n t e r v e n t i e s een d e r g e l i j k e d e p r e c i a t i e van h e t s t e r l i n g te voorkomen. I n t e r v e n t i e i n Euro's t e r s t a b i l i s e r i n g van de valuta-waarde van de Euro i s dan n i e t m o g e l i j k. Immers, d i t zou de i n t e r v e n t i e l a s t e e n z i j d i g leggen b i j de s l a n g l a n d e n. Het slangmechanisme b l i j f t e c h t e r wel b e s t a a n. De slanglanden i n t e r v e n i ë r e n i n e i k a a r s v a l u t a ' s om de marge van 2T$> t e handhaven. V e r r e k e n i n g van s a l d i d i e v o o r t v l o e i e n u i t deze i n t e r v e n t i e s kunnen dan e v e n t u e e l l e i d e n t o t toeneming van de Eurovorderingen van de k r e d i t e u r l a n d e n op het EFMS. Het zweven van enkele E E G - v a l u t a ' s h e e f t ook gevolgen voor de dollarwaarde van de E u r o. D i t betekent dat het evenmin mogelijk i s d.m.v. i n t e r v e n t i e s een bepaald b e l e i d t. a. v. de koersverhouding t u s s e n de Euro en de d o l l a r te voeren. De v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d voor de koersverhouding t u s s e n de EEG-valuta's en n i e t - E E G - v a l u t a ' s b l i j f t i n d i t stadium nog voorbehouden aan de n a t i o n a l e c e n t r a l e banken»

4 12, Op h e t moment d a t de economische o n t w i k k e l i n g e n i n de v e r s c h i l l e n d landen voldoende p a r a l l e l l o p e n kunnen ae a u t o r i t e i t e n van de l i d s t a t e n met thans nog i n d i v i d u e e l zwevende v a l u t a ' s de "bes l i s s i n g nemen hun w i s s e l k o e r s e n t. o. v. de s l a n g v a l u t a ' s t e f i x e r e n ( s p i l k o e r s e n met g e r i n g e f l u c t u a t i e m a r g e s ). De waarde van de Euro i n n a t i o n a l e v a l u t a ' s i s dan eveneens g e f i x e e r d. Teneinde de f l u c t u a t i e m a r g e s n i e t t e o v e r s c h r i j d e n interveniëren de n a t i o n a l e c e n t r a l e banken i n Euro's, I n d i e n de spanningen tê g r o o t worden kunnen de s p i l k o e r s e n worden aangepast. Voor deze a a n p a s s i n g i s toestemming n o d i g v o l g e n s een nader u i t t e werken communautaire procedure» H e t f i x e r e n van de o n d e r l i n g e k o e r s v e r h o u d i n g e n b e t e k e n t d a t ook kan worden overgegaan t o t een communautair b e l e i d t. a. v, de k o e r s v e r h o u d i n g t u s s e n de Euro en de d o l l a r. Deze k o e r s v e r h o u d i n g w o r d t door h e t EFMS beïnvloed v i a i n t e r v e n t i e s i n E u r o ' s. De n a t i o n a l e c e n t r a l e banken mogen nu n i e t meer i n d o l l a r s i n t e r v e n i e r e n. A r b i t r a g e door de h a n d e l s b a n k e n z o r g t e r v o o r d a t de k o e r s v e r h o u d i n g van de n a t i o n a l e v a l u t a t o t de d o l l a r op de n a t i o n a l e v a l u t a m a r k t c o n s i s t e n t i s met de beïnvloedbare k o e r s v e r h o u d i n g van de n a t i o n a l e v a l u t a t o t de E u r o, Financiële a s p e c t e n v a n h e t Fonds 13, Het Fonds v e r g o e d t r e n t e op de Euro-tegoeden d i e de n a t i o n a l e c e n t r a l e banken b i j h a a r aanhouden. Deze r e n t e i s g e l i j k aan h e t g e m i d d e l d rendement op de i n g e b r a c h t e r e s e r v e s, 1 4» K o e r s w i n s t e n en - v e r l i e z e n van h e t Fonds op de r e s e r v e s worden geboekt op de r e s e r v e van h e t Fonds, c.q. o v e r de l i d s t a t e n v e r d e e l d v o l g e n s een n a d e r t e b e p a l e n s l e u t e l. O r g a n i s a t i e van h e t Europese M o n e t a i r e Fonds 15. De c r e a t i e v a n Euro's door h e t EFMS d r a a g t e r t o e b i j d a t deze reeds bestaande i n s t e l l i n g m e t t e r d a a d u i t g r o e i t t o t de n u c l e u s van een systeem van Europese c e n t r a l e banken, n a a r h e t b e e l d van h e t Amerikaanse F e d e r a l Reserve Cystem. 