Navigatie topsectoren

Transcriptie

1 Navigatie topsectoren Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium 1 Versie oktober 215

2 Beleidsthema s en doelen topsectoren Specifiek beleid, ondersteunend aan doelen Bedrijvenbeleid: Bedrijvenbeleid Generiek spoor: ruimte voor ondernemers Specifiek spoor: Topsectorenbeleid publiek private samenwerking integrale aanpak gezamenlijke programmering van onderzoek Doelen: NL in top 5 kenniseconomieën in 22 R&D naar 2,5% van BBP in 22 TKI s met ten minste 8 mln. aan financiering, waarvan 4% door bedrijfsleven in 22 2

3 Beleidsthema s en doelen topsectoren 9 topsectoren: 3

4 Navigatie stand van zaken in cijfers R&D-doelstelling 22 TKI-doelstelling 22 Specifieke ambities per topsector Aandeel topsectoren in Nederlandse economie Arbeidsproductiviteit, toegevoegde waarde & werkgelegenheid R&D als % van toegevoegde waarde naar topsector Geschatte omvang PPS naar topsector Private bijdrage naar topsector Stand ten opzichte van indicatieve streefwaarde 22 Toegevoegde waarde R&D-uitgaven Export exclusief wederuitvoer Ontwikkeling topsectoren in vergelijking met Nederland Arbeidsproductiviteit Arbeidsproductiviteit Arbeidsproductiviteit Toegevoegde waarde Werkgelegenheid Per fte, naar topsector Ontwikkeling naar topsector Vergelijking topsectoren met equivalenten 15 landen Ontwikkeling naar topsector Ontwikkeling naar topsector 4

5 Beleid in cijfers topsectoren Research & Development 4,2% privaat gefinancierde R&D in topsectoren R&D-uitgaven als percentage van toegevoegde waarde 213 Indicatieve streefwaarde 22 Afstand 213 tot indicatieve streef waarde 22 (in %-punt) Agri&food 2,5 4,7 Chemie 6,8 8,1 Creatieve industrie,7,6 Energie 3,7 5,6 HTSM 8,7 1,4 LSH 14,3 22,1 Transport en opslag,7,7 T&U sectoraal 3,1 3,9 Water 12,2 11,9 Agri&food Chemie Creatieve industrie Energie HTSM LSH Transport en opslag T&U Water Bedrijven 1,1 1,4 Wv topsectoren 4,2 5,6 overige sectoren,2,2 Publieke kennisinstellingen,9 1,1 Totale R&D-uitgaven 2, 2,5-1,4 Bedrijven wv in topsectoren in overige sectoren Publieke kennisinstellingen Totale R&D-uitgaven NL -1% -5% % 5% Doel voor topsectoren is stijging van R&Dinspanningen naar 5,6% van de toegevoegde waarde in 22 Creatieve industrie, Transport en opslag en Water zaten in 213 al óp of boven de indicatieve streefwaarde voor 22 5

6 Beleid in cijfers topsectoren Topconsortia voor Kennis & Innovatie Omvang PPS 814 mln, 44% private bijdrage Geschatte omvang PPS ( mln), Geschat private aandeel (%), HTSM 331,8 Agri&Food 6% Water 17,4 T&U 59% LSH 11,9 Chemie 49% Chemie 77,6 LSH 47% Energie 72,8 Logistiek 47% Agri&Food 54,1 Creatieve Industrie 47% T&U 4,3 Water 45% Logistiek 17,7 Energie 45% Creatieve Industrie 1,3 HTSM 37% Totaal 814 Totaal 4% 44% Doel 22: 4% Doel is 8 mln. aan publiek-private samenwerking in 22 met 4% aan private investeringen omvang van PPS in HTSM het grootst, het private aandeel in PPS-investeringen het grootste in Agri&Food en T&U 6

