SAF/HOVO cursus: Toekomst van de mensheid, de evolutie gaat door
|
|
- Frederik Kuiper
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SAF/HOVO cursus: Toekomst van de mensheid, de evolutie gaat door Periode cursus, najaar 2011 (medio oktober -medio december) Cursusleiding: Prof. dr. D.K.F. Meijer, Prof. dr. A.A. Gramsbergen Toekomst van de Mensheid, de evolutie gaat door Bewustzijn in wording (2) Deze cursus is een vervolg op de HOVO cursus in 2010: Bewustzijn in wording en stelt de vraag hoe de mens en dus het menselijk bewustzijn zich in de komende eeuwen mogelijk zouden kunnen ontwikkelen Wie de afgelopen 50 jaar overziet, kan alleen maar vaststellen dat er sprake is van een exponentiële groei van technologie: wie had gerekend op de enorme toename van het snelverkeer, de impact van de computer en internet, het feit dat de mensheid het universum ging verkennen, de brede toepassing van de chemie in materialen en geneesmiddelen, de genetische revolutie en ook het sterk verbeterde inzicht in de microwereld van elementaire deeltjes Welke lange- termijn effecten hebben deze ontwikkelingen? Wat staat ons in de komende 200 jaar eigenlijk te wachten? Redelijk betrouwbare extrapolaties van deze ontwikkelingen lijken thans mogelijk. De klemmende vraag is: hebben we zelf nog wel grip op deze ontwikkelingen en hun lange termijn gevolgen en waar blijft hierbij, in de om zich heen grijpende cyberspace, de menselijke factor? Lopen we wat betreft de ethische aspecten van deze ontwikkelingen, niet voortdurend achter de feiten aan? Kunnen we de wereld, als ons gezamenlijk product, met een gerust hart aan onze kinderen en kleinkinderen nalaten? In de cursus komen ondermeer ook de volgende vragen aan de orde: is de toekomstige maatschappij alleen nog maak- en beheersbaar door de toevlucht te nemen tot een totale technologische controle naar het model van Orwells roman 1984 en zal een elite haar toevlucht nemen tot genetische verbetering en/of tot een combinatie van mens en machine in een nieuw tijdperk van cyborgs? En zullen we het kader kunnen scheppen om verantwoord te werken aan één van de dromen van de mensheid: verlenging van de levensduur, inclusief een grotere kwaliteit van leven? Hoe evolueert in dit verband het individueel c.q collectief menselijk bewustzijn en wie worden eigenlijk onze opvolgers in de biologische en culturele evolutie? Er zijn veel aanwijzingen dat de jachtigheid van onze westerse cultuur de behoefte aan bezinning en reflectie zal doen toenemen. Spirituele methoden en systemen, zoals meditatie, vroeger esoterisch, worden geleidelijk een mainstream-aangelegenheid. Deze cursus beoogt de te verwachten korte- en lange termijn ontwikkelingen te schetsen en zal ons met een spectrum van technologische en intellectuele uitdagingen confronteren. Programma
2 Inleiding van de cursus door Prof. Dick Meijer Wat is toekomst en is toekomst kenbaar? Prof. Hans Mooij: em.hoogleraar Filosofie: Titel Lezing: Tijd en Toekomst Dit college gaat over de begrippen tijd en toekomst in hun algemeenheid. Tijd bestaat als stroom en als dimensie. Bij de tijd als stroom horen heden, verleden en toekomst, bij de tijd als dimensie horen eerder en later en ook de tijdbepaling. Er zijn wel verbindingen tussen die twee, evenzo tussen een lineaire en een circulaire tijdsopvatting. Het bestaan van de toekomst lijkt minder zeker dan dat van het verleden, omdat de laatste onveranderbaar, de eerste beïnvloedbaar lijkt te zijn. Toch is, fysisch gesproken, reizen naar de toekomst gemakkelijker te realiseren dan reizen naar het verleden.in de ethiek zijn sommige systemen sterk op de toekomst gericht, bij andere weegt het verleden zwaar. Drs. Fred Luider, ex-docent Wis- en Natuurkunde: In hoeverre is de toekomst, bijvoorbeeld sociaal economisch, kenbaar? Toekomstvoorspellingen hebben een belast verleden, maar hebben ze zelf ook een toekomst? Kennis van de toekomst zien als panacee tegen gevoelens van onzekerheid, is van alle tijden en de begeerte naar de voorgespiegelde mogelijkheden of remedies bleken een bron van macht en rijkdom te zijn, inclusief vermengingen met persoonlijke en/of groepsbelangen. Thans construeren en toetsen beleidswetenschappers toekomstvisies van strikt van elkaar afgebakende beleidsterreinen en volgens heldere criteria. Het oogt neutraal en objectief: deze klinische blik van trendwatchers en denkkracht van futurologen. Toch blijft er iets knagen. Hoe betrouwbaar is dit alles? Welke en wiens belangen spelen hier mee? Een programma dat laveert tussen irrationele heilsverwachtingen en even irrationele apocalyptische visioenen, rekening