Jaaroverzicht NL Octrooicentrum Datum 1 juni 2010

Transcriptie

1 Jaaroverzicht NL Octrooicentrum 2009 Datum 1 juni 2010

2 Colofon Contactpersoon Ben Lieshout Coördinator Internationale Zaken/Secretaris MT T F ben.lieshout@agentschapnl.nl NL Octrooicentrum Patentlaan EE Rijswijk (ZH) Postbus HV Rijswijk (ZH) Pagina 2 van 23

3 Inhoud Colofon 2 Inleiding 4 1 Missie, doelstellingen, organisatie 6 2 Doelstellingen getoetst (methode Balanced Score Card) 7 3 Octrooiverlening Octrooiverlening in de praktijk: feiten en cijfers Rijksoctrooiwet 1995 (ROW 1995) Europese octrooien, overzicht Octrooien in Nederland, overzicht Octrooiverlening: de kwaliteit Internationale octrooiaanvragen 16 4 Kennisontwikkeling & Voorlichting Feiten en cijfers Algemene IE-voorlichting Individuele IE-voorlichting Beleidsonderzoeken Opleidingsproducten 19 5 Bedrijfsvoering Personeel Informatievoorziening en automatisering in Corporate Communicatie Financieel en materieel beheer, huisvesting 21 6 Internationale ontwikkelingen World Intellectual Property Organization (WIPO) Europees Octrooibureau (EOB) Europese Unie (EU) a. Bureau voor de Harmonisatie van de Interne Markt (BHIM) b. EU-Octrooistelsel Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) 23 Pagina 3 van 23

4 Inleiding Het jaaroverzicht 2009 geeft een beeld van het werk van het agentschap, van de resultaten en van de kwaliteit van de dienstverlening. In het verslagjaar 2009 opereerde NL Octrooicentrum onder de naam Octrooicentrum Nederland. In 2009 is veel voorbereidend werk gestoken in de oprichting en vorming van Agentschap NL. Op 1 januari 2010 is het nieuwe agentschap van start gegaan. Agentschap NL is een samenvoeging van de EVD, Octrooicentrum Nederland en SenterNovem. Deze krachtenbundeling biedt klanten nu één aanspreekpunt voor duurzaamheid, innovatie en internationaal ondernemen. Ondernemers, kennisinstellingen en overheden kunnen bij Agentschap NL terecht voor informatie, advies, financiering, netwerken en uitvoering van wet- en regelgeving op deze drie terreinen. Agentschap NL is onderdeel van het ministerie van Economische Zaken. De grootste opdrachtgevers naast Economische Zaken zijn de ministeries van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, van Buitenlandse Zaken, van Verkeer en Waterstaat, en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Agentschap NL houdt zich ook bezig met monitoring en effectmeting van de beleidsuitvoering. Signalen uit de uitvoering worden teruggekoppeld naar de beleidsmakers. Dit draagt ertoe bij dat beleid en uitvoering in de toekomst beter op elkaar aansluiten. De activiteiten van Agentschap NL vinden plaats in vijf thematische divisies: - NL Octrooicentrum is de octrooiverlener voor Nederland, geeft voorlichting over het octrooisysteem en behartigt de belangen van Nederland in Europese en mondiale organisaties; - NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energieen klimaatoplossingen van de toekomst; - NL EVD Internationaal stimuleert internationaal ondernemen en samenwerken, en zorgt voor een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland; - NL Innovatie helpt ondernemend Nederland bij innovaties: met geld, kennis en contacten; - NL Milieu en Leefomgeving stimuleert de realisatie van duurzame ambities door het verbinden van partijen, de toetsing aan milieuwetgeving en met financiering, informatie en advies. Pagina 4 van 23

