ING Dutch Fund. Jaarverslag ING Dutch Fund (subfonds van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V.) DIRECTIE en BEHEERDER. ING Fund Management B.V.

Transcriptie

1 ING Dutch Fund Jaarverslag 2011 ING Dutch Fund (subfonds van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V.) DIRECTIE en BEHEERDER ING Fund Management B.V. Schenkkade AS Den Haag Internet: / ING Fund Management B.V. S.S. Bapat D.A. Buggenhout J.L. van der Giessen A.A.M. van den Heuvel ACCOUNTANT Ernst & Young Accountants LLP BANKIER ING Bank N.V.

2 ING Dutch Fund Inhoudsopgave Jaarverslag ING Dutch Fund Profiel... 3 Kerncijfers...4 Algemene inleiding... 5 Directieverslag... 8 Jaarrekening Balans Winst-en-verliesrekening Kasstroomoverzicht...17 Toelichting...18 Overige gegevens Verklarende woordenlijst Jaarverslag ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. Profiel Directieverslag...38 Jaarrekening Balans Winst-en-verliesrekening Toelichting...43 Overige gegevens Jaarverslag ING Nederland Basis Fonds Financiële verantwoording Balans Winst-en-verliesrekening Kasstroomoverzicht...64 Toelichting...65 Overige gegevens ING Dutch Fund 2 Jaarverslag 2011

3 ING Dutch Fund Profiel ALGEMEEN ING Dutch Fund beoogt aan aandeelhouders een beleggingsmogelijkheid te bieden in een actief en professioneel beheerde portefeuille van aandelen in Nederlandse ondernemingen. ING BELEGGINGSFONDSEN PARAPLU N.V. ING Dutch Fund is een Subfonds van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. DOELSTELLING ING Dutch Fund stelt zich ten doel om door middel van actief beheer, via het ING Nederland Basis Fonds, te komen tot een beter totaal rendement op lange termijn dan de benchmark. BELEGGINGSBELEID ING Dutch Fund belegt zijn vermogen door hoofdzakelijk te participeren in het ING Nederland Basis Fonds. ING Nederland Basis Fonds belegt zijn vermogen in hoofdzaak in aandelen in rechtspersonen die in Nederland hun zetel hebben, (om andere reden) deel uitmaken van de AEX Index dan wel waarvan de daarbij betrokken ondernemingen in Nederland hun hoofdactiviteit(en) hebben. Het fonds heeft de mogelijkheid om de beleggingen zowel direct als indirect - bijvoorbeeld door het aangaan van exposure op de betreffende financiële instrumenten via derivaten of beleggingen in andere beleggingsfondsen - aan te houden. ING Nederland Basis Fonds kan gebruik maken van derivaten zoals opties, futures, warrants, swaps en valutatermijntransacties. Deze kunnen worden toegepast voor het afdekken van risico's, efficiënt portefeuillebeheer en verhoging van het rendement. Daarbij kan sprake zijn van hefboomwerking waardoor de gevoeligheid van het fonds voor marktbewegingen wordt vergroot. Bij het gebruik van derivaten wordt ervoor zorg gedragen dat de portefeuille als geheel binnen de beleggingsrestricties blijft. REGIO Nederland BENCHMARK AEX-index (Total Return) BEURSNOTERING Het Subfonds is genoteerd op Euronext Amsterdam by NYSE Euronext, met als handelssymbool INGDF. De ISIN-code van de aandelen is NL ING Dutch Fund 3 Jaarverslag 2011

4 ING Dutch Fund Kerncijfers ALGEMEEN Eigen vermogen Aantal geplaatste aandelen Intrinsieke waarde per aandeel 40,62 48,11 45,87 35,21 72,49 Transactieprijs 40,56 48,03 45,82 35,25 72,42 Rendement van het fonds % -12,82 8,16 40,19-49,51 8,07 Rendement van de benchmark % -8,80 9,24 42,14-50,26 7,51 Relatief rendement % -4,02-1,08-1,95 0,75 0,56 Uitgekeerd dividend per aandeel 1,43 1,37 2,78 2,50 2,16 MEERJARENOVERZICHT (in totalen) Inkomsten Kosten Waardeveranderingen Totaal beleggingsresultaat (per aandeel) Inkomsten 1,45 1,35 1,37 2,79 2,38 Kosten 0,55 0,55 0,47 0,68 0,89 Waardeveranderingen -7,00 2,72 12,51-35,59 4,52 Totaal beleggingsresultaat -6,10 3,52 13,41-33,48 6,01 ALGEMEEN De vermelde cijfers hebben betrekking op 31 december respectievelijk de periode 1 januari tot en met 31 december van het betreffende jaar, tenzij anders vermeld. De transactieprijs betreft de transactiekoers waartegen op de eerste beursdag van het volgende boekjaar aan- en verkopen in aandelen van het Subfonds zijn afgewikkeld. Het rendement van het Subfonds is gebaseerd op de intrinsieke waarde per aandeel rekening houdend met (eventuele) dividenduitkeringen. Het relatief rendement betreft het verschil tussen het rendement van het Subfonds en het rendement van de benchmark. Het gemiddeld aantal aandelen, zoals dat wordt gebruikt in de berekening van het meerjarenoverzicht per aandeel, wordt bepaald als het gewogen gemiddelde van de uitstaande aandelen per 31 december van het vorig kalenderjaar en die per 31 maart, per 30 juni, per 30 september en per 31 december van het gelijk met het onderhavige boekjaar eindigende kalenderjaar in de verhouding 0,5:1:1:1:0,5. ING Dutch Fund 4 Jaarverslag 2011