houdend met de historiciteit van alle relevante begrippen en processen is hier dringend noodzakelijk. De evolutie van het Bewustzijn: van verleden naar toekomst Prof. Henk Kauffman, em. hoogleraar Medische Biochemie: Evolutie van het bewustzijn. Het ontstaan van het menselijke bewustzijn komt tijdens de evolutie tot stand door een toenemende complexiteit van de hersenen, een ontwikkeling die nodig was om de communicatie in grotere groepen/samenlevingen, mogelijk te maken. De evolutie van de hominiden leidde tot een grotere herseninhoud, waardoor communicatie middels taal en muzikale expressie mogelijk werden, en een culturele samenleving in hechte groepen deed ontstaan. Hierbij waren twee krachten van belang: een behoudende kracht die gericht is behoud van eigen vermogens en identiteitsbehoud (atomos), naast de expanderende, creatieve en vrijheidszoekende krachten noodzakelijk voor het aanpassingsvermogen aan de veranderende omstandigheden (het holon). De toekomst van het
3 menselijk bewustzijn en de mens als communicatief wezen zal besproken worden in relatie met de toenemende globalisering die een sterke toename van een empathisch bewustzijn noodzakelijk zal maken. Dr. Fred Keijzer, univ. hoofddocent Filosofie: Sciencefiction als filosofie van de toekomst Ondanks het feit dat de toekomst uiteindelijk onvoorspelbaar is, is het wel mogelijk om ideeën te ontwikkelen over de mogelijke richtingen waarin de geschiedenis zich zou kunnen bewegen. Sciencefiction, en dan vooral geschreven sciencefiction, vormt daarbij een rijke bron van scenario s die een breed scala aan mogelijke scenario s uitwerkt. Sciencefiction blijft vaak beperkt tot scenario s die vooral gericht zijn op zaken die wijzelf belangrijk vinden langer leven, het voortbestaan van onze cultuur, betere gezondheid, oorlog, naast andere verlangens en angsten. SF is dan eerder een spiegel die iets over onszelf zegt dan een instrument om toekomstige mogelijkheden te verkennen. Een manier om enigszins los te komen van die particuliere preoccupaties is door die rijkdom aan sciencefictionscenario s te plaatsen binnen een grootschalig lange termijn perspectief. Dit schept een kader om dit soort sciencefictionscenario s te ordenen en te gebruiken om enkele globale tendensen van onze toekomst te traceren. 3. Van ons Brein naar de Robot Prof. Albert Gramsbergen, em. hoogleraar Ontwikkelingsneurologie: De toekomst van de menselijke hersenen Mensachtigen werden 4 miljoen jaren geleden in staat rechtop te lopen. Later nam het hersenvolume toe, waardoor de taalontwikkeling mogelijk werd en visuele en cognitieve functies zich uitbreidden. De mens kon daardoor bouwen, communiceren, een maatschappij ontwikkelen en wetenschap bedrijven. Tijdens de ontwikkeling van het individu vinden er belangrijke epigenetische aanpassingen plaats. Van de overmaat aan cellen en verbindingen die aanvankelijk aangelegd wordt, blijven slechts die structuren over, die een rol spelen bij het functioneren. Door de evolutie en ontogenetische aanpassingen zullen die structuren die een rol spelen bij cognitieve processen zich verder ontwikkelen en de hersenstructuren, betrokken bij in onbruik geraakte functies (geheugenfuncties?) zullen hypotrofiëren. De mens is in staat tal van ziekten te bestrijden. Daardoor blijven levensbedreigende ziekten echter sluimerend aanwezig in het mensdom. Voor het voortbestaan van de soort zou het noodzakelijk kunnen zijn door ingrijpen in het genoom de eigen evolutie te sturen. Deze mogelijkheid heeft nog geen ethisch kader gekregen Spreker?: De robotmens en de toekomst van het evolutionair geheugen
4 A. I. Robot: helper of vervanger van de mens? Extrapolaties van de huidige ontwikkelingen geven indicaties voor drastische veranderingen in de evolutie van de mens. Wordt deze technologie onze ondergang of onze redding? De stroom van informatie die ons elke dag belaagt is overweldigend c.q alarmerend! We breiden onze externe hersenfuncties uit door het gebruik van TV, mobiel en computer. Onderdelen van ons lichaam blijken nu al vervangbaar door high-tech apparatuur: zijn we cyborgs (bio- in-silico mengvormen) in wording? Wordt de mens de eerste soort in de evolutie die haar eigen opvolgers in het leven roept? Sommige fysici projecteren dat onze mind children als geavanceerde machines zullen uitzwermen in het heelal, niet gebonden aan de beperkingen van het menselijk lichaam, om uiteindelijk alle informatie over het universum te verzamelen en de leiding in de evolutie te nemen. Natuurwetenschap en Psychologie in de toekomst Prof. Jan Engberts, Em. Hoogleraar Fysisch-Organische Chemie: De toekomst