Programmabegroting 2010 en Meerjarenbegroting

Transcriptie

1 Programmabegroting 2010 en Meerjarenbegroting

2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Dordrecht werkt door! Financiële hoofdlijnen voor 2010 en verder Samenstelling van het bestuur Kerngegevens van de stad Begrotingsprogramma s Veiligheid Sociale en Culturele Infrastructuur Wonen en Leefbaarheid Werk en Scholing Ondernemerschap en Bereikbaarheid Bestuur, Participatie en Dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Paragrafen Lokale heffingen Risicomanagement en weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering en Treasury Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Grote Steden Beleid Financiële begroting Overzicht van baten en lasten (exploitatie) Financiële positie en toelichting Investeringen 149 Bijlagen 1. Grote Projecten Overzicht Strategische Investeringen Autorisatie overzicht programmabegroting 2010 en meerjarenbegroting Autorisatie overzicht routine investeringen Overzicht subsidies Outcomedoelstellingen Overzicht EMU-saldo 234

4

5 1. Inleiding 1.1. Dordrecht werkt door! Voor u ligt de Programmabegroting 2010 en de Meerjarenbegroting Deze begroting vormt de inhoudelijke en budgettaire uitwerking van de Kadernota 2010 en is een voortzetting van het beleid zoals wij dit bij ons aantreden hebben neergelegd in het Meerjarenbeleidsprogramma Dordrecht (MJP), dat uw raad heeft vastgesteld. De begroting 2010 is om een aantal redenen bijzonder. Zo vinden in het jaar waarop deze begroting betrekking heeft de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Dit is des te meer reden om onverminderd kracht te zetten op het uitvoeren van de (kern)ambities uit het meerjarenprogramma Zoals afgesproken hebben wij deze raadsperiode (december) met u nog een debat over de resultaten van vier jaar Dordrecht werkt door! Een tweede bijzonderheid voor deze begroting is de specifieke economische tijd waarin we verkeren. Dit vraagt van de gemeente om zowel sociaal te blijven als solide: Sociaal zijn en blijven voor de mensen die het nodig hebben. Het beroep op de gemeente neemt toe onder andere in de vorm van een stijgend aantal bijstandsgerechtigden en een toenemend beroep op gemeentelijke vangnetregelingen. Op grond van macro economische verwachtingen is het reëel te veronderstellen dat zich in 2009 geëffectueerde effecten ook voordoen in het begrotingsjaar De recessie laat zich voelen op diverse terreinen. Naast bovengenoemde valt daarbij te denken aan teruglopende bouwactiviteiten en verminderde legesopbrengsten, onzekere vooruitzichten op grondexploitaties en verminderde rijksbijdragen. Betreffende recessiegevoelige posten zijn in de begroting 2010 niet aangepast. Indien effecten zich effectueren en bijsturing onvoldoende mogelijk is, kan teruggevallen worden op het weerstandsvermogen van de gemeente. Zowel in de exploitatie als in de reserves zijn daartoe middelen beschikbaar. De risico s zijn in de begroting zo goed mogelijk aangegeven. Omdat onzeker is hoe lang de crisis aanhoudt en wij derhalve niet weten wat de effecten zijn, is waakzaamheid geboden. Het uitvoeren van projecten en activiteiten die bijdragen aan het stimuleren van de economie. De uitvoeringsgerichtheid van het huidige MJP is daarbij een steun in de rug. Het in deze moeilijke omstandigheden sluitend houden van de begroting en meerjarenraming. Anders dan bij het Rijk is voor gemeenten een sluitend perspectief de regel. Voorliggende begroting voldoet daaraan. Dit is vooral te danken aan de terughoudendheid die de afgelopen jaren in overleg met de raad betracht is bij de raming van dividendinkomsten. Daarnaast is vroegtijdig gestart met het uitvoeren van een Brede Doorlichting waarmee de gemeentehuishouding ook in de toekomst solide gehouden kan worden. Ondersteunen kwetsbare groepen We weten dat opleiding, werk en inkomen de sociaal-economische positie van mensen bepalen. Gelukkig participeren de meeste Dordtenaren op een of andere manier, voelen ze zich gezond en vinden ze dat ze voldoende sociale contacten hebben. Deze groep mensen kan zichzelf prima redden en de bemoeienis van de overheid met hen kan derhalve tot een minimum beperkt blijven. Voor een klein deel van de Dordtenaren, die we kunnen rekenen tot de kwetsbare groepen, geldt dit echter niet. Het gaat om die mensen die door omstandigheden meer risico s lopen en niet volwaardig deel kunnen nemen aan de samenleving. Mensen met een zwakke sociaal-economische positie, omdat ze minder (financiële) hulpbronnen hebben, in een ongezonde thuissituatie verkeren of vanwege hun leeftijd, gezondheid of achtergrond buiten de boot (dreigen te) vallen. Vooral in deze bijzondere economische tijd willen we deze mensen ondersteunen door ze in staat te stellen zelf kansen te pakken. Daarbij is maatwerk belangrijk Begroting 2010 Pagina 5 van 234

6 want geen mens is gelijk en de redenen voor niet-participatie zijn zeer divers. In de begrotingsprogramma s sociale en culturele infrastructuur en werk en scholing geven we aan hoe we ons in 2010 inzetten voor het realiseren van deze kernambitie. In de Kadernota 2010 is besloten tot de volgende intensiveringen die bijdragen aan het ondersteunen van kwetsbare groepen: Vrouwenopvang; Alcoholgebruik jongeren; Herstructurering Dordt West. Aantrekkelijke (centrum)stad Wij willen dat Dordrecht een nog aantrekkelijkere stad wordt. Dat willen we over de volle breedte realiseren. Dat betekent dat we blijven inzetten op het stimuleren van de economie, het verbeteren van de infrastructuur en de leefomgeving, een uitnodigend cultuuraanbod en dat we inzetten op het aantrekkelijker maken van onze historische binnenstad. Op die manier willen wij de stad nog aantrekkelijker maken om in te wonen en om te bezoeken. In de begrotingsprogramma s sociale en culturele infrastructuur, wonen en leefbaarheid en ondernemerschap en bereikbaarheid geven we aan hoe we ons inzetten voor een nog aantrekkelijkere centrumstad. In de kadernota 2010 is besloten tot de volgende intensiveringen die bijdragen aan het (nog) aantrekkelijker maken van de (centrum)stad: Bibelot; Hofkwartier; Kunstmin; Dordrechts museum; Sprinklerinstallatie Kerktoren; Voorstraat-Noord; Wijkeconomie. Wegennota; Provinciale Weg; Project Buiten de pollers (Wijnstraat); Ons huidige MJP is gericht op uitvoering. Dat komt zeker in de huidige economische conjuctuur goed van pas, omdat wij al veel concrete investeringen in de stad doen, die voor werk zorgen. Op een aantal terreinen leidt de onzekere economische situatie wel tot voorzichtigheid in planvorming bij projectontwikkelaars. Vooral de onzekerheid over afzet van woningen en kantoren speelt een rol. Dit kan effect hebben op planningen. In 2009 en 2010 worden nog aanbestedingen verwacht voor een groot aantal projecten. Een aantal voorbeelden (niet uitputtend) zijn: de brandweerkazerne, diverse onderwijshuisvestingsprojecten, de Stationsomgeving, de Stadsboerderij, de nieuwe Dordtse Biesbosch, het Energiehuis, de renovatie van de aula op de Essenhof en diverse wegen(onderhouds-)projecten. Veilige en leefbare leefomgeving Om Dordrecht verder te ontwikkelen naar een complete stad is het essentieel dat mensen in een prettige leefomgeving wonen en die ook als zodanig beleven. Wij willen dan ook een leefbare en veilige directe leefomgeving voor alle inwoners van Dordrecht. Dat betekent dat het beheer en onderhoud van onze leefomgeving op een goed niveau moet zijn. De directe leefomgeving is echter meer dan alleen het uiterlijk van de straat of van het groen. Het gaat ook om de mate waarin men zich thuis en welkom voelt in zijn eigen straat of wijk. Een verzorgde en veilige leefomgeving draagt tevens bij aan een prettige woonomgeving en uiteraard de beeldvorming over de stad. Wijken en buurten hebben voor ons een eerste en belangrijke signaleringsfunctie. Daarnaast willen we de mensen zelf invloed geven op de inrichting van hun directe omgeving. Daarom betrekken we direct belanghebbenden bij de fysieke inrichting van hun straat en ook gaan we jongeren en allochtonen nauwer betrekken bij hun buurt. In de begrotingsprogramma s veiligheid, wonen en leefbaarheid en bestuur, participatie en dienstverlening leest u via welke inzet we in 2010 aan deze kernambitie werken. In de Kadernota 2010 is besloten tot de volgende intensiveringen die bijdragen aan de veilige en leerbare leefomgeving: Begroting 2010 Pagina 6 van 234

