Comet Paniek voor paniekstoornis (m/z agorafobie) Sjef Peeters, psychotherapeut b.d. PsyQ Haaglanden Behandelprogramma Angststoornissen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Comet Paniek voor paniekstoornis (m/z agorafobie) Sjef Peeters, psychotherapeut b.d. PsyQ Haaglanden Behandelprogramma Angststoornissen"

Transcriptie

1 Comet Paniek voor paniekstoornis (m/z agorafobie) Sjef Peeters, psychotherapeut b.d. PsyQ Haaglanden Behandelprogramma Angststoornissen VGCt Najaarsconferentie

2 Onderzoeksgroep Kees Korrelboom Sjef Peeters Sacha Salomonsson-Blom Irma Huijbregts

3 Opzet COMET protocol voor paniek Betekenisverlening Relevantie voor deze stoornis Behandeling in grote lijnen Onderzoek Uitkomsten Conclusies Mogelijke valkuilen

4 Evidence based behandeling paniek Paniekmanagement Cognitive therapy package (Salkovkis & Clark) Panic control training (Barlow & Cerny) Applied relaxation (Öst) Exposure in vivo (E.V.)

5 COMET Paniek COmpetitive MEmory Training Belangrijke punten: Referentiële associaties tussen panieksymptomen (CS) en thema s als oncontroleerbaarheid (UCS/UCR) Is geschikt gebleken als groepsbehandeling

6 COMET Paniek: praktijk 1. Wat was je ergste paniekaanval? : controleverlies als paniekthema Situatie waarin dat speelde Houding en gelaatsuitdrukking Zelfverbalisaties 2. Wanneer had je het gevoel van controle? : controlethema, onverenigbaar met paniek Situatie waarin dat speelde Houding en gelaatsuitdrukking Zelfverbalisaties

7 Comet paniek: praktijk 3. Schakelen van paniekthema naar controlethema 4. Oproepen van lichamelijke sensaties door rondjes te draaien, adem in te houden, hyperventileren, etc. 5. Schakelen van paniekthema naar controlethema met gebruik maken van de lichamelijke sensaties om het sterker te voelen. 6. COMET geschikt maken voor echte panieksituaties. 7. Oefenen in echte situaties

8 Onderzoeksopzet: Comet vs T.R Diagnosestelling Inclusie Randomisatie: Comet of T.R. Meting 1 7 weken groepsbehandeling (Comet/TR) Meting 2 7 weken exposure in vivo (zelfstandig / begeleid in groep) Meting 3 Uitstroom onderzoek Meting 4 ( 6 mnd follow up)

9 Onderzoek: Comet vs T.R. Instrumenten: Paniek Opinie Lijst (POL) 3 subschalen: anticipatie catastrofale cognities self-efficacy (voornaamste uitkomstmaat) Mobility Inventory (MI) 2 subschalen: alleen begeleid Positieve Uitkomsten Lijst (PUL) 2 subschalen: autonomie sociaal optimisme

10 Groepskarakteristieken vóór behandeling Comet (n=68) T.R. (n = 71) significantie Leeftijd 34.7 (11.2) 37.9 (12.4) 0.08* Geslacht Man 21 (31%) 30 (42%) n.s. Vrouw 47 (69%) 41 (58%) n.s. Diagnose Paniekstoornis m.a. 56 (82%) 54 (76%) n.s. Paniekstoornis z.a. 12 (18%) 17 (24%) n.s. POL 3 (coping) 36.0 (19.5) 41.3 (17.9) n.s. Paniek vrij 23 (34%) 27 (38%) n.s.

11 Therapeuten Kim Guijken Sabine Martens Sjef Peeters Marga van Reeven Sacha Salomonsson-Blom Stefan Sandifort Martin Voermans Jorien Zuijdendorp

12 Self-efficacy: POL 3

13 Resultaten Toegepaste Relaxatie and Competitive Memory Training voor paniek zijn even effectief bij de behandeling van patiënten met een paniekstoornis (m/z agorafobie) Resultaten zijn vergelijkbaar met wat gevonden is andere studies naar effectiviteit van behandelingen voor paniekpatiënten Het onderzoek werd uitgevoerd in een gewone ambulante behandelsetting

14 Discussiepunten-valkuilen Beide groepen profiteren sterk van een op coping gebaseerde behandeling: mentale coping (Comet) resp. motorische coping (T.R.). Er lijkt daarmee nog steeds een belangrijke rol weggelegd voor interventies die vooral op coping gebaseerd zijn. Vergelijking met andere vormen van paniekbehandeling? Verder onderzoek is nodig om te bepalen of sommige patiënten meer van de ene dan van de andere interventie profiteren. Is de ene paniekpatiënt de andere? Of niet?