van de natuurwetenschappen in relatie tot het proces denken INCLUDEPICTURE " \* MERGEFORMATINET Door de natuurwetenschappen zijn diepgaande inzichten verkregen in de structuur en het gedrag van materie: (1) in de microwereld (moleculen, atomen, elementaire deeltjes en de krachten tussen deze deeltjes), (2) in de macrowereld (kosmologie, het universum) en (3) in de complexe wereld (levensprocessen, evolutie, de hersenen). Er bestaat echter een diepgewortelde wens om met name de samenhang in de structuur van de kosmos en de werkelijkheid van ons dagelijks leven te leren kennen. Een mogelijk voorbeeld daarvan is de M-(supersnaar)theorie. Brian Greene stelde echter dat men het heelal niet alleen kan kennen door het oplossen van zijn fysische mysteries, maar ook door onszelf erin onder te dompelen. We hebben daarbij een wetenschappelijke metafysica nodig, die ook een beschrijving kan geven van onze subjectieve ervaringen als waarnemer van de natuur. De procesfilosofie van A. N. Whitehead ( ) beschrijft een dergelijk gedachtensysteem met creativitet als ultiem metafysisch principe. Prof. Pieter J. van Strien, em. hoogleraar Geschiedenis van de Psychologie: Een betere toekomst dankzij de psychologie? Ook aan de psychologie kan men een centrale betekenis toekennen in het realiseren van een groter menselijk geluk in de toekomst. Een dergelijke vernieuwing moet, volgens de psycholoog Heymans, komen van een onder de bevolking steeds verdere verbreiding van psychologisch inzicht in de omgang van mensen met anderen en met zichzelf. Ook Maslow propageerde een psychologisch gefundeerde vernieuwing dankzij een ruimere, persoonlijke ontwikkelingskansen biedende, samenlevingsvorm. Een heel andere benadering vanuit de psychologie vinden we bij B.F. Skinner. Bij hem wordt het geluk van de mensheid gerealiseerd met behulp van psychologische behavioral engineering. In zijn utopische roman Walden Two gebeurt dit op het niveau van een experimentele kolonie. In zijn boek Beyond freedom and dignity worden de achterliggende uitgangspunten verder principieel uiteengezet. Niet de eigen vrijheid en waardigheid zijn hier langer bepalend voor het menselijk welzijn, maar
5 goed gemeende, van bovenaf gehanteerde, principes. Alle drie visies zullen aan een kritische analyse worden onderworpen. 5. Beeldende kunst en literatuur in de toekomst Drs. Katalin Herzog. oud- docente Kunstgeschiedenis: De toekomst van de beeldende kunst Er rust een zware hypotheek op de toekomst van de kunst, sinds Hegel in de 19 de eeuw het einde van de kunst aankondigde. Sindsdien zijn vele eindes voorspeld, hoewel kunstenaars kunst bleven maken. Men zou zelfs kunnen beweren dat de beeldende kunst meer dan ooit in een bloeiperiode verkeert. Toch wordt er vanaf het einde van de 20 ste eeuw, met de komst van het postmodernisme veelvuldig over een crisis in de kunst gesproken. Over welke crisis gaat het hier? Zou de beeldende kunst de 21 ste eeuw inderdaad niet kunnen overleven en wat zijn de tekenen daarvoor? Zijn er eveneens tekenen voor een interessante voortzetting van de kunst en hoe zien die eruitzien? In deze bijdrage zal het probleem van het mogelijke einde van de kunst behandeld worden, en getoond worden welke zaken en gebeurtenissen, zowel binnen de kunst als in de maatschappij, op dit moment de kunst bedreigen. Vervolgens wordt de vraag behandeld of er nog een toekomst voor de beeldende kunst te verwachten valt en hoe die er dan uit zou kunnen zien. Remco Ekkers, Dichter: De toekomst van de literatuur Wat betekent de exponentiële ontwikkeling van de computertechnologie voor de literatuur? Bestaan er in 2030 nog wel boeken? Natuurlijk worden er in de toekomst nog verhalen verteld, maar gaat de lezer een grotere rol spelen, door de schrijver te sturen? Zullen er programma's komen die inspelen op de behoeften van de massa? Er zijn eenvoudig populaire regels op te stellen. Het kind van de toekomst zal anders denken. Het zal snel zijn weg vinden in steeds wisselende informatiebeelden, waarbij alles aaneengeschakeld is. Stemgestuurde computers zullen het intypen van tekst overbodig maken. Tekst zal niet meer worden gelezen, maar beluisterd. En waarom zou je boekenkasten aanschaffen als alle verhalen gemakkelijk op te roepen zijn via je scherm? Misschien zullen de studenten van 2020 sneller overweg kunnen met cognitieve processen, maar wellicht zijn ze minder goed in overpeinzingen en fantasie. Wie rusteloos moet reageren op alles wat nu wordt aangeboden, heeft minder aandacht voor bespiegelingen. 6. Spiritualiteit en toekomstvoorspellingen Prof. Walter Schönau, em.hoogleraar Duitse Letterkunde: De toekomst van religie en spiritualiteit
