Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen"

Transcriptie

1 Smart Cities Center Prof.ir. Elphi Nelissen

2 Inleiding Wat zijn Smart Cities (1) De Smart Cities definitie volgens de TU/e: De uitdaging hoe steden optimaal te ontwerpen en transformeren tot slimme/intelligente en duurzame omgevingen waar prettig leven mogelijk is (sluit aan bij benadering EU) / Built Environment PAGE 1

3 Inleiding Wat zijn Smart Cities (2) Kern-innovatiegebieden: Energie, ICT, Mobiliteit, Gezondheid Onderliggende gebieden: Data Science, High Tech Materials, etc. Doelstelling: Praktijktoepassingen van onderzoeksresultaten vanuit Quadruple Helix projectsamenwerking in stedelijke gebieden - gebaseerd op de match tussen interne (TU/e) en externe (maatschappelijke) onderzoeksbehoefte SYNERGIZE, Industrial Symbiosis Tool, Elisabeth Bonavera, PDEng SEB-C (2015) / Built Environment PAGE 2

4 Technologiegebieden Focus Smart Cities Center: Alle technologiegebieden waarvan de producten / systemen / diensten een plaats moeten krijgen in de gebouwde omgeving Momenteel in ontwikkeling: Zonnecellen Sensoren Energienetwerken Windturbines Energieopslag (semi) Autonoom vervoer Slimme verlichting Energie management systemen Safety & security systemen Health (care) systemen / Built Environment PAGE 3

5 Technologie - Uitdagingen Slagen we erin al deze technologieën met onze projectpartners uit te rollen op stedelijk gebiedsniveau (rekening houdend met alle juridische randvoorwaarden)? Presteren de technologieën na opschaling zoals verwacht? Blijken de technologieën ook in de praktijk financieel en maatschappelijk haalbaar? Leiden onvoorziene problemen tijdens de project tot de behoefte aan nieuw fundamenteel onderzoek? / Built Environment PAGE 4

6 Markten Sectoren en markten die de technologieën gebruiken: Bouw en infrastructuur (natuurlijke partner) > Verlichtingssector (b.v. Philips) Netwerksysteem sector (b.v. Cisco) Telecom sector (b.v. KPN) Energiesector Overheidsorganen op alle niveaus waar gebiedsontwikkelingsbeleid wordt gemaakt / Built Environment PAGE 5

7 Markt Trends High Tech Industry heeft de gebouwde omgeving gevonden als afzetmarkt met vele vernieuwingskansen Overheden werken bij gebiedsontwikkelingen steeds meer samen met bedrijven uit de electrotechniek en informatietechnologie (Philips, Siemens etc.) Design of a Decision Support Tool for a Dutch Social Housing Corporation: quick scan evaluation of scenarios including thermal insulation, renewable energy technologies and financial consequences at strategic, house and neighbourhood scale; Davide Garufi, PDEng SEB-C (2015) / Built Environment PAGE 6

8 Applicaties Smart Cities (1) Toepassingsgebieden van Smart Cities zijn breed: Smart Energy Smart Technology Smart Infrastructure Smart Mobility Smart Buildings Smart Health Care Smart Industry Smart Economy Smart Security Smart Governance Smart People Bron: Heijmans SONOB Solar Noise Barriers (Heijmans, TU/e, ECN, SEAC, Dutch Space en Van Campen Industries) / Built Environment PAGE 7

9 Applicaties Smart Cities (2) Focus Smart Cities Center: Verbeteren kwaliteit van leven in brede zin Technologie is hierbij een belangrijke enabler, geen doel op zich Applicaties dienen meerdere doelen tegelijk > verbetering van leven / bijdrage aan maatschappelijke uitdaging & duurzame bedrijfsvoering Veelal de samenstelling van producten & diensten van diverse partijen is de basis voor toepassingen / name of department PAGE 8

10 Voorbeeld Smart Cities project (1) Smart lighting Triangulum Strijp S / Built Environment PAGE 9

11 Werkwijze Smart Cities Center (1) Doel: Het Smart Cities Center beoogt een smeltkroes / ecosysteem te zijn ten behoeve van een diversiteit aan Industrie, MKB, nonprofit organisaties, overheden en gebruikers om nieuwe technologische innovaties te ontwikkelen en te implementeren in de gebouwde omgeving Scope korte (en middellange) termijn: BrainPort Area Scope lange termijn: bovenregionaal en (inter)nationaal / Built Environment PAGE 10