7 Beleid in cijfers topsectoren Ambities topsectoren Topsectoren benoemen ambities Agri&food keten Toegevoegde waarde 43, ,3 Chemie Laatste meting Jaar Streefwaarde 22 Marktaandeel Europa (%) 9, ,5 Innovatiegraad (%) R&D-intensiteit 5, , Stand t.o.v. streefwaarde 22 Energie Logistiek Positie Logistics Performance Index Laatste meting Jaar Streefwaarde 22 Broeikas emissiereductie non ETS (%) -18, Hernieuwbare energie (%) 4, Energiebesparingstempo (%) 1, ,5 R&D-intensiteit 3, , Stand t.o.v. streefwaarde 22 Creatieve industrie Toegevoegde waarde 1, ,7 HTSM Toegevoegde waarde (mld.) 42, ,3 Werkgelegenheid (x1.) Export van goederen (mld.) 44, ,6 % % T&U Positie marktaandeel Water - Tuinbouw Uitgangsmaterialen Positie mondiaal plantkundig onderzoek Toegevoegde waarde ( mld.) 5, ,6 % % Streefwaardes gelden als stip op de horizon en bieden zicht op beweging die wordt nagestreefd de effecten op deze voornamelijk outcomeindicatoren worden pas zichtbaar op middellange termijn 7

8 Beleid in cijfers topsectoren Aandeel in de economie Topsectoren belangrijk voor Nederland % Aandeel topsectoren in de Nederlandse economie, 212 8% 6% Rest 4% 87% Topsectoren 2% 4% 25% % Toegevoegde waarde Export R&D-uitgaven Topsectoren genereren groot deel van Nederlandse toegevoegde waarde, export en R&D met name het aandeel in R&D-uitgaven van 87% is omvangrijk 8

9 Beleid in cijfers topsectoren Arbeidsproductiviteit, toegevoegde waarde & werkgelegenheid Groeicijfers topsectoren hoger dan Nederlands gemiddelde Ontwikkeling arbeidsproductiviteit (fte), (21=) Ontwikkeling toegevoegde waarde, (21=) Ontwikkeling werkgelegenheid, (21=) Nederland Topsectoren Nederland Topsectoren Nederland Topsectoren Groei van arbeidsproductiviteit van topsectoren in 214 nagenoeg bijgehaald door Nederland als geheel de werkgelegenheid in de topsectoren neemt sinds 212 weer toe 9

10 Beleid in cijfers topsectoren Arbeidsproductiviteit per topsector Hogere arbeidsproductiviteit in topsectoren Arbeidsproductiviteitniveau (per fte), Nederland en topsectoren, Energie Chemie LSH HTSM Water Transport en opslag T&U Agri&food Creatieve industrie Nederland Topsectoren Arbeidsproductiviteit van topsectoren bedraagt circa 16. per fte, ten opzichte van circa 83. per fte voor heel Nederland topsector Energie kent hoogste arbeidsproductiviteit 1

11 Beleid in cijfers topsectoren Ontwikkeling arbeidsproductiviteit Arbeidsproductiviteit topsector Water herstelt zich Agri&food Chemie Creatieve industrie Energie HTSM Life sciences & health Transport en opslag T&U Water Totaal topsectoren Topsector Water kende tot 212 sterke teruggang van arbeidsproductiviteit, maar nadert in 214 het niveau van 21 arbeidsproductiviteit Agri&food en LSH neemt sinds 21 ieder jaar toe 11

12 Beleid in cijfers topsectoren Arbeidsproductiviteit Arbeidsproductiviteit bovengemiddeld in Europees vergelijk Niveau arbeidsproductiviteit topsectoren, Arbeidsproductiviteit van Nederlandse topsectoren hoger dan in veel andere Europese landen alleen equivalenten van topsectoren in Noorwegen en Denemarken kennen hogere arbeidsproductiviteit 12

13 Beleid in cijfers topsectoren Ontwikkeling toegevoegde waarde Toegevoegde waarde sterk gegroeid in Agri&food Agri&food Chemie Creatieve industrie Energie HTSM ** 214* ** 214* ** 214* ** 214* ** 214* Life sciences & health Transport en opslag T&U Water ** 214* ** 214* ** 214* ** 214* Totaal topsectoren Ook toegevoegde waarde van topsector Chemie groeide sterk in periode Energie ziet sinds 213 toegevoegde waarde juist sterk afnemen 13

14 Beleid in cijfers topsectoren Ontwikkeling werkgelegenheid Groei werkgelegenheid in Creatieve industrie en HTSM Agri&food Chemie Creatieve industrie Energie HTSM Life sciences & health Transport en opslag T&U Water Totaal topsectoren Ook in topsector Energie lag werkgelegenheid in 214 op hoger niveau dan in 21 in andere topsectoren is werkgelegenheid ten opzichte van niveau in 21 gelijk gebleven of gedaald 14

15 Navigatie beleidsinstrumentarium Specifieke instrumenten Generieke instrumenten Europese instrumenten Green TKI Deals WBSO KP7 MIT RDA 1 2 BMKB 1 2 Green Deals 1 2 Economische missies NFIA 15