15 (a.s.) Publicaties Korrelboom, K., Peeters, S., Blom, S., & Huijbrechts, I. (2008). Competitive Memory Training voor paniekstoornis. Directieve Therapie, 28, Korrelboom, K., Peeters, S., Blom, S., & Huijbrechts, I. Competitive Memory Training (COMET) and Applied Relaxation (AR) are equally effective in the treatment of panic disorder: a randomized clinical trial in a routine psychiatric setting (SUBMITTED) Peeters, S., Korrelboom, C.W., Voermans, M., & Huijbrechts, I.P.A.M. (2005).Paniekmanagement revisited: ervaringen met een nieuwe groepsbehandeling. Directieve Therapie, 25,

16 Kleine toegift

17 Met blijdschap geven we u kennis Gebaseerd op dezelfde principes als de face-to-face variant Patiënt en behandelaar communiceren met elkaar via contactscherm Opdrachten zowel in tekst als m.b.v. video-instructies Module is begeleid (guided): hulpverlener geeft iedere volgende stap vrij Kan zelfstandig en in combinatie met groepssessies gegeven worden Onderzoek is nodig

18 Dank voor uw aandacht

Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia.

Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia. Te bang voor behandeling Marietta van Mastrigt Klinisch psycholoog/psychotherapeut OuderenPsychiatrie Parnassia m.vanmastrigt@parnassia.nl Bang Maak je dat wel eens mee? Hoe merk je dat Wat voor eerste

Nadere informatie

COMET voor negatief zelfbeeld

COMET voor negatief zelfbeeld VGCt-congres, 17 november 2011 Maaike Maarsingh Gezondheidszorgpsycholoog Psychotherapeut i.o. PsyQ Haaglanden Depressie Ambulant Inhoud 1. 2. bij depressie 3. bij depressie 4. 5. s Inhoud 1. 2. bij depressie

Nadere informatie

Competitive memory training voor paniekstoornis

Competitive memory training voor paniekstoornis Competitive memory training voor paniekstoornis Kees Korrelboom, Sjef Peeters, Sacha Blom en Irma Huijbrechts SAMENVATTING Theoretische achtergronden, praktische toepassing en globale ervaringen met betrekking

Nadere informatie

COMET: wat is het en wanneer pas je het toe? Inleiding op het symposium. Dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoog-psychotherapeut

COMET: wat is het en wanneer pas je het toe? Inleiding op het symposium. Dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoog-psychotherapeut COMET: wat is het en wanneer pas je het toe? Inleiding op het symposium Dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoog-psychotherapeut Een stukje geschiedenis - 1980: (C)GT: individuele casusconceptualisatie

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1

Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Over de behandeling van angst Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Colin van der Heiden in Dth 2017, nummer 1 Refereermiddag SCBS 21 december 2017 Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief

Nadere informatie

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose.

Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan, maarwelgraageerstevenoverleggen. Alerechtenvandeartikelenliggenbij destichtingcognitieenpsychose. Ukunternatuurlijkuitciteren,graagzelfs,maardanwel metbronvermelding.u magditartikelookruimhartig verspreidenmitshetnietvoorcommerciëledoeleindenis. Indiegevalen pasnaonzeschriftelijketoestemming. Opnameinbloemlezingenenreadersmoedigenwijaan,

Nadere informatie

Toepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn. Christine van Boeijen

Toepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn. Christine van Boeijen Toepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn Christine van Boeijen Indeling presentatie Welke stoornissen Vooronderzoeken Hoofdonderzoeken Implementatie Welke

Nadere informatie

Stepped care behandeling voor paniekstoornis

Stepped care behandeling voor paniekstoornis Stepped care behandeling voor paniekstoornis Een vergelijking van een 10-weeks begeleide zelfhulp, zo nodig gevolgd door protocollaire CGT, vergeleken met TAU. M. Kampman, A.J.L.M. van Balkom, T. G. Broekman,

