Nederlandse topsectoren in KP7. >> Als het gaat om innovatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nederlandse topsectoren in KP7. >> Als het gaat om innovatie"

Transcriptie

1 Nederlandse topsectoren in KP >> Als het gaat om innovatie

2 Voorwoord Kijken in de machinekamer Dit kabinet verbindt bedrijven en kennisinstellingen om de kansen te benutten die economische en maatschappelijke opgaven ons bieden. En stuurt daarbij niet met regels en subsidies, maar geeft Nederlandse bedrijven de ruimte om te ondernemen, te investeren, te innoveren en te exporteren. Het bedrijvenbeleid heeft bijzondere aandacht voor negen topsectoren van de Nederlandse economie: Agro&Food, Tuinbouw en Uitgangsmaterialen, High Tech Systemen en Materialen, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie, Life Sciences & Health, Chemie en Water. De topsectoren krijgen die extra aandacht vanwege hun hoge kennisintensiteit, sterke internationale oriëntatie en hun potentieel om economische kansen te koppelen aan maatschappelijke uitdagingen. De overheid draagt bij aan de verdere ontwikkeling van de topsectoren door het verbinden van publiek gefinancierde kennisinstellingen en privaat gefinancierd industrieel onderzoek, te zorgen voor wet- en regelgeving die de concurrentiekracht versterkt en het helpen verzilveren van internationale kansen via economische diplomatie. Willen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen spelers op de wereldmarkt blijven, dan is internationale samenwerking cruciaal. Dat geeft toegang tot nieuwe kennis en mogelijkheden om nieuwe markten te betreden. Samenwerking over de grenzen draagt daarmee bij aan de sterke economie die ik voor ogen heb. Daarom richt het kabinet zich, met een nadruk op de topsectoren, ook op internationale activiteiten. We zetten ondernemend en onderzoekend Nederland er extra mee op de kaart. Ondernemers, onderzoekers en overheid zitten in mijn topsectorenaanpak samen aan het stuur. Dat is ook het geval bij het Zevende Kaderprogramma, het grootste Research & Developmentprogramma in Europa. Binnen dat programma werken de beste onderzoekers en ondernemers van Europa samen aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Zoals de groeiende vraag naar gezond voedsel. De overgang naar een duurzame economie. De impact van vergrijzing. Of hoe je ICT kunt inzetten als katalysator voor innovatie in de topsectoren. Degenen die actief zijn in de topsectoren, moeten snel en gecoördineerd op die maatschappelijke uitdagingen kunnen reageren. Dit boekje geeft de topsectoren inzicht in hoe ze presteren ten opzichte van de rest van Europa. U vindt hierin hoe succesvol Nederlandse bedrijven en instellingen uit de negen topsectoren zijn binnen het Zevende Kaderprogramma van 2007 tot en met U ziet per sector welke rol ze hebben. Met welke landen ze het meest samenwerken. Wie de grote spelers zijn. En hoeveel financiering ze ontvangen. Zo kijken we recht in de machinekamer van de open Nederlandse economie. En ontdekken we misschien nieuwe formules om onze economie in een hogere versnelling te zetten! Maxime Verhagen Vicepremier en Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Voorwoord: Kijken in de machinekamer

3 Inhoudsopgave Voorwoord: Kijken in de machinekamer 1 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma 5 Agrofood 9 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen 13 High Tech Systemen en Materialen 17 Energie 21 Logistiek 25 Creatieve Industrie 29 Life Sciences & Health 33 Chemie 37 Water 41 Annex: Definitie topsectoren in KP7 45 Colofon 57 Inhoudsopgave

4 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma 1. Nederland in het Zevende Kaderprogramma De Europese Commissie heeft voor de periode ruim 50 miljard euro gereserveerd voor het stimuleren van innovatie. Dit geld wordt besteed via het Zevende Kaderprogramma (KP7) voor onderzoek en ontwikkeling. Met dit programma wil de Europese Commissie het internationale concurrentievermogen van Europa verhogen en haar positie in de wereldwijde kenniseconomie versterken. Daarnaast wordt het Kaderprogramma ook ingezet om oplossingen te vinden voor belangrijke maatschappelijke vraagstukken op Europees of mondiaal niveau. Voorbeelden hiervan zijn vraagstukken op het gebied van milieu, duurzame energie, vergrijzing en volksgezondheid. KP7 bestaat uit vier hoofdonderdelen die worden toegelicht in Box 1. Nederland ontvangt binnen calls in de periode ruim 1,6 miljard euro uit KP7, 6,7% van de tot nu toe toegekende KP7-financiering. Dit is hoger dan de Nederlandse bijdrage van circa 5% aan de EU-begroting (en daarmee ook het KP7-budget). Nederland ontvangt daarmee in deze periode ruim 400 miljoen euro meer dan het bijdraagt aan KP7. Nederlandse organisaties nemen vaak deel aan succesvolle consortia en behalen een gemiddeld slagingspercentage van 23%. Dit is beduidend hoger dan het gemiddelde slagingspercentage in KP7 van 18%. Nederland is ook goed vertegenwoordigd: Nederlandse partijen zijn betrokken bij één op de vijf toegekende projecten. 5 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma

5 Overzicht 1: Kerncijfers Nederland in KP7 Cooperation Ideas People* Capacities totaal toegekende KP7-financiering , , , ,2 toegekende financiering NL deelnemers 1.140,7 212,3 123,8 147,9 retourpercentage NL 6,8% 7,3% 6,1% 5,5% totaal aantal toegekende KP7-projecten aantal toegekende projecten met NL deelnemers aandeel NL 41,0% 7,5% 8,5% 27,5% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 24,3% 11,0% 21,4% 28,7% slagingspercentage KP7 15,8% 8,8% 28,0% 18,0% * De financiële informatie bij deelname binnen People is in de aanvraagfase slechts deels bekend en met name gebaseerd op gesloten contracten. Overzicht 1 geeft een globaal overzicht van de prestaties van Nederland in KP7. Voor een gedetailleerde analyse van de prestaties van Nederland in de vier hoofdonderdelen van het Zevende Kaderprogramma verwijzen wij u naar de publicatie Nederland in KP die later dit jaar zal verschijnen. Box 1 Het Zevende Kaderprogramma is verdeeld in vier onderdelen: Cooperation, Ideas, People en Capacities. Cooperation is verreweg het grootste onderdeel: bijna tweederde van de financiering wordt binnen dit blok besteed. Cooperation biedt financiële ondersteuning aan Europese bedrijven en universiteiten die in internationale samenwerkingsprojecten onderzoek verrichten. Het onderzoek moet een bijdrage leveren aan de versterking van de concurrentiepositie van de Europese industrie en richt zich op door de EC vastgestelde aandachtsgebieden binnen tien thematische gebieden welke gericht zijn op het ontwikkelen van oplossingen voor grote Europese vraagstukken. Ideas stimuleert excellente onderzoekers om de wetenschappelijke grenzen binnen hun vakgebied te verleggen (frontier research). Het onderzoek kan plaatsvinden op elk wetenschaps- of technologiegebied. Het is niet noodzakelijk dat dit onderzoek in internationaal verband wordt uitgevoerd. People is gericht op het versterken van de kennis en vaardigheden van (de nieuwe generatie) onderzoekers in Europa. People biedt onderzoekers bij bedrijven en universiteiten ondersteuning bij het uitbouwen van hun internationale onderzoekscarrière. Zo zijn er bijvoorbeeld mogelijkheden om (met financiële ondersteuning) gedurende een bepaalde periode onderzoek te doen in het buitenland en om buitenlandse onderzoekers tijdelijk in dienst te nemen. Deze initiatieven worden gefinancierd met zogenoemde Marie Curie-beurzen. Binnen het onderdeel Capacities zijn een aantal uiteenlopende regelingen erop gericht de Europese capaciteit voor het verrichten van onderzoek te versterken. De belangrijkste onderdelen zijn het programma Research Infrastructures voor het versterken van de onderzoeksinfrastructuur en Research for the benefit of SMEs (Small and Medium sized Enterprises) voor onderzoek dat ten goede komt aan het mkb. 6 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma

6 2. De topsectoren inhet Zevende Kaderprogramma De prestaties van de topsectoren in KP7 lopen sterk uiteen (zie Overzicht 2). De door Nederlandse organisaties verworven KP7-financiering varieert van 30,5 miljoen euro voor Tuinbouw en Uitgangsmaterialen tot 378,1 miljoen euro voor Life Sciences & Health. De omvang van de verworven steun hangt uiteraard sterk samen met de financieringsmogelijkheden binnen KP7 voor de topsectoren. Deze mogelijkheden zijn niet gelijk omdat het aantal relevante KP7-onderzoeksgebieden per topsector verschilt. De indicatoren slagingspercentage en retourpercentage zijn echter onafhankelijk van de omvang van de relevante onderzoeksgebieden. Dit maakt het mogelijk de topsectoren onderling te vergelijken. De slagingspercentages van projecten met Nederlandse deelnemers, een maat voor de efficiëntie, lopen sterk uiteen: van 17% binnen Creatieve Industrie tot 30% binnen Energie. Het retourpercentage voor Nederlandse organisaties binnen de topsector Creatieve Industrie komt overeen met de Nederlandse EU-bijdrage van circa 5%. Voor Agrofood ligt het retourpercentage op 9,6%; ruim boven het Nederlandse gemiddelde binnen KP7-Cooperation (6,8%). Overzicht 2: De topsectoren in KP7 slagingspercentage, retourpercentage en toegekende financiële steun NL deelnemers Slagingspercentage, %, % Logistiek, M Chemie, M Energie, M Water, M Agrofood, M Tuinbouw en Uitgangsmaterialen, M, %, %, % High Tech Systemen en Materialen, M Life Sciences & Health, M, % Creatieve Industrie, M, %, %, %, %, %, %, % Retourpercentage Vergelijking van de KP7-deelname binnen de topsectoren op basis van drie belangrijke parameters: retourpercentage, slagingspercentage en verkregen financiering. In de figuur worden deze parameters gerelateerd: hoe meer een topsector in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval wordt zowel een hoog slagingspercentage als een hoge retour behaald. De oppervlakte van de cirkel is een maat voor de door Nederlandse organisaties verkregen gelden binnen de betreffende topsector. De lijnen geven de gemiddelde retour- en slagingspercentages van Nederlandse deelnemers binnen KP7-Cooperation weer. 7 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma

7 De opzet van deze analyse maakt echter niet alleen de deelname van Nederlandse organisaties inzichtelijk, maar maakt het ook mogelijk deze te relateren aan de Europese gemiddelden binnen de voor een topsector relevante onderzoeksgebieden. Daarmee kunnen per topsector cijfers zoals het Nederlandse retourpercentage (het financiële aandeel in KP7) en het projectaandeel (het aandeel van projecten met één of meerdere Nederlandse partijen) berekend worden. In de hierop volgende hoofdstukken worden de negen topsectoren verder in kaart gebracht. Daarbij wordt zowel naar de Nederlandse deelname als naar de internationale positionering gekeken. Box 2 geeft informatie over deze toewijzing en een verklaring van een aantal belangrijke begrippen. De Annex geeft verdere achtergrondinformatie over de gevolgde methodiek en een overzicht van de KP7-aandachtsgebieden per topsector. Box 2 Toewijzing Om de KP7-deelname vanuit de Nederlandse topsectoren in kaart te brengen zijn de diverse aandachtsgebieden binnen KP7 toegewezen aan één of meerdere topsectoren. KP7-Cooperation is door de EC in tien thematische gebieden ingedeeld. Ieder gebied is in meerdere stappen onderverdeeld in steeds specifieker wordende aandachtsgebieden. Het laagste detailniveau, de specifieke onderzoeksvraag, wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld in zogenaamde topics waar projectvoorstellen op in kunnen worden gediend in specifieke oproepen ( calls ). Voor deze analyse werden de KP7-aandachtgebieden op het één na laagste detailniveau toegewezen aan de topsectoren. Van de in totaal 303 aandachtgebieden binnen KP7-Cooperation sluiten 188 gebieden aan op de topsectoren: bijna tweederde. Op deze 188 gebieden lopen 1390 KP7-projecten met één of meerdere Nederlandse deelnemers als resultaat van calls in de periode Het gemiddelde project heeft 9,5 partners, waarvan 1,7 uit Nederland. De met deze deelname samenhangende KP7-financiering voor Nederlandse organisaties bedraagt 892 miljoen euro. Van de aandachtsgebieden sluiten er 77 aan bij meerdere topsectoren en worden daarom meerdere malen toegewezen. Hoewel de informatie in deze publicatie per topsector daarmee zo accuraat mogelijk is en een goed beeld geeft van de Nederlandse positionering op dit gebied leidt de optelling van de gegevens per topsector dus tot een overschatting. Dit is dan ook de reden dat in deze publicatie geen samengevoegde cijfers gepresenteerd worden. De bottom-up KP7-onderdelen Ideas, People en Capacities zijn voor deze analyse buiten beschouwing gelaten, omdat een thematische indeling van projecten binnen deze onderdelen niet mogelijk is. Begrippen Retour: het aandeel van het beschikbare KP7-budget dat aan de projectpartners in een land ten goede komt. Uitgedrukt als percentage van het totaal verdeelde budget. Aandeel: het aantal succesvolle KP7-projecten waarin Nederland vertegenwoordigd is met één of meerdere Nederlandse organisaties. Uitgedrukt als percentage van het totaal aantal KP7-projecten. Slagingspercentage: het aantal succesvolle projectvoorstellen ten op zichte van het totaal aantal ingediende projectvoorstellen. Uitgedrukt als percentage van het aantal voorstellen. 8 De Nederlandse topsectoren en het Zevende Kaderprogramma

8 Agrofood Overzicht 1: Kerncijfers topsector Agrofood in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 930,5 toegekende financiering NL deelnemers 89,2 toegekende financiering NL HES 35,2 toegekende financiering NL REC 41,3 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 3,9 toegekende financiering NL mkb 6,9 retourpercentage NL 9,6% benodigde NL matching 33,5 totaal aantal toegekende KP7-projecten 275 aantal toegekende projecten met NL deelnemers 177 aandeel NL 64,4% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 29,0% slagingspercentage KP7 16,3% 9 Agrofood

9 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 89,2 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op gebied van Agrofood. Van dit bedrag is 12% toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 6,9 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkbdefinitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 6,9 miljoen euro financiering voor het mkb is 6,4 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 9,6% van het totaal beschikbare budget. In vergelijking met de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%) is dit zeer hoog. Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 64,4% van de in totaal 275 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties daarmee zeer goed vertegenwoordigd in Europese Agrofood projecten. Overzicht 2: Internationale positie topsector Agrofood land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Verenigd Koninkrijk UK 14,7% 22,7% Slagingspercentage 2 Duitsland DE 10,4% 20,9% 3 Frankrijk FR 9,6% 23,2% 4 Nederland NL 9,6% 29,0% 5 Italië IT 8,3% 19,1% 6 Spanje ES 7,8% 18,7% 7 België BE 5,5% 28,3% % % % % FI SE DK BE ES IT NL FR DE UK 8 Denemarken DK 4,1% 23,3% 9 Zweden SE 3,7% 24,5% 10 Finland FI 3,2% 24,0% % % % % % % % Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector Agrofood. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de top-10 van de topsector Agrofood behaalt Nederland het hoogste slagingspercentage (29%). Nederland ontvangt ongeveer net zoveel financiering voor projecten op het gebied van Agrofood als Frankrijk en Duitsland. Alleen het Verenigd Koninkrijk ontvangt een aanmerkelijk groter bedrag. Italië en Spanje zijn ook belangrijke spelers op dit gebied. Deze twee landen behalen echter wel een lager slagingspercentage. 10 Agrofood

