O C T R O O I C E N T R U M N E D E R L A N D. Jaarverslag 2006

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "O C T R O O I C E N T R U M N E D E R L A N D. Jaarverslag 2006"

Transcriptie

1 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 Jaarverslag PAGINA VOLGENDE PAGINA > ZOEKEN OP WOORDEN

2 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 Inhoudsopgave 1 Organisatie, missie, doelstellingen Organisatie Missie Doelstellingen en Balanced Score Card 7 2 De dienstverlening aan doelgroepen Inleiding Octrooiverlening Rijksoctrooiwet Internationale octrooiaanvragen Europese octrooiaanvragen Kennisverspreiding Promotie Voorlichting Oriëntatie 22 3 De wensen en doelstellingen van de opdrachtgevers Inleiding Professioneel uitvoeren van de opdrachten Omzet bij het Ministerie van Economische Zaken Overige opdrachten Overzicht van octrooitaksen over Nieuw octrooibeleid Participatie in internationale organen World Intellectual Property Organization Europees Octrooi Bureau Bureau voor de Harmonisatie van de Interne Markt (te Alicante) Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom Europese Unie 35 > INHOUD - PAGINA < VORIGE PAGINA VOLGENDE PAGINA > ZOEKEN OP WOORDEN

3 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 4 De uitgangspunten van de eigenaar Inleiding Financieel beheer Jaarrekening Balans en toelichting Resultatenrekening en toelichting 45 5 De kwaliteit van de interne organisatie Inleiding Human Resources Management Automatisering Corporate Communicatie Huisvesting 55 6 Overige gegevens Managementverklaring Accountantsverklaring 58 Octrooicentrum Nederland is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van verminking van (delen van) bestanden op deze CD-rom. INHOUD - PAGINA 3 < VORIGE PAGINA VOLGENDE PAGINA > ZOEKEN OP WOORDEN

4 I N H O U D H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 1 1 Organisatie, missie, doelstellingen HOOFDSTUK 1 - PAGINA 4

5 I N H O U D H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K Organisatie De basistaken van Octrooicentrum Nederland ( vormen tevens de pijlers waarop de lijnafdelingen zijn gebaseerd: - kennis beschermen c.q. het uitvoeren van de wettelijke taken met als kern de Rijksoctrooiwet 1995 (ROW 1995), - kennis verspreiden c.q. ontsluiten en kennis- en relatiemanagement in meer algemene zin. De wettelijke taken worden uitgevoerd door de afdeling Octrooiverlening en het ontsluiten van kennis en kennismanagement door de afdeling Kennisontwikkeling & Voorlichting. De twee lijnafdelingen worden ondersteund door de stafafdeling Financiën, Facilitair Beheer, Informatisering & Automatisering en door de afdeling Algemene Zaken. In deze laatste afdeling, met een zekere nadruk op de internationale (bestuurlijke) zaken, is onder andere het cluster Personeel & Organisatie ondergebracht. De organisatie zag er per 31 december 2006 als volgt uit: Directeur Dr. G.A.A.M. Broesterhuizen Algemene Zaken Dr. G.A.A.M. Broesterhuizen Financiën, Facilitair Beheer, Informatisering & Automatisering (tevens plv. directeur) A.J.M. Kerkvliet RE RA Kennisontwikkeling & Voorlichting Drs. M. Heimens Visser MBA Octrooiverlening Mr. D.J. de Groot HOOFDSTUK 1 - PAGINA 5

6 I N H O U D H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 1 Tot 4 juli 2006 was drs. H.F.G. Geijzers directeur van Octrooicentrum Nederland. Hij is per 7 juli 2006 opgevolgd door dr. G.A.A.M. Broesterhuizen, die daarvoor plaatsvervangend directeur-generaal bij DG ET van het Ministerie van Economische Zaken was. Tot 1 maart 2006 was drs. L. Borg manager van de afdeling Kennisontwikkeling & Voorlichting. Hij is per 14 augustus 2006 opgevolgd door mevrouw drs. M. Heimens Visser, die daarvoor als directeur werkzaam was bij de Kennisalliantie Zuid-Holland. De heer mr. D.J. de Groot is per 1 maart 2006 benoemd tot manager van de afdeling Octrooiverlening. De heer Geijzers heeft Octrooicentrum Nederland door een lastige periode geloodst. Het bureau moest gereorganiseerd worden en kreeg een nieuwe naam. De noodzakelijke veranderingen om Octrooicentrum Nederland toe te rusten op zijn nieuwe opdracht werden onder zijn leiding doorgevoerd: te groeien naar excellent octrooidienstverlener en toonaangevend kenniscentrum op het gebied van industriële eigendom. Zijn afscheid in de Rolzaal van het Binnenhof werd bijgewoond door vele relaties vanuit verschillende ministeries en internationale gremia. Van het Europees Octrooi Bureau ontving de heer Geijzers een prestigieuze medaille uit handen van president Pompidou. Octrooicentrum Nederland dankt hem om wat hij was: hard en gedreven bij onderhandelingen en het doorvoeren van vernieuwingen. Maar met een scherp oog voor privé-omstandigheden van zijn personeel. 1.2 Missie De lidstaten van de Europese Unie (EU) hebben in 2000 in Lissabon afgesproken dat de EU binnen tien jaar de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld moet zijn ( Nederland werkt met het nieuwe innovatiebeleid hard mee aan het bereiken van die doelstelling. De rol van octrooien in het innovatiebeleid is meervoudig: 1 Het geeft de uitvinder een exclusief recht op exploitatie. Hiermee kunnen investeringen beter worden terugverdiend. Dit moet bedrijven stimuleren te investeren in onderzoek en innovatie. 2 Omdat een octrooiaanvraag na een beperkte periode openbaar wordt gemaakt, kan de kennis worden gedeeld. Zo kunnen bedrijven door octrooi-informatie op bepaalde ideeën worden gebracht. Ook kan deze informatie bijdragen aan het voorkomen van R&D-inspanningen, die reeds elders zijn verricht. Octrooicentrum Nederland vervult een spilfunctie bij de uitvoering van het octrooibeleid. Dit gebeurt door kennis te beschermen met octrooien, maar ook door kennis die in octrooien is beschreven te verspreiden. Voorts wordt er kennis ontwikkeld gebaseerd op octrooien, zoals te verwachten trends in de techniek. Daarnaast wordt Nederland vertegenwoordigd in internationale gremia op het gebied van industriële eigendom. HOOFDSTUK 1 - PAGINA 6

7 I N H O U D H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 1 Centraal staat de ambitie om het octrooiverleningsproces goed te laten verlopen, het octrooikenniscentrum te zijn en een goede octrooidienstverlener. De missie van Octrooicentrum Nederland is dan ook: Het leveren van een optimale bijdrage aan het innovatief vermogen in ons land door: een efficiënte en professionele uitvoering van de (inter)nationale octrooiregelgeving, een klantvriendelijke digitale ontsluiting van alle aanwezige kennis op het terrein van octrooien, voorlichting te geven en zich te ontwikkelen tot het nationale kennis- en informatiecentrum voor opdrachtgever en doelgroepen, adequate vertegenwoordiging van Nederland in het bestuur van internationale organisaties. 1.3 Doelstellingen en Balanced Score Card Octrooicentrum Nederland heeft vier strategische doelstellingen die voortvloeien uit de missie, het optimaal bijdragen aan het innovatief vermogen in ons land. Deze doelstellingen zijn: 1 Verbeteren van de dienstverlening aan de doelgroepen van Octrooicentrum Nederland (MKB, particuliere uitvinders, universiteiten, hogescholen en de overheid zelf). 2 Inspelen op de wensen en doelstellingen van de opdrachtgever. 3 Voldoen aan de uitgangspunten die gesteld worden door de eigenaar, het Ministerie van Economische Zaken. 4 Verbeteren van de kwaliteit van de interne organisatie. De doelstellingen worden getoetst met behulp van de methode van de Balanced Score Card. Hiervoor zijn vanuit het perspectief van de doelgroepen, de opdrachtgever, de eigenaar en de interne organisatie kritische succesfactoren (KSF en) bepaald. HOOFDSTUK 1 - PAGINA

8 I N H O U D H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 1 Doelgroepen KSF Naamsbekendheid bij doelgroepen Hoge klanttevredenheid Goede telefonische bereikbaarheid Klantvriendelijke ontsluiting on line van octrooi-informatie Aanbieden van moderne zoeksystemen Eigenaar KSF Integriteit Positief resultaat uit bedrijfsuitoefening Efficiënte uitvoeringsorganisatie Ordelijk en controleerbaar financieel beheer Octrooicentrum Nederland Opdrachtgever KSF Professionele uitvoerder (octrooideskundigheid) Efficiënte uitvoering van de opdracht Leveren van input voor beleidsvoorbereiding Ontwikkelen en uitvoeren van trajecten voor overdracht van kennis Interne Organisatie KSF Deskundig en gemotiveerd personeel Adequate faciliteiten De KSF en zijn vertaald naar meetbare prestatie-indicatoren. Omdat het Jaarverslag van Octrooicentrum Nederland is ingedeeld naar de invalshoeken van de Balanced Score Card wordt in de afzonderlijke hoofdstukken nader ingegaan op de streefwaarden en realisaties van de indicatoren over HOOFDSTUK 1 - PAGINA 8

9 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 2 De dienstverlening aan doelgroepen 2.1 Inleiding Een goede dienstverlening is voor alle doelgroepen (MKB, particuliere uitvinders, universiteiten, hogescholen en de overheid) van belang. Niet alleen het professioneel uitvoeren van de Rijksoctrooiwet is aan de orde, maar ook het verzamelen, analyseren en het voor derden toegankelijk maken van octrooi-informatie. Klantvriendelijkheid staat hier voorop. De kritische succesfactoren (KSF en) zijn dan ook: naamsbekendheid bij de doelgroepen, klanttevredenheid, telefonische bereikbaarheid, klantvriendelijke ontsluiting van informatie en het aanbieden van moderne, geautomatiseerde octrooi zoeksystemen. In onderstaande tabel zijn de prestatie-indicatoren (streefwaarde en realisatie) over 2006 weergegeven. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 9