12 Werkwijze Smart Cities Center (2) Hoe? In Living Lab situaties waar partijen samenwerken Cross-disciplinair / middels integratie van kennisgebieden Ketensamenwerking Gebaseerd op economisch verantwoorde verdienmodellen Gebaseerd op onderzochte projectfinancieringsmogelijkheden (waaronder subsidies) / name of department PAGE 11

13 Voorbeeld Smart Cities project (2) Triangulum Eckart-Vaartbroek / Built Environment PAGE 12

14 Werkwijze Smart Cities Center (3) Multidisciplinair karakter: Expertise vanuit de Strategic Areas, Centra en Thematrekkers Samenwerking met leerstoelen van andere faculteiten en instituten naast Bouwkunde Doel: Concrete onderzoeksprojecten gebaseerd op de behoefte van zowel TU/e interne als ook externe partners / Built Environment PAGE 13

15 Voorbeeld Smart Cities project (3) Light as mediator Stratumseind as a Living Lab Defusing escalating behaviour through the use of interactive light scenarios De-escalate Stratumseind / Built Environment PAGE 14

16 Ons Kernteam Elphi Nelissen - Decaan BWK / Hoogleraar Bauke de Vries - Vice-decaan BWK / Hoogleraar Manon Grond - Beleidsmedewerker Laurens Schwiebert - Coördinator Dujuan Yang - PostDoc. Onderzoeker Elke den Ouden - Adviseur / Built Environment PAGE 15

17 Voorbeeld Smart Cities project (4) Campus as a Living Lab Visibility of the Strategic Areas Smart Mobility solutions Forum: showcase for TU/e research Visible thermal heat storage system Windtunnel Scenic walk with innovative materials and lighting Groene Loper TU/e campus / Built Environment PAGE 16

18 Conclusie De verduurzaming van steden en stadsdelen (wijken) is een Living Lab waar: consortia van overheden, industrie, MKB, bewoners en kennisinstellingen als de TU/e samenwerken innovatie-onderwerpen zijn benoemd én worden uitgewerkt en geïmplementeerd met alle partijen samen wordt zorg gedragen voor Smart Cities met het oog op een duurzame toekomst op termijn de hele wereld van wil en kan leren / Built Environment PAGE 17

19 Uitdaging richting Industrie en MKB De uitdaging voor ons Smart Cities Center: bekend zijn met uw technologie en innovatie expertise deze waar mogelijk binnen stedelijke gebiedsprojecten met u als consortiumpartner implementeren en uitnutten de koppeling leggen tussen uw onderzoeksbehoefte en ons onderzoeksaanbod om zo in co-creatie op een slimme wijze samen met u te zorgen voor een blijvend duurzame leefomgeving: ONZE LIVING LAB GEDACHTE / Built Environment PAGE 18

20 Tot slot: wordt verwacht Smart Cities Center webpagina via TU/e site: adres: mogelijkheid voor bedrijven om projecten met onderzoeksbehoefte te beschrijven Smart Cities Center prospectus DANK VOOR UW AANDACHT / Built Environment PAGE 19

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting, / solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Martin Bakker, 18 februari 2014 Eind 2014 gaan twee nieuwe Europese samenwerkingsverbanden van start. Verspreid over Europa zullen universiteiten, kennisinstellingen,

Nadere informatie

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente?

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? 33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? Jan Adriaenssens Director City of Things imec Cities are never random. No matter how chaotic they might seem, everything about them grows out of

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG Bouwt op de fundamenten van vandaag, ze vertrouwt en bouwt op haar inwoners en stakeholders om samen deze stad van morgen te realiseren. Een financieel gezonde stad,

Nadere informatie

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Hedzer de Boer Projectdirecteur consortium Philips Heijmans A-avond gemeente Eindhoven, 7 februari 2017 2 Doelstelling Roadmap Licht Eindhoven De gemeente

Nadere informatie

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen DG Onderzoek en Innovatie mei 2013 Inhoud presentatie Opzet toekomstig Europees R&I beleid Hoofdlijnen Horizon 2020 Waar staan we nu? Kansen voor hogescholen in Horizon

Nadere informatie

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 SOC Maakindustrie & Made Different Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 Agoria: federatie van de technologische industrie 1.700 ondernemingen 10 domeinen Information and Communication