10 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector Agrofood KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers KBBE Increased sustainability of all production systems 16,8 4,1 8,3% 65,0% KBBE Nutrition 14,7 4,2 15,4% 88,9% KBBE Food processing 9,6 1,6 11,8% 68,2% KBBE Socio-economic research and support to policies 9,2 2,6 9,8% 62,7% KBBE Food quality and safety 8,0 4,6 11,4% 66,7% KBBE KBBE Optimised animal health production and welfare Environmental impacts and total food chain 7,7 2,3 9,1% 72,4% 6,1 1,8 13,8% 73,3% KBBE Enabling Research 5,8 1,8 8,4% 58,8% Health Diabetes and obesity 4,3 1,9 3,5% 29,6% KBBE Consumers 3,4 0,3 12,4% 88,9% KBBE The Ocean of Tomorrow 2,6-8,7% 66,7% KBBE European Research Area 0,8 0,8 13,0% 50,0% KBBE Coordinated Call with India (nutrition) 0,1-4,7% 50,0% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector Agrofood gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. Agrofood projecten worden met name gefinancierd binnen het Cooperation thema Food, Agriculture and Fisheries, and Biotechnology (KBBE). Belangrijke onderzoeksgebieden zijn Increased sustainability of all production systems, Nutrition en Food processing. Nederland behaalt een zeer hoog aandeel (88,9%) en een zeer hoge retour (15,4%) in projecten binnen Nutrition. Ook de resultaten binnen Food quality and safety zijn bovengemiddeld. Aan Nederlandse organisaties is een hoog bedrag toegekend voor het coördineren van projecten op dit terrein. De resultaten binnen het onderzoeksgebied Diabetes and obesity van het thema Health zijn minder succesvol met een retour van 3,5% en een projectaandeel van 29,6%. 11 Agrofood

11 Onderstaande organisaties vormen de top-6 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (70 contracten) 2. Wageningen Universiteit (34 contracten) 3. Vrije Universiteit en VU Medisch Centrum (7 contracten) 4. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (7 contracten) 5. Radboud Universiteit en UMC (5 contracten) 6. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (5 contracten*) In de topsector Agrofood wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties uit het Verenigd Koninkrijk (298 maal), Duitsland (248 maal), Frankrijk (234 maal), Italië (200 maal) en Spanje (182 maal). Deze samenwerkingspartners komen overeen met de top-6 gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). * Coördinerende activiteiten voor de Europese Agrofood sector. 12 Agrofood

12 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen Overzicht 1: Kerncijfers topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 341,1 toegekende financiering NL deelnemers 30,5 toegekende financiering NL HES 8,3 toegekende financiering NL REC 19,0 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 0,8 toegekende financiering NL mkb 2,5 retourpercentage NL 9,0% benodigde NL matching 10,4 totaal aantal toegekende KP7-projecten 96 aantal toegekende projecten met NL deelnemers 60 aandeel NL 62,5% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 27,8% slagingspercentage KP7 16,3% 13 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen

13 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 30,5 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op gebied van Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. Van dit bedrag is 11% toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 2,5 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkb-definitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 2,5 miljoen euro financiering voor het mkb is 2,3 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 9,0% van het totaal beschikbare budget. In vergelijking met de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%) is dit zeer hoog. Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 62,5% van de in totaal 96 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties hier dus zeer goed vertegenwoordigd. Overzicht 2: Internationale positie topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Verenigd Koninkrijk UK 16,1% 23,2% Slagingspercentage 2 Frankrijk FR 13,1% 25,7% 3 Duitsland DE 9,3% 19,3% 4 Nederland NL 9,0% 27,8% % % FI NO DK NL FR 5 Italië IT 8,4% 18,6% % CH ES DE UK 6 Spanje ES 7,8% 19,9% 7 Denemarken DK 4,5% 26,9% % IT 8 Zwitserland CH 3,1% 23,6% 9 Noorwegen NO 3,1% 24,5% 10 Finland FI 3,0% 26,1% % % % % % % Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de top-10 van de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen behaalt Nederland het hoogste slagingspercentage (28%). Organisaties uit het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk ontvangen de grootste bedragen in deze topsector. Nederland ontvangt een bedrag dat ongeveer gelijk is aan dat van Duitsland. Italië en Spanje ontvangen iets minder financiële steun. 14 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen

14 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers KBBE KBBE Increased sustainability of all production systems Novel sources of biomass and bioproducts 16,8 4,1 8,3% 65,0% 8,0 3,9 11,5% 57,9% KBBE Enabling Research 5,8 1,8 8,4% 58,8% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. Projecten op het gebied van Tuinbouw en Uitgangsmaterialen worden gefinancierd binnen het Cooperation thema Food, Agriculture and Fisheries, and Biotechnology (KBBE). Het belangrijke onderzoeksgebied is Increased sustainability of all production systems. Daarnaast zijn ook twee andere onderzoeksgebieden uit hetzelfde thema relevant. Onderstaande organisaties vormen de top-5 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (26 contracten) 2. Wageningen Universiteit (13 contracten) 3. Keygene (3 contracten) 4. Universiteit Leiden (3 contracten) 5. Radboud Universiteit en UMC (2 contracten) In de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties uit het Verenigd Koninkrijk (97 maal), Frankrijk (89 maal), Duitsland (75 maal), Spanje (74 maal) en Italië (69 maal). Deze samenwerkingspartners komen overeen met de top-6 gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). 15 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen

15 16 Tuinbouw en Uitgangsmaterialen

16 High Tech Systemen en Materialen Overzicht 1: Kerncijfers topsector High Tech Systemen en Materialen in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 5.511,8 toegekende financiering NL deelnemers 331,4 toegekende financiering NL HES 117,8 toegekende financiering NL REC 98,1 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 60,4 toegekende financiering NL mkb 50,2 retourpercentage NL 6,0% benodigde NL matching 142,5 totaal aantal toegekende KP7-projecten aantal toegekende projecten met NL deelnemers 539 aandeel NL 39,1% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 24,0% slagingspercentage KP7 14,9% 17 High Tech Systemen en Materialen

17 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 331,4 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op gebied van High Tech Systemen en Materialen. Van dit bedrag is 33% toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 50,2 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkb-definitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 50,2 miljoen euro financiering voor het mkb is 47,8 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 6,0% van het totaal beschikbare budget. In vergelijking met de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%) blijft dit enigszins achter. Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 39,1% van de in totaal 1380 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties iets minder sterk vertegenwoordigd in Europese High Tech Systemen en Materialen projecten. Overzicht 2: Internationale positie topsector High Tech Systemen en Materialen land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Duitsland DE 20,5% 20,2% Slagingspercentage 2 Frankrijk FR 12,2% 22,0% 3 Verenigd Koninkrijk UK 11,6% 19,2% 4 Italië IT 10,0% 17,6% 5 Spanje ES 6,8% 17,6% % % % BE SE CH NL ES IT UK FR DE 6 Nederland NL 6,0% 24,0% 7 België BE 4,7% 23,7% % EL 8 Zweden SE 4,5% 23,7% 9 Zwitserland CH 4,4% 22,9% 10 Griekenland EL 2,8% 13,7% % % % % % % Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector High Tech Systemen en Materialen. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de High Tech Systemen en Materialen top-10 behaalt Nederland het hoogste slagingspercentage (24%). Nederland staat op de zesde plaats wat betreft retourpercentage voor projecten op het gebied van High Tech Systemen en Materialen, vlak achter Spanje. De grootste ontvangers van financiering zijn Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Italië, met elk minstens 10% van het KP7-budget. 18 High Tech Systemen en Materialen

18 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector High Tech Systemen en Materialen KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers ICT Components, systems, engineering 59,8 29,7 7,3% 34,1% ICT ICT Health KBBE Towards sustainable and personalised healthcare ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency Innovative therapeutic approaches and interventions Increased sustainability of all production systems 21,8 6,1 6,5% 33,8% 20,5 6,6 6,3% 43,0% 17,5 0,6 5,3% 41,7% 16,8 4,1 8,3% 65,0% Energy Photovoltaics 15,3 4,0 10,6% 56,7% ICT Health Transport ICT NMP NMP Transport Cognitive systems, interaction, robotics Detection, diagnosis and monitoring The greening of products and operations ICT for Independent Living, Inclusion and Governance Knowledge-based smart materials with tailored properties Nanosciences and converging sciences Integrated safety and security for surface transport systems 12,7 2,3 3,4% 22,4% 11,3 1,2 7,4% 42,4% 8,7 3,1 5,4% 45,9% 8,5 2,4 5,8% 40,8% 8,1 3,3 7,7% 32,0% 7,3-6,8% 35,1% 7,3 4,0 5,7% 39,1% Security Integration projects 7,1 5,0 8,8% 50,0% Energy Horizontal programme actions 6,4 3,5 12,3% 54,5% overig * 102,2 26,2 5,0% 39,4% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector High Tech Systemen en Materialen gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. * Zie de Annex voor een volledig overzicht van alle voor deze topsector relevante KP7-aandachtsgebieden en bijbehorende kerncijfers. De in het overzicht vermelde aandachtsgebieden vormen de top-15 gebaseerd op de verkregen financiële steun. In totaal omvat de definitie van de topsector High Tech Systemen en Materialen 67 aandachtsgebieden uit de KP7-thema s Health, Food, Agriculture and Fisheries, and Biotechnology (KBBE), ICT, Nanosciences, Nanotechnologies, Materials and new Production technologies (NMP), Energy, Transport en Security. Een volledig overzicht daarvan is te vinden in de Annex. Binnen de top-15 aandachtgebieden werd 229,2 miljoen van de in totaal 331,4 miljoen euro financiering (69%) verkregen. 19 High Tech Systemen en Materialen