10 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Doelgroepen KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2006 Realisatie 2006 Naamsbekendheid bij doelgroepen Hoge klanttevredenheid Goede telefonische bereikbaarheid Klantvriendelijke ontsluiting on line van octrooi-informatie Aanbieden van moderne zoeksystemen Imago-onderzoek eens per drie jaar - Periodieke meting klanttevredenheid per product van kwaliteit dienstverlening - Overleg met Commissie van Acht Periodieke meting hoofdnummers: 1 In gesprek 2 Niet opgenomen 3 Wachttijd - Aantal bezoeken website - Aantal externe bezoekers octrooiregister Aantal users sessions esp@cenet via website 45% Imago onderzoek 2006: gemiddeld 68% (alle doelgroepen scoren boven de 45%) - Gemiddelde score 7,5 op een schaal van 10 - Vier keer per jaar Voldoen aan normen SNT: 1 Minder dan 2% 2 Minder dan 2% 3 95% < 15 sec Het eerstvolgende onderzoek wordt in 2007 uitgevoerd. Score 2005: 7,3 - Vier keer 1 5% 2 2% 3 93% HOOFDSTUK 2 - PAGINA 10

11 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Imago-onderzoek Begin 2006 heeft een extern bureau een imago-onderzoek uitgevoerd voor Octrooicentrum Nederland. Octrooicentrum Nederland scoorde in het rapport goed. Als organisatie is Octrooicentrum Nederland redelijk bekend. Mensen hebben een algemeen beeld van de werkzaamheden en associëren de organisatie met het verlenen van octrooien en het verstrekken van informatie. Verder zijn de medewerkers van Octrooicentrum Nederland klantvriendelijk en professioneel. De organisatie is gedegen en efficiënt. Daarnaast zijn er verbeterpunten die in het rapport naar voren komen. Klanten hebben een goed beeld van het octrooisysteem maar zijn onvoldoende bekend met de concrete producten en diensten van Octrooicentrum Nederland. Dit geldt met name voor het innovatieve MKB. Ook scoren niet alle producten en diensten even hoog op de dimensie meerwaarde en toepasbaarheid. Aan deze verbeterpunten zal in 2007 gewerkt worden. Commissie van Acht In de zogeheten Commissie van Acht overleggen het Ministerie van Economische Zaken en Octrooicentrum Nederland met belanghebbende organisaties (Orde van Octrooigemachtigden, HBO-Raad, NOVU, VNO-NCW, VSNU, Vereniging I.E. en de Contactgroep Vrije Octrooigemachtigden). Voor zowel overheid als stakeholders is dit overleg nuttig. Het maakt goede inhoudelijke discussies mogelijk en zorgt voor afstemming van standpunten. Dat laatste draagt er zeker ook aan bij dat de Nederlandse inbreng in de internationale context zoveel mogelijk consistent is. In 2006 werd vier maal overlegd over uiteenlopende octrooizaken, zowel nationaal als internationaal. Nationaal vergde bijvoorbeeld de evaluatie van de Rijksoctrooiwet 1995 de nodige aandacht. Wat Europa betreft ging het met name om het Strategiedebat dat gaande is over herijking van de relatie tussen het Europees Octrooi Bureau ( en nationale octrooibureaus. In relatie tot de EU is stilgestaan bij de Nederlandse reacties op de questionnaire van Eurocommissaris McCreevy over de toekomst van het Europees octrooibestel. Ten aanzien van de WIPO ( ging het vooral om de voorgenomen harmonisatie van het materiële octrooirecht door middel van een Substantive Patent Law Treaty en de informele besprekingen die een groep van 41 Westers georiënteerde landen daarover buiten WIPO voert. Goede telefonische bereikbaarheid De streefwaardes voor telefonische bereikbaarheid zijn op de punten in gesprek en wachttijd praktisch gehaald. De scores hebben betrekking op vier centrale nummers die periodiek via een belscan op bereikbaarheid worden getoetst. In 2007 worden alle nummers in een onderzoek betrokken. Klantvriendelijke ontsluiting octrooi-informatie Wereldwijd neemt de hoeveelheid openbaar toegankelijke octrooi-informatie toe. Octrooicentrum Nederland wil digitale octrooi-informatie zo transparant mogelijk toegankelijk maken. De website en de toegang die deze geeft tot octrooidatabanken, HOOFDSTUK 2 - PAGINA 11

12 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 wordt hiervoor gebruikt. Een van de databanken is het Nederlandse Octrooiregister ( Deze bevat gegevens van alle gepubliceerde Nederlandse octrooiaanvragen en in Nederland geldende octrooirechten. In januari is de nieuwe website van Octrooicentrum Nederland live gegaan. Gebleken is dat het nieuwe navigatiemenu klanten sneller naar de gewenste informatie leidt. In december is een Engelstalige website aan het publiek ter beschikking gesteld. Veel informatie is nu ook in het Engels beschikbaar. Ruim 600 bezoekers hebben zich aangemeld voor de alerteringsdienst mijn.octrooicentrum.nl. Er zijn zes nieuwsbrieven verstuurd over uiteenlopende onderwerpen. Aanbieden moderne, geautomatiseerde octrooisystemen Het EOB ontwikkelt en beheert het octrooizoeksysteem esp@cenet ( Dit, via internet openbaar, en gratis toegankelijke systeem bevat zo n zeventig miljoen octrooidocumenten van 72 landen. Octrooicentrum Nederland stelt esp@cenet beschikbaar via haar website en beheert de Nederlandstalige teksten. Op de startpagina zijn de Nederlandse helpteksten vereenvoudigd en uitgebreid. In 2007 zal in brochurevorm een handleiding voor het zoeken in esp@cenet verschijnen. Bij voorlichtingsactiviteiten en oriënterende onderzoeken in de octrooiliteratuur gebruiken de octrooi-adviseurs van Octrooicentrum Nederland esp@cenet als hét zoeksysteem bij uitstek. Klantenberaad Octrooicentrum Nederland wil haar producten optimaal laten aansluiten bij de behoefte van de individuele klant. Dat vereist vraaggestuurd werken en luisteren naar de klant. Vanuit dit perspectief is het zogenaamde klantenberaad ingericht. Hier nemen vertegenwoordigers uit de doelgroepen van Octrooicentrum Nederland aan deel. Per doelgroep wordt gesproken over de kwaliteit van de producten en over het serviceniveau. In 2006 vond het klantenberaad voor het hoger onderwijs plaats. Vertegenwoordigers van verschillende HBO-instellingen waren aanwezig. Er bestond enthousiasme over de octrooimodule die Octrooicentrum Nederland heeft ontwikkeld en beschikbaar stelt. Waardering was er voor gastcolleges en begeleiding van studenten en docenten. In 2007 wordt het octrooi-onderwijs bij meer HBO-instellingen ingebed in onderwijsprogramma s. Platform Innovatie & Industriële Eigendomsrechten Vijftien organisaties die werkzaam zijn in het innovatieveld hebben zich, onder leiding van Octrooicentrum Nederland, verenigd in het communicatieplatform Innovatie & Industriële Eigendomsrechten. Samen voeren zij promotie- en voorlichtingsactiviteiten uit voor het midden- en kleinbedrijf, de kennisinfrastructuur en de overheid. Het platform maakt hen bekend met het innovatieproces en de mogelijkheden voor (financiële) ondersteuning bij productvernieuwing. In 2006 hebben de vijftien HOOFDSTUK 2 - PAGINA 12

13 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 organisaties onder één vlag deelgenomen aan verschillende beurzen en evenementen. Besloten is de gezamenlijke website anders vorm te geven. De Nederlandse Orde Van Uitvinders (NOVU) heeft in samenwerking met Octrooicentrum Nederland een instrument ontwikkeld dat de ondernemer uitleg geeft over de kosten en termijnen bij het brengen van een uitvinding naar de markt ( Dit instrument wordt op de website van het platform geplaatst ( Octrooiverlening Rijksoctrooiwet 1995 Tabel 2.1 Rijksoctrooiwet Totaal ingediende octrooiaanvragen ROW Verzoeken voor stand der techniek onderzoeken (VNO) Totaal verleende Nederlandse registratie-octrooien: 6-jarig Totaal verleende Nederlandse registratie-octrooien: 20-jarig Bezwaarschriften Verzoekschrift art. 23 ROW 1995 (herstel in de vorige toestand) Verzoekschrift art. 76/84 ROW 1995 (advies aan derde) Advies aan rechter art. 87 ROW Aanvragen om aanvullend beschermingscertificaat (geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen) Verleende aanvullende beschermingscertificaten Ingeschreven topografieën van halfgeleiderproducten 4 3 HOOFDSTUK 2 - PAGINA 13

14 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Ingediende octrooiaanvragen Het aantal in Nederland ingediende octrooiaanvragen in 2006 is iets lager ten opzichte van Octrooicentrum Nederland ontving in 2006 totaal aanvragen. Het aantal aanvragen ligt vlak onder het vijfjarig gemiddelde over dat bedraagt. Aanvragen en verleningen Onder de Rijksoctrooiwet zijn octrooien met een maximale geldigheidsduur van zes jaar en twintig jaar mogelijk. Voor een twintigjarig octrooi is een stand der techniek onderzoek vereist. Het aantal verzoeken hiervoor bedroeg in Het aantal verleende 20-jarige octrooien is afgezet tegen het aantal indieningen percentueel gestegen ten opzichte van Het aantal verleende Nederlandse registratie-octrooien daalde licht tot Het aantal verzoekschriften om herstel in de vorige toestand (artikel 23 ROW 1995) nam enigszins toe tot 58. Nietigheidsadviezen Het aantal in 2006 gevraagde adviezen op grond van art. 84 ROW 1995 bedroeg dertien. Van deze adviezen zijn er vijf in 2006 verstrekt, is er één in 2007 verstrekt, zijn er vier ingetrokken en zijn er drie nog in behandeling. Octrooicentrum Nederland heeft in 2006 in totaal acht adviezen verstrekt. Van de acht uitgebrachte adviezen luidde bij vijf het advies vernietigbaar. Eenmaal luidde het advies dat het octrooi in stand diende te blijven en éénmaal werd de verzoeker niet ontvankelijk verklaard. In één geval werd het advies afhankelijk gesteld van de door de Rechtbank in behandeling te nemen stukken. Advies aan de Rechtbank In het verslagjaar heeft Octrooicentrum Nederland geen technisch advies (art. 87 ROW 1995) aan de Rechtbank Den Haag verstrekt. In 2006 is Octrooicentrum Nederland door de Rechtbank Rotterdam verzocht een deskundigenbericht te verstrekken ( verstrekt). Eveneens is een deskundigenbericht verstrekt aan de Rechtbank Den Haag (verzoek uit 2005). Aanvullende beschermingscertificaten Sinds de inwerkingtreding in 1992 van de Verordening nr. 1768/92 betreffende een aanvullend beschermingscertificaat voor geneesmiddelen worden in Nederland jaarlijks gemiddeld 30 aanvragen ingediend. Het jaar 2006 kende 45 aanvragen. De octrooihouder krijgt zes maanden verlenging van de octrooiduur ter compensatie van de tijd die gemoeid is met het uitvoeren van testen om een marktvergunning te krijgen. Top 10 Van kracht zijnde octrooien in Nederland per 31 december 2006 naar land van herkomst Het aantal voor Nederland geldende octrooien is ten opzichte van het jaar 2005 licht gestegen en bedraagt per 31 december Nederland neemt bij de in ons land geldende octrooien, net als in 2004 en 2005, de derde plaats in als land van herkomst. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 14