Nadere informatie

Smart Industry in Brabant

Smart Industry in Brabant Smart Industry in Brabant 1 Waarom is (Smart) Industry belangrijk voor Brabant? Vergelijking met Nederland ~20% ~30% ~50% Industrial employment manufacturing industry Company R&D spending Bron: BOM 2 HTSM

Nadere informatie

iminds Health voorstelling PRoF 4.0 04/09/2014

iminds Health voorstelling PRoF 4.0 04/09/2014 iminds Health voorstelling PRoF 4.0 04/09/2014 Four Strategic Research Centers in Flanders NanoTech 1984 CleanTechnology 1991 Life sciences 1996 ICT Innovation 2004 2 380+ 50+ PROJECTS with the industry

Nadere informatie

SMART SOCIETY IN NEDERLAND

SMART SOCIETY IN NEDERLAND SMART SOCIETY IN NEDERLAND Roxane Daniels Vereniging Nederlandse Gemeenten 23 april 2019 VVSG Brussel Paraplu-begrip Integrale aanpak van maatschappelijke opgaven Cross-sectoraal Publiek-privaat Bottom-up

Nadere informatie

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen De maatschappij van morgen is fundamenteel anders dan die van gisteren. De wereld wordt kleiner door

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,

Nadere informatie

Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient

Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient Nadia Verdeyen Center of Expertise Smart Sustainable Cities Solar Decathlon & onderwijsinnovatie Een HU interdisplinair studententeam

Nadere informatie

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator - faciliteert de ontwikkeling/optimalisatie van uw technologie - helpt uw energietechnologie succesvol in de markt zetten voor (startende) bedrijven:

Nadere informatie

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Maneblussers gaan met visie voor Lunavision 1. Inleiding en algemeen kader 2. Investeren in innovatieve infrastructuur 3. Investeren

Nadere informatie

Anne Landstra. Terugblik: - Ledenconsultatie - CSL van voor en door leden. Peter Portheine. Peter Portheine. Centrale 24. Open Data 4 Health

Anne Landstra. Terugblik: - Ledenconsultatie - CSL van voor en door leden. Peter Portheine. Peter Portheine. Centrale 24. Open Data 4 Health Presentatie Algemene Ledenvergadering 18 december 2014 Per initiatief volgt een update van activiteiten, betrokken projectpartners, bereikte resultaten en vervolgaanpak in het nieuwe jaar. Peter Portheine

Nadere informatie

LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE

LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE ir. drs. Jan Wouters VGN 14-10- 16 CONTENT Automotive Industry Dynamisch Speelveld Hoe spelen we daarop in? Focus onderwijs / triple helix 1 AUTOMOTIVE INDUSTRIE Themagebieden

Nadere informatie

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

Hoe ontwikkel je een regionale economy? 1 Hoe ontwikkel je een regionale economy? Model van 5 elementen Excellent Science World leading and accessible positions in sciences People make the difference Attracting world class scientists and talented

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

Leefbare steden. met connected lighting

Leefbare steden. met connected lighting Leefbare steden met connected lighting 3 Steden veranderen Uitdagingen voor leefbaarheid en veiligheid Steden kunnen druk en chaotisch zijn Maar de diversiteit maakt ze voor velen aantrekkelijk Feit:

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen

Nadere informatie

Toekomst van het innovatiebeleid. Adviestraject innovatiebeleid BrabantAdvies December 2016

Toekomst van het innovatiebeleid. Adviestraject innovatiebeleid BrabantAdvies December 2016 Toekomst van het innovatiebeleid Adviestraject innovatiebeleid BrabantAdvies December 2016 Aanleiding & Context Coalitieakkoord GS 2015-2020: Ambitie: Brabant één groot living lab testomgeving voor wereld

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJKE IMPACT IN FIELDLABS: ERVARINGEN UIT AMSTERDAM

MAATSCHAPPELIJKE IMPACT IN FIELDLABS: ERVARINGEN UIT AMSTERDAM MAATSCHAPPELIJKE IMPACT IN FIELDLABS: ERVARINGEN UIT AMSTERDAM Stan Majoor lector en directeur Speerpunt Urban Management Marie Morel onderzoeker Speerpunt Urban Management CREATING TOMORROW 1 LOKALE AANPAK