7 Biesbosch; Stedelijke Ecologische Structuur; Walstroom Financiële hoofdlijnen voor 2010 en verder Het financiële perspectief voor de exploitatie voor De Kadernota 2010 vormde de start van de bestuurlijke planning en controlcyclus In de kadernota zijn de uitgangspunten geformuleerd voor het opstellen van de begroting 2010 en de meerjarenraming In de Kadernota is de invloed van loon- en prijsontwikkelingen, ontwikkelingen in de bedrijfsvoering en ontwikkelingen in de inkomsten in beeld gebracht. Daarnaast heeft besluitvorming plaatsgevonden over in- en extensiveringen en is de beschikbare vrije investeringsruimte geactualiseerd. Het financiële perspectief van de Kadernota was een overschot van in 2010, in 2011 een tekort van , in 2012 een overschot van en in 2013 een tekort van Na vaststelling van de Kadernota 2010 hebben diverse (autonome) ontwikkelingen invloed gehad op de begroting staand beleid, waaronder de Meicirculaire. Deze en andere ontwikkelingen worden hieronder genoemd en zijn in het geactualiseerde perspectief meegenomen. bedragen x Perspectief Kadernota Perspectief na uitwerkingen Totaal exploitatie claims Totaal dekkingsvoorstellen Kadernota Autonome ontwikkelingen begroting staand beleid a. Algemene uitkering (Meicirculaire 2009) b. Aanbesteding Sportboulevard c. Straatreiniging Begroting 2010 geactualiseerd staand beleid Bijstellingen begroting staand beleid a. Indexering DVO Brandweer b. Onregelmatigheidstoeslag c. Overheadkosten Stadsprogramma's d. Vrijval stelpost combinatiefunctie Sport 205 Begroting 2010 na bijstelling staand beleid Intensiveringen/uitwerkingen kadernota 2010 a. Kamerverhuur b. Exploitatie Stadskantoor f. Parkeerkosten Sportboulevard Begroting 2010 na intensivering Dekkingsvoorstellen Bijstelling raming dividendinkomsten Intertemporele compensatie Begroting Op grond van het bovenstaande kan het volgende geconcludeerd worden met betrekking tot het financieel perspectief: De begroting voor 2010 is materieel in evenwicht. Dit geldt niet voor de meerjarenraming na intensivering. Het perspectief voor 2011 is een tekort van 1,35 miljoen oplopend tot 4,3 miljoen vanaf Het meerjarenbeeld is met vele onzekerheden omgeven: de effecten van de recessie zijn geschetst. De ontwikkeling van het Gemeentefonds is hoogst onzeker. Zeker is de terugloop van GSB middelen vanaf Begroting 2010 Pagina 7 van 234

8 Het oplopende exploitatietekort vanaf 2011 kan nagenoeg 1-op-1 gerelateerd worden aan de negatieve ontwikkeling van het Gemeentefonds zoals dat blijkt uit de meicirculaire. Door de grote onzekerheid in de ontwikkeling van een aantal rijksuitgaven, welke direct zijn gekoppeld aan het gemeentefonds, is in het bestuurlijk akkoord tussen Rijk en VNG besloten om de normeringsystematiek voor de jaren te bevriezen op het niveau van voor de crisis. Deze afspraak betekent dat de nominale afspraken die nu vastliggen in de Rijksbegroting 2009 en meerjarenbegroting zijn bevroren tot en met het begrotingsjaar Uitgezonderd daarop zijn reële ontwikkelingen (loon- en prijsontwikkeling), welke wel doorwerken in de algemene uitkering. Bevriezing betekent dat grotere intensiveringen en ombuigingen op de rijksbegroting niet doorwerken naar het gemeentefonds. Bevriezen van de koppeling geeft daarmee duidelijkheid in de financiële verhouding voor de betreffende jaren. De ontwikkeling van de accressen na 2011 is met grote onzekerheid omgeven. Dat heeft te maken met de economische ontwikkeling de komende jaren en met de wijze waarop rijksmaatregelen indalen in het gemeentefonds. Door de grote onzekerheid heeft het rijk de ontwikkeling van de accressen in de jaren na 2011 PM geraamd. Daardoor laat de algemene uitkering in 2012 en 2013 een forse nadelige ontwikkeling zien ten opzichte van de eerdere ramingen: 3,4 miljoen in 2012 en 4,7 miljoen vanaf De ontwikkelingen op het terrein van de financiële verhoudingen worden uiteraard gevolgd. Totdat er nieuwe inzichten zijn, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) met de VNG een soort bandbreedte afgesproken over hoe om te gaan met deze onzekerheid. Dit naar aanleiding van een op de Algemene Ledenvergadering van de VNG van 9 juli 2009 aangenomen motie van de gemeente Haarlemmermeer. De bandbreedte waarbinnen de gemeenten mogen opereren luidt op hoofdlijnen als volgt de begroting 2010 dient materieel sluitend te zijn; De meerjarenbegroting kan indien nodig sluitend worden gemaakt met een taakstellende / richtinggevende bezuiniging. Deze taakstelling moet dan bij de begroting 2011 ingevuld zijn. Sluitend financieel perspectief Aan dit perspectief denken wij op de volgende manier te voldoen. De begroting 2010 sluit materieel. Twee sporen worden bewandeld om te komen tot een solide meerjarenperspectief: de raming van dividendinkomsten en het uitvoeren van de Brede Doorlichting. 1. Raming dividendinkomsten Bijstelling van de raming dividendinkomsten stelt ons in staat het financieel meerjarenperspectief sluitend te maken. De afgelopen jaren is een fors dividend ontvangen van Eneco. De raming van het dividend op de exploitatie bedroeg de afgelopen jaren 6 miljoen. Het surplus is telkens ingezet als voeding voor het investeringscomplex door toevoeging aan de reserve Strategische Investeringen. Op de exploitatie is vanaf 2011 rekening gehouden met 2 miljoen dividendinkomsten van Eneco (2010: 6 miljoen). Hoewel het dividend ten opzichte van de voorgaande jaren zal teruglopen, is er ook bij een voorzichtige inschatting nog enige ruimte die ingezet kan worden ten behoeve van de exploitatie. Terugloop van het dividend en de raming op de exploitatie hebben echter tot gevolg dat de voeding van het investeringscomplex (via de afdracht aan de algemene reserve) verminderd. Voorgesteld wordt de raming van het Enecodividend te verhogen met in 2011 (tot ), (tot ) in 2012 en in 2013, waarmee de raming uitkomt op het oorspronkelijke niveau van 6 miljoen. Het resterend tekort in 2013 ( ) kan gedekt worden middels een intertemporele compensatie tussen 2009 en De meerjarenraming is hiermee sluitend, hetgeen in de huidige bijzondere tijd zeer solide genoemd kan worden. 2. Brede Doorlichting Om de gemeentehuishouding structureel gezond te houden is meer nodig. Het gaat daarbij niet allen om de gemeentefinanciën maar ook de efficiëntie van de organisatie en de effectiviteit van beleid. Het in 2008 gestarte traject van de Brede Doorlichting dient voorstellen op te leveren die aangrijpingspunten bieden voor Begroting 2010 Pagina 8 van 234