15 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Het aantal geldende octrooien met een Nederlandse herkomst is Dit is 12% van het totale aantal voor Nederland geldende octrooien (Diagram 2.1.) De plaatsen één en twee worden ingenomen door de Verenigde Staten respectievelijk Duitsland. Diagram 2.1 Top 10 - Van kracht zijnde octrooien in Nederland 2004, 2005, 2006 HOOFDSTUK 2 - PAGINA 15

16 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K Internationale octrooiaanvragen World Intellectual Property Organization (WIPO) WIPO is een organisatie van de Verenigde Naties en is gevestigd in Genève. WIPO is belast met de internationale bescherming van de intellectuele eigendomsrechten en voert 23 verschillende verdragen uit. Daaronder de Patent Cooperation Treaty (PCT) waarbij 136 landen zijn aangesloten. Octrooiaanvragen onder de Patent Cooperation Treaty In 2006 werd een record aantal internationale octrooiaanvragen bij WIPO ingediend, ruim , een toename van 6.4% ten opzichte van 2005 (Diagram 2.2). Het aantal aanvragen ingediend met herkomst Nederland bedroeg 4.393, een afname van 2.7% ten opzichte van Nederland was als aanvrager nummer zeven in het landenklassement, eenzelfde positie als in De meest opmerkelijke groeicijfers werden gerealiseerd door de Noord- en Oostaziatische landen. Zij representeerden meer dan een kwart (25.3%) van alle internationale aanvragen onder de PCT. Korea maakte een groei door van 26.6% ten opzichte van 2005 en streefde Groot-Brittannië en Frankrijk voorbij. China realiseerde een groei van zelfs 56.8% in vergelijking met 2005, en passeerde Zwitserland en Zweden. WIPO meldt dat het aantal aanvragen afkomstig van ontwikkelingslanden met 27.6% groeide tot 8.2% van het totaal aantal aanvragen. De top-5 aanvragers bleef onveranderd. Op nummer één Philips Electronics N.V. Nederland (2.495 aanvragen), vervolgens Matsushita Japan (2.344), Siemens Duitsland (1.480), Nokia Finland (1.036) en Bosch Duitsland (962). HOOFDSTUK 2 - PAGINA 16

17 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Diagram 2.2. Top 10 Aanvragen bij de WIPO naar land van herkomst (2006) Totaal (aantal onder voorbehoud) HOOFDSTUK 2 - PAGINA 17

18 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Bij Octrooicentrum Nederland kunnen ook internationale aanvragen onder de PCT ingediend worden. Als PCT-ontvangend bureau ontving Octrooicentrum Nederland aanvragen (in 2005: 995). Vanaf september 2005 is het mogelijk om aanvragen online of per diskette in te dienen. Van de PCT-aanvragen werden er 327 online ingediend en 289 per diskette. Dat is 61% ten opzichte van het totaal aantal aanvragen. Ter vergelijking, in 2005 betrof het aantal elektronische indieningen 39% van het totale aantal. Octrooicentrum Nederland verwacht in 2007 een verdere stijging van het aantal elektronische indieningen Europese octrooiaanvragen De Europese Octrooi Organisatie is een internationale organisatie met als uitvoerend orgaan het Europees Octrooi Bureau (EOB). Het Europees Octrooi Bureau heeft kantoren in Duitsland, Nederland en Oostenrijk. Op grond van het Europees Octrooi Verdrag (EOV) ontvangt en behandelt het EOB Europese octrooiaanvragen. Na verlening vallen deze uiteen in een nationaal octrooi in één of meer van de 31 lidstaten die daarvoor door de octrooiaanvrager kunnen worden aangewezen. Octrooiaanvragen onder het EOV kunnen direct bij het EOB of via de WIPO worden ingediend (Diagram 2.3). De aanvrager van zo n WIPO-aanvraag (PCT-internationale fase) kan na een termijn, waarbinnen een stand der techniek onderzoek plaatsvindt, besluiten om Europa aan te wijzen. De aanvraag komt dan in de Euro-PCT regionale fase. Het EOB toetst de aanvraag op industriële toepasbaarheid en inventiviteit. Na verlening valt het octrooi onder het regime van de nationale octrooiwetgeving van het land waarin het octrooi van kracht moet worden. Dit laatste wordt bepaald door de octrooiaanvrager. De administratie en de handhaving vindt in elk van de aangewezen landen plaats. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 18

19 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Diagram 2.3. Top 10 Aanvragen bij het EOB en bij de WIPO naar land van herkomst (2006) Totaal (aantal onder voorbehoud) HOOFDSTUK 2 - PAGINA 19

20 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 In 2006 verleende het EOB octrooien waarbij Nederland werd aangewezen als land waarvoor de aanvrager het octrooirecht vraagt. Dit is een forse stijging van ruim 21% ten opzichte van Het aantal Europese octrooien dat van kracht was in Nederland op 31 december 2006 bedraagt In de periode 2001 tot en met 2006 steeg het aantal verleende Europese octrooien waarbij Nederland werd aangewezen van tot Het aantal Europese octrooien dat in Nederland van kracht is geworden, groeide in deze periode van tot Kennisverspreiding Octrooicentrum Nederland ( onderscheidt vijf doelgroepen: ondernemingen in het MKB, particuliere uitvinders, universiteiten en technologische instituten, (hoge)scholen en de overheid. Zij hebben ieder een eigen behoefte aan informatie over octrooien en het octrooisysteem. De afdeling Kennisontwikkeling & Voorlichting (K&V) is verantwoordelijk voor de benadering van de doelgroepen. De werkwijze van de afdeling is vastgelegd in een businessplan. Daarin staan ook de producten en diensten beschreven die Octrooicentrum Nederland de klant kan bieden. Het businessplan is verder uitgewerkt in accountplannen per doelgroep. Klanten worden door Octrooicentrum Nederland direct benaderd of in samenwerking met brancheverenigingen en koepelorganisaties. Het businessplan verdeelt de te leveren producten onder in drie fasen of instapmomenten voor de klant: de promotiefase, de voorlichtingsfase en de oriëntatiefase. In de eerste fase gaat het om het wekken van interesse voor octrooien. In de tweede fase om het verstrekken van basisinformatie. In de oriëntatiefase wordt een verdere verdieping in de octrooimaterie gezocht. Dit gebeurt zoveel mogelijk in overeenstemming met de wensen van de klant. Doel van de activiteiten is tweeledig. Enerzijds is het doel de klant een bewuste keuze te laten maken ten aanzien van het wel of niet aanvragen van octrooibescherming. Anderzijds moet het gebruik van informatie uit octrooien ondersteuning bieden in het innovatieproces dat de klant doorloopt Promotie Promotie is gericht op vergroting van het gebruik van het octrooisysteem. De promotieactiviteiten hebben als doel de klant inzicht te geven in het belang van het gebruik van octrooi-informatie bij innovatief ondernemen. Het benadrukt de relevantie en het praktische nut van octrooi-informatie, en van kennis over het octrooisysteem. De activiteiten zijn doorgaans gericht op collectieven, op doelgroepen als geheel. In 2006 heeft Octrooicentrum Nederland in het kader van promotie een aantal evenementen georganiseerd. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 20

21 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Octrooicongres Bij het in juni georganiseerde octrooicongres (ruim 200 deelnemers), presenteerde de Staatssecretaris van Economische Zaken, mevrouw C.E.G. van Gennip MBA, een samenhangend pakket maatregelen om het Nederlandse octrooisysteem op vier fronten flink te verbeteren (zie hoofdstuk 3.2.4). De heer Prof. A. Pompidou, President van het Europees Octrooi Bureau, ging in zijn toespraak in op de globaliserende markt en de effecten hiervan op octrooibescherming en het functioneren van het octrooisysteem. Verder sprak hij over de rol en samenwerking tussen het Europees Octrooi Bureau en de nationale lidstaten. Mevrouw Mr. J. Minor, Directeur Knowledge-based Economy bij de Europese Commissie, sprak over het octrooigedrag van het Europese midden- en kleinbedrijf. Zij liet de struikelblokken die van doen hebben met het Gemeenschapsoctrooi de revue passeren. De heer Mr. B.E.M. Wientjes, voorzitter van VNO-NCW, ging in zijn betoog in op het octrooisysteem als bron voor innovatieve ideeën, en op de noodzaak van heldere voorlichting aan het MKB over het gebruik van het octrooisysteem. Hij toonde zich andermaal voorstander van het invoeren van het Gemeenschapsoctrooi. Seminar Technisch Wetenschappelijke Attachés (TWA) In november vond het seminar Kennisbescherming en handhaving in de High Tech Sector van het TWA-netwerk ( in samenwerking met Octrooicentrum Nederland plaats. In het plenaire ochtendgedeelte hielden de genodigde sprekers voordrachten over de mogelijkheden van het Nederlandse en het Europese octrooisysteem voor het hightech segment. In de middag werden drie goedbezochte workshops gehouden over respectievelijk ICT, nano- en biotechnologie. In totaal bezochten circa 200 personen de TWA-dag. Beste Idee van Nederland Ook in 2006 nam Octrooicentrum Nederland deel aan het tv-programma Het Beste Idee van Nederland ( In het programma presenteerden studenten, particulieren en bedrijven nieuwe vindingen. De voorselectie vond plaats in het bezoekerscentrum van Octrooicentrum Nederland. Ruim 900 mensen hebben gedurende drie dagen 750 voorstellen gepresenteerd. Hier zijn 200 voorstellen uit geselecteerd voor de TV-uitzendingen. Octrooicentrum Nederland gaf in elke uitzending adviezen over de noodzaak van octrooi-onderzoek bij de ontwikkeling van een nieuw idee. De deelnemers werden ondersteund bij het zoeken in de octrooiliteratuur. Winnaar in 2006 was Jan Toonssen met de montage draadstang. Nederland Innovatief In december 2006 kwamen ondernemers, uitvinders, kennisinstellingen en overheidsinstanties die kansen voor vernieuwing willen aanpakken bij elkaar op Nederland Innovatief ( Dit jaarlijkse innovatie-evenement was een gezamenlijk initiatief van de Gemeente Dordrecht, Kennisalliantie Zuid-Holland, Octrooicentrum Nederland, Stichting Innovatiecentrum ID-NL, de Nederlandse Orde van Uitvinders en het Innovatie Platform. De eerste dag organiseerde Octrooicentrum Nederland in HOOFDSTUK 2 - PAGINA 21

