Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP"

Transcriptie

1 Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011

2 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen Implementatie 7KP 7 KP Energiewerkprogramma

3 European Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan) Europese beleidskader Communication Investing in the Development of Low Carbon Technologies, 7 oktober 2009, COM(2009)519 Doel : Het versnellen van de ontwikkeling en uitrol van koolstofarme technologieën in Europa ter realisatie Europese energie- en klimaatdoelstellingen Fundamentele technologiepijler van doelstellingen en de EU 2050 vision low carbon economy 7 Industriële initiatieven Wind, Solar, Electricity Grids, CCS, Bioenergy, Nuclear, Smart Cities Focus Smart Cities and Communities Initiative Transitie naar koolstofarme steden, Innovatieve integratie van energieefficiëntie en hernieuwbare energie 3

4 Europese beleidskader Communication Energy 2020 A strategy for competitive, sustainable and secure energy, 10 November 2010 EU Council 4 February 2011 Energy solutions in cities Communication on the Innovation Union European Innovation Partnership, 6 October 2010 Smart Cities and Communities Initiative : gelanceerd op 21 juni 2011 Eind 2011 : Europees Smart Cities Stakeholder Platform : structurele dialoog 4

5 Smart Cities and Communities Initiative : karakteristieken technologie focus Innovatieve toepassingen van lage koolstoftechnologieën in een systemische benadering in steden prioriteit voor energie efficiëntie versnellen van de uitrol van lage koolstoftechnologieën EU impact (projecten met replicatiepotentieel in Europa) 5

6 Smart Cities and Communities Initiative : bouwstenen Energie energie in steden (plannen, modelleren energiestromen) energienetwerken (elektriciteit, warmte- en koudenetten, verbeterde componenten, systemen, datastromen) gebouwen (isolatie, holistische benadering) supply technologieën (elektriciteit, verwarming, koeling, lokale produktie) Transport verbetering interconnecties, intermodaal transport verbetering publiek transport, niet gemotoriseerd, logistiek groene voertuigen ICT modellering energiestromen cross-cutting toepassingen mbt energie en transport (intelligente transportsystemen) 6

7 Smart Cities and Communities Initiative : implementatie Zevende kaderprogramma voor onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (7KP) Cooperation Energy Transport ICT 7KP Energiewerkprogramma Jaarlijkse oproep tot projectvoorstellen Smart cities call bouwt voort op ervaring met Concerto 7

8 7KP Energiewerkprogramma 2012 Funding scheme : coordination and support action Collaborative project Internationale samenwerkingsvoorwaarde At least 3 independent legal entities, each of which is established in a MS (Member State) or AC (Associated State), and no two of which are established in the same MS or AC. 7KP Energiewerkprogramma call topics Publication date : 20 juli 2011 Deadline : 1 december 2012 (17:00h)

9 7KP Energiewerkprogramma 2012 : call topics Topic ENERGY : Strategic sustainable planning and screening of city plans (Coordination and Support Action) Doel : - Opzetten van modellen voor strategische duurzame planning mbt efficiëntie van energiestromen voor verschillende sectoren in verschillende soorten steden in Europa - Ondersteunen van innovatieve projecten kaderend in een langetermijn ruimtelijke planning Aanpak van alle relevante energie-efficiëntie aspecten (stadskern en wijken/districten) Renovatie building stock; smart elektriciteitsnetten, warmte- koudenetten, waternetten Efficiënt watergebruik, afvalbeheer; Efficiënt transport, mobiliteitssystemen, voertuigen Belangrijk : validatie door technologie-en financiële experten, committment publieke overheden en private partners 9

