Concept Raadsvoorstel

Transcriptie

1 Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Agendapunt: Sliedrecht, 9 november 2010 Onderwerp: Beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht Voorgesteld besluit: De beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht vast te stellen. Advies opiniërende bijeenkomst: Overwegingen en alternatieven: Iedere gemeente is volgens de Wet op de Jeugdzorg verplicht om uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te hebben. Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de Jeugdzorg. Aanleiding Al vele jaren wordt er gesproken over breuken in de keten van de jeugdzorg en over onvoldoende samenwerking in deze keten. Deze Centra voor Jeugd en Gezin moeten de verkokering van de jeugdzorg tegengaan en helderheid verschaffen over verantwoordelijkheden. Daarbij moeten alle ouders, jeugdigen en kinderen, als zij dit willen, met alle vragen over opvoeden en opgroeien én voor hulp, terecht kunnen bij een laagdrempelig en herkenbaar punt in de buurt. Een CJG is een laagdrempelige en herkenbare voorziening voor opvoeders en jeugd (-9 maanden tot 23 jaar) waar zij terecht kunnen met (hulp)vragen en waar hulpverlening geboden wordt. Op 22 april 2008 heeft uw college het plan van aanpak vastgesteld voor het tot stand komen van een CJG in Sliedrecht. In samenspraak met een Kerngroep worden de plannen hiertoe voorbereid. De gemeenteraad is op 11 december 2008 en 17 mei 2010 tijdens informatieve bijeenkomsten en tussentijds via mededelingen portefeuillehouder en projectrapportages over de ontwikkelingen geïnformeerd. De beleidsnota CJG In de nota worden de kaders die de gemeente Sliedrecht stelt aan het opzetten van haar Centrum voor Jeugd en Gezin vastgelegd. De bestaande situatie in de gemeente Sliedrecht wordt weergegeven hoe dit het Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht tot stand komt en welke zaken nog in ontwikkeling zijn. Daar wordt een planning en de financiële waarbinnen de laatste zaken worden aangepakt. Uitgangspunten CJG Sliedrecht Voor de ontwikkeling van het CJG gelden de volgende uitgangspunten: 1. Voor de uitwerking van het CJG wordt aangesloten bij het basismodel CJG 2. Het Centrum voor Jeugd en gezin Sliedrecht bestaat uit een toegankelijk herkenbaar en vindbaar fysiek, telefonisch en digitaal loket. 3. Het fysieke loket is bij voorkeur in het centrum van Sliedrecht en wordt in de vorm van een inlooppunt gerealiseerd.