22 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Rijswijk een innovatiedebat en diner waarvoor ruim 300 mensen waren uitgenodigd. Premier Balkenende gaf als voorzitter van het Innovatieplatform acte de présence, en benadrukte het belang van innovatie voor duurzame economische groei. De tweede dag bezochten ruim ondernemers, uitvinders en investeerders de beurs en de workshops in Dordrecht Voorlichting Voorlichting is gericht op het aanreiken van standaardinformatie op verzoek. De informatie die geleverd wordt heeft betrekking op de beschermingsfunctie van octrooien en op het gebruik van kennis die in de octrooiliteratuur is beschreven. De informatie wordt uniform en snel geleverd. Interactie is doorgaans gericht op een individuele klant, niet op een collectief. Voorlichting vindt plaats via de afdeling Publieksvoorlichting, door het geven van presentaties en workshops en via de website met moderne zoeksystemen. Publieksvoorlichting De eerstelijns voorlichtingsunit ontving in 2006 bijna vragen over octrooien en andere industrieel eigendomsrechten: telefonisch, via , of naar aanleiding van een bezoek. Beleid en uitvoering van Octrooicentrum Nederland zijn erop gericht om basisinformatie zoveel mogelijk elektronisch aan te bieden, via de website. Veel inzet is dan ook gericht geweest op het plaatsen van meer kerninformatie op de website. Verder kregen klanten met de zogeheten digitale adviseur basisvragen beantwoord. Beoogd wordt eerstelijns dienstverlening langs elektronische weg de komende jaren verder te versterken. Octrooicentrum Nederland verzorgde op elf universiteiten presentaties, gastcolleges en workshops. Meer dan studenten en onderzoekers van technische-, medische- en bedrijfseconomische faculteiten kregen voorlichting over het octrooisysteem en het gebruik van octrooi-informatie. Het betrof met name studenten in de eindfase van hun bachelorstudie of aan het begin van hun masterfase Oriëntatie Aan klanten wordt zoveel mogelijk maatwerk geleverd. Naast individuele gesprekken waarin verdieping in het octrooisysteem centraal staat, worden onderzoeken uitgevoerd in de octrooiliteratuur. Klanten willen een overwogen besluit nemen om wel, of bewust niet octrooibescherming aan te vragen. Zij blijken dan een sterke behoefte te hebben aan één op één gesprekken over bijvoorbeeld de voor- en nadelen van octrooibescherming. Veelal gaat zo n gesprek vergezeld van zoekacties in de octrooiliteratuur, waarbij de octrooieerbare aspecten van een vinding worden verkend. In 2006 zijn in totaal individuele gesprekken gehouden en 824 onderzoeken in databanken uitgevoerd. Medewerkers van Octrooicentrum Nederland geven op locatie bij organisaties werkzaam in het innovatieveld voorlichting. Dit gebeurt onder meer op vestigingen van Syntens en bij de NOVU. Daarnaast is meegewerkt aan het project van de stichting Jong Ondernemen en aan de ondernemerswedstrijd van New Venture. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 22

23 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 Innovatie door Octrooi-Informatie (IOI) Octrooicentrum Nederland heeft in juli het IOI-project afgerond. Sinds 2001 wordt samen met Syntens ( voorlichting gegeven aan innovatieve ondernemers over de toegevoegde waarde van intellectueel eigendom. Vanuit een aantal over Nederland verspreide Syntens vestigingen hebben adviseurs van Octrooicentrum Nederland in de regio op maat voorlichting gegeven aan innovatieve bedrijven. Het aantal ondernemingen dat voorlichting ontving in het kader van dit project is in de eerste zes maanden van 2006 gegroeid van naar 2.341, 17% boven de prognose. Op verzoek van ondernemers werden door adviseurs van Octrooicentrum Nederland gedurende de eerste zes maanden van 2006 zo n 250 onderzoeken in de octrooiliteratuur uitgevoerd, 40% meer dan verwacht. Het aantal ondernemingen dat een workshop heeft gevolgd bedroeg 181. Tijdens de workshops wordt voorlichting gegeven over de rol van octrooi-informatie tijdens het innovatieproces. Tevens wordt gewezen op de rol van marktpartijen: octrooigemachtigde bureaus en octrooirecherche bureaus. Vanaf juli 2006 heeft het succes van het project zich vertaald in het integreren van de IOI-formule in het reguliere voorlichtingsproces van Octrooicentrum Nederland. Dat betekent voorlichting op regionaal niveau en in samenwerking met Syntens. Samenwerking met de NOVU De Nederlandse Orde Van Uitvinders ( is de beroepsorganisatie van professioneel werkende uitvinders in Nederland. Het behartigt de belangen van particuliere uitvinders door overdracht van kennis en kunde, en door uitvinders terzijde te staan bij het zoeken naar samenwerking en naar mogelijkheden uitvindingen in productvorm op de markt te brengen. Bij de NOVU geeft een adviseur van Octrooicentrum Nederland voorlichting. Dit behelst gesprekken met uitvinders over hun octrooisituatie en het voeren van oriënterende onderzoeken voor hen in de octrooiliteratuur. Tevens publiceert Octrooicentrum Nederland met regelmaat artikelen in het vakblad Vindingrijk dat de NOVU uitgeeft. Er is grote waardering voor dit type laagdrempelige voorlichting. NOVU leden raken er meer en meer van overtuigd dat goed octrooionderzoek cruciaal is in het innovatietraject. In 2006 is de samenwerking met de NOVU verder versterkt. Het mondde uit in gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe instrumenten voor de doelgroepen particulieren en MKB. Stichting Jong Ondernemen In 2006 is opnieuw geparticipeerd in het project van de stichting Jong Ondernemen ( Studenten richtten een onderneming op met als doel een nieuw idee of product in de markt te zetten. Octrooicentrum Nederland ondersteunde de studenten in de fase waarin nieuwe ideeën en producten werden ontwikkeld (hulp o.a. bij het zoeken in de octrooiliteratuur). In 2006 werden zo n 600 studentbedrijven opgericht met gemiddeld tien deelnemers per bedrijf. Octrooigemachtigde bureaus HOOFDSTUK 2 - PAGINA 23

24 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 3 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 2 waren op verzoek van Octrooicentrum Nederland bereid studentbedrijven kosteloos te helpen bij het opstellen van een octrooiaanvraag. Studenten leerden zodoende het traject van idee naar productvernieuwing en marktintroductie kennen. New Venture New Venture ( is een jaarlijks terugkerende wedstrijd om een innovatief idee te ontwikkelen tot een succesvol ondernemingsplan. In drie rondes werden de ingezonden ideeën, de degelijkheid van de haalbaarheidsstudie en van het ondernemingsplan beoordeeld. Octrooicentrum Nederland heeft de deelnemers tijdens de ideeronde gecoacht en ondersteunde hen bij onderzoek in de octrooiliteratuur. HOOFDSTUK 2 - PAGINA 24

25 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 3 3 De wensen en doelstellingen van de opdrachtgevers 3.1 Inleiding Octrooicentrum Nederland wil op professionele wijze maximaal bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van de opdrachtgevers en met name van het Directoraat Generaal Ondernemen & Innovatie (DG O&I). Dit betekent: een hoge kwaliteit tegen zo laag mogelijke kosten. Daarnaast streeft Octrooicentrum Nederland naar het leveren van input door kennisontsluiting en beleidsinteractie voor de voorbereiding van innovatiebeleid. In nauwe samenwerking met het moederdepartement participeert Octrooicentrum Nederland in de bestuurlijke werkzaamheden van internationale organen. De KSF en zijn: deskundige uitvoerder, efficiënte uitvoering, optimale hulp bij beleidsvoorbereiding en kennisoverdracht. HOOFDSTUK 3 - PAGINA 25

26 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 3 Opdrachtgevers KSF Prestatie-indicatoren Streefwaarde 2006 Realisatie 2006 Professionele uitvoerder (octrooideskundigheid) Efficiënte uitvoering van de opdracht Leveren van input voor beleidsvoorbereiding Ontwikkelen en uitvoeren van trajecten voor overdracht van kennis Percentage stand der techniek onderzoeken dat zelf uitgevoerd wordt Daling van behandelnormen per product (met behoud van kwaliteit) Aantal beleidsinteractieve onderzoeken Aantal samenwerkingsrelaties met intermediaire en brancheorganisaties 75% 74% Daling van nagenoeg alle behandelnormen 6 grote onderzoeken en 35 kleinere onderzoeken Daling van alle behandelingsnormen m.u.v. het nationaal stand der techniek onderzoek 9 grote onderzoeken en 58 kleinere onderzoeken HOOFDSTUK 3 - PAGINA 26

27 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 3 Uitgevoerde stand der techniek onderzoeken Voor een twintigjarig octrooi moet volgens de Rijksoctrooiwet binnen dertien maanden na eerste indiening van de aanvraag een verzoek tot onderzoek naar de stand der techniek worden ingediend. Het onderzoek leidt tot een stand der techniek rapport. In 2006 is het grootste gedeelte van dit type onderzoek door Octrooicentrum Nederland zelf uitgevoerd (74%). Wil de aanvrager zijn octrooirecht ook in landen buiten Nederland laten gelden, dan is een internationaal stand der techniek onderzoek noodzakelijk. Het daadwerkelijke onderzoek wordt verplicht uitgevoerd door het Europees Octrooi Bureau. De administratieve afhandeling voor Nederlandse octrooiaanvragers geschiedt door Octrooicentrum Nederland. Leveren van input voor beleidsvoorbereiding Binnen de afdeling Kennisontwikkeling & Voorlichting is het cluster Kennisontsluiting en Beleidsinteractie (KOB) verantwoordelijk voor het genereren van beleidsrelevante kennis. De studies die KOB oplevert zijn vaak gericht op onderwerpen die bij de ministeries op de beleidsagenda staan. In 2006 zijn uitgebreide studies uitgevoerd op het gebied van High Tech Automotive, Life Sciences en Gezondheid, het Maritieme Cluster en Nieuwe Materialen. Een uitgebreid onderzoek naar de karakteristieken van de verlening van Europese octrooiaanvragen is in de eerste helft van 2006 afgerond. Daarnaast zijn er diverse kleinere onderzoeken uitgevoerd op verschillende terreinen. Deze onderzoeken hadden deels het karakter van het beantwoorden van ad-hoc (beleids)vragen en deels van technologiescans. Het betreft onderzoeken op onder andere het gebied van milieu, energietechnologie, bouwen, genomics, bedrijfsprofielen en het octrooiprofiel van de Top-100 van WBSO-aanvragers. Opdrachten komen voor een groot deel vanuit het Ministerie van Economische Zaken en haar diensten en dan met name van SenterNovem ( Daarnaast zijn of worden ook onderzoeken uitgevoerd voor het Ministerie van VROM en voor het Ministerie van VWS. Ontwikkelen van trajecten voor overdracht van kennis Ter versterking van het EZ-beleid vervult Octrooicentrum Nederland een antennefunctie door trends, behoeften en knelpunten te signaleren bij gebruikers van het octrooisysteem. Om een groot en breed bereik te realiseren, wil Octrooicentrum Nederland samenwerken met deze intermediaire organisaties die actief zijn binnen het innovatieveld. Via deze organisaties moet de uiteindelijke klant bereikt worden. Om de samenwerking met andere organisaties te verstevigen worden samenwerkingsverbanden afgesloten. HOOFDSTUK 3 - PAGINA 27