Nadere informatie

Ambtelijke werkgroep Energietransitie

Ambtelijke werkgroep Energietransitie Ambtelijke werkgroep Energietransitie Mobility-S/ Strijp-S Waarom Mobility-S Wat doet Mobility-S Hoe gaan we van parkeren naar mobiliteit Wanneer beschikbaar Hoe verder Mobility-S: Mobility is a crucial

Nadere informatie

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 SMART EDUCATION @ SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 PUBLIC 9 maart 2018 OVERZICHT Imec Imec Smart Education Smart Education @ Schools Waarom? Wat? Wie? Budget Voorbeelden Aanvraagprocedure & evaluatiecriteria

Nadere informatie

Samen op weg naar een Smart City

Samen op weg naar een Smart City Samen op weg naar een Smart City Amsterdam Smart City (ASC) is een uniek samenwerkingsverband tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen én de Amsterdammer. ASC loopt voorop in de ontwikkeling van

Nadere informatie

Advanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012

Advanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012 Advanced Instrumentation Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet 10 Oktober 2012 Agenda Wat is Advanced Instrumentation? Hoe past Advanced Instrumentation in de keten van fundamenteel onderzoek

Nadere informatie

14/09/2012 WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD. Elie Ratinckx VRWI

14/09/2012 WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD. Elie Ratinckx VRWI WETENSCHAP, TECHNOLOGIE, INNOVATIE EN DE MAATSCHAPPIJ: EEN PRAKTIJKVOORBEELD Elie Ratinckx VRWI Studiedag Toekomstverkenningen 21 september 2012 HISTORIEK VRWI TOEKOMSTVERKENNINGEN Ontwikkeling Methodologie

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

Data Value Center Smart Industry (DVC-SI)

Data Value Center Smart Industry (DVC-SI) Data Value Center Smart Industry (DVC-SI) Wat kunt u in deze sessie verwachten? 1. Het Data Value Center Smart Industry in een notendop 2. De ervaringen en uitdagingen van een hightech bedrijf 3. De partners

Nadere informatie

Bijlage 2: Projectaanpak Implementatie/Roadmap-fase

Bijlage 2: Projectaanpak Implementatie/Roadmap-fase Bijlage 2: Projectaanpak Implementatie/Roadmap-fase Achtergrond vacature Maatschappelijke en technologische vernieuwingen gaan in een veel hoger tempo dan de traditionele transformatie van steden. Nederland

Nadere informatie

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Agenda JPI Urban Europe «SMART CITIES» in het EFRO in Brussel (in voorbereiding)

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES ONDERZOEK... Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect Gebiedsgericht beleidsonderzoek Expertise in...... Smart Lighting en Smart Cities Onderzoek naar behoeften en kansen Onderzoek

Nadere informatie

Frank Krommenhoek. Smart LED

Frank Krommenhoek. Smart LED Frank Krommenhoek Smart LED Achtergrond Agenda Trends in (LED) verlichting Concept Smart LED Case Total Smart Building ICT neemt een steeds belangrijkere rol in als backbone van de organisatie ook voor

Nadere informatie

Business Cluster Semiconductors East Netherlands

Business Cluster Semiconductors East Netherlands Business Cluster Semiconductors East Netherlands Ledenbijeenkomst 2 november 2010 Roel Fonville Supported by Roel Fonville Ruim 30 jaar Philips: 20 jaar Philips Components & Semiconductors Ontwikkelaar

Nadere informatie

COCREATIE: HOE DOE JE DAT? Twente Grants Week 2015 Institute for Innovation and Governance Studies (IGS) Maya van den Berg

COCREATIE: HOE DOE JE DAT? Twente Grants Week 2015 Institute for Innovation and Governance Studies (IGS) Maya van den Berg COCREATIE: HOE DOE JE DAT? Twente Grants Week 2015 Institute for Innovation and Governance Studies (IGS) Maya van den Berg WELKOM! Social and behavioural sciences Emerging technologies Management and entrepreneurship

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Julie Teuwen Ashna Raghoebarsing Content Overview H2020 en Europa H2020 Energy: - welke programma's zijn relevant voor off shore

Nadere informatie

Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie

Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie Ontketend - 10 sept 2015 Innovatie Ontketend: Smart Industries,

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure Societies

Horizon 2020 Secure Societies Horizon 2020 Secure Societies hét Europese programma voor onderzoek en innovatie Paul Kruis, Agentschap NL 12 november 2013 European Union, 2013 Van KP7 naar H2020 Het Zevende Kaderprogramma Security en