2 Voor oudere jeugd zal informatie en advies op passende wijze worden aangereikt. Er wordt ingezet op een brengende werkwijze. Hiervoor zal onder meer het jongerenwerk de aangewezen partner zijn. 5. Voor het loket is het uitgangspunt zo licht en snel als mogelijk. Een nieuwe bureaucratische instelling moet voorkomen worden. 6. De bestaande zorgstructuren blijven waar mogelijk behouden. Voorkomen moet worden dat er onnodige of kwalitatief mindere systemen worden gebouwd. 7. De ontwikkeling van het ijgz volgt de ontwikkeling van het CJG In de beleidsnota zijn de volgende onderwerpen uitgewerkt: Gebouw Nicolaas Beetsstraat voor het CJG Op 8 februari 2010 heeft de gemeenteraad besloten een investeringskrediet beschikbaar te stellen voor de aankoop en verbouwing van de Nic. Beetstraat 2-6 met als doel de fysieke vestiging van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Met de volgende organisaties zijn intentieverklaringen overeengekomen voor vestiging in het Centrum voor Jeugd en Gezin: - Rivas Zorggroep - GGD ZHZ - Humanitas (Homestart) - Logopedische Dienst Kring Sliedrecht - De Knuffelbeer (Speel-o-theek) De verbouwing van de Nic. Beetstraat is begin september 2010 gestart en de oplevering staat gepland voor medio december Met deze planning kunnen de deuren van het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht in januari 2011 open. Omvorming overlegstructuren tot Zorgadviesteam (ZAT) Er is een wijziging van de Onderwijswet in voorbereiding waarin de vorming van Zorgadviesteam wordt geregeld. In de regio is hierop geanticipeerd door het samenwerkingsverband Primair onderwijs Zuid-Holland Zuid door onderling af te stemmen over een voorgestane structuur voor de vorming van de ZAT s. Inzet is om de structuur van het ZAT te integreren in de bestaande structuur en werkwijze van het MDT en SJS. Bij meervoudige problemen kunnen dossiers vanuit de zorgteams van scholen (schoolniveau) worden ingebracht in het MDT/ZAT. Met de deelnemers van MDT en SJS is met instemming afgestemd om deze casusoverleggen onder te brengen in één ZAT en binnen het ZAT in verschillende bezettingen te overleggen. Inzet is om het voorzitterschap van het ZAT, voor de groep van 0-12 jarigen en 12 jaar en ouder, te laten uitvoeren door het onderwijs. Integrale jeugdgezondheidszorg Er is in 2009 een procedure gestart waarin de integrale Jeugdgezondheidszorg (ijgz) onder concurrentie subsidie wordt verleend. Na weging van de subsidieaanvragen van de GGD en Rivas/Careyn is het voorstel gekomen om de jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar in zijn geheel onder te brengen bij Rivas/Careyn. Het Dagelijks Bestuur van regio Zuid-Holland Zuid (DB) heeft het besluit genomen om een preferente positie te geven aan het Rivas/Careyn onder de voorwaarde dat de frictiekosten van de operatie binnen een korte termijn worden terugverdiend. Het DB heeft besloten eerst een sluitende begroting voor de GGD exclusief JGZ 4-19 te laten opstellen op grond waarvan zij pas een besluit zullen nemen. De gestelde randvoorwaarden bij het gunningvoorstel dienen eerst nader uitgewerkt te worden. Daarbij is gekozen voor zorgvuldigheid boven snelheid. Om het proces van overgang zorgvuldig te laten verlopen zal de termijn van effectuering van het besluit 1 januari 2012 zijn.

3 - 3 - Zorg voor jeugd De verwijsindex risicojongeren (VIR) De verwijsindex risicojongeren (VIR) is een landelijk digitaal systeem dat risicomeldingen van hulpverleners over jongeren bij elkaar brengt. De gemeente Sliedrecht heeft in 2008 al besloten in regioverband deel te nemen aan Zorg voor Jeugd (ZvJ). Deze regionale verwijsindex is inmiddels gekoppeld aan het landelijk systeem. Hiermee voldoet de gemeente Sliedrecht aan haar wettelijke verplichting. In de regionale notitie Signaleringssysteem Zorg voor Jeugd Drechtsteden en AV zijn de verantwoordelijkheden en omgangsregels vastgelegd voor de verwijsindex Zorg voor Jeugd. Voorpost van Bureau Jeugdzorg in het Centrum voor Jeugd en Gezin Bureau Jeugdzorg heeft toegezegd zich aan te sluiten bij het ZAT voor zover de schaalgrootte van het ZAT de gehele gemeente betreft. Met aansluiting bij het ZAT bereikt Bureau Jeugdzorg de meeste jongeren en is qua efficiency voor een gemeente met de omvang van Sliedrecht het meest voor de hand liggend. Op termijn wordt bezien of het aantal casussen binnen het ZAT groot genoeg is om de aansluiting van Bureau Jeugdzorg te kunnen handhaven. Daarnaast blijft Bureau Jeugdzorg op afroep beschikbaar. Prenatale voorlichting De gemeente Sliedrecht verstrekt sinds 2009 subsidie aan Rivas voor de uitvoering van prenatale voorlichtingsbijeenkomsten. Binnen de regio Zuid-Holland Zuid wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om de prenatale Zorg/Voorlichting regionaal te organiseren. Inzet is om in 2011 met een regionaal voorstel te komen en dit voorstel in 2012 te effectueren. Strategisch overleg Jeugdbeleid De invulling van de regierol van de gemeente in het CJG komt tot stand in het Strategisch overleg Jeugdbeleid, onder voorzitterschap van de portefeuillehouder Jeugd worden gehouden. De beleidsambtenaar Jeugd fungeert als secretaris. Het strategisch overleg wordt begin 2011 opgestart. Vastleggen verantwoordelijkheden De gemeente heeft de wettelijke verplichting om schriftelijke afspraken te maken met de partners van het Centrum voor Jeugd en Gezin over de coördinatie en uitvoering van zorg. Onder regie van de gemeente worden scenario s uitgewerkt en worden er sluitende afspraken gemaakt met de betrokken partijen. Dit in aansluiting op de afspraken voor Zorg voor jeugd. Coördinatie in het CJG Binnen het CJG zal Rivas uitvoering geven aan het uniforme deel en het maatwerkdeel van de Jeugdgezondheidszorg. Ook levert Rivas diensten op het gebied van Schoolmaatschappelijk werk (SMW), Jeugd maatschappelijk werk (JMW), Algemeen maatschappelijk werk (AMW). De gemeente is in gesprek met Rivas om de taken meer integraal en minder verkokerd te laten uitvoeren. Onderdeel van deze taken zijn ook de coördinerende rol van Rivas in het CJG. Deze afspraken worden in de loop van 2011vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. Digitaal Dossier JGZ (voorheen EKD) In regionaal verband is besloten om de invoering van het Digitaal dossier JGZ (DD JGZ voorheen EKD) via de organisatie die de JGZ gegund krijgt te laten verlopen. Omdat de termijn van overdracht nu nog verder wordt vertraagt zal na besluit over de ijgz aan de nieuwe organisatie opdracht worden gegeven het DD JGZ in de loop van 2011 voor te bereiden en in te voeren. Digitale informatievoorziening: Met de gemeenten in de Drechtsteden vindt overleg plaats over het gezamenlijk op de rit zetten van een website voor het CJG. Via deze website kunnen inwoners gevalideerde informatie raadplegen. Er vindt nog onderzoek plaats onder aanbieders op grond van een pakket van eisen. Op termijn ligt het in de bedoeling de uitvoering bij een uitvoerende organisatie te beleggen.

