There are no translations available. Bibliotheektheater Rotterdam, 14 december (Afbeelding: 'Yesudian', Pia de Blok) De thematiek
|
|
- Marcella Laura Dekker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 There are no translations available. Bibliotheektheater Rotterdam, 14 december 2001 (Afbeelding: 'Yesudian', Pia de Blok) De thematiek Mede onder invloed van de ontkerkelijking die in onze maatschappij heeft plaatsgevonden, zoeken steeds meer mensen individueel naar antwoorden op zingevingsvraagstukken. Daarbij wordt vaak aansluiting gezocht bij spirituele tradities niet zelden uit het Oosten waarin gestreefd wordt naar zogeheten verlichtingservaringen. Vanuit psychiatrisch perspectief bezien, zijn dit soort ervaringen niet geheel onproblematisch. Op het symposium zullen drie kernproblemen worden besproken. Het eerste probleem is de afbakening tussen spirituele verlichtingservaringen en psychosen. Spirituele verlichtingservaringen kunnen van verschillende aard zijn, maar lijken toch in ieder geval met elkaar gemeen te hebben dat de dagelijkse werkelijkheid op een radicaal andere manier wordt bezien. Ook bij psychosen is er sprake van een fundamenteel andere werkelijkheidsbeleving. De vraag dringt zich dan ook op of, en zo ja in hoeverre, spirituele verlichtingservaringen verschillen van psychosen. Is een verlichtingservaring meer dan een waan? Zijn er criteria te geven die het een van het ander onderscheiden? (drs. Norbert Scheepers) Het tweede probleem is de spanning tussen ego-opbouw en ego-afbraak. In het algemeen 1 / 5
2 komt het streven naar verlichtingservaringen neer op een afbreking van het ego, ten gunste van ervaringen van non-dualiteit. Dat lijkt haaks te staan op een fundamenteel uitgangspunt binnen de psychiatrie, namelijk dat een stevig ontwikkeld ego een noodzakelijke voorwaarde voor geestelijke gezondheid is. Een voor de hand liggende vraag is dan ook: vormt het streven naar spirituele ervaringen van non-dualiteit niet per definitie een ondermijning van geestelijke gezondheid? Zijn er eigenlijk wel duidelijke grenzen te trekken tussen spirituele verlichtingservaringen en depersonalisatie? Mogelijk spelen bij deze ego-problematiek definitiekwesties een doorslaggevende rol. Misschien moet er een onderscheid worden gemaakt tussen een psychologisch ego en een spiritueel ego. Maar ook dan kan vanuit psychiatrisch perspectief een belangrijke vraag worden gesteld: moet een individu niet eerst naar een gezond psychologisch ego streven voordat het zich aan non-dualiteitservaringen gaat wagen? (dr. Douwe Tiemersma) Het derde probleem wordt opgeroepen door onderzoek binnen de neurobiologie, een wetenschap die voor de moderne psychiatrie steeds belangrijker wordt. Psychische verschijnselen worden in verband gebracht met processen die zich in de hersenen afspelen. Als ervan uitgegaan wordt dat ook een spirituele verlichtingservaring een psychisch verschijnsel is, kan vanuit de neurobiologie de vraag worden gesteld welke hersenprocessen met een spirituele verlichtingservaring in verband kunnen worden gebracht en of er in dit opzicht overeenkomsten dan wel verschillen zijn met psychiatrische aandoeningen. Indien verlichtingservaringen corresponderen met aantoonbare hersenprocessen, doet zich het probleem voor wat de aard van dit verband is. Worden verlichtingservaringen veroorzaakt door neurofysiologische processen? Zijn ze er geheel toe te reduceren? (prof. dr. Dick Swaab) Aan bovengenoemde problemen zijn filosofische aspecten te onderkennen. Voor een deel zullen deze aan de orde komen in de lezing van dr. Tiemersma. Daarnaast zullen ze tot uitdrukking worden gebracht in de inleiding tot het symposium (dr. Jan Bor) en in de forumdiscussie (naast eerder genoemde sprekers, prof. dr. Andries van Dantzig en prof. dr. Otto Duintjer). Aankondiging Verknipt of verlicht? Symposium met: dr. Jan Bor, prof. dr. Andries van Dantzig, prof. dr. Otto Duintjer, drs. Norbert Scheepers, prof. dr. Dick Swaab en dr. Douwe Tiemersma Datum: vrijdag 14 december Tijd: uur Plaats: Bibliotheektheater, Hoogstraat 110, Rotterdam Toegang: ƒ 25,00 2 / 5