Nadere informatie

Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering. Prof. dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoogpsychotherapeut

Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering. Prof. dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoogpsychotherapeut Competitive Memory Training (COMET) voor lage zelfwaardering Prof. dr. Kees Korrelboom, klinisch psycholoogpsychotherapeut programma vragen vooraf op basis literatuur en/of ervaringen wat is lage zelfwaardering

Nadere informatie

ANGST! Geen belangenverstrengeling. Voorstellen

ANGST! Geen belangenverstrengeling. Voorstellen Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater GGNet Apeldoorn en plv. opleider GGNet AGIKO GGZBuitenamstel, nu GGZ ingeest Onderzoek EMGO

Nadere informatie

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014 Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)

Nadere informatie

Voorwoord 9 1 Introductie COMET in een groep: algemene aspecten en therapeutische attitude 1 9

Voorwoord 9 1 Introductie COMET in een groep: algemene aspecten en therapeutische attitude 1 9 Inhoud Voorwoord 9 1 Introductie 1 3 1.1 Inleiding 1 3 1.2 COMET: de achtergronden 1 4 1.3 COMET: algemene kenmerken en inpassing 1 5 1.4 COMET: de effectiviteit 1 6 2 COMET in een groep: algemene aspecten

Nadere informatie

Angst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl

Angst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl Angst en de ziekte van Parkinson te veel of te weinig controle Annelien Duits Harriët Smeding www.smedingneuropsychologie.nl Wat moet deze workshop brengen, zodat je zegt: dat was de moeite waard? Smeding

Nadere informatie

Patient met angststoornis(sen) Video - casus

Patient met angststoornis(sen) Video - casus Behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg; effectiviteit en toepasbaarheid van Begeleide Zelfhulp Christine van Boeijen Symposium Geen paniek 2010 Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater

Nadere informatie

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen

Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie. Christine van Boeijen Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling workshop Voor welke stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Bekendheid effectieve methode Implementatie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk

Nadere informatie

Van universiteit naar klinische praktijk

Van universiteit naar klinische praktijk Research Institute Child Development and Education Van universiteit naar klinische praktijk De implementatie van Denken+Doen=Durven Loes Jongerden, Susan Bögels, Dorreke Peijnenburg Implementatiestudie

Nadere informatie

Indeling lezing. Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie

Indeling lezing. Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie Indeling lezing Minimale interventie Christine van Boeijen Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie minimale interventie Minimale i interventie ti inhoudelijk Conclusie Nog 2 vragen

Nadere informatie

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst

Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent

Nadere informatie

Voorstellen. Belangenverstrengeling. Indeling workshop

Voorstellen. Belangenverstrengeling. Indeling workshop Workshop Durf te leren, om daarna te leren durven RCT en begeleide zelfhulp Christine van Boeijen Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater GGNet Apeldoorn-Zutphen en plaatsvervangend opleider GGNet

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 Emotie: gespannen, ongelukkig Fysiek: hartkloppingen, trillen Cognitief: overinterpreteren, piekeren, aandacht Gedrag: vermijden - Verkeerd

Nadere informatie

Kikker is bang. Angststoornissen in DSM 5. Angst bij kinderen: een casus. Angststoornis Prevalentie 6/19/2015

Kikker is bang. Angststoornissen in DSM 5. Angst bij kinderen: een casus. Angststoornis Prevalentie 6/19/2015 Werkzame factoren in de behandeling van kinderen met angststoornissen na de transitie jeugdzorg Welke symptomen van angst herken je? Kikker is bang Denken + Doen = Durven Door: Liesbeth Telman en Marija

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie

Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp, een nieuwe interventie Christine van Boeijen Indeling presentatie Stoornissen Randomised Controlled Trial (RCT) Implementatie Begeleide zelfhulp inhoudelijk Conclusie Begeleide zelfhulp

Nadere informatie

Directieve Therapie. Cure & Care Development organiseert in samenwerking met de Stichting Directieve Therapie en Uitgeverij Boom het symposium

Directieve Therapie. Cure & Care Development organiseert in samenwerking met de Stichting Directieve Therapie en Uitgeverij Boom het symposium Cure & Care Development organiseert in samenwerking met de Stichting Directieve Therapie en Uitgeverij Boom het symposium Directieve Therapie 13 September 2012 t Zand te Maarssen 1/6 SYMPOSIUM Directieve

Nadere informatie

Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten

Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten APRIL 2013 Lieke Lammerts, Dr. Sylvia Vermeulen, Dr. Frederieke Schaafsma, Prof.