5 ING Dutch Fund Algemene inleiding Bericht over het jaar was een bewogen jaar. De onrust op de Europese staatsleningenmarkten, waarbij het voortbestaan van de Eurozone soms in gevaar leek te komen, sprong bijzonder in het oog. Dat was niet minder het geval met de zware aardbeving /nucleaire ramp die Japan in maart trof. In Noord-Afrika en het Midden-Oosten kwam vanuit de bevolking een democratiseringsbeweging op, de 'Arabische Lente'. Gedreven door de onrust in de eurozone, angst voor lagere economische groei wereldwijd en uitermate soepel monetair beleid in de VS daalden de rentes op staatsleningen van 'veilige' landen als de VS en Duitsland tot historische dieptepunten (onder 2%). Begin 2011 waren de rentes nog 3,3% (VS) en 3% (Duitsland). Deze forse rentedalingen maakten staatsleningen van deze landen in 2011 tot de best presterende beleggingen. Mede dankzij de liquiditeit in de Amerikaanse treasury markt, bleven beleggers de VS (ondanks verlies in augustus van de AAA rating) beschouwen als 'veilige haven'. Dat privilege gold duidelijk niet voor de perifere landen in de eurozone die de rentes op hun staatsschuld juist sterk zagen oplopen. Deze rentestijgingen waren onder meer ingegeven door speculaties over een herstructurering van de Griekse staatsschuld in april. Angst bij beleggers leidde tot besmetting van landen als Portugal en Ierland. Later in het jaar focusten markten zelfs op een groot euroland, Italië. Uiteindelijk trad premier Berlusconi af en ging Mario Monti, ex-lid van de Europese Commissie, een technocratische regering leiden. Onder druk van de markten zetten de Europese regeringsleiders in 2011 belangrijke (maar nog niet afdoende) stappen richting budgettaire integratie van de eurozone landen. Door de aardbeving stortte Japan in een recessie. De ramp zorgde wereldwijd voor onderbrekingen in de aanvoer van onderdelen voor met name de auto- en elektronica-industrie. Wereldwijd haperde de industriële productie. De 'Arabische Lente' leidde onder meer tot zware strijd in Libië wat bijdroeg aan hogere olieprijzen. Hierdoor liep de inflatie in het eerste halfjaar op. Mede door de hoge olieprijs en de ramp in Japan vertraagde in het tweede kwartaal de wereldwijde groei. In het derde kwartaal trok de groei in Japan sterk aan, terwijl de VS vanaf het vierde kwartaal duidelijk betere economische cijfers liet zien. Daarentegen kwam de Europese economie in het vierde kwartaal in een recessie, door bezuinigingen in een aantal landen en verlies van vertrouwen wegens de staatsleningencrisis. De Duitse economie bleef echter sterk presteren. Nadat de Europese Centrale Bank (ECB) de rente vanwege oplopende inflatie in april had verhoogd, verlaagde zij deze in november en december (tot 1%). Tevens nam de ECB in december maatregelen om de liquiditeit van de Europese banken te verbeteren. Eerder al, in het derde kwartaal, begon de ECB (beperkt) staatsleningen te kopen van landen als Spanje en Italië; vooral om de opname van nieuwe leningen in de markt soepeler te laten verlopen. Doordat het monetair beleid van de ECB in de eerste jaarhelft krapper was dan dat van de Federal Reserve steeg de euro in die periode versus de dollar (van 1,34 naar 1,45). Dat de euro in de tweede jaarhelft daalde (tot 1,30 eind 2011) hield vooral verband met de draai door de ECB naar monetaire versoepeling. Daarnaast lijkt de euro in deze periode negatief beïnvloed te zijn door zorgen over de schuldencrisis. Door de betere economische cijfers in de VS, het verruimende beleid van de ECB en de stappen van de Europese regeringsleiders in de richting van budgettaire en economische integratie in de eurozone, verbeterde in het vierde kwartaal het sentiment op de markten. Hierdoor werd het grote verlies van wereldwijde aandelen in het derde kwartaal (-10%) in het laatste kwartaal goedgemaakt (+11%). Per saldo verloren aandelen in 2011 ruim 2% (in euro). Vastgoedaandelen in de volwassen economieën presteerden een groot deel van 2011 beter dan de brede aandelenmarkt, mede door een daling van de lange rentes. Wat wereldwijde vastgoedaandelen betreft, die verloren over heel 2011 circa 3%. Aandelen op Wall Street wonnen ruim 5% (in euro), mede door meevallend economisch nieuws en de goede gang van zaken bij de bedrijven. Japanse aandelen (-11%) en Europese aandelen (-7%) daalden. Aandelen van opkomende markten waren hekkensluiter (-15%), mede door kapitaaluitstroom in verband met de risicoaversie van Europese en Amerikaanse beleggers. De risicoaversie had ook tot gevolg dat defensieve sectoren als Gezondheidszorg (+14%) en Dagelijkse Consumentengoederen (+13%) goed presteerden en een cyclische sector als Basismaterialen de grootste verliezer was (-17%). De financiële sector verloor 15%. Ook droeg de hoge risicoaversie bij aan het uitlopen van de risicopremies (spreads) op risicovollere obligaties. Obligaties van opkomende markten (in harde valuta) bleven redelijk goed liggen. ING Dutch Fund 5 Jaarverslag 2011

6 ING Dutch Fund VOORUITZICHTEN Economieën Op basis van recente cijfers bevindt de wereldeconomie zich in een opgaande trend. Voor 2012 taxeren wij een groei van 3,2%. Voor 2013 bedraagt onze groeitaxatie 3,8%. Voor de volwassen economieën als geheel zal de groei onder het wereldwijde gemiddelde liggen. De economie van de VS is bezig aan een herstel. De opgaande trend is te danken aan een verbetering van de vertrouwensindicatoren, een behoorlijke banengroei, aanhoudend lage rentes en gunstige aandelenmarkten. Belangrijk is dat het vertrouwen op de financiële markten het gedrag van bedrijven en consumenten gunstig begint te beïnvloeden. In de eurozone drukken overheidsbezuinigingen stevig op de groei en loopt de werkloosheid op. De Duitse economie, goed gepositioneerd om van het wereldwijd herstel te profiteren, kan als locomotief voor de rest van de eurozone fungeren. Voor de eurozone taxeren wij voor 2012 een lichte groeikrimp van 0,3% en voor 2013 een zeer matige groei van 1%. Voor de opkomende markten taxeren wij voor 2012 een groei van 5,7% en voor 2013 van 6,1%, mede dankzij aanhoudend gunstige consumentenbestedingen. Die hebben naar verwachting steun van lagere inflatie. Wat China betreft; hier blijft de vastgoedmarkt het belangrijkste neerwaartse risico. Op basis van recente gegevens blijven wij uitgaan van een zachte landing van de economie (groei 2012 en 2013: 7,8% respectievelijk 7,7%). Obligatiemarkten In de eurozone (Duitsland) verwachten wij aanhoudend lage rentes. Bezuinigingen door overheden drukken de economische groei en doen de werkloosheid in de eurozone verder oplopen. In de context van het door ons verwachte zeer gematigde economische herstel zien wij geen rechtvaardiging voor hogere rentes. De forse liquiditeitssteun van de ECB aan de banken in december 2011 en februari 2012 heeft de lange rentes van landen als Spanje en Italië in het eerste kwartaal fors naar beneden gebracht. Hierdoor zijn de systeemrisico's de komende maanden duidelijk gedaald. Echter, de structurele problemen van de eurozone zijn niet verdwenen. Markten verwachten dat de ECB nieuwe maatregelen zal nemen, mocht de volatiliteit op de staatsleningenmarkten van de eurozone opnieuw oplaaien. In de VS kan de tienjarige rente op staatsleningen (13/4: 2%) iets oplopen, vooral onder invloed van betere economische vooruitzichten. Binnen de context van een aanhoudend ruim monetair beleid van de Federal Reserve verwachten wij geen sterke rentestijging van structurele aard. De 'search for yield' blijft een belangrijke steun voor risicovollere vastrentende categorieën als (hoogrentende) bedrijfsobligaties en obligaties van opkomende markten. Valutamarkten In het eerste kwartaal bleef besmetting op de staatsleningenmarkten in de eurozone nagenoeg uit. Dat was een steun voor de euro. Echter, de zorgen over de staatsleningenmarkten in de perifere landen zijn niet verdwenen. Tevens zal de economische groei in de eurozone dit jaar onder de groei in de VS liggen. Hierdoor kan de euro - via hogere rentes in de VS versus de eurozone - eveneens onder druk komen. Wij taxeren eind 2012 een euro/ dollarkoers van 1,25 à 1,30. Wereldwijde vastgoedaandelen In een omgeving van aanhoudend lage rentes zijn wereldwijde vastgoedaandelen aantrekkelijk. In de volwassen economieën, met name in de eurozone, blijft het dividendrendement van vastgoedaandelen zowel aantrekkelijk ten opzichte van het rendement op overheidsen bedrijfsobligaties als ten opzichte van het dividendrendement op aandelen. De bezettingsgraad en de huuropbrengsten van vastgoed laten een geleidelijk herstel zien. Voor 2012 taxeren wij een gemiddelde winstgroei voor wereldwijde vastgoedaandelen van circa 8%. In lijn daarmee kan ook het dividend stijgen. Nu de meeste vastgoedfondsen ('real estate investment trusts') geherfinancierd zijn, is de duurzaamheid van de dividenden die deze fondsen uitkeren groot. Ook in de opkomende economieën is een beweging naar een soepeler monetair beleid ingezet. Vorig jaar woog de verkrapping van de monetaire politiek in deze economieën nog sterk op vastgoedaandelen. Nadat zes jaar geleden de piek in de Amerikaanse huizenprijzen werd bereikt, verwachten wij dit jaar een stabilisatie van de markt. Volgend jaar is een herstel mogelijk. Een harde landing van de Chinese (vastgoed)markt, weer oplaaiende vrees voor een systeemcrisis in de eurozone en een diepere recessie in de eurozone blijven de belangrijkste neerwaartse risico's ten opzichte van ons basisscenario. ING Dutch Fund 6 Jaarverslag 2011