28 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 3 Om het gebruik van octrooipublicaties aan universiteiten te bevorderen, stationeerde Octrooicentrum Nederland vanaf maart 2006 een technisch adviseur bij de TU Delft ( Met de TU Delft is in een overeenkomst de samenwerking vastgelegd. De adviseur houdt spreekuren, voert onderzoeken uit en is betrokken bij workshops met als doel onderzoekers bekend te maken met octrooien en het octrooisysteem. Ook de Radboud Universiteit Nijmegen heeft interesse getoond in een tijdelijke stationering van een octrooiadviseur. Realisatie zal in 2007 plaatsvinden. Met de Stichting voor Technologie en Wetenschap (STW) zijn vergelijkbare afspraken gemaakt. STW ( houdt zich bezig met kennisvalorisatie en onderschrijft het belang van het gebruik van informatie uit octrooipublicaties. Gezamenlijk worden valorisatie workshops gehouden. Voor STW worden eveneens onderzoeken in de octrooiliteratuur uitgevoerd. Doel is het vergroten van het gebruik van octrooi-informatie door STW medewerkers en onderzoekers die werkzaam zijn in door STW gefinancierde projecten. De samenwerking zal in 2007 bekrachtigd worden door het tekenen van een samenwerkingsovereenkomst. 3.2 Professioneel uitvoeren van de opdrachten Omzet bij het Ministerie van Economische Zaken Voor het uitvoeren van de werkzaamheden is door DG Ondernemen & Innovatie van het Ministerie van Economische Zaken voor 2006 een opdracht verleend voor EUR 13,8 miljoen aan Octrooicentrum Nederland. HOOFDSTUK 3 - PAGINA 28

29 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K 3 De omzet van Octrooicentrum Nederland bij het moederdepartement is als volgt over de productgroepen verdeeld (x EUR 1.000): Totaal per productgroep HOOFDSTUK 3 - PAGINA 29

30 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K Overige opdrachten Samenwerking met de United Kingdom Patent Office (UKPO) In 2006 was het UKPO ( zeer tevreden over de kwaliteit van het werk dat Octrooicentrum Nederland voor haar verrichtte. Het ging om 170 stand der techniek onderzoeken en beoordelingen waarbij is voldaan aan de hoge kwaliteitsnormen. Voor Octrooicentrum Nederland is dit werk van belang voor het meten en op peil houden van de beoordelingsexpertise. In 2007 worden opnieuw stand der techniek onderzoeken uitgevoerd voor het UKPO. Octrooigemachtigdenopleiding en -examens Aan de voor benoemde examencommissie voor de octrooigemachtigden heeft Octrooicentrum Nederland wederom twee van de zes leden geleverd. De examencommissie heeft in 2006 de volgende tentamens afgenomen (tussen haakjes het aantal deelnemers): - de juridische examenonderdelen Recht Algemeen (22), Octrooirecht (23), en Overige IE-rechten en Europees Recht/ mededinging (21); - de tentamens praktische vaardigheden Schrijven van conclusies en een beschrijvingsinleiding van een octrooiaanvrage (29), Het bespreken van een stand der techniek onderzoek afgegeven voor een ingediende octrooiaanvrage (28) en Het opstellen van een (verzoek om) advies omtrent de toepasselijkheid van de nietigheidsgronden, en/of een inbreukadvies, en/of een vrijgaveadvies (31). Twee deelnemers hebben een bezwaar ingesteld tegen een tentamenuitslag: één kandidaat werd daarbij in het gelijk gesteld; het tweede bezwaar werd niet-ontvankelijk verklaard. In totaal zijn 21 personen geslaagd voor het gehele octrooigemachtigdenexamen. Voor de tweejarige gemachtigdenopleiding, die in maart 2006 is gestart, hebben zich in totaal 23 aspirant-octrooigemachtigden aangemeld. Plaatsvervangend rechter/raadsheer Bij Octrooicentrum Nederland is één juridisch adviseur actief als rechter-plaatsvervanger bij de Rechtbank Den Haag. Deze heeft in 2006 éénmaal bijgedragen aan de beoordeling van een geschil over een Europees, voor Nederland geldig octrooi. HOOFDSTUK 3 - PAGINA 30

31 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K Overzicht van octrooitaksen over 2006 In 2006 heeft Octrooicentrum Nederland ruim EUR 51 miljoen aan taksen ontvangen. Daarvan is totaal EUR 21,9 miljoen aan het EOB afgedragen in het kader van Europees verleende octrooien die in Nederland van kracht zijn geworden. Circa 2,4 miljoen EUR heeft betrekking op af te dragen taksen aan het EOB én de World Intellectual Property Organization (WIPO) in het kader van de Patent Cooperation Treaty. Het onderstaande overzicht geeft de omvang aan van de over 2006 ontvangen taksen. Opbrengsten taksen (x1.000) Realisatie over 2006 Bruto opbrengst taksen Afdracht EOB: EP/NL taksen Afdracht EOB: PCT Afdracht WIPO: PCT -858 Netto opbrengst taksen EZ over De netto opbrengst is als volgt verdeeld: Jaartaksen Indiening Akten 79 Verzoekschriften 14 Taksen voor ingediende vertalingen EP/NL 403 Totaal netto opbrengst taksen EZ over HOOFDSTUK 3 - PAGINA 31

32 I N H O U D H O O F D S T U K 1 H O O F D S T U K 2 H O O F D S T U K 4 H O O F D S T U K 5 H O O F D S T U K Nieuw octrooibeleid De evaluatie van het Nederlandse octrooisysteem onder de ROW 1995 door het Ministerie van Economische Zaken ( en Octrooicentrum Nederland is medio 2006 afgerond met een brief van Staatssecretaris Van Gennip aan de Tweede Kamer. In een speech tijdens het door Octrooicentrum Nederland georganiseerde octrooicongres heeft zij haar beleidsplannen publiekelijk toegelicht. In die plannen gaat het erom de toegang en het gebruik van het octrooisysteem voor met name het MKB te verbeteren. De maatregelen betreffen in de eerste plaats de inmiddels per 1 juli 2006 ingevoerde schriftelijke opinie bij het onderzoek naar de stand van de techniek. Verder gaat het om afschaffing van het zesjarig registratie-octrooi dat in de praktijk tot rechtsonzekerheid leidt. Beide maatregelen komen de kwaliteit van het Nederlandse systeem zeer ten goede. Rest dan onder de ROW 1995 alleen het octrooi dat maximaal twintig jaar in stand kan worden gehouden. Daarnaast bestaat het voornemen om de drempelkosten te verlagen, waardoor het MKB extra gestimuleerd wordt om actief gebruik te maken van het octrooisysteem. Ook komt er de mogelijkheid om aanvragen in de Engelse taal in te dienen (met conclusies vertaald naar het Nederlands), waardoor de vertaalkosten zullen afnemen. Tegelijkertijd zullen octrooihouders extra (financieel) worden geprikkeld om bewust de afweging te maken hun octrooien al dan niet in stand te houden door een progressiever stelsel van instandhoudingstaksen. Tot slot zal door het geven van meer voorlichting het octrooibewustzijn van het innovatieve MKB worden verhoogd. Het ziet ernaar uit dat de verschillende maatregelen per 1 januari 2008 in werking kunnen treden. Gewaarmerkte vertaling Met ingang van 1 augustus 2006 is de plicht tot waarmerking (door een octrooigemachtigde) van een Nederlandse vertaling van een Europees octrooi vervallen. Deze afschaffing vermindert de hieraan verbonden financiële en administratieve last voor octrooihouders. Nederland was nog het enige land in Europa dat deze waarmerkplicht kende. 3.3 Participatie in internationale organen Vanwege het open karakter van onze economie, heeft Nederland veel belang bij mondiale harmonisatie en samenwerking op het terrein van de industriële eigendomsrechten. Bovendien zijn veel octrooiaanvragen van Nederlandse herkomst. Wereldwijd staat Nederland op de zesde plaats. Octrooicentrum Nederland speelt van oudsher een belangrijke rol op het internationale terrein van de industriële eigendomsrechten. HOOFDSTUK 3 - PAGINA 32

OCTROOICENTRUM NEDERLAND. Inleiding Directieverslag Organisatie, missie, doelstellingen Accountantsverklaring Voorstel tot resultaatbestemming

OCTROOICENTRUM NEDERLAND. Inleiding Directieverslag Organisatie, missie, doelstellingen Accountantsverklaring Voorstel tot resultaatbestemming Jaarverslag 2005 OCTROOICENTRUM NEDERLAND Inleiding Directieverslag Organisatie, missie, doelstellingen Accountantsverklaring Voorstel tot resultaatbestemming Inhoud Inleiding 3 1 Directieverslag 4 2

Nadere informatie

OCTROOICENTRUM NEDERLAND

OCTROOICENTRUM NEDERLAND Jaarverslag 2007 OCTROOICENTRUM NEDERLAND Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Missie, doelstellingen, organisatie 6 1.1. Missie 7 1.2. Doelstellingen en Balanced Score Card 7 1.3. Organisatie 8 2. De dienstverlening

Nadere informatie

Jaarverslag 2008 OCTROOICENTRUM NEDERLAND

Jaarverslag 2008 OCTROOICENTRUM NEDERLAND Jaarverslag 2008 Jaarverslag 2008 OCTROOICENTRUM NEDERLAND 2 OCTROOICENTRUM NEDERLAND INHOUD Voorwoord 4 1. Missie, doelstellingen, organisatie 6 1.1 Missie 7 1.2 Doelstellingen en Balanced Score Card