19 High Tech Systemen en Materialen projecten worden met name gefinancierd binnen de Cooperation thema s ICT, Transport, NMP en Energy. Belangrijke onderzoeksgebieden zijn Components, systems, engineering, gevolgd door Toward sustainable and personalised healthcare en ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency. Nederland behaalt een zeer hoog aandeel (65%) in Increased sustainability of all production systems (KBBE) en een zeer hoge retour (12,3%) in projecten binnen Horizontal programme actions (Energy). Ook de resultaten binnen Photovoltaics (Energy) zijn zeer sterk met een retourpercentage van 10,6%. De hoogste bijdrage voor coördinatie door Nederlandse organisaties werd verstrekt binnen het onderdeel Components, systems, engineering (ICT). De resultaten binnen het onderzoeksgebied Cognitive system, interaction, robotics van het thema ICT zijn minder succesvol, met een retour van 3,4% en een projectaandeel van 22,4%. Onderstaande organisaties vormen de top-10 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. TU Delft (61 contracten) 2. TNO (58 contracten) 3. TU Eindhoven (45 contracten) 4. Universiteit Twente (37 contracten) 5. Stichting Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (36 contracten) 6. Philips Electronics BV Nederland (32 contracten) 7. Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (19 contracten) 8. ECN (18 contracten) 9. Radboud Universiteit en UMC (13 contracten) 10. Universiteit van Amsterdam (13 contracten) In de topsector High Tech Systemen en Materialen wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties uit Duitsland (1241 maal), Frankrijk (837 maal), Verenigd Koninkrijk (725 maal), Italië (673 maal) en Spanje (497 maal). Deze landen vormen de top-5 gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). 20 High Tech Systemen en Materialen

20 Energie Overzicht 1: Kerncijfers topsector Energie in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 2.045,7 toegekende financiering NL deelnemers 144,4 toegekende financiering NL HES 19,7 toegekende financiering NL REC 61,3 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 32,6 toegekende financiering NL mkb 28,1 retourpercentage NL 7,1% benodigde NL matching 83,4 totaal aantal toegekende KP7-projecten 500 aantal toegekende projecten met NL deelnemers 240 aandeel NL 48,0% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 30,2% slagingspercentage KP7 18,3% 21 Energie

21 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 144,4 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op gebied van Energie. Ruim 41% van dit bedrag is toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 28,1 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkbdefinitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 28,1 miljoen euro financiering voor het mkb is 27,6 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 7,1% van het totaal beschikbare budget. In vergelijking met de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%) is dit iets hoger. Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 48% van de in totaal 500 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties daarmee goed vertegenwoordigd in Europese Energie projecten. Overzicht 2: Internationale positie topsector Energie land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Duitsland DE 18,0% 24,5% 2 Frankrijk FR 11,1% 30,2% 3 Spanje ES 9,8% 21,3% 4 Verenigd Koninkrijk UK 8,6% 22,9% 5 Italië IT 8,1% 20,2% 6 Nederland NL 7,1% 30,2% 7 België BE 5,0% 30,1% 8 Zweden SE 4,1% 29,7% 9 Zwitserland CH 4,0% 32,3% 10 Denemarken DK 3,8% 27,2% Slagingspercentage % % % % % SE CH DK BE NL UK IT % % % % % FR ES DE Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector Energie. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de top-10 van de topsector Energie behaalt Nederland een zeer hoog slagingspercentage (30,2%). Alleen Zwitserland heeft een hoger slagingspercentage. Nederland ontvangt ongeveer net zoveel financiering voor projecten op het gebied van Energie als Italië. Duitsland is veruit de grootste ontvanger van Europese gelden. 22 Energie

22 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector Energie KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers ICT ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency 20,5 6,6 6,3% 43,0% Energy Photovoltaics 15,3 4,0 10,6% 56,7% Transport KBBE The greening of products and operations Novel sources of biomass and bioproducts 8,7 3,1 5,4% 45,9% 8,0 3,9 11,5% 57,9% Energy Horizontal programme actions 6,4 3,5 12,3% 54,5% NMP Rapid transfer and integration of new technologies 5,8 1,6 6,1% 42,1% Energy Wind 5,4 0,9 6,7% 61,5% Energy Efficient energy use in the manufacturing industry 5,4 3,3 6,6% 23,8% Energy CO₂ capture 5,2 2,1 11,7% 66,7% Energy Energy Energy Energy Cross cutting issues and technologies Conversion technologies for zero emission power generation Development of inter-active distribution energy networks Low/medium temperature solar thermal energy 5,1 0,6 8,1% 53,8% 5,0 0,9 9,7% 71,4% 4,9-5,0% 83,3% 4,8 2,4 16,3% 33,3% Energy High efficiency poly-generation 4,6 4,6 31,4% 25,0% Energy CO₂ storage 3,8 1,2 11,6% 72,7% overig * 35,6 9,0 7,0% 78,4% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector Energie gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. * Zie de Annex voor een volledig overzicht van alle voor deze topsector relevante KP7-aandachtsgebieden en bijbehorende kerncijfers. De in het overzicht vermelde aandachtsgebieden vormen de top-15 gebaseerd op de verkregen financiering. In totaal omvat de definitie van de topsector Energie 65 aandachtsgebieden uit de KP7-thema s Food, Agriculture and Fisheries, and Biotechnology (KBBE), ICT, Nanosciences, Nanotechnologies, Materials and new Production technologies (NMP), Energy en Transport en de KP7-onderdelen Fusion en Fission. Een volledig overzicht daarvan is te vinden in de Annex. Binnen de top-15 aandachtgebieden werd 108,8 miljoen van de in totaal 144,4 miljoen euro financiering (75%) verkregen. 23 Energie

23 Energie projecten worden met name gefinancierd binnen de Cooperation thema s Energy en ICT. Belangrijke onderzoeksgebieden zijn ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency en Photovoltaics. Nederland behaalt een zeer hoog aandeel (83,3%) in Development of inter-active distribution energy networks en een zeer hoge retour (31,4%) in projecten binnen High efficiency poly-generation. Ook de resultaten binnen Low/medium temperature solar thermal energy zijn zeer sterk met een retour van 16,3%. Aan Nederlandse organisaties is een hoog bedrag toegekend voor het coördineren van projecten op dit terrein. De resultaten binnen het onderzoeksgebied Development of inter-active distribution energy networks (Energy) en The greening of products and operations (Transport) zijn minder succesvol met een retour van 5,0% en 5,4%. Onderstaande organisaties vormen de top-10 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. TNO (35 contracten) 2. ECN (27 contracten) 3. Nuclear Research and Consultancy Group (25 contracten) 4. TU Delft (19 contracten) 5. Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (13 contracten) 6. KEMA Nederland BV (11 contracten) 7. Wageningen Universiteit (9 contracten) 8. TU Eindhoven (7 contracten) 9. Universiteit Twente (7 contracten) 10. BTG Biomass Technology Group BV (7 contracten) In de topsector Energie wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties uit Duitsland (548 maal), Frankrijk (383 maal), Verenigd Koninkrijk (334 maal), Italië (265 maal) en Spanje (238 maal). Deze landen vormen de top-5 gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). 24 Energie

24 Logistiek Overzicht 1: Kerncijfers topsector Logistiek in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 1.193,5 toegekende financiering NL deelnemers 78,3 toegekende financiering NL HES 15,4 toegekende financiering NL REC 28,9 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 19,1 toegekende financiering NL mkb 10,5 retourpercentage NL 6,6% benodigde NL matching 34,6 totaal aantal toegekende KP7-projecten 334 aantal toegekende projecten met NL deelnemers 151 aandeel NL 45,2% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 27,7% slagingspercentage KP7 19,5% 25 Logistiek