5 Enkele feiten uit het verslagjaar: - internationaal (aanvragen onder de Patent Cooperation Treaty, de PCT) was Nederland weer een grote octrooiaanvrager (8 e plaats met 4471 aanvragen), met een lichte stijging ten opzichte van 2008 (+ 3%). Opvallend daar veel andere (Europese) landen in 2009 een afname kenden van aanvragen onder de PCT; - het Europees Octrooibureau (EOB) verleende ruim octrooien waarin Nederland werd aangewezen als land waarvoor de octrooiaanvrager het octrooirecht vraagt; een aantal van ruim octrooien hiervan werd rechtsgeldig in Nederland (vertaling ontvangen); - het aantal ingediende octrooiaanvragen onder de Rijksoctrooiwet 1995 bedroeg 2854, een stijging met 4,47% ten opzichte van 2008; - het najaarsevenement in november met als thema landenkeuze, georganiseerd in samenwerking met de EVD, trok 400 deelnemers (grote bedrijven, MKB-ers, overheidsrelaties); - in het 2009 klanttevredenheidsonderzoek scoorde Octrooicentrum Nederland een totaalcijfer voor tevredenheid van 7,8. In 2008 was dit een 7,7; - overeenkomstig 2008 werd in 2009 de doelstelling van een positief resultaat uit bedrijfsuitoefening gehaald. Pagina 5 van 23

6 1 Missie, doelstellingen, organisatie In een open wereldeconomie werkt NL Octrooicentrum als agentschap van het ministerie van Economische Zaken aan een ondernemend en innovatief Nederland. In een wereld waar grenzen verdwijnen en mensen, kapitaal, informatie en producten zich steeds makkelijker verplaatsen, zijn bescherming van de industriële eigendom en het gebruik van informatie, opgeslagen in octrooien essentieel voor de Nederlandse kenniseconomie. Daarom zorgt NL Octrooicentrum ervoor dat bedrijven, kennisinstellingen, en overheden: 1. Eenvoudig octrooien kunnen aanvragen ter bescherming van hun technologische vinding (de octrooiverlener). 2. Voorlichting krijgen over het octrooisysteem en octrooien kunnen gebruiken als bron van informatie en inspiratie (het kenniscentrum). 3. Worden vertegenwoordigd in Europese en mondiale organisaties op het gebied van industrieel eigendom (de belangenbehartiger). NL Octrooicentrum heeft vier doelstellingen die voortvloeien uit de missie. Het zijn: 1. Verbeteren van de dienstverlening aan de doelgroepen van Octrooicentrum Nederland (MKB, particulieren, universiteiten, hogescholen en overheid). 2. Uitvoeren van de (beleids)doelstellingen van de opdrachtgevers. 3. Voldoen aan de voorwaarden die gesteld worden door de eigenaar, het ministerie van Economische Zaken. 4. Het verbeteren van de kwaliteit van de processen in de organisatie. De basistaken van NL Octrooicentrum vormen tevens de pijlers waarop de lijnafdelingen zijn gebaseerd: kennis beschermen c.q. het uitvoeren van de wettelijke taken met als kern de Rijksoctrooiwet 1995 (ROW 1995), kennis verspreiden c.q. ontsluiten en kennis- en relatiemanagement in meer algemene zin. De wettelijke taken worden uitgevoerd door de afdeling Octrooiverlening en het ontsluiten van kennis en kennismanagement door de afdeling Kennisontwikkeling & Voorlichting. De twee lijnafdelingen werden in 2009 ondersteund door de stafafdeling Financiën, Facilitair Beheer, Informatisering & Automatisering en door de afdeling Algemene Zaken. In deze laatste afdeling, met een zekere nadruk op internationale (bestuurlijke) zaken, was onder andere het cluster Personeel & Organisatie ondergebracht. Met de vorming van Agentschap NL worden in 2010 de staven gecentraliseerd. Pagina 6 van 23