10 7KP Energiewerkprogramma 2012 : call topics Topic.ENERGY : Large scale systems for urban area heating and/or cooling supply (Collaborative Project, predominant demonstration component) Doel : - Demonstratie technische en economisch innnovatieve concepten van stedelijke verwarmings- en koelsystemen - Integratie van industrieparken en stadswijken (gebruik van LT warmte van industrieparken voor stadswijken) Aanpak van alle relevante aspecten mbt energie-efficiëntie ter realisatie van very low energy districts via geïntegreerde design en planning (heat recovery systems, efficient heat pumps, renewables, efficient water/waste management, monitoring energy behaviour, demand response, load control systems) Energiemanagement op gebouwniveau combineren met ditrict/city energy management system 10

11 7KP Energiewerkprogramma 2012 : call topics Topic EEB.ENERGY : Demonstration of nearly Zero Energy Building Renovation for cities and districts (Collaborative Project, predominant demonstration component) Doel : - Demonstratie innovatieve technische, economische en financiële oplossingen ter verbetering van de energie-efficiëntie van steden en stadswijken - Renovatie stadswijk met bestaande gebouwen naar hoog performante gebouwen (focus op retrofitting van residentiële gebouwen) Systemische benadering : geïntegreerde design en planning van alle relevante elementen en systemen (heat recovery technologies, very efficient water/waste management, enhanced systems for energy behaviour monitoring, demand response, load control systems, ICT tools in a district level) Gedetailleerde beschrijving van maatregelen/gebouwen en gebruik gemeenschappelijke data monitoring structuur 11

12 Contact Vlaams contactpunt voor 7KP energie : Anne De Brabandere (IWT-Vlaanderen) adbr@iwt.be Programmacomitévertegenwoordiger 7KP Energie, Europese stuurgroep SET-Plan : Lut Bollen lut.bollen@ewi.vlaanderen.be 12

13 Thank you Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) Koning Albert II-laan 35 bus 10, 1030 Brussel

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme

Nadere informatie

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development

Nadere informatie

Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen

Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen Het Europese Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan): positionering van Vlaanderen Lut Bollen, 19 juni 2012 Overzicht European Strategic Energy Technology Plan (SET-Plan) : Beleidscontext Implementatie

Nadere informatie

Van een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development

Van een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development Van een slim project naar een slimme financiering Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development Een duurzaam project? Meerdere definities & benaderingen mogelijk Belangrijk

Nadere informatie

SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST

SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST E u r o p e s e Commissie INFORMATIESYSTEEM VOOR STRATEGISCHE ENERGIETECHNOLOGIEËN SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST http://setis.ec.europa.eu Europese Commissie Informatiesysteem voor strategische

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Julie Teuwen Ashna Raghoebarsing Content Overview H2020 en Europa H2020 Energy: - welke programma's zijn relevant voor off shore

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure Societies

Horizon 2020 Secure Societies Horizon 2020 Secure Societies hét Europese programma voor onderzoek en innovatie Paul Kruis, Agentschap NL 12 november 2013 European Union, 2013 Van KP7 naar H2020 Het Zevende Kaderprogramma Security en

Nadere informatie

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020 Danielle Raspoet Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid Vlaams Innovatienetwerk, Gent 1 Technologie & Innovatie in Vlaanderen: Prioriteiten

Nadere informatie

Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari Mark Strootman

Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari Mark Strootman Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari 2013 Mark Strootman Agenda Algemene opmerkingen Actuele mogelijkheden Periode 2014-2020 Vragen Algemeen Verschillende projectvormen &

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Martin Bakker, november 2013 Samenvatting Het nieuwe kaderprogramma voor onderzoek & innovatie van de Europese Unie, Horizon 2020, geeft een breed scala

Nadere informatie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie 25/02/2013 Olav Luyckx Project Officer Uitvoerend Agentschap voor concurrentievermogen en innovatie (EACI) Brugge, 26 Februari 2013 EACI IEE - STEER

Nadere informatie

VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019

VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019 VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019 Nog 1 week campagne Huidige Vlaamse Regering Nieuwe Vlaamse Regering.? Maar

Nadere informatie

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie en haar governance Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie Een Europees kader voor het nationaal klimaat-en energiebeleid, ontstaan