9 verdere verbetering en innovatie, een impuls zijn voor versterking van de sturing op continue kwaliteitsverbetering maar ook een totaalbedrag van 10 miljoen aan (herinzetbare) ruimte opleveren. Bij de Kadernota 2010 is het taakstellende gedeelte van de Brede Doorlichting vastgesteld op 2 miljoen in 2010 oplopend tot 2,5 miljoen vanaf Met voorstellen uit de Brede Doorlichting dient derhalve de dekking te komen voor het taakstellende gedeelte en afwegingsruimte voor nieuw beleid ( 7,5 miljoen in 2011). Voor een verdere toelichting op de financiële begroting wordt verwezen naar het raadsvoorstel behorende bij de begrotingsstukken en de Begrotingsprogramma s (hoofdstuk 2) en de Financiële begroting (hoofdstuk 4). Lokale lasten Op het terrein van de lokale lasten voert Dordrecht een terughoudend tarievenbeleid. De lokale lastendruk wordt grotendeels gevormd door de woonlasten. Tot de woonlasten worden gerekend de tarieven van de OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing, welke zich ten opzichte van 2007 als volgt hebben ontwikkeld (X 1): OZB-eigenaar 172,56 175,11 180,37 180,37 Rioolrecht-eigenaar 65,90 68,54 71,28 74,13 Rioolrecht-gebruiker 84,96 88,32 91,85 95,52 Afvalstoffenheffing 234,96 234,96 234,96 234,96 Ontwikkeling lokale lastendruk 558,38 566,93 578,46 584,99 % stijging/afname tov vorig jaar 2,3% 1,5% 2,0% 1,1% Uit bovenstaande tabel volgt dat de totale woonlasten in Dordrecht in 2009 met 2% zijn gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor. Voor 2010 wordt een totale verhoging van de woonlasten van 1,1% geraamd. Grafisch is de ontwikkeling van de tot de woonlasten gerekende tarieven als volgt: Verloop % aanpassing woonlasten ,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% OZB Rioolrecht Afvalstoffen Kortheidshalve wordt voor meer informatie en relevante uitgangspunten over de diverse lokale heffingen verwezen naar de paragraaf Lokale heffingen (3.1) Samenstelling van het bestuur Gemeenteraad en raadscommissies De gemeenteraad van de gemeente Dordrecht telt 39 raadsleden. De zetelverdeling is als volgt. Begroting 2010 Pagina 9 van 234

10 PvdA VVD Beter voor Dordt CDA Groenlinks ChristenUnie/SG P ECO- DORDT/D'66 VSP Fractie Karapinar College van Burgemeester en Wethouders R.J.G. Bandell, burgemeester Portefeuille: Algemene en kabinetszaken, Brandweer, Politie, Integrale veiligheid, Communicatie en Stadspromotie, Bestuurlijke betrekkingen,internationale samenwerking, Publiekszaken. Verbonden partijen: GR Drechtsteden, GR Zuid Holland Zuid, GR Veiligheidsregio J.W. Spigt (PvdA), wethouder Portefeuille: Sociale zaken, Arbeidsmarktbeleid en Werkgelegenheid, Ruimtelijke Ontwikkeling en Binnenstad, Media en Integratie, Inburgering en asielzoekers. Projecten: Stadswerven, Maasterras, Achterom/Bagijnhof. Verbonden partijen: Drechtwerk, Dordtmij, Sociale Dienst Drechtsteden. F.J. van den Oever (VVD), wethouder Portefeuille: Economische zaken en Toerisme, Grondbedrijf, Havenbedrijf, Stadsmarkten, Stadsbeheer (openbare ruimte), Verkeer en vervoer, Projecten: Zeehavengebied, Ondertunneling Laan der Verenigde Naties. Verbonden partijen: GEM de Hoven C.V, Stichting Breedband, Waterbus BV., Regionale ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden. D.A. van Steensel (CDA), wethouder Portefeuille: Financiën, Grote Steden Beleid, Essenhof, NMC Weizigt, Onderwijs en Educatie (incl. peuterwerk, voor- en vroegschoolse educatie, taaltrajecten en alfabetisering), Milieu (incl. water en riolering, afval, externe veiligheid), Projecten: Leerpark en Nieuwe Dordtse Biesbosch. Verbonden partijen: Gevudo, Wegschap tunnel Dordtse Kil, Eneco Holding NV, Evides, NV Netwerk, Coöperatieve ontwikkeling Leerpark, Stichting de Biesbosch, HVC, GR Drechtsteden, GR Zuid Holland Zuid, Vereniging Gemeenten voor duurzame ontwikkeling, GEM Beheer BV A.T. Kamsteeg (ChristenUnie/SGP), wethouder Portefeuille: Volkshuisvesting en Stedelijke Vernieuwing, Bouwen en Wonen, Monumentenzorg en Archeologie, WMO en zorg (w.o. ouderen- en gehandicaptenbeleid, volksgezondheid, vrouwenopvang, verslavingszorg en maatschappelijke opvang), Welzijn (w.o. buurtwerk, vrijwilligerswerk en bibliotheek), Regionale samenwerking. Project: Herstructurering Dordt West. Verbonden partijen: Woonwagencentra Drechtsteden, GR Drechtsteden Begroting 2010 Pagina 10 van 234