4 - 4 - Middelenconsequenties/risicoafweging In aanloop naar de wettelijke verankering van het realiseren van een CJG heeft het Rijk een financiële impuls toegezegd. Deze financiële impuls moet gemeenten in staat stellen met het CJG aan de slag te gaan. Het Rijk zet in op een landelijke dekking van CJG s. Zodra dit gerealiseerd is, zullen de beschikbare middelen structureel worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Tot die tijd ontvangen gemeenten middelen via een Brededoeluitkering CJG. Deze uitkering heeft een licht verantwoordingsregime. In deze Brede Doel Uitkeringen zijn diverse bestaande geldstromen en uitkeringen samen met extra middelen uit het vorige coalitieakkoord, gebundeld en ontschot aan gemeente beschikbaar gesteld. De extra middelen zijn verstrekt voor het tot stand brengen van het CJG. De uitkering wordt zonder aanvraag in de periode toegekend. Voor de gemeente Sliedrecht is voor deze periode, inclusief verhoging in 2008 en bijstelling OVA over , een totaalbedrag van ,-- beschikbaar. Van dit bedrag wordt over de periode ingezet voor de JGZ. Voor de verwijsindex Zorg voor Jeugd is reeds begroot. Voor Prenatale voorlichting is begroot Voor de exploitatie van het Gebouw Centrum voor Jeugd en Gezin is in december 2009 besloten structureel in te zetten. Verder worden de voorbereidingskosten voor het CJG, waaronder adviezen en ambtelijke voorbereiding uit de BDU JGZ bekostigd. De weergegeven kosten voor een digitale website CJG berusten op een voorlopige raming. Voor de uitvoering van de coördinatie, beheer en receptie van het CJG is een voorlopige subsidieaanvraag gedaan ter hoogte van Verwacht wordt dat invoering van DD JGZ in 2011 zal worden opgestart. Voor verantwoording van de uitgaven van de BDU CJG kunnen ook bestaande voorzieningen die een relatie hebben met realisatie van het CJG worden opgevoerd. In onderstaand overzicht wordt een eerste opgave gedaan van de mogelijkheden. Daarbij is ook de post Stevig ouderschap vermeld, waarvoor door Rivas verzuimd is subsidie voor 2010 en 2011 aan te vragen. De maatwerkgelden zijn hier vermeld omdat hierin ook de deelname van de JGZ 0-4 aan het ZAT is geborgd en een wezenlijk onderdeel vormt voor het opereren van het CJG. Overzicht voorziene uitgaven CJG e.v. Jeugdgezondheidszorg Prenatale voorlichting Zorg voor Jeugd Exploitatie CJG Voorbereidingskosten p.m. p.m. Coördinatie en inloopfunctie CJG* Maatwerk, waaronder deelname ZAT Website CJG* EKD/DD JGZ Stevig ouderschap * p.m. * hierover volgen separate voorstellen, overige posten zijn reeds via besluiten bestemd