Nadere informatie

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning

Nadere informatie

PROGRAMMA INNOVATIEVE OVERHEIDSOPDRACHTEN SAMEN SNELLER EN SLIMMER INNOVEREN

PROGRAMMA INNOVATIEVE OVERHEIDSOPDRACHTEN SAMEN SNELLER EN SLIMMER INNOVEREN PROGRAMMA INNOVATIEVE OVERHEIDSOPDRACHTEN SAMEN SNELLER EN SLIMMER INNOVEREN PROGRAMMA INNOVATIEVE OVERHEIDSOPDRACHTEN COLOFON PROGRAMMA INNOVATIEVE OVERHEIDSOPDRACHTEN is een transversaal N-project van

Nadere informatie

Een volgende vergadering voor de ganse werkgroep is gepland op woensdag 12 maart 2008 om 13.00 u in het Ferraris-gebouw in Brussel in lokaal 0G21.

Een volgende vergadering voor de ganse werkgroep is gepland op woensdag 12 maart 2008 om 13.00 u in het Ferraris-gebouw in Brussel in lokaal 0G21. TA-info nr. 9-080215 Beste leden van de transitiearena, De nieuwjaarswensen zijn uitgedeeld, Bouwinnovatie is al achter de rug en tussen de carnavalsstoeten door is iedereen volop bezig met Batibouw dat

Nadere informatie

De Europese Energie Unie

De Europese Energie Unie De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie

Nadere informatie

De energietransitie en het Vlaams innovatiebeleid. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI 18 januari 2018

De energietransitie en het Vlaams innovatiebeleid. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI 18 januari 2018 De energietransitie en het Vlaams innovatiebeleid Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI 18 januari 2018 Agenda 1. Situering beleidsdomein EWI 2. VISIE 2050 en het innovatiebeleid 3. Innovatiebeleid

Nadere informatie

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS Greenbridge Oostende Oostende, 2014-10-21 ir. Matthias Zuliani, expert energy ir. Pedro Pattijn, Business Unit Manager energy & sustainability Voorstelling Ingenium 75 werknemers Ingenium nv Nieuwe St-Annadreef

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform31 6-2014 - Rotterdam, 17- Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference

Nadere informatie

Smart Belgium Consulting Services

Smart Belgium Consulting Services Smart Belgium Consulting Services Steven Benoit CEO Smart Belgium Consulting Smart Belgium uitdagingen & opportuniteiten Duurzame ontwikkeling Gezondheidszorg Veroudering Infrastructuur Innovaties Smart

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 SMART EDUCATION @ SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 PUBLIC 9 maart 2018 OVERZICHT Imec Imec Smart Education Smart Education @ Schools Waarom? Wat? Wie? Budget Voorbeelden Aanvraagprocedure & evaluatiecriteria

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Meerjarig Financieel Kader (MFK) Connecting Europe Facility Energie. VLEVA 4 oktober Jan Hensmans Adviseur-Diensthoofd FOD Economie AD Energie

Meerjarig Financieel Kader (MFK) Connecting Europe Facility Energie. VLEVA 4 oktober Jan Hensmans Adviseur-Diensthoofd FOD Economie AD Energie Meerjarig Financieel Kader (MFK) Connecting Europe Facility Energie VLEVA 4 oktober 2018 Jan Hensmans Adviseur-Diensthoofd FOD Economie AD Energie Achtergrond en historiek Christophersen Group Trans Europese

Nadere informatie

Road to Zero. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. 19 juni 2018

Road to Zero. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. 19 juni 2018 Road to Zero Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen 19 juni 2018 Agenda 1. Laadinfra: key voor zero emissie vervoer Chantal de Graaf Roland Steinmetz 2. Van inkoop tot realisatie laadpunten Coen

Nadere informatie

Case EWI. Pascale Dengis

Case EWI. Pascale Dengis Case EWI Pascale Dengis Use of science related classifications reporting to international bodies: Eurostat: new regulation since 26/10/2012 Commission Implementing Regulation (EU) No 995/2012 of 26 October

Nadere informatie

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in

Nadere informatie

Met genoegen kondigen we de verkiezing van De Slimste Binnenstad van Nederland aan.