Nadere informatie

Voorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten

Voorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Voorspellers van terugval bij angststoornissen Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Achtergrond Angststoornissen zijn goed te behandelen Beloop op lange termijn chronisch of episodisch

Nadere informatie

Behandeling informatie.

Behandeling informatie. Behandeling informatie. Bij een wachttijd langer dan een maand wordt de mogelijkheid geboden om door te verwijzen naar een andere GBGGZ- aanbieder. Psychologenpraktijk NK heeft nauwe contacten met een

Nadere informatie

Colin van der Heiden 1, Kim Melchior 2, Erik Stolk 3 & Gerda Methorst 4. samenvatting

Colin van der Heiden 1, Kim Melchior 2, Erik Stolk 3 & Gerda Methorst 4. samenvatting Gedragstherapie 2010, 43 293-306 293 Tiendaagse intensieve cognitieve gedragstherapie voor patiënten met een paniekstoornis die onvoldoende baat hebben bij een reguliere behandeling: een pilotonderzoek

Nadere informatie

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn 9 november 2012 VU Medisch Centrum/GGZinGeest/Amsterdam Patricia van Oppen 1 Presentatie

Nadere informatie

De behandeling van paniekstoornis

De behandeling van paniekstoornis De behandeling van paniekstoornis Cognitieve gedragstherapie, SSRI of de combinatie van beide Najaarscongres VGCt 15 november 2013 Onderzoeksgroep: Franske J. van Apeldoorn, Wiljo J.P.J. van Hout, Peter

Nadere informatie

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van

Nadere informatie

CoRPS COMET VOOR CRAVING BIJ VERSLAAFDE ANGSTIGEN EN ANGSTIGE VERSLAAFDEN. prof. dr. Kees Korrelboom. klinisch psycholoog en psychotherapeut

CoRPS COMET VOOR CRAVING BIJ VERSLAAFDE ANGSTIGEN EN ANGSTIGE VERSLAAFDEN. prof. dr. Kees Korrelboom. klinisch psycholoog en psychotherapeut COMET VOOR CRAVING BIJ VERSLAAFDE ANGSTIGEN EN ANGSTIGE VERSLAAFDEN prof. dr. Kees Korrelboom klinisch psycholoog en psychotherapeut Disclosure belangen spreker Kees Korrelboom (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

COMET bij negatief zelfbeeld. Edie symposium 2013. Kees Korrelboom Roos de Valk

COMET bij negatief zelfbeeld. Edie symposium 2013. Kees Korrelboom Roos de Valk COMET bij negatief zelfbeeld. Edie symposium 2013 Kees Korrelboom Roos de Valk Doel en ambitie Info over module zelfbeeld Wat doen we Waarom doen we dat Hoe bevalt dat Inzoomen op therapeutische attitude

Nadere informatie

Het klinisch effect van AOT: Onderzoek in de praktijk. Jennie Wakker

Het klinisch effect van AOT: Onderzoek in de praktijk. Jennie Wakker Het klinisch effect van AOT: Onderzoek in de praktijk Jennie Wakker Symposium AOT: werkt het? Is het bewezen? AOS, Arnhem, 14 maart 2009 Titel The clinical effectiveness of breathing and relaxation therapy:

Nadere informatie

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Prof. dr. Marc Verbraak, klinisch psycholoog / cognitief-gedragstherapeut

Nadere informatie

PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN

PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN amenvatting Dit proefschrift gaat over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen (P) in adolescenten, de ziektelast die adolescenten en volwassenen met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis

Nadere informatie

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk Bart Schrieken Presentatie Soorten e-mental health Onderzoek Voorbeelden praktijk Conclusies & aanbevelingen Online aanbod door GGZ in Nederland

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Screen & Treat. Sjef Berendsen

Screen & Treat. Sjef Berendsen Screen & Treat Sjef Berendsen 19-4-2012 Handboek PTSS Natuurlijk verloop stress reacties Het IVP stepped care model watchfull waiting door interne opvang, professionele back-up en monitoring eerste opvang

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

Sessie II: Diversiteit in achterliggende problematiek: hechting, autonomie.