Nadere informatie

Brief aan Hans Dijkman Brief aan Han Smits De plek van het Design Institute: de analyse

Brief aan Hans Dijkman Brief aan Han Smits De plek van het Design Institute: de analyse TIM 5 Agenda Brief aan Peter Blees Innovation Asset Recovery Brief aan Hans Dijkman Brief aan Han Smits De plek van het Design Institute: de analyse Brief aan Hans de Gier De plek van het Design Institute

Nadere informatie

Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten. Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit

Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten. Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit Nieuwe bronnen voor nieuwe inzichten Marko Roos Coordinator CBDS thema s Arbeid en Mobiliteit Paradigm shift: data drivensociety. Hoeveelheid geproduceerde data groeit exponentieel De samenleving verandert

Nadere informatie

innovatiebevordering RIS3 MKB OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland overheden living labs koolstofarme economie cross-overs design

innovatiebevordering RIS3 MKB OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland overheden living labs koolstofarme economie cross-overs design OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland BIObased logistiek maintenance hightech systems agrofood overheden RIS3 innovatiebevordering duurzaamheid schone energie welzijn samenwerking gezondheid

Nadere informatie

KvK dienstverlening topsectoren

KvK dienstverlening topsectoren MIT regeling 2014 KvK dienstverlening topsectoren Bon Uijting senior adviseur KvK 15 mei 2014 KvK verzorgt vele MKB loketten topsectoren Telnr MKB Loket MKB loketten topsectoren MKB loket Agro Food 088-585

Nadere informatie

Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting

Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting Antal Haans / Benedetta Malagoni a.haans@tue.nl / b.malagoni@student.tue.nl Human-Technology Interaction / School of Innovation Sciences

Nadere informatie

2020 Strategisch Plan

2020 Strategisch Plan 2020 Strategisch Plan TU/e 2020. Strategisch Plan Het jaar 2020 lonkt Christel de Bakker, bachelor student Bouwkunde Loop in 2020 over het TU/e Science Park: maak een wandeling door deze groene stad die

Nadere informatie

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development

Nadere informatie

Mobiliteit in smart cities. Ben Dankbaar InnoTeP 29 september 2017

Mobiliteit in smart cities. Ben Dankbaar InnoTeP 29 september 2017 Mobiliteit in smart cities Ben Dankbaar InnoTeP 29 september 2017 Innovatie in automobiliteit De automobiel als massaproduct bestaat nu ongeveer 100 jaar Er zijn voortdurend talloze verbeteringen aangebracht,

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand

Nadere informatie

Innovatie in samenwerking. Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken

Innovatie in samenwerking. Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken InnoTeP 2013 Innovatie in samenwerking Jasper Wesseling Plaatsvervangend directeur-generaal Bedrijfsleven & Innovatie Ministerie van Economische Zaken Stimuleren en maximeren van technologische vernieuwing

Nadere informatie

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven 1 Historic Timeline Kadans is established in 1997 by Wim Boers and his former partner, focused on the logistics and light-industrial market Development focus

Nadere informatie

De definitieve opzet van Horizon 2020

De definitieve opzet van Horizon 2020 De definitieve opzet van Horizon 2020 11 december 2013 Auteur: Martin Bakker (onder verantwoordelijkheid van Davy Pieters) INLEIDING Sinds 2 december 2013 is het wetgevingstraject van Horizon 2020 afgerond.

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

17/10/ :00 18:00 BluePoint Antwerp

17/10/ :00 18:00 BluePoint Antwerp 17/10/2017-12:00 18:00 BluePoint Antwerp WE ARE THANKING OUR SPONSORS 2 Program 13.20 Is your company "fit" for Smart Integrated Production and I4.0? presented by Professor Hendrik Van Landeghem, Ugent

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzetbaarheid Drs. Wouter Vlasblom Voormalig Directeur HR Siemens Nederland N.V. 1 25-05-2016 Drs. W. Vlasblom Siemens Nederland N.V. Human Resources Sectoren en Divisies Energy Healthcare Industry

Nadere informatie

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding

Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

D1 Making City. Louis Bekker. Voorzitter: Peter Pol Stadsontwikkeling Rotterdam / MCD. City Account manager Business development, Siemens

