Vragen & doorvraagtechnieken

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Vragen & doorvraagtechnieken"

Ruth Dekker
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Vragen & doorvraagtechnieken EXTRA PPT, TER ZELFSTUDIE! OP BASIS VAN HANDBOEK LEREN INTERVIEWEN VAN MARIANHULSOF

2 Vragen, vragen, vragen: een overzicht Vraagcategorieën Open/gesloten Direct/indirect Hoofdvragen/vervolgvragen Waardenvrij/suggestief Doorvraagtechnieken (DVT) Non-verbaal Non-directief Directief Ongeschikte vragen Strategie tijdens interview Problemen Hij wil niet praten Niet te stuiten Onderbroken

Doorvraagtechnieken (DVT) Non-verbaal Non-directief Directief Ongeschikte

3 Vraagcategorie Open, associatie-, gesloten vragen (1) Open vraag Geïnterviewde wordt vrij gelaten Wat, waarom, hoe Vb: Je volgt journalistiek. Wat zijn de voordelen van deze opleiding? Voordeel: Acceptatie is groot Te gebruiken bij emo/zacht/directief/hi/portretinterview Nadeel: Interviewee kan afdwalen, lange antwoorden

Wat zijn de voordelen van deze opleiding?

4 Vraagcategorie Open, associatie-, gesloten vragen (2) Vrije associatie-vragen = hypothetische, open, vragen Stel dat Bijv: Stel dat u de Lotto wint, wat gaat u doen? Bijv: Hoe zou u het vinden als uw zoon naar Afghanistan zou willen om te vechten? Voordeel: Interviewee wordt verplicht om creatief na te denken. Nadeel: Politici/gezagsdragers zijn getraind om dit soort vragen te ontwijken. Dehaene: Pas de problemen oplossen als ze zich stellen

Bijv: Hoe zou u het vinden als uw zoon naar Afghanistan zou willen om te vechten?

5 Open, associatie-, gesloten vragen (3) Gesloten vragen Biedt interviewee slechts beperkte mogelijkheden om te antwoorden: ja/neen of te kiezen uit een beperkte lijst Beginnen meestal met een werkwoord Bijv: Heb je al eens een joint gerookt? Bijv: Welke sporten beoefen je? Voordeel: Duidelijk, relevant antwoord Aangewezen bij hard/directief/confronterend/achtergrondinterview Nadeel: Interviewee kan dichtklappen. Of ontwijken. Of er zich vanaf maken met een grapje. Of de bal terug kaatsen. Ook hard.

6 Vraagcategorie Direct, indirect, waarom Directe vraag Rechtstreeks op je doel af Bijv: Ben je tevreden met je studie? Voordeel: duidelijk; nadeel: schrikt af Indirecte vraag Bedoeling is minder duidelijk Bijv: Zou je een vriend aanraden of afraden om hier te komen studeren Voordeel: subtieler; nadeel: onduidelijker Waarom-vraag Vaak té direct, antwoorden vaak niet bruikbaar, Interviewee moet zich verantwoorden of verdedigen : klapt toe Beter via omweg, via indirecte vragen Bijv: in plaats van: waarom heb je die studie gekozen? Beter: Hoe ben je er toe gekomen? Heb je lang getwijfeld, wanneer beslist? Had je andere studies in gedachten?

Voordeel: subtieler; nadeel: onduidelijker Waarom-vraag Vaak té direct, antwoorden vaak niet bruikbaar, Interviewee moet zich verantwoorden of verdedigen :

7 Hoofdvragen/nevenvragen Hoofdvragen: Vormen skelet van je interview = thema s die je wil aankaarten Open, non directief Gesloten, directief Nevenvragen: Brengen dynamiek in je interview Je kan concretiseren, preciseren, samenvatten, voorbeelden vragen, Hang je op aan je skelet (hoofdvragen) = inpikken op wat geïnterviewde vertelt Verschillende soorten

interview Je kan concretiseren, preciseren, samenvatten, voorbeelden vragen, Hang je op

8 Nevenvragen: soorten Follow-up wat gebeurde er toen? Waarom hoezo? Feitelijk wanneer was dat? Prikkelend Wat zou je doen als je 14-jarige dochter zwanger thuis komt? Suggestief het is toch zo dat of iedereen weet toch dat Indirect uw partijgenoot zegt dat

Prikkelend Wat zou je doen als je 14-jarige dochter zwanger

9 Nevenvragen: soorten (2) Fuik-vraag stel dat u burgemeester wordt van Gent, hoe pakt u de verkrotting aan? Lofuiting u hebt een schitterend boek geschreven, maar Uitdiepen, doorvragen kan u dat verduidelijken? of wat bedoelt u? of kan u daar een concreet voorbeeld van geven

Lofuiting u hebt een schitterend boek geschreven, maar Uitdiepen,

10 Vraagcategorie Hoofdvragen en vervolgvragen Hoofdvragen Bevatten een nieuw onderwerp Vormen de rode draad van het interview Vervolgvragen Komt voort uit wat interviewee verteld heeft Concretiseren, preciseren, illustreren. Bijv: Kan je een voorbeeld geven? Wanneer precies was dat? Hoe is dat gekomen?

uit wat interviewee verteld heeft Concretiseren, preciseren, illustreren.