Nadere informatie

ACHTERGRONDINFORMATIE BELEIDSVISIE OCTROOIBELEID EN MKB

ACHTERGRONDINFORMATIE BELEIDSVISIE OCTROOIBELEID EN MKB ACHTERGRONDINFORMATIE BELEIDSVISIE OCTROOIBELEID EN MKB 1.1 NATIONAAL OCTROOISYS TEEM...1 1.2 EUROPESE EN INTERNATIONALE OCTROOIPROCEDURES...2 1.2.1 EUROPESE PROCEDURE...3 1.2.2 DE INTERNATIONALE PCT-PROCEDURE...4

Nadere informatie

Brussel, 22 november 2006 112206 Advies Europees beleid intellectuele eigendommen Advies Europees beleid met betrekking tot intellectuele eigendommen

Brussel, 22 november 2006 112206 Advies Europees beleid intellectuele eigendommen Advies Europees beleid met betrekking tot intellectuele eigendommen Brussel, 22 november 2006 112206 Advies Europees beleid intellectuele eigendommen Advies Europees beleid met betrekking tot intellectuele eigendommen 1. Inleiding De SERV werd op 3 november 2006 om advies

Nadere informatie

Koninginnegracht 19, Den Haag Kanaalpad 69, Apeldoorn 070-3105600. patents@vriesendorp.nl www.vriesendorp.nl

Koninginnegracht 19, Den Haag Kanaalpad 69, Apeldoorn 070-3105600. patents@vriesendorp.nl www.vriesendorp.nl 1 Een octrooi (ook wel patent) is een juridisch document waarin de beschermingsomvang van een technische uitvinding of idee is vastgelegd. Met een octrooi kunt u derden, die daartoe niet gerechtigd zijn,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 30 635 Octrooibeleid Nr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Beleidsvisie Octrooibeleid en MKB

Beleidsvisie Octrooibeleid en MKB Beleidsvisie Octrooibeleid en MKB Samenvatting Een efficiënt werkend octrooisysteem draagt bij aan innovatie en welvaartsgroei. Momenteel innoveert het midden- en kleinbedrijf nog te weinig en is te weinig

Nadere informatie

Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi

Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi Fiche 9: Verordening EU octrooi vertaalregelingen 1. Algemene gegevens Titel voorstel: Voorstel voor een verordening van de Raad inzake de vertaalregelingen voor het EU-octrooi Datum Commissiedocument:

Nadere informatie

Jaaroverzicht NL Octrooicentrum 2009. Datum 1 juni 2010

Jaaroverzicht NL Octrooicentrum 2009. Datum 1 juni 2010 Jaaroverzicht NL Octrooicentrum 2009 Datum 1 juni 2010 Colofon Contactpersoon Ben Lieshout Coördinator Internationale Zaken/Secretaris MT T 088 602 64 53 F 088 602 90 24 ben.lieshout@agentschapnl.nl NL

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 975 (R 1821) Wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 en enige andere wetten naar aanleiding van de evaluatie van de Rijksoctrooiwet 1995 van 2006

Nadere informatie

jaarverslag 2004 Octrooicentrum Nederland verricht de volgende taken:

jaarverslag 2004 Octrooicentrum Nederland verricht de volgende taken: jaarverslag 2004 jaarverslag 2004 Octrooicentrum Nederland verricht de volgende taken: het uitvoeren van de Rijksoctrooiwet op een efficiënte en professionele wijze, het nationaal voorportaal zijn bij

Nadere informatie

Evaluatie Rijksoctrooiwet 1995

Evaluatie Rijksoctrooiwet 1995 Ministerie van Economische Zaken Evaluatie Rijksoctrooiwet 1995 -eindrapport- Dit rapport is uitgebracht aan de opdrachtgever, het Ministerie van Economische Zaken en mag alleen gebruikt worden in het

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Ruim honderd jaar historie. Octrooiverlener voor Nederland. Octrooiverlening in de praktijk. Kennisontwikkeling en Voorlichting

Inhoudsopgave. Ruim honderd jaar historie. Octrooiverlener voor Nederland. Octrooiverlening in de praktijk. Kennisontwikkeling en Voorlichting Jaaroverzicht NL Octrooicentrum 2010 Inhoudsopgave Ruim honderd jaar historie Octrooiverlener voor Nederland Octrooiverlening in de praktijk Kennisontwikkeling en Voorlichting 5 5 8 15 Jaaroverzicht NL

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage. Datum 08 oktober 2012

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage. Datum 08 oktober 2012 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 20 2594 AV Den Haag

Nadere informatie

2. voorbeeld beleidsartikel

2. voorbeeld beleidsartikel Artikel Algemene doelstelling Rol en verantwoordelijkheid minister Beleidsartikel 3. Innovatie (van het fictieve Ministerie van Groei en Geluk) Een relatief sterke positie van Nederland in de EU op het

Nadere informatie

Rijswijk DE OCTROOIGEMACHTIGDEN telefoon 070-3905578 -------- fax 070-3905171 Beschikking A. - B.

Rijswijk DE OCTROOIGEMACHTIGDEN telefoon 070-3905578 -------- fax 070-3905171 Beschikking A. - B. Postbus 3219, 2280 GE Rijswijk -------- Beschikking A. - B. 1.1 Bij brief van 6 juni 2000 heeft de heer A. (hierna A.) aan de Raad van Toezicht (hierna de Raad) verzocht om een oordeel te geven over een

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2007 479 Rijkswet van 8 november 2007 tot wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 en enige andere wetten naar aanleiding van de evaluatie van de Rijksoctrooiwet

Nadere informatie

Van idee tot octrooi. NL Octrooicentrum helpt u verder. >>Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal

Van idee tot octrooi. NL Octrooicentrum helpt u verder. >>Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal Van idee tot octrooi NL Octrooicentrum helpt u verder >>Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal 2 Van idee tot octrooi U hebt een idee en staat te popelen om het te ontwik kelen. Daar

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 635 Octrooibeleid Nr. 1 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

BACK TO BASICS OCTROOIRECHT ERIC DE GRYSE

BACK TO BASICS OCTROOIRECHT ERIC DE GRYSE BACK TO BASICS OCTROOIRECHT ERIC DE GRYSE eric.degryse@simontbraun.eu I. OCTROOIWETGEVING : België Wetboek van economisch recht, 19 April 2014, Boek XI, "Intellectuele eigendom, titel 1, Uitvindingsoctrooien

Nadere informatie

Europese octrooiaanvragen

Europese octrooiaanvragen Vereenigde Octrooibureaux N.V. Johan de Wittlaan 7 2517 JR Postbus 87930 2508 DH Den Haag Telefoon 070 416 67 11 Telefax 070 416 67 99 patent@vereenigde.com trademark@vereenigde.com legal@vereenigde.com

Nadere informatie

ECLI:NL:RVS:2014:3026

ECLI:NL:RVS:2014:3026 ECLI:NL:RVS:2014:3026 Instantie Raad van State Datum uitspraak 13-08-2014 Datum publicatie 13-08-2014 Zaaknummer Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201311562/1/A3 Eerste

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie 25 juli 2001 WERKDOCUMENT over het voorstel voor een verordening van de Raad betreffende het Gemeenschapsoctrooi (COM(2000)

Nadere informatie

P A T E N T I N 6 S T A P P E N N A A R J E E I G E N P A T E N T H O E K U N J E E E N O C T R O O I A A N V R A G E N?

P A T E N T I N 6 S T A P P E N N A A R J E E I G E N P A T E N T H O E K U N J E E E N O C T R O O I A A N V R A G E N? P A T E N T I N 6 S T A P P E N N A A R J E E I G E N P A T E N T H O E K U N J E E E N O C T R O O I A A N V R A G E N? I N H O U D 5E R V A R I N G W A T J E O V E R O N S M O E T W E T E N B i j o n

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2005 2006 29 874 (R 1777) Goedkeuring en uitvoering van de op 17 december 1991 te München tot stand gekomen Akte tot herziening van artikel 63 van het Verdrag

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 26 628 Industrie- en dienstenbeleid Nr. 4 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Gemeente Leeuwarderadeel

Gemeente Leeuwarderadeel Gemeente Leeuwarderadeel 25 februari 2013 Inhoudsopgave Inleiding 2 pagina Hoofdstuk 1 Procedure 3 Hoofdstuk 2 Zittingen 5 Hoofdstuk 3 Besluiten op bezwaar 8 Hoofdstuk 4 Termijnen 9 Hoofdstuk 5 Conclusies

Nadere informatie

Commissie van advies voor de bezwaarschriften Gemeente Landerd

Commissie van advies voor de bezwaarschriften Gemeente Landerd Commissie van advies voor de bezwaarschriften Gemeente Landerd Jaarverslag 2014 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Doel, samenstelling commissie, procedure 2 Hoofdstuk 2 Ingediende en afgehandelde bezwaarschriften

Nadere informatie

Van idee tot octrooi In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Van idee tot octrooi In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Van idee tot octrooi In opdracht van het ministerie van Economische Zaken 2 Van idee tot octrooi U hebt een idee en staat te popelen om het te ontwik kelen. Daar komt veel bij kijken. U wilt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1998 1999 23 732 Octrooibeleid in samenhang met het technologie- en industriebeleid Nr. 5 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Samenwerken & Intellectueel Eigendom

Samenwerken & Intellectueel Eigendom Samenwerken & Intellectueel Eigendom 15 mei 2012 Mecc Maastricht René Janssen octrooiadviseur regio Limburg NL Octrooicentrum (locatie Syntens-Roermond) NL Octrooicentrum Octrooiverlening Nederland (uitvoering

Nadere informatie

1.1 Bent u het eens met deze opsomming van basiskenmerken voor het octrooisysteem?

1.1 Bent u het eens met deze opsomming van basiskenmerken voor het octrooisysteem? A. Algemene vragen 1.1 Bent u het eens met deze opsomming van basiskenmerken voor het octrooisysteem? Persoonlijk heb ik grote problemen met het octrooisysteem. Ooit was het duidelijk dat individuele uitvinders

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 975 (R 1821) Wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 en enige andere wetten naar aanleiding van de evaluatie van de Rijksoctrooiwet 1995 van 2006

Nadere informatie

Profiel. Manager Bibliotheken. 20 maart 2015. Opdrachtgever Stichting Bibliotheek Rotterdam

Profiel. Manager Bibliotheken. 20 maart 2015. Opdrachtgever Stichting Bibliotheek Rotterdam Profiel Manager Bibliotheken 20 maart 2015 Opdrachtgever Stichting Bibliotheek Rotterdam Voor meer informatie over de functie Manon Min, adviseur Leeuwendaal Telefoon (070) 414 27 00 Voor sollicitatie