D1 Making City. Louis Bekker. Voorzitter: Peter Pol Stadsontwikkeling Rotterdam / MCD. City Account manager Business development, Siemens D1 Making City Louis Bekker City Account manager Business development, Siemens Voorzitter: Peter Pol Stadsontwikkeling Rotterdam / MCD MCD Congres: The Art of Making Cities 10 april Making City Louis Bekker

Nadere informatie

Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek

Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek Light + Building 2014 wereldwijd de toonaangevende vakbeurs voor architectuur en techniek Presentatie door Maria Hasselman Director Brand Management Brussel, 12 November 2013 De economische en technologische

Nadere informatie

LiCalab Innovatie in wonen & zorg

LiCalab Innovatie in wonen & zorg LiCalab Innovatie in wonen & zorg Inhoud Even voorstellen LiCalab: innovatie in wonen & zorg Concrete projecten THOMAS MORE Fusiehogeschool >17.000 studenten >1.800 medewerkers Regionale verankering Antwerpen,

Nadere informatie

Positionering. Caribbean Branch Office TNO. CBOT Italiestraat 46 Oranjestad, Aruba Contact: Jan Ebbing GSM:+297 5920990 E-mail: jan.ebbing@tno.

Positionering. Caribbean Branch Office TNO. CBOT Italiestraat 46 Oranjestad, Aruba Contact: Jan Ebbing GSM:+297 5920990 E-mail: jan.ebbing@tno. 0 Caribbean Branch Office TNO Positionering CBOT Italiestraat 46 Oranjestad, Aruba Contact: Jan Ebbing GSM:+297 5920990 E-mail: jan.ebbing@tno.nl 1 TNO: 7 thema s Gezondheid Veiligheid Energie Mobiliteit

Nadere informatie

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM 14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM Topteam HTSM: advies Toename private èn publieke R&D investeringen in HTSM Herkenbaar en attractief technisch vakonderwijs Overheid als innovatieve

Nadere informatie

MKB-innovatiestimuleringsplan 2016 voor de topsector HTSM (en ICT) Utrecht, 5 februari 2016

MKB-innovatiestimuleringsplan 2016 voor de topsector HTSM (en ICT) Utrecht, 5 februari 2016 MKB-innovatiestimuleringsplan 2016 voor de topsector HTSM (en ICT) Utrecht, 5 februari 2016 MKB-Innovatiestimuleringsplan voor de topsector HTSM - 1 - Inleiding: De topsector High Tech Systemen en Materialen

Nadere informatie

CAMPIONE C A M P I O N E. Process Industry Field Lab Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment 20 mei2015

CAMPIONE C A M P I O N E. Process Industry Field Lab Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment 20 mei2015 C A M P I O N E Process Industry Field Lab Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment 20 mei2015 Agenda Introductie Partners Status Regionale component Roadmap Monitoring

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities

Nadere informatie

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid SundayNL 2014-19 november 2014 - Arnhem Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy Inhoud Het Nederlandse Energiebeleid en

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect

Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect / expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect Slimme lichtoplossingen Veel openbare verlichting is

Nadere informatie

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Pieter Ballon Directeur Living Labs, iminds & Professor, Vrije Universiteit Brussel 1 I. De slimme stad als 2 Smart cities are places

Nadere informatie

ICT-ontwikkelingen. Gemeentelijke Informatievoorziening op weg naar de Smart city

ICT-ontwikkelingen. Gemeentelijke Informatievoorziening op weg naar de Smart city ICT-ontwikkelingen Gemeentelijke Informatievoorziening op weg naar de Smart city Wouter van de Kasteele, Hoofd van de sector I&B en Johannes van Veen, Strategisch adviseur, CIO office, sector Strategie

Nadere informatie

Wilbert Prinssen. Draadloos sensornetwerk met LoRaWAN

Wilbert Prinssen. Draadloos sensornetwerk met LoRaWAN Tata Steel Slide Wilbert Prinssen Draadloos sensornetwerk met LoRaWAN IA&R Promodag bij Tata Steel 31 januari 2018 Slide 2 Inhoud van deze presentatie 1 Introductie bedrijf en toepassing 2 Situatie 3 Doelstelling

Nadere informatie

Innovatie- & Acceleratie Programma elektrische mobiliteit. Informatiebijeenkomst DKTI-regeling Dierenpark Amersfoort 5 september 2017