25 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 78,3 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op het gebied van Logistiek. Van dit bedrag is 35% toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 10,5 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkbdefinitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 10,5 miljoen euro financiering voor het mkb is 8,4 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 6,6% van het totaal beschikbare budget. Dit ligt dicht tegen de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%). Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 45,2% van de in totaal 334 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties daarmee goed vertegenwoordigd in Europese Logistiek projecten. Overzicht 2: Internationale positie topsector Logistiek land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Duitsland DE 21,1% 23,3% Slagingspercentage 2 Verenigd Koninkrijk UK 10,5% 21,7% % 3 Italië IT 10,5% 19,5% 4 Frankrijk FR 9,8% 26,2% 5 Nederland NL 6,6% 27,7% 6 Spanje ES 6,2% 18,6% 7 Zweden SE 5,9% 30,7% % % % % AT EL SE BE ES NL IT FR UK DE 8 België BE 5,4% 25,4% 9 Oostenrijk AT 3,2% 24,5% 10 Griekenland EL 2,8% 14,9% % % % % % % % Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector Logistiek. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de top-10 van de topsector Logistiek behaalt Nederland het één na hoogste slagingspercentage (27,7%). Nederland ontvangt ongeveer net zoveel financiering voor projecten op het gebied van Logistiek als Spanje. Een aanmerkelijk groter bedrag wordt ontvangen door Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Frankrijk. 26 Logistiek

26 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector Logistiek KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers ICT Transport Transport KBBE Transport Transport ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency The greening of products and operations Integrated safety and security for surface transport systems Environmental impacts and total food chain Innovative strategies for clean urban transport Competitive surface transport products and services 20,5 6,6 6,3% 43,0% 8,7 3,1 5,4% 45,9% 7,3 4,0 5,7% 39,1% 6,1 1,8 13,8% 73,3% 5,9 1,9 7,2% 44,4% 5,2 1,9 6,5% 45,5% Transport The European Green Cars Initiative 5,1 2,1 4,2% 34,4% Transport Maritime and inland waterway transport 3,3-18,5% 75,0% Transport Logistics and intermodal transport 3,2 0,8 6,3% 61,5% Transport Transport Step Changes in Air Transport Operation New transport and mobility concepts 2,5 0,8 10,7% 83,3% 2,3-5,3% 29,4% Transport Operational Security 1,5-22,1% 100,0% Transport Green Air Transport Operations 1,4-12,4% 66,7% Transport Policy support 1,3 0,9 14,5% 50,0% Transport Interoperability and Safety 1,0-4,3% 42,9% overig * 2,9-4,4% 40,9% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector Logistiek gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. * Zie de Annex voor een volledig overzicht van alle voor deze topsector relevante KP7-aandachtsgebieden en bijbehorende kerncijfers. De in het overzicht vermelde aandachtsgebieden vormen de top-15 gebaseerd op de verkregen financiering. In totaal omvat de definitie van de topsector Logistiek 27 aandachtsgebieden uit de KP7-thema s Food, Agriculture and Fisheries, and Biotechnology (KBBE), ICT, Transport en Security. Een volledig overzicht daarvan is te vinden in de Annex. Binnen de top-15 aandachtgebieden werd 75,4 miljoen van de in totaal 78,3 miljoen euro financiering (96%) verkregen. 27 Logistiek

27 Logistiek projecten worden met name gefinancierd binnen de Cooperation thema s Transport en ICT. Belangrijke onderzoeksgebieden zijn ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency, The greening of products and operations en Integrated safety and security for surface transport systems. Nederland behaalt een zeer hoog aandeel in Operational Security (100%) en Step Changes in Air Transport Operation (83,3%) in projecten binnen Logistiek. Op de gebieden Operational Security en Maritime and inland waterway transport is Nederland zeer succesvol met een retourpercentage van respectievelijk 22,1% en 18,5%. Aan Nederlandse organisaties is een hoog bedrag toegekend voor het coördineren van projecten in ICT for mobility, environmental sustainability and energy efficiency (6,6 miljoen euro). De resultaten binnen het onderzoeksgebied The European Green Cars Initiative van het thema Transport zijn minder succesvol met een retour van 4,2% en een projectaandeel van 34,4%. Onderstaande organisaties vormen de top-10 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. TNO (31 contracten) 2. TU Delft (11 contracten) 3. Panteia BV (7 contracten) 4. First Technology Safety Systems Europe (7 contracten) 5. Ministerie van Infrastructuur en Milieu (6 contracten*) 6. Stichting Maritiem Research Instituut Nederland (6 contracten) 7. Uniresearch BV (6 contracten) 8. Mobycon BV (6 contracten) 9. KEMA Nederland BV (5 contracten) 10. Navteq BV (5 contracten) In de topsector Logistiek wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties uit Duitsland (389 maal), Frankrijk (227 maal), Verenigd Koninkrijk (200 maal), Italië (192 maal) en België (145 maal). Deze landen vormen de top-4; België staat op de achtste plaats gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). * Coördinerende activiteiten voor de Europese logistiek sector en één onderzoeksproject. 28 Logistiek

28 Creatieve Industrie Overzicht 1: Kerncijfers topsector Creatieve Industrie in KP7 totaal toegekende KP7-financiering 1.614,9 toegekende financiering NL deelnemers 78,4 toegekende financiering NL HES 35,5 toegekende financiering NL REC 18,3 toegekende financiering NL groot bedrijfsleven 12,7 toegekende financiering NL mkb 9,4 retourpercentage NL 4,9% benodigde NL matching 32,7 totaal aantal toegekende KP7-projecten 430 aantal toegekende projecten met NL deelnemers 132 aandeel NL 30,7% slagingspercentage projecten met NL deelnemers 17,0% slagingspercentage KP7 12,9% 29 Creatieve Industrie

29 Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven ontvangen 78,4 miljoen euro financiële steun uit KP7 voor deelname aan projecten op het gebied van de Creatieve Industrie. Bijna 27% van dit bedrag is toegekend aan het Nederlandse bedrijfsleven. In totaal is 9,4 miljoen euro toegekend aan het Nederlandse mkb. Hierbij wordt de mkb-definitie van de Europese Commissie gebruikt, waarbij ook niet commerciële organisaties als mkb worden aangemerkt. Van de genoemde 9,4 miljoen euro financiering voor het mkb is 8,3 miljoen euro toegekend aan het commerciële mkb. Nederlandse deelnemers ontvangen 4,9% van het totaal beschikbare budget. In vergelijking met de gemiddelde retour voor Nederland in KP7-Cooperation (6,8%) is dit laag, het blijft ook onder de Nederlandse bijdrage aan KP7. Nederland is met één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in 30,7% van de in totaal 430 toegekende projecten. In vergelijking met het gemiddelde aandeel van Nederland in KP7-Cooperation (41%) zijn Nederlandse organisaties matig vertegenwoordigd in Europese projecten voor de Creatieve Industrie. Overzicht 2: Internationale positie topsector Creatieve Industrie land landcode retour - percentage slagingspercentage slagingspercentage en retourpercentage 1 Duitsland DE 20,4% 15,0% Slagingspercentage 2 Verenigd Koninkrijk UK 12,2% 14,3% 3 Frankrijk FR 10,6% 16,9% NL FR 4 Italië IT 9,4% 12,7% 5 Spanje ES 7,7% 13,9% 6 Nederland NL 4,9% 17,0% 7 Griekenland EL 4,6% 11,9% SE BE AT EL ES IT UK DE 8 Oostenrijk AT 3,9% 14,9% 9 België BE 3,2% 14,7% 10 Zweden SE 3,1% 15,1% % % % % % % Retourpercentage Top-10 deelnemende landen gerangschikt op basis van het retourpercentage in de topsector Creatieve Industrie. Daarnaast worden ook de slagingspercentages gegeven. In de figuur worden beide aspecten gerelateerd: hoe meer een land in de rechterbovenhoek is gepositioneerd, des te beter de prestatie. In dat geval heeft het betreffende land een hoge retour én een hoog slagingspercentage. In vergelijking met de andere landen in de Creatieve Industrie top-10 behaalt Nederland het hoogste slagingspercentage (17%). Nederland ontvangt ongeveer net zoveel financiering voor projecten op het gebied van Creatieve Industrie als Griekenland. De grootste ontvangers zijn Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. 30 Creatieve Industrie