5 - 5 - Overzicht inkomsten CJG e.v. BDU CJG Maatwerk Voorziening EKD/DD JGZ Inzet eigen middelen p.m. Kaderstellende en controlerende aspecten t.b.v. de gemeenteraad, uitgesplitst in: Financiële kaders Op onderdelen komen er separate voorstellen met budgetmutaties Wettelijke en Beleidskaders, eventueel inhoudelijke/ruimtelijke kaders Iedere gemeente is volgens de Wet op de Jeugdzorg verplicht om uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te hebben. Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de Jeugdzorg. Tijdspad, monitoring en evaluatie 22 november Beleidskader CJG in opiniërende bijeenkomst gemeenteraad 6 december Vaststellen beleidskader CJG door gemeenteraad Medio december Eindoplevering verbouwing Nic. Beetsstraat Eind december verhuizingen 2 januari 2011 Start CJG in Nic. Beetsstraat 1 e kwartaal 2011 Start Strategisch overleg Jeugdbeleid Eind 2011 Subsidieovereenkomst Coördinatie, inloop- en opvoedfunctie 2011 vaststelling afspraken met organisaties netwerk jeugdbeleid 2011 /2012 Ontwikkeling regionaal voorstel prenatale zorg en invoering 2014 Evaluatie CJG Externe communicatie: Bijgaand concept voor de beleidsnota CJG Sliedrecht is voorbereid met de kernpartners (onderwijs, maatschappelijk werk, consultatiebureau, schoolartsen, bureau jeugdzorg) voor het CJG en een vertegenwoordiging van de Wmo-adviesraad in de Kerngroep CJG. Onder ouders en jeugdigen is in 2009 onderzoek verricht naar hun wensen bij de inrichting van het CJG. De verwijsindex Zorg voor Jeugd en de omvorming van de huidige multidisciplinaire teams voor de jeugd naar Zorgadviesteams zijn voorbreid met een breed scala aan organisaties en belanghebbenden. De conceptnota zal ook in deze vorm ter bespreking worden voorgelegd in de Wmo-adviesraad van 15 november De resultaten hiervan deze bespreking worden voor de bespreking op 22 november in de opiniërende bijeenkomst aan de gemeenteraad ter kennis gebracht. Na vaststelling van de beleidsnota zal een persbericht uitgaan en de nota wordt gepubliceerd op de gemeentesite. Burgemeester en Wethouders van Sliedrecht, de secretaris, de burgemeester, M.J. Verhoef M.C. Boevée

6 Concept Raadsbesluit De raad van de gemeente Sliedrecht; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 9 november 2010; b e s l u i t : De beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht vast te stellen. Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Sliedrecht op 6 december 2010 De griffier, De voorzitter, A. Overbeek M.C. Boevée

7 Beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht

8 Voorwoord Voor u ligt de beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht. Deze beleidsnota is in goede samenwerking met de verschillende betrokken partijen tot stand gekomen. Dit is geen vanzelfsprekendheid en laat zien waar Sliedrecht groot in kan zijn. Alle partijen zien het nut van het Centrum voor Jeugd en Gezin en willen zich er voor de volle 100% voor inzetten. Dit met één voorwaarde: behoud van kwaliteit. Ondanks dat er altijd ruimte is voor verbetering, is de kwaliteit van het preventief jeugdbeleid in Sliedrecht als zeer goed te omschrijven. Het Centrum voor Jeugd en Gezin biedt de mogelijkheid om een stap voorwaarts te zetten. Er is nog een hoop werk aan de winkel. Zo is er een nieuwe locatie waarin de betrokken partijen organisatorisch en soms zelfs fysiek een plek moeten vinden. Daarnaast moeten de inwoners ook de weg weten te vinden naar het Centrum voor Jeugd en Gezin. Er is dus genoeg te doen. Met de medewerking van alle betrokken partijen ben ik er van overtuigd dat wij een laagdrempelig, functioneel en kwalitatief Centrum voor Jeugd en gezin kunnen aanbieden aan de inwoners van Sliedrecht. Met vriendelijke groet, Johan Lavooi Portefeuillehouder Jeugd Gemeente Sliedrecht 2