7 2 Doelstellingen getoetst (methode Balanced Score Card) De doelstellingen van Octrooicentrum Nederland werden in 2009 getoetst met behulp van de methode van de Balanced Score Card. Hiervoor zijn vanuit het perspectief van de doelgroepen, de opdrachtgevers, de eigenaar en de interne organisatie kritische succesfactoren (KSF en) bepaald. De KSF en zijn vertaald naar meetbare, kritische prestatie-indicatoren (KPI s). Doelgroepen KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2009 Realisatie 2009 Naamsbekendheid bij doelgroepen Imago-onderzoek eens per drie jaar Hoge klanttevredenheid Periodieke meting klanttevredenheid per product van kwaliteit dienstverlening 45% van de doelgroepen is bekend met Octrooicentrum Nederland In 2009 vindt het imago-onderzoek plaats Gemiddelde score 7,5 op een schaal van 10 Alle doelgroepen scoren minimaal de streefwaarde van 45% -MKB niet-relaties: 45% -MKB relaties: 80% -Kennisinstellingen: 76% -Intermediairs: 95% -Particulieren: 94% 7,8 op een schaal van 10 Reactietijd op inkomende In 95% van de gevallen binnen vier dagen 97% van de gevallen binnen vier dagen Goede telefonische bereikbaarheid Overleg met Commissie van Acht Voldoen aan normen SNT: In gesprek Niet opgenomen Wachttijd Vier keer per jaar Minder dan 2% Minder dan 2% 95% < 15 sec Drie keer (de 4de bijeenkomst is geannuleerd) 3% 3% 97% Klantvriendelijke online dienstverlening Aantal bezoeken website op jaarbasis Aantal bezoeken Octrooiregister op jaarbasis Aantal bezoeken op jaarbasis Aandeel octrooiaanvragen online (nationaal en internationaal) NL: 50% EP/NL: 65% PCT: 85% NL: 57% EP/NL: 55% PCT: 77% De meeste prestatie-indicatoren voldoen aan de gestelde streefwaarden of stijgen daarboven uit. Alleen de KSF klantvriendelijke online dienstverlening vereist nog Pagina 7 van 23

8 aandacht omdat de realisatie van de prestatie-indicator aandeel online ingediende octrooiaanvragen achterblijft. In het klanttevredenheidsonderzoek waren vier doelgroepen betrokken: MKB, particulieren, octrooigemachtigden en kennisinstellingen. De tevredenheid per product bleek over het algemeen hoog, waarbij vooral telefonisch contact een duidelijk stijgende lijn vertoonde. Het percentage van de online ingediende PCT en EP/NL aanvragen is tot en met het vierde kwartaal toegenomen. Desondanks bleef de realisatie onder de gestelde streefwaarde. Opdrachtgevers KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2009 Realisatie 2009 Professionele uitvoerder (octrooideskundigheid) Percentage stand van de techniek onderzoeken die zelf uitgevoerd worden 73% 34% Bereik bij doelgroepen vergroten Bereik per doelgroep verhogen Aantal samenwerkingsrelaties met intermediaire en brancheorganisaties Leveren van input voor beleidsvoorbereiding Aantal oriëntatieonderzoeken Aantal beleidsinteractieve onderzoeken 700 onderzoeken en 500 zoekadviezen 848 onderzoeken en 900 zoekadviezen 41 onderzoeken 55 onderzoeken Efficiënte uitvoering van de opdracht Daling van behandelnormen per product (met behoud van kwaliteit) Daling of handhaving van de behandelnormen (met gelijkblijvende kwaliteit) 2 producten overschrijden de norm 5 producten blijven binnen de gestelde norm Eén van de vier KSF s is meer dan volledig gerealiseerd. Het betreft de KPI Leveren van input voor beleidsvoorbereiding. Professionele uitvoerder (octrooideskundigheid): de realisatie van de prestatieindicator aantal stand van de techniek onderzoeken dat door Octrooicentrum Nederland zelf wordt uitgevoerd blijft achter. De achterstand in de realisatie komt door een sterke toename van het aantal uit te voeren onderzoeken in relatie tot de beschikbare capaciteit. Dit heeft tot gevolg dat Octrooicentrum Nederland gedurende 2009 meer onderzoeken heeft moeten uitbesteden aan het Europees Octrooibureau (EOB). Als gevolg hiervan trad een sterke stijging op van het percentuele aandeel onderzoeken dat door het EOB is uitgevoerd. Daarnaast speelt Pagina 8 van 23

9 een significante rol dat het EOB in 2009 veel onderzoeken, vooral uit 2008, heeft afgerond. Efficiënte uitvoering van de opdracht: de realisaties van de behandeltijden van stand van de techniek onderzoeken en van octrooiaanvragen Rijksoctrooiwet 1995 (administratieve verwerking) overschrijden de gestelde normen. De overige streefwaarden zijn gehaald. Eigenaar KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2009 Realisatie 2009 Integriteit Inbreuk op integriteitbeleid Geen inbreuken Geen inbreuken Positief resultaat uit bedrijfsuitoefening Resultaat uit bedrijfsuitoefening EUR 0 EUR Efficiënte uitvoeringsorganisatie Productiviteit (directe uren/totaal) 71,8% 71,9% Gunstige tariefontwikkeling Reële tariefdaling van 3,6% ten opzichte van 2008 (tariefnotitie 2009) Reële tariefdaling van 3,6% ten opzichte van 2008 Ordelijk en controleerbaar financieel beheer Accountantscontrole ADEZ Score 3,5 (op schaal van 5) Score 2009: 4,3 Toezichtsverslag FEZ Positief toezichtsverslag 2009 Positief toezichtsverslag 2009 Alle KPI s van het perspectief eigenaar zijn positief. Geen inbreuken op de integriteit zijn geconstateerd. Het resultaat uit bedrijfsuitoefening bedraagt EUR ,-- en 71,9% van de uren wordt aangemerkt als direct. Dat is iets meer dan de streefwaarde van 71,8%. Pagina 9 van 23