11 J.H. Lagendijk (PvdA), wethouder Portefeuille: Jeugd en jongeren (w.o. kinderopvang, Jeugdgezondheidszorg en jongerenwerk), Sport en Recreatie, Cultuur, Wijkgericht Werken, Personeel en Organisatie, Huisvesting en ICT, Bestuurlijke vernieuwing en Participatie, Vastgoedbedrijf. Projecten: Gezondheidspark, Sportboulevard, Hofkwartier, Energiehuis, Belthurepark. Verbonden partijen: Natuur- en recreatieschap De Hollandse Biesbosch, Nationaal Park De Biesbosch en Sybold Horeca B.V. M.R. Schurink, gemeentesecretaris Algemeen directeur en 1 e adviseur van het college. 1.4 Kerngegevens van de stad Deze paragraaf die informatief van aard is- geeft de ontwikkeling weer van een aantal kerngegevens van de gemeente Dordrecht per 1 januari van het jaar Meer statistische gegevens over Dordrecht vindt u op Sociale structuur Aantal inwoners Waarvan: - Inwoners < 20 jaar Inwoners van 20 tot en met 64 jaar Inwoners > 64 jaar Aantal bijstandsgerechtigden Waarvan: - WWB (<65 jaar) IOAW / IOAZ Fysieke structuur Aantal woonruimten waarvan: - woningen recreatiewoningen wooneenheden bijzondere woongebouwen Aantal koopwoningen Aantal huurwoningen Aantal ééngezinswoningen Aantal meergezinswoningen Aantal inw oners per 1 januari Aantal w oonruim ten per 1 januari < 20 jaar jaar > 64 jaar Begroting 2010 Pagina 11 van 234

12 2. Begrotingsprogramma s De programmabegroting 2010 bestaat uit de volgende programma s: 1. Veiligheid; 2. Sociale en Culturele Infrastructuur; 3. Werk en Scholing; 4. Wonen en Leefbaarheid; 5. Ondernemerschap en Bereikbaarheid; 6. Bestuur, Participatie en Dienstverlening; 7. Algemene Dekkingsmiddelen. Aan de hand van deze programma s informeren wij u in dit hoofdstuk over de activiteiten die in 2010 worden ondernomen. Elk programma kent een zelfde indeling. Eerst wordt op basis van de cijfers uit de outcometabel de Staat van de stad beschreven. Vervolgens wordt aangegeven welke maatschappelijke effecten (outcome) we binnen het desbetreffende programma willen realiseren en via welke activiteiten (output) we dat willen gaan doen. Per thema wordt tevens de vraag wat mag het kosten gesteld en beantwoord. Voor zover van toepassing wordt daarbij tevens aangegeven welke investeringen er voor 2010 gepland staan. Zoals aangegeven treft u per begrotingsprogramma een outcometabel met daarin heldere en vaak gekwantificeerde maatschappelijke ambities. Om misverstanden over de betekenis van deze tabel te voorkomen zijn de volgende opmerkingen van belang: Het is van belang de relatieve betekenis van deze cijfers te benadrukken vanwege de vele factoren die op de indicatoren van invloed zijn. De gemeente stelt zich ten doel te leren van de ontwikkeling op deze indicatoren. De gemeente is niet als enige aan zet maar wil wel duidelijk aangeven wat haar ambitie is. In de tabellen vindt u in de eerste kolom het effect dat we nastreven, vervolgens de indicatoren waarmee we meten of we dat effect ook daadwerkelijk halen. In de kolom nulwaarde staat de beginwaarde van de indicator. Deze beginwaarde is bepaald bij de start van deze collegeperiode. In de laatste kolom is opgenomen welke mate van ambitie bestaat op de betreffende indicator. Daarbij zijn drie categorieën: namelijk gelijk, licht en zwaar. Deze mate van ambitie is vervolgens vertaald in streefwaarden waarbij statistische significantie een belangrijke rol heeft gespeeld. Tevens is een kolom meest actuele meting opgenomen. Hierin vindt u de meest recente cijfers van de vastgestelde indicatoren ten opzichte van het jaarverslag In de tabellen is op verschillende plaatsen geen streefwaarde ingevuld omdat in dat jaar ofwel geen meting van de betreffende waarde plaatsvindt ofwel het niet mogelijk was een statistisch significante waarde te definiëren; In de bijlage 6 hebben we de legenda van de outcometabel opgenomen. In dit overzicht treft u achtergrondinformatie over de outcometabel. U kunt daar onder meer lezen welke onderzoeksdefinities zijn gebruikt en wanneer nieuwe onderzoeksgegevens beschikbaar komen. Wat mag het kosten? bedragen x Programma's Begroting Lasten Baten Saldo Saldo's Veiligheid Sociale en Cultruele Infrastructuur Wonen en Leefbaarheid Werk en Scholing Ondernemerschap en Bereikbaarheid Bestuur, Participatie en Dienstverlenin Algemene Dekkingsmiddelen Begroting voor bestemming Mutatie reserves Begroting na bestemming Begroting 2010 Pagina 12 van 234