Met genoegen kondigen we de verkiezing van De Slimste Binnenstad van Nederland aan. Gemeente t.a.v. het College van Burgemeester en wethouders Datum: 24-2-2015 verkiezing@smartdatacity.org Aankondiging Slimste Binnenstad van Nederland Bijlage: Toelichting Geacht college, Met genoegen

Nadere informatie

Een blik op energie-efficiëntie in de Europese industrie

Een blik op energie-efficiëntie in de Europese industrie FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE Een blik op energie-efficiëntie in de Europese industrie Prof. dr. ir. M. De Paepe michel.depaepe@ugent.be +32 9 264 32 94 Energy Efficiency in the Future Factory

Nadere informatie

Projectoproepen Horizon 2020 «Smart Cities & Communities» (Intelligente steden & gemeenschappen)

Projectoproepen Horizon 2020 «Smart Cities & Communities» (Intelligente steden & gemeenschappen) Projectoproepen Horizon 2020 «Smart Cities & Communities» (Intelligente steden & gemeenschappen) Brussels Smart Cities - 4/12/2014 Camille Le Borgne, NCP Brussels Energie & leefmilieu Met de steun van

Nadere informatie

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond

Nadere informatie

(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid

(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid (Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid Dominique Ameele & Tijl Dendal Vlaamse Overheid Departement MOW Workshop event fietslogistiek 5/5/2017 Mechelen 1 1 2 Overzicht Duurzaam lokaal

Nadere informatie

Fortifications of Antwerp

Fortifications of Antwerp Fortifications of Antwerp Policy on a regional level Wim Lux Head of Department Spatial Planning and Mobility Province of Antwerp - Belgium Fort 1 Wijnegem Demolished 1959 Redoubt Puurs Local recreation

Nadere informatie

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens (1) Vlaamse strategie voor de bio-economie Interdepartementale werkgroep voor de bio-economie opgestart in 2012 Informatie-uitwisseling

Nadere informatie

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans

Vlaamse Complementariteit. SET5Y Ronnie Belmans Vlaamse Complementariteit SET5Y Ronnie Belmans EnergyVille en Campus EnergyVille EnergyVille = samenwerking tussen VITO, KUL en IMEC in onderzoek, ontwikkeling en valorisatie Geïmplementeerd via samenwerkingsovereenkomsten

Nadere informatie

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Samenwerkingsverband tussen IWT Vlaanderen en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van het Ministerie

Nadere informatie

Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call. 27 april 2015

Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call. 27 april 2015 Eranet C-IPM infosessie Eerste transnationale call 27 april 2015 Op het menu C-IPM in een notendop Het evaluatie proces Pre-proposal Full proposal Een blik op de topics Timeline C-IPM in een notedop C-IPM

Nadere informatie

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Agenda JPI Urban Europe «SMART CITIES» in het EFRO in Brussel (in voorbereiding)

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG Bouwt op de fundamenten van vandaag, ze vertrouwt en bouwt op haar inwoners en stakeholders om samen deze stad van morgen te realiseren. Een financieel gezonde stad,

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio.

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio. Flanders Smart Hub 1. Waarom dit project? 2. Wie maakt deel uit van dit project? 3. Vanwaar komt de naam? 4. Het vertrekpunt van het project 5. Actiedomeinen 6. Wat zijn onze doelstellingen? 7. Logistiek

Nadere informatie

Peter Tom Jones. Bijdrage Peter Tom Jones. Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven 13/05/2014

Peter Tom Jones. Bijdrage Peter Tom Jones. Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven 13/05/2014 Stuur uw vragen naar: +32 470 533 966 Peter Tom Jones Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven Bijdrage Peter Tom Jones Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager

Nadere informatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie Evenement Water en Klimaatadaptatie Door: Silvester Botman National Contact Point RVO In deze presentatie 1. INTERREG NSR; een introductie 2. Aanvraagprocedure 3. Overzicht van de eerste twee calls 4.