3 Informatie: / In hun zoektocht naar spiritualiteit komen steeds meer mensen in aanraking met stromingen en tradities waarin gestreefd wordt naar zogenaamde verlichtingservaringen. Vanuit psychiatrisch perspectief bezien, is deze ontwikkeling niet geheel onproblematisch. Terwijl in de psychiatrie een normale realiteitsbeleving en een stevig gevormd ego als noodzakelijke voorwaarden voor een gezonde persoonlijkheid worden gezien, lijkt de kern van spirituele verlichting juist te bestaan uit een zeer bijzondere beleving van de realiteit en een afbraak van het ego. Voor een psychiater rijst dan al gauw de vraag hoe een verlichtingservaring te onderscheiden is van een psychiatrische stoornis, in het bijzonder van een psychose. Als er al verschillen kunnen worden geformuleerd, blijven er andere dringende vragen over. Kan iedereen zomaar het spirituele pad op, zonder begeleiding van iemand die oog heeft voor de psychiatrische gevaren? Zijn alle methoden die naar verlichting zouden moeten leiden, vanuit psychiatrisch oogpunt bezien wel even wenselijk? Ook vanuit filosofisch perspectief roept het onderscheid tussen verlichting en psychiatrische stoornis interessante vragen op. Welke verschillende benaderingen zijn er mogelijk om de relatie tussen psychose en verlichting te verhelderen? Hoe kunnen de eventuele overeenkomsten en verschillen in existentiële ervaring worden omschreven? Is spirituele verlichting te reduceren tot iets anders? Voor het beantwoorden van deze laatste vraag zijn ook de inzichten van de neurobiologie van belang. In deze zich snel ontwikkelende tak van wetenschap, die steeds belangrijker wordt voor de moderne psychiatrie, wordt de werking van de hersenen bestudeerd. Wat is er vanuit dit perspectief te zeggen over verschillen en overeenkomsten tussen verlichtingservaringen en psychiatrische stoornissen? En hoe moeten we het verband zien met andere ervaringen? Op deze vragen zullen psychiater drs. Norbert Scheepers, filosoof dr. Douwe Tiemersma en neurobioloog prof. dr. Dick Swaab op het symposium antwoorden proberen te formuleren. Na hun lezingen gaan zij in debat, met elkaar en met de forumleden prof. dr. Andries van Dantzig, psychiater, en prof. dr. Otto Duintjer, filosoof. Dit zullen zij doen onder leiding van filosoof dr. Jan Bor, die tevens optreedt als dagvoorzitter en inleider. Personalia Dr. Jan Bor is filosoof en columnist. Hij promoveerde op een studie over Henri Bergson en redigeerde een aantal Nederlandstalige boeken op het gebied van filosofie, waaronder 25 Eeuwen filosofie en De verbeelding van het denken; geïllustreerde geschiedenis van de westerse en oosterse filosofie. Hij doceert aan de Hogeschool van Amsterdam en bij de Stichting Filosofie Oost West in Utrecht. 3 / 5
4 Prof. dr. Andries van Dantzig is psychiater en emeritus hoogleraar psychotherapie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij bekleedde verschillende bestuurlijke functies in de geestelijke gezondheidszorg en publiceerde diverse boeken en artikelen. Zijn recentste boek is Mensen onder elkaar. Prof. dr. Otto Duintjer is emeritus hoogleraar kennisleer en metafysica aan de Universiteit van Amsterdam (van 1970 tot 1987). In de periode van 1987 tot 1997 luidde zijn leeropdracht filosofie en spiritualiteit. Hij schreef onder andere Rondom regels, Rondom metafysica en Hi nts voor een diagnose; naar aanleiding van Kant. Tegenwoordig is hij actief betrokken bij de Stichting Filosofie Oost West. Drs. Norbert Scheepers is psychiater. Hij is als gerontopsychiater verbonden aan het Van Foreest Centrum voor ouderenpsychiatrie in Alkmaar. Tevens is hij als psychotherapeut werkzaam in een eigen praktijk. Hij is redacteur van het tijdschrift Pant a, waarin hij ook regelmatig zelf publiceert over het grensgebied tussen psychiatrie en spiritualiteit. Prof. dr. Dick Swaab is arts. In 1978 werd hij directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek en in 1979 hoogleraar neurobiologie aan de medische faculteit van de Universiteit van Amsterdam. In 1985 richtte hij de Nederlandse Hersenbank op, waarvan hij directeur werd. Sinds enige jaren is hij gasthoogleraar in China (Hefei en Beijing). Hij heeft een groot aantal wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan. Dr. Douwe Tiemersma is filosoof. Sinds de jaren 70 combineert hij zijn werk als docent wijsgerige antropologie en niet-westerse wijsbegeerte aan de Erasmus Universiteit Rotterdam met zijn activiteiten als spiritueel leraar (advaita) en geeft hij les in yoga en meditatie. Hij is eindredacteur van het blad InZicht, Wegen van radicaal zelfonderzoek (uitg. Altamira-Becht) en inspirator van het Advaita Centrum. Programma uur - ontvangst uur - opening en inleiding dr. Jan Bor uur - Psychose of verlichting: zegeningen en gevaren van het transpersoonlijke drs. Norbert Scheepers uur - De gekte van de verlichting en de bijna-verlichting van de gekte dr. Douwe Tiemersma uur - Verknipt of verlicht: het blijft neurobiologie 4 / 5