13 2.1 Veiligheid Staat van de stad De cijfers onder actuele nieuwe meting van de outcometabel geven het beeld over 2008 weer. We maken daaruit op dat de overwegend positieve ontwikkeling in het veiligheidsbeeld van de stad zich in 2008 heeft gestabiliseerd. Het percentage Dordtenaren dat aangaf zich over het algemeen veilig te voelen in de stad bleef ongeveer gelijk en het gemiddelde rapportcijfer voor veiligheid in de buurt steeg voor Dordrecht tot een 7. Het aantal door de politie geregistreerde delicten lag in 2008 op ongeveer 7.436, dat is substantieel lager dan de 8080 die in 2005 geregistreerd stonden en zelfs 38% lager dan dat in 2003 gemeten is. Dit beeld correspondeert met de gegevens over het slachtofferschap. Het beeld dat Dordrecht veiliger wordt is met het verschijnen van de Misdaadmeter van het Algemeen Dagblad in mei 2009, gebaseerd op officiële politiecijfers van 2008,ook bevestigd. Met een 29ste plaats kwam Dordrecht ook dit keer beter uit de bus dan het jaar daarvoor, toen nog een 25e plaats werd bezet. Van de 28 gemeenten die slechter scoorden behoorden er 17 tot de steden die deel uit maken van het Grotestedenbeleid. Veel delicten worden gepleegd door een relatief kleine groep veelplegers. Veelplegers maken zich vooral schuldig aan 'kleine' criminaliteit, zoals diefstallen. In december 2008 stonden 18 jeugdige- en 83 volwassen veelplegers uit Dordrecht geregistreerd. Deze veelplegers staan onder extra belangstelling van politie, Openbaar Ministerie en gemeente. Het aantal jongeren tussen de 12 en 24 jaar die in 2008 verdacht zijn van een delict en doorgestuurd zijn naar het Openbaar Ministerie ligt onveranderd hoog op Het percentage inwoners dat aangeeft vaak last te hebben van jeugdoverlast stabiliseert zich rond de 14% (monitor leefbaarheid en veiligheid). Inclusief de rijkswegen A16, N3 en N217 (dit zijn wegen die buiten het beheer van de Gemeente Dordrecht vallen) is het totale aantal verkeersslachtoffers in 2008 afgenomen van 189 naar 170. Voor de wegen onder het beheer van de gemeente Dordrecht nam het aantal slachtoffers af van 161 naar 144. Het aantal jeugdige verkeersslachtoffers (4 t/m 15 jaar) is toegenomen van 39 naar 46. In 2009 zullen wij voor de eerste keer meedoen aan de nieuwe landelijke veiligheidsmonitor. De eerste gegevens daarvan komen in 2010 beschikbaar. Inzet is, om jaarlijks op stedelijk niveau de gegevens beschikbaar te krijgen en om het jaar ook op wijkniveau. De gegevens uit de monitor maken een betere vergelijking tussen de verschillende gemeenten mogelijk. Wat willen we bereiken? De zorg voor veiligheid is een kerntaak van de overheid. Veiligheid is een voorwaarde voor de kwaliteit van het (samen-)leven van inwoners en voor de aantrekkelijkheid van de stad. De overheid heeft een bijzondere, maar geen exclusieve verantwoordelijkheid voor veiligheid. Ook van maatschappelijke organisaties, inwoners en bedrijfsleven wordt een bijdrage verwacht in het vergroten van veiligheid. Het werken aan veiligheid rekenen we tot de kerntaken van de gemeente en van de organisaties waarmee wij samenwerken. Sinds de vaststelling van het Integraal Veiligheids Programma 2 (IVP2) in 2007 wordt met de kernpartners jaarlijks een jaarplan integrale veiligheid opgesteld. Het bestaande Integraal Veiligheidsprogramma (IVP2) loop in 2010 af. In dat jaar zal een nieuw programma (IVP3) aan de gemeenteraad ter besluitvorming worden voorgelegd. Verbeteren van de subjectieve veiligheid Een veilige stad en buurt blijven de komende jaren inzet van beleid. De subjectieve veiligheid heeft daarbij betrekking op het gevoel van veiligheid dat mensen hebben. Gevoelens van onveiligheid worden niet alleen veroorzaakt door objectieve inbreuken op de veiligheid, maar ook door andere zaken op het gebied van leefbaarheid. Denk daarbij aan de sociale samenhang en de staat van onderhoud en gebruik van de openbare ruimte. In 2010 intensiveren wij conform de landelijke Begroting 2010 Pagina 13 van 234

14 afspraken de aanpak van overlast en verloedering. Hiervoor zetten wij het actieplan Gewoon doen ook na 2010 voort. Daarbij verwachten wij dat ook instrumenten als Buurtbemiddeling, Buurtpreventie, Het Netwerk Dordt Veilig en de invoering van de Bestuurlijke Strafbeschikking een positieve bijdrage leveren aan de bestrijding van overlast en verloedering. Verbeteren van de objectieve veiligheid De objectieve veiligheid betreft de feitelijke veiligheid, zoals onder meer tot uitdrukking komt in het aantal aangiften bij de politie en het ophelderingspercentage van delicten. Afgelopen jaren is de objectieve veiligheid in Dordrecht toegenomen. Wij willen de bereikte resultaten vasthouden en zetten daarbij in op het bestrijden van delicten als inbraak, diefstal en vernieling. Ook het terug dringen van geweldsdelicten blijft een prioriteit. Een punt van zorg is de stijging in het aantal jeugdige verdachten. Door een preventieve aanpak binnen het jeugdbeleid te combineren met een repressieve aanpak met aandacht voor gedragsverandering en nazorg, zetten we in op een positieve ontwikkeling ten aanzien van het aantal jeugdige verdachten. Dordrecht behoort met betrekking tot fysieke veiligheid tot de vijftien meest risicovolle gemeenten in Nederland. Dit komt door de ligging van de stad aan een druk knooppunt van weg-, spoor en waterverbindingen, met vervoer van gevaarlijke stoffen en industriële risico s vlak bij woonwijken en de oude Binnenstad. Gelukkig is Dordrecht tot nu toe nog nauwelijks geconfronteerd met (zware) ongevallen. Desondanks is het van groot belang dat de gemeente via gerichte stappen zware incidenten zoveel mogelijk helpt voorkomen en dat, mocht een ramp of zwaar ongeval zich voordoen, deze adequaat kan worden bestreden. De komende jaren blijven wij onder meer door lobby bij mede overheden - actief inzetten op een verbetering van de fysieke veiligheid op dit punt. Zoals in het MJP beschreven, streven we ook naar een verhoging van de objectieve en subjectieve verkeersveiligheid. Het streven is een kleiner aantal verkeersdoden en gewonden in Rol gemeente De veiligheidsaanpak is nog steeds sterk gericht op gemeentelijke partners, politie en justitie. Het is belangrijk de inwoner uit te dagen om zelf ook een bijdrage te leveren aan het creëren van een veiligere stad. De gemeente speelt een faciliterende rol bij het stimuleren van burgerparticipatie. Dit komt tot uiting in instrumenten als Buurtbemiddeling, Buurtpreventie en het Netwerk Dordt Veilig. Daarnaast wordt geïnvesteerd in het verwachtingspatroon dat inwoners van de overheid op het gebied van veiligheid mogen hebben en wat zij zelf kunnen bijdragen. Intensivering van de samenwerking met ketenpartners wordt onder meer vorm en inhoud gegeven met de verdere doorontwikkeling van het Veiligheidshuis. Binnen het veiligheidshuis krijgt onder meer de gezamenlijke aanpak van veelplegers, jeugd en huiselijk geweld verder inhoud door optimalisering van de verschillende werkprocessen. In 2010 staat de regionalisering van het veiligheidshuis centraal. Tevens zal de doorontwikkeling naar een integraal veiligheidshuis gestart gaan worden. De gemeente zal samen met het OM de regie voeren over deze doorontwikkeling. In de huidige kabinetsperiode zal de regierol van de gemeente wettelijk worden verankerd. Met ons Integraal Veiligheids Programma en de totstandkoming van een gemeenschappelijk jaarprogramma integrale veiligheid hebben wij al in hoge mate voldaan aan de eisen die door de wet gesteld gaan worden. De vaststelling van een nieuw Integraal Veiligheids Programma in 2010 past daar in. Begroting 2010 Pagina 14 van 234