7 ING Dutch Fund Wereldwijde aandelenmarkten Op basis van de winstvooruitzichten en de waarderingen zijn wereldwijde aandelen aantrekkelijk. Voor 2012 taxeren wij een bescheiden winstgroei van Amerikaanse bedrijven en een lichte winstdaling van Europese bedrijven. De aantrekkelijkheid van aandelen qua waardering kan worden afgemeten aan diverse maatstaven, bijvoorbeeld de koers/boekwaarde en het dividendrendement versus het obligatierendement (Duitsland). Gezien de waardering kunnen wereldwijde aandelen in 2012 behoorlijke prestaties laten zien. Toch is het raadzaam het eerste kwartaal, dat verrassend gunstig was voor de aandelenmarkten, niet tot maatstaf voor het hele jaar te nemen. De risico's ten opzichte van ons basisscenario blijven hoog. Neerwaartse risico's doen zich voor in geval van nieuwe, forse spanningen op de Europese staatsleningenmarkt. Zo'n ontwikkeling zou een stijging van de koers-winstverhoudingen beletten en de winstgroei aantasten. Andere neerwaartse risico's zijn een verdere stijging van de olieprijs (tot $ 140 en hoger) en een harde landing van de Chinese economie. Opwaartse risico's doen zich voor als de Europese regeringsleiders de veelkoppige problematiek, die inherent is aan de eurosysteemcrisis, middels een pakket concrete maatregelen daadkrachtig aanpakken. Dan kunnen de risicopremies die beleggers eisen omlaag en is er additionele steun voor een verdere stijging van de aandelenwaarderingen. In het algemeen zijn wij positiever voor aandelen van opkomende markten dan voor aandelen van de volwassen markten. Dat heeft vooral te maken met de superieure fundamenten van opkomende markten en hun lagere waardering. Daarbij gaan wij ervan uit dat de Chinese economie geleidelijk zal vertragen, dus een zachte landing zal laten zien. Wat de sectoren betreft, denken wij dat cyclische sectoren in 2012 beter zullen presteren dan defensieve sectoren. Analisten worden relatief positiever voor de winstevolutie van cyclische sectoren. Ook bevinden veel beleggers zich nog in het eerste stadium van de 'draai' van defensieve sectoren naar cyclische sectoren. De ervaring leert dat het een aantal maanden duurt voordat institutionele beleggers hun beleggingsportefeuilles aanpassen. Ten slotte: wij handhaven onze voorkeur voor aandelen met naar verwachting duurzame en stijgende dividenden. In een omgeving met bescheiden winstgroei taxeren wij dividenden die minimaal in lijn met de winstgroei stijgen. Wij wijzen erop dat bedrijven forse bedragen aan kasmiddelen op hun balans hebben staan. Ook is het bedrag dat bedrijven aan contant dividend uitkeren momenteel laag in verhouding tot hun gerealiseerde winst. Den Haag, 27 april 2012 ING Fund Management B.V. ING Dutch Fund 7 Jaarverslag 2011