Nadere informatie

EU projecten mobiliteit woe 27 maart 19 Gemeenteraadscommissie

EU projecten mobiliteit woe 27 maart 19 Gemeenteraadscommissie EU projecten mobiliteit woe 27 maart 19 Gemeenteraadscommissie Agenda - Intro - EU projecten mobiliteit - Focus Thema s - EU projecten tot 2019 - EU projecten vanaf 2019 Evolutie & innovatie Stakeholdersnetwerk

Nadere informatie

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom Janssen Pharmaceutica Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom 04 mei 2015 1 Janssen Pharmaceutica Janssen in België maakt deel uit van Janssen Pharmaceutical Companies of Johnson & Johnson (J&J) Kernactiviteiten

Nadere informatie

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Zaal ATELIER +1 5.7. Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Inhoud Visie in een notendop Patrimoniumvisie Data-analyse M&V Opvolging en monitoring EPC PV-installaties Submetering

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Ontwikkeling van Europese onderzoeksprojecten

Ontwikkeling van Europese onderzoeksprojecten Ontwikkeling van Europese onderzoeksprojecten Twente Grants Week Workshop Oriëntatie Europese Projecten 8 oktober 2015 Hans Schaffers Lector Ambient Intelligence, ACT, Saxion Research director Aalto University

Nadere informatie

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid Het Vlaams energie- en klimaatbeleid (focus industrie / stoom) Zwijnaarde - Stoomtechniekdag Energik 8 mei 2019 Inhoud Vooraf Europees kader inzake klimaat Vlaams/Belgische energie- en klimaatbeleidsplanning:

Nadere informatie

DUURZAME DATA-PARKEN HET FUNDAMENT VAN EEN SCHAALBARE SMART CITY-STRATEGIE

DUURZAME DATA-PARKEN HET FUNDAMENT VAN EEN SCHAALBARE SMART CITY-STRATEGIE DUURZAME DATA-PARKEN HET FUNDAMENT VAN EEN SCHAALBARE SMART CITY-STRATEGIE GREEN IT AMSTERDAM COMMUNITY STRATEGY & ACTIVITIES Energy Efficient Datacenters Smart IT solutions Smart Energy & Smart Grids

Nadere informatie

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 SOC Maakindustrie & Made Different Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 Agoria: federatie van de technologische industrie 1.700 ondernemingen 10 domeinen Information and Communication

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

Break-out sessie Kennis & Innovatie

Break-out sessie Kennis & Innovatie Project Geothermie versterken en versnellen Break-out sessie Kennis & Innovatie Paul Ramsak / Gerdi Breembroek Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) New Babylon, Den Haag 13 september 2017 Opzet

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

Wegwijzer Horizon 2020

Wegwijzer Horizon 2020 Wegwijzer Horizon 2020 1 Voorwoord Deze wegwijzer leidt u door Horizon 2020, hét programma van de Europese Commissie om onderzoek en innovatie (financieel) te ondersteunen. Het geeft een overzicht van

Nadere informatie

ENERGIEDOSSIERS tijdens het ESTSE voorzitterschap

ENERGIEDOSSIERS tijdens het ESTSE voorzitterschap ENERGIEDOSSIERS tijdens het ESTSE voorzitterschap VLEVA, MINARAAD 5 juli 2017 Jan Haers Energie-attaché AAVREU Leiegardens 2014, Your Estate Solution Energiedossiers tijdens het Estse voorzitterschap (tweede

Nadere informatie

Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap

Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap 17 januari 2019 Vleva en Minaraad Jan Haers, Attaché Energie Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de EU Clean Energy pakket

Nadere informatie

Infosessie De Lijn Visie mobility hubs & investeringsprojecten. 13 September 2018, Brussels