9 Inhoudsopgave 1. Inleiding Visie, missie, doelgroep, doel, uitgangspunten Inleiding Visie Missie Doelgroep Doel Uitgangspunten CJG Sliedrecht Het Centrum voor Jeugd en Gezin Ontstaansgeschiedenis Wettelijke grondslag Rijksbijdrage Basismodel Centrum Jeugd en Gezin Regierol gemeente Toezicht De huidige situatie in Sliedrecht Omvang doelgroep CJG Voorzieningen Overlegstructuren Casusoverleggen Verwijsindex risicojongeren Integrale Jeugdgezondheidszorg (ijgz) Vorming Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht Behoefte doelgroep Betrokken partijen Kerngroep Regionale samenwerking Overige betrokken partijen Locatie Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht Nader uit te werken punten Zorgadviesteam (ZAT) Voorpost Bureau Jeugdzorg ijgz Prenatale Zorg/Voorlichting Strategisch overleg Jeugdbeleid Formalisering verantwoordelijkheden Taken Rivas in het CJG Digitale website CJG Vervolgplanning...23 Lijst afkortingen...24 Bijlagen

10 1. Inleiding Al vele jaren wordt er gesproken over breuken in de keten van de jeugdzorg en over onvoldoende samenwerking in deze keten. Enkele schrijnende landelijke voorbeelden vormden de aanleiding om in het beleidsakkoord (Kabinet Balkenende IV) in te zetten op vorming van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) in alle gemeenten in Nederland. Deze Centra voor Jeugd en Gezin moeten de verkokering van de jeugdzorg tegengaan en helderheid verschaffen over verantwoordelijkheden. Daarbij moeten alle ouders, jeugdigen en kinderen, als zij dit willen, met alle vragen over opvoeden en opgroeien én voor hulp, terecht kunnen bij een laagdrempelig en herkenbaar punt in de buurt. Er moet een omslag worden gemaakt naar het eerder opsporen van risico s en het beter en eerder aanpakken van problemen. De aanpak is gericht op ouders, professionals én overheden. Er wordt ingezet op preventie en beschikbaarheid van opvoed- en gezinsondersteuning voor alle kinderen en gezinnen die daar gebruik van willen maken. Het kind dient bij de aanpak centraal te staan. Inzet is om het principe één gezin, één plan overal in Nederland te realiseren. Tijdslijn De rijksoverheid stelt dat elke gemeente eind 2011 een centrum voor Jeugd en Gezin heeft. De gemeente Sliedrecht zet zich sinds 2008 in om deze doelstelling te halen. De verschillende betrokken partijen doen er alles aan om op 1 januari 2011 de deuren van het fysieke Centrum voor Jeugd en gezin te openen. Zoals het er nu naar uit ziet zal dit zeker lukken. Voorliggend beleidsplan De gemeente Sliedrecht geeft met dit beleidsdocument invulling aan de beleidsruimte binnen de wettelijke kaders van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Bij besluitvorming van dit document is een aantal zaken al in een ver gevorderd stadium. Het blijft echter van belang om de initiële uitgangspunten gedegen vast te leggen en de betrokkenheid van de verschillende partijen te borgen. Leeswijzer Hoofdstuk 2 geeft inzicht in de kaders die de gemeente Sliedrecht stelt aan het opzetten van haar Centrum voor Jeugd en Gezin. Vervolgens geeft hoofdstuk 3 inzicht in de ontstaansgeschiedenis van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hoofdstuk 4 beschrijft de huidige situatie in de gemeente Sliedrecht. Vervolgens behandelt hoofdstuk 5 de wijze waarop het Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht tot stand komt en welke zaken nog in ontwikkeling zijn. Tot slot behandelt hoofdstuk 6 de planning waarbinnen de laatste zaken worden aangepakt. 4