6 Nog maar kort geleden leek de religie, althans het Christelijk geloof, geen toekomst meer te hebben. Men dacht dat de wetenschap de godsdienst tot een bijgeloof zou maken. Deze verwachting is niet uitgekomen. De religie is, mede onder invloed van de komst van de Islam, teruggekeerd in het publieke debat en in de persoonlijke belevingswereld van talloze tijdgenoten. Zij heeft onmiskenbaar een toekomst. Religie blijkt een universeel antropologisch en dus transhistorisch verschijnsel te zijn. Hoewel de ontkerkelijking in het Westen voortschrijdt en zeker de Katholieke kerk een crisisperiode doormaakt, lijkt de secularisering tot staan gekomen. Religie gaat wel, althans in onze cultuur, geleidelijk aan een andere plaats innemen. Wat we zien is een ontwikkeling van een geïnstitutionaliseerd kerkelijk geloof naar een individuele geloofsbeleving zonder sterke behoefte aan groepsvorming. De spreker zal trachten in kort bestek te schetsen, hoe men in de toekomst over de 'kwestie God' (Armstrong) zal denken. Prof. Mary Kemperink, hoogleraar Ned. Letterkunde Een christelijke erfenis. Utopisme in de Nederlandse literatuur rond 1900 De overgang naar de twintigste eeuw betekende voor veel negentiende-eeuwse kunstenaars en intellectuelen een nieuw elan. De gloednieuwe eeuw beloofde een betere wereld. Dit utopistische vertrouwen vulde het gat dat voor velen met het verlaten van de christelijke geloofsovertuiging gevallen was. Een heel caleidoscopisch scala aan alternatieven dienden zich aan, van theosofie en neo-spinozisme tot christen-anarchisme en socialisme. Een groot deel van deze stromingen en bewegingen was utopistisch gekleurd. Centraal daarin stond het werken aan een nieuwe, betere wereld en het geloof dat de realisatie daarvan op termijn haalbaar was. In de literaire representaties van het utopisme is er echter meer aan de hand dan een louter leentjebuur spelen bij de christelijke traditie. In dit college zal de docente laten zien hoe in de literaire representatie van het utopisme veel van deze oude christelijke ingrediënten stuk voor stuk naar de eigen idealen toe werden vertaald en ook voor de vormgeving van die idealen werden ingezet. 7. Het toekomstig gevecht tegen ziekte en veroudering Prof. Dick Meijer, em. hoogleraar Farmacologie en Farmacotherapie: Onsterfelijkheid, mythe of wordende werkelijkheid? Onsterfelijkheid kan vanuit vele invalshoeken worden beschreven en de opvattingen erover representeren een breed spectrum van zeer uiteenlopende beelden. Zo onderscheidt men individuele overleving (van het Zelf) versus collectieve onsterfelijkheid (de mensheid), voortleven in de ander (genetisch/memetisch) of middels de door het individu voortgebrachte werken (bijvoorbeeld de digitale onsterfelijkheid). Daarnaast vigeren de hoop op onsterfelijkheid via technologische en biomedische levensverlenging en geloof in de overleving van de ziel in een hiernamaals en/of reïncarnatie. Anderen putten hoop uit een mogelijke terugkeer van het individueel bewustzijn naar een, transpersoonlijk, universeel bewustzijn. Sommige futuristen claimen zelfs een kosmologische hergeboorte als eindpunt van de evolutie van het universum. De mens is een symbool en metafoor scheppend wezen, die de wereld kent door zijn imaginair vermogen. Het menselijk verlangen om aan de onontkoombaarheid van de dood een plaats te geven heeft zo geleid tot vele krachtige onsterfelijkheidsymbolen, waarvan een aantal van de belangrijkste zal worden besproken. Uitleiding van de cursus door Dick Meijer, gevolgd door een Forumdiscussie van cursisten en sprekers. Afsluitende Grote borrel
HOVO-cursus 6 oktober- 24 november (exclusief 13 oktober) Toekomst van de Mensheid, de evolutie gaat door
HOVO-cursus 6 oktober- 24 november (exclusief 13 oktober) Toekomst van de Mensheid, de evolutie gaat door Bewustzijn in wording (2) Plaats en tijd: de Heerenzaal in het het Heerenhuis, Spilsluizen 9 steeds
Nadere informatieSPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider?
SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? LEVENDAAL 11, 6715 KJ EDE - TELEFOON 06 21 24 22 55 leidjew@xs4all.nl - www.leidjewitte.nl SPIRITUALITEIT De aangeboren menselijke behoefte
Nadere informatieMaterie en geest. Grenzen aan het fysische wereldbeeld. Gerard Nienhuis. Universiteit Leiden. Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018
Materie en geest Grenzen aan het fysische wereldbeeld Gerard Nienhuis Universiteit Leiden Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018 Natuurwetenschap: Natuurwetenschap is basis van wereldbeeld geworden.