5 prof. dr. Dick Swaab uur - pauze uur - forumdiscussie met prof. dr. Andries van Dantzig en prof. dr. Otto Duintjer uur borrel met pianospel van Erik Eldor Koudijs Teksten De lezing van Douwe Tiemersma De gekte van de verlichting en de bijna-verlichting van de gekte is gepubliceerd in: Douwe Tiemersma (red.), Psychotherapie en non-dualiteit. 3e Advaita Symposium, Advaita Centrum, Leusden / 5
Positieve psychologie & Zingeving
Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl
Nadere informatieOosterse denkers in de polder
OOSTDENKERS.BW_x 05-12-13 11:44 Pagina 3 Oosterse denkers in de polder Gesprekken met Jan Bor, Otto Duintjer, Ton Lathouwers, Henk Oosterling, Han de Wit en Melanie Schultz van Haegen Hans Baaijens / Jan
Nadere informatieVrijdag 16 maart 2007, 13.30 uur - Erasmus Universiteit Rotterdam, zaal LB 97
Symposium Management en de Spiritualiteit van Non-duale Heelheid Vierde Advaita Symposium Vrijdag 16 maart 2007, 13.30 uur - Erasmus Universiteit Rotterdam, zaal LB 97 In het management staan velen open
Nadere informatieFilosofie in de forensische psychiatrie
Symposium in het kader van het 10-jarig bestaan van de Afdeling Onderzoek FPC Dr. S. van Mesdag te Groningen Filosofie in de forensische psychiatrie donderdag 8 november 2012, 9.30 uur 16.30 uur 10.00
Nadere informatieKennis en Intuïtie in de Geneeskunde
Symposium Kennis en Intuïtie in de Geneeskunde Donderdag 21 oktober Illustratie: Annemiek Tuinhof de Moed In de geneeskunde speelt wetenschap een grote rol. Het draait daarbij vanzelfsprekend om theorie
Nadere informatieOver de toekomst van de psychiatrische diagnostiek
Over de toekomst van de psychiatrische diagnostiek Wetenschappelijk symposium ter gelegenheid van het afscheid van prof. dr. Michiel W. Hengeveld als afdelingshoofd psychiatrie bij het Erasmus MC Rotterdam
Nadere informatiePsychisch letsel. medisch en juridisch belicht WERKGROEP ARTSEN ADVOCATEN. Vrijdag 21 november 2008 10.00 uur - 17.00 uur Media Plaza Utrecht
Psychisch letsel medisch en juridisch belicht Vrijdag 21 november 2008 10.00 uur - 17.00 uur Media Plaza Utrecht WERKGROEP ARTSEN ADVOCATEN 5 Media Plaza Utrecht Deze bijzondere locatie is gelegen in de
Nadere informatieTOELICHTING - Symposium Existentiële eenzaamheid en zingeving
TOELICHTING - Symposium Existentiële eenzaamheid en zingeving Eenzaamheid als maatschappelijk probleem Eenzaamheid is voor veel mensen een persoonlijk probleem, maar wordt gezien de groeiende omvang en
Nadere informatieSomatiek-update voor de (ouderen)psychiater 2016
vrijdag 4 november 2016 Somatiek-update voor de (ouderen)psychiater 2016 Dagvoorzitters Adriaan Honig & Richard Oude Voshaar INLEIDING Na de drie succesvolle symposia van de afdelingen Ouderenpsychiatrie
Nadere informatieDE OUDERENPSYCHIATER 2.0. Een feestelijk symposium ter gelegenheid van de eerste ouderenpsychiaters nieuwe stijl
DE OUDERENPSYCHIATER 2.0 Een feestelijk symposium ter gelegenheid van de eerste ouderenpsychiaters nieuwe stijl inleiding DE OUDERENPSYCHIATER 2.0 In het najaar van 2013 zullen de eerste aios in het aandachtsgebied
Nadere informatieOntwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht
Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum Congres stoornis Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een AUTISMESPECTRUMSTOORNIS
Nadere informatieTjallingahiem en Jonx Lentis organiseren in samenwerking met de brancheorganisaties
Tjallingahiem en Jonx Lentis organiseren in samenwerking met de brancheorganisaties Jeugdzorg Nederland, GGZ Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg, Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra en het
Nadere informatieVrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline
Mindfulness in de praktijk Congres Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness Mindfulness mag zich de laatste
Nadere informatieLEZING (in het Nederlands en in het Engels) π Donderdag 18 maart 2010 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere
Als westerlingen en christenen voelen we ons soms sterk aangetrokken tot het mysterieuze Oosten. Wat trekt ons daar zo aan, waarom, en wat zijn de consequenties voor ons eigen geloof en cultuur? LEZING
Nadere informatieVerdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios
Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik Hoe eerder mensen met een vroege psychose worden behandeld, hoe groter de kans op functioneel
Nadere informatieCongres Behandeling van verstoorde
Congres Behandeling van verstoorde hechting Bij kinderen Donderdag 19 september 2013, Jaarbeurs Utrecht Met onderwerpen als: De laatste ontwikkelingen op het gebied van verstoorde hechting bij kinderen
Nadere informatieLeven en denken in China
Leven en denken in China leergang over de invloeden van oude wortels op leven en economie in hedendaags China docenten: drs. Henk Schulte Nordholt, dr. Jan Bor, dr. Hein van Dongen, dr. Karel van der Leeuw,
Nadere informatieEen niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten
Een niet biologisch verklarings- en behandelmodel voor hardnekkige psychiatrische klachten Maureen Oliver Lezing gehouden tijdens het symposium van de Vereniging voor Transpersoonlijke Psychiatrie op 20
Nadere informatieWelbevinden in de ouderenpsychiatrie
Rob Giel Onderzoekcentrum Welbevinden in de ouderenpsychiatrie Studiedag Netwerk Ouderenpsychiatrie RGOc 2018 Dinsdag 29 mei 2018 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Welbevinden van de cliënt centraal
Nadere informatiePrikkelverwerking. Problemen met (sensorische) informatieverwerking bij kinderen en adolescenten CONGRES DINSDAG 11 OKTOBER 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN
Prikkelverwerking Problemen met (sensorische) informatieverwerking bij kinderen en adolescenten CONGRES DINSDAG 11 OKTOBER 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN Prikkelverwerking Een goede prikkelverwerking is van
Nadere informatie09.30 uur Arnold Heumakers over Wagner, Nietzsche en de romantiek in Mein Kampf
Programma: Maandag 4 Waarom ons verdiepen in Mein Kampf? 09.45 uur Aankomst met koffie/thee 10.30 uur Kennismaking en inleiding: waarom deze week aan de ISVW? Door Erno Eskens 11.15 uur Koffie/thee 11.45
Nadere informatieOefening baart morele ontwikkeling. Jan den Boer. Filosofisch café Hoogeveen, 250314.
Oefening baart morele ontwikkeling. Jan den Boer. Filosofisch café Hoogeveen, 250314. Mijn zoektocht: Pirsig, filosofie, boeddhisme, management, bewustzijnswetenschap, Lamme. Robert Pirsig: Zen en de kunst
Nadere informatieSamenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen
RGOc middagsymposium Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen Datum: 17-4-2018 Tijd: 13.00-17.00 Locatie: Adventskerk, GGZ Drenthe, Assen Info RGOc middagsymposium
Nadere informatieSymposium. Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht
Symposium Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht Het symposium is een gezamenlijk initiatief van: VMDB LithiumPLusWerkGroep UMC Utrecht
Nadere informatieTijd en ervaring: wie heeft er nog tijd?
Tijd en ervaring: wie heeft er nog tijd? VFP/VFO/ISVW conferentie Zaterdag 20 november 2010 van 10.30 tot 17.30 ISVW conferentiehotel Leusden Hebben we de tijd? Nemen we de tijd? Of beheerst de tijd ons?
Nadere informatieUitnodiging. 2e Symposium neuropsychologie Nieuwe SVT s in de klinische praktijk. Wanneer vrijdag 3 juni 2016 Waar Pieter van Foreestzaal (015)
2e Symposium neuropsychologie Nieuwe SVT s in de klinische praktijk Locatie Alkmaar Wanneer vrijdag 3 juni 2016 Waar Pieter van Foreestzaal (015) Uitnodiging There s a method to his madness. Shakespeare
Nadere informatieSociaal-Wetenschappelijke. 6e SWR-Hendrik Muller Seminaar. De islam aan de grenzen verkend. Sociaal-Wetenschappelijke Raad
Sociaal-Wetenschappelijke Koninklijke Nederlandse Raad Akademie van Wetenschappen 6e SWR-Hendrik Muller Seminaar De islam aan de grenzen verkend Sociaal-Wetenschappelijke Raad Wie organiseert het Seminaar?
Nadere informatieGrenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden
Grenzen en mogelijkheden van een samenwerkingsverband vanuit het perspectief van leidinggevenden Dr. An Haekens Overzicht Inleiding: afbakening van thema Spiritualiteit: wiens zorg? Coöperatief- complementair
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte
ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt
Nadere informatieProgramma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019
Rob Giel Onderzoekcentrum Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Dinsdag 7 mei 2019 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Depressie-Plus: de vele kleuren van depressie bij ouderen
Nadere informatieUITNODIGING. Vierde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen. vrijdag 20 april 2012 Jaarbeurs Utrecht IV 5.