8 ING Dutch Fund Directieverslag MARKTONTWIKKELINGEN Het was een zeer turbulent jaar. Het begon optimistisch, maar de stemming sloeg snel om en de economische vooruitzichten werden naar het eind van het jaar toe steeds grimmiger. De Griekse schuldencrisis groeide uit tot een Europese crisis vanwege een gebrek aan afdoende maatregelen om dit te voorkomen. De lichtpuntjes kwamen aan het eind van het jaar uit de Verenigde Staten, waar de macro-economische indicatoren op verbetering duidden. Op de aandelenmarkten was de volatiliteit hoog; vaak werd de richting bepaald door uitspraken van politici of acties van de ECB. In Nederland vertaalde dit zich in een daling van de AEX van 8,8% (inclusief dividend), waarbij defensieve aandelen als Royal Dutch Shell en Unilever de positieve uitschieters waren. Cyclische ondernemingen en small caps bleven achter. Uitzondering was ASML. De producent van halfgeleidersystemen profiteerde van een verbetering in het orderboek in het vierde kwartaal. GEVOERD BELEGGINGSBELEID Het ING Dutch Fund bleef in 2011 met een daling van 12,8% achter bij de AEX. We begonnen het jaar met licht positieve verwachtingen en positioneerden de portefeuille hierop. We hadden een overwogen positie in industriële en technologiebedrijven en waren onderwogen in defensieve zwaargewichten als Royal Dutch Shell en Unilever. Vervolgens kwamen er winstwaarschuwingen van cyclische bedrijven als Air France KLM, TNT Express, TomTom en Philips, maar ook van meer defensieve namen als KPN, Heineken en CSM. KPN had last van veranderend consumentengedrag: men gebruikt gratis internetapplicaties in plaats van sms. Heineken en CSM hadden te lijden van een zwakke vraag gecombineerd met hoge grondstofprijzen. Ondanks deze verslechtering van omstandigheden voor veel bedrijven zijn we blijven toevoegen in namen waar we op langere termijn potentie zien. We breidden onze belangen uit in onder meer Dockwise, ASM International, Nutreco, CSM en USG. Ook namen we nieuwe belangen in Koninklijke Ten Cate en Vopak op in de portefeuille. In de AEX kwamen twee nieuwe namen. Roestvrijstaalproducent Aperam werd afgesplitst van ArcelorMittal en TNT Express van PostNL. Wereldhave verdween uit de AEX. De grootste positiewijzigingen binnen het fonds waren het overwegen van Ahold vanuit Heineken, het overwegen van PostNL vanuit KPN en het overwegen van Fugro vanuit Royal Dutch Shell. Pas in de laatste maand van het jaar begonnen we wat te profiteren van onze positionering en wonnen we wat van de verloren performance terug. Per saldo waren PostNL en ArcelorMittal de zwakste aandelen in de portefeuille, met negatieve rendementsbijdragen van respectievelijk 1,0% en 0,8%. Onze terughoudendheid ten aanzien van Unilever resulteerde in een negatieve bijdrage van 0,6%. ASML was een van de positieve uitschieters en droeg 0,4% bij. VOORUITZICHTEN De verwachtingen voor 2012 zijn niet onverdeeld positief. Beleggers worden geconfronteerd met moeilijke en volatiele omstandigheden. De wereldwijde groei zal in 2012 dalen tot circa 3%. Europa moet een lichte recessie overwinnen, gevolg van bezuinigingen en het terugdringen van hoge schuldenlasten. Daar staat tegenover dat recente maatregelen van de centrale banken en andere beleidsmakers de systeemrisico's hebben gereduceerd. Wij verwachten dat de bedrijfsresultaten zullen afnemen, maar vergeleken met eerdere recessies zien we slechts een lichte terugval in de winsten: de kosten worden goed onder controle gehouden, waardoor de bedrijfsresultaten minder kwetsbaar zijn voor een terugval in de omzet. Ondertussen zijn de waarderingen en de fusie- en overnameactiviteiten een steun in de rug. Aandelenwaarderingen zijn aantrekkelijk, zowel in absolute zin als vergeleken met andere beleggingscategorieën (zoals bedrijfsobligaties). Veel bedrijven beschikken over een goed gevulde kas en een sterke balans, terwijl overnamekandidaten relatief goedkoop zijn. WIJZIGING BEREKENING MANAGEMENTVERGOEDING De berekeningswijze van de managementvergoeding is per 1 januari 2012 aangepast. De managementvergoeding wordt voortaan niet meer op maandbasis, maar op dagbasis berekend. Het jaarpercentage van de managementvergoeding wordt herleid op dagbasis en berekend over het dagelijks vastgestelde eigen vermogen. De aanpassing beoogt een meer nauwkeurige berekening gedurende een maand en leidt niet tot substantiële verhoging of verlaging van vergoeding. SAMENVOEGING Op 26 mei 2011 heeft de samenvoeging van ING AEX Shadow als verdwijnend Subfonds met ING Dutch Fund als verkrijgend Subfonds door middel van wijziging van de statuten van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. plaatsgevonden. De ruilverhouding voor de effectuering van de samenvoeging is vastgesteld op basis van de intrinsieke waarde van de betreffende Subfondsen op 26 mei 2011, uitgaande van de slotkoersen van 25 mei De intrinsieke waarde is door de directie van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. vastgesteld, waarbij externe deskundigen betrokken waren. De ruilverhouding is opgenomen in de toelichting op de jaarrekening van het ING Dutch Fund. ING Dutch Fund 8 Jaarverslag 2011

9 ING Dutch Fund Reden van de samenvoeging is in het algemeen de wens om de kostenstructuur van kleiner geworden/wordende Subfondsen voor de aandeelhouders te verbeteren door deze te laten samengaan met andere Subfondsen met een vergelijkbaar risicoprofiel. Relatief kleine Subfondsen of Subfondsen die naar verwachting in de toekomst zullen inkrimpen, krijgen te maken met een relatief hoge kostenratio (TER). Het inkrimpen van een Subfonds kan dan ook een negatieve invloed hebben op het potentiële rendement van die kleinere Subfondsen. Door deze kleinere Subfondsen te laten samengaan en zo Subfondsen met een groter fondsvermogen te doen ontstaan, wordt dit potentieel negatieve effect tegengegaan. Anderzijds geldt verder voor ING AEX Shadow dat door het relatief geringe fondsvermogen de relatieve kosten te hoog zijn zodat het beleggingsbeleid (het volgen van de AEX) niet meer uitgevoerd kan worden zonder structureel minder te presteren dan de betreffende index die gevolgd wordt. ING AEX Shadow doet in feite niets anders dan de AEX volgen (zgn. passief beheerde strategie), terwijl ING Dutch Fund de AEX slechts als benchmark neemt en deze probeert te verslaan door ervan af te wijken (zgn. actief beheerde strategie). ING Dutch Fund is genoteerd gebleven op Euronext Amsterdam by NYSE Euronext, ING AEX Shadow heeft zijn notering verloren. ING Dutch Fund 9 Jaarverslag 2011

10 ING Dutch Fund RISICO'S BIJ HET DEELNEMEN IN BELEGGINGSFONDSEN Beleggen impliceert het aangaan van transacties in financiële instrumenten. Aan het beleggen in het onderhavige Subfonds en derhalve aan het gebruik van financiële instrumenten zijn zowel kansen als ook risico's verbonden. Het beheersen van risico's die met beleggen zijn verbonden moet altijd in samenhang worden gezien met de kansen, zoals die tot uitdrukking komen in het rendement. Risicomanagement is daarom niet zozeer het zoveel mogelijk inperken van risico's als wel het streven naar een optimale verhouding tussen rendement en risico binnen acceptabele limieten. Onderstaande opsomming bevat een aantal van de belangrijkste risico's die zich voordoen bij daadwerkelijke transacties in financiële instrumenten zoals die worden uitgevoerd in de ING Basis Fondsen en niet Nederlandse ING Fondsen. Daar het vermogen hoofdzakelijk wordt belegd in één of meerdere ING Basis Fondsen en niet Nederlandse ING Fondsen, worden de risico's aangemerkt als risico's van het onderhavige Subfonds. De belangrijkste risicocategorieën, verbonden met transacties in financiële instrumenten, zijn: Prijsrisico's Marktrisico Het risico dat de waarde van een financieel instrument kan fluctueren als gevolg van verandering in de marktprijs, ten gevolge van factoren die van toepassing zijn op een individueel instrument dan wel voor een verzameling van instrumenten. Het risico varieert met de volatiliteit van de beleggingen. Renterisico Het risico dat de waarde van een financieel instrument kan fluctueren als gevolg van verandering in de marktrente. Valutarisico Het risico dat de waarde van een financieel instrument kan fluctueren als gevolg van verandering in valutakoersen. Kredietrisico Het risico dat voortvloeit uit het feit dat een specifieke tegenpartij tegenover het Subfonds niet in staat is aan zijn verplichtingen uit hoofde van contracten inzake financiële instrumenten te voldoen. Liquiditeitsrisico Het risico dat het Subfonds niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen, die zijn benodigd om aan bepaalde verplichtingen te kunnen voldoen. Het liquiditeitsrisico, dat een Subfonds loopt, is in hoofdzaak gerelateerd aan de beleggingen van het Subfonds in incourante effecten. Kasstroomrisico Het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een financieel instrument zullen fluctueren in omvang. Afwikkelingsrisico Het risico dat bij de afwikkeling van een transactie de tegenpartij niet aan zijn verplichtingen voldoet waardoor betaling of levering van financiële instrumenten niet, niet op tijd of niet zoals verwacht plaatsvindt. Bewaarnemingsrisico Het risico van verlies van in bewaring gegeven activa als gevolg van insolvabiliteit, nalatigheid of frauduleuze handelingen van de bewaarnemer van die activa. Uitlenen van effecten Effecten kunnen worden uitgeleend. Er geldt geen beperking van het percentage van de effecten dat kan worden uitgeleend. Het Subfonds loopt door het uitlenen van effecten een afwikkelingsrisico zoals hierboven omschreven. Cash management risico Het Subfonds kan, via de ING Basis Fondsen waarin het Subfonds direct of indirect belegt, gebruik maken van de cash management diensten van ING Asset Management B.V. ("ING Asset Management"). Hierdoor worden gelden van het ING Basis Fonds uitgezet en belegd door ING Asset Management. Deze gelden worden door ING Liquidity Management Solutions B.V. ("LMS") aangehouden voor rekening en risico van het ING Basis Fonds. In extreme marktomstandigheden kan het netto resultaat van de cash management diensten negatief zijn hetgeen betekent dat het ING Basis Fonds een negatieve rente betaalt. Een dergelijke extreme omstandigheid kan zich voordoen indien de wederpartijen van LMS (dit kunnen andere ING Basis Fondsen zijn) niet kunnen voldoen aan hun verplichtingen jegens LMS. Dit risico wordt beperkt doordat ING Asset Management de gegoedheid van een potentiële wederpartij onderzoekt voordat LMS hiermee een transactie aangaat. ING Dutch Fund 10 Jaarverslag 2011