16 Beleidsinstrumentarium topsectoren Topconsortia voor Kennis & Innovatie TKI: toename van projecten, unieke deelnemers en participaties Kerncijfers Topconsortia voor Kennis en Innovatie, Aantal toeslagprojecten per TKI, Aantal projecten totaal Aantal unieke deelnemers totaal Aantal participaties Aantal unieke deelnemers toegenomen van circa 1.7 naar bijna 5., unieke deelnemers samen goed voor bijna 13. participaties in TKI s HTSM kende hoogste aantal toeslagprojecten, gevolgd door Watertechnologie, Agri&Food en LSH 16

17 Beleidsinstrumentarium topsectoren TKI Private bijdrage aan TKI s in alle topsectoren toegenomen Private bijdrage, mln. euro Verdiende TKI-toeslag, mln. euro HTSM heeft grootste private bijdrage aan TKI s en verdiende meeste TKI-toeslag... ten opzichte van 213 verdienden LSH en Creatieve industrie in 214 meer dan het dubbele bedrag aan TKI-toeslag 17

18 Beleidsinstrumentarium topsectoren Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren MIT: T&U meeste verleningen, HTSM meeste subsidie Aantal aanvragen en verleningen MIT naar topsector, 214 Aangevraagde en verleende subsidie ( mln) MIT naar topsector, 214 Tuinbouw en uitgangsmaterialen 242 High Tech Systemen en Materialen 5,8 9,2 Creatieve industrie Tuinbouw en uitgangsmaterialen 3,9 5,8 Energie Creatieve industrie 3,1 5,6 High Tech Systemen en Materialen 4 63 Agri&Food 3, 6,3 Water Life Sciences & Health 2,6 5,4 Life Sciences & Health Energie 2,5 4,6 Agri&Food Chemie 2,3 2,8 Chemie Water 2,2 3,1 Logistiek Logistiek 2,1 3,1 Biobased Economy Biobased Economy 1,2 2,2 Aanvragen Verleningen Aangevraagd Verleend Creatieve industrie en Chemie hebben het hoogste slagingspercentage bij MIT-aanvragen Chemie scoort van alle topsectoren ook het beste in de verhouding tussen de omvang van aangevraagde en verleende MIT 18

19 Beleidsinstrumentarium topsectoren Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk Gebruik WBSO toegenomen Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de WBSO, naar topsector, Vastgestelde loonsom WBSO ( dzd), naar topsector, Totaal Nederland Totaal topsectoren Totaal Nederland Totaal topsectoren Van de circa 16.6 bedrijven die in 214 gebruik maakten van de WBSO kwamen er circa 8.4 uit de topsectoren topsectoren ook verantwoordelijk voor groot deel van totale S&O-loonsom 19

20 Beleidsinstrumentarium topsectoren Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk WBSO: S&O-loonsom alleen in Agri&food en logistiek gedaald Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de WBSO, naar topsector, Vastgestelde loonsom WBSO ( dzd), naar topsector, HTSM maakt van alle topsectoren veruit meeste gebruik van WBSO na HTSM hadden Energie, Chemie en LSH in 214 hoogste vastgestelde S&O-loonsom 2

21 Beleidsinstrumentarium topsectoren Research & Development Aftrek Bijna 5.6 topsectorbedrijven gebruiken RDA Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de RDA, naar topsector, Vastgestelde S&O-uitgaven RDA ( dzd), naar topsector, Totaal Nederland Totaal topsectoren Totaal Nederland Totaal topsectoren Het gebruik van RDA door bedrijven uit topsectoren is sinds introductiejaar 212 met ruim 1. toegenomen ook vastgestelde S&O-uitgaven door topsectoren zijn sinds 211 toegenomen, al was groei tussen 213 en 214 kleiner dan het jaar ervoor 21

22 Beleidsinstrumentarium topsectoren Research & Development Aftrek Gebruik RDA het grootst in topsector HTSM Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de RDA, naar topsector, Vastgestelde S&O-uitgaven RDA ( dzd), naar topsector, Gebruik RDA door topsector HTSM ligt bijna 9 keer hoger dan gebruik door topsector Agri&food LSH heeft in 214 topsector Energie gepasseerd wat omvang van vastgestelde S&O-uitgaven betreft 22