10 Interne organisatie KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2009 Realisatie 2009 ARBO/ gezondheidsbeleid Verzuimpercentage Meldingsfrequentie Aantal nulverzuimers < 4,25% < 1,5 > 35% 4,30% 1,71 43% Deskundig en gemotiveerd personeel Opleidingskosten als % van de loonsom 2,0% 2,0% Gemiddeld aantal opleidingsuren per medewerker 40 uren op jaarbasis 45 uur Aantal medewerkers met IWP/POP Adequate faciliteiten Aantal storingsmeldingen helpdesk Percentage oplossingen binnen normtijd 100% < 500 > 90% 100% % ARBO/gezondheidsbeleid: het ziekteverzuimpercentage 2009 (4,30%) is ten opzichte van 2008 (5,22%) gedaald. Adequate faciliteiten: gedurende 2009 kwamen 400 storingsmeldingen binnen. Dat is beduidend minder dan de maximale norm van 500. Maar liefst 99,9% van de binnengekomen incidenten is binnen de afgesproken norm afgehandeld. Pagina 10 van 23

11 3 Octrooiverlening 3.1 Octrooiverlening in de praktijk: feiten en cijfers Totaal ingediende octrooiaanvragen ROW Verzoeken voor stand van de techniek onderzoeken Totaal verleende Nederlandse registratieoctrooien: jarig Totaal verleende Nederlandse registratieoctrooien: jarig Bezwaarschriften Verzoekschrift art. 23 ROW 1995 (herstel in de vorige toestand) Verzoekschrift art. 76/84 ROW 1995 (advies aan derde) Advies aan rechter art. 87 ROW Aanvragen om aanvullend beschermingscertificaat (geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen) Verleende aanvullende beschermingscertificaten Ingeschreven topografieën van halfgeleiderproducten 9 1 Na de wetswijziging in 2008 (afschaffing van het zesjarig octrooi, de mogelijkheid een Engelstalige octrooiaanvraag in te dienen, aanpassing van het taksregime) was 2009 het eerste volledige jaar waarin de nieuwe wet zijn effect had. In 2009 werden onder de Rijksoctrooiwet 2854 octrooiaanvragen ingediend (2008: 2732). Hiervan worden er steeds meer online ingediend: over (2008: 1244); 938 aanvragen werden in het Engels ingediend. Het aantal uit het buitenland afkomstige aanvragen daalt al enkele jaren: in , tegen 311 het jaar ervoor. Het aantal verzoeken om een nationaal onderzoek naar de stand van de techniek loopt sterk op: van 432 (2007) en 882 (2008) naar 1275 in Het aantal verzoeken om een internationaal onderzoek naar de stand van de techniek, uitgevoerd door het Europees Octrooibureau, blijft stabiel en kwam in 2009 uit op In 2009 werden in totaal 1948 Rijksoctrooien verleend, tegenover 2058 in 2008; het ging hierbij om 1646 (2008: 1468) 20-jarige octrooien en om (door de wetswijziging in 2008 scherp afnemend aantal van) 302 (2008: 590) 6-jarige octrooien. Onder de ROW 1995 kunnen aan Octrooicentrum Nederland met betrekking tot een al verleend octrooi drie typen verzoeken worden gericht: 1. Verzoek om een aanvullend beschermingscertificaat (ABC). 2. Verzoek tot herstel in de vorige toestand. 3. Verzoek om een wettelijk advies. Pagina 11 van 23