Nadere informatieGODSDIENSTWETENSCHAPPEN
GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse
Nadere informatieEindexamen Filosofie havo I
Opgave 2 Denken en bewustzijn 8 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een omschrijving van het begrip bewustzijn 2 argumentatie aan de hand van deze omschrijving of aan Genghis bewustzijn kan
Nadere informatieCultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie
Nadere informatieWeten het niet-weten
Weten het niet-weten Over natuurwetenschap en levensbeschouwing Ger Vertogen DAMON Vertogen, Weten.indd 3 10-8-10 9:55 Inhoudsopgave Voorwoord 7 1. Inleiding 9 2. Aard van de natuurwetenschap 13 3. Klassieke
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatie1. Ouder en beter Inleiding
1. Ouder en beter Inleiding Wat kan er fascinerender zijn dan ons brein? Het produceert de meest fantastische gedachten. Alles wat we weten over werelden zo ver weg als andere zonnestelsels of zo klein
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 5. Inleiding 11
Inhoudsopgave Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Eerste verkenning 15 1.1 Waarom is kennis van religie belangrijk voor journalisten? 16 1.2 Wat is religie eigenlijk? 18 1.2.1 Substantieel en functioneel 18 1.2.2
Nadere informatieOnthullingen van Kennis
Onthullingen van Kennis Caleidoscoop van Kennis Facetten verschuiven door tijd Vorm en structuur doemen op Gestalte gegeven door Kennis Patronen behouden het ritme De potentie van het punt Hoofdstuk 2
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieOp reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid
History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane
Nadere informatieSAF/HOVO cursus : De toren van Babel - Taal, communicatie en cultuur
SAF/HOVO cursus : De toren van Babel - Taal, communicatie en cultuur In deze cursus, voorbereid door dezelfde groep, die de cursussen Bewustzijn in wording (2010) en Toekomst van de mensheid (2011) samenstelde,
Nadere informatieErfgoedonderwijs als cultuuronderwijs. Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media
Erfgoedonderwijs als cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 12/14/2012 2 Vragen... Hoe verhoudt erfgoed- zich tot cultuureducatie? Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
Nadere informatieDwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz
Datum 15-04-2015 Dwarse verbanden: natuur en techniek, wereldoriëntatie, cultuuronderwijs, enz Barend van Heusden Marnix Academie Utrecht, 18 maart 2016 Datum 15-04-2015 2 Inleiding Een heel bekende tegenstelling:
Nadere informatieWijsbegeerte? Een probleemstelling 11/02
Wijsbegeerte? Een probleemstelling 11/02 Karel Vinck, oud-topman van Bekaert, Umicore en de NMBS, lid van de inrichtende overheid van de K.U. Leuven Dirk Wouters, oud-topman van Alcatel, Siemens, nu gedelegeerd
Nadere informatiegeloof en wetenschap Prof.dr. Cees Dekker Kavli Institute of NanoScience Delft http://www.mb.tn.tudelft.nl
geloof en wetenschap Prof.dr. Cees Dekker Kavli Institute of NanoScience Delft http://www.mb.tn.tudelft.nl Utrecht, 16-6-2006 1. Is het waar, dat recente vondsten in de wetenschap Godsgeloof verzwakken?
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een
Nadere informatiePositieve psychologie & Zingeving
Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl
Nadere informatieReligie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief
Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte
Nadere informatieCVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN
CVS, MEERDANEEN SYNDROOMALLEEN P R O F. D R. I G N A A S D E V I S C H Medische Filosofie en Ethiek Departement Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Universiteit Gent VRAAGSTELLING CONGRES
Nadere informatieDankwoord 11 Woord vooraf 13. Hoofdstuk 1 Artistieke creativiteit 19
Dankwoord 11 Woord vooraf 13 Hoofdstuk 1 Artistieke creativiteit 19 Makers en doeners 21 De verschillen tussen wetenschap, vormgeving en kunst 22 Het scheppingsproces als eenheid 23 Materiële werkelijkheid
Nadere informatieEen niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten
Een niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten Maureen Oliver Lezing gehouden tijdens het symposium van de Vereniging voor Transpersoonlijke Psychiatrie op 20
Nadere informatieDit proefschrift betoogt dat een veel ruimere blik nodig is op de historische ontwikkeling van de Verenigde Staten om te begrijpen waarom het testen
Samenvatting In dit proefschrift staat de vraag centraal waarom de gestandaardiseerde intelligentiemeting in Amerika zo'n hoge vlucht heeft genomen en tot zulke felle debatten leidt. Over dit onderwerp
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39364 13 juli 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 5 juli 2017, nr. VO/1188661,
Nadere informatieOVERIGE METHODEN ETHIEK EN LEVENSBESCHOUWING MBO
OVERIGE METHODEN ETHIEK EN LEVENSBESCHOUWING MBO Behalve de methoden, die elders in dit nummer worden gepresenteerd, is voor het mbo nog een aantal andere methoden beschikbaar. Deels gaat het hierbij om
Nadere informatieInhoud: Over de Stichting. Activiteiten en projecten. - Uitgangspunt - Doel - Doelgroep - Financiën - Publiciteit
Beleidsplan 2016-2017 Inhoud: Over de Stichting - Uitgangspunt - Doel - Doelgroep - Financiën - Publiciteit Activiteiten en projecten PROJECT 1 PROJECT 2 PROJECT 3 PROJECT 4 Musicals Jongerenkoor Meditatieve
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieGelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Nadere informatieB1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8. Menselijke prestaties verbeteren. Ons lichaam. Wat zou jij. Het leven is. willen verbeteren? van binnen veranderen?