11 2. Visie, missie, doelgroep, doel, uitgangspunten 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk staan de kaders voor het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht. Er is bewust gekozen om deze kaders vooraan in dit beleidsdocument te plaatsen zodat vroeg duidelijk is met welke gedachten de gemeente Sliedrecht invulling geeft aan het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit uiteraard binnen de wettelijke voorschriften. De toelichting op de kaders in dit hoofdstuk wordt in het vervolg van dit beleidsdocument gegeven. 2.2 Visie Het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht staat open voor opgroei- en opvoedvragen. 2.3 Missie Het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht versterkt de mogelijkheden van jeugdigen en hun opvoeders, door op een laagdrempelige en toegankelijke Centrum voor Jeugd en Gezin op te zetten, zodat alle jeugd zelf kansrijk aan haar toekomst kan bouwen. 2.4 Doelgroep Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor gezinnen. Voor ouders, kinderen, jongeren tot 23 jaar en professionals. 2.5 Doel Hoofddoel: Het stimuleren van zelfredzaamheid van ouders, kinderen en jongeren tot 23 jaar. Subdoelen: Realiseren van een, beproefde, aansluitende ketenmethode bij de partners van het Centrum voor Jeugd en Gezin waarbij de methodiek per partner kan verschillen maar de aansluiting op de overige partners gegarandeerd moet zijn. Realiseren van een vangnet (netwerk) voor situaties waarin het met jongeren en gezinnen mis dreigt te gaan of al gaat. Realisatie van een loket waar jongeren en opvoeders met alledaagse vragen over opgroeien en opvoeden terecht kunnen. Het loket is een herkenbare plek in het centrum van Sliedrecht en is fysiek, digitaal en telefonisch te bereiken. Uitvoeren regiefunctie gemeente door ontwikkeling en uitvoering van een structureel strategisch overleg Jeugd. 5

12 2.6 Uitgangspunten CJG Sliedrecht 1. Voor de uitwerking van het CJG wordt aangesloten bij het basismodel CJG ( 3.4) 2. Het Centrum voor Jeugd en gezin Sliedrecht bestaat uit een toegankelijk herkenbaar en vindbaar fysiek, telefonisch en digitaal loket. 3. Het fysieke loket is bij voorkeur in het centrum van Sliedrecht en wordt in de vorm van een inlooppunt gerealiseerd. 4. Voor oudere jeugd zal informatie en advies op passende wijze worden aangereikt. Er wordt ingezet op een brengende werkwijze. Hiervoor zal onder meer het jongerenwerk de aangewezen partner zijn. 5. Voor het loket is het uitgangspunt zo licht en snel als mogelijk. Een nieuwe bureaucratische instelling moet voorkomen worden. 6. De bestaande zorgstructuren blijven waar mogelijk behouden. Voorkomen moet worden dat er onnodige of kwalitatief mindere systemen worden gebouwd. 7. De ontwikkeling van het integrale Jeugdgezondheidszorg volgt de ontwikkeling van het CJG ( 5.4.3) 6

13 3. Het Centrum voor Jeugd en Gezin 3.1 Ontstaansgeschiedenis In 2007 heeft het toenmalige kabinet een bestuursakkoord afgesloten met gemeenten onder de titel Samen aan de slag. Over het Centrum voor Jeugd en Gezin is hierin het volgende opgenomen: Rijk en gemeente willen bereiken dat opvoed- en opgroeiondersteuning voor ouders en kinderen vanzelfsprekend wordt, makkelijk te bereiken en voldoende voorhanden is. Centra voor Jeugd en Gezin dienen daartoe als concept, met als doel bestaande functies en daaruit voortvloeiende taken op het gebied van opvoeden en opgroeien te bundelen en in een samenhangend pakket van dienstverlening aan te bieden (uitgangspunt 5 2.5). De ambitie voor het Centrum voor Jeugd en Gezin is uiteengezet in het beleidsprogramma Alle kansen voor alle kinderen van het programmaministerie Jeugd en Gezin. In dit beleidsprogramma is de doelstelling opgenomen om te werken aan de totstandkoming van een landelijk dekkend netwerk van Centra voor Jeugd en Gezin in nauwe samenwerking met de provincies en hun Bureaus Jeugdzorg. In 2007 heeft het programmaministerie een beleidsbrief verstuurd aan de Tweede Kamer met daarin de uiteenzetting van het Centrum voor Jeugd en Gezin en de regierol van de gemeente. Deze beleidsbrief dient als uitgangspunt voor de verdere uitwerking en implementatie van het Centrum voor Jeugd en Gezin in de gemeente Sliedrecht. 7