15 Wat willen we bereiken? Veiligheid Outcomedoelstelling en indicatoren Verbeteren subjectieve veiligheid 0-waarde Jaarverslag 2007 Jaarverslag 2008 actuele nieuwe meting ambitie 2009 Ambitie 2010 Ambitie onveiligheidsgevoel algemeen (% wel eens onveilig) 32% 27% 28% 25% Zwaar rapportcijfer veiligheid in de buurt 6,7 6,9 7,0 7,0 Licht onveiligheidsgevoel buurt (% wel eens onveilig) 23% 22% 22% 20% Licht indicatorscore vermogensdelicten in de buurt 4,3 3,7 3,6 3,7 Licht indicatorscore dreiging in de buurt 1,2 1,2 1,3 1,0 Licht veiligheidsgevoel algemeen (% in het algemeen veilig) Nieuw 82% 82% PM Nieuw veiligheidsgevoel buurt (% algemeen veilig in buurt) Nieuw 83% 84% PM Nieuw onveiligheidsgevoel jongeren - overdag 35% 25% 20% 30% Licht - nacht 62% 55% 53% 55% Zwaar indicatorscore verkeersveiligheid 3,9 4,0 4,0 3,6 Licht Verbeteren objectieve veiligheid 0-waarde Jaarverslag 2007 Jaarverslag 2008 actuele nieuwe meting ambitie 2009 Ambitie 2010 Ambitie aantal aangiftes Gelijk - % ophelderingen 24% 27% 24% 27% 30% 30% Zwaar slachtofferschap - vermogensdelicten 42% 34% 30% 34% Licht - geweldsdelicten 7% 5% 4% 5% Gelijk aantal jeugdige verdachten Zwaar aantal jeugdige veelplegers Licht aantal volwassen veelplegers Licht meldingen huiselijk geweld - aantal eerste meldingen (a) Licht - aantal herhaalde meldingen (a) Licht aantal verkeersslachtoffers totaal pj (b) Licht - aantal jeugdige slachtoffers Licht mate overschrijding groepsrisico transp.routes per kmvak - spoor Licht - weg Gelijk Verbeteren veiligheid op scholen 0-waarde Jaarverslag 2007 Jaarverslag 2008 actuele nieuwe meting ambitie 2009 Ambitie 2010 Ambitie rapportcijfer veiligheid schoolplein (c ) 7,9 8,0 8,1 7,9 Gelijk rapportcijfer veiligheid in school (c) 8,3 8,2 8,3 8,3 Gelijk (a) aanpassing 2005 (nulmeting) en 2007; aantallen overgenomen uit SIV-verantwoording (b) correctie van waarde jaarverslag 2008: was 170 is nu 144 (c ) de waarden raportcijfer veiligheid schoolplein en veiligheid in school (jaarverslag 2007 en 2008) zijn abusivelijk verwisseld, de cijfers staan nu op de juiste plek opgenomen Begroting 2010 Pagina 15 van 234

16 Wat mag dat kosten? bedragen x Programma veiligheid Begroting Thema Lasten Baten Saldo Saldo's Sociale veiligheid Fysieke veiligheid Verkeersveiligheid Integrale veiligheid Begroting voor bestemming Mutatie reserves Begroting na bestemming Thema Sociale veiligheid Wat gaan we daarvoor doen? Onder sociale veiligheid wordt verstaan de veiligheid voor zover deze afhankelijk is van intermenselijke verhoudingen. De doelstellingen, activiteiten en maatregelen met betrekking tot sociale veiligheid zijn beschreven in het Integraal Veiligheids Programma 2 en wordt jaarlijks vertaald naar het jaarprogramma. Voor sociale veiligheid zijn als thema s/accenten in het beleid verwoord: Geweld, diefstal, overlast, en jeugd. Verkeer wordt als apart thema in deze begroting behandeld. Veiligheidshuis Een belangrijke ontwikkeling die in 2008 in gang is gezet, is de uitbouw van de bestaande ketensamenwerking in de richting van een Veiligheidshuis. Daarbinnen vinden werkers van diverse organisaties een werkplek en werken gezamenlijk aan de aanpak van jeugdcriminaliteit, huiselijk geweld en veelplegers. In 2009 is het veiligheidshuis door de minister van Justitie geopend. Het veiligheidshuis zal in 2010 vijf dagen in de week operationeel zijn. De samenwerking wordt nog verder geïntensiveerd en er zal nog nadrukkelijker verbinding worden gelegd tussen zorg en straf. Binnen het veiligheidshuis vindt onder meer de persoonsgebonden aanpak van veelplegers plaats. Een aanpak die tot heden vruchten afwerpt. Om recidive met succes aan te kunnen pakken zal de onder gemeentelijke regie te organiseren nazorg nadrukkelijker geborgd gaan worden en zullen oplossingen moeten worden gevonden voor de knelpunten met betrekking tot huisvesting van deze doelgroep. Uitwerking van de afspraak in het bestuursakkoord tussen VNG en rijk, dat de nazorg voor ex-gedetineerden versterkt moet worden, heeft in 2009 plaatsgevonden en geleid tot een samenwerkingsmodel op dit terrein. In 2010 zal er nazorg voor ex-gedetineerden in Dordrecht worden geregeld vanuit een in te richten coördinatiepunt nazorg. Naast de aanpak jeugd en veelplegers vindt er in het Veiligheidshuis het screeningsoverleg huiselijk geweld plaats, waarin naast politie, Openbaar Ministerie, reclasseringsorganisaties, ook Bureau Jeugdzorg, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en de GGD participeren. Deze organisaties hebben in 2010 een werkplek in het Veiligheidhuis. In 2010 wordt een start gemaakt met het hulpverleningscasusoverleg jeugd. De samenwerking tussen het Centrum (Dordtse Cirkels) voor Jeugd en Gezin en (de partners van) de veiligheidsketen, waar mogelijk via het Veiligheidshuis, is van belang voor een goede aansluiting tussen de strafrechtelijke aanpak van jongeren en de achterliggende gezinsproblematiek Er kan aansluiting worden gezocht met het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd. Jeugd De jeugd blijft ook de komende jaren een belangrijk aandachtsveld van het college. Het Jeugd Preventie Team (JPT) is een belangrijke voorziening op het snijvlak van Begroting 2010 Pagina 16 van 234