Infosessie De Lijn Visie mobility hubs & investeringsprojecten. 13 September 2018, Brussels Infosessie De Lijn Visie mobility hubs & investeringsprojecten 13 September 2018, Brussels Agenda 14.00: Ontvangst & koffie 14.30: Verwelkoming en inleiding: Smart and Sustainable mobility Ben Van Roose,

Nadere informatie

BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË

BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË 01 METHODOLOGIE 21% antwoordpercentage, ofwel123 deelnemende gemeenten REPRESENTATIVITEIT Deze studie is representatief op niveau van de: Regio s Provincies Karakter

Nadere informatie

Production technology & mechatronics. Bedrijfsgroep Industrial Automation

Production technology & mechatronics. Bedrijfsgroep Industrial Automation Production technology & mechatronics Bedrijfsgroep Industrial Automation 4 Vlaanderen Wallonië Brussel Beleidscellen 14 Business Communities 1700 leden ICT Building Technology Contracting Materials Technology

Nadere informatie

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN Identificatie +/- 250 ondernemingen werden geïdentificeerd met potentiële interesse voor windenergie:

Nadere informatie

INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties

INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties INTERREG NOORDWEST-EUROPA Overzichtstabel van de assen, doelstellingen en soorten acties Elke as streeft één of meerdere specifieke doelstellingen na, elk onderverdeeld in soorten acties. De aangehaalde

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement

This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement 844902 Inhoud Aanleiding Doelstelling Aanpak SURE2050 concreet: Consortium

Nadere informatie

Het belang van het project SAVE voor Vlaamse kmo s. Presentatie op slotevent SAVE 19 september 2018

Het belang van het project SAVE voor Vlaamse kmo s. Presentatie op slotevent SAVE 19 september 2018 Het belang van het project SAVE voor Vlaamse kmo s Presentatie op slotevent SAVE 19 september 2018 Steun vanuit het agentschap innoveren en ondernemen 1.847.150 EUR steun als VIS-traject, toegekend op

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1 RENOFASE JEROEN VRIJDERS Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie RenoFase VEA 23/09/2013-1 OVERZICHT Focus Doorgedreven Energetische Renovatie van Woningen VIS-Traject Context Doelstelling Aanpak Meerwaarde

Nadere informatie

PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de

PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.2.2015 COM(2015) 80 final ANNEX 1 PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET

Nadere informatie

Samen naar de Europese Agenda Stad

Samen naar de Europese Agenda Stad Samen naar de Europese Agenda Stad VNG Bestuurdersdag 30 November 2015 Nicolaas Beets Dutch Urban Envoy Inhoud Doelstellingen van het NL se EU Voorzitterschap 12 Thema s voor de Europese Agenda Stad Partnerschappen

Nadere informatie

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V. Smart Power Networks Energie Management Bas de Koningh - HARTING B.V. Motivatie Politieke doelen Reductie CO2-Uitstoot nucleare energie fase out Meer renewable energie duurzame energieefficiëntie in de

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Innovatie instrument en financierings mogelijkheden

Innovatie instrument en financierings mogelijkheden HealthGrain Holland, Den Haag 5 juli 2011 Innovatie instrument en financierings mogelijkheden Frans van den Berg, Innovatiemakelaar Food & Nutrition Delta Food & Nutrition Delta? FND is deel van het Innovatieprogramma

Nadere informatie

Hoe verder na het energieakkoord?