30 Overzicht 3: KP7-aandachtsgebieden binnen topsector Creatieve Industrie KP7-thema KP7-onderwerp toegekende financiering NL deelnemers toegekende financiering NL coördinatoren retourpercentage projectaandeel Toegekende financiering NL deelnemers ICT Pervasive and Trustworthy network and service infrastructures 42,5 5,1 3,7% 23,3% ICT Digital libraries and content 31,7 11,8 8,0% 49,0% SSH Societal trends and lifestyles 1,8 0,3 8,6% 33,3% Environment SSH Environment Assessment and conservation in cultural heritage Cultural interactions in an international perspective Fostering the integration of cultural heritage in urban and rural settings 1,3-4,6% 41,7% 1,0 0,3 7,2% 55,6% 0,2-3,4% 100,0% Overzicht van de belangrijkste KP7-aandachtsgebieden voor de topsector Creatieve Industrie gerangschikt op basis van de aan Nederlandse deelnemers toegekende financiële steun. Per subonderdeel wordt onderscheid gemaakt tussen de totaal verkregen financiering en de als coördinator verkregen financiering. Daarnaast worden de Nederlandse retourpercentages en projectaandelen gegeven. Projecten in de Creatieve Industrie worden met name gefinancierd binnen het Cooperation thema ICT. Belangrijke onderzoeksgebieden zijn Pervasive and Trustworthy network and service infrastructures en Digital libraries and content. Nederland behaalt een zeer hoog aandeel in Fostering the integration of cultural heritage in urban and rural settings (Environment, 100%) en een hoge retour (8,6%) in projecten binnen Societal trends and lifestyles (SSH). Aan Nederlandse organisaties is een hoog bedrag toegekend voor het coördineren van projecten voor Digital libraries and content (11,8 miljoen euro). Ondanks de omvang van de financiering is de deelname in Pervasive and Trustworthy network and service infrastructures (ICT) beperkt met een retourpercentage van 3,7% en een projectaandeel van 23,3%. Onderstaande organisaties vormen de top-10 in deze topsector gebaseerd op het aantal gesloten KP7-contracten tot nu toe: 1. TU Eindhoven (13 contracten) 2. Vrije Universiteit en VU Medisch Centrum (13 contracten) 3. TU Delft (11 contracten) 4. Universiteit van Amsterdam (10 contracten) 5. TNO (9 contracten) 6. Philips Electronics BV Nederland (9 contracten) 7. Philips Consumer Lifestyle BV (9 contracten) 8. Universiteit Utrecht (7 contracten) 9. Stichting Centrum voor Wiskunde en Informatica (7 contracten) 10. Universiteit Twente (6 contracten) In de topsector Creatieve Industrie wordt het meest frequent samengewerkt met organisaties Duitsland (271 maal), Verenigd Koninkrijk (197 maal), Italië (163 maal), Frankrijk (152 maal) en Spanje (120 maal). Deze landen vormen de top-5 gebaseerd op retourpercentage (Overzicht 2). 31 Creatieve Industrie

Nederland in KP7 2011. >> Als het gaat om innovatie

Nederland in KP7 2011. >> Als het gaat om innovatie Nederland in KP7 2011 >> Als het gaat om innovatie Voorwoord There is no more efficient investment in the future than research and innovation. Máire Geoghegan-Quinn, Eurocommissaris voor Onderzoek, Innovatie

Nadere informatie

Nederland in KP >> Als het gaat om innovatie

Nederland in KP >> Als het gaat om innovatie Nederland in KP7 2010 >> Als het gaat om innovatie Voorwoord Above all, Framework Programme is a programme for Europeans. It provides tangible evidence of how the EU can improve people s lives. Máire Geoghegan-Quinn,

Nadere informatie

Wegwijzer Horizon 2020

Wegwijzer Horizon 2020 Wegwijzer Horizon 2020 1 Voorwoord Deze wegwijzer leidt u door Horizon 2020, hét programma van de Europese Commissie om onderzoek en innovatie (financieel) te ondersteunen. Het geeft een overzicht van

Nadere informatie

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen DG Onderzoek en Innovatie mei 2013 Inhoud presentatie Opzet toekomstig Europees R&I beleid Hoofdlijnen Horizon 2020 Waar staan we nu? Kansen voor hogescholen in Horizon

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie Overzicht O&O ICT oproepen/opportuniteiten 2008 FP7 oproepen FP7 Cooperation - Thema 3 ICT FP7-ICT-2007-3 Challenge 2: Cognitive Systems, Interaction, Robotics (97 M) Challenge 4: Digital Libraries and

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure Societies

Horizon 2020 Secure Societies Horizon 2020 Secure Societies hét Europese programma voor onderzoek en innovatie Paul Kruis, Agentschap NL 12 november 2013 European Union, 2013 Van KP7 naar H2020 Het Zevende Kaderprogramma Security en

Nadere informatie

Navigatie topsectoren

Navigatie topsectoren Navigatie topsectoren Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium 1 Versie oktober 215 Beleidsthema s en doelen topsectoren Specifiek beleid, ondersteunend aan doelen Bedrijvenbeleid:

Nadere informatie

De definitieve opzet van Horizon 2020

De definitieve opzet van Horizon 2020 De definitieve opzet van Horizon 2020 11 december 2013 Auteur: Martin Bakker (onder verantwoordelijkheid van Davy Pieters) INLEIDING Sinds 2 december 2013 is het wetgevingstraject van Horizon 2020 afgerond.

Nadere informatie

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid

Nadere informatie

M201218. Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland

M201218. Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland M201218 Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland drs. D. Snel drs. N. Timmermans Zoetermeer, november 2012 Relatief veel snelgroeiende bedrijven in Nederland In deze rapportage

Nadere informatie

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Martin Bakker, november 2013 Samenvatting Het nieuwe kaderprogramma voor onderzoek & innovatie van de Europese Unie, Horizon 2020, geeft een breed scala

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Julie Teuwen Ashna Raghoebarsing Content Overview H2020 en Europa H2020 Energy: - welke programma's zijn relevant voor off shore

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte Bio-based economy programma's onder Horizon 2020 21 mei 2013 Koos de Korte Een nieuw programma 2007-2013 2 2014-2020 Innovatie essentieel voor Europa Europe 2020 strategie: - Respond to the economic crisis

Nadere informatie

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens In het Kaderprogramma draait alles om onderzoek en innovatie. Deelnemers aan een project moeten aan allerlei Brusselse regels voldoen, waaronder het bijhouden

Nadere informatie

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Martin Bakker, 18 februari 2014 Eind 2014 gaan twee nieuwe Europese samenwerkingsverbanden van start. Verspreid over Europa zullen universiteiten, kennisinstellingen,

Nadere informatie

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner In opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken Partners for International Business Internationaal ondernemen

Nadere informatie

Topsectoren. Bouwstenen van Bedrijvenbeleid. Hoofdstuk: In opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische Zaken

Topsectoren. Bouwstenen van Bedrijvenbeleid. Hoofdstuk: In opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische Zaken Bouwstenen van Bedrijvenbeleid Hoofdstuk: Topsectoren In opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie van het ministerie van Economische Zaken Klik hier voor de handleiding van deze presentatie Versie maart

Nadere informatie

14/09/2012 WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD. Elie Ratinckx VRWI

14/09/2012 WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD. Elie Ratinckx VRWI WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD Elie Ratinckx VRWI Studiedag Toekomstverkenningen 21 september 2012 HISTORIEK VRWI TOEKOMSTVERKENNINGEN Ontwikkeling Methodologie

Nadere informatie

Innovatie in samenwerking. Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken

Innovatie in samenwerking. Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken InnoTeP 2013 Innovatie in samenwerking Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken Stimuleren en maximeren van technologische vernieuwing

Nadere informatie

DOC en EZ-innovatiebeleid: dat moet (kunnen) passen. Luuk Klomp Plv directeur Innovatie en Kennis. 19 oktober 2016

DOC en EZ-innovatiebeleid: dat moet (kunnen) passen. Luuk Klomp Plv directeur Innovatie en Kennis. 19 oktober 2016 DOC en EZ-innovatiebeleid: dat moet (kunnen) passen Luuk Klomp Plv directeur Innovatie en Kennis 19 oktober 2016 Beleidsthema s en doelen innovatie 1 Generiek spoor: ruimte voor ondernemers Doelen: NL