12 Door middel van de aanvraag van een ABC kan het uitsluitende recht op een geneesmiddel of gewasbeschermingsmiddel in verband waarmee een octrooi is verkregen met maximaal vijf jaar worden verlengd. In 2009 werden 58 aanvragen ingediend voor een aanvullend beschermingscertificaat (ABC) voor geneesmiddelen (2008: 43). Eén aanvraag werd ingediend voor een ABC voor een kindergeneesmiddel (EU-Verordening 1901/2006 heeft nog niet zijn volle effect). In 2009 werden 4 (2008: 6) aanvragen voor een ABC voor gewasbeschermingsmiddelen ingediend. Het verzoek om herstel in de vorige toestand is een specifiek juridische procedure, waarlangs de octrooihouder die door een administratief verzuim zijn octrooi verspeeld heeft (bijvoorbeeld door niet-tijdige betaling van de instandhoudingstaks) alsnog in zijn recht hersteld kan worden. In 2009 zijn 71 verzoeken om een dergelijk herstel ingediend. Met wettelijk advies wordt gedoeld op het in art. 84 ROW 1995 genoemde verzoek dat bij Octrooicentrum Nederland kan worden ingediend om advies uit te brengen omtrent de toepasselijkheid van nietigheidsgronden op een verleend octrooi. Een dergelijk advies is noodzakelijk voor het kunnen instellen van een nietigheidsvordering bij de Rechtbank. In 2009 zijn dertien verzoeken om een wettelijk advies ingediend. In 2009 heeft Octrooicentrum Nederland geen technisch advies (art. 87 ROW 1995) aan de Rechtbank Den Haag verstrekt. Voorbereidingen zijn getroffen om begin 2010 ten behoeve van de gebruikers van het Nederlandse octrooisysteem een nieuw digitaal register in productie te nemen. Dit nieuwe register kent nieuwe zoekopties, daaronder de mogelijkheid om octrooidossiers in te zien, de zogeheten online file inspection. Voor de dienstverlening aan de klant is dit digitale register een grote stap vooruit. Pagina 12 van 23

13 3.2 Rijksoctrooiwet 1995 (ROW 1995) Octrooiaanvragen onder de Rijksoctrooiwet Het aantal aanvragen gedaan onder de ROW 1995 is na een terugval in 2007 gestegen tot aanvragen in De groei ten opzichte van 2008 is onder andere veroorzaakt door een toename van het aantal octrooiaanvragen afkomstig uit Nederland. Het aantal octrooiaanvragen afkomstig uit het buitenland is gedaald en bedroeg 280 (in 2008 was dit aantal nog 311, in 2007 bedroeg het 368). Pagina 13 van 23

14 3.3 Europese octrooien, overzicht Europese octrooien , van kracht geworden in Nederland In 2009 verleende het EOB octrooien waarbij Nederland werd aangewezen als land waarvoor de aanvrager het octrooirecht vraagt. In 2008 lag dit aantal op (daling 2009 t.o.v met 9.3%). Het vervalpercentage wegens het nietindienen van een vertaling is over geheel 2009 uitgekomen op 66%. Het aantal door het EOB verleende octrooien waarin Nederland is aangewezen en waarvoor een vertaling is ontvangen bedroeg in 2009 totaal (2008: ). De daling ten opzichte van 2008 (8%) is mogelijkerwijs (voor een deel) terug te voeren op de gevolgen van de financiële crisis. Pagina 14 van 23

15 3.4 Octrooien in Nederland, overzicht Octrooien van kracht in Nederland, overzicht Het totaal aantal levende octrooirechten in Nederland op 31 december 2009 bedroeg (2008: ), waarvan (2008: ) gevalideerde Europese octrooirechten zijn. Ook hier is in de daling ten opzichte van 2008 mogelijkerwijs een effect zichtbaar van de financiële crisis. 3.5 Octrooiverlening: de kwaliteit Het Nederlandse octrooisysteem heeft door de jaren heen een goede reputatie weten te handhaven. Deze reputatie houdt zeker nog verband met de naam en faam van de (in 2004) opgeheven Octrooiraad. Gebleken is dat ook Octrooicentrum Nederland deze lijn, zij het onder een ander wettelijk systeem, in 2009 kon doortrekken. De positieve feedback van het UK Intellectual Property Office (UKIPO) op de kwaliteit van de in de jaren door Octrooicentrum Nederland voor het UKIPO uitgevoerde searches en examinations illustreert dit. De samenwerking met het UKIPO moest medio het contractsjaar 2009 helaas (voor beide partijen) worden beëindigd omdat een reorganisatie bij het UKIPO het onmogelijk maakte nog langer werk uit te besteden. De samenwerking met UKIPO is van grote waarde geweest voor het kwaliteitsdenken binnen Octrooicentrum Nederland. Ook onder het registratiesysteem van de Rijksoctrooiwet 1995 is kwaliteit een belangrijke factor om klanten zo goed mogelijk van dienst te zijn. Concrete vorm krijgt kwaliteit in het uitgevoerde onderzoek naar de stand van de techniek, inclusief de schriftelijke opinie daarbij. In 2009 is aan een up-to-date Leidraad gewerkt waarin de gewenste inhoudelijke kwaliteit van octrooiverlening wordt beschreven. De Leidraad zal in 2010 worden vervolmaakt en daarna stapsgewijs worden ingevoerd. Er is een parallel met de Product Quality Standards (voor bijvoorbeeld classificatie, searches) van het Europees Octrooibureau. Pagina 15 van 23