Menselijke prestaties verbeteren Ons lichaam Wat zou jij Het leven is B1 B2 B3 B4 van binnen veranderen? willen verbeteren? een geschenk Met hulp van technologie is er oneindig veel te verbeteren aan de
Nadere informatie- Voorwoord - Science - Symbiose en synergie - Art - Is chemie de ziel der dingen - literatuurlijst
Forms of GOD - Voorwoord - Science - Symbiose en synergie - Art - Is chemie de ziel der dingen - literatuurlijst Auteur: Anthony Litjes Voorwoord Waarom schrijf je iets op? Wat wil je met je schrijven
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2010 - II
Opgave 2 Religie in een wetenschappelijk universum 6 maximumscore 4 twee redenen om gevoel niet te volgen met betrekking tot ethiek voor Kant: a) rationaliteit van de categorische imperatief en b) afzien
Nadere informatieNaar een beleidsplan voor de PG Lemmer
Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer Inleiding In de komende maanden willen we als kerkenraad een beleidsplan opstellen voor de komende vijf jaar. Iedereen die op dit moment op de één of andere manier
Nadere informatieMedische technieken. Maar dat is toch niet nieuw? Wat is. gebruiken voor verbetering. Mensverbetering
A1 Van verandering van de natuur naar verandering van het lichaam Wat is mens? A2 Medische technieken A3 gebruiken voor Maar dat is toch niet nieuw? A4 Sinds mensenheugenis zijn wij bezig de wereld om
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieTekstboek Module 1. Bewustwording
Tekstboek Module 1. Bewustwording Dag 1. Doe Het Zelf Werkelijkheid. Daar gaan we! Vandaag start je met dag 1 van module 1: bewustwording. Deze module vormt het fundament van de cursus. Je ontdekt tijdens
Nadere informatieThere are no translations available. Bibliotheektheater Rotterdam, 14 december 2001. (Afbeelding: 'Yesudian', Pia de Blok) De thematiek
There are no translations available. Bibliotheektheater Rotterdam, 14 december 2001 (Afbeelding: 'Yesudian', Pia de Blok) De thematiek Mede onder invloed van de ontkerkelijking die in onze maatschappij
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieUniversiteit. Brochure. Opleidingsinstituut Dageraad
Brochure Opleidingsinstituut Dageraad Universiteit Informatie Je zult je wel afvragen wie zoiets bedenkt en wie zo iets op de kaart wil zetten. Ik kan daar kort en krachtig over zijn: kijk op www.ruudvanlent.nl
Nadere informatieBartholomeus Zomerschool: van harte welkom!
. Bartholomeus Zomerschool: van harte welkom! Het hele jaar door is er genoeg te doen. Misschien bent u lid van een club of vereniging, doet u vrijwilligerswerk of past u geregeld op de kleinkinderen.
Nadere informatieOuder worden en de kracht van verhalen. Levensverwachting bij geboorte. Ingesleten opvattingen uit de 19 e eeuw
Ouder en de kracht van verhalen Lezing door Prof. dr. Jan Baars Universiteit voor Humanistiek www.janbaars.nl Op uitnodiging van Stichting Levensverhalen Inspiratiemiddag in Zaandam, 2 oktober 2014 Levensverwachting
Nadere informatieZeven hulpbronnen van vertrouwen. Door: Carlos Estarippa
Zeven hulpbronnen van vertrouwen Door: Carlos Estarippa Geïnspireerd door het boek van Bertie Hendriks Dagboek van de Ziel. De zeven levensfasen (Hendriks, 2013) wil ik in onderstaand artikel beschrijven
Nadere informatieleerplandoelen derde cyclus 1 Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op.
Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op. Je kan dit overzicht gebruiken om je jaarplan godsdienst op te bouwen. Op de bijhorende gele blaadjes van het leerplan lees je concreet welke
Nadere informatieWERELDAANROEPDAG. Grote Aanroep. Geestelijke Hiërarchie
WERELDAANROEPDAG Grote Aanroep Geestelijke Hiërarchie Mensheid Inleiding De inleiding bestaat uit twee onderdelen. De grote Aanroep Volle Maanmeditatie De Grote Aanroep behoort niet toe aan enig individu
Nadere informatieDe diep verstandelijk gehandicapte medemens
De diep verstandelijk gehandicapte medemens Eerste druk, mei 2012 2012 Wilte van Houten isbn: 978-90-484-2352-1 nur: 895 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieVormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015
Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan
Nadere informatieCorrelatie: Kerndoelen W T - Curriculum Noord-Amerika - Mad Science Nederland. Amerikaans Curriculum. Wetenschappelijk onderzoek doen
GROEP 1 + 2 onderzoek is een set van samenhangende processen gebruikt om vragen te stellen over de natuurlijke wereld en het onderzoeken naar verschijnselen. alle lessen aan techniek werken Sommige zaken
Nadere informatieLineair-en Circulair denken. (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs, technologie.
Lineair-en Circulair denken (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs, technologie. Lineair-en Circulair denken (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs,
Nadere informatieDE WETENSCHAP DER THEOSOFIE
~~ ~ DE WETENSCHAP DER THEOSOFIE DOOR Dr. G. S. ARUNDALE * Uitgave van de Theosofische Vereniging. Nederlandse Afdeling Amsteldijk 76. Amsterdam Z DE WETENSCHAP DER THEOSOFIE In de Theosofische Vereniging
Nadere informatieInhoud. mindfulness. Opleidingen, cursussen, workshops
Inhoud mindfulness Opleidingen, cursussen, workshops LES 1 WAT IS MINDFULNESS? Inleiding Uitleg bij de meegeleverde cd s Wat is mindfulness? Geschiedenis van mindfulness Segal, Williams en Teasdale Een
Nadere informatieDe chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte
De chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte Gilbert Declerck, CEO IMEC Imke Debecker, Outreach Communications Katrien Marent, Corporate Communications Director Zonder de uitvinding
Nadere informatieIedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het?