Sessie II: Diversiteit in achterliggende problematiek: hechting, autonomie. Sessie II: Diversiteit in achterliggende problematiek: hechting, autonomie. Liesbeth Rutten: Effectiviteit van autonomiegroepen bij angststoornissen Nathan Bachrach: Sekseverschillen bij in- en externaliserende

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15

Nadere informatie

DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN

DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN 4 Inhoud INLEIDING 10 DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN 14 1. Inleiding 15 2. Probleemstelling en klacht 16 2.1. De groep van volwassenen 16 2.2.1. Aantal, leeftijd en geslacht 17 2.2.2.

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)

Nadere informatie

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID

VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling Mw.dr. Jetty van Meeteren, Revalidatiearts, Rijndam, RVE Erasmus MC VERMOEIDHEID Komt bij 60 tot 80% van de patienten voor Het

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

Zelfbeeld en Eetstoornissen. Drs. Martie de Jong Klinisch psycholoog PsyQ Eetstoornissen

Zelfbeeld en Eetstoornissen. Drs. Martie de Jong Klinisch psycholoog PsyQ Eetstoornissen Zelfbeeld en Eetstoornissen Drs. Martie de Jong Klinisch psycholoog PsyQ Eetstoornissen Medewerkers Iris van der Meer Sjoukje Sinke Mathijs Deen Kees Korrelboom Philip Spinhoven Wijbrand Hoek Peter de

Nadere informatie

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Wat te vewachten? 1. Praktijkervaring en registratie 2. Whiplash-trial 3. Prognostische factoren 1. Patiëntgegevens 1998 2003 Praktijk

Nadere informatie

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen -

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Marleen Hermens & Peter van Splunteren 17 november 2011 VGCT congres Doel

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote

Nadere informatie

GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen

GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen Samenvatting *('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7 Wegbereiders Gedragstherapie Pavlov Watson Skinner Belangrijke Gedragstherapeuten Wolpe Emmelkamp Beck GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag

Nadere informatie

Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014. Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag

Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014. Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag Symposium Angststoornissen en? Den Haag, 10 oktober 2014 Chantal Dommanschet Klinisch psycholoog psychotherapeut PsyQ Angststoornissen Den Haag Inleiding Videofragment ERP Theoretisch kader Rollenspellen

Nadere informatie

Biopsychosociaal model

Biopsychosociaal model Biopsychosociaal model binnen de behandeling van whiplash-patiënten Wendy Peeters, MScMT Dr. Arianne Verhagen Prof. dr. Rob Oostendorp 1 23-03-2001 Doel presentatie State of the art wetenschappelijke evidentie

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

Individuele of Gezins CGT voor kinderen met angststoornissen. Denise Bodden, Universiteit Utrecht

Individuele of Gezins CGT voor kinderen met angststoornissen. Denise Bodden, Universiteit Utrecht Individuele of Gezins CGT voor kinderen met angststoornissen Denise Bodden, Universiteit Utrecht Waarom effectieve therapie nodig? meest voorkomende vorm van psychopathologie bij kinderen/adolescenten

Nadere informatie

Website. COMET voor negatief zelfbeeld

Website. COMET voor negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Website In de oorspronkelijke uitgave van CO ET voor negatief zelfbeeld, was een cd-rom toegevoegd met aanvullend digitaal materiaal. Vanaf deze editie is echter al dit aanvullende

Nadere informatie

De ADU-groep bestaat zo n drie jaar en is

De ADU-groep bestaat zo n drie jaar en is Dit is mijn groep De Als-Dan-Uitsprakengroep In dit artikel wordt de werkwijze van de Als-Dan-Uitspraken (ADU) groep beschreven, een groepsexposurebehandeling die plaatsvindt op de poli stemmings- en angststoornissen

Nadere informatie

gecomputeriseerde behandeling van agorafobie met en zonder paniek

gecomputeriseerde behandeling van agorafobie met en zonder paniek Onderwerp: Samenvatting: Fear Fighter, een op basis van cognitieve gedragstherapie gecomputeriseerde behandeling van agorafobie met en zonder paniek, is niet een te verzekeren prestatie Zvw Het College

Nadere informatie

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat?

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Hans Knoop Marianne Heins Gijs Bleijenberg CGT leidt tot een afname van klachten % patienten dat geen of duidelijk minder

Nadere informatie

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie.