14 Uitgangspunten voor beleid Het programmaministerie Jeugd en Gezin heeft een viertal uitgangspunten voor beleid opgesteld voor haar integrale jeugd- en gezinsbeleid. Het Centrum voor Jeugd en Gezin vormt een integraal onderdeel binnen deze uitgangspunten: 1. Samenleven begint in het gezin: Het kabinet wil de kracht en de kwaliteit van de samenleving vergroten. Daarom investeren we in onderlinge betrokkenheid van mensen in hun leefomgeving, in wijken, buurten en dorpen. Samenleven, respecteren en het leren van gemeenschappelijke waarden begint al in het gezin: hier zijn mensen elkaar tot steun en worden kinderen opgevoed. 2. Eigen kracht versterken: Het probleemoplossend vermogen van gezinnen moet worden vergroot in plaats van problemen over te nemen. Opvoeders voeden op, familie, vrienden en andere opvoeders kunnen elkaar hierin bijstaan. Opvoeders hebben behoefte aan het uitwisselen van kennis en ervaring. De Centra voor Jeugd en Gezin dragen bij aan het versterken van deze informele netwerken en ondersteunen zonodig bij alledaagse opvoedproblemen. Direct helpen zonder doorverwijzing voorkomt onnodige medicalisering: hier ligt een belangrijke taak voor Centra voor Jeugd en Gezin. 3. Één gezin, één plan: Soms is zwaardere zorg niet te vermijden en ook hard nodig. Professionals in de jeugdsectoren moeten snelle en effectieve zorg bieden aan kinderen en gezinnen die zorg nodig hebben, onder het motto meedoen naar vermogen. Kinderen en gezinnen met meervoudige problematiek hebben behoefte aan integrale hulp. Één gezin, één plan is het uitgangspunt. Met het voorstel tot wijziging van de Wet op de jeugdzorg (in verband met het opnemen van een gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de jeugdketen), wordt de inzet van een zorgcoördinator geregeld. De coördinator krijgt als taak de informatie over een gezin bijeen te brengen en te bewaken dat de uitvoering volgens plan verloopt. 4. Alle Jongeren doen mee. Het aantal jongeren met ontwikkelings- of gedragsstoornissen groeit in diverse ondersteunende voorzieningen. Om ieders talenten optimaal te benutten en om onnodige afhankelijkheid van deze jongeren van collectieve voorzieningen tegen te gaan, is een robuust perspectief op participatie nodig. 8