11 ING Dutch Fund Bij de uitvoering van de cash management diensten door ING Asset Management bestaan er operationele risico's. Deze risico's zijn beperkt aangezien ING Asset Management een vergunning heeft op grond van de Wft voor het verrichten van vermogensbeheerdiensten en uit dien hoofde aan een groot aantal verplichtingen dient te voldoen m.b.t. haar bedrijfsvoering. LMS kan door ING Asset Management ook gebruikt worden voor dienstverlening aan derden voor wie ING Asset Management vermogens beheer diensten verricht. De gelden van het ING Basis Fonds worden derhalve gezamenlijk met de gelden van andere cliënten uitgezet en belegd en niet uitsluitend voor het ING Basis Fonds waardoor sprake is van vermenging van vermogens. Als bewaarder van de gelden behoeft LMS geen vergunning en dienovereenkomstig worden geen kapitaalseisen gesteld. Er is slechts sprake van indirect toezicht door de Autoriteit Financiële Markten via het toezicht op ING Asset Management. Tegenpartijrisico Het Subfonds loopt in beginsel tegenpartijrisico tot de vermelde bedragen voor alle actiefposten die op de Balans zijn opgenomen. Voor de verschillende activa met een substantieel financieel belang kan het volgende worden toegelicht: Voor het tegenpartijrisico met betrekking tot de beleggingen in Participaties in ING Basis Fondsen verwijzen wij naar de financiële verantwoording van de ING Basis Fondsen. Liquide middelen worden aangehouden bij ING Bank N.V. ING Bank N.V. heeft per een deposit credit rating van Aa3 (Moody ' s) en A+ (Standard & Poor 's). Naast bovenstaande opsomming kunnen zich ook risico's voordoen die niet specifiek met het gebruik van financiële instrumenten samenhangen. Het betreft: Wijziging in financiële en fiscale wetgeving Doordat financiële en fiscale wetgeving aan verandering onderhevig zijn, kan een omstandigheid ten tijde van toetreding ten nadele wijzigen. Risico verhandelbaarheid In uitzonderlijke situaties kan sprake zijn van verminderde verhandelbaarheid van de rechten van deelneming in het Subfonds. Dit kan zich voordoen indien binnen een kort tijdsbestek relatief omvangrijke uittreding uit het Subfonds plaatsvindt waardoor er onvoldoende mogelijkheid is, ingegeven door marktomstandigheden, om beleggingen om te zetten in liquide middelen. Dit risico is nauw verwant aan het liquiditeitsrisico. Paraplurisico Het paraplurisico is per 1 juli 2011 komen te vervallen in verband met de omstandigheid dat de Subfondsen op grond van gewijzigde Nederlandse wetgeving (Wft) een (juridisch) afgescheiden vermogen hebben gekregen. Operationeel risico Het risico dat schade ontstaat als gevolg van tekortschietende interne processen en systemen, menselijke onvoorziene fouten of externe gebeurtenissen. Een uitgebreide beschrijving van de risico's kunt u nalezen in het Prospectus en het Supplement. INZICHT IN RISICO'S Het jaarverslag heeft onder meer als functie om inzicht te verschaffen in risico's die zich ultimo verslagperiode voordoen. Dit inzicht is het beste te verkrijgen door het in samenhang beoordelen van het verslag van het Subfonds, van het paraplufonds waarvan het Subfonds deel uitmaakt en van de ING Basis Fondsen en niet Nederlandse ING Fondsen waarin het Subfonds (indirect) participeert. Het in de ING Basis Fondsen en niet Nederlandse ING Fondsen opgenomen overzicht Samenstelling van de beleggingen biedt informatie inzake de mate van spreiding van beleggingen op het gebied van zowel regio en valuta als per individuele naam, alsmede inzake rentepercentage en resterende looptijd per belegging in geval van vastrentende beleggingen en geeft daarmede onder meer een indicatie van prijsrisico's. Terzake van afgeleide financiële instrumenten zijn, voor zover deze instrumenten onderdeel van de portefeuille op verslagmoment uitmaken, overzichten en specificaties opgenomen waarin relevante informatie is weergegeven. Het ING Basis Fonds kan rechtstreeks derivatentransacties met een geselecteerde groep van financiële instellingen afsluiten. Deze financiële instellingen hebben in principe minimaal een A-rating. Voor vorderingen langer dan drie maanden uit hoofde van deze transacties wordt cash collateral als zekerheid ontvangen, dit wordt op de balans onder Vorderingen Collateral verantwoord. In de Toelichting op de Balans is in het geval het ING Basis Fonds in vastrentende waarden belegd, informatie opgenomen met betrekking tot duratie en credit ratings van de portefeuille. De duratie is een maatstaf voor de gevoeligheid van vastrentende portefeuilles voor wijzigingen in de marktrente. Het overzicht Valutapositie dat is opgenomen in de Toelichting op de balans geeft inzicht in de mate waarin de activa en passiva van het Subfonds in euro dan wel in andere valuta luiden, met inbegrip van de afgeleide financiële instrumenten, zoals valutatermijntransacties, die daaraan mede sturing geven. ING Dutch Fund 11 Jaarverslag 2011