16 Octrooiaanvragers, maar ook derden die te maken krijgen met verleende octrooien, verwachten een hoge kwaliteit dienstverlening. Om controle over de kwaliteit te verkrijgen is binnen Octrooicentrum Nederland met assistentie van externe deskundigheid gewerkt aan een kwaliteitsmanagementsysteem op het gebied van octrooiverlening. Definitieve afronding wordt medio 2010 verwacht. Tot slot is in 2009 ook de huidige interne opleiding van technisch adviseurs onder de loep genomen. Bij het nastreven van kwaliteit is het menselijk kapitaal immers een beslissende factor. Met hulp van de Open Universiteit is in het opleidingsprogramma een betere koppeling gelegd tussen theorie en praktijk om zo de effectiviteit van de opleiding te vergroten. Inmiddels profiteren al enkele nieuwe technisch adviseurs van de nieuwe opzet. 3.6 Internationale octrooiaanvragen In 2009 daalde het aantal internationale aanvragen bij WIPO ingediend met 4.5% tot (2008: ), waarbij de daling vooral toe te rekenen is aan een aantal geïndustrialiseerde landen (o.a. de VS minus 11.4%, Duitsland minus 11.2%). Tegelijkertijd is sterke groei te constateren bij een aantal Aziatische landen (o.a. China een stijging met 29.7%). Het aantal aanvragen ingediend met herkomst Nederland bedroeg 4471, een stijging met 3% ten opzichte van In de top-5 van aanvragers neemt Philips een vierde plaats in (1295 aanvragen). NL Octrooiaanvragen onder de Patent Cooperation Treaty Pagina 16 van 23

17 4 Kennisontwikkeling & Voorlichting 4.1 Feiten en cijfers Oriëntatieonderzoeken Zoekadviezen Beleidsondersteunende onderzoeken Artikelen in vakbladen Beurzen en evenementen Beantwoorde intellectueel eigendom vragen Individuele gesprekken Gastcolleges Presentaties Workshops In 2009 was het technisch innovatief MKB een belangrijke doelgroep voor Octrooicentrum Nederland, maar ook het HBO, universiteiten, de overheid en de particuliere uitvinders kregen veel aandacht Er was in 2009 een stijging van het aantal klanten waar te nemen: van naar ruim Dit is ook terug te zien in de groeiende naamsbekendheid, in de stijging van het aantal bezoeken aan de website en aan De groei van het aantal klanten ging niet ten koste van de gepercipieerde kwaliteit, sterker nog de klanttevredenheid steeg naar 7,8 (2008: 7,7). Vooral de individuele klantgesprekken en oriëntatieonderzoeken kennen een hoge klantwaardering. 4.2 Algemene IE-voorlichting De activiteiten richten zich op het vergroten van de bekendheid bij doelgroepen met het octrooisysteem en met de diensten van de organisatie. Octrooicentrum Nederland presenteerde zich op 30 beursdagen (begroot 25) en werd genoemd in of initieerde 66 informatieve artikelen (begroot 43) in diverse gedrukte media. De in 2008 geïntroduceerde en succesvol gebleken lokale octrooiborrels waarbij op regionaal niveau ondernemers en publieke en private dienstverleners met elkaar in contact werden gebracht, kregen een vervolg in Noord-Nederland en Limburg. In 2009 is wederom een najaarsevenement georganiseerd voor het MKB, voor grote bedrijven en voor overheidsrelaties. Dit jaar stond het evenement in het teken van landenkeuze, waarbij werd samengewerkt met de EVD. Rond de 400 ondernemers bezochten het evenement en het landenpreuvenement in Rijswijk. Pagina 17 van 23