16. Het Fonds w o r d t b e s t u u r d door de g o u v e r n e u r s van de n a t i o n a l e cent r a l e banken. De s t e m v e r h o u d i n g i n de Raad van B e s t u u r wordt bep a a l d door de g e w i c h t e n d i e de v e r s c h i l l e n d e EEG-valuta's i n de Euro-basket hebben. Een s t e m v e r h o u d i n g, gebaseerd op de h o e v e e l h e i d i n t e r n a t i o n a l e r e s e r v e s d i e een c e n t r a l e bank h e e f t i n g e w i s s e l d, komt n i e t i n aanmerking a a n g e z i e n deze aan v o o r t d u r e n d e w i j z i g i n g onderhevig z i j n, 17. De h u i d i g e s t a t u t e n v a n h e t EFMS z u l l e n i n d j e z i n moeten worden aangepast, d a t liet Fonds Euro's, z o a l s e e r d e r g e d e f i n i e e r d, kan u i t g e v e n aan de Europese c e n t r a l e banken. Tevens z u l l e n v o o r z i e n i n g e n moeten worden opgenomen d i e r i c h t l i j n e n geven voor h e t beheer van de i n g e b r a c h t e i n t e r n a t i o n a l e r e s e r v e s. I n een l a t e r s t a d i u m, wanneer h e t Fonds gaat interveniëren en k r e d i e t e n v e r s t r e k k e n, z u l l e n, v i a een op t e s t e l l e n Europese bankwet, de b e v o e g d v e r d e l i n g e n Fonds-Raad ( a a n w i j z i n g s r e c h t ) en Fondsn a t i o n a l e c e n t r a l e banken moeten worden g e r e g e l d.

5 18. De i n v o e r i n g van de Euro maakt h e t m o g e l i j k h e t b e g i n van een Europese munt t e o n t w i k k e l e n, onder handhaving van de m o g e l i j k h e i d t o t a a n p a s s i n g van de w i s s e l k o e r s e n b i n n e n Europa, 19. Er w o r d t een b e g i n gemaakt met een s t e l s e l van Europese c e n t r a l e banken met h e t EFMS a l s o v e r k o e p e l e n d orgaan. 20. De p a r t i c i i l i e r e s e c t o r h e e f t b e l a n g s t e l l i n g v o o r i n t e r n a t i o n a l e c o n t r a c t e n i n een Europese r e k e n e e n h e i d a l s a l t e r n a t i e f v o o r n a t i o n a l e v a l u t a ' s o f de d o l l a r. Zodra de m o g e l i j k h e i d w o r d t geboden Euro-tegoeden b i j handelsbanken aan t e houden vormt de Euro een i n t e r e s s a n t e v e r v a n g i n g s m o g e l i j k h e i d v o o r de E u r o - d o l l a r. Politieke betekenis 21. De v r i j w i l l i g e p o o l i n g van r e s e r v e s d w i n g t t o t een communautair beheer van deze r e s e r v e s. Wanneer z i c h b i n n e n de EEG geen i n d i v i d u e e l zwevende v a l u t a ' s meer b e v i n d e n, worden de e x t e r n e w i s s e l k o e r s v e r h o u d i n g e n op communautai: n i v e a u b e p a a l d. I n t e r n e w i s s e l k o e r s a a n p a s s i n g e n kunnen a l l e e n nog p l a a t s v i n d e n na t o e s t e m m i n g van l e t EFMS. 23. Het n a t i o n a l e w i s s e l k o e r s b e l e i d w o r d t op den duur op de v e r h o u d i n g e n b i n n e n de Europese gemeenschap a l l e e n i n E u r o ' s ), De g e s c h e t s t e p r o c e d u r e d w i n g t n a u t a i r e b e s l u i t v o r m i n g t. a. v. de w i s s e l k o e r s van o v e r de e x t e r n e v a l u t a ' s (met name de d o l l a r ). geheel, g e r i c h t (interventies t o t e e n commude Euro t e g e n - Verdere o n t w i k k e l i n g e n 24. Teneinde de n o o d z a k e l i j k e beleidscoördinatie n i e t t e d o o r k r u i s e n worden i n h e t s t a d i u m, w a a r i n i s overgegaan t o t v a s t e spilkoersen, ook de e x t r a - c o m m u n a u t a i r e k r e d i e t l i j n e n ( b v. IMF) aan communaut a i r e voorwaarden onderwerpen. De k r e d i e t v e r l e n i n g v e r l o o p t dan g e h e e l v o l g e n s de E E G - l i j n en i s i n a l l e g e v a l l e n c o n d i t i o n e e l, d.w.z. gebonden aan voorwaarden t. a. v. h e t economisch b e l e i d van de b e t r o k k e n l i d s t a t e n. I n d i e n v o l d o e n d e beleidscoördinatie i s v e r k r e g e n zodat de economische o n t w i k k e l i n g i n de l i d s t a t e n voldoende p a r a l l e l l o o p t en o n d e r l i n g e w i s s e l k o e r s a a n p a s s i n g e n n i e t meer p l a a t s v i n d e n i s i n f e i t e een muntunie o n t s t a a n.