12 ING Dutch Fund Indien het Subfonds, via de ING Basis Fondsen, effecten uitleent wordt in de Toelichting op zowel de Balans als de W&V nadere informatie verstrekt waarmee inzicht wordt verkregen in de specifieke risico's en de beheersing van die risico's. Als er sprake is van Cash management in de ING Basis Fondsen, dan wordt dit verantwoord in de Balans onder Liquiditeitsbeheer en in de W&V onder resultaat Liquiditeitsbeheer van het betreffende ING Basis Fonds. RISICOBEHEER ING Fund Management B.V., de beheerder van het Subfonds, bewaakt met behulp van een systeem van risicobeheersingsmaatregelen dat het Subfonds in het algemeen en de beleggingsportefeuille in het bijzonder voortdurend blijft voldoen aan de randvoorwaarden zoals die in het prospectus zijn vastgelegd, aan de wettelijke kaders en aan de meer fondsspecifieke interne uitvoeringsrichtlijnen. Dergelijke richtlijnen zijn onder meer gesteld ten aanzien van de mate van spreiding van de portefeuille, de kredietwaardigheid van debiteuren, de kwaliteit van marktpartijen waarmede zaken worden gedaan en de liquiditeit van de beleggingen. Zo zal een brede en goede spreiding van de beleggingen naar verwachting een dempend effect hebben op onderkende prijsrisico's, terwijl selectie op kredietwaardigheidsniveau en limietbewaking de mogelijkheid scheppen om kredietrisico's te beheersen. Liquiditeitsrisico's kunnen worden beperkt door hoofdzakelijk in courante, beursgenoteerde effecten te beleggen. Door gebruik te maken van afgeleide financiële instrumenten is het mogelijk om prijsrisico's zoals valuta- en renterisico's af te dekken of te sturen. Tevens bieden deze instrumenten mogelijkheden tot efficiënt portefeuillebeheer bijvoorbeeld bij anticipatie op in- en uitstroom. Bij het gebruik van derivaten wordt ervoor zorg gedragen dat de market exposure van de portefeuille in lijn is met hetgeen bereikt zou kunnen worden zonder gebruik te maken van derivaten. Daarnaast zullen derivaten zodanig worden gebruikt dat de portefeuille als geheel binnen de beleggingsrestricties blijft. De bedrijfsvoering van de beheerder, voor zover die van toepassing is op de activiteiten van de beleggingsinstelling, is mede gericht op het beheersen van operationele risico's. In de paragraaf "Verklaring omtrent de bedrijfsvoering" wordt nader ingegaan op de inrichting van de bedrijfsvoering van de beheerder. Gebruik derivaten in verslagperiode Het fonds heeft tijdens de verslagperiode een positie aangehouden in futures op de AEX ter dekking van de nog te ontvangen dividenden. ING Dutch Fund 12 Jaarverslag 2011

13 ING Dutch Fund VERKLARING OMTRENT DE BEDRIJFSVOERING Algemeen Als beheerder van ING Dutch Fund is het, overeenkomstig artikel 121 van het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo), onze verantwoordelijkheid te verklaren dat voor ING Dutch Fund wordt beschikt over een beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering overeenkomstig de in de Wet op het financieel toezicht en de daaraan gerelateerde regelgeving gestelde eisen en dat deze bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2011 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Hieronder gaan wij in op de inrichting van de bedrijfsvoering van de beheerder voor zover gericht op de activiteiten van de beleggingsinstelling. De bedrijfsvoering is afgestemd op de omvang van de organisatie en in lijn met bij of krachtens de wet gestelde eisen. Een dergelijke structuur kan geen absolute zekerheid bieden dat zich nooit afwijkingen zullen voordoen, maar is ontworpen om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de effectiviteit van de interne beheersingsmaatregelen aangaande de risico's gerelateerd aan de activiteiten van de beleggingsinstelling. De beoordeling van het functioneren en de effectiviteit van de bedrijfsvoering behoort tot de verantwoordelijkheid van de beheerder. Activiteiten in 2011 Ten aanzien van de opzet van de administratieve organisatie en interne controle (thans 'bedrijfsvoering' genoemd) heeft de beheerder het COSO Integrated Framework als uitgangspunt gekozen. Periodiek worden op systematische wijze de significante risico's bepaald. Het bestaande stelsel van interne beheersingsmaatregelen mitigeert deze risico's. De beschrijving van de bedrijfsvoering is geëvalueerd en is in lijn met bij of krachtens de wet gestelde eisen. Dit houdt in dat de significante risico's en interne beheersingsmaatregelen ten aanzien van de relevante processen zijn beoordeeld en geactualiseerd. Aan de beoordeling van de effectiviteit en het functioneren van de bedrijfsvoering wordt in de praktijk op een aantal manieren invulling gegeven. Door middel van performance indicatoren, die zijn gebaseerd op de procesbeschrijvingen en de daarin opgenomen beheersingsmaatregelen, wordt het management periodiek geïnformeerd. Daarnaast is er een incidenten- en klachtenprocedure. In 2011 is het effectieve functioneren van de bedrijfsvoering getest door middel van detailtesten van opzet, bestaan en werking ervan. Dit betreffen generieke testwerkzaamheden die procesmatig zijn uitgevoerd voor de verschillende beleggingsinstellingen waarvoor ING Fund Management B.V. als beheerder optreedt. Op het niveau van de individuele beleggingsinstellingen kunnen de uitgevoerde testwerkzaamheden daarom verschillen. De testen worden uitgevoerd door de afdeling Operational Risk Management, in overleg met de externe accountant. Hieruit zijn in het kader van de rapportage in dit jaarverslag geen relevante bevindingen naar voren gekomen. Rapportage over de bedrijfsvoering Gedurende 2011 hebben wij de verschillende aspecten van de inrichting van de bedrijfsvoering beoordeeld. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan zou moeten worden geconcludeerd dat de beschrijving van de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo niet voldoet aan de vereisten zoals opgenomen in het Bgfo en daaraan gerelateerde regelgeving. Ook is niet geconstateerd dat de maatregelen van interne controle niet effectief en overeenkomstig de beschrijving functioneren. Op grond van het bovenstaande verklaren wij als beheerder voor ING Dutch Fund te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Bgfo, die voldoet aan de eisen van het Bgfo en verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2011 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. In 2012 gaan kernsystemen in de front- en backoffice vervangen worden door meer geïntegreerde systemen. Dit zal gevolgen hebben voor diverse kernprocessen in de value chain. Deze gevolgen worden momenteel in kaart gebracht met onder meer als doel dat instandhouding van de vereiste controlemaatregelen gewaarborgd blijft. Den Haag, 27 april 2012 ING Fund Management B.V. ING Dutch Fund 13 Jaarverslag 2011

14 ING Dutch Fund Jaarrekening Over de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 ING Dutch Fund 14 Jaarverslag 2011

15 ING Dutch Fund Balans per 31 december Vóór resultaatbestemming BELEGGINGEN Participaties in ING Basis Fondsen VORDERINGEN Uit hoofde van beleggingstransacties Overige vorderingen OVERIGE ACTIVA Liquide middelen KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan aandeelhouders Overige schulden Uitkomst van vorderingen en overige activa minus kortlopende schulden Uitkomst van activa minus kortlopende schulden EIGEN VERMOGEN Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat ING Dutch Fund 15 Jaarverslag 2011

16 ING Dutch Fund Winst-en-verliesrekening Over de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011, respectievelijk over de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010 BEDRIJFSOPBRENGSTEN OPBRENGSTEN UIT BELEGGINGEN Toegerekend direct beleggingsresultaat van ING Basis Fondsen WAARDEVERANDERING BELEGGINGEN Toegerekend indirect beleggingsresultaat van ING Basis Fondsen OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Directe kosten Toegerekende kosten ING Basis Fondsen Interest Som der bedrijfslasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ING Dutch Fund 16 Jaarverslag 2011