Innovatie- & Acceleratie Programma elektrische mobiliteit. Informatiebijeenkomst DKTI-regeling Dierenpark Amersfoort 5 september 2017 Innovatie- & Acceleratie Programma elektrische mobiliteit Informatiebijeenkomst DKTI-regeling Dierenpark Amersfoort 5 september 2017 1800: 2% wereldbevolking leefde in metropool regio s 2000: 50% wereldbevolking

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

Internet of Things in perspectief geplaatst. Herman Tuininga. Oktober 10, 2017

Internet of Things in perspectief geplaatst. Herman Tuininga. Oktober 10, 2017 Internet of Things in perspectief geplaatst Herman Tuininga Oktober 10, 2017 1 Achtergrond Meer dan 20 jaar ervaring in IoT 30 medewerkers IoT Lab Zwolle Connecting your things 2 IoT is een container begrip

Nadere informatie

HEALTH CARE LAB. Scannen Visualisatie 3D Printen Simulatie Big Data Smart Textile Robotica Applicatie Sensoring

HEALTH CARE LAB. Scannen Visualisatie 3D Printen Simulatie Big Data Smart Textile Robotica Applicatie Sensoring HEALTH CARE LAB Scannen Visualisatie 3D Printen Simulatie Big Data Smart Textile Robotica Applicatie Sensoring Medische proeftuin en R&D centrum voor nieuwe innovaties Concept HEALTH CARE LAB Inleiding

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Hoe help je eenzame senioren? Door mensen te laten langskomen (dankzij technologie)

Hoe help je eenzame senioren? Door mensen te laten langskomen (dankzij technologie) Editie april 2019 imec Ghent, imec.livinglabs, Application prototyping, Smart Health Hoe help je eenzame senioren? Door mensen te laten langskomen (dankzij technologie) Imec Gent ontwikkelde, samen met

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Smart mobility in Eindhoven. Lot van der Giessen 23 juni 2016

Smart mobility in Eindhoven. Lot van der Giessen 23 juni 2016 Smart mobility in Eindhoven Lot van der Giessen 23 juni 2016 Agenda Onze ambitie op het gebied van smart mobility Van visie naar doelen Vertaling naar uitvoering Smart mobility - containerbegrip Voertuig

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018

Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018 Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018 Wij zijn Dutchtainables https://vimeo.com/247181280 Ons doel Focus: 5 domeinen Focus: 5 domeinen Health for all, including happy and healthy ageing

Nadere informatie

Smart Mobility Helmond

Smart Mobility Helmond Smart Mobility Helmond Integraal en gedreven: drivenbyhelmond Presentatie Gemeente Oss 28 september 2017 De rode draad van het verhaal Wat is Smart Mobility eigenlijk? Waarom is Helmond ermee bezig? Wat

Nadere informatie

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Strategische Agenda Helmond Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Staat van Helmond: Hoofddoelen strategische agenda Centrale ambitie: Meer banen Meer inwoners Meer banen Verwachte groei naar 101.000

Nadere informatie

Alles over Building Integrated PV (BIPV)

Alles over Building Integrated PV (BIPV) Alles over Building Integrated PV (BIPV) Menno van den Donker & Minne de Jong Solar Energy Application Centre, www.seac.cc Over ons en over SEAC Menno van den Donker Nuon Helianthos Flexible thin film

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

De kracht van open innovatie. A. Boerema Philips Turnhout March 11, 2011

De kracht van open innovatie. A. Boerema Philips Turnhout March 11, 2011 De kracht van open innovatie A. Boerema Philips March 11, 2011 De kracht van open innovatie high tech campus Eindhoven als Europese benchmark nieuw industrieel beleid in Vlaanderen samenwerking in de Kempen

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative

NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative NIEUWE BANEN WAAR VERDIENEN WE ONS GELD MEE IN DE TOEKOMST? Arnold Stokking Managing Director TNO Industry, Lid Stuurgroep Smart Industry Initiative 3Waar verdienen we ons geld mee in de toekomst? 4 Waar

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie

TE HUUR. Kantoor- en laboratoriumruimten

TE HUUR. Kantoor- en laboratoriumruimten Kantoor- en laboratoriumruimten TE HUUR Diverse kantoorunits in gevarieerde metrages gelegen op de High Tech Locatie van Nederland met de focus op research & development van lifetech en new energy. OMGEVINGSFACTOREN

Nadere informatie