Oppasoma s en opa s. Resultaten GGD Gezondheidspanel

Transcriptie

1 Oppasoma s en opa s Resultaten GGD Gezondheidspanel Waarom een onderzoek over oppasoma s en opa s? Tegenwoordig doen ouders vaak een beroep op oma en opa als het gaat om opvang van de kleinkinderen. De GGD wil graag weten hoe de grootouders het oppassen ervaren, of zij weleens tegen bepaalde zaken aan lopen tijdens het oppassen en of zij behoefte hebben aan informatie en/of ondersteuning op het gebied van opvoeding van (klein)kinderen. Wie deden mee aan het onderzoek? Aan het online panelonderzoek deden panelleden mee. 880 deelnemers (62%) hebben kleinkinderen en meer dan de helft van deze oma s en opa s (54%) past weleens op. De resultaten zijn gebaseerd op de 475 panelleden die daadwerkelijk ervaring hebben met oppassen. De groep jarigen is met 69% het sterkst vertegenwoordigd. Een kwart van de deelnemers zit in de leeftijdscategorie jaar. 37% van de panelleden heeft een laag opleidingsniveau, 29% heeft een opleiding op midden niveau en 34% heeft een hoog opleidingsniveau. Ruim 87% van de deelnemers is getrouwd of woont samen met een partner en 11% woont alleen.

2 Tabel 1 Aantal oppasdagen. Hoeveel dagen per week past u op? % 1-2 dagen per week dagen per week 5 1 keer of een paar keer per 2 weken 13 1 keer of een paar keer per maand 35 Meer dan de helft past weleens op Meer dan de helft van de grootouders past weleens op de kleinkinderen (54%). Tabel 1 geeft een overzicht van het aantal oppasdagen. De meeste oma s en opa s passen incidenteel op (42%). Ruim een derde (35%) past zowel op vaste dagen op als incidenteel, als het een keer nodig is. 18% past alleen op vaste dagen op. De meerderheid (48%) van de grootouders past op maximaal 2 kinderen tegelijkertijd. Meestal in hun eigen huis (40%), een kwart bij de kleinkinderen thuis en 33% zowel in het eigen huis als bij de kleinkinderen thuis. Er wordt het meest gepast op kinderen die nog niet op school zitten. Naarmate de kinderen ouder worden passen grootouders minder op. Slechts 8% van de ondervraagden past (ook) op kleinkinderen van 12 jaar en ouder. Bijna de helft (48%) van de oma s en opa s past op de kinderen van hun dochter(s). 36% past op de kinderen van hun zoon(s) en 17% past op de kinderen van zowel hun dochter(s) en zoon(s). Waarom passen grootouders op? Er is gevraagd waarom opa s en oma s op hun kleinkinderen passen. 96% is het met de stelling eens dat het fijn is om de kleinkinderen te zien en mee te maken en 91% past op om hun zoon/dochter te ondersteunen. Iets minder dan de helft (48%) past op omdat kinderopvang voor alle dagen te duur is voor hun zoon/dochter. (zie tabel 2). Tabel 2 Redenen om op te passen. Geen mening/ Ik pas op Eens Oneens n.v.t. omdat de kinderopvang (voor alle dagen) te duur is. 48% 18% 34% omdat ik daarmee mijn zoon/dochter kan ondersteunen. 91% 1% 7% omdat het fijn is om de kleinkinderen te zien en mee te maken. 96% 2% 2% omdat het de makkelijkste oplossing is voor mijn zoon/dochter. 71% 13% 15% zodat mijn zoon/dochter kan werken. 78% 11% 12% als mijn zoon/dochter er af en toe tussenuit wil. 68% 17% 15% omdat mijn zoon/dochter gescheiden is en er alleen voor staat. 11% 36% 53%