17 ING Dutch Fund Kasstroomoverzicht Over de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011, respectievelijk over de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010 KASSTROOM UIT BELEGGINGSACTIVITEITEN Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Af: Toegerekende resultaten ING Basis Fondsen Aankoop van beleggingen Verkoop van beleggingen Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN Plaatsing van aandelen Inkoop van aandelen Inbreng uit hoofde van samenvoeging Uitgekeerd dividend Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten NETTO KASSTROOM Stand liquide middelen begin verslagperiode Stand liquide middelen ultimo verslagperiode ING Dutch Fund 17 Jaarverslag 2011

18 ING Dutch Fund Toelichting ALGEMEEN ING Dutch Fund is een Subfonds dat deel uitmaakt van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. Het jaarverslag van ING Dutch Fund bevat naast het verslag van het Subfonds zelf ook als bijlage het jaarverslag van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V., alsmede als bijlage het jaarverslag van één of meer ING Basis Fondsen waarin het Subfonds direct of indirect participeert. Op deze wijze is het mogelijk inzicht te verkrijgen in de feitelijke beleggingen waarin wordt geparticipeerd en de daarmede samenhangende risico's. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de door de wetgever opgestelde modellen ten behoeve van de jaarrekening voor beleggingsinstellingen en is in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en de Wet op het financieel toezicht. Op onderdelen zijn in de jaarrekening bewoordingen gehanteerd die afwijken van die modellen, omdat deze beter de inhoud van de post weergeven. Het Subfonds heeft geen medewerkers in dienst. De directie wordt gevoerd door ING Fund Management B.V. Alle aandelen in ING Fund Management B.V. worden gehouden door ING Investment Management (Europe) B.V. ING Fund Management B.V. en ING Investment Management (Europe) B.V. maken deel uit van ING Groep N.V. ING Fund Management B.V., gevestigd te Den Haag, is tevens de beheerder van het Subfonds en beschikt in die hoedanigheid over een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit hoofde van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Voor de beheeractiviteiten wordt een managementvergoeding in rekening gebracht. SAMENVOEGING Op 26 mei 2011 heeft de samenvoeging van ING AEX Shadow als verdwijnend Subfonds met ING Dutch Fund als verkrijgend Subfonds door middel van wijziging van de statuten van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. plaatsgevonden. Het verkrijgende Subfonds, met aandelenserienummer 11, heeft zijn activiteiten voortgezet onder de naam ING Dutch Fund. Op het samenvoegingmoment bedroeg het eigen vermogen van het verkrijgende Subfonds en het aantal uitstaande aandelen Van het verdwijnende Subfonds bedroeg het eigen vermogen op samenvoegingmoment en het aantal uitstaande aandelen De ruilverhouding bedraagt 0,7314. Deze ruilverhouding betekent dat voor 1 aandeel ING AEX Shadow 0,7314 aandeel in ING Dutch Fund is verkregen. NOTERING De aandelen van het Subfonds zijn toegelaten tot de notering op Euronext Amsterdam by NYSE Euronext. PARAPLUSTRUCTUUR ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, zoals omschreven in art. 76a van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek met een (semi) open-end structuur. Het fonds kent een paraplustructuur, hetgeen betekent dat de gewone aandelen zijn onderverdeeld in verschillende series aandelen, waarbij elke serie aandelen correspondeert met een afzonderlijk Subfonds. Een Subfonds is een administratief afgescheiden gedeelte van het vermogen van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V., waarvoor een seperaat beleggingsbeleid wordt gevoerd. Elke serie aandelen vertegenwoordigt de gerechtigdheid tot het vermogen van een bepaald Subfonds. Ieder Subfonds heeft een eigen specifiek beleggingsbeleid, risicoprofiel en koersvorming. De aandelen van de Subfondsen zijn toegelaten tot de notering op de Euronext Amsterdam by NYSE Euronext. Per 1 juli 2011 hebben de Subfondsen op grond van gewijzigde Nederlandse wetgeving (Wft) een (juridisch) afgescheiden vermogen gekregen. Voorheen vormden de Subfondsen deel uitmakend van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. geen juridisch afgescheiden vermogen waardoor een eventueel negatief vermogenssaldo van een Subfonds gevolgen kon hebben voor andere Subfondsen. OPEN-END STRUCTUUR ING Dutch Fund is een (semi) open-end beleggingsmaatschappij, hetgeen betekent dat de directie van het Subfonds, behoudens uitzonderlijke situaties, op verzoek aandelen zal uitgeven of verkrijgen tegen de transactieprijs van een aandeel, zoals die voor een betreffende beursdag is vastgesteld. ING Dutch Fund 18 Jaarverslag 2011

19 ING Dutch Fund De directie van het Subfonds kan de inkoop van aandelen weigeren indien door de inkoop van aandelen niet langer wordt voldaan aan de vereisten om te worden aangemerkt als fiscale beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting Inkoop van aandelen vindt niet plaats gedurende de periode dat, op grond van het daartoe in het prospectus bepaalde, de intrinsieke waarde van het Subfonds niet wordt vastgesteld of in het geval dat redelijkerwijs kan worden verwacht dat inkoop van aandelen tot gevolg kan hebben dat het belang van de meerderheid van de bestaande aandeelhouders aanzienlijk wordt geschaad. FISCALE STATUS Het Subfonds maakt onderdeel uit van ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. dat de status heeft van fiscale beleggingsinstelling zoals bedoeld in artikel 28 Wet op de vennootschapsbelasting Dit betekent dat het nultarief van de vennootschapsbelasting van toepassing zal zijn, indien ING Beleggingsfondsen Paraplu N.V. onder meer voldoet aan de jaarlijkse uitdelingsverplichting. De uitdelingsverplichting houdt in dat de, per Subfonds bepaalde, voor uitdeling beschikbare winst binnen acht maanden na het einde van het boekjaar aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd in de vorm van dividend en wordt voldaan aan de overige relevante voorschriften. Een positief saldo van koersresultaten op beleggingen, na aftrek van een evenredig aandeel in de kosten die met het beheer van de beleggingen verband houden, wordt toegevoegd aan de zogeheten herbeleggingsreserve en valt niet onder de uitdelingsverplichting. Tevens mag het Subfonds winst toevoegen aan de zogeheten afrondingsreserve, die maximaal 1% van het gestorte kapitaal van de per het einde van het boekjaar in omloop zijnde aandelen kan bedragen. De aldus in enig jaar aan de afrondingsreserve toegevoegde winst valt eveneens niet onder de uitdelingsverplichting. Het vermogen van het Subfonds is belegd in de fiscaal transparante ING Basis Fondsen. Voor zover deze ING Basis Fondsen geen dividend uitkeren, leidt dit ertoe dat het totaal van de resultaten uit gewone bedrijfsuitoefening van de ING Basis Fondsen is begrepen in de waardeveranderingen van de participaties. Bij de bepaling van de voor uitdeling beschikbare winst wordt uitgegaan van het aan het Subfonds toe te rekenen directe beleggingsresultaat en de toe te rekenen kosten van de ING Basis Fondsen. BELEGGING IN ING BASIS FONDSEN Het Subfonds belegt haar vermogen hoofdzakelijk door te participeren in één of meerdere ING Basis Fondsen. De ING Basis Fondsen hebben de status van fondsen voor gemene rekening en hebben derhalve geen rechtspersoonlijkheid. In de ING Basis Fondsen vinden de feitelijke beleggingen, in de zin van aan- en verkopen van financiële instrumenten, plaats. ING Basis Fondsen staan niet onder extern toezicht, zoals voortvloeiend uit de Wet op het financieel toezicht. ING PRINCIPLES OF FUND GOVERNANCE De Nederlandse wetgever heeft in artikel 17 lid 5 Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) het voorschrift opgenomen dat de fondsbeheerder, de (zelfstandige) beleggingsinstelling of de bewaarders daarvan moeten zorg dragen voor onafhankelijk toezicht op de uitvoering van het beleid en de procedures en maatregelen van de organisatie van de fondsbeheerder. Binnen de brancheorganisatie Dufas heeft de sector zich ingezet voor zelfregulering op dit gebied wat geresulteerd heeft in de Dufas Principles of Fund Governance. Hiermee wordt gericht invulling gegeven aan de wettelijke bepalingen voor integere bedrijfsvoering als genoemd in de Wet op het financieel toezicht, waarvan artikel 17 lid 5 Bgfo een nadere uitwerking vormt. Middels de ING Principles of Fund Governance geeft ING Fund Management B.V. invulling aan haar governance beleid. Deze Principles hebben wij gepubliceerd op onze website ingim.nl. Zoals in de ING Principles of Fund Governance beschreven heeft ING Fund Management de externe accountant van de fondsen, Ernst & Young Accountants LLP, als toezichthoudende entiteit aangewezen om de naleving van de Principles of Fund Governance te beoordelen. Deze toezichthoudende entiteit heeft in dit kader, middels een beoordeling via deelwaarnemingen op het bestaan en werking van de ingestelde controlemechanismen, vastgesteld of ING Fund Management B.V. voldoet aan de ING Principles of Fund Governance. Op basis van de uitgevoerde beoordeling heeft deze toezichthoudende entiteit een verslag over 2010 opgesteld, welke besproken is in de directievergadering van ING Fund Management B.V. d.d. 25 augustus Over 2011 zal deze toezichthoudende entiteit ook een verslag uitbrengen. ING Dutch Fund 19 Jaarverslag 2011