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Margreet Worm-Smeitink 1, Lotte Bloot 1, Marcia Tummers 1, Saskia van Es 2, Michel Wensing 3, Hans Knoop 1

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Arnold van Emmerik, psycholoog, is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische en Gezondheidspsychologie. Daarnaast is

Nadere informatie

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake)

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake) Zorgpad Intake Aanmelding Verwijzing via huisarts, school of jeugdinstelling Aanmelding Bespreking Team Er vindt wekelijks multidisciplinair overleg plaats, waarbij nieuwe aanmeldingen en lopende trajecten

Nadere informatie

Samenvatting en Conclusies

Samenvatting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 135 Het doel van dit proefschrift bestond erin om de onderliggende mechanismen van de Paniekstoornis (PS) te onderzoeken. Een PS kenmerkt zich door onverwachte en steeds terugkerende

Nadere informatie

De effectiviteit van psychologische interventies voor angst en angststoornissen op latere leeftijd

De effectiviteit van psychologische interventies voor angst en angststoornissen op latere leeftijd De effectiviteit van psychologische interventies voor angst en angststoornissen op latere leeftijd Simone Andringa Juni 2008 Een systematisch overzicht van de effectiviteit van psychologische interventies

Nadere informatie

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ Inhoud Waarom MCT v GAS Wat is MCT v GAS Werkt MCT v GAS MCT v GAS: Achtergrond CGT v

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017

Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017 Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017 Kees Korrelboom klinisch psycholoog en psychotherapeut Marietta van Mastrigt klinisch psycholoog en psychotherapeut

Nadere informatie

Self-Esteem. Treatment in Anxiety. SETA trial

Self-Esteem. Treatment in Anxiety. SETA trial Self-Esteem SETA trial Treatment in Anxiety dr. Tonnie Staring prof. dr. Kees Korrelboom drs. David vd Berg dr. Daniëlle Cath dr. Maartje Schoorl prof. dr. Iris Engelhard Academisch Angstcentrum Psychotrauma

Nadere informatie

Kees Korrelboom COMET. voor negatief. zelfbeeld. extras.springer.com

Kees Korrelboom COMET. voor negatief. zelfbeeld. extras.springer.com Bij dit boek is aanvullend materiaal digitaal beschikbaar. Ga hiervoor naar de website: Kees Korrelboom COMET voor negatief zelfbeeld extras.springer.com COMET voor negatief zelfbeeld Website In de oorspronkelijke

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015. Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer

Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015. Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015 Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer Inhoud presentatie 2 DGT in Nederland Wetenschappelijke evidentie

Nadere informatie

in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden

in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden samenvatting samenvatting in hoofdstuk 1 wordt een algemene inleiding voor die proefschrift gepresenteerd. De gebruikte termen worden beschreven en sleutelbegrippen worden geïntroduceerd. Na een korte

Nadere informatie

ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut

ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT 2015 Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut Edwin de Beurs Colin van der Heiden Kees Korrelboom Kim van Rossen Wouter Kuyck

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie

Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie Fibromyalgie Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie Wijdverspreide pijn Etiologie grotendeels onbekend Hoge impact voor de

Nadere informatie

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid Resultaten van een systematisch review en een toepassing voor de praktijk Lyan Blikman, MSc. Bewegingswetenschapper PhD

Nadere informatie

134 Multidisciplinary Guidelines for the treatment of Anxiety Disorders

134 Multidisciplinary Guidelines for the treatment of Anxiety Disorders Samenvatting: De toepasbaarheid en effectiviteit van de Nederlandse multidisciplinaire richtlijnen voor de behandeling van angststoornissen in de dagelijkse klinische praktijk Introductie (hoofdstuk 1).