Vierde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen : UITNODIGING vrijdag 20 april 2012 Jaarbeurs Utrecht Accreditatie FGzP: 6 punten Voorwoord Geachte collega, In het voorjaar van
Nadere informatieOverzicht lezingen & workshops
Overzicht lezingen & workshops Door Sander Videler Lezingen spiritualiteit ~ De ziel en het ego: Belle & het Beest ~ De ziel: Sneeuwwitje, Doornroosje, Belle & Assepoester tegelijk ~ Het pad van je hart
Nadere informatieCongres 'Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen. Grenzen patiënt-hulpverlenerrelatie. Jean-Louis Feys
Congres 'Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen Grenzen patiënt-hulpverlenerrelatie Jean-Louis Feys Synthese werkgroep mobiele teams Doelgroep: psychiatrische stoornis die complex en chronisch
Nadere informatiePROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN
PROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN CURSUSLEIDING Arjo Klamer hoogleraar Economie van kunst en cultuur, Erasmus Universiteit Rotterdam Pieter Wijnsma zelfstandig adviseur en coach, voormalig directeur
Nadere informatie6 oktober Georganiseerd door de Werkveldraad Verpleeg- en Verzorgingshuizen van de VGVZ.
6 oktober 2015 Georganiseerd door de Werkveldraad Verpleeg- en Verzorgingshuizen van de VGVZ. In de zorg worden we regelmatig geconfronteerd met onmacht; we staan met lege handen, stamelend. Wat te doen?
Nadere informatieACADEMISCHE VRIJHEID NU
De Leidse Studenten Ekklesia en het Studium Generale Universiteit Leiden organiseren het symposium: ACADEMISCHE VRIJHEID NU Wat is academische vrijheid en waar en hoe wordt die gerealiseerd? Geen discussie
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieSociaal-Wetenschappelijke. 10de SWR-Hendrik Muller Seminaar. Veiligheid: angst, risico en utopie. Sociaal-Wetenschappelijke Raad
Sociaal-Wetenschappelijke Koninklijke Nederlandse Raad Akademie van Wetenschappen 10de SWR-Hendrik Muller Seminaar Veiligheid: angst, risico en utopie Sociaal-Wetenschappelijke Raad Wat is het Seminaar?
Nadere informatieLeeropdracht Contextuele neuropsychologie
Jos Egger Het is natuurlijk TOP om hoogleraar te mogen zijn. Een positie van waaruit je jonge collega s wegwijs kan maken in het vak en onderzoek kan aanzwengelen. Bovendien kun je helpen om bevindingen
Nadere informatiePROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN
PROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN CURSUSLEIDING Arjo Klamer hoogleraar Economie van kunst en cultuur, Erasmus Universiteit Rotterdam Pieter Wijnsma zelfstandig adviseur en coach, voormalig directeur
Nadere informatieOViN%symposium,2015,
OViN%symposium2015 CarelvanderLippe Donderdag12februari2015NWO%gebouwDenHaag Programma 12.00%13.00 Inloopmetlunch 13.00%13.15 InleidingdoorJosSchiepers(CentraalBureauvoordeStatistiek) dagvoorzitter 13.15%14.45
Nadere informatieGODSDIENSTWETENSCHAPPEN
GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse
Nadere informatie23 juni 2015. Voor professionals in de ggz. Lustrumcongres ggz
10 23 juni 2015 Voor professionals in de ggz Lustrumcongres ggz PsyQ is 10 jaar geleden gestart met specialistische behandelprogramma s. Daarmee waren we vernieuwend en - naast specialistisch - ook optimistisch
Nadere informatieFilosofie voor de Wetenschappen
Date 15-10-2013 1 Filosofie voor de Wetenschappen Presentatie voor de Honours-studenten van de Rijksuniversiteit Gent Jan-Willem Romeijn Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen Date 15-10-2013
Nadere informatieALS IK BIJ MEZELF NAAR BINNEN KIJK
LEZINGENCYCLUS STUDIUM GENERALE VAN HET STEDELIJK GYMNASIUM BREDA ALS IK BIJ MEZELF NAAR BINNEN KIJK WOENSDAG 30 JANUARI 2019 20.00 UUR - 22.00 UUR PROF. MAARTEN DOORMAN HET AUTHENTIEKE ZELF Ruim 300 jaar
Nadere informatieCounseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
Nadere informatieANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN
ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN 10 maart 2015 CONGRES Regardz WTC Arnhem Angst, dwang en ticstoornissen Angst, dwang en tics komen bij meer dan 10% van alle kinderen en adolescenten voor. Maar
Nadere informatieBoekbespreking Willie Oudejans
Boekbespreking Willie Oudejans Non-dualiteit de grondeloze openheid door Douwe Tiemersma Uitgeverij Advaita Centrum - www.advaitacentrum.nl ISBN 978 90 77194 06 5 206 blz., geb., 26,00 Douwe Tiemersma
Nadere informatieDerde Jaarcongres Zorgprogramma-ontwikkeling en e-health door klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen UITNODIGING vrijdag 25 november 2011
Derde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen Zorgprogramma-ontwikkeling en e-health door klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen UITNODIGING vrijdag 25 november 2011
Nadere informatieCONGRES 6 NOVEMBER 2014
Prikkelverwerking CONGRES Prikkelverwerkingsstoornissen bij kinderen en adolescenten met ASS, ADHD, ODD, CD, OCD, angst en hoogbegaafdheid Postillion Bunnik Utrecht 6 NOVEMBER 2014 prof.dr. Pieter Duker
Nadere informatieGezond verstand in de behandeling van borderlineproblematiek UITNODIGING
Gezond verstand in de behandeling van borderlineproblematiek UITNODIGING Vrijdag 10 februari 2006 Integratie van dialectische gedragstherapie (Linehan) en de lichaamsgeoriënteerde psychotherapie (Pesso)
Nadere informatieNawoord. Fouten door angst voor fouten
Nawoord Fouten door angst voor fouten We zijn aan het einde van de reis door dit boek gekomen. Het was eigenlijk ook een tocht door de geheimen van de menselijke geest. We realiseren ons: angst voor fouten
Nadere informatieTrauma bij stemming- en angststoornissen: nieuwe inzichten en behandelmogelijkheden?