Ultieme huisartsenzorg? Iedere tijd heeft zijn handvatten NHG, 23 Mei 2013 Prof dr Carlo Leget, Universiteit voor Humanistiek www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Hoe noemen we het? Palliatieve zorg is een
Nadere informatieZin van een monastieke roeping in de 21ste eeuw
Philippe Vanderheyden Abt van de abdij van Chevetogne Het godgewijde leven Zin van een monastieke roeping in de 21ste eeuw Paus Franciscus kondigde in 2014 een jaar aan van het godgewijde leven. Godgewijden
Nadere informatieThema: Elke golf is de zee. Lezingen: Citaat van Willigis Jäger (zie orde van dienst) Johannes 14: 6-11a
PREEK 22 APRIL 2012 PGN NUENEN Thema: Elke golf is de zee Lezingen: Citaat van Willigis Jäger (zie orde van dienst) Johannes 14: 6-11a Preek Hoe kunnen we het besef ontwikkelen, of weer wakker roepen,
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatieAANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN
AANDACHT VOOR JOUW TALENT! INFO VOOR HET VWO EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN ATHENEUM EN GYMNASIUM OP HET RIJSWIJKS LYCEUM MET AANDACHT VOOR HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN Onze school is een afspiegeling van de bevolking
Nadere informatieInhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding en leeswijzer 2. Energie Psychologie 3. Gedachten jouw jouw 4. Verantwoordelijkheid
Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Inleiding en leeswijzer 3 2. Energie Psychologie 7 3. Gedachten 10 Het zijn jouw gedachten die jouw wereld creëren 11 4. Verantwoordelijkheid 13 5. Persoonlijk Plan, jouw blauwdruk
Nadere informatieJe doel behalen met NLP.
Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,
Nadere informatieDe dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God
De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God Psalm 14:1 M. Dubbelman Er was ooit een schitterende stad. Om bij die stad te komen, moest je een grote brug over. Een eerste groep mensen liep zorgeloos en blij
Nadere informatieBachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal
Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.
Nadere informatieKarel Poma: Het is nu aan de jongere generaties!
Karel Poma: Het is nu aan de jongere generaties! Karel Poma Laat mij in de eerste plaats toe om u te danken voor uw aanwezigheid. Uw belangstelling voor de Verlichting bewijst dat deze visie op de maatschappij,
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieVoorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO
Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Onderdeel van de eindrapportage
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...
Nadere informatieNaar een nieuwe spiritualiteit. Door drs. Frédéric Antonious
Naar een nieuwe spiritualiteit Door drs. Frédéric Antonious Transcendentaal Humanisme is een antwoord op de wereldwijde vraag naar een nieuw soort spiritualiteit. De mensheid ervaart ernstige crises tegelijkertijd.
Nadere informatieDe machinemens in de medische geschiedenis en in de huidige medische praktijk
De machinemens in de medische geschiedenis en in de huidige medische praktijk Nel van den Haak Filosofisch Café Zwolle 19 januari 2015 Aandachtspunten: Wat zijn metaforen? De machinemens in de historische
Nadere informatieWonderen, Werk & Geld
Wonderen, Werk & Geld Marianne WilliaMson UitGeverij de Zaak oorspronkelijke titel: the law of divine Compensation, On Work, Money and Miracles Copyright 2012 Marianne Williamson Published by arrangement
Nadere informatieOverzicht lezingen & workshops
Overzicht lezingen & workshops Door Sander Videler Lezingen spiritualiteit ~ De ziel en het ego: Belle & het Beest ~ De ziel: Sneeuwwitje, Doornroosje, Belle & Assepoester tegelijk ~ Het pad van je hart
Nadere informatieWees wijs met licht. Leo Cheizoo. We begrijpen waarom kinderen bang zijn voor het donker, maar waarom zijn mensen bang voor het Licht?
Wees wijs met licht Leo Cheizoo We begrijpen waarom kinderen bang zijn voor het donker, maar waarom zijn mensen bang voor het Licht? Plato ISBN: 90-76564-63-9 NUR-code: 720 NUR-omschrijving: Esoterie algemeen
Nadere informatieHet laboratorium in je hoofd. Pim Lemmens
Het laboratorium in je hoofd Pim Lemmens Oefening 1 Stel, het is mogelijk om mensen vrijwel instantaan te beamen van de ene plaats naar de andere (vgl. Star Trek) We vormen samen een ministerraad die wetgeving
Nadere informatieWij-Zij. C h r i s t e n F o r u m Christophe Busch Algemeen directeur Kazerne Dossin Mechelen
Christophe Busch Algemeen directeur Kazerne Dossin Mechelen Wij-Zij Polarisatie als verrijking en bedreiging Sociale media en politiek staan bol van polariserende uitspraken, gevoed door angst, boosheid,
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Bij deze opgave horen tekst 1 en 2 en de tabellen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding In Nederland zijn ruim 4 miljoen mensen actief in het vrijwilligerswerk.
Nadere informatieTHEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID De volgende teksten zijn commentaren bij enkele kerkelijke documenten die te maken hebben met opvoeding en onderwijs. Deze Vaticaanse teksten spreken bepaalde
Nadere informatieROMANTIEK. het tijdperk van de. De Verlichting ontspoord
ROMANTIEK het tijdperk van de De Verlichting ontspoord Edmund Burke 1729-1797 De geschiedenis bestaat voor het grootste deel uit de ellende, over de wereld gebracht door trots, eerzucht, hebzucht, wraak,
Nadere informatieAnders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context.
Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Naïma Lafrarchi EXPOO Brussel 10 december 2015 1 OVERZICHT - Inleiding
Nadere informatieAcademie Psychosofia. Een onafhankelijke academie in oprichting, gericht op onderzoek van spirituele energieën.
E E N N I E U W E O N A F H A N K E L I J K E G E E S T E L I J K E S T R O M I N G Academie Psychosofia Een onafhankelijke academie in oprichting, gericht op onderzoek van spirituele energieën. Onderzoek
Nadere informatiePaper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel?
Paper Architectuurtheorie deel II Kunst: een doel of een middel? Pieter-Jan Vandenwijngaert 2BIRA 2015-2016 Prof. Hilde Heynen Een vergelijking van de utopische opvattingen van Piet Mondriaan en Kazimir
Nadere informatieGELOOF&WETENSCHAP KUNNEN WE WETEN OF GOD BESTAAT? Gerard Nienhuis
GELOOF&WETENSCHAP KUNNEN WE WETEN OF GOD BESTAAT? Gerard Nienhuis De natuurwetenschap levert ons de meest betrouwbare kennis die voor ons toegankelijk is. Geen andere kennisbron levert dezelfde mate van
Nadere informatieGod bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest
Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:
Nadere informatieWat is de mens? - Context. De opkomst van de filosofische antropologie
De menselijke natuur, week 9 De opkomst van de filosofische antropologie Overzicht van reeds behandelde mensbeelden en de mechanistische visie uit de late 19e eeuw Wat is de mens? - Context Plato / Descartes
Nadere informatieBRAINTRAINING VOOR WERK EN STUDIE. Overzicht modules
BRAINTRAINING VOOR WERK EN STUDIE Overzicht modules Overzicht training Je krijgt een globaal inzicht in de werking van de hersenen en leert technieken om: Je hersencapaciteit beter te benutten sneller
Nadere informatieSamenvatting. Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren. Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B
Samenvatting Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B Deze samenvatting gaat over hoofdstuk 4; eerst publiceren dan filteren,
Nadere informatieTRAINING LEVENSBESCHOUWELIJK DENKEN EN COMMUNICEREN
TRAINING LEVENSBESCHOUWELIJK DENKEN EN COMMUNICEREN Doelen De student kan levensbeschouwelijk denken over gewone dingen van het leven. De student wordt zich bewust van zijn eigen levensbeschouwing en kan
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatieAbstineren Morele overwegingen bij het staken van levensverlengend medisch handelen
Abstineren Morele overwegingen bij het staken van levensverlengend medisch handelen Prudentiareeks Redactie Martien Pijnenburg Marius Nuy met bijdragen van Theo Beemer Bert Gordijn & Frank Kortmann Henk
Nadere informatieINFORMATIE LIFELONG OVER PERSPECTIEVEN +31 (0) 638 279 772. lee@lifelong.eu
LIFELONG INFORMATIE Wil je meer uit je werk- en privé-relaties halen? Wil je jezelf en anderen beter begrijpen en misverstanden voorkomen? Dan is het essentieel om je perspectief op de werkelijkheid te
Nadere informatieNLP kan op verschillende niveaus getraind of aangeleerd w orden.
Meerw aarde Arcturus NLP kan op verschillende niveaus getraind of aangeleerd w orden. Eerder dan alleen een communicatiesysteem of een geheel van communicatietechnieken en procedures, eerder dan het dieperliggend
Nadere informatieGeachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl.
Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Deze presentatie is bedoeld als naslagwerkje voor aanwezigen. Daan
Nadere informatieLes 3 Religie(s) in Nederland
Les 3 Religie(s) in Nederland? 16 Les 3 Religie(s) in Nederland 1. De spirituele supermarkt rooms-katholieke kerk islam boeddhisme meditatie U bent één van de sprekers op een cursusdag over religies en
Nadere informatieOla Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview
Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview Ola Lanko is altijd bezig met de werking van het medium fotografie. De kritische blik van de beschouwer is wat ze met haar werk wil overbrengen.
Nadere informatieSymposium E-coaching: Start van een nieuw tijdperk? Drs. Anne Ribbers. Onderzoeker
Symposium E-coaching: Start van een nieuw tijdperk? Drs. Anne Ribbers Onderzoeker Universiteit van Tilburg, Faculteit Sociale Wetenschappen Departement Personeelswetenschappen E-coaching belicht vanuit
Nadere informatieen sector onder vuur Ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties strategieën in een veranderende wereld Marieke de Wal
Als je denkt dat je te klein en onbeduidend bent om het verschil te maken, denk dan eens aan slapen met een mug Dalai Lama De wereld verandert en wordt complexer. Dat is ook merkbaar in de ontwikkeling
Nadere informatieRene Descartes. René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain
Rene Descartes René Descartes, een interview door Roshano Dewnarain Cogito ergo sum, ik denk dus ik ben. Een uitspraak van René Descartes. Een belangrijk wiskundige en filosoof in de geschiedenis. Volgens
Nadere informatieASO - studierichtingen in VIA-TIENEN
ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.
Nadere informatieHet valt nog niet mee om een computer te zijn
Het valt nog niet mee om een computer te zijn IBO VAN DE POEL ANTHONI VAN LEEUWENHOEK HOOGLERAAR ETHIEK EN TECHNIEK TU DELFT De ontwikkeling van technologie kan soms impact hebben op de politieke voorkeuren
Nadere informatie