23 Beleidsinstrumentarium topsectoren Borgstelling MKB Kredieten Omvang BMKB-leningen topsectoren in 214 op 33 mln Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de BMKB, Totaalbedrag banklening BMKB ( dzd), Totaal Nederland Totaal topsectoren Totaal Nederland Totaal topsectoren Aantal bedrijven uit topsectoren dat BMKB gebruikt in periode gedaald van 36 naar 28 omvang BMKB-leningen tussen 213 en 214 met bijna 34 mln. toegenomen, maar nog wel circa 11 mln. lager dan niveau

24 Beleidsinstrumentarium topsectoren Borgstelling MKB Kredieten Gebruik BMKB na HTSM het grootst in Logistiek Aantal bedrijven dat gebruik maakt van de BMKB, naar topsector, Totaalbedrag banklening BMKB ( dzd), naar topsector, X X X X X X X X X X X X Aantal gebruikers van BMKB in periode alleen toegenomen in topsector Chemie totale leningbedrag in periode toegenomen in topsectoren HTSM, Creatieve industrie en Life Sciences & Health 24

25 Beleidsinstrumentarium topsectoren Green deals Green Deals: aantal deelnemers uit topsectoren toegenomen Aantal bedrijven dat deelneemt aan Green Deals, Aantal ondertekeningen, Totaal Nederland Totaal topsectoren Totaal Nederland Totaal topsectoren In 212 namen 13 bedrijven deel aan Green Deals, in 214 deden 17 bedrijven mee aantal ondertekeningen vanuit topsectoren lag tussen 212 en 214 elk jaar op 6 25

26 Beleidsinstrumentarium topsectoren Green deals Energie en HTSM het actiefste in Green Deals Aantal bedrijven dat deelneemt aan Green Deals naar topsector, Aantal ondertekeningen naar topsector, X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Alleen topsectoren Agri&food en Logistiek waren in 214 sterker vertegenwoordigd in Green Deals dan in 213 het aantal ondertekeningen is in alle topsectoren in de afgelopen jaren stabiel 26

27 Beleidsinstrumentarium topsectoren Economische missies 22 van 58 deelnames aan missies uit topsectoren Economische missies met bewindspersonen, aantal deelnames, totaal Nederland en topsectoren, Economische missies met bewindspersonen, aantal deelnames, naar topsector, Totaal Nederland Totaal topsectoren X X XXX Zowel totaal aantal deelnames als het aantal deelnames uit topsectoren in 214 bijna gehalveerd ten opzichte van 213 HTSM en Energie nemen het vaakst deel aan economische missies 27

28 Beleidsinstrumentarium topsectoren Netherlands Foreign Investment Agency NFIA goed voor arbeidsplaatsen in topsectoren in 214 Acquisitie projecten naar topsector, 214 Acquisitie arbeidsplaatsen naar topsector, 214 Omvang acquisitie buitenlandse investeringsprojecten naar topsector, 214 ( mln) HTSM 8 Totaal 5446 Totaal 336 Chemie 17 HTSM 2456 Energie 1736 Creatieve Industrie 13 Chemie 876 HTSM 788 Energie 13 LSH 674 Chemie 275 Creatieve Industrie 539 Agri&Food 198 Agri&Food 12 Agri&Food 456 LSH 22 LSH 11 Energie 316 Water 6 Logistiek 5 Logistiek 86 Logistiek 6 Water 3 Water 43 Creatieve Industrie 5 De meeste projecten en werkgelegenheid bij buitenlandse investeerders geacquireerd in topsector HTSM... omvang van buitenlandse investeringen het grootste in topsector Energie 28

29 Beleidsinstrumentarium topsectoren Zevende Kaderprogramma HTSM en LSH verwerven meeste KP7-gelden Aantal Nederlandse deelnames in gefinancierde projecten, Totaal ontvangen subsidie, ( mln.) Totaal door bedrijven ontvangen subsidie, ( mln.) Retourpercentage, (%) HTSM ,9 246,1 5,9% LSH ,5 125, 1,% Agri&Food ,3 28, 9,8% Energie ,6 89, 6,5% Chemie ,4 53,2 8,6% Water ,6 28,9 8,2% Creatieve Industrie 189 7,8 17,1 7,1% T&U ,1 15, 9,% Logistiek 158 5, 19,9 8,9% HTSM en LSH het beste vertegenwoordigd in uit KP7 gefinancierde projecten LSH behaalde het hoogste retourpercentage, op de voet gevolg door Agri&food 29