Rob Giel Onderzoekcentrum Trauma bij stemming- en angststoornissen: nieuwe inzichten en behandelmogelijkheden? NNNSA symposium 2019 Vrijdag 13 september 2019 9:30-17:00 uur Groninger Museum Trauma bij
Nadere informatieIntuïtie in de geneeskunde
Intuïtie in de geneeskunde 1 De Tijdstroom uitgeverij, 2011. De auteursrechten der afzonderlijke bijdragen berusten bij de auteurs. Omslagontwerp: Cees Brake bno, Enschede. De Tijdstroom uitgeverij BV,
Nadere informatieChronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten binnen de multidisciplinaire praktijk
TRANSCARE-pijn www.transcare.nl Transcare-pijn en de internationale onderzoeksgroep Pain in Motion organiseren een Symposium Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten
Nadere informatieG e z o n d h e i d s r a a d. Aan de minister van Infrastructuur en Milieu
G e z o n d h e i d s r a a d H e a l t h C o u n c i l o f t h e N e t h e r l a n d s Aan de minister van Infrastructuur en Milieu Onderwerp : Addendum bij het briefadvies Rijgeschiktheid bij stemmingsstoornissen,
Nadere informatieVAN ZORG NAAR PREVENTIE
VAN ZORG NAAR PREVENTIE Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Legitimatie psychische gezondheidszorg Legitimiteit van de psychische gezondheidszorg
Nadere informatieDirectieve Therapie. Cure & Care Development organiseert in samenwerking met de Stichting Directieve Therapie en Uitgeverij Boom het symposium
Cure & Care Development organiseert in samenwerking met de Stichting Directieve Therapie en Uitgeverij Boom het symposium Directieve Therapie 13 September 2012 t Zand te Maarssen 1/6 SYMPOSIUM Directieve
Nadere informatieO v e r d e a u t e u r
Over de auteur Joke Kragten (1955) is klinisch psycholoog en taal- en literatuurwetenschapper. Zij is werkzaam in de ambulante geestelijke gezondheidszorg bij Altrecht, divisie stad Utrecht. Sinds 2000
Nadere informatieNut en noodzaak van een goed imago Informatie Workshops drs. J.M. (Walther) Verhoeven vrijdag 28 november 2008 11.45 18.00 uur
Media (e)en zorg De media is niet meer weg te denken in de gezondheidszorg. Lees de afgelopen maanden de kranten er maar eens op na en je vindt uiteenlopende berichtgeving over zorggerelateerde onderwerpen.
Nadere informatieUITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie
UITNODIGING: Hogescholen dag Evidence-based Onderwijs Geachte collegae, De opleiding Fysiotherapie van de nodigt U van harte uit voor hogescholen dag naar aanleiding van haar 100 jarig bestaan op vrijdag
Nadere informatieO v e r d e a u t e u r s
Over de auteurs Arnold van Emmerik, psycholoog, is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische en Gezondheidspsychologie. Daarnaast is
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 7. Hoofdstuk 3 Effecten van spiritualiteit 97 Inleiding 97 Langere levensduur 97 Kwaliteit van leven 102
Inhoud Voorwoord 7 Hoofdstuk 1 Spiritualiteit en hersenwerking 11 Inleiding 11 Spiritualiteit, een zaak van de hersenen? 11 De kracht van het positief denken 21 Genezen begint in de geest 23 Hoofdstuk
Nadere informatieMeetellen en Meedoen
Vrijdag 23 november, 13.00-17.00 uur, RASA, Pauwstraat 13a, Utrecht Meetellen en Meedoen Debat over sociale uitsluiting, armoede en diversiteit in Nederland MOVISIE organiseert een publiek debat met experts
Nadere informatieHoofdstuk 1 Religie in de Nederlandse psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg 17 Harry Oosterhuis
Inhoud Voorwoord 11 Deel 1 Historische en filosofische aspecten Hoofdstuk 1 Religie in de Nederlandse psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg 17 Harry Oosterhuis Hoofdstuk 2 Psychiatrie en godsdienstpsychologie
Nadere informatieOpnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose.
Ukunternatuurlijkuitciteren,graagzelfs,maardanwel metbronvermelding.u magditartikelookruimhartig verspreidenmitshetnietvoorcommerciëledoeleindenis. Indiegevalen pasnaonzeschriftelijketoestemming. Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan,
Nadere informatieParanormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn?
Paranormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn? door Kees Aaldijk transpersoonlijk coach en therapeut 06-142 742 93 www.transpersoonlijk.nl gepubliceerd in Spiegelbeeld januari 2010
Nadere informatieDe volgende test werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie.
Zelftest De volgende test werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie. Met een glas wordt steeds een standaard hoeveelheid alcohol bedoeld: een bierglas voor een biertje, een wijnglas voor een
Nadere informatieUITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE
ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT SAVE THE DATE 5 JUNI 14:00-17:30 RSM Open Programmes UITNODIGING 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT
Nadere informatieUit een inleiding en gesprek te Gouda 14 mei 2008 -
Jaargang 9 nr. 10 ( 3 juni 2008) Non-dualiteit van de ervaring Uit een inleiding en gesprek te Gouda 14 mei 2008 - Ja, we hebben het hier steeds over het herkennen van non-dualiteit. Het is duidelijk:
Nadere informatieGeneeskundige Dagen Antwerpen 2016. Voorzitter: Prof. Dr. Bernard Sabbe Covoorzitter: Dr. André Wildiers
Geneeskundige Dagen Antwerpen 2016 Voorzitter: Prof. Dr. Bernard Sabbe Covoorzitter: Dr. André Wildiers GDA 2016: Zorg voor de Psyche! Thema: Psychiatrie: vandaag en morgen Waar: Campus Drie Eiken Wanneer:
Nadere informatieStemmings-en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg
Rob Giel Onderzoekcentrum Stemmings-en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg NNNSA symposium 16 maart 2018 Groninger Museum Info Stemmings- en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg
Nadere informatiePROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN
PROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN CURSUSLEIDING Arjo Klamer hoogleraar Economie van kunst en cultuur, Erasmus Universiteit Rotterdam Pieter Wijnsma zelfstandig adviseur en coach, voormalig directeur
Nadere informatieBijlage: korte beschrijving kandidaten
Bijlage: korte beschrijving kandidaten Lisa Westerveld was jarenlang actief in de studentenbeweging en de medezeggenschap op de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze was onder meer voorzitter van de Universitaire
Nadere informatieStudiedagen met Marie-Rose Moro
Aankondiging Studiedagen met Marie-Rose Moro Diversiteit, globalisering en omgaan met multipele identiteit in onze praktijk als hulpverlener, preventiewerker, gezinsbegeleider of leerkracht Wanneer Vrijdag
Nadere informatieB.U.N. Boeddhistische Unie Nederland Vereniging van boeddhistische groeperingen in Nederland
Amsterdam, 24-11-2014 Boeddhisten in Nederland een inventarisatie Er zijn twee vragen die boeddhisten in Nederland al jaren bezig houden: 1. Wat is een boeddhist 2. Hoeveel boeddhisten zijn er in Nederland
Nadere informatiePreventieve GGZ van vroeg tot later
Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve
Nadere informatie100 jaar neuro- en ouderen psychiatrie in de Valeriuskliniek:
Extra Valeriussymposium 3 november 2010 t.g.v. jubileum 100 jaar neuro- en ouderen psychiatrie in de Valeriuskliniek: samenhang tussen patiëntenzorg en onderzoek Inleiding Van oudsher bestaat in de Valeriuskliniek
Nadere informatiePROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN
PROGRAMMA ETHIEK VAN LEVEN EN ZORGEN CURSUSLEIDING Arjo Klamer hoogleraar Economie van kunst en cultuur, Erasmus Universiteit Rotterdam; wethouder Sociale Zaken, Hilversum Pieter Wijnsma zelfstandig adviseur
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Godgeleerdheid Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de
Nadere informatieActive Ageing, steun of belemmering voor solidariteit tussen generaties?
Active Ageing, steun of belemmering voor solidariteit tussen generaties? Donderdag 9 februari 2012 Symposium van de academie voor Sociale Professies, Johanna Westerdijkplein 75, 2521 EH Den Haag, in samenwerking
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieMet elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan
Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen
Nadere informatieJAARVERSLAG 2012. Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland. www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986
JAARVERSLAG 2012 Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG STICHTING OPEN 2012 1 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD...
Nadere informatiePsychiatrie: ADHD. Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis.
DC 13 Psychiatrie: ADHD 1 Inleiding Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis. Beroepscontext: als onderwijsassistent kun je ingezet worden in het werken met leerlingen
Nadere informatieJaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet!
Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet! Sinds 2007 organiseert Ups & Downs jaarlijks in oktober (op of in de buurt van Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid) een studiedag
Nadere informatieISOQOL-NL. Welkom. ISOQOL NL bestuur Caroline Terwee Sandra Beurskens Jolanda de Vries Lotte Haverman
ISOQOL-NL Welkom ISOQOL NL bestuur Caroline Terwee Sandra Beurskens Jolanda de Vries Lotte Haverman PROGRAMMA 10:00 10:10 Welkom voorzitter ISOQOL-NL Caroline Terwee 10:10 10:20 Intro dagvoorzitter Sandra
Nadere informatieSTI CHTING TER BEVORDERING VAN KLINISCH ONDERZOEK IN DE PSYCHIATRIE STICHTING B.K.O.P. B.K.O.P. XXVIII,ste CORSENDONKCURSUS KLINISCH
STI CHTING TER BEVORDERING VAN KLINISCH ONDERZOEK IN DE PSYCHIATRIE STICHTING B.K.O.P. B.K.O.P. XXVIII,ste CORSENDONKCURSUS KLINISCH ONDERZOEK IN DE PSYCHIATRIE 20 JANUARI 25 JANUARI 2013 PRIORIJ CORSENDONK
Nadere informatieDe balans van je. levensboom EEN INTRODUCTIE. TOT LifeCoaching
De balans van je EEN INTRODUCTIE levensboom TOT LifeCoaching De balans van je levensboom Om gelukkig te worden is het nodig een goede balans te vinden in je leven. Er moet evenwicht komen zowel in je levensstijl
Nadere informatieDe Psychoanalytische Ruimte(n) Feestelijke Ontvangst. Olympiaplein 4
Symposium De Psychoanalytische Ruimte(n) en Feestelijke Ontvangst ter gelegenheid van de officiële opening van Olympiaplein 4 op zaterdag 6 juni 2015 De Psychoanalytische Ruimte(n) Psychoanalyse heeft
Nadere informatieSpiritualiteit en Psychiatrie 7. Een transpersoonlijke kijk op de psychiatrie
Spiritualiteit en Psychiatrie 7 Een transpersoonlijke kijk op de psychiatrie Kees Aaldijk Gepubliceerd in Spiegelbeeld, november 2011 Stel, je hebt ernstige psychische problemen en je zit in een crisissituatie.
Nadere informatieAfscheidssymposium. Bert Bos, kinderarts-intensivist. Vrijdag 6 juni 2014 Filmmuseum EYE, Amsterdam
Afscheidssymposium Bert Bos, kinderarts-intensivist Vrijdag 6 juni 2014 Filmmuseum EYE, Amsterdam Eye in eye met Bert Prof. dr. Bert Bos gaat met pensioen. Tweeëndertig jaar werkte hij als kinderarts,
Nadere informatieWilhelmina Kinderziekenhuis. Uitnodiging. Symposium Kinderallergologie. Kennis in de praktijk! vrijdag 29 mei 2015 Locatie UMC Utrecht
Wilhelmina Kinderziekenhuis Uitnodiging Symposium Kinderallergologie Kennis in de praktijk! vrijdag 29 mei 2015 Locatie UMC Utrecht Geachte collega, Kinderartsen, dermatologen, KNO-artsen en diëtisten
Nadere informatieOefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek
Oefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek Wat heb je nodig om ethisch te handelen? De geschiedenis van de Westerse filosofie kent op deze vraag vele antwoorden: morele principes, voorbeeldige
Nadere informatieUniversitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus
Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus Krijkelberg 1-3360 Bierbeek T 016 45 26 11 F 016 46 30 79 upc.st.kamillus@fracarita.org www.kamillus.be Ten geleide Mensen worden bij een bezoek aan het
Nadere informatieSamenvatting Dit proefschrift is een verzameling van zeven onafhankelijke historische en conceptuele studies naar het begrip autisme. In al deze studies gebruik ik autisme als centrale casus om inzicht
Nadere informatieMindfulness. Kernkwaliteiten De Jong en Vermeulen. Training Begeleiding Workshops
Mindful Masters in opleiding coaching werkplek begeleiding organisatieverandering Kernkwaliteiten De Jong en Vermeulen Mindfulness Training Begeleiding Workshops Wat is Mindfulness? Mindfulness verwijst
Nadere informatieKring Andragologie. Co-Creatie. Investeren met en in Sociaal Kapitaal! Met andragologe dr. Corry Ehlen en andere topexperts
Kring Andragologie Uniek middag-seminar 3 november 2015 Co-Creatie Investeren met en in Sociaal Kapitaal! Met andragologe dr. Corry Ehlen en andere topexperts Het Co-Creatie-Wiel Innovatieprocessen tussen
Nadere informatieUitnodiging. Advance Care Planning in de zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen. Symposium 28 november 2013
Uitnodiging Annemieke Wagemans, arts verstandelijk gehandicapten bij Maasveld, een van de werkstichtingen van Koraal Groep, promoveert op 28 november aanstaande op het onderwerp Medische beslissingen rond
Nadere informatieThema: 4e ontmoetingsdag. Landgoed Duin & Kruidberg
4e ontmoetingsdag Landgoed Duin & Kruidberg Zaterdag 20 November 2010 Duin en Kruidbergerweg 60 2071 LE Santpoort voor routebeschrijving naar Landgoed Duin & Kruidberg klik hier Thema: zoek de verbinding
Nadere informatie