Nadere informatie

1. Ambitie, doelstellingen, acties

1. Ambitie, doelstellingen, acties 1. Ambitie, doelstellingen, acties Van Nederlandse distributie naar Nederlandse ketenregie Uitvoering van het Nationaal Innovatieprogramma Logistiek en Supply Chain Management 1 Agri-Food Chemie Hightech

Nadere informatie

ScaleUp Dashboard 2015

ScaleUp Dashboard 2015 Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10598 30 mei 2012 Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 21 mei 2012, nr. WJZ/12061523,

Nadere informatie

Europese feestdagen 2019

Europese feestdagen 2019 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02

Nadere informatie

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Partners for International Business Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken Partners for International Business (PIB) is een

Nadere informatie

Europese feestdagen 2018

Europese feestdagen 2018 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten Meest innovatieve regio s Het Europese Innovatie Scoreboord op regionaal schaalniveau geeft in 2003 zes regio s aan als de leiders van Europa. Deze zijn

Nadere informatie

Zevende Kaderprogramma Analyse. Nederlands mkb in KP7

Zevende Kaderprogramma Analyse. Nederlands mkb in KP7 Zevende Kaderprogramma Analyse Nederlands mkb in KP7 mkb in KP7 Agentschap NL NL Innovatie / Expertisecentrum internationaal Onderzoek en Innovatie Postbus 93144 2509 AC Den Haag telefoon: +31 (0)88 602

Nadere informatie

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal Partners for International Business Overheid als strategische

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Amandus Lundqvist Voorzitter Topteam HTSM 21 maart 2014 Topteam HTSM advies toename private én publieke

Nadere informatie

Europese feestdagen 2017

Europese feestdagen 2017 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken

Nadere informatie

Big Science for Business Erik Prins

Big Science for Business Erik Prins Big Science for Business 2012 Erik Prins Even voorstellen Ambitie om iets te veranderen Krediet & Banken crisis Leiderschap crisis Schulden crisis Welvaart ongelijkheid We need a more sustainable economy

Nadere informatie

NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative

NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative 3Waar verdienen we ons geld mee in de toekomst? 4 Waar

Nadere informatie

Horizon 2020. Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie. Saske Hoving AgentschapNL. 27 november 2013

Horizon 2020. Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie. Saske Hoving AgentschapNL. 27 november 2013 Horizon 2020 Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie Saske Hoving AgentschapNL 27 november 2013 Innovatie essentieel voor Europa Horizon 2020 is een onderdeel van de implementatie van de Europe 2020 strategie:

Nadere informatie

Eerste Snapshot: tussentijdse analyse van de Vlaamse deelname aan het Europese Zesde Kaderprogramma voor Onderzoek (7 november 2005)

Eerste Snapshot: tussentijdse analyse van de Vlaamse deelname aan het Europese Zesde Kaderprogramma voor Onderzoek (7 november 2005) Eerste Snapshot: tussentijdse analyse van de Vlaamse deelname aan het Europese Zesde Kaderprogramma voor Onderzoek (7 november 2005) 1. Inleiding Deze snapshot is een momentopname die in een oogopslag

Nadere informatie

Factsheet innovatiebeleid

Factsheet innovatiebeleid Deze factsheet presenteert een aantal basisgegevens over kernthema s in het innovatiebeleid. We gaan eerst in op de ambities van het Nederlandse innovatiebeleid en de voortgang op de gestelde doelen. Vervolgens

Nadere informatie

Paul de Vos. paul.de.vos@rhdhv.com. in voor in relatie tot

Paul de Vos. paul.de.vos@rhdhv.com. in voor in relatie tot Trends en ontwikkelingen Paul de Vos paul.de.vos@rhdhv.com in voor in relatie tot railvervoer Bruggen bouwen Bruggen bouwen voor de toekomst van het spoor Page 2 Is of wordt het beter op het spoor? Dienstverlening?

Nadere informatie

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013 Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG

Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG Mogelijkheden MKB in EFRO en INTERREG www.food-future.eu Innovatie steun voor MKB in food sector in D en NL Yvette Lammers EZ Coördinatieteam Structuurfondsen EFRO EFRO: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Nadere informatie

MUST MARITIME CONSORTIUM of ENVIRONMENTAL SCIENCE and TECHNOLOGY

MUST MARITIME CONSORTIUM of ENVIRONMENTAL SCIENCE and TECHNOLOGY Global Ocean Innovation Independent shared research for sustainable exploitation of ocean resources MARITIME CONSORTIUM of ENVIRONMENTAL SCIENCE and TECHNOLOGY 10 miljard mensen in 2050 grondstoffen -

Nadere informatie

Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau

Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau Raadpleging van betrokken partijen bij het ontwikkelen van beleid voor kleine ondernemingen op nationaal en regionaal niveau 01.06.2004-30.09.2004 Deel I Achtergrondinformatie Land AT - Oostenrijk 1 (1.4)

Nadere informatie

BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN

BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN TEKST EN ANALYSE DR. HENK DE POOT (NOBIS) NOVEMBER 2017 Betrokkenheid en financiering Publiek Private Katapult Netwerken 1 INHOUD 1 Betrokken

Nadere informatie

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go Peter Vermeij Baerte de Brey 2 Dutch vision Why invest in electric vehicles? Contributes to the economic position of The Netherlands Energy

Nadere informatie

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB High Tech Systems & Materials Life Sciences & Health Agro-Food Logistiek BEDRIJVEN Water Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB Creatieve Industrie Energie Meer geld en betere dienstverlening

Nadere informatie

Gaming/Media & ICT in. Mir Wermuth CLICKNL Media & ICT, tevens programmamanager

Gaming/Media & ICT in. Mir Wermuth CLICKNL Media & ICT, tevens programmamanager Gaming/Media & ICT in Mir Wermuth CLICKNL Media & ICT, tevens programmamanager EU Programma s 2007-2013 2014-2020 Eureka/Eurostars Life Long Learning Programme Culture Programme MEDIA / MUNDUS 7e Kaderprogramma

Nadere informatie

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Samenwerkingsverband tussen IWT Vlaanderen en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van het Ministerie

Nadere informatie

Smart Industry in Brabant

Smart Industry in Brabant Smart Industry in Brabant 1 Waarom is (Smart) Industry belangrijk voor Brabant? Vergelijking met Nederland ~20% ~30% ~50% Industrial employment manufacturing industry Company R&D spending Bron: BOM 2 HTSM

Nadere informatie

Het Bedrijfslevenbeleid

Het Bedrijfslevenbeleid Het Bedrijfslevenbeleid NAAR DE TOP! Sjoerd Visser Programmadirectie Topsectoren i.o. Inhoud Regeerakkoord Bedrijfslevenbeleid - ambitie - topsectoren - ruimtelijke aspecten - financiering - Proces fasering

Nadere informatie

Financiering van innovatie

Financiering van innovatie 21 maart 2013 Financiering van innovatie PNO is market leader in innovation financing, with a special focus on grants. Our service model aims at supporting companies, public organizations and partnerships

Nadere informatie

www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014 CWTS B.V. Centre for Science and Technology Studies, Leiden University

www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014 CWTS B.V. Centre for Science and Technology Studies, Leiden University REPORT Onderzoek naar unieke uitvindingen zoals beschreven in octrooifamilies gebaseerd op onderzoek van TO2-instituten en hun medewerkers in de periode 2001-2010 www.cwtsbv.nl Page 2 18 november 2014

Nadere informatie

De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving

De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving De indeling van de sector Landbouw & Natuurlijke omgeving Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in vijf subsectoren: 1 Landschap 2 Voedsel en dierhouderij 3 Biologie

Nadere informatie

1 Inhoud Toelichting Algemene gegevens Betrokkenen (aanvragende) hogeschool Betrokkenen extern Overige informatie...

1 Inhoud Toelichting Algemene gegevens Betrokkenen (aanvragende) hogeschool Betrokkenen extern Overige informatie... 1 INHOUD 1 Inhoud...1 2 Toelichting...1 3 Algemene gegevens...2 4 Betrokkenen (aanvragende) hogeschool...3 5 Betrokkenen extern...5 6 Overige informatie...8 2 TOELICHTING Het aanvraagformulier bevat kerngegevens

Nadere informatie

Nederland: de Maritieme Wereldtop

Nederland: de Maritieme Wereldtop 1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, Samenvatting, 23 december 2011

Nadere informatie

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 1 Inleiding en werkwijze

Nadere informatie

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Stef Weijers, Lector Logistiek en Allianties, HAN 31 januari 2013 Anno 2012 In Logistiek is 15% van de bedrijven wel

Nadere informatie

Internationaal Ondernemen. Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Internationaal Ondernemen. Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Partners for International Business Internationaal ondernemen is een belang - rijke pijler onder de Nederlandse economie.