3 10 % is door de duurdere kinderopvang meer gaan oppassen. In 2013 is de kinderopvang voor veel gezinnen fors duurder geworden. Aan de deelnemers is gevraag of zij hierdoor meer zijn gaan oppassen. Dit is voor 10% van de grootouders het geval. De meeste van deze grootouders (40%) zijn een hele dag extra gaan oppassen. Als opa en oma niet zou oppassen, denkt 29% van de deelnemers dat hun zoon/dochter voor betaalde kinderopvang zou kiezen. 38% denkt dat hun zoon/dochter andere informele opvang zou regelen (familie/vrienden/buren). 13% denkt dat als opa en oma niet oppassen een van de ouders minder moet gaan werken of zou moeten stoppen met werken en 20% weet niet hoe hun zoon of dochter de opvang zou regelen. Geen moeite met aangeven dat het niet uitkomt. Bijna driekwart van de deelnemers heeft aangegeven geen moeite te hebben met nee zeggen als ze een keer niet kunnen oppassen. 29% geeft aan dit best moeilijk/heel moeilijk te vinden. Er is gevraagd waarom zij moeite hebben met nee zeggen. Het meest gegeven antwoord hierop is dat zij hun zoon of dochter niet willen teleurstellen (70%). De meerderheid (89%) van de deelnemers vindt niet dat er een te groot beroep op hen wordt gedaan als oppasser. 21% vindt soms dat er te veel van hen wordt gevraagd. Grootouders positief over oppassen. Grootouders zijn erg positief over het oppassen op de kleinkinderen. Zij geven aan blij te zijn dat ze kunnen oppassen, ze worden er gelukkig van. Ook geeft 90% aan het normaal te vinden om bij te springen. Een klein deel van de opa s en oma s vind het oppassen zwaar (13%) en voelt het als een verplichting (7%). (zie tabel 3). Betrokken zijn bij kinderen en kleinkinderen Wat vinden de opa s en oma s het mooiste aan het oppassen op de kleinkinderen? Als belangrijkste is aangegeven: Dat ik betrokken blijf bij het leven van mijn kinderen en kleinkinderen. 42% geeft aan het contact met de kleinkinderen het mooiste te vinden. Een hechte band met de kinderen en kleinkinderen wordt dan ook het vaakst (79%) genoemd als effect van het oppassen. Naast een hechte band levert het oppassen vooral plezier (45%) en geluk (30%) op. Tabel 3 Hoe ervaren grootouders het oppassen? Hoe ervaart u het oppassen? Eens Oneens Geen mening/ n.v.t. Ik wordt er gelukkig van 89% 4% 7% Ik ben blij dat ik het kan doen 99% 0% 1% Ik vind het normaal om bij te springen 90% 7% 3% Ik vind het zwaar 13% 76% 11% Ik vind het een verplichting 7% 82% 11%

4 Informatie over opvoeding De GGD wil graag weten waar oppasoma s en opa s tegenaan lopen tijdens het oppassen en of zij extra informatie en/of ondersteuning willen hebben rondom het oppassen. Daarom zijn er in de vragenlijst een aantal vragen gesteld over problemen tijdens het oppassen. Een derde van de deelnemers heeft afspraken gemaakt met hun zoon/dochter over hun rol als oppasoma of opa. De meeste oma s en opa s ondervinden geen problemen tijdens het oppassen. Zijn er wel problemen, dan zijn dit meestal opvoedkwesties (38%), verschil in opvatting over opvoeding van de kleinkinderen (29%) en lichamelijke problemen. Bijna iedereen die tegen problemen aanloopt tijdens het oppassen geeft aan hier wel met iemand over te kunnen praten. Meestal met zowel de partner als met hun zoon/dochter (47%). Enkele deelnemers hebben niemand om de problemen mee te bespreken. Ruim een kwart van de deelnemers (27%) geeft aan behoefte te hebben aan informatie. Er is het meest behoefte aan informatie over omgaan met internet en sociale media als facebook en twitter, informatie over grenzen stellen en voeding. De deelnemers die behoefte hebben aan informatie zouden het liefst via de website (55%) en folders (50%) worden geïnformeerd. Tot slot Dit onderzoek naar oppasoma s en opa s is gehouden onder panelleden die zich hebben aangemeld als lid van het GGD Gezondheidspanel. Qua leeftijdsopbouw zijn de deelnemers niet representatief voor de hele regio Noord-Holland Noord. Om deze reden moeten de resultaten van dit onderzoek beschouwd worden als een indicatie voor wat er leeft onder de doelgroep.

5 GGD Gezondheidspanel GGD Hollands Noorden is in 2013 gestart met het GGD Gezondheidspanel. Het gezondheidspanel biedt via internet de mogelijkheid om op een snelle en efficiënte manier actuele gezondheidsonderwerpen voor te leggen aan inwoners van Noord-Holland Noord. Op dit moment bestaat het panel uit ruim leden. De panelleden worden ongeveer vier keer per jaar gevraagd via internet een korte vragenlijst in te vullen over uiteenlopende onderwerpen die een relatie hebben met gezondheid. De panelleden worden per uitgenodigd voor het onderzoek. Voor het afnemen van de vragenlijst maakt de GGD gebruik van de online enquêtetool van SurveyMonkey. De resultaten van de onderzoeken geven de GGD inzicht in actuele gezondheidsonderwerpen en de mening van de panelleden daarover. De resultaten worden gebruikt voor gezondheidsbeleid van de GGD, gemeenten en zorgorganisaties. Alle leden van het gezondheidspanel worden per geïnformeerd over de resultaten. Maak het GGD Gezondheidspanel nóg sterker! Voor het GGD Gezondheidspanel zijn we altijd op zoek naar nieuwe leden. Is uw interesse gewekt en bent u geïnteresseerd in deelname aan het panel? Aanmelden kan via de website U krijgt dan vanzelf een uitnodiging voor deelname aan het eerstvolgende panelonderzoek. U kunt per onderzoek besluiten of u wilt deelnemen en op elk moment kunt u zich afmelden voor het gezondheidspanel. Voor vragen of opmerkingen kunt u mailen naar gezondheidspanel@ggdhn.nl. Colofon Uitgave: GGD Hollands Noorden Postbus AH Schagen Datum: mei 2014 Kenmerk: IN