Hoe verder na het energieakkoord? Hoe verder na het energieakkoord? Michiel Hekkenberg Utrecht - EU-2050 Power lab 25 november 2013 www.ecn.nl ECN ECN: Energieonderzoek Centrum Nederland sinds 1955 Meer dan 500 medewerkers in 7 onderzoeksgebieden

Nadere informatie

Intelligent Transport Systems (ITS) Hoe innovaties in voertuigtechniek en ICT de toekomst van mobiliteit gaan bepalen

Intelligent Transport Systems (ITS) Hoe innovaties in voertuigtechniek en ICT de toekomst van mobiliteit gaan bepalen IA Brussel Davy Pieters, meer informatie: www.ianetwerk.nl Intelligent Transport Systems (ITS) Hoe innovaties in voertuigtechniek en ICT de toekomst van mobiliteit gaan bepalen Auteur: Edoardo Felici (Rijkstrainee),

Nadere informatie

IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK. Startvergadering 25/03/2013 15u Geel

IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK. Startvergadering 25/03/2013 15u Geel IWT TETRA-PROJECT NANOGRIDS IN DE PRAKTIJK Startvergadering 25/03/2013 15u Geel Eestermans Bart Lector - Onderzoeker Thomas More Kempen Kenniscentrum Energie 1 Smart Grid Microgrid Nanogrid WHAT'S IN A

Nadere informatie

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk

ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk ECO-Life Kortrijk Simulatie van een warmtenet voor een CO 2 -neutrale sociale woonwijk A. Janssens, E. Himpe, J. Vaillant Rebollar Studiedag ie-net & IBPSA-NVL, 16/11/2012 Intelligente gebouwen voor intelligente

Nadere informatie

SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019

SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019 SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019 Agenda De ontwikkelingen Wat wil de gelegenheidsgever? Praktijk BPD Waar wij aan denken Speelveld van smart homes/ neighbourhoods/ cities Speelveld

Nadere informatie

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente?

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? 33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? Jan Adriaenssens Director City of Things imec Cities are never random. No matter how chaotic they might seem, everything about them grows out of

Nadere informatie

Economie, innovatie en duurzaamheid zijn van

Economie, innovatie en duurzaamheid zijn van Inter-Steunpunten Transitieplatform Economie, innovatie en duurzaamheid zijn van belang in transport Hilde Meersman, Cathy Macharis, a Christa Sys, Eddy Van de Voorde, Thierry Vanelslander, Ann Verhetsel

Nadere informatie

The Energy Box, innovatiehub voor creatief energieondernemerschap

The Energy Box, innovatiehub voor creatief energieondernemerschap The Energy Box, innovatiehub voor creatief energieondernemerschap Greet Van Eetvelde, Greenbridge NV - Power-Link UGent Industrie en Milieu 30 maart 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 the energy box 'empowering tomorrow'

Nadere informatie

Volgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen

Volgende generatie rekenmodellen voor energiesimulaties in stedelijke omgevingen Vlgende generatie rekenmdellen vr energiesimulaties in stedelijke mgevingen Dirk Saelens KU Leuven, Department f Civil Engineering, Building Physics Sectin EnergyVille NVBV wrkshp "Buwfysische kennisntwikkeling

Nadere informatie

Europese InnovatieStimulering (EIS) Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context

Europese InnovatieStimulering (EIS) Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context Europese InnovatieStimulering () Mogelijkheden voor onderzoek in internationale context Infosessie Europese onderzoeksfinanciering, 23/01/2007 Annelies Vandamme Inhoud presentatie KMO-definitie Subsidiemogelijkheden

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Opportuniteiten en nieuwe

Opportuniteiten en nieuwe Opportuniteiten en nieuwe tendensen voor een lager verbruik Kurt Stockman Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk Winst door energie-efficiëntie: ook voor KMO s? Agoria workshop 12 juni 2012 Inleiding Maatschappelijk

Nadere informatie

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse

Nadere informatie

Olympus Proeftuin elektrische voertuigen

Olympus Proeftuin elektrische voertuigen Olympus Proeftuin elektrische voertuigen WAAROM IS ELEKTRISCHE MOBILITEIT BELANGRIJK VOOR NMBS-HOLDING? Koen Van De Putte, NMBS-Holding NMBS-Holding, motor van genetwerkte mobiliteit...stimuleert de samenwerking

Nadere informatie