Nadere informatie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen.

NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. De projectpartners dienen middels ondertekening van het formulier hun betrokkenheid te verklaren. NB Zonder

Nadere informatie

MSS Micro SCADA Systeem

MSS Micro SCADA Systeem Wijnand van Asseldonk / Alex Otten MSS Micro SCADA Systeem Agenda ICT in een oogopslag Aanleiding ontwikkeling MSS Keuzemogelijkheden Uitwerking van de keuze Aanvullende wensen ICT in een oogopslag Opgericht

Nadere informatie

Valorisatie Technosprong. Paul Althuis, 10-10-2011

Valorisatie Technosprong. Paul Althuis, 10-10-2011 Valorisatie Technosprong Paul Althuis, 10-10-2011 Visie Op regionaal niveau heeft Technosprong over 2010-2016 bijgedragen aan de realisatie van een optimaal starterklimaat in een regio vol open innovatie

Nadere informatie

Agendapunt 6: Op weg naar KP8

Agendapunt 6: Op weg naar KP8 Agendapunt 6: Op weg naar KP8 Consultatie ten behoeve van de Nederlandse inzetbepaling Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap Waar staan we KP6 is afgerond (2002-2006) Document: Evaluatie achteraf

Nadere informatie

De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf

De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf De haperende groeimotor van het Nederlands kleinbedrijf Januari 2016 Justin Jansen, Erasmus Universiteit Rotterdam Occo Roelofsen, McKinsey & Company Poll: Hoe gaat het met ondernemerschap in Nederland?

Nadere informatie

Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse schone technologie sector

Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse schone technologie sector Wereld Natuur Fonds Driebergseweg 10 Postbus 7 3700 AA Zeist Tel: +31 30 693 7333 Direct: Fax: +31 30 691 2064 Info@wnf.nl www.wnf.nl Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse

Nadere informatie

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4 Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Gegevens

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting van CPB Document 132, Innovation Policy: Europe or the Member States

Nederlandstalige samenvatting van CPB Document 132, Innovation Policy: Europe or the Member States Nederlandstalige samenvatting van CPB Document 132, Innovation Policy: Europe or the Member States Tegenwoordig zoekt Europa de oplossing voor de lage productiviteitsgroei bij innovatie. De groeicijfers

Nadere informatie

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018 R&D-barometer 2018 Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven November 2018 Inhoud 1. Achtergronden onderzoek 2. Kerncijfers R&D-barometer 2018 3. De trends in R&D; samenwerking blijft

Nadere informatie

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Topsector en de Buitenland Promotie Logistiek

Topsector en de Buitenland Promotie Logistiek Topsector en de Buitenland Promotie Logistiek Presentatie ALV NDL 20/11/2014 Agenda 1. Topsector logistiek 2. Organisatie en uitgangspunten 3. Cross-overs 4. Logistiek Koffertje en lonkend perspectief

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2015 Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur

Nadere informatie

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Samenvatting Elf Japanse top-onderzoeksuniversiteiten spraken tijdens zijn bezoek aan

Nadere informatie

Europese InnovatieStimulering (EIS) Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context

Europese InnovatieStimulering (EIS) Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context Europese InnovatieStimulering () Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context Infosessie Europese onderzoeksfinanciering, 23/01/2007 Annelies Vandamme Inhoud presentatie KMO-definitie Subsidiemogelijkheden

Nadere informatie

Enterprise Europe Network Kees Mokveld

Enterprise Europe Network Kees Mokveld Enterprise Europe Network Kees Mokveld 14-12-2016 Filmpje http://wqd.nl/rezv Enterprise Europe Network Het Enterprise Europe Network (EEN) is hét Europese netwerk voor MKB-ers met internationale ambities.

Nadere informatie

Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen

Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen Smart Cities Center Prof.ir. Elphi Nelissen Inleiding Wat zijn Smart Cities (1) De Smart Cities definitie volgens de TU/e: De uitdaging hoe steden optimaal te ontwerpen en transformeren tot slimme/intelligente

Nadere informatie

Indien anders gewenst, hier omschrijving geven: (max. 20 tekens incl. spaties)

Indien anders gewenst, hier omschrijving geven: (max. 20 tekens incl. spaties) Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het postdocvoorstel en de hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Algemene gegevens

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Onderzoek en Wetenschapsbeleid IPC 4100 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus

Nadere informatie

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen

Nadere informatie

KvK dienstverlening topsectoren

KvK dienstverlening topsectoren MIT regeling 2014 KvK dienstverlening topsectoren Bon Uijting senior adviseur KvK 15 mei 2014 KvK verzorgt vele MKB loketten topsectoren Telnr MKB Loket MKB loketten topsectoren MKB loket Agro Food 088-585

Nadere informatie

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Colofon. Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu. Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu

Colofon. Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu. Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu Colofon Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu Contactpersoon: NBSO Chengdu Chief Representative : Bertrille Snoeijer

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie

FLEVO CAMPUS. Feeding the City

FLEVO CAMPUS. Feeding the City GO GREENER FLEVO CAMPUS Feeding the City In 2022 organiseert Almere de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade, een podium voor innovaties op het gebied van verstedelijkingsvraagstukken voor de toekomst.

Nadere informatie

Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse

Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse Statistieken 2015 99 ste Vierdaagse De limiet voor het aantal inschrijvingen is in 2015 gesteld op 46.000. In totaal zijn 5.462 personen uitgeloot voor de Vierdaagse. Barometer 2015 alle lopers % uitval

Nadere informatie

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier 3e ronde Take-off hbo - fase 1: Haalbaarheidsstudie

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier 3e ronde Take-off hbo - fase 1: Haalbaarheidsstudie Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Gegevens

Nadere informatie

R&D-uitgaven en capaciteit naar wetenschapsgebied

R&D-uitgaven en capaciteit naar wetenschapsgebied R&D-uitgaven en capaciteit naar wetenschapsgebied In Nederland werd in 2014 in totaal 13,3 miljard uitgegeven aan R&D: wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling (de voorlopige cijfers 2015 laten een groei

Nadere informatie

Advanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012

Advanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012 Advanced Instrumentation Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet 10 Oktober 2012 Agenda Wat is Advanced Instrumentation? Hoe past Advanced Instrumentation in de keten van fundamenteel onderzoek

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Visie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils

Visie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils Visie op Valorisatie van onderzoeken naar ondernemen InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011 Maarten van Gils Agenda Persoonlijke introductie Het onderzoeken bij MICORD De overgang in

Nadere informatie

De indeling van de sector Techniek

De indeling van de sector Techniek De indeling van de sector Techniek Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zes subsectoren: 1 Biologie, scheikunde en medisch 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Interregionale Cooperatie. Intraregionale. Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013

Interregionale Cooperatie. Intraregionale. Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013 Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013 Intraregionale Interregionale Cooperatie RIS3 Willem Reek Om met de deur in huis te vallen: Wat hebben we zoal aan Europese cooperatie?

Nadere informatie

Een volgende vergadering voor de ganse werkgroep is gepland op woensdag 12 maart 2008 om 13.00 u in het Ferraris-gebouw in Brussel in lokaal 0G21.

Een volgende vergadering voor de ganse werkgroep is gepland op woensdag 12 maart 2008 om 13.00 u in het Ferraris-gebouw in Brussel in lokaal 0G21. TA-info nr. 9-080215 Beste leden van de transitiearena, De nieuwjaarswensen zijn uitgedeeld, Bouwinnovatie is al achter de rug en tussen de carnavalsstoeten door is iedereen volop bezig met Batibouw dat

Nadere informatie

Publiek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Publiek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Publiek gefinancierd energieonderzoek 2016 In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Inleiding Jaarlijks brengt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) in opdracht van het ministerie

Nadere informatie