20 ING Dutch Fund Verantwoording over de bepalingen gericht tot aandeelhouders in het algemeen en institutionele beleggers in het bijzonder in de Nederlandse corporate governance code. STEMBELEID Bij het stembeleid wordt onder andere uitgegaan van richtlijnen van het International Corporate Governance Network en best practices in lokale Corporate Governance codes. Rekening wordt gehouden met de regelgeving en normen in de landen en sectoren waarin wordt belegd, waarbij afwijking van het stembeleid steeds mogelijk is indien, ter discretie van de fondsbeheerder, het collectieve belang van de beleggers in het fonds daarmee is gediend. Met het oog op de afweging tussen het belang van beleggers bij de uitoefening van het stemrecht enerzijds en kostenbeheersing en praktische uitvoerbaarheid anderzijds zal voor de ING Basis Fondsen alleen worden gestemd op de aandelen in de ING Basis Fondsen die een bepaalde minimum omvang hebben ultimo van het voorafgaande jaar (ultimo miljoen). Voor de fondsen die aan dit criterium voldoen (een actuele lijst kunt u vinden op onze website onder "Over ING IM onder de links corporate governance/eigen activa en klantenactiva/ lijst met Nederlandse masterfondsen waarvoor ING IM Europe stemt") zal worden gestemd, tenzij de uitoefening van deze rechten niet in het collectieve belang van de beleggers in het fonds wordt geacht of in strijd is met lokale regelgeving. Het rendement dat behaald wordt door het uitlenen van aandelen wordt in voorkomend geval afgewogen tegen het niet kunnen uitoefenen van het stemrecht. In "Blocking markets" (markten waarin door aanmelding van de aandelen voor een Algemene Vergadering van Aandeelhouders deze aandelen in depot worden geblokkeerd en dus niet kunnen worden verhandeld tot na de vergadering) zal slechts op 5% van de gehouden aandelen worden gestemd om enerzijds wel een signaal af te geven, maar anderzijds te voorkomen dat ongewenst economisch risico wordt gelopen. Wanneer uitoefening van stemrechten buitensporige kosten met zich mee brengt of praktisch niet of slechts tegen onevenredige inspanning uitvoerbaar is, kan ervan worden afgezien deze uit te oefenen. Voor fondsen die vallen onder ING Investment Management Europe's Sustainable Investments Strategy wordt geen minimum omvang criterium aangelegd, daar deze fondsen specifiek hun duurzame beleid en criteria ook via het stembeleid willen uitvoeren. Daarbij kan bij agendapunten die milieuzaken en sociale aangelegenheden betreffen, het stemgedrag afwijken van het stemgedrag bij de andere fondsen waarvoor wordt gestemd. Bij de uitvoering van het stembeleid wordt gebruik gemaakt van de diensten die de externe dienstverlener RiskMetrics levert. Het gaat daarbij zowel om operationele diensten, research als advisering en rapportages over het stemgedrag. Voor een beschrijving van het stembeleid en inzicht in het daadwerkelijke stemgedrag zoals dat in het boekjaar 2011 van toepassing was, verwijzen wij naar de website onder "Over ING IM onder de links corporate governance/stembeleid ING IM Europe". Met de invoering in 2003 van de Nederlandse corporate governance code (de "Code") is de aandacht voor corporate governance in Nederland sterk toegenomen. De beheerder is van oordeel dat bedrijven met een goede corporate governance, die transparant zijn voor hun aandeelhouders, uiteindelijk betere prestaties zullen leveren. Door actief gebruik te maken van het aan de aandelen verbonden stemrecht, kan de beheerder een positieve invloed uitoefenen op de corporate governance van de betreffende onderneming. De beheerder is onder meer aangesloten bij de Stichting Eumedion, het platform voor institutionele beleggers op het gebied van corporate governance. In de in december 2008 aangepaste Nederlandse corporate governance code zijn, naast het principe en de drie best practice bepalingen (IV IV.4.3) die specifiek gericht zijn tot institutionele beleggers, een principe en een drietal best practice bepalingen opgenomen die zich richten tot alle aandeelhouders in Nederlandse beursvennootschappen. Hieronder volgt een toelichting op de relevante principes en best practice bepalingen van de Code (hoofdstuk IV.4). Bepalingen gericht tot institutionele beleggers Deze bepalingen zijn in de in december 2008 aangepaste Code ongewijzigd gebleven. Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers Principe: Institutionele beleggers handelen primair in het belang van hun achterliggende begunstigden of beleggers en hebben een verantwoordelijkheid jegens hun achterliggende begunstigden of beleggers en de vennootschappen waarin zij beleggen om op zorgvuldige en transparante wijze te beoordelen of zij gebruik willen maken van hun rechten als aandeelhouder van beursvennootschappen. ING IM Europe handelt primair in het belang van haar klanten en publiceert op haar website haar stembeleid, de uitvoering daarvan en het stemgedrag. ING Dutch Fund 20 Jaarverslag 2011