11 Vraagcategorie Waardevrij en suggestief Waardevrij: Laten interviewee vrij om eigen beleving van de werkelijkheid in te kleuren. Bijv: Op welke leeftijd ontdekte je dat je homoseksueel was? Bijv: Wat weerhield je er toen van om ervoor uit te komen? Suggestief: Leggen wat het antwoord in de mond Bijv: Op welke leeftijd ontdekte je dat je niet-heteroseksueel was? Bijv: Durfde je er toen voor uit te komen? Bijv: Was dat zo omdat de maatschappij er negatief op reageert?

Bijv: Wat weerhield je er toen van om ervoor uit te komen?

12 Non-verbale doorvraagtechnieken Luisteren Ligt voor de hand, is niet evident Inpikken rode draad timing volgende vraag Houding! Rustig, spreker aankijken, niet onderbreken zolang het relevant is Niet eens?: kalm blijven Observeren Non-verbale signalen interpreteren Zithouding interpreteren Zwijgen Kan veelzeggend zijn. Ontbreken van stiltes kan wijzen op gejaagde, nerveuze sfeer.

Rustig, spreker aankijken, niet onderbreken zolang het relevant is Niet eens?

13 Non-directieve doorvraagtechnieken (1) = Met de gedachtengang van interviewee mee Samenvatten en concluderen Antwoord in eigen woorden van interviewer Interviewer: Dus als ik het goed begrijp Positief effect: interviewee voelt zich begrepen, of kan nuanceren, verder gaan voorbeelden geven Conclusie mag niet té ver gaan, anders discussie of terugkrabbelen.. Herhalen Woord of korte zin uit het antwoord te herhalen, kan er toe leiden dat interviewee meer vertelt Bijv: U bent nu echt gestopt met roken, vertelde u net. Hoe komt het dat het u nu wel lukt?

voorbeelden geven Conclusie mag niet té ver gaan, anders discussie of terugkrabbelen.

14 Non-directieve doorvraagtechnieken (2) Verduidelijking vragen Wat bedoelt u daar precies mee? U zei net dat u daar tegen bent.. Om welke redenen dan wel? Hoe reageerde uw omgeving daarop? Gevoelsreflectie = weergave van het gevoel dat je bij je gesprekspartner waarneemt Bijv: U hebt het daar mee moeilijk, he? Bijv: U bent echt wel boos, he?

15 Directieve doorvraagtechnieken = Tégen de gedachtengang van interviewee Gesloten vraag Bent u nu voor of tégen? Is dat een ja? Suggestieve vraag Antwoord in de mond leggen, stelling poneren Als iemand iets bewust of onbewust verzwijgt Bijv: Leterme heeft zijn hand overspeeld Confrontatie Wijzen op tegenstrijdigheden tijdens interview zelf Vroegere verklaringen of van medestanders Straffe opinie voorleggen

Suggestieve vraag Antwoord in de mond leggen, stelling poneren Als iemand iets bewust of onbewust

16 DVT: Ongeschikte vragen (1) Meervoudige vraag Risico dat interviewee maar op één aspect ingaat Meerkeuzevraag Dwingt in keurslijf Enkel voor kort interview, als apart format Of als interviewee altijd maar uitweidt Waaromvraag Cfr hier boven Motieven vaak onbewust Te direct

voor kort interview, als apart format Of als interviewee altijd maar

17 DVT: Ongeschikte vragen (2) Meedelende vraag Een vraag hoort als een vraag te klinken Te lange aanloop vraag Waarna interviewee: wat is nu de vraag, eigenlijk? Te ruim gestelde vraag Kans op uitweiden Onderbreek indien nodig, speficieer, baken af Voorbarige conclusie Druk je eigen mening/conclusie niet te veel door

18 Strategie tijdens interview: fuik Kies strategie waarmee je geïnterviewde het best aan het praten krijgt Bekentenis van feit? Dan: van groot naar klein (een fuik). Eerst algemene (open) vragen (ifv prettige sfeer) Dan meer en meer gesloten hamvragen (ifv essentie) Emoties/motieven/drijfveren? Dan: van klein naar groot (omgekeerde fuik) Eerst vragen naar feiten, dan naar complex geheel van gevoelens, motieven en filosofische bespiegelingen

Eerst algemene (open) vragen (ifv prettige sfeer) Dan meer en meer gesloten hamvragen (ifv essentie)

19 Problemen tijdens interview De interviewee praat er niet over. Oplossing: Afspraken maken op voorhand over wat wel en wat niet Sowieso privacy respecteren Op voorhand zeggen dat interviewee niet op alles hoeft te antwoorden indien delicaat. (begrip tonen) Niet té direct, eerst indirect en sfeer creëeren. De interviewee is niet te stuiten. Oplossing: Directiever, onderbreken, zelf samenvatten Naar beperkte tijd/lengte van stuk verwijzen Proberen met humor op te lossen We zouden nog wel even kunnen doorgaan, maar ik heb nog een aantal andere interessante vragen voor u

hoeft te antwoorden indien delicaat. (begrip tonen) Niet té direct, eerst indirect en sfeer creëeren. De interviewee is niet te stuiten.

Vergelijkbare documenten

Studenten maken minder snel een verkeerde studiekeuze als ze een één op één gesprek met iemand van de opleiding hebben.

Studenten maken minder snel een verkeerde studiekeuze als ze een één op één gesprek met iemand van de opleiding hebben. Bijlage 8. Interviewtraining gespreksvoerders 00.00 00.05 Inleiding intakegesprek Uit onderzoek is gebleken dat studenten baat hebben bij intakegesprekken. Het is belangrijk voor hen om voorafgaand aan