Nadere informatie

Rapport Rapportnummer: 2012/099

Rapport Rapportnummer: 2012/099 Rapport Rapport betreffende een klacht over NL Octrooicentrum, onderdeel van Agentschap NL van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie uit Rijswijk (ZH). Rapportnummer: 2012/099 2 Datum:

Nadere informatie

www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014 CWTS B.V. Centre for Science and Technology Studies, Leiden University

www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014 CWTS B.V. Centre for Science and Technology Studies, Leiden University REPORT Onderzoek naar unieke uitvindingen zoals beschreven in octrooifamilies gebaseerd op onderzoek van TO2-instituten en hun medewerkers in de periode 2001-2010 www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014

Nadere informatie

Jaarverslag Geschillenadviescommissie Hogeschool van Amsterdam

Jaarverslag Geschillenadviescommissie Hogeschool van Amsterdam Jaarverslag 2014-2015 Geschillenadviescommissie Hogeschool van Amsterdam Geschillenadviescommissie - Hogeschool van Amsterdam 1 Inhoudsopgave Voorwoord. 3 Samenvatting 4 Taak, werkwijze en samenstelling

Nadere informatie

De Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand, Wet sociale werkvoorziening en Wet Investeren in Jongeren gemeente Tynaarlo vast te stellen

De Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand, Wet sociale werkvoorziening en Wet Investeren in Jongeren gemeente Tynaarlo vast te stellen Raadsbesluit nr. 22 Betreft: Vaststellen Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand, Wet sociale werkvoorziening en Wet Investeren in Jongeren gemeente Tynaarlo De raad van de gemeente Tynaarlo;

Nadere informatie

Octrooieren door MKB-bedrijven

Octrooieren door MKB-bedrijven Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Octrooieren door MKB-bedrijven Peter Kanne E2021 13 september

Nadere informatie

De Octrooicellen. Bescherm en valoriseer uw uitvindingen. Gratis sectorale ondersteuning rond intellectuele eigendom op maat van uw onderneming

De Octrooicellen. Bescherm en valoriseer uw uitvindingen. Gratis sectorale ondersteuning rond intellectuele eigendom op maat van uw onderneming De Octrooicellen Bescherm en valoriseer uw uitvindingen Gratis sectorale ondersteuning rond intellectuele eigendom op maat van uw onderneming De octrooicellen Bescherm en valoriseer uw uitvindingen Gratis

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1997 42 Besluit van 30 januari 1997, houdende regels betreffende een aanvullend beschermingscertificaat voor gewasbeschermingsmiddelen (Besluit certificaat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 975 (R1821) Wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 en enige andere wetten naar aanleiding van de evaluatie van de Rijksoctrooiwet 1995 van 2006

Nadere informatie

Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin

Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen Vodo50 Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Aanleiding Nederland en Groningen moeten het voor de groei van de economie vooral hebben van actieve

Nadere informatie

NEDERLANDS PATENT IN 6 STAPPEN

NEDERLANDS PATENT IN 6 STAPPEN NEDERLANDS PATENT IN 6 STAPPEN www.inaday.eu WIJ ZIJN INADAY, SPECIALIST IN MERKEN & PATENTEN Inaday maakt merk- en patentbescherming begrijpelijk en bereikbaar. Dit doen we door de procedures voor merk-

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van

Nadere informatie

REGLEMENT TER UITVOERING VAN HET GEMEENSCHAPSOCTROOIVERDRAG EERSTE DEEL BEPALINGEN TER UITVOERING VAN HET EERSTE DEEL VAN HET VERDRAG TWEEDE DEEL

REGLEMENT TER UITVOERING VAN HET GEMEENSCHAPSOCTROOIVERDRAG EERSTE DEEL BEPALINGEN TER UITVOERING VAN HET EERSTE DEEL VAN HET VERDRAG TWEEDE DEEL Nr L 401 / 28 Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen 30 12 89 REGLEMENT TER UITVOERING VAN HET GEMEENSCHAPSOCTROOIVERDRAG EERSTE DEEL BEPALINGEN TER UITVOERING VAN HET EERSTE DEEL VAN HET VERDRAG

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

De vragenlijst van de openbare raadpleging

De vragenlijst van de openbare raadpleging SAMENVATTING De vragenlijst van de openbare raadpleging Tussen april en juli 2015 heeft de Europese Commissie een openbare raadpleging gehouden over de vogel- en de habitatrichtlijn. Deze raadpleging maakte

Nadere informatie

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN Aanbiedingsformulier Onderwerp Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN behoudens advies van de Commissie voor Economische Zaken, Grondzaken, Toerisme en Parkeren, bijgaand raadsvoorstel

Nadere informatie

De juiste partners voor uw innovaties

De juiste partners voor uw innovaties De juiste partners voor uw innovaties Een project van: Ondernemer met innovatieplan Juiste partner(s) Kennis Financiering Ondernemers Overheid Onderzoekers Onderwijs Innovatief idee verdient partnerschap

Nadere informatie

Gemeente Landerd. Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften

Gemeente Landerd. Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften Gemeente Landerd Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften Inhoudsopgave. Inleiding.... Doel.... Samenstelling commissie.... Procedure.... Ingediende en afgehandelde bezwaarschriften....

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht

Jaarverslag 2014 Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht Jaarverslag 2014 Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht Over de periode 1 januari 2014 t/m 31 december 2014. Uitgebracht in april 2015. Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 29 874 (R 1777) Goedkeuring en uitvoering van de op 17 december 1991 te München tot stand gekomen Akte van herziening van artikel 63 van het Verdrag

Nadere informatie

Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht

Jaarverslag Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht Jaarverslag 2016 Commissie van advies voor de bezwaarschriften van de gemeente Papendrecht Over de periode 1 januari 2016 t/m 31 december 2016. Uitgebracht in maart 2017. Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 27 193 (R 1658) Wijziging van de bepalingen ten aanzien van octrooigemachtigden in de Rijksoctrooiwet en de Rijksoctrooiwet 1995 Nr. 6 NOTA VAN

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 2 juli 2010 (08.07) (OR. en) 11805/10 ADD 2 PI 77

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 2 juli 2010 (08.07) (OR. en) 11805/10 ADD 2 PI 77 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 2 juli 2010 (08.07) (OR. en) 11805/10 ADD 2 PI 77 INGEKOMEN DOCUMENT van: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

Nadere informatie

Projectplan MKB Roadmaps 3.0

Projectplan MKB Roadmaps 3.0 Projectplan MKB Roadmaps 3.0 In 2013 is MKB Roadmaps voor het eerst opgestart, met als doelstelling om (aspirant) ondernemers te helpen om de zakelijke kant van hun innovatie te ontwikkelen. Wegens succes

Nadere informatie

EBG heeft het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) ingeschakeld als uitvoerder van deze regeling.

EBG heeft het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) ingeschakeld als uitvoerder van deze regeling. EBG AdviesregelinG EBG AdviesregelinG 2017 Een instrument van Economic Board Groningen Versie 15 maart 2017 Inleiding Economic Board Groningen (EBG) heeft als missie om bij te dragen aan de groei van duurzame

Nadere informatie

Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het

Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het Samenvatting Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het Confucius Instituut is een door de Chinese overheid gefinancierde non-profit organisatie die als

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2013. Bezwaarschriftencommissie gemeente Leeuwarderadeel

JAARVERSLAG 2013. Bezwaarschriftencommissie gemeente Leeuwarderadeel JAARVERSLAG 2013 Bezwaarschriftencommissie gemeente Leeuwarderadeel Stiens, 15 maart 2014 Inhoudsopgave Inleiding 2 pagina Hoofdstuk 1 Procedure 3 Hoofdstuk 2 Zittingen 6 Hoofdstuk 3 Besluiten op bezwaar

Nadere informatie

JAARVERSLAG COMMISSIE BEZWAARSCHRIFTEN 2016/2017. Gemeente Losser

JAARVERSLAG COMMISSIE BEZWAARSCHRIFTEN 2016/2017. Gemeente Losser JAARVERSLAG COMMISSIE BEZWAARSCHRIFTEN 2016/2017 Gemeente Losser 14 mei 2018 Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Inleiding 3 2. Samenstelling en taakverdeling 4 3. Vergaderingen 5 4. Aantallen bezwaarschriften

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Algemeen... 2. Artikel 1: Begrippen... 2. Hoofdstuk 2: Toetreding tot PiA... 2. Artikel 2: Toetreding... 2

Hoofdstuk 1: Algemeen... 2. Artikel 1: Begrippen... 2. Hoofdstuk 2: Toetreding tot PiA... 2. Artikel 2: Toetreding... 2 Tot uitwerking van en in overeenstemming met de Statuten vastgesteld in de bestuursvergadering van: 2 april 2013, ten kantore van St. Professionals in Advice, Beurs World Trade Center, 7 de etage, suite

Nadere informatie

Het Wetsvoorstel. De Staatssecretaris van Economische Zaken Mevrouw S.A.M. Dijksma Postbus 20401 2500 EK Den Haag

Het Wetsvoorstel. De Staatssecretaris van Economische Zaken Mevrouw S.A.M. Dijksma Postbus 20401 2500 EK Den Haag contactpersoon De Staatssecretaris van Economische Zaken Mevrouw S.A.M. Dijksma Postbus 20401 2500 EK Den Haag datum 8 juni 2015 e-mail telefoonnummer 06-46116548 uw kenmerk cc bijlage 1 onderwerp Voorlichting

Nadere informatie

EBG heeft het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) ingeschakeld als uitvoerder van deze regeling.