17 justitie en jeugdhulpverlening waar jongeren met verhoogd risicogedrag voor een beperkte termijn kunnen worden begeleid. De financiering van het JPT is sinds 2007 ondergebracht bij de regio Zuid-Holland Zuid en wordt met een bedrag per inwoner doorbelast aan de gemeenten. De inhoudelijke aansturing vindt plaats door een commissie van de regio, ondersteund door de ambtenaren jeugdzaken. Binnen de jeugdketen is bureau Halt een belangrijke schakel om jongeren die door kleine vergrijpen met de politie in aanraking komen met een werk- en of leerstraf te corrigeren en te behoeden voor het afglijden naar de criminaliteit. Daarnaast verzorgt Halt lessen en voorlichtingen en is betrokken bij projecten in diverse gemeenten. Halt werkt sinds 2007 voor de gehele regio Zuid Holland Zuid. De werkwijze van Halt wordt met ingang van 2010 landelijk vernieuwd. De samen met politie en maatschappelijke organisaties ontwikkelde Beke-aanpak, gericht op hinderlijk en overlastgevend gedrag van jongeren, wordt structureel ingezet op de plaatsen waar dit het meest nodig is. In samenwerking met politie en stadsbeheer blijven we intensief werk maken van het bestrijden van vernielingen in de wijken. Daarnaast blijven we stevig inzetten op de aanpak van schoolverzuim. De scholen voor voortgezet onderwijs hebben zich verplicht in 2010 over een actueel veiligheidsplan te beschikken. Extra aandacht zal worden besteed aan de veiligheid op en rond het Leerpark. Vanaf 2009 geeft het parkmanagement uitvoering aan de diverse maatregelen om de veiligheid in het Leerpark te borgen en is het cameratoezicht op het Leerpark ingevoerd. Geweld Er zal onverminderd worden ingezet op de aanpak van huiselijk geweld, waarvoor in 2009 het door de burgemeester preventief uit te vaardigen huisverbod van kracht is geworden. In 2010 wordt bekeken of de ingezette werkwijze en samenwerking tussen de verschillende partijen naar tevredenheid verloopt. Wij zullen de gemeenteraad na april 2010 informeren over de toepassing van het instrument gedurende het eerste tijdvak van een jaar. Uit een uitgevoerde analyse blijkt dat met betrekking tot geweld geen sprake is van een bijzondere situatie in Dordrecht die op dit moment specifieke maatregelen of activiteiten vereisen. Gelet op de impact van geweldsdelicten houden wij gedurende het jaar de vinger aan de pols en zullen waar nodig inspelen op actuele situaties. Diefstal Fietsdiefstal wordt door het Nederlandse publiek genoemd als een van de grootste maatschappelijke ergernissen. Het ministerie van BZK heeft in samenwerking met verschillende publieke en private partijen het Plan van Aanpak Fietsdiefstal geschreven waarin alle activiteiten voor de betrokken partijen worden omschreven. Wij sluiten hier op aan met lokale acties om fietsdiefstal te voorkomen o.a. door een jaarlijkse campagne en de controle op gestolen fietsen door politie en afdeling Toezicht. Naast fietsdiefstal blijven wij via gerichte acties aandacht vragen voor het achterlaten van waardevolle spullen op en in auto s. Met name in parkeergarages en op zgn. hotspots. Hoewel de effectiviteit van het Keurmerk Veilig Wonen niet aan discussie onderhevig is zal de gemeentelijke bemoeienis zich vooral gaan beperken tot de nieuwbouw als onderdeel van het reguliere beleid van de sector Stadsontwikkeling. Risicogebieden en wijkveiligheid Bijzondere aandacht geven we aan de zogenaamde risicogebieden en veiligheid in de wijken. Er is een convenant opgesteld met onder andere de NS over het verbeteren van de objectieve en subjectieve veiligheid op en rond de drie NS-stationsgebieden. In het convenant zijn afspraken neergelegd om een pakket aan maatregelen uit te voeren ter verbetering van de objectieve en subjectieve veiligheid in de stationsgebieden, zoals onder meer extra toezicht, waaronder het cameratoezicht op Dordrecht Centraal. Tevens wordt geparticipeerd in het veiligheidsarrangement Merwede- Lingelijn. Dordrecht geeft daarmee uitvoering aan het landelijke Aanvalsplan Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer. Begroting 2010 Pagina 17 van 234

18 In 2010 wordt door de politie voor elke wijk een wijkveiligheidsscan opgesteld met daarin o.a. de (veiligheids)aandachtspunten. De concrete uitwerking van deze punten vindt plaats, zowel binnen het stedelijke beleid als in de uitvoeringsplannen van de wijken. Binnen de gebiedsgerichte aanpak krijgt wijkveiligheid in samenwerking met de partners in de wijken onder meer aandacht in het kader van het actieplan Krachtwijken. We blijven zichtbaar in de wijken door de inzet van onze toezichthouders. Inmidddels is hiervoor een gebiedsgerichte en integrale aanpak ontwikkeld. Dit houdt in dat multidisciplinaire teams (combinatie van stadswacht, parkeer- en milieucontrole) ingezet worden, die het gehele takenpakket van Toezicht uitvoeren en waar nodig kunnen handhaven. Zo worden onder andere biketeams ingezet in het kader van het programma Gewoon Doen!. In juni 2010 wordt de bestuurlijke strafbeschikking ingevoerd waarmee de gemeente een instrument in handen heeft om met name de kleine ergernissen in de wijken zoals vuil op straat, graffiti, wildplassen en hondenpoep te handhaven. Reguliere activiteiten zoals controle hondenbelasting, uitschrijven van preventieberichten (niets-erin, niets eruit) en controle op gestolen fietsen worden gecontinueerd. Ook in 2010 leveren we een bijdrage aan Buurtbemiddeling bij huis-, tuin- en keukenconflicten tussen buren. Deze manier van werken wordt door zowel bewoners als professionele organisaties zoals politie en woningcorporaties als zeer positief ervaren. Daarnaast blijven we burgerinitiatieven voor veiligheid stimuleren. Dit gebeurt o.a. door het faciliteren van Buurtpreventie netwerken en het Netwerk Dordt Veilig. Overlast Een belangrijk deel van de overlast in de stad wordt veroorzaakt door verslaafde dak- en thuislozen. In 2004 is door de politie vastgesteld dat het gaat om ongeveer 250 personen die meer dan een enkele keer overlast veroorzaakt hebben. Recente gegevens zijn niet beschikbaar. Voor deze groep is er in de maatschappelijke opvang de laagdrempelige opvang (slaaphuis) en dagopvang. Op dit moment kan zo n 20% (=50) van de overlastgevenden dagelijks gebruik maken van de dagopvang en circa 10% (=25) kan gebruik maken van het slaaphuis. Het is de ambitie van de gemeente Dordrecht om dit aantal te verhogen tot respectievelijk 25% voor de dagopvang en 14% voor de nachtopvang. Ook de geplande totstandkoming van een hostelvoorziening zal naar verwachting bijdragen aan het verminderen van overlast in de openbare ruimte. Tevens proberen we een afname van het aantal overlastgevenden te bewerkstelligen door in te zetten op preventie en signalering. In 2010 zal worden bekeken of de verblijfsontzeggingen en het alcoholverbod in bepaalde delen van de stad het gewenste effect hebben gehad. Van belang is dan ook om te weten of de overlast zich heeft verplaatst naar andere delen van de stad. De gemeente heeft de regie op de aanpak van overlastgevende panden. Met de betrokken partners zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop we gezamenlijk tot een aanpak komen. Als uitgangspunt hanteren we dat interventies primair door betrokken partijen op wijkniveau worden uitgevoerd. Als de mogelijkheden in de wijk zijn uitgeput, wordt er een handhavingsscenario op maat ontwikkeld. Om tot een goede informatie-uitwisseling te komen heeft de gemeente in 2006 een convenant gesloten met de politie, de GGD en de woningcorporaties. Op dit moment zijn er ongeveer 5 panden in beeld als (potentieel) overlastpand die gerelateerd zijn aan drugs- en alcoholoverlast. Begroting 2010 Pagina 18 van 234