18 Voorbereidingen zijn getroffen voor de viering van het 100-jarig bestaan van de Rijksoctrooiwet in Een reeks van activiteiten staat in 2010 op stapel: de uitgave van een jubileumboek, de organisatie van een rondreizende tentoonstelling (Patent Parade) en van een open dag, de uitgifte van een postzegel. De samenwerking met Rijkswaterstaat op het gebied van aanbesteden en Intellectueel Eigendom is gecontinueerd en heeft onder andere geleid tot de publicatie Samen werken aan innovatie. Deze publicatie gaat over het gebruik van open licenties in de grond-, weg- en waterbouw en is tot stand gekomen in samenwerking met het CROW, ONRI, Bouwend Nederland en Rijkswaterstaat. Tevens is er gewerkt aan een algemene richtlijn voor de bouw aangaande aanbesteden. De digitale nieuwsbrief werd zes maal gepubliceerd en heeft inmiddels ruim 1800 abonnees. In 2009 waren de nieuwsbrief thema s uitvinden in dienstverband, innovatie in land- en tuinbouw, transport, de bouwsector, verpakkingen en een landenspecial in het kader van het najaarsevenement verover de wereld met octrooien. 4.3 Individuele IE-voorlichting De projecten en activiteiten binnen dit product zijn op het individu en op specifieke klantvragen gericht. De kern van de producten is dat zij veel inhoudelijke toegevoegde waarde hebben en de klant ondersteunen bij het maken van een innovatieafweging. De vraag naar producten met een individuele c.q. maatwerk dienstverlening is ook in 2009 gestegen. Waar in 2008 enige terughoudendheid werd betracht in het uitvoeren van oriëntatieonderzoeken was dat in 2009 anders. Met het in samenwerking met EZ en de Orde van Octrooigemachtigden ontwikkelde richtsnoer voor oriëntatieonderzoeken zijn heldere werkkaders geschapen, waardoor er een snelle afweging kon worden gemaakt in het wel of niet mogen uitvoeren van een dergelijk onderzoek. Er zijn in totaal 848 oriëntatieonderzoeken uitgevoerd (begroting 700). Het nieuwe product zoekadviezen speelt goed in op specifieke klantvragen en is dan ook ruim 900 maal uitgevoerd (begroting 500). Het aantal beantwoorde IE vragen (9051 tegen begroot 8500) en het aantal gevoerde individuele gesprekken (1666 tegen begroot 1300) overtroffen de gestelde streefwaardes. Momenteel zijn op zeven plaatsen in Nederland Octrooicentrum Nederland medewerkers gestationeerd op Syntens vestigingen. Voor een betere dekking van de regionale concentraties van midden- en kleinbedrijven heeft een geografische verschuiving plaatsgevonden van de stationeringplaatsen. Pagina 18 van 23