15 3.2 Wettelijke grondslag Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de jeugdzorg. In deze wet wordt een wijziging doorgevoerd waarin gemeenten worden verplicht de regie voor het Centrum voor Jeugd en Gezin te voeren. Daarnaast worden betrokken partijen in diezelfde wet verplicht deel te nemen aan het Centrum voor Jeugd en gezin en uitvoering te geven aan de benodigde taken. Vooralsnog moet het wetsvoorstel nog worden aangeboden aan de Tweede Kamer. 3.3 Rijksbijdrage In aanloop naar de wettelijke verankering van het realiseren van een CJG heeft het Rijk een financiële impuls toegezegd. Deze financiële impuls moet gemeenten in staat stellen met het CJG aan de slag te gaan. Zodra de landelijke dekking van CJG s is gerealiseerd, zullen de beschikbare middelen structureel worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Of en over de wijze waarop dit zal gebeuren moet het kabinet nog een besluit nemen. De financiële impuls draagt als naam de Brededoeluitkering CJG. Deze uitkering heeft een licht verantwoordingsregime. In deze Brede Doel Uitkeringen zijn diverse bestaande geldstromen en uitkeringen samen met extra middelen uit het vorige coalitieakkoord, gebundeld en ontschot aan gemeente beschikbaar gesteld. De uitkering wordt zonder aanvraag in de periode toegekend. Voor de gemeente Sliedrecht is voor deze periode, inclusief verhoging in 2008 en bijstelling OVA over , een totaalbedrag van ,-- beschikbaar. Voor de verantwoording van de uitgaven van de BDU CJG kunnen ook bestaande voorzieningen die een relatie hebben met realisatie van het CJG worden opgevoerd. Van het genoemde bedrag wordt over de periode de volgende middelen ingezet: JGZ ,-- Verwijsindex Zorg voor Jeugd ,-- Prenatale voorlichting ,-- Exploitatietekort Gebouw Centrum voor Jeugd ,-- De volgende werkzaamheden vallen ook onder de BDU maar is nog geen definitief bedrag beschikbaar: - Voorbereidingskosten voor het CJG, waaronder adviezen en ambtelijke voorbereiding - Digitale website CJG - Coördinatie, beheer en receptie van het fysiek CJG - Invoering DD-JGZ (voorheen EKD) 9

16 3.4 Basismodel Centrum Jeugd en Gezin Het succes van het Centrum voor Jeugd en Gezin als laagdrempelige voorziening staat of valt met duidelijkheid over wat via een Centrum voor Jeugd en Gezin wordt aangeboden. Het programmaministerie Jeugd en Gezin heeft een basismodel opgesteld met vier minimale taken die een gemeente moet realiseren in een CJG. Zonder de bundeling van deze taken mag de naam CJG niet gedragen worden. Overigens is een aantal taken uit het basismodel van het Centrum voor Jeugd en Gezin al wettelijk opgedragen aan gemeenten: a. Jeugdgezondheidszorg => Wet Publieke Gezondheid (WPG) b. Lokale jeugdzorg => Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) c. Schakel met Bureau Jeugdzorg => Wet op de Jeugdzorg (Jeugdzorg) Er is daarmee niet expliciet sprake van nieuwe taken, eerder van een bundeling van beleid. Basismodel: A. Jeugdgezondheidszorg (Uitgevoerd door: Consultatiebureaus en GGD) B. Vijf WMO-functies (ook wel Lokaal Preventieve Jeugdbeleid) C. Schakel met Bureau Jeugdzorg D. Schakel met Zorg- en Adviesteams (ZAT) A. Jeugdgezondheidszorg Het gaat hier om de integrale jeugdgezondheidszorg (ijgz) zoals deze omschreven is in de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Binnen de jeugdgezondheidszorg zijn de consultatiebureaus en GGD uitvoeringsorganisaties. Beide organisaties zetten zich in op preventie door middel van onder andere monitoring, signalering en advisering van alle kinderen van 0-19 jaar. Met de komst van het CJG wordt deze leeftijdsgrens opgerekt naar alle kinderen tot 23 jaar. De prenatale zorg valt hier dus ook onder. B. Vijf Wmo-functies Vanuit prestatieveld 2 van de Wmo heeft de gemeente een rol in opvoed- en opgroeiondersteuning van jeugd. Deze rol ligt verankerd in de Wet op de jeugdzorg en wordt onderscheiden in vijf functies van het lokaal preventieve jeugdbeleid. Te weten: 1. Informatie & advies 2. Signalering 3. Toeleiding naar hulp 4. Licht pedagogische hulp 5. Coördinatie van zorg 1. Informatie & advies Het gaat hierbij zowel om ongevraagde informatie over opvoeden en opgroeien (voorlichting) als om het beantwoorden van specifieke vragen van ouders en jeugdigen. 2. Signalering Vroegtijdig signaleren van problemen van jeugdigen en opvoeders. Maar ook om signalen van verschillende instanties met elkaar in verband te brengen (b.v. middels het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd). 3. Toeleiding naar hulp Toegang tot het totale lokale en regionale hulpaanbod, zoals vroeg- en voorschoolse educatie, onderwijsachterstands- en HALT-voorzieningen. 10