19 Wat mag het kosten? bedragen x Thema Sociale Veilgheid Begroting Product Lasten Baten Saldo Saldo's Veelplegers Risicogebieden Openbare orde Begroting voor bestemming Mutatie reserves Begroting na bestemming Thema Fysieke veiligheid Wat gaan we daarvoor doen? Fysieke veiligheid kan worden omschreven als de veiligheid voor zover deze afhankelijk is van fysieke factoren die aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van branden, ongevallen en rampen. In het kader van fysieke/externe veiligheid is in de afgelopen jaren de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (waarin de Brandweer, Milieudienst, GGD/GHOR en de politie samenwerken) verder uitgebouwd en is een deel van de gemeentelijke taken overgenomen. De brandweerzorg voor de gemeente Dordrecht wordt verzorgd door de regionale brandweer Zuid-Holland Zuid. Uitvoering van de taken vindt plaats door middel van een dienstverleningsovereenkomst. Een goed samenspel tussen lokale overheid en regionale (uitvoerings)organisaties moet worden gewaarborgd om de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor fysieke veiligheidsvraagstukken en in de rampenbestrijding waar te kunnen blijven maken. Externe veiligheid De aanpak van de externe veiligheid zetten we door. Onze inzet bestaat uit het (laten) invoeren van maatregelen rond het spoor, het uitvoeren van het regionale programma externe veiligheid en maatregelen op/rond het basisnet transport gevaarlijke stoffen. Met betrekking tot de maatregelen voor het spoor hebben de ministeries van VROM en V&W vijf miljoen euro toegezegd voor veiligheids verbeteringen op de Brabantroute (Kijfhoek-Venlo). In 2010 zal het Rijk de 7 gevaarlijkste wissels in Dordrecht voorzien van ATBvv (automatische treinbeïnvloeding verbeterde versie). Daarnaast is vanuit het door de Brandweer aangestuurde project Spoorzone tevens budget vrijgemaakt om nog een aantal seinen te voorzien van ATBvv. Door deze seinen te installeren is het straks op de belangrijkste punten niet langer mogelijk om een rood sein te negeren. Door een toename van het transport van gevaarlijke stoffen over het spoor is in het afgelopen jaar bij twee nieuwe kilometervakken de factor van het Groepsrisico overschreden. Het totaal komt daarmee op 6 vakken. Het gaat om een kleine toename, waar het eerst onder de norm zat, zit het er nu net boven. In dat kader worden de volgende activiteiten ontplooid. Dordrecht is samen met de Brabantse steden in overleg met het Rijk over de Brabantroute. Maatregelen daar zijn van grote invloed op het spoor in Dordrecht. Dordrecht is ook actief in het basisnettraject. Doel is te komen tot afspraken over risicoplafonds. De inzet van het Rijk is vooralsnog wel dat onbeperkt verkeer van goederen moet kunnen plaatsvinden. De uitkomsten van het basisnettraject worden in 2010 geïmplementeerd. Bij ruimtelijke ontwikkelingen rondom het spoor trachten we de risico's zoveel als mogelijk te beperken of om (met name bij herstructurering) de situatie te verbeteren. De regionale brandweer werkt in het project Spoorzone aan het verbeteren van de beheersbaarheid rondom het spoor. Voor het wegverkeer wordt in 2009 begonnen met het voorbereiden van het verbeteren van o.a. de aansluiting N3/A16. Het ontwerp voor een aangepaste aansluiting moet in dat jaar gereed zijn zodat de nieuwe aansluiting in 2012 in gebruik kan worden genomen. Het zuidelijk deel van de N3 krijgt daarmee vanaf 2012 het risicoprofiel van een autosnelweg wat betekent dat er vanaf dat moment Begroting 2010 Pagina 19 van 234

20 sprake is van een verbetering van de veiligheidssituatie van 50% op het deel van de N3 tussen de Wantijbrug en de A16. Lokale brandweerzorg De lokale brandweerzorg Dordrecht wordt op basis van een dienstverleningsovereenkomst uitgevoerd door de regionale brandweer Zuid- Holland Zuid. De verlening van en toezicht op gebruiksvergunningen vindt plaats door de Milieudienst Zuid-Holland Zuid. In 2010 wordt gestart met de toepassing van een vernieuwd toezicht- en handhavingsbeleid voor brandveiligheid, gebaseerd op het Gebruiksbesluit. Om het aantal loze brandmeldingen gerelateerd aan automatische brandmeldingen terug te dringen is vanaf eind 2008 op proef gewerkt met een gewijzigde procedure. Dit doel hebben wij echter (nog) niet volledig behaald. Gelet op het feit dat de nieuwe situatie pas na in het najaar van 2008 vorm heeft gekregen zal het werkelijke resultaat pas eind 2009 echt meetbaar zijn. In worden aan de hand van de definitieve resultaten zonodig vervolgstappen gezet. Het project Community Safety (Veiligheid voor de samenleving) dat in 2008 is gestart is succesvol afgerond Hiermee is het de projectfase ontgroeid en onderdeel geworden van de normale bedrijfsvoering. In 2010 geven we opnieuw brandveiligheidsadviezen, verstrekken we rookmelders en geven we voorlichting op basisscholen en aan andere bijzondere doelgroepen Bij de kadernota 2009 is voorzien in de realisatie van een 2 e uitrukpost voor de brandweer op het leerpark. Deze post dient twee hoofddoelen, te weten het verbeteren van de aanrijtijden van de brandweer in geval van uitrukken en ten tweede het creëren van leer-werkverbinding met het leerpark. Oplevering en ingebruikname is gepland in het begin tweede kwartaal van Explosievenkaart De explosievenkaart is een dynamisch overzicht van locaties waar mogelijk explosieven kunnen liggen op het Eiland van Dordrecht. De kaart is sinds medio 2009 beschikbaar en kan worden geraadpleegd voordat grondwerkzaamheden op het eiland van Dordrecht worden uitgevoerd. Vervolgacties worden hierop afgestemd. In 2010 wordt het gebruik ervan samen met de afdeling vergunningverlening en handhaving van de Milieudienst Zuid-Holland Zuid verder verankerd ook t.b.v de vergunningverlening. Wat mag het kosten? bedragen x Thema Fysieke veilgheid Begroting Product Lasten Baten Saldo Saldo's Rampenbestrijding Externe veiligheid Brandweer Begroting voor bestemming Mutatie reserves Begroting na bestemming Thema Verkeersveiligheid Wat gaan we daarvoor doen? De inzet op de verkeersveiligheid blijft van groot belang. In 2010 wordt uitvoering gegeven aan het nieuwe verkeersveiligheidsplan dat de komende jaren als basis dient voor de activiteiten op het gebied van verkeersveiligheid. Zo blijft er aandacht voor eenduidigheid in de uitvoering van fysieke maatregelen en inrichting van verblijfsgebieden. Maar ook voor veiligheid rondom scholen en op fietsroutes. Gedragsbeïnvloeding blijft een belangrijk aandachtspunt. Niet alleen Begroting 2010 Pagina 20 van 234