EBG heeft het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) ingeschakeld als uitvoerder van deze regeling. EBG AdviesregelinG EBG AdviesregelinG 2017 Een instrument van Economic Board Groningen Versie 23 februari 2017 Inleiding Economic Board Groningen (EBG) heeft als missie om bij te dragen aan de groei van

Nadere informatie

Octrooien: geen BARRICADE maar PARADE. barricade EN parade. Bolletje beschuit. Alfons Laudy

Octrooien: geen BARRICADE maar PARADE. barricade EN parade. Bolletje beschuit. Alfons Laudy Octrooien: geen BARRICADE maar PARADE Alfons Laudy KiviNiria Ondernemersdag 9 juni 2006 barricade EN parade Octrooibescherming Soorten octrooien Kosten Voordelen / nadelen Octrooi-informatie Bolletje beschuit

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 6 oktober 2010 (08.10) (OR. en) 14377/10 Interinstitutioneel dossier: 2010/0198 (CNS) PI 114

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 6 oktober 2010 (08.10) (OR. en) 14377/10 Interinstitutioneel dossier: 2010/0198 (CNS) PI 114 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 6 oktober 2010 (08.10) (OR. en) 14377/10 Interinstitutioneel dossier: 2010/0198 (CNS) PI 114 NOTA van: het voorzitterschap aan: de Raad (concurrentievermogen) nr. vorig

Nadere informatie

24 november 2006 OI/I /

24 november 2006 OI/I / Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 24 november 2006 OI/I / 6100385 2 Onderwerp Kabinetsreactie op het AWT

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

Rapportage burgerbrieven VWS 2017

Rapportage burgerbrieven VWS 2017 Rapportage burgerbrieven VWS 217 Algemeen Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) rapporteert hierbij over de periode 1 januari 217 tot en met 31 december 217 betreffende het kerndepartement,

Nadere informatie

JAARVERSLAG COMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE BEZWAAR- EN BEROEPSCHRIFTEN -2004-

JAARVERSLAG COMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE BEZWAAR- EN BEROEPSCHRIFTEN -2004- JAARVERSLAG COMMISSIE VAN ADVIES VOOR DE BEZWAAR- EN BEROEPSCHRIFTEN -2004- Opbouw jaarverslag 2004 Het verslag heeft de volgende hoofdstukindeling:. Inleiding. Doel.2 Samenstelling Commissie 2. Ingediende

Nadere informatie

Luctor et Vici Stichting Hollandpromote.com. Juridische Advisering, Mediation en Uitgever van het tijdschrift ejnr, ISSN 1871-5141

Luctor et Vici Stichting Hollandpromote.com. Juridische Advisering, Mediation en Uitgever van het tijdschrift ejnr, ISSN 1871-5141 Fax: 070-3564683 Luctor Aantekenen met BVO Onderwerp : Rijksoctrooiwet 1995 Betreft : Aansprakelijkheidsstelling schade Kort Octrooi Datum : 28 februari 2008 Aan de Staat der Nederlanden Ministerie van

Nadere informatie

Visiedocument Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie (EKJP)

Visiedocument Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie (EKJP) Visiedocument Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie (EKJP) I/ Inleiding Het aantal kinderen en jongeren met ernstige psychische problemen is goed bekend. Zowel in Nederland als in andere landen

Nadere informatie

Nr.5 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG Ontvangen 24 mei 2007 I. ALGEMEEN. 1. Inleiding

Nr.5 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG Ontvangen 24 mei 2007 I. ALGEMEEN. 1. Inleiding 30975 (R1821) Wijziging van de Rijksoctrooiwet 1995 en enige andere wetten naar aanleiding van de evaluatie van de Rijksoctrooiwet 1995 van 2006 (Evaluatie 2006 Rijksoctrooiwet 1995) Nr.5 NOTA NAAR AANLEIDING

Nadere informatie

Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court

Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court Creëren van een innovatief Europa Verslag van de Onafhankelijke Expertengroep inzake O&O en innovatie, aangesteld na de top van Hampton Court SAMENVATTING Januari 2006 Het volledige verslag is beschikbaar

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2009 7 Besluit van 9 december 2008, tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit Rijksoctrooiwet 1995 in verband met de implementatie van het Verdrag

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 18 december 2001 (19.12) (OR. fr) 15468/01 Interinstitutioneel dossier 2000/0177 (CNS) LIMITE PI 73

PUBLIC RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 18 december 2001 (19.12) (OR. fr) 15468/01 Interinstitutioneel dossier 2000/0177 (CNS) LIMITE PI 73 Conseil UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 18 december 2001 (19.12) (OR. fr) PUBLIC 15468/01 Interinstitutioneel dossier 2000/0177 (CNS) LIMITE PI 73 NOTA van: het secretariaat-generaal aan: het Comité

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling nationale EZ-subsidies wordt als volgt gewijzigd:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling nationale EZ-subsidies wordt als volgt gewijzigd: STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 46243 17 december 2015 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 10 december 2015, nr. WJZ / 15166404, houdende

Nadere informatie

SAMENVATTING VAMEX JAARVERSLAG 2016

SAMENVATTING VAMEX JAARVERSLAG 2016 Stichting Vamex SAMENVATTING VAMEX JAARVERSLAG 2016 2 TERUGBLIK Na de min of meer stabiele examenaantallen van de laatste jaren is er in 2016 weer sprake van een duidelijke toename van het aantal examenkandidaten.

Nadere informatie

Bescherming en exploitatie van Intellectueel Eigendom

Bescherming en exploitatie van Intellectueel Eigendom Bescherming en exploitatie van Intellectueel Eigendom Bescherming uitvinding / vorm / merk en IP strategie (parallelsessie I) Kayin Pang, Peter van Essen and Ard Ellens Food Valley & Nederlandsch Octrooibureau

Nadere informatie

AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR

AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR 20 AL IN JANUARI 2007 BEREIKTEN WE MET HET MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN (EZ) VOLLEDIGE INSTEMMING OVER DE INHOUD VAN HET NIEUWE PROGRAMMA VOOR ECONOMISCHE STRUCTUURVERSTERKING KOERS NOORD: OP WEG NAAR

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Datum

Nadere informatie

Jaarverslag mentorschap Haag en Rijn 2015

Jaarverslag mentorschap Haag en Rijn 2015 Jaarverslag mentorschap Haag en Rijn 2015 Voorwoord Met trots presenteren wij u het jaarbericht van Mentorschap Haag en Rijn. Het aantal mentoren en cliënten is in 2015 flink gestegen. De behoefte aan

Nadere informatie

TNO-instrumentarium Creatieve Industrie

TNO-instrumentarium Creatieve Industrie TNO-instrumentarium Creatieve Industrie Instrumenten TNO voor Innovatie Vraagarticulatie Kennisoverdracht Kennisontwikkeling Technologisch consult in samenwerking met Syntens Branche Innovatie Agenda Challenge

Nadere informatie

patent Landscaping: waardevolle analyses voor strategische informatie Auteur: Sanne Pfeifer

patent Landscaping: waardevolle analyses voor strategische informatie Auteur: Sanne Pfeifer patent Landscaping: waardevolle analyses voor strategische informatie Auteur: Sanne Pfeifer Octrooidatabases worden met het jaar completer. Het analyseren van de hierin aanwezige informatie, ook wel landscaping

Nadere informatie

Het is prettig om niet telkens zelf het wiel uit te vinden. Bronkhorst High-Tech en Unica Schutte ICT: sparringpartners in ICT

Het is prettig om niet telkens zelf het wiel uit te vinden. Bronkhorst High-Tech en Unica Schutte ICT: sparringpartners in ICT Het is prettig om niet telkens zelf het wiel uit te vinden Bronkhorst High-Tech en Unica Schutte ICT: sparringpartners in ICT Het in 1981 opgerichte Bronkhorst High-Tech biedt het meest uitgebreide programma

Nadere informatie

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Samenvatting Elf Japanse top-onderzoeksuniversiteiten spraken tijdens zijn bezoek aan

Nadere informatie

BESLUIT. Besluit van de Minister van Economische Zaken als bedoeld in artikel 95d van de

BESLUIT. Besluit van de Minister van Economische Zaken als bedoeld in artikel 95d van de Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer 10548_1/7.BT898 Betreft zaak: Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van elektriciteit aan kleinverbruikers op grond van artikel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1052 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

SAMENVATTING JAARVERSLAG 2014 STICHTING VAMEX

SAMENVATTING JAARVERSLAG 2014 STICHTING VAMEX SAMENVATTING JAARVERSLAG 2014 STICHTING VAMEX TERUGBLIK Na de sterke daling van het aantal examenkandidaten in de afgelopen jaren (-20% sinds 2010), heeft het aantal examens zich in 2014 nagenoeg gestabiliseerd.

Nadere informatie

Jaarverslag. schulddienstverlening 2013. Een goede start

Jaarverslag. schulddienstverlening 2013. Een goede start Jaarverslag schulddienstverlening 2013 Een goede start 1. Aanleiding In 2012 heeft u het beleidsplan schulddienstverlening: De kanteling van schuldhulpverlening naar schulddienstverlening vastgesteld.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2236 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Profielschets drie Accountmanagers voor ActiZ spin in het web, verbindende schakel naar de leden, teamcoördinator en belangenbehartiger

Profielschets drie Accountmanagers voor ActiZ spin in het web, verbindende schakel naar de leden, teamcoördinator en belangenbehartiger Profielschets drie Accountmanagers voor ActiZ spin in het web, verbindende schakel naar de leden, teamcoördinator en belangenbehartiger Tonnie van Ham Maastricht, juli 2017 ALGEMEEN ActiZ is de branchevereniging

Nadere informatie

Reglement Kennisvouchers Techport 12 maart 2015

Reglement Kennisvouchers Techport 12 maart 2015 Reglement Kennisvouchers 12 maart 2015 Context In het najaar van 2013 hebben de Colleges van Burgemeester en Wethouders van de drie IJmondgemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen het economisch gebiedsprogramma

Nadere informatie

Koninginnegracht 19, Den Haag Kanaalpad 69, Apeldoorn 070-3105600. patents@vriesendorp.nl www.vriesendorp.nl

Koninginnegracht 19, Den Haag Kanaalpad 69, Apeldoorn 070-3105600. patents@vriesendorp.nl www.vriesendorp.nl 1 Het ontwerpen en op de markt brengen van producten in een veelheid van vormen en verschijningen is een wezenlijk kenmerk van onze economie. De ontwikkeling en realisering van een nieuwe uitvoering van

Nadere informatie

OFFERTE- AANVRAAGFORMULIER BEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING OCTROOIBUREAUS

OFFERTE- AANVRAAGFORMULIER BEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING OCTROOIBUREAUS OFFERTE- AANVRAAGFORMULIER BEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING OCTROOIBUREAUS Het door de verzekeringnemer en/of verzekerde volledig ingevulde, gedateerde en ondertekende vragenformulier en de daarbij

Nadere informatie

Fair Value Business Valuation. Specialist in Ondernemingswaardering

Fair Value Business Valuation. Specialist in Ondernemingswaardering Fair Value Business Valuation Specialist in Ondernemingswaardering PROFIEL Fair Value Business Valuation heeft zich, als één van de weinige bureaus in Nederland, uitsluitend toegelegd op het specialisme

Nadere informatie

Octrooien! Een introductie voor het hoger onderwijs. >> Als het gaat om octrooien

Octrooien! Een introductie voor het hoger onderwijs. >> Als het gaat om octrooien Octrooien! Een introductie voor het hoger onderwijs >> Als het gaat om octrooien Voorwoord De onderwijsmodule Octrooien! is bedoeld voor studenten, docenten en wetenschappelijke medewerkers. Met Octrooien!

Nadere informatie