19 4.4 Beleidsonderzoeken Octrooicentrum Nederland verzorgt sinds 2004 beleidsondersteunende onderzoeken die zich richten op relevante trends en ontwikkelingen in het innovatieveld. In het afgelopen jaar zijn 55 onderzoeken uitgevoerd (begroot 41) op onder andere het gebied van duurzaamheid, creatieve industrie, luchtvaart en landbouw, en het gebruik van innovatievouchers. Daarnaast heeft een effectmeting plaatsgevonden met betrekking tot de wijzigingen van de ROW 1995, en zijn diverse regiovergelijkende studies verricht. De samenwerking met de Kamer van Koophandel (KvK) begon in 2009 zijn vruchten af te werpen en resulteerde in de eerste KvK-OCNL publicatie Vernieuwend ondernemen in Midden-Nederland, de herkomst van octrooien in beeld. De samen met de KvK s tot stand gekomen beleidsanalyses worden in toenemende mate afgenomen door verschillende onderdelen van EZ. De samenwerking met andere onderdelen van EZ resulteerde in kostenbesparing en in een meer integrale dienstverlening voor de klant. Hier zal in de komende jaren nog meer in worden geïnvesteerd. 4.5 Opleidingsproducten Activiteiten en producten die kennis over IE en octrooien overdragen vallen onder de noemer opleidingsproducten. De focus ligt hierbij op octrooien. In de praktijk is er ook vraag naar kennisoverdracht rondom merken, modellen en auteursrecht en ging dit jaar meer aandacht uit naar licenties. Het doel is het ontsluiten en overdragen van kennis. Er zijn meer gastcolleges (50 begroot, realisatie 56), presentaties (68 begroot, realisatie 101) en workshops (120 begroot, realisatie 135) verzorgd dan begroot, doordat in toenemende mate kennisinstellingen Octrooicentrum Nederland wisten te vinden. Daarbij is met zekere regelmaat aandacht voor specifieke sectoren zoals de tuinbouwsector en de creatieve industrie, en worden bijdragen geleverd aan bijeenkomsten over subsidieregelingen. Een octrooigame is ontwikkeld met klanten uit het MKB en uit het HBO, waarbij in een moderne spelvorm alle aspecten van en rondom productontwikkeling en Intellectueel Eigendom rechten (IE) aan bod komen. Ook is een toetsdatabank ontwikkeld voor het HBO en voor het Wetenschappelijk Onderwijs. Het aantal leden van het Octrooigilde is ook dit jaar weer gestegen en inmiddels actief op LinkedIn. Door de stijgende vraag naar individuele IE voorlichting zijn enkele geplande nieuwe leermiddelen nog niet ontwikkeld. Pagina 19 van 23

20 5 Bedrijfsvoering 5.1 Personeel Het onderwerp mobiliteit is structureel ingebed in de HR-cyclus en heeft ook in 2009 hoge prioriteit gehad. De resultaten zijn erg positief. Het succes heeft als bijkomstigheid dat de kans reëel aanwezig is dat NL Octrooicentrum zonder herplaatsingskandidaten de rijksbrede taakstelling kan realiseren. Het ziekteverzuim is in 2009 gedaald (met ongeveer 1%). Met het gerealiseerde 4,3% verzuim zit Octrooicentrum Nederland net een fractie boven het gestelde doel van 4,25%. Het langdurig verzuim is afgenomen ten opzichte van De reïntegratieprocessen zijn alle met succes afgesloten. De resultaten van het medewerkertevredenheidsonderzoek zijn binnen de afdelingen besproken. De aandachtspunten 2009 komen overeen met die van De scores zijn over het algemeen echter wel hoger. Voldoende reden om het in gang gezette traject vanaf 2007 te continueren. Slechts op één aspect is de ontevredenheid licht toegenomen: de loopbaanmogelijkheden. Dit blijft een aandachtspunt bij de jaarlijkse IWP/POP-gesprekken (Individueel Werk Plan/Persoonlijk Ontwikkelings Plan). 5.2 Informatievoorziening en automatisering in 2009 In 2009 hebben vele ontwikkelingen in de gehele ICT infrastructuur plaatsgevonden; twee majeure projecten daaronder legden een sterk beslag op capaciteit en verandervermogen van de organisatie. In de eerste plaats deden zich binnen EPTOS ontwikkelingen voor. EPTOS (Electronic Patent and Trademark Office System) van het EOB vormt sinds 2004 het platform voor de octrooigerelateerde applicaties. Op basis van dit platform is het elektronisch indienen van octrooiaanvragen en het indienen van vervolgstukken mogelijk. De software voor het elektronisch indienen (eolf) is volledig geïntegreerd met het digitale dossiersysteem e-phoenix dat sinds het tweede kwartaal van 2004 in gebruik is. De laatste schakel in deze keten betreft de vervanging van het informatiesysteem voor octrooiafhandeling (Recht) door Soprano. Dit laatste systeem is als een pilot samen met het Franse en het Poolse octrooibureau en onder leiding van het EOB voor Europese octrooiverlenende instanties ontwikkeld. De implementatie van Soprano bij Octrooicentrum Nederland is behoorlijk vertraagd en is voorzien voor maart 2010 (wat inderdaad gerealiseerd is). Samen met het Franse en Poolse octrooibureau evenals het EOB wordt in 2010 naar een oplossing gezocht om Soprano stapsgewijs te upgraden en daarmee de pilot op een voor alle partijen bevredigende wijze af te sluiten. Pagina 20 van 23