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

een methode die past in het domein van de cognitieve gedragstherapie.

een methode die past in het domein van de cognitieve gedragstherapie. Aandachtgerichte cognitieve therapie bij depressie: een methode die past in het domein van de cognitieve gedragstherapie. Ger Schurink STELLING "Mindfulness", toegepast in de stijl van Mindfulness Based

Nadere informatie

Maaike Nauta (UHD RuG / GZ Accare)

Maaike Nauta (UHD RuG / GZ Accare) Blended behandelen van angststoornissen bij kinderen en jongeren Maaike Nauta (UHD RuG / GZ Accare) Leonie Kreuze (PhD RuG/ Accare) Gemma Kok (InterPsy) In samenwerking met: Accare (Groningen, Friesland,

Nadere informatie

100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD

100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD 100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD ONLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE 2 100% Online CGT E-BOOMING? 3 100% Online CGT MIND THE GAP! 4 100% Online CGT EFFECTEN ONLINE

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

100 Cognitieve therapie bij sociale angst

100 Cognitieve therapie bij sociale angst Literatuur Bögels, S.M. & Oppen, P. van (in press). Cognitieve therapie: theorie en praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Bögels, S.M. & Voncken, M.J. (submitted). Mindfulness- and taskconcentration

Nadere informatie

Dynamisch overzicht GGZ

Dynamisch overzicht GGZ 180817SVB Dynamisch overzicht GGZ 2017 Dynamisch overzicht GGZ juni 2017 Inleiding In dit dynamische overzicht vindt u terug of interventies binnen de curatieve geestelijke gezondheid wel of niet vallen

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Bart Verkuil, psycholoog, is als promovendus verbonden aan de Universiteit Leiden, faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische, Gezondheids- en Neuropsychologie. Zijn promotieonderzoek

Nadere informatie

Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander

Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I Marlies den Hollander Inhoud van de presentatie Beperkingen en pijn-gerelateerde angst in CRPS-I Graded exposure

Nadere informatie

De Paniek Opinie Lijst (POL) De betrouwbaarheid en validiteit van een cognitieve maat voor paniekstoornis

De Paniek Opinie Lijst (POL) De betrouwbaarheid en validiteit van een cognitieve maat voor paniekstoornis de Beurs, E., Smit, J.H. & Comijs, H. C. (2005) De Paniek Opinie Lijst (POL): betrouwbaarheid en validiteit van een cognitieve maat voor paniekstoornis, Gedragstherapie 38, 141-155 De Paniek Opinie Lijst

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve

Nadere informatie

1 2 3 4 5 Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het nooit zelden soms meestal altijd

1 2 3 4 5 Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het Ik vermijd het nooit zelden soms meestal altijd MI 1 Naam:... Datum:... Hieronder vindt U een lijst met situaties en activiteiten. Het is de bedoeling dat U aangeeft in hoeverre U die vermijdt, omdat U zich er onplezierig of angstig voelt. Geef de mate

Nadere informatie

Over de auteurs. Meer informatie:

Over de auteurs. Meer informatie: Over de auteurs Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, is werkzaam bij CAP Den Haag, centrum voor arbeid en psyche. Sinds 1997 publiceert hij psychologische zelfhulpboeken bij Kosmos Z&K Uitgevers (Lifetime)

Nadere informatie

Effectief behandelen door systematische feedback van cliënten

Effectief behandelen door systematische feedback van cliënten Effectief behandelen door systematische feedback van cliënten René Blom en Rolf Nijboer, psychomotorisch therapeuten bij Karakter KJP Karakter pagina 1 Welkom Wie zijn wij en hoe komt het dat we hier samen

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE

NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE Gerben Roefs Zuyd Hogeschool Master of Arts Therapies 19 juni 2015 Opbouw Presentatie VOLGT PROCES VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN START MET EEN IDEE -

Nadere informatie

Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA. Joyce Kootker

Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA. Joyce Kootker A5 Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA Joyce Kootker Kwaliteit van leven na een CVA Joyce Kootker, Onderzoeker in opleiding Hersenletselcongres, Nijmegen, 5 november 2013 Landelijk

Nadere informatie

Dynamisch overzicht GGZ juni Inleiding. Dynamisch

Dynamisch overzicht GGZ juni Inleiding. Dynamisch Dynamisch overzicht GGZ juni 2017 Inleiding In dit dynamisch overzicht wil cvgz meer duidelijkheid geven over interventies, die binnen de curatieve geestelijke gezondheid verleend worden, wel of niet vallen

Nadere informatie

EMDR in de behandeling van een paniekstoornis met/zonder agorafobie

EMDR in de behandeling van een paniekstoornis met/zonder agorafobie EMDR in de behandeling van een paniekstoornis met/zonder agorafobie Ferdinand Horst, GZ-psycholoog in opleiding tot specialist Brigitte Baeten, klinisch psycholoog/psychotherapeut Afdeling medische psychologie

Nadere informatie

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment

Nadere informatie